Luận văn Thạc sĩ Quản lý công: Quản lý chuyển đổi số tại Học viện Hàng không Việt Nam

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:123

Thêm vào BST

Báo xấu

18
lượt xem 10
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Luận văn "Quản lý chuyển đổi số tại Học viện Hàng không Việt Nam" được hoàn thành với mục tiêu nhằm hệ thống hóa cơ sở lý luận và thực tiễn về quản lý chuyển đổi số tại cơ sở giáo dục đại học cũng như thực trạng quản lý chuyển đổi số tại một trường đại học điển hình là Học viện Hàng không Việt Nam, luận văn đề xuất một số giải pháp phù hợp nhằm thực hiện tốt hơn việc thực hiện quản lý chuyển đổi số tại Học viện Hàng không Việt Nam cũng như các cơ sở giáo dục đại học trên cả nước.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luận văn Thạc sĩ Quản lý công: Quản lý chuyển đổi số tại Học viện Hàng không Việt Nam

// BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO jjjj BỘ NỘI VỤ …………/………… ` ……/…… HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA NGUYỄN THỊ NGUYỆT QUẢN LÝ CHUYỂN ĐỔI SỐ TẠI HỌC VIỆN HÀNG KHÔNG VIỆT NAM LUẬN VĂN THẠC SỸ QUẢN LÝ CÔNG TP. HỒ CHÍ MINH - NĂM 2024 i
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ NỘI VỤ BỘ …………/………… TẠO GIÁO DỤC VÀ ĐÀO ……/…… BỘ NỘI VỤ …………/………… ……/…… HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA NGUYỄN THỊ NGUYỆT NGUYỄN THỊ NGUYỆT QUẢN LÝ CHUYỂN ĐỔI SỐ TẠI HỌC VIỆN HÀNG KHÔNG VIỆT NAM QUẢN LÝ CHUYỂN ĐỔI SỐ TẠI HỌC VIỆN HÀNG KHÔNG VIỆT NAM LUẬN VĂN THẠC SỸ QUẢN LÝ CÔNG Chuyên ngành: Quản lý công LUẬN VĂN THẠC SỸ QUẢN LÝ CÔNG Mã số: 8 34 04 03 Chuyên ngành: Quản lý công Mã số: 8 34 04 03 NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC: TS. PHẠM THỊ NINH NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC: TS. PHẠM THỊ NINH THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH - NĂM 2023 TP. HỒ CHÍ MINH - NĂM 2024 i
LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của cá nhân tôi dưới sự hướng dẫn khoa học của TS. Phạm Thị Ninh. Các kết quả nghiên cứu có tính độc lập riêng, các tài liệu, tư liệu được sử dụng trong luận văn có nguồn dẫn rõ ràng, minh bạch, có tính kế thừa, phát triển từ các tài liệu, tạp chí, các website, các công trình nghiên cứu đã được công bố. Tôi xin chịu hoàn toàn trách nhiệm về lời cam đoan này. Tác giả Nguyễn Thị Nguyệt i
LỜI CẢM ƠN Trong quá trình nghiên cứu và thực hiện luận văn, học viên đã nhận được sự giúp đỡ rất lớn từ các cá nhân và tập thể. Xin chân thành cảm ơn Ban Giám đốc, các thầy cô giảng viên, các khoa, phòng, ban của Học viện Hành chính Quốc gia đã tận tình giảng dạy, truyền đạt những kiến thức, kinh nghiệm quý báu và tạo điều kiện thuận lợi cho học viên trong suốt quá trình học tập. Xin chân thành gửi lời cảm ơn sâu sắc đến TS. Phạm Thị Ninh, người đã hướng dẫn học viên trong quá trình thực hiện luận văn. Cảm ơn Cô đã hỗ trợ về mặt chuyên môn và động viên tinh thần để học viên hoàn thành luận văn này. Xin chân thành cảm ơn quý cô, chú, anh, chị là viên chức tại Học viện Hàng không Việt Nam và các bạn sinh viên đã hỗ trợ, tạo điều kiện cho tôi có được những thông tin quý báu để phục vụ trong quá trình nghiên cứu hoàn thành luận văn. Xin cảm ơn gia đình, bạn bè đã động viên, khuyến khích tôi trong suốt thời gian học tập và thực hiện luận văn. Trân trọng! Tác giả Nguyễn Thị Nguyệt ii
