Luận văn Thạc sĩ Quản lý công: Tổ chức thực hiện pháp luật về công chức trên địa bàn tỉnh Hòa Bình

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:95

Thêm vào BST

Báo xấu

11
lượt xem 5
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Mục tiêu nghiên cứu của luận văn "Tổ chức thực hiện pháp luật về công chức trên địa bàn tỉnh Hòa Bình" nhằm làm rõ những vấn đề lý luận và thực tiễn của tổ chức thực hiện pháp luật về công chức trên địa bàn tỉnh Hòa Bình, luận văn đề xuất những quan điểm và giải pháp nhằm bảo đảm tổ chức thực hiện pháp luật về công chức tại tỉnh Hoà Bình hiện nay.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luận văn Thạc sĩ Quản lý công: Tổ chức thực hiện pháp luật về công chức trên địa bàn tỉnh Hòa Bình

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ NỘI VỤ HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA HỌ VÀ TÊN TÁC GIẢ: BÙI NGỌC ĐẠI TỔ CHỨC THỰC HIỆN PHÁP LUẬT VỀ CÔNG CHỨC TRÊN ĐỊA BÀN TỈNH HÒA BÌNH LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ CÔNG HÀ NỘI – 2023
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ NỘI VỤ HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA HỌ VÀ TÊN TÁC GIẢ: BÙI NGỌC ĐẠI TỔ CHỨC THỰC HIỆN PHÁP LUẬT VỀ CÔNG CHỨC TRÊN ĐỊA BÀN TỈNH HÒA BÌNH LUẬN VĂN THẠC SĨ Ngành: Quản lý công Mã số: 8 34 04 03 NGƢỜI HƢỚNG DẪN KHOA HỌC: TS. NGUYỄN KHÁNH LY HÀ NỘI – 2023
MỤC LỤC MỞ ĐẦU .............................................................................................................. 1 1. Lý do chọn đề tài luận văn ..................................................................... 1 2. Tình hình nghiên cứu liên quan đến đề tài luận văn ........................... 4 3. Mục đích và nhiệm vụ của luận văn ...................................................... 6 4. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu của luận văn................................... 7 5. Phƣơng pháp luận và phƣơng pháp nghiên cứu của luận văn ........... 7 6. Ý nghĩa lý luận và thực tiễn của luận văn ............................................ 8 7. Kết cấu của luận văn ............................................................................... 8 Chƣơng I .............................................................................................................. 9 CƠ SỞ LÝ LUẬN CỦA TỔ CHỨC THỰC HIỆN PHÁP LUẬT VỀ CÔNG CHỨC ...................................................................................................... 9 1.1. Khái quát chung tổ chức thực hiện pháp luật về công chức ........... 9 1.2. Vai trò của tổ chức thực hiện pháp luật về công chức ........................... 15 1.3. Nội dung tổ chức thực hiện pháp luật về công chức ....................... 17 1.3.1. Ban hành văn bản hướng dẫn thi hành pháp luật về công chức .. 17 1.3.2. Tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật về công chức ........... 18 1.3.3. Bảo đảm hoạt động quản lý công chức…………………………19 1.3.4. Thanh tra, kiểm tra, xử lý vi phạm pháp luật về công chức…22 1.4. Các yếu tố bảo đảm tổ chức thực hiện pháp luật về công chức..... 23 1.4.1. Yếu tố chính trị, pháp luật ............................................................. 23 1.4.2. Yếu tố kinh tế - xã hội.................................................................... 24 1.4.3. Yếu tố năng lực của công chức ..................................................... 26 1.4.4. Yếu tố văn hoá, xã hội ................................................................... 27 Chƣơng II ........................................................................................................... 30 THỰC TRẠNG TỔ CHỨC THỰC HIỆN PHÁP LUẬT VỀ CÔNG CHỨC TRÊN ĐỊA BÀN TỈNH HÒA BÌNH .................................................. 30 2.1. Khái quát thực trạng các yếu tố ảnh hƣởng đến tổ chức thực hiện pháp luật về công chức trên địa bàn tỉnh Hòa Bình .............................. 30 2.1.1. Về điều kiện địa lý tự nhiên – xã hội ............................................ 30 2.1.2. Về kinh tế…………………………………………………………… 31 2.1.3. Về điều kiện văn hóa - xã hội………………………………………32 2.1.4. Về cơ cấu tổ chức và con người .................................................... 33 2.2. Thực tiễn tổ chức thực hiện pháp luật về công chức trên địa bàn tỉnh Hòa Bình............................................................................................. 37
