Luận văn Thạc sĩ Quản lý công: Thực hiện chính sách khám chữa bệnh bảo hiểm y tế tại Bệnh viện Nhân dân Gia Định, Thành phố Hồ Chí Minh

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:98

Thêm vào BST

Báo xấu

2
lượt xem 1
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Mục đích nghiên cứu của luận văn "Thực hiện chính sách khám chữa bệnh bảo hiểm y tế tại Bệnh viện Nhân dân Gia Định, Thành phố Hồ Chí Minh" là phân tích, đánh giá thực trạng thực hiện chính sách khám chữa bệnh bảo hiểm y tế tại Bệnh viện Nhân dân Gia Định từ đó đề xuất những giải pháp nhằm hoàn thiện thực hiện chính sách khám chữa bệnh bảo hiểm y tế tại Bệnh viện Nhân dân Gia Định trong thời gian tới.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luận văn Thạc sĩ Quản lý công: Thực hiện chính sách khám chữa bệnh bảo hiểm y tế tại Bệnh viện Nhân dân Gia Định, Thành phố Hồ Chí Minh

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ NỘI VỤ HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA PHẠM THU THẢO THỰC HIỆN CHÍNH SÁCH KHÁM CHỮA BỆNH BẢO HIỂM Y TẾ TẠI BỆNH VIỆN NHÂN DÂN GIA ĐỊNH THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH LUẬN VĂN THẠC SỸ CHUYÊN NGÀNH QUẢN LÝ CÔNG TP. HỒ CHÍ MINH - NĂM 2024
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ NỘI VỤ HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA PHẠM THU THẢO THỰC HIỆN CHÍNH SÁCH KHÁM CHỮA BỆNH BẢO HIỂM Y TẾ TẠI BỆNH VIỆN NHÂN DÂN GIA ĐỊNH THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH LUẬN VĂN THẠC SỸ CHUYÊN NGÀNH QUẢN LÝ CÔNG Chuyên ngành: Quản lý công Mã số: 8 34 04 03 NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC: TS. BÙI KIM CHI TP. HỒ CHÍ MINH - NĂM 2024 ii
LỜI CAM ĐOAN Học viên xin khẳng định và cam kết, các kết quả nghiên cứu được trình bày trong luận văn này là sản phẩm của quá trình nghiên cứu nghiên cứu độc lập của học viên với sự định hướng, hướng dẫn của TS. Bùi Kim Chi. Các số liệu, dữ liệu và thông tin được trình bày trong luận văn đảm bảo tính là trung thực, phản ánh đúng thực tế, có trích dẫn nguồn rõ ràng. Luận văn được trình bày đảm bảo thực thi đúng các quy định, hướng dẫn về thể thức, kỹ thuật trình bày luận văn theo hướng dẫn và quy định của Học viên Hành chính Quốc gia. Tác giả luận văn Phạm Thu Thảo i
LỜI CẢM ƠN Để có thể hoàn thành thời gian học tập cao học nói chung và hoàn thành luận văn nói riêng, học viên xin gửi lời cảm ơn sâu sắc và chân thành nhất đến: Tập thể Ban lãnh đạo, Ban Quản lý sau đại học của Học viện Hành chính Quốc gia nói chung và Phân hiệu Học viện Hành chính Quốc gia tại Thành phố Hồ Chí Minh nói riêng, các giảng viên của Trường. Tôi xin bày tỏ lòng cảm ơn sâu sắc nhất đến TS. Bùi Kim Chi đã hướng dẫn nhiệt tình, tận tâm, đã có những định hướng cho học viên trong quá trình nghiên cứu và tạo điều kiện cho học viện trong thời gian thực thi luận văn. Tôi xin chân thành cảm ơn đến Sở Y tế thành phố Hồ Chí Minh, Ban Giám đốc Bệnh viện Nhân dân Gia Định, các phòng và khoa chuyên môn của Bệnh viện Nhân dân Gia Định đã tạo điều kiện hỗ trợ cung cấp số liệu phục vụ cho việc thực thi luận văn. Trải qua quá trình nghiên cứu, học viên đã thực thi và hoàn thành luận văn theo kế hoạch của Học viên đề ra. Các nội dung và hình thức đảm bảo yêu cầu của luận văn thạc sỹ. Tuy nhiên, trong quá trình nghiên cứu, chắc chắn luận văn sẽ còn tồn tại những hạn chế về thể thức và nội dung, vì vậy rất mong muốn nhận được sự đóng góp của Quý Thầy Cô trong Hội đồng để hoàn thiện kết quả nghiên cứu của luận văn. Trân trọng cảm ơn! Tác giả luận văn Phạm Thu Thảo ii