MỤC LỤC Trang LỜI CAM ĐOAN ............................................................................................ i LỜI CẢM ƠN ................................................................................................. ii MỤC LỤC ...................................................................................................... iii DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT....................................................................... vii CHUYỂN DỊCH CÁC THUẬT NGỮ TRONG PHẦN MỀM SPSS ..... viii DANH MỤC BẢNG, BIỂU .......................................................................... ix MỞ ĐẦU ......................................................................................................... 1 1. Tính cấp thiết của đề tài ............................................................................... 1 2. Tình hình nghiên cứu liên quan đến đề tài luận văn .................................... 3 3. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu của luận văn ......................................... 6 3.1. Mục đích .................................................................................................... 6 3.2. Nhiệm vụ nghiên cứu ................................................................................ 6 4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu ................................................................ 6 4.1. Đối tượng nghiên cứu................................................................................ 6 4.2. Phạm vi nghiên cứu ................................................................................... 6 5. Phương pháp nghiên cứu .............................................................................. 7 6. Ý nghĩa lý luận và thực tiễn của luận văn .................................................... 8 7. Kết cấu của luận văn .................................................................................... 9 CHƯƠNG 1. CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ CHUYỂN ĐỔI SỐ TẠI CƠ SỞ GIÁO DỤC ĐẠI HỌC ................................................................... 10 1.1 Khái quát về chuyển đổi số tại cơ sở giáo dục đại học học ..................... 10 1.1.1 Khái niệm và đặc điểm của chuyển đổi số ......................................... 10 1.1.2 Khái niệm chuyển đổi số tại cơ sở giáo dục đại học ............................. 13 1.1.3 Lợi ích của chuyển đổi số tại cơ sở giáo dục đại học ........................... 14 1.2. Khái quát về quản lý chuyển đổi số tại cơ sở giáo dục đại học .............. 20 1.2.1 Khái niệm quản lý chuyển đổi số tại cơ sở giáo dục đại học ................ 20 1.2.2 Trách nhiệm quản lý chuyển đổi số tại cơ sở giáo dục đại học ............ 21 1.2.3. Yêu cầu đối với quản lý chuyển đổi số tại cơ sở giáo dục đại học ..... 23 iii
1.3. Nội dung quản lý chuyển đổi số tại cơ sở giáo dục đại học .................. 24 1.3.1 Xác định mục tiêu chuyển đổi số .......................................................... 24 1.3.2 Xây dựng kế hoạch và lộ trình chuyển đổi ........................................... 25 1.3.3 Thực hiện xây dựng thể chế, cơ sở hạ tầng, nền tảng ATTT ................ 27 1.3.4. Đảm bảo các nguồn lực cho chuyển đổi số ......................................... 28 1.3.5 Xây dựng văn hóa số trong chuyển đổi số ............................................ 30 1.3.6. Đánh giá, kiểm soát quá trình chuyển đổi số ...................................... 31 1.4. Các nhân tố ảnh hưởng tới quá trình quản lý chuyển đổi số tại cơ sở giáo dục Đại học..................................................................................................... 32 1.4.1. Nhóm nhân tố khách quan.................................................................... 32 1.4.2. Nhóm nhân tố chủ quan ....................................................................... 