Luận văn Thạc sĩ Quản lý công: Thực hiện chính sách nông thôn mới nâng cao tại huyện Xuân Lộc, tỉnh Đồng Nai

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:155

Thêm vào BST

Báo xấu

3
lượt xem 2
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Luận văn "Thực hiện chính sách nông thôn mới nâng cao tại huyện Xuân Lộc, tỉnh Đồng Nai" được hoàn thành với mục tiêu nhằm phân tích thực trạng thực hiện chính sách nông thôn mới nâng cao tại huyện Xuân Lộc, tỉnh Đồng Nai, đánh giá kết quả đạt được, những hạn chế, nguyên nhân của hạn chế trong thực hiện chính sách. Đề xuất phương hướng và giải pháp hoàn thiện thực hiện chính sách nông thôn mới nâng cao tại huyện Xuân Lộc, tỉnh Đồng Nai.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luận văn Thạc sĩ Quản lý công: Thực hiện chính sách nông thôn mới nâng cao tại huyện Xuân Lộc, tỉnh Đồng Nai

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ NỘI VỤ .......……/………… .....…/…… HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA PHẠM THỊ THẢO THỰC HIỆN CHÍNH SÁCH NÔNG THÔN MỚI NÂNG CAO TẠI HUYỆN XUÂN LỘC, TỈNH ĐỒNG NAI LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ CÔNG TP. HỒ CHÍ MINH – NĂM 2024
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ NỘI VỤ ......……/………… .....…/…… HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA PHẠM THỊ THẢO THỰC HIỆN CHÍNH SÁCH NÔNG THÔN MỚI NÂNG CAO TẠI HUYỆN XUÂN LỘC, TỈNH ĐỒNG NAI LUẬN VĂN THẠC SĨ Chuyên ngành: Quản lý công Mã số: 8 34 04 03 NGƢỜI HƢỚNG DẪN KHOA HỌC: TS. TRẦN THỊ THU HƢƠNG TP. HỒ CHÍ MINH – NĂM 2024
LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan đề tài “Thực hiện chính sách nông thôn mới nâng cao tại huyện Xuân Lộc, tỉnh Đồng Nai” là công trình nghiên cứu của tôi. Các nội dung trong luận văn là trung thực. Luận văn sử dụng dữ liệu, số liệu từ nhiều nguồn khác nhau, nhƣng đƣợc tác giả trích dẫn đầy đủ trong tài liệu tham khảo. Các kết quả nghiên cứu trong luận văn chƣa đƣợc công bố ở một công trình nghiên cứu nào khác từ trƣớc đến nay. Tôi xin chịu hoàn toàn trách nhiệm về tính trung thực của luận văn. Xuân Lộc, ngày 14 tháng 11 năm 2024 Học viên Phạm Thị Thảo
LỜI CẢM ƠN Để hoàn thành đề tài luận văn này, ngoài sự nỗ lực của bản thân, tôi xin chân thành gửi lời cảm ơn chân thành tới các quý thầy cô giáo Học viện Hành chính Quốc gia; cảm ơn ngƣời thân, bạn bè và đồng nghiệp đã động viên, khích lệ và chia sẻ với tôi trong suốt quá trình nghiên cứu học tập và thực hiện luận văn. Đặc biệt, tôi xin gửi lời cảm ơn chân thành sâu sắc đến TS. Trần Thị Thu Hƣơng công tác tại Trƣờng chính sách công và Phát triển nông thôn là ngƣời trực tiếp hƣớng dẫn tôi tận tình, chu đáo, định hƣớng về mặt nội dung và tạo điều kiện thuận lợi trong quá trình thực hiện và hoàn thành luận văn. Đồng thời tôi cũng xin cảm ơn đến Huyện ủy, HĐND, UBND, Ủy ban mặt trận Tổ Việt Nam huyện Xuân Lộc, Phòng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn huyện Xuân Lộc, Văn phòng điều phối nông thôn mới huyện Xuân Lộc và UBND các xã thuộc huyện Xuân Lộc đã tạo mọi điều kiện thuận lợi hỗ trợ cho tôi trong quá trình nghiên cứu thực hiện luận văn. Mặc dù đã cố gắng trong quá trình nghiên cứu thực hiện luận văn, nhƣng còn hạn chế và còn nhiều thiếu sót. Tác giả rất mong nhận đƣợc những đóng góp của các quý thầy, cô, độc giả để luận văn đƣợc hoàn thiện hơn. Xin trân trọng cảm ơn! TÁC GIẢ LUẬN VĂN Phạm Thị Thảo