MỞ ĐẦU 1. Lý do chọn đề tài luận văn .................................................................................. 1 2. Tình hình nghiên cứu .......................................................................................... 3 3. Mục đích và nhiệm vụ của luận văn ................................................................... 7 4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu của luận văn ................................................. 8 5. Phương pháp luận và các phương pháp nghiên cứu cụ thể của luận văn ........... 9 6. Ý nghĩa lý luận và thực tiễn ............................................................................ 10 7. Kết cấu của luận văn ......................................................................................... 11 Chương 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ THỰC HIỆN CHÍNH SÁCH KHÁM CHỮA BỆNH BẢO HIỂM Y TẾ TẠI BỆNH VIỆN TUYẾN TỈNH 1.1. Chính sách khám chữa bệnh bảo hiểm y tế.................................................... 12 1.1.1. Bảo hiểm y tế .......................................................................................... 12 1.1.2. Chính sách khám chữa bệnh bảo hiểm y tế............................................. 16 1.2. Thực hiện chính sách khám chữa bệnh bảo hiểm y tế .................................. 20 1.2.1. Khái niệm ................................................................................................ 20 1.2.2. Vai trò...................................................................................................... 21 1.2.3. Nội dung thực hiện chính sách khám chữa bệnh bảo hiểm y tế ............. 23 1.3. Các yếu tố ảnh hưởng đến thực hiện chính sách khám chữa bệnh bảo hiểm y tế ................................................................................................................ 28 1.3.1. Nội dung, chất lượng của chính sách ................................................... 28 1.3.2. Sự tham gia và phối hợp giữa các cơ quan nhà nước, các cá nhân, tổ chức ....................................................................................................................... 30 iii
1.3.3. Năng lực của đội ngũ cán bộ, công chức và viên chức ........................ 31 1.3.4. Tình hình kinh tế - xã hội ...................................................................... 32 1.3.5. Nguồn lực của đơn vị ............................................................................ 33 Tiểu kết chương 1.................................................................................................. 35 Chương 2: THỰC TRẠNG THỰC HIỆN CHÍNH SÁCH KHÁM CHỮA BỆNH BẢO HIỂM Y TẾ TẠI BỆNH VIỆN NHÂN DÂN GIA ĐỊNH, THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH 2.1. Khái quát về Bệnh viện Nhân dân Gia Định.................................................. 36 2.1.1. Khái quát chung .................................................................................... 36 2.1.2. Cơ cấu tổ chức .............................................................................................. 37 2.1.3. Đội ngũ nhân sự ............................................................................................ 37 2.2. Phân tích thực trạng thực hiện chính sách khám chữa bệnh bảo hiểm y tế tại Bệnh viện Nhân dân Gia Định, Thành phố Hồ Chí Minh ............................... 43 2.2.1. Ban hành văn bản, kế hoạch, chương trình triển khai thực hiện chính sách ........................................................................................................................ 