33 1.5. Kinh nghiệm quản lý Chuyển đổi số tại ĐH Kinh tế Tp HCM và bài học rút ra cho Học viện Hàng không Việt Nam ................................................... 35 1.5.1 Kinh nghiệm của Đại học Kinh tế thành phố Hồ Chí Minh ................. 35 1.5.2 Bài học rút ra cho Học viện Hàng không Việt Nam ............................. 37 TIỂU KẾT CHƯƠNG 1................................................................................. 38 CHƯƠNG 2. THỰC TRẠNG QUẢN LÝ CHUYỂN ĐỔI SỐ TẠI HỌC VIỆN HÀNG KHÔNG VIỆT NAM .......................................................... 40 2.1 Khái quát về Học viện Hàng không Việt Nam ........................................ 40 2.2 Chủ thể thực hiện quản lý chuyển đổi số tại Học viện Hàng không Việt Nam ........................................................................................................................ 41 2.2.1 Bộ Giao thông Vận tải........................................................................... 41 2.2.2 Bộ Giáo dục và Đào tạo ........................................................................ 43 2.2.3 Học viện Hàng không Việt Nam ........................................................... 45 2.3 Thực trạng triển khai quản lý chuyển đổi số tại Học viện Hàng không Việt Nam ................................................................................................................ 46 2.3.1 Xác định mục tiêu, xây dựng chiến lược, kế hoạch chuyển đổi số....... 47 2.3.2 Xây dựng văn hóa số ............................................................................. 50 2.3.3 Xây dựng hạ tầng CNTT ...................................................................... 51 2.3.4 Thực hiện chuyển đổi số ....................................................................... 52 iv
2.4. Đánh giá về quá trình quản lý chuyển đổi số tại Học viện Hàng không Việt Nam ................................................................................................................ 64 2.4.1 Thành tựu đạt được ............................................................................... 64 2.4.2 Hạn chế và nguyên nhân ....................................................................... 68 TIỂU KẾT CHƯƠNG 2................................................................................. 74 CHƯƠNG 3. ĐỊNH HƯỚNG, GIẢI PHÁP TĂNG CƯỜNG QUẢN LÝ CHUYỂN ĐỔI SỐ TẠI HỌC VIỆN HÀNG KHÔNG VIỆT NAM ....... 75 3.1 Định hướng............................................................................................. 75 3.1.1 Quan điểm của Đảng và Nhà nước về chuyển đổi số tại cơ sở giáo dục đại học .................................................................................................................. 75 3.1.2 Quán triệt thực hiện chương trình chuyển đổi số quốc gia đến năm 2025 và định hướng đến năm 2030 ......................................................................... 76 3.1.3 Xây dựng các mã ngành đào tạo mới liên quan đến công nghệ và trí tuệ nhân tạo .......................................................................................................... 80 3.1.4 Xây dựng hệ thống cơ sở dữ liệu và học liệu hiện đại .......................... 80 3.1.5 Đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao phù hợp với yêu cầu của chuyển đổi số .............................................................................................................. 81 3.2 Giải pháp tăng cường quản lý chuyển đổi số tại Học viện Hàng không Việt Nam ................................................................................................................ 