Luận văn Thạc sĩ Quản lý công: Thi tuyển cạnh tranh vào các chức danh lãnh đạo, quản lý trong đơn vị sự nghiệp công lập thuộc Sở Y tế của tỉnh Bắc Giang

Chia sẻ: Mucong999 Mucong999 | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:140

Thêm vào BST

Báo xấu

21
lượt xem 5
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Mục đích của luận văn nhằm hệ thống hóa một số vấn đề lý luận về thi tuyển cạnh tranh lãnh đạo, quản lý, tạo tiền đề cho các nghiên cứu sau này. Hoàn thiện về mặt văn bản quy định, nội dung tổ chức thực hiện và khâu đánh giá xác định ngƣời trúng tuyển nhằm nâng cao hiệu quả hoạt động thi tuyển cạnh tranh các chức danh lãnh đạo, quản lý trong ĐVSN y tế của tỉnh Bắc Giang.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luận văn Thạc sĩ Quản lý công: Thi tuyển cạnh tranh vào các chức danh lãnh đạo, quản lý trong đơn vị sự nghiệp công lập thuộc Sở Y tế của tỉnh Bắc Giang

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ NỘI VỤ ………./………. …../….. HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA THÂN THỊ QUẾ THI TUYỂN CẠNH TRANH VÀO CÁC CHỨC DANH LÃNH ĐẠO, QUẢN LÝ TRONG ĐƠN VỊ SỰ NGHIỆP CÔNG LẬP THUỘC SỞ Y TẾ TỈNH BẮC GIANG LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ CÔNG HÀ NỘI – NĂM 2020
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ NỘI VỤ .........../........... …../….. HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA THÂN THỊ QUẾ THI TUYỂN CẠNH TRANH VÀO CÁC CHỨC DANH LÃNH ĐẠO, QUẢN LÝ TRONG ĐƠN VỊ SỰ NGHIỆP CÔNG LẬP THUỘC SỞ Y TẾ TỈNH BẮC GIANG LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ CÔNG Chuyên ngành: Quản lý công Mã số: 8 34 04 03 NGƢỜI HƢỚNG DẪN KHOA HỌC: PGS.TS. NGUYỄN MINH MẪN HÀ NỘI – NĂM 2020
LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu độc lập của tôi, có nền tảng nghiên cứu từ nhiều năm trƣớc, các số liệu nêu trong luận văn là trung thực, có nguồn gốc rõ ràng từ các cơ quan, tổ chức. Những kết quả nghiên cứu trong luận văn đã sử dụng thông tin từ nhiều nguồn khác nhau, các thông tin có sẵn và đƣợc trích rõ nguồn gốc. Hà Nội, tháng năm 2020 HỌC VIÊN Thân Thị Quế
LỜI CẢM ƠN Trong quá trình học tập và viết luận văn này, tôi đã nhận đƣợc sự hƣớng dẫn, giúp đỡ của quý thầy, cô trong Học viện Hành chính Quốc gia, tôi chân thành cảm ơn các thầy, cô đã giảng dạy tận tình trong suốt khóa học. Tôi xin gửi lời biết ơn sâu sắc đến Phó Giáo sƣ - Tiến sỹ Nguyễn Minh Mẫn đã dành thời gian và tâm huyết hƣớng dẫn tôi nghiên cứu và hoàn thành luận văn này. Quá trình thực hiện đề tài, tôi cũng nhận đƣợc sự hỗ trợ và tạo điều kiện thuận lợi từ lãnh đạo Sở Y tế tỉnh Bắc Giang, lãnh đạo Văn phòng UBND tỉnh, Trung tâm Phục vụ hành chính công cùng sự đóng góp của quý anh chị Phòng Tổ chức bộ máy, biên chế và Tổ chức phi Chính phủ Sở Nội vụ và quý đồng nghiệp cơ quan. Mặc dù đã tích cực và cố gắng nghiên cứu nhƣng luận văn vẫn có thể còn những thiếu sót, tôi mong nhận đƣợc những đóng góp từ quý thầy, cô để đề tài nghiên cứu đƣợc hoàn thiện hơn. Xin trân trọng cảm ơn! Hà Nội, tháng năm 2020 HỌC VIÊN Thân Thị Quế
DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT ĐVSN: Đơn vị sự nghiệp ĐVSNYT: Đơn vị sự nghiệp y tế UBND: Ủy ban nhân dân
MỤC LỤC LỜI CAM ĐOAN LỜI CẢM ƠN DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT MỤC LỤC DANH MỤC CÁC BẢNG LỜI MỞ ĐẦU ....................................................................................................... 1 Chƣơng 1. CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN VỀ THI TUYỂN CẠNH TRANH VÀO CÁC CHỨC DANH LÃNH ĐẠO, QUẢN LÝ TRONG ĐƠN VỊ .................9 SỰ NGHIỆP CÔNG LẬP NGÀNH Y TẾ............................................................ 9 1.1. Khái quát về đơn vị sự nghiệp công lập và chức danh lãnh đạo, quản lý trong đơn vị sự nghiệp công lập ngành y tế .......................................................... 