43 2.2.2. Tổ chức tuyên truyền, phổ biến .............................................................. 45 2.2.3. Phân công và phối hợp thực hiện chính sách .......................................... 48 2.2.4. Tổ chức triển khai thực hiện chính sách ................................................. 51 2.2.5. Tổng kết, kiểm tra, đánh giá việc thực hiện chính sách.......................... 59 2.3. Đánh giá thực trạng thực hiện chính sách khám chữa bệnh bảo hiểm y tế tại Bệnh viện Nhân dân Gia Định, Thành phố Hồ Chí Minh ............................... 61 2.3.1. Ưu điểm............................................................................................... 61 2.3.2. Hạn chế................................................................................................ 63 iv
2.3.3. Nguyên nhân của hạn chế ................................................................... 65 Tiểu kết chương 2.................................................................................................. 68 Chương 3: QUAN ĐIỂM VÀ GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN THỰC HIỆN CHÍNH SÁCH KHÁM CHỮA BỆNH BẢO HIỂM Y TẾ TẠI BỆNH VIỆN NHÂN DÂN GIA ĐỊNH, THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH 3.1. Quan điểm hoàn thiện thực hiện chính sách khám chữa bệnh bảo hiểm y tế .......................................................................................................................... 69 3.2. Giải pháp hoàn thiện thực hiện chính sách khám chữa bệnh bảo hiểm y tế tại Bệnh viện Nhân dân Gia Định, Thành phố Hồ Chí Minh ............................... 71 3.2.1. Hoàn thiện các nội dung của chính sách khám chữa bệnh bảo hiểm y tế ............................................................................................................................ 71 3.2.2. Nâng cao năng lực của đội ngũ viên chức trong thực hiện chính sách... 72 3.2.3. Tăng cường xây dựng các kế hoạch, chương trình, đề án để đẩy mạnh xã hội hóa .............................................................................................................. 74 3.2.4. Nâng cao khả năng tiếp cận chính sách của người dân .......................... 77 3.2.5. Tăng cường và hoàn thiện công tác kiểm tra, đánh giá quá trình triển khai thực hiện chính sách ................................................................................ 78 Tiểu kết Chương 3......................................................................................... 81 KẾT LUẬN ...................................................................................................... 82 TÀI LIỆU THAM KHẢO v
DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT Stt Cụm từ đầy đủ Cụm từ viết tắt 1 Cán bộ, viên chức CBVC 2 Cơ quan nhà nước CQNN 4 Hội đồng nhân dân HĐND 5 Nhà xuất bản Nxb 6 Ủy ban nhân dân UBND 7 Bảo hiểm y tế BHYT 8 Người lao động NLĐ 9 Sở Y tế Thành phố Hồ Chí Minh SYT TP. HCM 10 Bộ Y tế BYT 11 Bảo hiểm Xã hội Việt Nam BHXH VN vi
PHẦN MỞ ĐẦU 1. Lí do chọn đề tài luận văn Con người là yếu tố quan trọng trong sự phát triển của mỗi quốc gia, mỗi xã hội. Con người là chủ thể đồng thời cũng là nguồn lực quan trọng đóng góp vào sự phát triển của mỗi quốc gia, mỗi địa phương cụ thể. Chủ tịch Hồ Chí Minh đã nhấn mạnh vai trò, tầm quan trọng của con người đối với sự phát triển của xã hội như sau “Xã hội có cơm ăn, áo mặc, nhà ở là nhờ lao động của con người” [23]. Với vị trí và tầm quan trọng như vậy, ngày nay các quốc gia trên thế giới đều quan tâm phát triển cũng như chăm lo cho