2.2.1. Thực trạng về ban hành văn bản hướng dẫn thi hành pháp luật về công chức ................................................................................................ 37 2.2.2. Thực trạng việc tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật về công chức ......................................................................................................... 38 2.2.3. Thực trạng việc quản lý công chức ............................................... 41 2.2.4. Về công tác thanh tra, kiểm tra, xử lý vi phạm pháp luật về công chức…………………………………………………………………………………...54 2.3. Những hạn chế và nguyên nhân của những hạn chế trong công tác tổ chức thực hiện pháp luật về công chức của tỉnh Hòa Bình .............. 55 2.3.1. Ưu điểm ......................................................................................... 55 2.3.2. Hạn chế và nguyên nhân ............................................................... 58 QUAN ĐIỂM VÀ GIẢI PHÁP ĐỂ BẢO ĐẢM TỔ CHỨC THỰC HIỆN PHÁP LUẬT VỀ CÔNG CHỨC Ở TỈNH HÒA BÌNH ................................ 65 3.1. Quan điểm về bảo đảm việc tổ chức thực hiện pháp luật về công chức ............................................................................................................. 65 3.1.1. Bảo đảm tổ chức thực hiện pháp luật công chức phải khách quan, công khai, minh bạch, kịp thời ................................................................ 65 3.1.2. Tổ chức thực hiện pháp luật công chức phải căn cứ vào điều kiện kinh tế - xã hội của mỗi địa phương ....................................................... 66 3.1.3. Bảo đảm tổ chức thực hiện pháp luật công chức đáp ứng yêu cầu cải cách hành chính ................................................................................ 66 3.2. Giải pháp bảo đảm việc tổ chức thực hiện pháp luật về công chức ở tỉnh Hòa Bình............................................................................................. 67 3.2.1. Nhóm giải pháp chung .................................................................. 67 3.2.2. Nhóm giải pháp cụ thể đối với tỉnh Hòa Bình .............................. 71 KẾT LUẬN…………………………………………………………………83 DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO ........................................................... 1
LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan Luận văn: “Tổ chức thực hiện pháp luật về công chức trên địa bàn tỉnh Hoà Bình” là công trình khoa học do chính tôi nghiên cứu. Trong Luận văn, nội dung về cơ sở lý luận đều có nguồn gốc cụ thể, rõ ràng; các số liệu, nội dung phân tích, đánh giá là do bản thân tôi nghiên cứu, đưa ra hoặc đề xuất, không sao chép ý tưởng của bất kỳ công trình khoa học của tác giả nào khác. Tôi hoàn toàn chịu trách nhiệm về kết quả nghiên cứu của mình./. Hà Nội, ngày … tháng … năm 2023 Học viên Bùi Ngọc Đại