MỤC LỤC Trang Trang phụ bìa Lời cam đoan Mục lục Danh mục các từ viết tắt Danh mục hình Danh mục bảng Danh mục biểu đồ MỞ ĐẦU ..........................................................................................................1 Chƣơng 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ PHÁP LÝ THỰC HIỆN CHÍNH SÁCH NÔNG THÔN MỚI NÂNG CAO .........................................................................................10 1.1. Những vấn đề chung về nông thôn mới nâng cao ...................................10 1.1.1. Khái niệm nông thôn mới ................................................................10 1.1.2. Khái niệm nông thôn mới nâng cao .................................................11 1.1.3. Chƣơng trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới ..............11 1.2. Thực hiện chính sách nông thôn mới nâng cao .......................................12 1.2.1. Khái niệm chính sách nông thôn mới ..............................................12 1.2.2. Khái niệm chính sách nông thôn mới nâng cao ...............................12 1.2.3. Khái niệm thực hiện chính sách nông thôn mới nâng cao ...............13 1.2.4. Chủ thể của thực hiện chính sách nông thôn mới nâng cao ............13 1.2.5. Quy trình tổ chức thực hiện chính sách nông thôn mới nâng cao ...14 1.2.6. Nội dung thực hiện chính sách nông thôn mới nâng cao.................18 1.3. Cơ sở chính trị và pháp lý về thực hiện chính sách nông thôn mới nâng cao .............................................................................................................................19 1.3.1. Quan điểm của Đảng về thực hiện chính sách nông thôn mới nâng cao .............................................................................................................................19 1.3.2. Chính sách, pháp luật của nhà nƣớc về thực hiện chính sách nông
thôn mới nâng cao .....................................................................................................21 1.3.3. Quan điểm của Tỉnh ủy tỉnh Đồng Nai thực hiện chính sách nông thôn mới nâng cao .....................................................................................................22 1.4. Các yếu tố ảnh hƣởng đến thực hiện chính sách nông thôn mới nâng cao ...................................................................................................................................23 1.4.1. Các yếu tố khách quan .....................................................................23 1.4.2. Các yếu tố chủ quan .........................................................................24 1.5. Kinh nghiệm về thực hiện chính sách nông thôn mới nâng cao tại một số địa phƣơng ở Việt Nam và một số kinh nghiệm tham khảo cho huyện Xuân Lộc, tỉnh Đồng Nai ............................................................................................................26 1.5.1. Kinh nghiệm về thực hiện chính sách nông thôn mới nâng cao tại một số địa phƣơng ở Việt Nam .................................................................................26 1.5.2. Kinh nghiệm tham khảo cho huyện Xuân Lộc, tỉnh Đồng Nai .......29 Chƣơng 2: THỰC TRẠNG THỰC HIỆN CHÍNH SÁCH NÔNG THÔN MỚI NÂNG CAO TẠI HUYỆN XUÂN LỘC, TỈNH ĐỒNG NAI .................................32 2.1. Khái quát về điều kiện tự nhiên, kinh tế - xã hội và những tác động đến thực hiện chính sách nông thôn mới nâng cao ở huyện Xuân Lộc, tỉnh Đồng Nai ..32 2.1.1. Khái quát về điều kiện tự nhiên, kinh tế - xã hội huyện Xuân Lộc, tỉnh Đồng Nai ............................................................................................................32 2.1.2. Những thuận lợi, khó khăn ảnh hƣởng đến thực hiện chính sách nông thôn mới nâng cao tại huyện Xuân Lộc ...........................................................33 2.2. Tình hình thực hiện chính sách nông thôn mới nâng cao tại huyện Xuân Lộc, tỉnh Đồng Nai ....................................................................................................36 2.2.1. Tình hình thực hiện công tác xây dựng kế hoạch triển khai thực hiện chính sách nông thôn mới nâng cao ..........................................................................37 2.2.2. Tình hình thực hiện công tác phổ biến, tuyên truyền thực hiện chính sách nông thôn mới nâng cao ....................................................................................41 2.2.3. Tình hình thực hiện phân công, tổ chức thực hiện các nội dung chính sách nông thôn mới nâng cao ..........................................................................50