9 1.1.1. Khái niệm, đặc điểm, vai trò và lĩnh vực hoạt động đơn vị sự nghiệp công lập ngành y tế ........................................................................................................ 9 1.1.2. Khái niệm, hoạt động, đặc điểm, phân loại chức danh lãnh đạo, quản lý trong đơn vị sự nghiệp ngành y tế ....................................................................... 14 1.2. Thi tuyển cạnh tranh vào các chức danh lãnh đạo, quản lý trong đơn vị sự nghiệp công lập ngành y tế.................................................................................. 23 1.2.1. Khái niệm, mục đích, đặc trưng của thi tuyển cạnh tranh vào các chức danh lãnh đạo, quản lý trong đơn vị sự nghiệp công lập ngành y tế.................. 23 1.2.2. Sự cần thiết của việc thi tuyển cạnh tranh vào chức danh lãnh đạo, quản lý trong ĐVSN ngành y tế.................................................................................... 31 1.2.3. Nguyên tắc, nội dung, hình thức thi tuyển cạnh tranh vào chức danh lãnh đạo, quản lý trong ĐVSN ngành y tế .................................................................. 32 1.2.4. Các yếu tố ảnh hưởng đến thi tuyển cạnh tranh chức danh lãnh đạo, quản lý trong đơn vị sự nghiệp công lập ngành y tế .................................................... 41
1.3. Kinh nghiệm thi tuyển công chức, viên chức lãnh đạo, quản lý của các cơ quan, địa phƣơng trong cả nƣớc .......................................................................... 45 1.3.1. Thành phố Đà Nẵng .................................................................................. 45 1.3.2. Tỉnh Quảng Ninh ....................................................................................... 46 1.3.3. Bộ Giao thông Vận tải............................................................................... 47 1.3.4. Nhận xét chung .......................................................................................... 48 Tiểu kết Chƣơng 1 ............................................................................................... 53 Chƣơng 2. THỰC TRẠNG THI TUYỂN CẠNH TRANH VÀO CÁC CHỨC DANH LÃNH ĐẠO QUẢN LÝ TRONG ĐƠN VỊ SỰ NGHIỆP CÔNG LẬP THUỘC SỞ Y TẾ TRÊN ĐỊA BÀN TỈNH BẮC GIANG ................................ 54 2.1. Khái quát về chức danh lãnh đạo, quản lý trong đơn vị sự nghiệp công lập thuộc Sở Y tế tỉnh Bắc Giang.............................................................................. 54 2.1.1. Đội ngũ lãnh đạo, quản lý trong ĐVSNYT tỉnh Bắc Giang hiện nay . 54 2.1.2. Khái quát công tác quy hoạch và quy trình bổ nhiệm chức danh lãnh đạo, quản lý đơn vị sự nghiệp y tế công lập tỉnh Bắc Giang ...................................... 57 2.2. Thực trạng thi tuyển cạnh tranh chức danh lãnh đạo, quản lý trong đơn vị sự nghiệp công lập thuộc Sở Y tế tỉnh Bắc Giang ................................................... 61 2.2.1. Thực trạng quy định của thi tuyển cạnh tranh chức danh lãnh đạo, quản lý trong đơn vị sự nghiệp công lập thuộc Sở Y tế tỉnh Bắc Giang .......................... 61 2.2.2. Thực tiễn triển khai thực hiện thi tuyển cạnh tranh chức danh lãnh đạo, quản lý trong đơn vị sự nghiệp công lập thuộc Sở Y tế tỉnh Bắc Giang..................... 70 2.3. Đánh giá kết quả thi tuyển cạnh tranh lãnh đạo, quản lý ĐVSN thuộc Sở Y tế tỉnh Bắc Giang ................................................................................................. 84 2.3.1. Ưu điểm ..................................................................................................... 84 2.3.2. Hạn chế ..................................................................................................... 86 2.3.3. Nguyên nhân của hạn chế ......................................................................... 88 Tiểu kết Chƣơng 2 ............................................................................................... 91