LỜI CẢM ƠN Tác giả luận văn xin trân trọng Ban Giám đốc, các thầy giáo, cô giáo, cán bộ, viên chức của Học viện Hành chính Quốc gia đã quan tâm, truyền đạt kiến thức và tạo điều kiện thuận lợi nhất cho các học viên lớp Cao học HC25.B1 nói chung và tác giả nói riêng trong quá trình học tập, nghiên cứu tại Học viện Hành chính Quốc gia. Đặc biệt, xin trân trọng cảm ơn Tiến sĩ Nguyễn Khánh Ly, giảng viên Học viện Hành chính Quốc gia đã luôn quan tâm, nhiệt tình hướng dẫn tác giả trong quá trình nghiên cứu, thực hiện và hoàn thành Luận văn này. Xin trân trọng cảm ơn Lãnh đạo và chuyên viên Sở Nội vụ tỉnh Hòa Bình, các Sở, Ban, ngành, Uỷ ban nhân dân các huyện, thành phố trên địa bàn tỉnh Hòa Bình, đã tạo điều kiện thuận lợi cho tác giả trong quá trình tìm hiểu, nghiên cứu, khai thác tài liệu, lấy số liệu phục vụ cho việc nghiên cứu và hoàn thành Luận văn này. Do sự am hiểu lý luận chưa nhiều, nên nội dung nghiên cứu và trình bày trong Luận văn không thể tránh khỏi những thiếu sót, rất mong các thầy giáo, cô giáo Học viện Hành chính Quốc gia quan tâm, góp ý để Luận văn được hoàn thiện hơn. Xin trân trọng cảm ơn! Hà Nội, ngày … tháng … năm 2023 Học viên Bùi Ngọc Đại
DANH MỤC CÁC KÝ HIỆU, CHỮ VIẾT TẮT, BẢNG BIỂU ––––––––––– 1. Danh mục các ký hiệu, chữ viết tắt - Hội đồng nhân dân: HĐND. - Uỷ ban nhân dân: UBND. - Quy phạm pháp luật: QPPL. - Quản lý Nhà nước: QLNN. 2. Danh mục bảng biểu Biểu 01: SƠ ĐỒ TỔ CHỨC BỘ MÁY UỶ BAN NHÂN DÂN TỈNH HOÀ BÌNH Biểu 02: SO SÁNH SỐ LƢỢNG CÁN BỘ, CÔNG CHỨC Biểu 03: SO SÁNH CHẤT LƢỢNG CÁN BỘ, CÔNG CHỨC Biểu 04: THỰC TRẠNG CÁN BỘ QUẢN LÝ
1 MỞ ĐẦU 1. Lý do chọn đề tài luận văn Công vụ, công chức là yếu tố hết sức quan trọng của nền hành chính quốc gia, trong đó đội ngũ công chức là những người thực thi công vụ trong bộ máy nhà nước, được giao nhiệm vụ, quyền hạn cụ thể, rõ ràng để sử dụng quyền lực nhà nước, lấy pháp luật làm công cụ để chỉ đạo, vận hành bộ máy nhà nước và điều chỉnh mọi hành vi của xã hội theo từng ngành, lĩnh vực. Phẩm chất, trình độ, năng lực của đội ngũ công chức quyết định hiệu lực, hiệu quả quản lý của bộ máy nhà nước và phản ánh bản chất, hình ảnh của nhà nước trong xã hội. Chính vì vậy vấn đề xây dựng, hoàn thiện hệ thống văn bản quy phạm pháp luật và tổ chức thực hiện pháp luật về công chức luôn là vấn đề được các quốc gia rất quan tâm trên cả phương diện lý luận và thực tiễn. Trong những năm qua, Chính phủ, các Bộ, ngành Trung ương và các địa phương đã tích cực, chủ động trong việc hoàn thiện hệ thống pháp luật về cán bộ, công chức, viên chức và đổi mới trong tổ chức thực hiện pháp luật về cán bộ, công chức, viên chức nói chung, pháp luật về công chức nói riêng. Không thể phủ nhận rằng chất lượng đội ngũ công chức, chất lượng công vụ đã dần được cải thiện, nhiều công chức đã phát huy được tinh thần năng động, sáng tạo, dám nghĩ, dám làm, dám chịu trách nhiệm vì lợi ích chung, cống hiến cho đất nước, cho tổ chức được nhiều sản phẩm có giá trị cao trong hoạt động quản lý nhà nước, được nhân dân, Đảng, nhà nước tin tưởng, ủng hộ. Tuy nhiên, cũng phải thẳng thắn nhìn nhận rằng vẫn còn một bộ phận công chức có chất lượng công vụ kém, tinh thần, thái độ, trách nhiệm trong lãnh đạo, chỉ đạo và thực thi công vụ, phục vụ nhân dân còn nhiều hạn chế.
2 Hệ thống pháp luật về công chức hiện còn nhiều bất cập, thiếu tính đồng bộ, chưa hoàn thiện; đặc biệt là có những văn bản ban hành từ nhiều năm trước, đến nay không còn phù hợp với thực tiễn hoặc đã được sửa đổi, bổ sung nhiều lần, nhưng chậm được thay thế; văn bản quy phạm pháp luật về công chức chuyên ngành một số Bộ, ngành Trung ương còn chồng chéo, thiếu đồng bộ với hệ thống văn bản pháp luật khác hoặc chậm được ban hành, sửa đổi, bổ sung, thay thế dẫn đến hết sức khó khăn cho việc tra cứu, áp dụng tổ chức thực hiện một cách kịp thời và chính xác. Đối với tỉnh Hoà Bình, trong những năm qua việc tổ chức thực hiện pháp luật về công chức trong các cơ quan hành chính cấp tỉnh, cấp huyện (sau đây viết tắt là của tỉnh) được Tỉnh uỷ, Uỷ ban nhân dân tỉnh rất quan tâm và đạt được nhiều kết quả tích cực. Tuy nhiên, quá trình tổ chức thực hiện pháp luật về công chức của tỉnh vẫn còn bộc lộ những bất cập, hạn chế như: Hệ thống văn bản về quản lý công chức đã được ban hành, nhưng thiếu tính đồng bộ với hệ thống văn bản quy phạm pháp luật của Trung ương ban hành, dẫn đến khi thực hiện gặp nhiều lúng túng, hiệu quả chưa thực sự cao; việc tổ chức thực hiện quản lý