con người. Con người luôn là trung tâm trong chính sách phát triển của mọi quốc gia trên thế giới. Ở Việt Nam, Cương lĩnh bổ sung và phát triển năm 2011 đã khẳng định vai trò của con người như sau: “Con người là trung tâm của chiến lược phát triển, đồng thời là chủ thể phát triển. Luôn chú trọng việc tôn trọng và bảo vệ các quyền và lợi ích chính đáng của nhân dân. Thực hiện chăm lo, xây dựng con người Việt Nam giàu lòng yêu nước, có ý thức làm chủ, trách nhiệm công dân, trách nhiệm xã hội; có tri thức, kiến thức, hiểu biết, sức khỏe, lao động giỏi; sống có văn hóa, tình nghĩa; có tinh thần quốc tế chân chính” [21]. Đảng và Nhà nước ta luôn chú trọng phát triển con người hướng đến “chân, thiện, mỹ” và đảm bảo các quyền lợi hợp pháp, chính đáng của Nhân dân. Với vị trí quan trọng đó, để con người phát huy được vai trò quan trọng của mình thì yếu tố chăm sóc sức khỏe đóng vai trò hết sức quan trọng. Nghị quyết Trung ương 4 của Ban chấp hành trung ương Đảng khoá VII đã nhấn mạnh: “Con người là nguồn tài nguyên qúy báu nhất của xã hội, con người quyết định sự phát triển của đất nước, trong đó sức khoẻ là vốn qúy nhất của mỗi con người và của toàn xã hội” [3]. Chăm sóc sức khỏe cho nhân dân là nhiệm vụ trọng tâm và lâu dài đã được Đảng và Nhà nước xác định. 1
Đồng thời, đây cũng được coi là biện pháp quan trọng để thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội. Chăm sóc sức khỏe là vấn đề được Đảng và Nhà nước ta rất quan tâm. Để đảm bảo cho người dân được tiếp cận với các dịch vụ y tế, Đảng và Nhà nước ta luôn khuyến khích người dân tham gia bảo hiểm y tế. BHYT là một trong những hình thức quan trọng để Nhà nước chăm lo, bảo vệ sức khỏe cho Nhân dân. Đây cũng là hình thức để cho Nhân dân dễ dàng tiếp cận với các dịch vụ y tế. Vì vậy, Đảng và Nhà nước ta chú trọng phát triển BHYT rộng rãi trong Nhân dân. Đây là chính sách được thực hiện xuyên suốt qua nhiều giai đoạn lịch sử khác nhau của đất nước. Chính sách này đã từng bước được Đảng và Nhà nước ta hoàn thiện theo hướng tăng cường cơ hội tiếp cận trong Nhân dân. Vì vậy, chính sách phát triển BHYT được sự quan tâm và ủng hộ rộng rãi trong quần chúng nhân dân. Tuy nhiên, trong thực tiễn thực hiện chính sách này còn tồn tại những hạn chế nhất định. Thủ tục hành chính trong thực hiện chế độ, chính sách còn phức tạp. Nhiều người dân vẫn chưa nắm rõ các chế độ, chính sách, quy trình thủ tục để thực hiện chế độ chính sách khi khám chữa bệnh bằng BHYT. Một số người dân quan niệm việc khám chữa bệnh bằng BHYT sẽ khó hơn khám dịch vụ nên họ ngại sử dụng BHYT. Bệnh viện Nhân dân Gia Định là bệnh viện đa khoa hạng 1 trực thuộc Sở Y tế thành phố Hồ Chí Minh, và là một trong những bệnh viện công lập lớn tại Thành phố Hồ Chí Minh. Bệnh viện được hình thành từ những năm đầu thế kỷ XX. Hiện nay, Bệnh viện có 10 phòng chức năng, 30 khoa lâm sàng, 08 khoa lâm sàng và khối tiếp nhận. Trong quá trình tổ chức và hoạt động, Bệnh viện Nhân dân Gia Định luôn quán triệt và thực hiện nghiêm chỉnh các chính sách, pháp luật về y tế, nhất là hoạt động khám chữa bệnh. Trong thời gian qua, bệnh viện có nhiều người bệnh đến khám chữa bệnh bằng BHYT nên Bệnh viện rất quan tâm thực hiện chính sách khám chữa 2