82 3.2.1 Nâng cao nhận thức về tầm quan trọng của việc chuyển đổi số tại cơ sở giáo dục đại học.............................................................................................. 82 3.2.2 Đẩy mạnh công tác đào tạo, bồi dưỡng, nâng cao kỹ năng, trình độ sử dụng công nghệ của cán bộ, giảng viên và của sinh viên ............................... 83 3.2.3 Đổi mới nội dung, hình thức, phương pháp giáo dục đại học ............... 83 3.2.4 Xây dựng, ban hành cơ chế chính sách thuận lợi cho chuyển đổi số .... 85 3.2.5 Hoàn thiện cơ sở dữ liệu trong giáo dục ................................................ 86 3.2.6 Xây dựng hệ thống cơ sở hạ tầng mạng đồng bộ, thiết bị công nghệ hiện đại đảm bảo an toàn, bảo mật thông tin ......................................................... 87 3.2.7 Giải pháp về kinh phí trong quản lý chuyển đổi số ............................... 89 3.2.8 Tăng cường công tác kiểm tra, giám sát ................................................ 90 v
3.2.9 Đổi mới phương thức lãnh đạo, điều hành............................................. 91 3.2.10 Xây dựng kho lưu trữ, hệ thống dữ liệu dùng chung ........................... 92 3.3 Một số Kiến nghị cho quá trình quản lý chuyển đổi số tại cơ sở giáo dục đại học ............................................................................................................. 92 3.3.1 Hoàn thiện về hệ thống pháp lý ............................................................. 92 3.3.2 Xây dựng các tiêu chí đánh giá hiệu quả đầu tư, thuê dịch vụ CNTT... 92 TIỂU KẾT CHƯƠNG 3...…………………………………………………...93 KẾT LUẬN .................................................................................................... 94 TÀI LIỆU THAM KHẢO ............................................................................ 96 PHỤ LỤC ......................................................................................................... a vi
DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT Chữ viết tắt Tên gọi đầy đủ ATTT An toàn thông tin CNTT Công nghệ thông tin ĐHTM Đại học thông minh GDĐH Giáo dục đại học UEH Đại học Kinh tế Thành phố Hồ chí Minh THPT Trung học phổ thông VC, NLĐ Viên chức, người lao động vii
CHUYỂN DỊCH CÁC THUẬT NGỮ TRONG PHẦN MỀM SPSS Thuật ngữ Dịch thuật Total Tổng/tất cả N (=Number) Số lượng Percent Tỷ lệ phần trăm Responses Tổng số câu trả lời Percent of cases Tỷ lệ phần trăm trên tổng số người được khảo sát Valid Hợp lệ Frequency Tần số Valid percent Tỷ lệ phần trăm hợp lệ Cumculative Phần trăm tích lũy percent Count Tần số xuất hiện Row N% Tỷ lệ phần trăm theo dòng Missing Thiếu/khuyết giá trị System Hệ thống viii
DANH MỤC BẢNG, BIỂU STT Ký hiệu Tên bảng Trang 1 Biểu 2.1 Sơ đồ cơ cấu, tổ chức của HVHKVN 41 2 Bảng 2.2 Đánh giá của VC, NLĐ về chính sách, 66 quy định của HVHKVN 3 Bảng 2.3 Đánh giá hiệu quả, hữu ích của VC, NLĐ 67 về việc thực hiện chuyển đổi số tại HVHKVN 4 Bảng 2.4 Đánh giá mức độ hài lòng của người học 67 tại HVHKVN 5 Bảng 2.5 Mức độ quan tâm của VC, NLĐ tới 68 chuyển đổi số 6 Bảng 2.6 Khảo sát người học về những khó khăn khi 69 thực hiện chuyển đổi số 7 Bảng 2.7 Khảo sát VC, NLĐ về tính thích nghi khi 69 thực hiện chuyển đổi số ix