Chƣơng 3. PHƢƠNG HƢỚNG, GIẢI PHÁP NÂNG CAO HIỆU QUẢ THI TUYỂN CẠNH TRANH LÃNH ĐẠO, QUẢN LÝ TRONG ĐƠN VỊ SỰ NGHIỆP CÔNG LẬP THUỘC SỞ Y TẾ TỈNH BẮC GIANG......................... 92 3.1. Phƣơng hƣớng .............................................................................................. 92 3.1.1. Thể chế hóa quy định của Đảng, Nhà nước về đổi mới thi tuyển công chức, viên chức lãnh đạo, quản lý ........................................................................................... 92 3.1.2. Vận dụng chủ trương, đường lối của Đảng và Nhà nước, nghiên cứu hoàn thiện các quy định hiện hành của tỉnh về thi tuyển lãnh đạo, quản lý ................ 93 3.2. Giải pháp nâng cao hiệu quả thi tuyển cạnh tranh chức danh lãnh đạo, quản lý trong ĐVSN thuộc Sở Y tế tỉnh Bắc Giang .................................................... 95 3.2.1. Đảm bảo các nguyên tắc trong thi tuyển cạnh tranh ................................ 95 3.2.2. Đẩy mạnh tuyên truyền để nâng cao nhận thức về thi tuyển cạnh tranh các chức danh lãnh đạo, quản lý trong ĐVSNYT ...................................................... 97 3.2.3. Chuyên nghiệp hóa đội ngũ cán bộ, công chức làm công tác thi tuyển chức danh lãnh đạo, quản lý ............................................................................... 99 3.2.4. Mở rộng phạm vi, đối tượng và chức danh lãnh đạo, quản lý dự kiến thi tuyển .................................................................................................................. 101 3.2.5. Đổi mới cách thức tổ chức, nội dung thi tuyển và phương pháp đánh giá chấm điểm, xác định người trúng tuyển trong thi tuyển ................................... 103 3.2.6. Kiện toàn Hội đồng tuyển chọn và nâng chất lượng hội nghị tuyển chọn 109 Tiểu kết Chƣơng 3 ............................................................................................. 113 KẾT LUẬN ....................................................................................................... 114 TÀI LIỆU THAM KHẢO ................................................................................. 116 PHỤ LỤC .......................................................................................................... 119
DANH MỤC CÁC BẢNG Bảng 2.1. Thống kê vị trí chức danh lãnh đạo, quản lý ĐVSN trực thuộc Sở Y tế tỉnh Bắc Giang năm 2020. Nguồn: Sở Y tế năm 2020 ..................... 55 Bảng 2.2. Thống kê chất lƣợng lãnh đạo, quản lý ĐVSN thuộc Sở Y tế tỉnh Bắc Giang năm 2020. Nguồn: TCCB, Sở Y tế năm 2020 ....................... 56 Bảng 2.3. Tổng hợp kết quả thi tuyển lãnh đạo, quản lý đơn vị sự nghiệp thuộc Sở Y tế của tỉnh Bắc Giang từ năm 2012 đến năm 2017 ................. 76 Bảng 2.4. Tổng hợp kết quả tuyển chọn lãnh đạo, quản lý ĐVSNYT của tỉnh Bắc Giang năm 2018, 2019 ........................................................................ 82
LỜI MỞ ĐẦU 1. Lý do chọn đề tài Sinh thời Chủ tịch Hồ Chí Minh đã căn dặn: “Cán bộ là cái gốc của mọi công việc” [16, tr.269]. “Muôn việc thành công hay thất bại đều do cán bộ tốt hay kém mà ra [16, tr.240]”. Lời dạy đó của Bác nhấn mạnh đến vị trí, vai trò quan trọng của đội ngũ cán bộ, công chức, đặc biệt là đội ngũ cán bộ, công chức lãnh đạo, quản lý. Vì vậy, việc làm thế nào để có đƣợc một đội ngũ cán bộ, công chức chủ chốt “vừa hồng”, “vừa chuyên” để hoàn thành tốt mọi nhiệm vụ là vấn đề cần thiết và quan trọng. Nếu có cán bộ tốt cả về năng lực và phẩm chất thì hoàn toàn có thể xây dựng một tổ chức chính trị vững mạnh, vận hành và hoàn thành tốt các chức năng, nhiệm vụ đƣợc giao. Để nâng cao chất lƣợng đội ngũ cán bộ, công chức, nhất là cán bộ lãnh đạo, quản lý các cấp, ngành, đòi hỏi phải thực hiện tốt các khâu trong công tác cán bộ; trong đó thực hiện tốt khâu thi tuyển công chức, viên chức vào vị trí lãnh đạo, quản lý là một mắt xích quan trọng. Bởi thi tuyển công chức, viên chức lãnh đạo, quản lý là phát hiện những ngƣời có tài, có đức để bổ nhiệm, sử dụng hoặc chuẩn bị sử dụng cho công việc nhất định của tổ chức là nhiệm vụ thƣờng xuyên của