2.2.4. Tình hình thực hiện công tác kiểm tra, giám sát thực hiện chính sách nông thôn mới nâng cao ............................................................................................55 2.2.5. Công tác sơ kết, tổng kết, đánh giá thực hiện chính sách nông thôn mới nâng cao .............................................................................................................57 2.2.6. Kết quả thực hiện nội dung chính sách nông thôn mới nâng cao ....57 2.3. Đánh giá chung........................................................................................71 2.3.1. Những kết quả đạt đƣợc ...................................................................71 2.3.2. Tồn tại, hạn chế ................................................................................72 2.3.3. Nguyên nhân tồn tại, hạn chế...........................................................78 Chƣơng 3: ĐỊNH HƢỚNG VÀ GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN THỰC HIỆN CHÍNH SÁCH NÔNG THÔN MỚI NÂNG CAO TẠI HUYỆN XUÂN LỘC, TỈNH ĐỒNG NAI ............................................................................................................................83 3.1. Phƣơng hƣớng, mục tiêu về thực hiện chính sách nông thôn mới nâng cao giai đoạn 2021-2025, định hƣớng đến năm 2030 ...............................................83 3.1.1. Phƣơng hƣớng ..................................................................................83 3.1.2. Mục tiêu ...........................................................................................83 3.2. Các giải pháp hoàn thiện thực hiện chính sách nông thôn mới nâng cao ...................................................................................................................................85 3.2.1. Nâng cao hiệu quả xây dựng kế hoạch triển khai thực hiện chính sách nông thôn mới nâng cao ....................................................................................85 3.2.2. Triển khai có hiệu quả công tác phổ biến, tuyên truyền thực hiện chính sách nông thôn mới nâng cao ..........................................................................86 3.2.3. Phân công nhiệm vụ gắn với tăng cƣờng trách nhiệm cá nhân trong tổ chức thực hiện các nội dung chính sách nông thôn mới nâng cao........................87 3.2.4. Thực hiện có hiệu quả công tác kiểm tra, giám sát, đánh giá thực hiện chính sách nông thôn mới nâng cao ..................................................................88 3.2.5. Nâng cao kết quả đánh giá, sơ kết, tổng kết việc thực hiện chính sách nông thôn mới nâng cao ....................................................................................89 3.2.6. Tiếp tục duy trì, nâng chất các tiêu chí nông thôn mới, nông thôn
mới nâng cao tại huyện Xuân Lộc, tỉnh Đồng Nai ...................................................90 KẾT LUẬN .............................................................................................................101 TÀI LIỆU THAM KHẢO .......................................................................................103 PHỤ LỤC ................................................................................................................109
DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT Từ viết tắt Nguyên nghĩa BHXH Bảo hiểm xã hội BHYT Bảo hiểm y tế CBCC Cán bộ, công chức HĐND Hội đồng nhân dân MTQG Mặt trận Tổ quốc Việt Nam MTTQ Mục tiêu quốc gia NN&PTNT Nông nghiệp và Phát triển nông thôn NN, ND, NT Nông nghiệp, nông dân, nông thôn NTM Nông thôn mới Nxb Nhà xuất bản Trđ Triệu đồng UBND Ủy ban nhân dân VHTT-HTCĐ Văn hóa thể thao - học tập cộng đồng