MỞ ĐẦU 1. Tính cấp thiết của đề tài Cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ 4 đã mang lại nhiều thành tựu khoa học công nghệ làm thay đổi thói quen sống và thói quen làm việc của con người. Trong tiến trình phát triển ấy, chuyển đổi số trở thành xu thế tất yếu của mỗi quốc gia. Chuyển đổi số không chỉ đơn thuần thay đổi cách thực hiện công việc từ thủ công truyền thống sang vận dụng công nghệ mà còn bao hàm cả việc thay đổi tư duy, phương thức điều hành, văn hóa tổ chức,…đưa tổ chức vào cách thức vận hành mới mà không bị giới hạn về không gian và thời gian. Trên thế giới khái niệm chuyển đổi số được biết đến từ năm 2015 và trở nên phổ biến từ năm 2017. Ở nước ta, chuyển đổi số bắt đầu được nhắc đến nhiều vào khoảng năm 2018, quá trình chuyển đổi số diễn ra ở nhiều lĩnh vực: giao thông, y tế, tài chính…Giáo dục và đào tạo với sứ mệnh đào tạo ra nguồn nhân lực chất lượng cao cho đất nước trong tương lai cũng không thể nằm ngoài tiến trình chuyển đổi số. Tại các cơ sở giáo dục đại học là nơi trực tiếp đào tạo ra nguồn nhân lực có thể thích ứng với sự biến đổi trong thời đại công nghệ hiện nay thì việc quản lý chuyển đổi số đóng vai trò đặc biệt quan trọng, góp phần định vị giá trị của cơ sở giáo dục đó trong hệ thống giáo dục quốc dân và với người học và cũng là yếu tố quyết định sự thành công của giáo dục đại học trong tương lai. Áp dụng chuyển đổi số mang lại nhiều giá trị cho người học như thay đổi phương thức học tập có thể học tập trực tuyến kết hợp học trực tiếp giúp người học linh động trong việc sắp xếp thời gian, địa điểm học tập, sinh viên có thể truy cập kho dữ liệu đa dạng, dễ dàng, bài giảng sinh động, …Mặc dù vậy, chuyển đổi số cũng tạo ra nhiều khó khăn, thách thức đối với lãnh đạo cơ sở giáo dục, cán bộ, giảng viên và với cả sinh viên trong việc thay đổi tư duy, thay đổi nhận thức, thay đổi thói quen của viên chức, người lao động và người học trong tiến trình thực hiện chuyển đổi số, là việc chuẩn bị các nguồn lực, cơ sở hạ tầng, đảm bảo an toàn thông tin, xây dựng các quy trình 1
cần thiết trong quá trình thực hiện chuyển đổi số. Quản lý chuyển đổi số tại cơ sở giáo dục đại học cần bắt đầu từ đâu, chủ thể nào thực hiện, xây dựng mục tiêu, kế hoạch, lộ trình chuyển đổi số như thế nào? Những nhân tố ảnh hưởng tới chuyển đổi số là gì? Chuyển đổi số có những khó khăn, hạn chế gì là câu hỏi của hầu hết các trường đại học khi thực hiện chuyển đổi số, vì vậy cần xây dựng được khung lý luận cơ bản để thực hiện chuyển đổi số tại các cơ sở này. Về mặt thực tiễn, tại Học viện Hàng không Việt Nam việc quản lý và điều hành theo mô hình truyền thống đã bộc lộ nhiều bất cập, nhiều công việc triển khai thiếu tính kịp thời, lãnh đạo quản lý cấp cao không theo dõi được tiến trình của các công việc tại các bộ phận đang triển khai; việc sử dụng văn bản giấy, ký văn bản giấy cũng gặp nhiều khó khăn khi lãnh đạo không có mặt ở trụ sở, việc lưu trữ, tìm kiếm hồ sơ theo cách thức truyền thống tốn nhiều thời gian và công sức,…đối với người học nhu cầu cá nhân hóa tiến trình học tập ngày càng cao, sinh viên mong muốn giảm các thủ tục hành chính, giấy tờ, mong muốn được chủ động hơn về không gian và thời gian và được sử dụng các công nghệ hiện đại trong quá trình học tập. Cùng với tác động mạnh mẽ của cuộc cách mạng công nghệ, chuyển đổi số trở thành con đường bắt buộc phải đi. Nhận thức được vai trò to lớn của chuyển đổi số, trên cơ sở “Chương trình Chuyển đổi số quốc gia” của Chính Phủ và Chương trình Chuyển đổi số Bộ Giao thông vận tải đến năm 2025, định hướng đến năm 2030”, Học viện Hàng không Việt Nam đã từng bước xây dựng kế hoạch và lộ trình cho việc thực hiện chuyển đổi số, ngày 25/5/2021, Học viện Hàng không Việt Nam đã ban hành Quyết định phê duyệt Chương trình Chuyển đổi số Học viện Hàng không Việt Nam đến năm 2025. Học viện không ngừng nỗ lực, phấn đấu để trở thành ngôi trường số, tiên phong sử dụng các công nghệ và mô hình mới; đổi mới căn bản, toàn diện hoạt động quản lý, điều hành của Học viện, hoạt động dạy và học, phương thức sống, làm việc trong môi trường số toàn diện, tuyệt đối, hướng tới mục tiêu xây dựng đại học số vào năm 2025. Học viện đã lan 2