tổ chức. Hiện nay, cơ chế bổ nhiệm cán bộ lãnh đạo truyền thống còn nhiều bất cập, công tác này thƣờng đƣợc thực hiện trên cơ sở quy hoạch cán bộ của mỗi cơ quan, đơn vị. Khi có nhu cầu bổ nhiệm vào một chức danh nào đó thì cơ quan, đơn vị căn cứ vào đội ngũ cán bộ trong quy hoạch để lựa chọn, lấy phiếu tín nhiệm, lấy ý kiến cấp ủy và cơ quan có thẩm quyền sẽ tiến hành các thủ tục bổ nhiệm theo quy trình. Cơ chế bổ nhiệm truyền thống này dù đã có bƣớc dân chủ hóa nhƣng vẫn còn phụ thuộc vào cảm tính cá nhân, thƣờng cục bộ, khép kín trong từng cơ quan, đơn vị, chƣa huy động đƣợc nguồn lực từ bên ngoài. Vì vậy, đối với các chức danh lãnh đạo, quản lý cần có cơ chế nhằm tạo ra sự cạnh 1
tranh lành mạnh thông qua thi tuyển sẽ khách quan hơn so với cơ chế bổ nhiệm truyền thống. Công tác tuyển chọn nếu đƣợc thực hiện tốt sẽ giúp cho cơ quan quản lý thực hiện cơ chế bổ nhiệm cán bộ một cách công bằng, công khai và có chất lƣợng, tạo ra bƣớc đột phá, chuyển biến tích cực trong công tác cán bộ. Việc thi tuyển nhân tài vào vị trí lãnh đạo, quản lý chính xác hay không tùy thuộc vào nhiều yếu tố nhƣ cơ chế dân chủ xã hội, cơ chế thi tuyển cạnh tranh, chính sách thu hút nhân tài… Trong đó, thực hiện cơ chế thi tuyển cạnh tranh là vấn đề có ý nghĩa thực tiễn quan trọng. Một mặt, đảm bảo đƣợc sự trong sáng về chính trị, làm cho nhân dân đƣợc biết, đƣợc lựa chọn, đƣợc kiểm tra, giám sát công chức, viên chức thực hiện đƣợc dân chủ trong công tác cán bộ. Mặt khác, khắc phục đƣợc tình trạng công chức, viên chức chỉ lo chạy chọt vào chức nọ, chức kia mà không lo tự học tập, rèn luyện, nâng cao trình độ về mọi mặt của mình. Nó cũng khắc phục đƣợc tình trạng công chức, viên chức chỉ lo đối phó, chịu trách nhiệm với cấp trên mà không quan tâm chịu trách nhiệm trƣớc nhân dân và cấp dƣới. Thi tuyển cạnh tranh là một biện pháp quan trọng để phát huy đúng năng khiếu, sở trƣờng, năng lực chuyên môn của công chức, viên chức, là hình thức tốt để phát hiện, tuyển chọn nhân tài, phá vỡ thế đóng kín về cán bộ của một ngành, một đơn vị nào đó, làm tăng tính trách nhiệm trong công tác và tăng khả năng kiểm tra, giám sát của nhân dân đối với công chức, viên chức lãnh đạo, quản lý. Hiện nay, trên cơ sở kết quả báo cáo việc tổ chức thực hiện thí điểm thi tuyển các chức danh lãnh đạo, quản lý ở một số địa phƣơng trên cả nƣớc, Bộ Nội vụ đã nghiên cứu và ban hành “Đề án thí điểm đổi mới thi tuyển cán bộ lãnh đạo cấp Vụ, cấp sở, cấp phòng” triển khai trên diện rộng cả về phạm vi áp dụng và đối tƣợng tuyển chọn, tiến tới thể chể hóa, luật hóa công tác này. Bắc Giang cũng là một trong những địa phƣơng đã và đang thực hiện thi tuyển chức danh lãnh đạo, quản lý các đơn vị sự nghiệp công lập có hiệu quả, cần tiếp tục phát huy, đóng góp vào Đề án của Bộ Nội vụ. 2
Ngành y tế là một ngành đặc thù, cung cấp dịch vụ công cho xã hội, chăm sóc và bảo vệ sức khỏe nhân dân. Mỗi quyết sách, chỉ đạo của ngành đều có ảnh hƣởng to lớn cho xã hội. Bởi vậy, vai trò của ngƣời đứng đầu quan trọng hơn bao giờ hết, công chức lãnh đạo, quản lý trong đơn vị là những đối tƣợng đặc biệt. Sở Y tế tỉnh Bắc Giang mặc dù đã cố gắng thực hiện chính sách phân cấp, phân quyền và tinh giản biên chế nhƣng thực tiễn hiện nay cho thấy, số lƣợng chức danh lãnh đạo, quản lý trong đơn vị sự nghiệp trực thuộc Sở vẫn còn cao, hàng năm Sở đều phải bổ nhiệm chức danh này. Do vậy, công tác cán bộ cần đƣợc quan tâm sát sao hơn nữa để nâng cao chất lƣợng đội ngũ lãnh đạo, quản lý trƣớc hết là chất lƣợng quy hoạch, đầu vào. Việc thi tuyển chức danh lãnh đạo, quản lý theo nguyên tắc cạnh tranh sẽ mang nhiều nét khác biệt hơn so với hình thức tuyển dụng thông thƣờng (thi tuyển công chức trong cơ quan hành chính và xét tuyển viên chức trong ĐVSN của tỉnh) cả về nguồn thi tuyển và quy trình thi tuyển. Trên thực tế, việc thi tuyển lãnh đạo, quản lý nói chung và ngành y tế của tỉnh Bắc Giang nói riêng vẫn còn nhiều bất cập, hạn chế, việc triển khai thực hiện các văn bản chỉ đạo còn nhiều điểm thiếu sót… Đây là lý do chính để tác giả có đề xuất nghiên cứu nội dung này. Nghị quyết số 20-NQ/TƢ ngày 25/10/2017, tại kỳ họp thứ Sáu, khoá XII của Ban chấp hành Trung ƣơng Đảng cộng sản Việt Nam về tăng cƣờng công tác bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khỏe nhân dân trong tình hình mới khẳng định Ngành Y là một ngành đặc biệt, nhân lực y tế phải đáp ứng yêu cầu chuyên môn và y đức; cần đƣợc tuyển chọn, đào tạo, sử dụng và đãi ngộ đặc biệt...”