bệnh BHYT cho người bệnh. Bệnh viện tạo điều kiện thuận lợi cho người bệnh trong khám bệnh, chữa bệnh BHYT. Tuy nhiên, việc thực hiện chính sách này cũng còn tồn tại nhiều hạn chế. Công tác tuyên truyền, phổ biến về thực hiện chính sách khám chữa bệnh BHYT cho người bệnh, người nhà người bệnh và bác sỹ, điều dưỡng, nhân viên hành chính chưa được thường xuyên và hiệu quả. Việc thực hiện thủ tục hành chính còn chậm. Công tác kiểm tra, giám sát việc thực hiện chính sách khám chữa bệnh BHYT cho người bệnh chưa thực hiện hiệu quả. Xuất phát từ những lý do trên tác giả lựa chọn đề tài “Thực hiện chính sách khám chữa bệnh bảo hiểm y tế tại Bệnh viện Nhân dân Gia Định, Thành phố Hồ Chí Minh” làm luận văn Thạc sỹ chuyên ngành Quản lý công của Học viện Hành chính Quốc gia. 2.Tình hình nghiên cứu Trong thời gian qua đã có một số nghiên cứu liên quan đến đề tài như sau: Vũ Ngọc Huyên, Nguyễn Văn Song, 2014, Thực trạng tham gia bảo hiểm y tế tự nguyện của nông dân tỉnh Thái Bình đăng trên Tạp chí Khoa học và Phát triển [25]. Bài viết đã tiếp cận một loại hình bảo hiểm y tế cụ thể - bảo hiểm y tế tự nguyện và gắn với một đối tượng cụ thể là người nông dân. Trong đó, bài viết đã đi sâu phân tích thực trạng tham gia BHYT tự nguyện của nông dân tỉnh Thái Bình. Đặc biệt, bài viết đã chỉ ra các yếu tố ảnh hưởng đến sự tham gia bảo hiểm y tế tự nguyện của nông dân tỉnh Thái Bình, bao gồm: Ảnh hưởng của độ tuổi đến mức độ sẵn lòng chi trả; Ảnh hưởng của thu nhập đến mức độ sẵn lòng chi trả; Ảnh hưởng của trình độ hiểu biết chính sách bảo hiểm đến mức sẵn lòng chi trả. Trên cơ sở phân tích thực trạng, bài viết đã đề xuất các giải pháp để tăng cường sự tham gia của người dân vào bảo hiểm y tế tự 3
nguyện, trong đó tập trung vào các nhóm như cơ quan bảo hiểm xã hội, cơ sở khám chữa bệnh, người dân. Nông Thị Phương Thảo, 2016, Giải pháp nâng cao độ bao phủ bảo hiểm y tế trên địa bàn tỉnh Lạng Sơn, Đề tài cấp cơ sở [33]. Đề tài này đã làm rõ cơ sở lý luận về bảo hiểm y tế như khái niệm, nội dung, tiêu chí đánh giá độ bao phủ bảo hiểm y tế, các yếu tố ảnh hưởng. Đồng thời, đề tài đã đi sâu phân tích thực trạng vấn đề nâng cao độ bao phủ BHYT trên địa bàn tỉnh Lạng Sơn trong thời gian qua, để từ đó tiến hành đề xuất các giải pháp nâng phát triển mạng lưới BHYT trên địa bàn tỉnh Lạng Sơn. Trong đó, nghiên cứu này đã đề xuất các giải pháp cụ thể như: Tăng cường sự lãnh đạo, chỉ đạo, định hướng của các cấp ủy Đảng, Chính quyền đối với quá trình phát triển mạng lưới BHYT trên địa bàn; Triển khai các biện pháp để có thể nâng cao chất lượng khám chữa bệnh BHYT để có thể nhân rộng BHYT trong toàn dân; Đẩy mạnh công tác truyền thông phổ biến chính sách, pháp luật về bảo hiểm y tế gắn với thi đua, khen thưởng để khuyến khích nhân dân địa phương tham gia BHYT; Tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra, giám sát việc phát triển BHYT trên địa bàn; Tăng tỷ lệ bao phủ BHYT gắn với đặc điểm của từng nhóm đối tượng cụ thể, từng địa bàn dân cư cụ thể. Bùi Thị Phương Dung (2015) với luận văn thạc sĩ Luật học “Thực trạng thi hành pháp luật bảo hiểm y tế bắt buộc ở Việt Nam” [20] đã làm rõ những lý thuyết về thi hành pháp luật về BHYT bắt buộc - một loại hình BHYT ở Việt Nam và thực trạng pháp luật BHYT ở Việt Nam. Mặt khác, luận văn này cũng đã chỉ rõ thực trạng các quy định về pháp luật BHYT ở Việt Nam, tìm hiểu thực tiễn thi hành pháp luật BHYT. Trên cơ sở các phân tích, đánh giá, tác giả đã đề ra phương hướng và giải pháp hoàn thiện pháp luật BHYT cho phù hợp với thực tiễn hiện nay góp phần thực hiện tốt công tác bảo vệ và chăm sóc sức khỏe nhân dân. Tuy nhiên, công trình nghiên cứu 4