tỏa và thúc đẩy mạnh mẽ tinh thần chuyển đổi số đến các đơn vị, cơ quan nhà nước, trường khi xây dựng thành công nhiều quy trình số hóa, ban hành hàng nghìn văn bản điện tử, hướng tới xây dựng một môi trường làm việc trong sạch, minh bạch và công bằng. Bên cạnh những mặt đã làm được, tiến trình chuyển đổi số tại Học viện trong thời gian qua cũng gặp những khó khăn, thách thức và còn những tồn tại hạn chế trong việc thay đổi nhận thức, tư duy, phương thức làm việc mới của viên chức, người lao động, là việc tiếp cận những thông tin mới, khó khăn về tài chính, về cơ sở hạ tầng,… Từ những lý do cấp thiết nêu trên, tác giả lựa chọn đề tài: “Quản lý chuyển đổi số tại Học viện Hàng không Việt Nam” làm luận văn Thạc sĩ chuyên ngành Quản lý công. 2. Tình hình nghiên cứu liên quan đến đề tài luận văn Hiện nay, chuyển đổi số là con đường tất yếu phải đi đối với nhiều lĩnh vực. Giáo dục và đào tạo với sứ mệnh là đào tạo ra nguồn nhân lực cho đất nước thì chuyển đổi số càng trở nên thiết yếu. Chương trình Chuyển đổi số quốc gia đến năm 2025, định hướng đến năm 2030 được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt vào tháng 6/2020, trong đó xác định lĩnh vực giáo dục, đào tạo là 1 trong 8 lĩnh vực được ưu tiên hàng đầu trong triển khai thực hiện. Quá trình chuyển đổi số diễn ra mạnh mẽ nhất là khi xảy ra dịch Covid-19 với phương châm chỉ đạo của Bộ trưởng Bộ Giáo dục và đào tạo là “tạm dừng đến trường chứ không dừng học”. Vấn đề chuyển đổi số nói chung và chuyển đổi số trong giáo dục đại học đã được một số nhà nghiên cứu quan tâm, đã có một số sách báo, tạp chí, cẩm nang viết về vấn đề này như: - Tác giả Bùi Thị Huế và cộng sự với bài viết “Chuyển đổi số trong giáo dục và đào tạo: Thực trạng và Giải pháp” trên tạp chí Khoa học và Công nghệ Việt Nam. Bài viết chỉ ra thế nào là chuyển đổi số trong giáo dục, thực trạng chuyển đổi số hiện nay và đưa ra một số giải pháp thúc đẩy việc chuyển đổi số trong giáo dục [23]. 3
- Tác giả Ngô Thị Thu Dung với bài viết “Cơ sở lý luận về chuyển đổi số trong giáo dục đại học” Tạp chí KH&CN Trường Đại học Hòa Bình - Số 01 - Tháng 9.2021. Tác giả đưa ra một số khái niệm về chuyển đổi số; những thay đổi cơ bản khi chuyển đổi số trong dạy học ở đại học; điều kiện để thực hiện chuyển đổi số và một số phần mềm ứng dụng trong dạy học [20]. - Tác giả Nguyễn Thị Thu Vân “Chuyển đổi số trong các cơ sở giáo dục đại học” Tạp chí Quản lý nhà nước - Số 309 - Tháng 10.2021. Tác giả chỉ ra khái niệm chuyển đổi số; nội dung chuyển đổi số trong cơ sở giáo dục đại học; điều kiện đảm bảo thực hiện chuyển đổi số [27]. - Tác giả Phùng Thế Vinh với bài viết “Chuyển đổi số trong quản trị đại học: Kinh nghiệm quốc tế và thực tiễn Việt Nam” Trong Quản trị thông minh trong môi trường phức hợp toàn cầu: Lý luận và thực tiễn: Hà Nội, 2021. Bài viết chỉ ra khái niệm về chuyển đổi số, chuyển đổi số trong quản trị đại học; chuyển đổi số trong quản trị đại học trên thế giới; thực trạng chuyển đổi số trong quản trị đại học ở Việt Nam; một số đề xuất thúc đẩy chuyển đổi số trong quản trị đại học ở Việt Nam [28]. - Trường Đại học Thương mại với Kỷ yếu Hội thảo khoa học quốc tế: “Quản trị quốc gia trong bối cảnh chuyển đổi số - Chính sách Chính phủ số: Kinh nghiệm quốc tế và giá trị tham khảo trong quản trị số ở Việt Nam” Nhà xuất bản Hà Nội, 2022. Kỷ yếu Hội thảo được biên tập gồm 4 nhóm chủ đề tham luận: Nhóm 1 - Chuyển đổi số trong lĩnh vực giáo dục; Nhóm 2 - Tác động của chuyển đổi số đến doanh nghiệp trong bối cảnh cách mạng công nghiệp 4.0; Nhóm 3 - Chuyển đổi số trong lĩnh vực kinh tế, kinh doanh và quản lý; Nhóm 4 - Các vấn đề lý luận, thực tiễn và bài học kinh nghiệm về chuyển đổi số trong bối cảnh cách mạng công nghiệp 4.0 [21] - Bộ Thông tin và Truyền thông với Cẩm nang “Chuyển đổi số” Nhà xuất bản Thông tin và truyền thông, 2021. Cẩm nang được biên tập thành 3 nội dung chính: thứ nhất là Cẩm nang cơ bản chỉ ra khái niệm, vai trò của chuyển 4