. Để phát huy hơn nữa vai trò của thi tuyển cạnh tranh nhằm góp phần tuyển chọn đƣợc những ngƣời có tài, có đức, bổ nhiệm vào vị trí lãnh đạo, quản lý, qua nghiên cứu thực tiễn vấn đề này ở tỉnh Bắc Giang nói chung và Sở Y tế của tỉnh nói riêng tác giả chọn đề tài “Thi tuyển cạnh tranh vào các chức danh lãnh đạo, quản lý trong đơn vị sự nghiệp công lập thuộc Sở Y tế của tỉnh Bắc Giang” làm luận văn. 3
2. Tình hình nghiên cứu liên quan đến đề tài luận văn a) Tổng quan những công trình nghiên cứu Có thể nói, công tác thi tuyển cạnh tranh lãnh đạo, quản lý trên cả nƣớc là vấn đề mới cả trong lý luận và thực tiễn, hầu hết các địa phƣơng tổ chức thực hiện đều theo kiểu vừa làm vừa rút kinh nghiệm; chƣa có quy định thống nhất cũng nhƣ sách nghiên cứu chuyên sâu về vấn đề này. Trong các công trình nghiên cứu ở nƣớc ta về thi tuyển cạnh tranh lãnh đạo, quản lý có liên quan đến đề tài, có thể kể đến các công trình nghiên cứu tiêu biểu sau đây: Tác giả Đỗ Thanh Nhàn, (2010), với đề tài Tuyển chọn cán bộ, công chức vào vị trí lãnh đạo, quản lý qua hình thức thi tuyển cạnh tranh. Luận văn thạc sĩ - Học viện Hành chính; Tác giả Nguyễn Kiến Phúc, (2010), Phương thức thi tuyển vào các chức danh lãnh đạo, quản lý trong các cơ quan hành chính nhà nước ở nước ta hiện nay, Luận văn thạc sĩ - Học viện Hành chính. Các nghiên cứu trên còn khá tổng quát và phạm vi nghiên cứu rộng trên cả nƣớc; thời gian thực hiện nghiên cứu rất gần với thời gian diễn ra tuyển chọn trên thực tế nên khó có thể lƣờng trƣớc đƣợc các tình huống khó khăn và bất cập khi thi tuyển; khả năng ứng dụng cụ thể ở từng ngành, địa phƣơng là không giống nhau. Tác giả Thân Thị Quế (2012) với đề tài Tuyển chọn cạnh tranh vào các chức danh lãnh đạo, quản lý trong đơn vị sự nghiệp công lập tỉnh Bắc Giang, Khóa luận tốt nghiệp - Học viện Hành chính là nghiên cứu sơ khai công tác này của tỉnh Bắc Giang, khi tỉnh bắt đầu thí điểm thực hiện, chƣa có nhiều kết quả và bài học rút ra. Tác giả Hoàng Bảo Linh, (2017) cũng với đề tài Tuyển chọn cạnh tranh lãnh đạo, quản lý trong đơn vị sự nghiệp công lập tỉnh Bắc Giang, Luận văn thạc sĩ - Học viện Hành chính cũng đặt vấn đề về tuyển chọn lãnh đạo, quản lý của tỉnh, tuy nhiên, tác giả luận văn này nghiên cứu toàn bộ quá trình bổ nhiệm, tuyển chọn nói chung của tỉnh trong khi tỉnh bắt đầu thực hiện thí điểm phƣơng thức này và vừa làm vừa chỉnh sửa. Do vậy, các đánh giá trong luận văn mới chỉ dừng lại trong thời gian ngắn thực hiện tuyển chọn là chƣa thể có đánh giá sâu sắc, hoàn chỉnh về vấn đề này của tỉnh. 4
Năm 2015, Bộ Chính trị đã thông qua Đề án thí điểm đổi mới cách tuyển chọn lãnh đạo, quản lý cấp vụ, cấp sở và cấp phòng do Bộ Nội vụ xây dựng và Bộ Nội vụ ban hành công văn số 2424/BNV-CCVC hƣớng dẫn thực hiện Đề án này. Đề án tuyển chọn lãnh đạo vẫn đang trong thời gian áp dụng thí điểm tại 36 bộ, ngành, địa phƣơng (từ quý 3/2015 đến quý 3/2018), tuy nhiên không có tỉnh Bắc Giang. Đồng thời, Đề án của Bộ chú trọng đến thi tuyển lãnh đạo, quản lý trong cơ quan hành chính, chƣa đề cập đến đối tƣợng lãnh đạo, quản lý các ĐVSN. Tỉnh Bắc Giang đã tiếp tục nghiên cứu, hoàn thiện quy định về tuyển chọn công chức, viên chức lãnh đạo, quản lý qua từng năm để áp dụng phù hợp trên thực tế. Nhìn tổng thể, các công trình khoa học, đề án nêu trên đã đạt đƣợc một số kết quả nhất định về lý luận cũng nhƣ thực tiễn về sự cần thiết của