này cũng chỉ tiếp cận từ góc độ pháp lý mà chưa đi sâu nghiên cứu từ góc độ thực thi chính sách công. Nguyễn Thị Thanh Quý, Dương Huyền Thương, 2019, Thông tuyến trong khám chữa bệnh bảo hiểm y tế - Những bất cập và khó khăn, Tạp chí Y học cộng đồng [31]. Nghiên cứu tập trung phân tích các khó khăn vướng mắc trong thông tuyến KCB BHYT, từ đó đề xuất các giải pháp tháo gỡ để duy trì hoạt động thông tuyến đạt hiệu quả cao, đảm bảo quyền lợi cho người dân. Trong đó, có một số đề xuất như: cần đầu tư hỗ trợ y tế xã nâng cao chất lượng KCB; đẩy mạnh công tác quản lý; đẩy mạnh công tác tuyên truyền với người dân và cơ sở KCB về mục đích ý nghĩa của thông tuyến Nguyễn Thị Thúy Nga, Bùi Thị Mỹ Anh, 2020, Tổ chức khám chữa bệnh bảo hiểm y tế xã hội tại Việt Nam: thực trạng và khuyến nghị, Tạp chí Y học cộng đồng [26]. Bài viết đã tìm hiểu việc thực hiện thông tuyến trong khám chữa bệnh bảo hiểm y tế, thực hiện hợp đồng khám chữa bệnh bảo hiểm y tế, giám định khám chữa bệnh bảo hiểm y tế tại Việt Nam và so sánh với kinh nghiệm quốc tế để đề xuất các giải pháp hoàn thiện việc thực hiện khám chữa bệnh bảo hiểm y tế trong thời gian tới. Mai Thị Thanh Phong, Phạm Văn Tài, 2021, Các yếu tố tác động đến sự hài lòng đối với chất lượng dịch vụ khám chữa bệnh bảo hiểm y tế tại tỉnh Cà Mau, Tạp chí Kinh tế và Dự báo [27]. Bằng phương pháp khảo sát trực tiếp 225 người tham gia khám chữa bệnh bảo hiểm y tế (BHYT) tại tỉnh Cà Mau, nghiên cứu đã cho thấy, mức độ hài lòng về chất lượng khám chữa bệnh BHYT tại tỉnh Cà Mau chịu ảnh hưởng bởi các yếu tố: Thái độ phục vụ của nhân viên y tế; Sự thuận tiện tiếp cận hệ thống BHYT; Năng lực phục vụ của nhân viên y tế; Cơ sở vật chất của bệnh viện. Trên cơ sở đó, nhóm tác giả đề 5
xuất một số hàm ý quản trị định hướng cho BHYT tỉnh Cà Mau phát triển đối tượng tham gia BHYT. Đoàn Tuấn Anh, Ngô Hà Phương, Nguyễn Thị Thu Thuỷ, 2023, Khảo sát chi phí khám chữa bệnh bảo hiểm y tế tại Bệnh viện Đại học Tây Nguyên giai đoạn 2017 - 2021, Tạp chí Y học Việt Nam (Tổng hội Y học Việt Nam) [1]. Nghiên cứu được thực hiện nhằm mục tiêu khảo sát chi phí khám chữa bệnh BHYT tại Bệnh viện Đại học Tây Nguyên giai đoạn 2017 – 2021. Bài viết đã đề xuất một số biện pháp nhằm sử dụng quỹ BHYT hiệu quả trong điều trị cho bệnh viện và cơ quan quản lý. Kết quả của nghiên cứu có thể là cơ sở để bệnh viện và bảo hiểm xã hội ước lượng chi phí điều trị theo các nguồn chi trả cho những năm kế tiếp. Hồ Thị Hồng Cúc, 2023, Các nhân tố ảnh hưởng tính hữu hiệu kiểm soát nội bộ chi phí khám chữa bệnh bảo hiểm y tế tại Bệnh viện huyện Bình Chánh, Tp. Hồ Chí Minh, Tạp chí Công Thương, số 10 (4/2023) [19], Bài viết đã tập trung phân tích các yếu tố ảnh hưởng tính hữu hiệu kiểm soát nội bộ chi phí khám chữa bệnh bảo hiểm y tế tại Bệnh viện huyện Bình Chánh, Tp. Hồ Chí Minh thông qua phân tích định lượng để xác định việc thực hiện chi phí khám chữa bệnh bảo hiểm y tế. Trên cơ sở kết quả nghiên cứu bài viết đã đề xuất hoàn thiện quy định, quy trình khám chữa bệnh bảo hiểm y tế, ứng dụng công nghệ thông tin vào thực hiện chính sách khám chữa bệnh bảo hiểm y tế để đơn giản hóa quy trình, thủ tục thực hiện. Từ kết quả khảo cứu các công trình nghiên cứu trong thời gian qua, học viên đưa ra một số nhận xét sau đây: Một là, trong thời gian qua đã có rất nhiều nghiên cứu khác nhau về khám chữa bệnh bảo hiểm y tế. Các nghiên cứu đã làm rõ những vấn đề về lý luận, thực tiễn, pháp lý và giải pháp về hoàn thiện khám chữa bệnh bảo 6