DANH MỤC HÌNH ẢNH Số hiệu Nội dung Trang 2.1 Địa giới hành chính huyện Xuân Lộc, tỉnh Đồng Nai 31 DANH MỤC BẢNG Số hiệu Nội dung Trang Kết quả khảo sát những nguyên nhân của việc tham 2.1. gia tập huấn/chƣa tham gia tập huấn về xây dựng nông 48 thôn mới nâng cao của CBCC huyện, xã và ngƣời dân: Bảng thống kê công chức cấp xã phụ trách tiêu chí, chỉ 2.2. tiêu trong Bộ tiêu chí xã NTM nâng cao ở một số xã 52 trên địa bàn huyện
DANH MỤC BIỂU ĐỒ Số hiệu Nội dung Trang Kết quả khảo sát mức độ hiểu biết của CBCC cấp xã về 2.1. 43 Chƣơng trình xây dựng nông thôn mới nâng cao Kết quả khảo sát mức độ hiểu biết của CBCC cấp huyện 2.2. 43 về Chƣơng trình xây dựng nông thôn mới nâng cao Kết quả khảo sát mức độ hiểu biết của ngƣời dân về 2.3. 44 Chƣơng trình xây dựng nông thôn mới nâng cao Kết quả tham gia các cuộc hội họp, các buổi tập huấn xây 2.4. dựng nông thôn mới nâng cao của ngƣời dân trên địa bàn 46 các xã Kết quả tham gia các cuộc hội họp, các buổi tập huấn xây 2.5. dựng nông thôn mới nâng cao của công chức cấp huyện, 46 cấp xã Kết quả khảo sát nguồn lực đóng góp của ngƣời dân cho 2.6. 58 xây dựng nông thôn mới nâng cao Kết quả khảo sát sự hài lòng của ngƣời dân về kết quả 2.7. 59 xây dựng nông thôn mới nâng cao
1 MỞ ĐẦU 1. Lý do chọn đề tài luận văn Nông nghiệp, nông dân, nông thôn có vị trí chiến lƣợc trong sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa, xây dựng và bảo vệ tổ quốc; gìn giữ và phát huy bản sắc dân tộc và bảo vệ môi trƣờng sinh thái. Trong những năm qua, thấm nhuần sâu sắc và quán triệt, thực hiện tƣ tƣởng của Chủ tịch Hồ Chí Minh về xây dựng nông nghiệp, nông dân, nông thôn trong quá trình lãnh đạo đất nƣớc. Các quan điểm, tƣ tƣởng Hồ Chí Minh về đã trở thành định hƣớng quan trọng để Đảng và Nhà nƣớc ta đã có nhiều chủ trƣơng, chính sách nhằm không ngừng hoàn thiện chính sách phát triển nông nghiệp, nông thôn. Tại Nghị quyết số 26-NQ/TW ngày 05/8/2008 của Hội nghị Trung ƣơng 7 khóa X “Về nông nghiệp, nông dân, nông thôn” đã khẳng định: “Nông nghiệp, nông dân, nông thôn có vị trí chiến lƣợc trong sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa nông nghiệp, nông thôn là nhiệm vụ quan trọng hàng đầu của quá trình công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nƣớc” [4]. Tại Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XII của Đảng (năm 2016), Đảng ta lại tiếp tục khẳng định: “Phát triển nông nghiệp và kinh tế nông thôn gắn với xây dựng nông thôn mới. Xây dựng nền nông nghiệp theo hƣớng sản xuất hàng hóa lớn, ứng dụng công nghệ cao, nâng cao chất lƣợng sản phẩm, đảm bảo an toàn vệ sinh thực phẩm; nâng cao giá trị gia tăng, đẩy mạnh xuất khẩu” [13,tr 92]. Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII của Đảng (năm 2021), Đảng ta cho rằng: “Tiếp tục thực hiện có hiệu quả chủ trƣơng cơ cấu lại nông nghiệp, phát triển nông nghiệp, kinh tế nông thôn gắn với xây dựng nông thôn mới theo hƣớng nông nghiệp sinh thái, nông thôn hiện đại và nông dân văn minh. Chú trọng phát triển nông nghiệp sản xuất hàng hóa lớn, ứng dụng công nghệ cao” [14,tr 124]. Nhằm cụ thể hóa các quan điểm của Đảng về “Về nông nghiệp, nông dân, nông thôn”, Chính phủ đã ban hành Chƣơng trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới. Đây là một cuộc cách mạng và cuộc vận động lớn trong cả nƣớc để cộng đồng dân cƣ nông dân, nông thôn đồng lòng thực hiện. Đây là một chƣơng trình