thi tuyển lãnh đạo, quản lý nói chung nói chung hoặc là lãnh đạo, quản lý trong ĐVSN nói riêng trong trong từng giai đoạn. Do đó có thể khẳng định rằng, cho đến nay vẫn chƣa có một công trình nào nghiên cứu một cách đầy đủ, có hệ thống và toàn diện về thi tuyển cạnh tranh chức danh lãnh đạo, quản lý trong ĐVSN công lập thuộc Sở Y tế tỉnh Bắc Giang và Luận văn này không trùng lặp với bất cứ một công trình nào khác. Tuy nhiên, thực tế triển khai thực hiện Đề án thi tuyển từ các địa phƣơng và những nghiên cứu nói trên là tài liệu bổ ích cho quá trình nghiên cứu đề tài này của tác giả. Tác giả có thể lựa chọn, kế thừa và phát triển các kết quả nghiên cứu nêu trên. b) Những vấn đề đặt ra cần nghiên cứu Một là, thi tuyển cạnh tranh đối với đối tƣợng lãnh đạo, quản lý có hoàn toàn là một giải pháp đúng đắn trong công tác cán bộ. Hai là, thi tuyển cạnh tranh lãnh đạo, quản lý trong ĐVSN công lập có nên giống với thi tuyển cho các chức vụ lãnh đạo, quản lý trong cơ quan hành chính nhà nƣớc. Ba là, Đề án của Bộ Nội vụ về đổi mới tuyển chọn công chức, viên chức lãnh đạo, quản lý đã thực sự phù hợp với thực tiễn thi tuyển của tỉnh Bắc Giang chƣa, tỉnh cần phải 5
sửa đổi văn bản hiện hành cho phù hợp thế nào (thay thế Quyết định số 99/2012/QĐ-UBND và Quyết định số 02/2018/QĐ-UBND năm 2018 về sửa đổi, bổ sung Quyết định số 99) làm cơ sở để thi tuyển lãnh đạo, quản lý ngành y tế trên địa bàn tỉnh mà tác giả đi sâu nghiên cứu. Các vấn đề cần nghiên cứu sửa đổi gồm: Quy định về đối tƣợng, phạm vi của tuyển chọn lãnh đạo, quản lý trong ĐVSN công lập y tế của tỉnh; đổi mới hình thức thi tuyển để có cách xác định trúng tuyển một cách toàn diện kèm theo đó là quy định về tiêu chuẩn thí sinh, thành phần Hội đồng tuyển chọn, thành phần tham dự hội nghị… 3. Mục đích và nhiệm vụ của luận văn - Mục đích: Hệ thống hóa một số vấn đề lý luận về thi tuyển cạnh tranh lãnh đạo, quản lý, tạo tiền đề cho các nghiên cứu sau này. Hoàn thiện về mặt văn bản quy định, nội dung tổ chức thực hiện và khâu đánh giá xác định ngƣời trúng tuyển nhằm nâng cao hiệu quả hoạt động thi tuyển cạnh tranh các chức danh lãnh đạo, quản lý trong ĐVSN y tế của tỉnh Bắc Giang. - Nhiệm vụ: Để đạt đƣợc mục đích trên, luận văn có nhiệm vụ: + Chỉ ra đƣợc sự cần thiết phải thực hiện phƣơng thức thi tuyển này; những nội dung chủ yếu của việc thực hiện thi tuyển lãnh đạo, quản lý trong ĐVSN y tế công lập của tỉnh. + Đi sâu khảo sát, phân tích thực trạng tuyển chọn lãnh đạo, quản lý trong các ĐVSN y tế thuộc Sở Y tế của tỉnh trong những năm qua (từ năm 2012), trong đó, phân tích và chỉ ra những điểm tích cực, hạn chế và nguyên nhân của những hạn chế đó. + Đề xuất một số định hƣớng và giải pháp nhằm nâng cao chất lƣợng, hiệu quả của công tác thi tuyển cạnh tranh đối với các chức danh lãnh đạo, quản lý trong ĐVSN công lập thuộc Sở Y tế của tỉnh, góp phần vào công cuộc đổi mới công tác cán bộ của tỉnh trong thời gian tới. 6
4. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu của luận văn - Đối tượng nghiên cứu: Các hoạt động và quy trình thi tuyển chức danh lãnh đạo, quản lý trong đơn vị sự nghiệp công lập trực thuộc Sở Y tế trên địa bàn tỉnh Bắc Giang. - Phạm vi nghiên cứu: - Thời gian: Từ năm 2009, khi Sở Y tế thực hiện thí điểm tuyển chọn lãnh đạo, quản lý cho các đơn vị trong ngành đến năm 2019. - Không gian: Các đơn vị sự nghiệp công lập trực thuộc Sở Y tế tỉnh Bắc Giang tổ chức thực hiện thi tuyển cạnh tranh chức danh lãnh đạo, quản lý là cấp trƣởng, cấp phó. 5. Phƣơng pháp luận và phƣơng pháp nghiên cứu của luận văn - Phương pháp luận: Luận văn sử dụng phƣơng pháp duy vật biện chứng, duy vật lịch sử của Chủ nghĩa Mác – Lênin và quan điểm của Đảng, chính sách của Nhà nƣớc về thi tuyển lãnh đạo, quản lý làm phƣơng pháp luận. - Phương pháp nghiên cứu: - Phƣơng pháp tổng hợp: Dựa trên một loạt các thông tin tài liệu thu thập đƣợc, tác giả tổng hợp có chọn lọc thông tin hữu ích đạt yêu cầu để xử