hiểm y tế và chính sách khám chữa bệnh bảo hiểm y tế. Đây chính là kết quả quan trọng để các nghiên cứu tiếp theo, trong đó có luận văn này kế thừa và phát triển. Hai là, hiện nay các nghiên cứu về khám chữa bệnh bảo hiểm y tế thì rất nhiều, tuy nhiên các nghiên cứu từ góc độ thực hiện chính sách thì chưa nhiều. Khi nghiên cứu về thực hiện chính sách khám chữa bệnh bảo hiểm y tế thì hầu hết các nghiên cứu tiếp cận từng nội dung cụ thể mà có rất ít nghiên cứu tổng thể quy trình thực hiện chính sách. Ba là, hiện nay có rất ít nghiên cứu về thực hiện chính sách khám chữa bệnh bảo hiểm y tế tại một cơ sở y tế cụ thể là tại Bệnh viện Nhân dân Gia Định đến nay chưa có công trình nghiên cứu nào về thực hiện chính sách khám chữa bệnh bảo hiểm y tế được thực hiện và công bố. Vì vậy, nghiên cứu của luận văn là đảm bảo tính mới. 3. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu 3.1. Mục đích nghiên cứu Mục đích nghiên cứu của luận văn là phân tích, đánh giá thực trạng thực hiện chính sách khám chữa bệnh bảo hiểm y tế tại Bệnh viện Nhân dân Gia Định từ đó đề xuất những giải pháp nhằm hoàn thiện thực hiện chính sách khám chữa bệnh bảo hiểm y tế tại Bệnh viện Nhân dân Gia Định trong thời gian tới. 3.2. Nhiệm vụ nghiên cứu Để đạt được mục đích nghiên cứu, luận văn đề ra một số nhiệm vụ sau đây: 7
Một là, hệ thống hóa cơ sở khoa học về thực hiện chính sách khám chữa bệnh bảo hiểm y tế trong đó phải làm rõ nội dung của chính sách, quy trình thực hiện chính sách và các yếu tố ảnh hưởng đến thực hiện chính sách. Hai là, khảo sát, đánh giá thực trạng thực hiện chính sách khám chữa bệnh bảo hiểm y tế tại Bệnh viện Nhân dân Gia Định, đồng thời phân tích nguyên nhân của những hạn chế trong thực hiện chính sách khám chữa bệnh bảo hiểm y tế tại Bệnh viện Nhân dân Gia Định. Ba là, đề xuất những giải pháp hoàn thiện thực hiện chính sách khám chữa bệnh bảo hiểm y tế tại Bệnh viện Nhân dân Gia Định. 4. Đối tượng, phạm vi nghiên cứu 4.1. Đối tượng nghiên cứu Đề tài tập trung nghiên cứu thực hiện chính sách khám chữa bệnh bảo hiểm y tế tại Bệnh viện Nhân dân Gia Định, Thành phố Hồ Chí Minh. 4.2. Phạm vi nghiên cứu - Về nội dung: Đề tài nghiên cứu thực hiện chính sách khám chữa bệnh bảo hiểm y tế trên theo quy trình triển khai thực hiện chính sách, trong đó tập trung vào các nội dung sau: Ban hành văn bản, các kế hoạch, chương trình triển khai chính sách; Tổ chức tuyên truyền, phổ biến; phân công và phối hợp thực hiện; Tổ chức triển khai thực hiện; Đôn đốc, kiểm tra và đánh giá việc thực hiện chính sách. - Về không gian: Luận văn nghiên cứu tại Bệnh viện Nhân dân Gia Định. - Về thời gian: Luận văn nghiên cứu từ năm 2019 đến nay. 8
5. Phương pháp luận và phương pháp nghiên cứu 5.1. Phương pháp luận Luận văn sử dụng phương pháp duy vật biện chứng, duy vật lịch sử của Chủ nghĩa Mác – Lênin; tư tưởng Hồ Chí Minh; quan điểm của Đảng, nhà nước về nhà nước và pháp luật là cơ sở phương pháp luận. 5.2. Phương pháp nghiên cứu Để giải quyết những vấn đề cụ thể mà nội dung đề tài hướng tới, tác giả sử dụng một số phương pháp nghiên cứu chuyên ngành sau đây: 5.2.1. Phương pháp phân tích tài liệu thứ cấp Để thu thập các thông tin, số liệu cơ bản ban đầu cũng như kế thừa thành quả của những tác giả đi trước và từ phía các cơ quan QLNN, Bệnh viện Nhân dân Gia định, tác giả tiến hành nghiên cứu và thu thập thông tin, số liệu từ một số tài liệu sơ cấp và thứ cấp như: - Các văn bản quy phạm pháp luật về bảo hiểm y tế; - Các văn bản, số liệu báo cáo của Ủy ban nhân dân Tp. Hồ Chí Minh, Sở Y tế Tp. Hồ Chí Minh, Bệnh viện Nhân dân Gia Định; - Báo, tạp chí chuyên ngành về thực hiện chính sách khám chữa bệnh bảo hiểm y tế; - Và một số tài liệu khác có liên quan. 5.2.2. Phương pháp phỏng vấn sâu Để có thêm thông tin nghiên cứu, Luận văn sẽ tiến hành phỏng vấn sâu. Kết quả phỏng vấn là những ý kiến, quan điểm, nhận định của khách thể nghiên cứu và các chuyên gia. Đối tượng phỏng vấn sâu gồm: - Lãnh đạo Bệnh viện Nhân dân Gia Định; - Lãnh đạo các phòng, khoa, bác sỹ của Bệnh viện Nhân dân Gia Định; 9