đổi số và cách thức chuyển đổi, thứ hai là Cẩm nang cho người dân, thứ 3 là Cẩm nang cho doanh nghiệp, thứ tư là viết về chuyển đổi số trong hoạt động của cơ quan nhà nước. [19] - Tác giả Trần Hải Anh - Nguyễn Hữu Tâm - Nguyễn Bình Huy với bài viết "Chuyển đổi số - xu hướng tất yếu trong giáo dục đại học ở Việt Nam hiện nay" đăng trên tạp chí công thương, viết về xu hướng tất yếu của chuyển đổi số trong giáo dục đại học, chỉ ra những mặt tích cực, những khó khăn trong thực hiện chuyển đổi số, đồng thời đưa ra một số giải pháp để thực hiện chuyển đổi số [25]. - Tác giả Bùi Quang Hùng - Nguyễn Đông Phong - Phan Thị Bảo Quyên - Phan Tấn Lực - Lê Nhật Hạnh với bài viết “Hướng tới Đại học thông minh thông qua chuyển đổi số toàn diện: trường hợp Đại học Kinh tế TP.HCM” báo giáo dục và thời đại, bài nghiên cứu đã chỉ ra Đại học thông minh là xu hướng tương lai của các đại học để thích ứng với cuộc cách mạng công nghiệp 4.0, nghiên cứu khái niệm hóa lại các định nghĩa về đại học thông minh, các mức độ thông minh, nghiên cứu cũng chỉ ra một số cơ hội cho phát triển đại học thông minh ở Việt Nam [24]. Nhìn chung, các công trình đi trước đã phân tích thực trạng chuyển đổi số tại một số cơ quan, tổ chức cụ thể và đề xuất giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả áp dụng. Luận văn tiếp thu những kết quả mà các tác giả trước đã nghiên cứu và xem nó là nguồn tài liệu tham khảo quan trọng đối với đề tài này. Tuy nhiên, các bài viết về chuyển đổi số tại cơ sở giáo dục đại học chưa nhiều và chưa có đề tài nào nghiên cứu về: “Quản lý chuyển đổi số tại Học viện Hàng không Việt Nam” để từ đó tìm ra tồn tại, nguyên nhân và giải pháp để thực hiện tốt hơn việc quản lý chuyển đổi số trong các cơ sở giáo dục đại học trên cả nước. Do vậy, đề tài nghiên cứu của luận văn này có nhiều sự mới mẻ và hoàn toàn không có sự trùng lặp về mặt nội dung so với các đề tài đã công bố trước đây. 5
3. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu của luận văn 3.1. Mục đích Từ việc hệ thống hóa cơ sở lý luận và thực tiễn về quản lý chuyển đổi số tại cơ sở giáo dục đại học cũng như thực trạng quản lý chuyển đổi số tại một trường đại học điển hình là Học viện Hàng không Việt Nam, luận văn đề xuất một số giải pháp phù hợp nhằm thực hiện tốt hơn việc thực hiện quản lý chuyển đổi số tại Học viện Hàng không Việt Nam cũng như các cơ sở giáo dục đại học trên cả nước. 3.2. Nhiệm vụ nghiên cứu Nhiệm vụ nghiên cứu của luận văn tập trung giải quyết những nội dung cụ thể sau: - Làm rõ cơ sở lý luận về quản lý chuyển đổi số tại cơ sở giáo dục đại học trên cơ sở làm rõ các nội dung quản lý chuyển đổi số, đi sâu phân tích khái niệm, lợi ích, đặc điểm, chủ thể, các nhân tố ảnh hưởng tới quá trình quản lý chuyển đổi số tại cơ sở giáo dục đại học, xác định các tiêu chí đánh giá kết quả chuyển đổi số. - Phân tích thực trạng quá trình thực hiện quản lý chuyển đổi số tại Học viện Hàng không Việt Nam, những thành tựu đạt được, tồn tại, hạn chế và nguyên nhân của hạn chế. - Đề xuất một số giải pháp nhằm bảo đảm thực hiện tốt hơn việc thực hiện quản lý chuyển đổi số tại HVHKVN, cũng như các cơ sở giáo dục đại học tại Việt Nam hiện nay. 4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu của luận văn 4.1 Đối tượng nghiên cứu Quản lý chuyển đổi số tại Học viện Hàng không Việt Nam. 4.2 Phạm vi nghiên cứu - Về không gian: Luận văn nghiên cứu tại Học viện Hàng không Việt Nam. 6