lý… - Phƣơng pháp thống kê: Thống kê số lƣợng đơn vị sự nghiệp y tế; số lƣợng, trình độ… đội ngũ lãnh đạo quản lý; thống kê định lƣợng kết quả triển khai đạt đƣợc;… - Phƣơng pháp so sánh: So sánh về mặt lý luận với thực tiễn; giữa các hình thức tuyển dụng; giữa việc thực hiện và kết quả theo từng năm của Sở Y tế. - Phƣơng pháp phân tích: Phân tích lồng ghép ở mỗi nội dung đánh giá… - Phƣơng pháp phỏng vấn đối tƣợng: tác giả trực tiếp lấy thông tin từ chính những ngƣời trực tiếp tham gia là thí sinh dự tuyển chức danh lãnh đạo quản lý: những quan điểm, suy nghĩ và những việc họ phải làm để đủ sức cạnh tranh với các thí sinh khác làm căn cứ tham khảo. 7
- Phƣơng pháp nghiên cứu tài liệu, văn bản: tác giả nghiên cứu, chọn lọc các tài liệu, văn bản của tỉnh từ năm 2009 đến nay có liên quan đến đề tài. 6. Ý nghĩa lý luận và thực tiễn của luận văn Ý nghĩa lý luận Luận văn đã góp phần hệ thống hóa những vấn đề cơ bản về thi tuyển cạnh tranh để chọn lựa bình đẳng dựa trên năng lực vào chức danh lãnh đạo, quản lý trong đơn vị sự nghiệp công lập thuộc Sở Y tế tỉnh Bắc Giang; tạo cơ sở cho các nghiên cứu sau này có liên quan đến tuyển chọn công chức, viên chức lãnh đạo, quản lý của tỉnh nói chung. Ý nghĩa thực tiễn Đánh giá thực trạng công tác thi tuyển cạnh tranh vào chức danh lãnh đạo, quản lý trong các đơn vị sự nghiệp công lập thuộc Sở Y tế tỉnh Bắc Giang; đồng thời đƣa ra một số giải pháp mà các cơ quan có thẩm quyền có thể tham khảo, vận dụng nhằm nâng cao hiệu quả công tác tuyển chọn cạnh tranh vào chức danh lãnh đạo, quản lý trong các đơn vị sự nghiệp công lập trên địa bàn tỉnh trong thời gian tới. 7. Kết cấu của luận văn Để thực hiện mục đích, kết cấu luận văn gồm có lời mở đầu, phần nội dung gồm 3 chƣơng và kết luận. Cụ thể phần nội dung gồm: Chƣơng 1: Cơ sở lý luận và thực tiễn về thi tuyển cạnh tranh vào các chức danh lãnh đạo, quản lý trong đơn vị sự nghiệp công lập ngành y tế Chƣơng 2: Thực trạng thi tuyển cạnh tranh vào các chức danh lãnh đạo, quản lý trong đơn vị sự nghiệp công lập trực thuộc Sở Y tế tỉnh Bắc Giang. Chƣơng 3: Phƣơng hƣớng, giải pháp nâng cao hiệu quả về thi tuyển cạnh tranh vào các chức danh lãnh đạo, quản lý trong đơn vị sự nghiệp công lập trực thuộc Sở Y tế tỉnh Bắc Giang. 8
Chƣơng 1 CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN VỀ THI TUYỂN CẠNH TRANH VÀO CÁC CHỨC DANH LÃNH ĐẠO, QUẢN LÝ TRONG ĐƠN VỊ SỰ NGHIỆP CÔNG LẬP NGÀNH Y TẾ 1.1. Khái quát về đơn vị sự nghiệp công lập và chức danh lãnh đạo, quản lý trong đơn vị sự nghiệp công lập ngành y tế 1.1.1. Khái niệm, đặc điểm, vai trò và lĩnh vực hoạt động đơn vị sự nghiệp công lập ngành y tế 1.1.1.1. Khái niệm đơn vị sự nghiệp công lập ngành y tế Thuật ngữ “đơn vị sự nghiệp” đƣợc hiểu dùng để chỉ chung cho các tổ chức tham gia thực hiện các dịch vụ công đảm bảo các nhu cầu thiết yếu của xã hội, không trực tiếp sản xuất vật chất cho xã hội. Theo đó, ở nƣớc ta hiện nay có 2 loại đơn vị sự nghiệp: ĐVSN công lập và ĐVSN thuộc lĩnh vực tƣ nhân. Theo cách giải thích trong Nghị định 06/2010/NĐ/CP ngày 25/01/2010 của Chính phủ thì ĐVSN công lập có ba loại gắn với thẩm quyền quyết định thành lập nhƣ sau: ĐVSN do tổ chức Đảng quyết định thành lập, ĐVSN do tổ chức chính trị - xã hội quyết định thành lập và ĐVSN do các cơ quan nhà nƣớc quyết định thành lập [7, Điều 11]. Trong nội dung luận văn này chỉ xem xét các ĐVSN do các cơ quan nhà nƣớc quyết định thành lập gọi là ĐVSN công lập. Chƣơng trình đổi mới cơ chế quản lý tài chính đối với cơ quan hành chính nhà nƣớc và ĐVSN công giai đoạn 2004-2005, ban hành kèm theo Quyết định số 08/2004/QĐ-TTg ngày 15/01/2004 của Thủ tƣớng Chính phủ đã xác định: ĐVSN công lập là một bộ phận cấu thành cơ cấu tổ chức của các cơ quan Nhà nước, một loại hình đơn vị được Nhà nước ra quyết định thành lập, thực hiện nhiệm vụ chuyên môn nhất định nhằm thực hiện các mục tiêu kinh tế - xã hội do Nhà nước giao trên lĩnh vực quản lý, thực hiện các hoạt động sự nghiệp. Đó là các đơn vị thuộc sở hữu nhà nước, hoạt động trong các lĩnh vực giáo dục, 9