2 toàn diện nhất, tổng quát nhất về phát triển nông nghiệp, nông dân, nông thôn từ trƣớc tới nay. Thực hiện thành công chƣơng trình xây dựng nông thôn mới sẽ không chỉ mang lại lợi ích thiết thực cho cƣ dân nông thôn mà còn có ý nghĩa rất lớn đối với sự nghiệp phát triển kinh tế, chính trị, xã hội chung trong cả nƣớc. Xuân Lộc là một huyện nông nghiệp nông thôn miền núi ở phía Đông Nam tỉnh Đồng Nai, nằm xa trung tâm tỉnh nhƣng lại có rất nhiều lợi thế về giao thông, về điều kiện sản xuất với thế mạnh là sản xuất nông nghiệp, trong tƣơng lai không xa huyện Xuân Lộc sẽ phát triển ƣu thế của mình với thế mạnh là các ngành chế biến nông sản, dịch vụ, các ngành công nghiệp nhẹ tận dụng nguồn lao động trẻ, dồi dào trong huyện, chính những lợi thế này sẽ là động lực đƣa huyện tiến lên theo đà phát triển, hòa nhập với xu thế chung của toàn tỉnh. Từ khi bắt tay vào thực hiện Chƣơng trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới, huyện Xuân Lộc luôn xác định mục tiêu không ngừng nâng cao đời sống vật chất, tinh thần của dân cƣ nông thôn, hài hòa giữa các địa phƣơng, tạo sự chuyển biến nhanh hơn ở các vùng còn khó khăn; xây dựng nền nông nghiệp phát triển toàn diện theo hƣớng hiện đại, bền vững, sản xuất hàng hóa lớn, có năng suất, chất lƣợng, hiệu quả và khả năng cạnh tranh cao. Xây dựng nông thôn mới có kết cấu hạ tầng kinh tế - xã hội hiện đại; cơ cấu kinh tế và các hình thức tổ chức sản xuất hợp lý; gắn nông nghiệp với phát triển công nghiệp, dịch vụ đô thị theo quy hoạch… Với những mục tiêu cụ thể rõ ràng, trong những năm qua, huyện Xuân Lộc đã tích cực thực hiện Nghị quyết 26- NQ/TW về Chƣơng trình mục tiêu Quốc gia xây dựng nông thôn mới, giai đoạn 2010 – 2014 đạt đƣợc những kết quả đáng ghi nhận; năm 2014, huyện Xuân Lộc đƣợc Chính phủ công nhận là một trong những huyện nông thôn mới đầu tiên của cả nƣớc. Sau khi đƣợc công nhận, Đảng, chính quyền và nhân dân huyện Xuân Lộc bắt tay vào xây dựng nông thôn mới nâng cao và cũng đạt đƣợc nhiều kết quả tích cực. Bên cạnh những kết quả đạt đƣợc, Chƣơng trình xây dựng nông thôn mới, nông thôn mới nâng cao của huyện vẫn những hạn chế nhƣ: một số tiêu chí nông thôn mới đã đạt nhƣng chƣa thực sự bền vững nhƣ sản xuất nông nghiệp tuy đạt đƣợc kết quả tích cực nhƣng việc nhân rộng các mô hình sản xuất có hiệu quả, xây
3 dựng cánh đồng lớn, các chuỗi liên kết có mặt còn hạn chế; sản phẩm nông nghiệp phần lớn chƣa qua sơ chế, chế biến; số doanh nghiệp, trang trại ứng dụng công nghệ cao vào sản xuất còn ít; thị trƣờng tiêu thụ sản phẩm nông nghiệp vẫn còn phụ thuộc nhiều vào thƣơng lái; kinh tế tập thể tuy có phát triển nhƣng hiệu quả chƣa cao; công tác đào tạo nghề lao động nông thôn ở một số ngành nghề thiếu gắn kết với việc giải quyết việc làm; công tác bảo hiểm y tế tuy đạt đƣợc kết quả khả quan, nhƣng tỷ lệ ngƣời dân tham gia bảo hiểm ở một số địa phƣơng, một số thời điểm còn thấp, thiếu bền vững; cơ sở vật chất văn hóa đã đƣợc quan tâm đầu tƣ; tuy nhiên trang thiết bị một số nơi vẫn còn thiếu; hoạt động văn hóa văn nghệ, thể dục thể thao tại một số trung tâm Văn hóa – học tập cộng đồng xã đạt kết quả chƣa cao, hình thức và nội dung hoạt động chƣa đi vào chiều sâu, một số trung tâm VHTT- HTCĐ xã chƣa phát huy hết công năng sử dụng… Xuất phát từ thực tế nêu trên và nhận thức đƣợc tầm quan trọng của việc xây dựng, duy trì và nâng chất các tiêu chí nông thôn mới và xây dựng nông thôn mới nâng cao sau khi đƣợc Chính phủ công nhận huyện nông thôn mới. Từ những lý do trên đây, học viên lựa chọn đề tài “Thực hiện chính sách nông thôn mới nâng cao tại huyện Xuân Lộc, tỉnh Đồng Nai” làm Luận văn tốt nghiệp thạc sĩ, chuyên ngành Quản lý công. 2. Tổng quan tình hình nghiên cứu Nông nghiệp, nông thôn, nông dân có vai trò, vị thế quan trọng trong tiến trình phát triển đất nƣớc. Chính vì vậy, đây cũng là một trong những vấn đề thu hút sự quan tâm nghiên cứu của nhiều tổ chức, nhà khoa học nghiên cứu. Đến nay, có rất nhiều công trình nghiên cứu, bài viết về vấn đề nông nghiệp, nông thôn, nông dân và chính sách xây dựng nông thôn mới. Các nghiên cứu này, các tác giả đã đƣa ra những vấn đề và đề ra một số kinh nghiệm để có thể vận dụng cho việc giải quyết những vấn đề về nông nghiệp, nông thôn, nông dân của thực tiễn Việt Nam. Có thể chia thành 03 nhóm tài liệu nhƣ sau: Một là nhóm nghiên cứu về nông thôn mới, nông thôn mới nâng cao: Cuốn sách “Nông nghiệp, nông thôn Việt Nam sau 20 năm đổi mới: quá khứ