- Về thời gian: Luận văn nghiên cứu quản lý chuyển đổi số tại Học viện Hàng không Việt Nam trong giai đoạn từ năm 2019 đến nay, tại thời điểm chuyển đổi số diễn ra tại Học viện Hàng không Việt Nam một cách mạnh mẽ nhất. - Về nội dung: Luận văn nghiên cứu quản lý chuyển đổi số tại cơ sở giáo dục đại học cụ thể là tại trường Học viện Hàng không Việt Nam. 5. Phương pháp nghiên cứu 5.1 Phương pháp luận Luận văn sử dụng lý luận của chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh cũng như quan điểm của Đảng và pháp luật của Nhà nước Việt Nam về quản lý chuyển đổi số làm cơ sở nghiên cứu. 5.2 Phương pháp nghiên cứu - Phương pháp thu thập dữ liệu thứ cấp: tác giả tìm kiếm và lựa chọn dữ liệu liên quan đến chuyển đổi số, chuyển đổi số trong giáo dục đại học từ các công trình nghiên cứu được đăng tải trên tạp chí, cẩm nang, sách chuyên ngành trong nước và quốc tế để đưa ra cơ sở lý luận của quản lý chuyển đổi số tại cơ sở giáo dục đại học. - Phương pháp điều tra xã hội học: Tác giả sử dụng google drive thực hiện khảo sát online với 80 phiếu khảo sát dành cho viên chức, NLĐ đang làm việc tại Học viện Hàng không Việt Nam và 82 phiếu khảo sát dành cho sinh viên đang theo học tại HVHKVN. Mỗi phiếu khảo sát gồm 15 câu hỏi dưới dạng trắc nghiệm, nội dung các câu hỏi liên quan trực tiếp đến công tác quản lý chuyển đổi số. Dữ liệu thu thập được từ khảo sát phục vụ cho việc đánh giá những mặt đã làm được, mặt tồn tại hạn chế của công tác quản lý chuyển đổi số của Học viện Hàng không Việt Nam, tìm hiểu các nguyên nhân của hạn chế. - Phương pháp phân tích tổng hợp: Phân tích các vấn đề, thông tin liên quan đến quản lý chuyển đổi số trong giáo dục Đại học để hiểu được các khái 7
niệm, phân tích làm nổi bật lên nội dung chính của quản lý chuyển đổi số tại cơ sở giáo dục là gì. - Phương pháp mô tả: Dẫn chứng các tài liệu liên quan đến quản lý chuyển đổi số tại Học viện Hàng không Việt Nam. - Phương pháp so sánh: Tác giả sử dụng phương pháp so sánh trong việc quản lý chuyển đổi số tại Đại học Kinh tế thành phố Hồ Chí Minh với Học viện Hàng không Việt Nam. 6. Ý nghĩa lý luận và thực tiễn của luận văn Với tính chất là một trong những công trình khoa học thuộc chuyên ngành Quản lý công nghiên cứu một cách có hệ thống các vấn đề về cơ sở lý luận và thực tiễn về quản lý chuyển đổi số tại cơ sở giáo dục đại học, luận văn mang lại những đóng góp sau: Một là, góp phần hệ thống và toàn diện cơ sở lý luận về Quản lý chuyển đổi số tại cơ sở giáo dục đại học. Hai là, qua nghiên cứu quá trình quản lý chuyển đổi số tại Học viện Hàng không Việt Nam, luận văn đã chỉ ra những bất cập, khó khăn, thách thức cần phải hoàn thiện, khắc phục, xác định rõ các nhân tố ảnh hưởng, nguyên nhân của thực trạng đó. Ba là, kết quả nghiên cứu của luận văn sẽ là nguồn tư liệu mang tính lý luận và thực tiễn sâu sắc để các cơ quan nhà nước, cơ sở giáo dục đại học khác học hỏi kinh nghiệm. Đồng thời, những kết quả nghiên cứu của luận văn có thể được dùng làm tư liệu học tập, tài liệu tham khảo, nghiên cứu tại các cơ sở giáo dục đại học hoặc cơ quan, tổ chức, cá nhân quan tâm về chuyển đổi số. 8
7. Kết cấu của luận văn Ngoài phần mở đầu, kết luận và danh mục tài liệu tham khảo, luận văn được kết cấu chính bao gồm 03 chương: Chương 1: Cơ sở lý luận quản lý chuyển đổi số tại cơ sở giáo dục đại học. Chương 2: Thực trạng quản lý chuyển đổi số tại Học viện Hàng không Việt Nam. Chương 3: Định hướng, giải pháp, tăng cường quản lý chuyển đổi số tại Học viện Hàng không Việt Nam. 9