- Người bệnh, thân nhân người bệnh. 5.2.3. Các phương pháp khác Bên cạnh việc sử dụng phương pháp phân tích tài liệu thứ cấp, phương pháp điều tra phỏng vấn sâu, luận văn cũng sử dụng một số phương pháp khác như: Phương pháp thống kê, phương pháp tổng hợp… 6. Ý nghĩa lý luận và thực tiễn 6.1. Ý nghĩa về mặt lý luận Luận văn góp phần hệ thống hóa cơ sở lý luận, pháp lý về thực hiện chính sách khám chữa bệnh bảo hiểm y tế. 6.2. Ý nghĩa về mặt thực tiễn Dựa trên việc phân tích thực trạng thực hiện chính sách khám chữa bệnh bảo hiểm y tế tại Bệnh viện Nhân dân Gia Định, Thành phố Hồ Chí Minh và tìm ra nguyên nhân của hạn chế trong quá trình thực hiện, luận văn đề xuất những giải pháp nhằm hoàn thiện thực hiện chính sách khám chữa bệnh bảo hiểm y tế tại Bệnh viện Nhân dân Gia Định, Thành phố Hồ Chí Minh. Đây là nguồn tài liệu tham khảo cho UBND Thành phố Hồ Chí Minh, Sở Y tế TP. Hồ Chí Minh và Bệnh viện Nhân dân Gia Định trong việc hoàn thiện thực hiện chính sách khám chữa bệnh bảo hiểm y tế tại Bệnh viện Nhân dân Gia Định. Mặc dù đây là đề tài nghiên cứu trên phạm vi tại Bệnh viện Nhân dân Gia Định, tuy nhiên, những giải pháp luận văn đưa ra vẫn có thể tham khảo để áp dụng cho những đơn vị khác có cùng những điểm tương đồng. Luận văn còn là nguồn tài liệu tham khảo cho những công trình nghiên cứu tiếp theo có liên quan đến vấn đề này. 10
7. Kết cấu của Luận văn Ngoài phần mở đầu, kết luận, danh mục tài liệu tham khảo và các phụ lục, nội dung của luận văn kết cấu gồm 3 chương: Chương 1: Cơ sở lý luận về thực hiện chính sách khám chữa bệnh bảo hiểm y tế tại bệnh viện tuyến tỉnh. Chương 2: Thực trạng thực hiện chính sách khám chữa bệnh bảo hiểm y tế tại Bệnh viện Nhân dân Gia Định, Thành phố Hồ Chí Minh. Chương 3: Quan điểm và giải pháp hoàn thiện thực hiện chính sách khám chữa bệnh bảo hiểm y tế tại Bệnh viện Nhân dân Gia Định, Thành phố Hồ Chí Minh. 11
Chương 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ THỰC HIỆN CHÍNH SÁCH KHÁM CHỮA BỆNH BẢO HIỂM Y TẾ TẠI BỆNH VIỆN TUYẾN TỈNH 1.1. Chính sách khám chữa bệnh về bảo hiểm y tế 1.1.1. Bảo hiểm y tế 1.1.1.1. Khái niệm BHYT là thuật ngữ được tiếp cận từ nhiều góc độ khác nhau, trong đó có một số cách tiếp cận sau đây: Thứ nhất, Tiếp cận từ góc độ giải thích thuật ngữ Theo Từ điển Bách khoa tiếng Việt thì “BHYT là hình thức bảo hiểm được áp dụng trong lĩnh vực chăm sóc sức khỏe, không vì mục đích lợi nhuận, do Nhà nước tổ chức thực hiện và các đối tượng có trách nhiệm tham gia theo quy định của Luật BHYT” [34, tr. 89]. Cách tiếp cận này đã làm rõ tính chất, đặc điểm của BHYT (phi lợi nhuận và tính bắt buộc), chủ thể thực hiện (Nhà nước), đối tượng thực hiện (các cá nhân trong xã hội). Đồng thời, Từ điển bách khoa Việt Nam (1995) thì “BHYT là loại bảo hiểm do cơ quan nhà nước tổ chức, thực hiện và quản lý nhằm huy động sự đóng góp của cá nhân, tập thể và cộng đồng xã hội để chăm lo, bảo vệ sức khỏe, khám bệnh và chữa bệnh cho nhân dân” [24, tr. 75]. Cách tiếp cận này cũng giải thích tính chất, chủ thể và đối tượng tham gia bảo hiểm xã hội. Tuy nhiên, điểm khác biệt ở đây là xác định BHYT là một hình thức huy động nguồn lực để thực hiện các chính sách y tế cho Nhân dân. Ở các quốc gia trên thế giới thì BHYT luôn là một chính sách xã hội quan trọng được Nhà nước quan tâm và thực hiện. BHYT có vai trò quan 12