4 và hiện tại” của tác giả Nguyễn Văn Bích. Tác phẩm này đã trình bày một cách tổng quan về lĩnh vực nông nghiệp của nƣớc ta; đồng thời làm sáng tỏ nhiều vấn đề về lý luận và thực tiễn trong quá trình phát triển nông nghiệp, nông thôn [6]. Cuốn sách “Xây dựng nông thôn mới - những vấn đề lý luận và thực tiễn” của tác giả Vũ Văn Phúc làm chủ biên. Cuốn sách đã nêu những vấn đề chung về xây dựng NTM; những kinh nghiệm của các quốc gia trên thế giới về thực hiện xây dựng NTM; một số kết quả bƣớc đầu trong xây dựng nông thôn mới ở một số địa phƣơng nƣớc ta [24]. Cuốn sách “Đổi mới chính sách nông nghiệp Việt Nam - Bối cảnh, nhu cầu và triển vọng” của các tác giả: Đặng Kim Sơn, Trần Công Thắng, Đỗ Liên Hƣơng, Võ Thị Thanh Tâm, Phạm Thị Kim Dung, nội dung cuốn sách đã phân tích, đánh giá tổng quan tình hình kinh tế vĩ mô về nông nghiệp và nông thôn Việt Nam giai đoạn từ năm 2000 đến nay; những vấn đề về cải cách chính sách và công tác thi hành chính sách nông nghiệp; phân tích những thách thức và cơ hội cho phát triển nông nghiệp Việt Nam, từ đó tác giả đƣa ra những đề xuất cho đổi mới chính sách nông nghiệp nƣớc ta theo định hƣớng phát triển bền vững [25]. Cuốn sách “Những cung đƣờng mới” của tác giả Nguyễn Khánh Hòa - Lê Văn Gọi. Tác phẩm đã phản ánh quá trình đi lên của các vùng nông thôn, đặc biệt là vùng sâu, vùng xa của tỉnh với những tiêu chí mới, cao hơn, nhiều thử thách hơn. Cuốn sách đã giới thiệu nhiều mô hình sản xuất tiên tiến, nhiều tấm gƣơng tập thể, cá nhân đầy tinh thần sáng tạo, vƣơn lên làm giàu cho mình và xã hội của tỉnh Đồng Nai [21]. Bài viết: “Một số vấn đề lý luận và thực tiễn về phát triển nông nghiệp, nông dân, nông thôn ở nƣớc ta đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045” của PGS.TS Lê Văn Lợi, Phó Giám đốc Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh, Ủy viên Hội đồng Lý luận Trung ƣơng. Bài viết đã đề cập đến thành tựu phát triển nông nghiệp, nông dân, nông thôn qua gần 15 năm thực hiện Nghị quyết 26-NQ/TW ngày 5/8/2008 của Hội nghị Trung ƣơng 7 khóa X về nông nghiệp, nông dân, nông thôn; Một số vấn đề lý luận, thực tiễn cấp thiết đặt ra qua gần 15 năm thực hiện Nghị
5 quyết 26-NQ/TW và quan điểm, nhiệm vụ, giải pháp phát triển nông nghiệp, nông dân, nông thôn đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045. Bài viết: “Phát triển nông nghiệp, nông thôn bền vững ở nƣớc ta” của Thạc sỹ Nguyễn Thị Ánh, Ban Tuyên giáo Trung ƣơng. Bài viết phân tích những kết quả đạt đƣợc, những khó khăn, hạn chế, bất cập, nghịch lý trong quá trình công nghiệp hóa, hiện đại hóa, xây dựng nông thôn mới ở nƣớc ta và đề ra một số giải pháp đẩy mạnh phát triển nông nghiệp, nông thôn trong thời gian tới. Bài viết: “Xây dựng nông thôn mới nâng cao gắn với mô hình “làng thông minh” ở tỉnh Bình Dƣơng” của tác giả Đoàn Hiền đăng trên Tạp chí Cộng sản. Bài viết đề cập tới định hƣớng phát triển nông nghiệp, nông thôn theo hƣớng chất lƣợng, an toàn thực phẩm và bảo vệ môi trƣờng gắn với việc mở rộng thị trƣờng tiêu thụ các sản phẩm nông sản đặc thù; phát triển nông nghiệp hữu cơ, nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao; phát triển thị trƣờng, đào tạo nhân lực, tăng cƣờng chuyển giao và ứng dụng khoa học - công nghệ trong sản xuất nông nghiệp. Bài viết “Xây dựng nông thôn mới là sự nghiệp cách mạng lâu dài của Đảng và nhân dân ta” của tác giả Hồ Xuân Hùng đăng trên Tạp chí Cộng sản, bài viết đã làm nổi bật nội dung nông thôn và NTM của nƣớc ta về sản xuất nông nghiệp, gìn giữ bản sắc văn hóa truyền thống dân tộc, đồng thời đảm bảo môi trƣờng sinh thái. Bài viết đã nêu lên một số biện pháp để thực