đào tạo, văn hóa, thông tin, thể thao, nghiên cứu khoa học, y tế… ĐVSN công lập có tư cách pháp nhân, có tài khoản, có con dấu riêng, thực hiện chức năng phục vụ quản lý nhà nước hoặc cung cấp sản phẩm, dịch vụ công trong các ngành, lĩnh vực theo quy định của pháp luật. ĐVSN công lập thực hiện những nhiệm vụ cụ thể thuộc chức năng chuyên môn hoặc các chương trình dự án của quốc gia, không làm chức năng quản lý nhà nước. Theo đó, ĐVSN công lập ngành y tế (sau đây gọi tắt là ĐVSNYT công lập) là tổ chức do cơ quan nhà nước có thẩm quyền thành lập và quản lý theo quy định của pháp luật, có tư cách pháp nhân, con dấu, tài khoản và tổ chức bộ máy kế toán theo quy định của pháp luật để thực hiện nhiệm vụ cung cấp dịch vụ công trong các lĩnh vực chuyên môn y tế như: Y tế dự phòng; khám bệnh, chữa bệnh; điều dưỡng và phục hồi chức năng; giám định y khoa, pháp y, pháp y tâm thần; y dược cổ truyền; kiểm nghiệm dược, mỹ phẩm, trang thiết bị y tế; sức khỏe sinh sản; truyền thông giáo dục sức khỏe. Công chức, viên chức làm việc trong các ĐVSNYT công lập chủ yếu mang tính chuyên môn, nghiệp vụ; hoạt động của họ mang tính phục vụ, cung ứng dịch vụ công, không gắn với công quyền, theo nhu cầu xã hội; đƣợc điều chỉnh không chỉ bằng pháp luật mà còn bằng quy chế của cơ quan nơi họ làm việc. Theo Nghị định số 85/2012/NĐ-CP ngày 15 tháng 10 năm 2012 của Chính phủ về cơ chế hoạt động, cơ chế tài chính đối với các ĐVSNYT công lập và giá dịch vụ khám bệnh, chữa bệnh của các cơ sở khám bệnh, chữa bệnh công lập thì ĐVSNYT xác định dựa vào các tiêu chuẩn: Thứ nhất, đơn vị phải có văn định thành lập ĐVSNYT công lập do cơ quan có thẩm quyền Trung ƣơng, địa phƣơng quy định. Thứ hai, đơn vị nhà nƣớc cung cấp kinh phí tài sản để hoạt động thực hiện nhiệm vụ chuyên môn theo chế độ nhà nƣớc quy định. Thứ ba, đơn vị có tổ chức, bộ máy, biên chế theo quy định. Thứ tư, đơn vị có tài khoản Kho bạc ngân hàng để ký gửi khoản thu, chi tài chính. 10
1.1.1.2. Đặc điểm đơn vị sự nghiệp công lập ngành y tế Nghị quyết số 20-NQ/TƢ ngày 25/10/2017, tại kỳ họp thứ Sáu, khoá XII của Ban chấp hành Trung ƣơng Đảng cộng sản Việt Nam về tăng cƣờng công tác bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khỏe nhân dân trong tình hình mới khẳng định “Ngành Y là một ngành đặc biệt”. Sở dĩ nhƣ vậy là bởi các ĐVSN y tế công lập cấu thành có những đặc điểm đặc biệt sau: Một là, ĐVSN y tế công lập là một hệ thống lớn, một phức hợp và một tổ chức động, có chức năng là đảm bảo sức khỏe toàn diện cho nhân dân, cả phòng bệnh và chữa bệnh, là trung tâm đào tạo cán bộ y tế và nghiên cứu sinh xã hội học… ĐVSN y tế công lập là một hệ thống lớn bao gồm: Ban Giám đốc, các phòng chuyên môn nghiệp vụ, các khoa lâm sàng, cận lâm sàng… có mối liên hệ mật thiết với nhau, bổ trợ chuyên môn kỹ thuật cho nhau; là một phức hợp hoàn chỉnh: bao gồm rất nhiều các yếu tố liên quan chằng chịt từ thăm khám bệnh, chẩn đoán, điều trị, chăm sóc, nghiên cứu…; Là một tổ chức động bao gồm đầu vào là ngƣời bệnh, cán bộ y tế, trang thiết bị, thuốc, vật tƣ cần để chẩn đoán điều trị. Đầu ra là ngƣời bệnh khỏi bệnh hoặc phục hồi sức khỏe, hoặc ngƣời bệnh tử vong. Hai là, sản phẩm của ĐVSNYT là sản phẩm đặc biệt, là sức khỏe, sinh mạng con ngƣời, là sức lao động của xã hội. Thật vậy, ngành y tế có chức năng đặc biệt, là chăm sóc, bảo vệ và nâng cao thể lực của con ngƣời nên có một vị trí hết sức quan trọng trong việc phát triển nguồn lực con ngƣời, từ đó phát huy đƣợc năng lực lao động, chất xám và tạo đƣợc môi trƣờng trọng dụng nhân tài của xã hội. Ba là, ĐVSN y tế là bộ mặt của ngành Y tế, các kỹ thuật đƣợc sử dụng của bệnh viện thể hiện năng lực và phản ánh trình độ Y học của một đơn vị đó, một quốc gia đó. Bốn là, hoạt động sự nghiệp của ĐVSNYT là hoạt động có thu nên chịu sự chỉ đạo của cơ quan có thẩm quyền. 11