hiện 19 tiêu chí Quốc gia về xây dựng NTM trong giai đoạn hiện nay của nƣớc ta. Bài viết “Chƣơng trình xây dựng nông thôn mới ở Việt Nam: “Một số vấn đề đặt ra và kiến nghị” của GS.TS Đỗ Kim Dung và PGS.TS Kim Thị Dung đăng trên Tạp chí Phát triển kinh tế, Đại học Kinh tế thành phố Hồ Chí Minh, bài viết đã đánh giá kết quả thực hiện Chƣơng trình MTQG về xây dựng NTM và chỉ ra một số bất cập khi triển khai thực hiện Chƣơng trình đã làm giảm hiệu lực, hiệu quả của các nỗ lực đầu tƣ của nhà nƣớc, của xã hội vào phát triển nông thôn. Đồng thời, bài viết cũng đề xuất kiến nghị, giải pháp nhằm hoàn thiện chính sách xây dựng NTM ở nƣớc ta. Tại hội thảo quốc tế “Một số vấn đề về xây dựng nông thôn mới ở Việt Nam
6 hiện nay” do Viện Xã hội học tổ chức, Thứ trƣởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Nguyễn Đăng Khoa đã chỉ ra năm thách thức lớn trong triển khai Chƣơng trình MTQG về xây dựng NTM giai đoạn 2010 - 2020: Thứ nhất, làm sao để ngƣời dân, cộng đồng hiểu rõ trách nhiệm của mình là chủ thể và nội lực trong xây dựng NTM; thứ hai, năng lực tổ chức triển khai chƣơng trình của đội ngũ cán bộ, nhất là cán bộ cơ sở còn hạn chế, thiếu tận tâm; thứ ba, vốn đầu tƣ xây dựng cơ sở hạ tầng và phát triển sản xuất rất lớn, nhƣng nguồn lực của Chính phủ, ngân sách địa phƣơng và của ngƣời dân có hạn; thứ tƣ, việc chuyển dịch cơ cấu kinh tế, lao động trong nông thôn theo hƣớng tăng thu nhập bền vững cho đa số nông dân còn khó khăn; thứ năm, khó khăn trong mời gọi doanh nghiệp về xã đầu tƣ kinh doanh, đƣa sản phẩm ra thị trƣờng. Hai là nhóm nghiên cứu về thực hiện chính sách nông thôn mới: Đề tài nghiên cứu khoa học cấp bộ: “Thực trạng xây dựng nông thôn mới và những vấn đề đặt ra đối với quản lý nhà nƣớc” Chủ nhiệm đề tài TS. Hoàng Sỹ Kim – Khoa quản lý Nhà nƣớc về đô thị và nông thôn, Học viện Hành chính Quốc gia. Đề tài đã làm rõ hiện trạng các nội dung trong quá quá trình xây dựng nông thôn mới ở Việt Nam từ năm 2009 đến nay [23]. Đề tài “Thực hiện chính sách xây dựng nông thôn mới trên địa bàn huyện U Minh Thƣợng, tỉnh Kiên Giang” của Phạm Văn Út, luận văn thạc sĩ quản lý công năm 2017, đã chú trọng đến triển khai thực hiện chính sách trong xây dựng mô hình nông thôn mới [32]. Đề tài “Thực hiện chƣơng trình xây dựng nông thôn mới ở các xã huyện Bố Trạch, tỉnh Quảng Bình” của Đặng Gia Chiến, luận văn thạc sĩ quản lý công năm 2018, tác giả đã tập trung phân tích những hiện trạng trong quá trình xây dựng nông thôn mới tại các xã trên địa bàn huyện Bố Trạch, trên cơ sở đó đề ra các giải pháp cần phải tập trung để hoàn thiện xây dựng nông thôn mới [7]. Đề tài “Thực hiện chính sách xây dựng nông thôn mới tại các xã thuộc thành phố Hòa Bình, tỉnh Hòa Bình” của Nguyễn Thế Hiệp, luận văn thạc sĩ chính sách công năm 2021, đã chú trọng đến những giải pháp nâng cao hiệu quả thực thi chính
7 sách về xây dựng NTM [22]. Đề tài “Thực hiện chính sách xây dựng nông thôn mới tại thành phố Tây Ninh, tỉnh Tây Ninh” của Nguyễn Thị Vân An, luận văn thạc sĩ quản lý công năm 2021, đã chú trọng đến triển khai thực hiện chính sách trong xây dựng mô hình nông thôn mới [21]. Nhìn chung, các công trình, tài liệu nghiên cứu, bài viết về nông nghiệp, nông dân, nông thôn và chính sách nông thôn mới trên phạm vi cả nƣớc hoặc tại một số địa phƣơng cụ thể. Tuy nhiên chƣa có công trình nghiên cứu về thực hiện chính sách nông thôn mới nâng cao tại huyện Xuân Lộc, tỉnh Đồng Nai. 3. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu 3. 1. Mục đích nghiên cứu Đề xuất một số giải pháp hoàn thiện thực hiện chính sách nông thôn mới nâng cao tại huyện Xuân Lộc, tỉnh Đồng Nai. 3.2. Nhiệm vụ nghiên cứu Để đạt đƣợc các mục đích nghiên cứu nêu trên, luận văn tập trung thực hiện nhiệm vụ sau đây: - Hệ thống hóa cơ sở pháp lý và thực tiễn thực hiện chính sách nông thôn mới nâng cao. - Phân tích thực trạng thực hiện chính sách nông thôn mới nâng cao tại huyện Xuân Lộc, tỉnh Đồng Nai, đánh giá kết quả đạt đƣợc, những hạn chế, nguyên nhân của hạn chế trong thực hiện chính sách. - Đề xuất phƣơng hƣớng và giải pháp hoàn thiện thực hiện chính sách nông thôn mới nâng cao tại huyện Xuân Lộc, tỉnh Đồng Nai. 4. Đối tƣợng nghiên cứu và phạm vi nghiên cứu 4. 1. Đối tƣợng nghiên cứu Đề tài tập trung nghiên cứu việc thực hiện chính sách nông thôn mới nâng cao. 4.2. Phạm vi nghiên cứu - Về nội dung: Đề tài nghiên cứu thực hiện chính sách nông thôn mới nâng
8 cao tại huyện Xuân Lộc, tỉnh Đồng Nai theo quy trình thực hiện chính sách gồm: + Việc xây dựng, ban hành văn bản thực hiện chính sách nông thôn mới nâng cao. + Phổ biến, tuyên truyền thực hiện chính sách nông thôn mới nâng cao. + Phân công, tổ chức thực hiện chính sách nông thôn mới nâng cao. + Giám sát, kiểm tra, đánh giá thực hiện chính sách nông thôn mới nâng cao. + Đánh giá, sơ kết và tổng kết thực hiện chính sách nông thôn mới nâng cao. - Về không gian: Nghiên cứu đƣợc thực hiện tại 14 xã thuộc huyện Xuân Lộc, tỉnh Đồng Nai. - Về thời gian: Từ năm 2015 đến tháng 12/2023. 5. Phƣơng pháp luận và phƣơng pháp nghiên cứu 5. 1. Phƣơng pháp luận Luận văn đƣợc nghiên cứu dựa trên những quan điểm của chủ nghĩa Mác– Lê Nin, tƣ tƣởng Hồ Chí Minh; các chủ trƣơng, chính sách của Đảng và nhà nƣớc về thực hiện chính sách nông thôn mới nâng cao. 5. 2. Các phƣơng pháp cụ thể Luận văn sử dụng tổng hợp nhiều phƣơng pháp nghiên cứu, trong đó chú trọng một số phƣơng pháp: phân tích, tổng hợp; thống kê, thu thập thông tin; điều tra xã hội học. 5.2.1. Phƣơng pháp phân tích, tổng hợp Lựa chọn và tổng hợp dữ liệu và phân tích, đánh giá kết quả đạt đƣợc trong việc thực hiện chính sách nông thôn mới nâng cao; việc phân tích, tổng hợp kết hợp với số liệu, hình ảnh minh họa để làm rõ hơn về vấn đề đƣợc đề cập. 5.2.2. Phƣơng pháp thu thập thông tin - Thông tin thứ cấp: + Các tài liệu giáo trình, xuất bản khoa học liên quan đến vấn đề nghiên cứu. + Các báo cáo của tỉnh, huyện, các cơ quan chuyên môn, các xã liên quan đến thực hiện chính sách nông thôn mới nâng cao. + Các bài viết đăng trên báo, tạp chí chuyên ngành và các tạp chí có liên
9 quan đến vấn đề nghiên cứu. + Các luận văn của các học viên liên quan đến vấn đề nghiên cứu trong Học viện Hành chính quốc gia đã đƣợc Hội đồng thông qua. - Thông tin sơ cấp: những kết quả từ điều tra, khảo sát, phỏng vấn của tác giả trong quá trình nghiên cứu luận văn. 5.2.3. Phƣơng pháp điều tra xã hội học Sử dụng phƣơng pháp điều tra xã hội học để thu thập số liệu thông qua phiếu điều tra (Bảng hỏi), sử dụng 02 mẫu phiếu cho 02 nhóm đối tƣợng nhƣ sau: - Đối tƣợng điều tra: thu thập thông tin trực tiếp từ đối tƣợng cần khảo sát Đối tƣợng 1: khảo sát 80 ngƣời dân tại 14 xã trên địa bàn huyện về thực hiện chính sách nông thôn mới nâng cao. Đối tƣợng 2: khảo sát 40 cán bộ, công chức cấp huyện; 40 cán bộ, công chức cấp xã tại 14 xã trên địa bàn huyện về thực hiện chính sách nông thôn mới nâng cao. - Địa bàn điều tra: 14 xã thuộc huyện Xuân Lộc, tỉnh Đồng Nai. - Sử dụng phƣơng pháp xử lý số liệu: Dùng phần mềm excel để xử lý, trên cơ sở đó so sánh, đánh giá và rút ra kết luận cụ thể. 6. Ý nghĩa lý luận và thực tiễn 6.1. Ý nghĩa lý luận Luận văn góp phần hệ thống hóa cơ sở lý luận và pháp lý thực hiện chính sách nông thôn mới nâng cao. 6.2. Ý nghĩa về mặt thực tiễn Những kết quả nghiên cứu của luận văn này có thể làm tài liệu tài liệu tham khảo cho những tổ chức, cá nhân nghiên cứu những vấn đề liên quan đến thực hiện chính sách nông thôn mới nâng cao. 7. Kết cấu của luận văn Kết cấu của luận văn bảo gồm phần mở đầu, mục lục, danh mục tài liệu tham khảo, phụ lục và nội dung chính của luận văn gồm có 03 chƣơng, cụ thể nhƣ sau: Chƣơng 1: Cơ sở lý luận và pháp lý thực hiện chính sách nông thôn mới