công chức trên các nội dung còn chưa đồng bộ, hiệu quả; việc phê duyệt bản mô tả công việc và khung năng lực vị trí việc làm đối với công chức của các Sở, Ban, ngành, Uỷ ban nhân dân các huyện, thành phố mặc dù đã kịp thời, nhưng khó bố trí, sắp xếp công chức theo đúng vị trí việc làm; công tác tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật về công chức vẫn mang nặng tính hình thức, hiệu quả chưa cao, mới chỉ dừng lại ở việc quán triệt bằng văn bản, đội ngũ lãnh đạo và công chức chủ yếu phải tự nghiên cứu, tìm hiểu, chưa có các hình thức tuyên truyền, phổ biến phù hợp để đạt được hiệu quả trong tổ chức thực hiện; việc thực hiện chính sách thu hút, trọng dụng nhân tài chưa đạt được hiệu quả; công tác bổ nhiệm, bổ nhiệm lại công chức giữ chức vụ lãnh đạo quản lý còn nhiều vướng mắc; tỷ lệ cán bộ trẻ, cán
3 bộ nữ, cán bộ là người dân tộc thiểu số trong tổng số cán bộ giữ các chức vụ lãnh đạo, quản lý các cấp còn thấp, chưa tạo nguồn được đội ngũ này để giữ các chức vụ lãnh đạo, quản lý trong các giai đoạn tiếp theo; hồ sơ khi thực hiện quy trình công tác cán bộ còn nhiều cồng kềnh, tốn nhiều chi phí, chưa được chuẩn hóa bằng ứng dụng công nghệ thông tin; quy định về đánh giá, xếp loại chất lượng công chức hàng tháng đã được ban hành nhưng một số cơ quan, đơn vị triển khai đánh giá, xếp loại còn hình thức, chưa đi vào thực chất, thậm chí có nơi có kết quả xếp loại công chức hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ hàng tháng với tỷ lệ lên đến trên 70%, nhưng công việc của cơ quan, đơn vị thì vẫn trì trệ, quá hạn, hiệu quả không cao. Định hướng phát đất nước mà Nghị quyết Đại hội lần thứ XIII của Đảng đã đề ra 12 nội dung trên tất cả các lĩnh vực, từ việc xây dựng và hoàn thiện hệ thống thể chế, đến công tác xây dựng đảng, chính quyền, đoàn thể, phát triển kinh tế - xã hội, công tác đối ngoại, đảm bảo quốc phòng, an ninh, …trong đó, một nội dung hết sức quan trọng được Nghị quyết đề cập đến mang tính căn cơ, chiến lược, lâu dài cho phát triển đất nước, đó là việc kiện toàn, sắp xếp tổ chức bộ máy, gắn với xây dựng, cơ cấu lại đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức, đặc biệt là cán bộ quản lý các cấp; chính vì vậy, việc xây dựng đội ngũ cán bộ, công chức có đủ đức, tài để xây dựng đất nước nói chung và xây dựng tỉnh Hòa Bình nói riêng trong giai đoạn hiện nay là hết sức cần thiết và cấp bách. Mặt khác, do cơ cấu, số lượng cán bộ quản lý các cấp của tỉnh chưa đảm bảo theo mục tiêu của Nghị quyết Trung ương 7 khóa XII đã đề ra1. Tỉnh Hoà Bình cũng cần phải có những giải pháp cụ thể để kịp thời tạo nguồn, bổ sung nguồn nhân lực trong khu vực công, đảm bảo phù hợp với thực tiễn, nhất là những công chức trẻ, công chức nữ, công chức là người dân tộc thiểu số. 1 Nghị quyết số 26-NQ/TW ngày 19/5/2018 của Ban Chấp hành Trung ương khóa XII
4 Từ lý do trên, học viên nhận thấy, việc xây dựng, hoàn thiện pháp luật và tổ chức thực hiện pháp luật về công chức là vấn đề hết sức quan trọng ở Việt Nam nói chung và ở tỉnh Hoà Bình nói riêng. Việc nghiên cứu, đưa các giải pháp phù hợp nhằm nâng cao hiệu quả tổ chức thực hiện pháp luật về công chức trên địa bàn tỉnh Hòa Bình, đồng thời xây dựng đội ngũ cán bộ, công chức của tỉnh đảm bảo đủ về số lượng, mạnh về chất lượng là hết sức cần thiết trong giai đoạn hiện nay. Bằng những kiến thức đã được trang bị trong khoá đào tạo Thạc sĩ ngành Quản lý công tại Học viện Hành chính Quốc gia, tác giả lựa chọn đề tài: “Tổ chức thực hiện pháp luật về công chức trên địa bàn tỉnh Hoà Bình” làm Luận văn thạc sỹ Quản lý công. 2. Tình hình nghiên cứu liên quan đến đề tài luận văn Trong quá trình nghiên cứu để thực hiện Luận văn, tác giả đã nghiên cứu các Báo cáo, Nghị quyết của Đảng, các tài liệu về công chức, công vụ, cải cách hành chính của tỉnh Hoà Bình, quy định của Đảng và pháp luật về cán bộ, công chức, viên chức. Ngoài ra, để bổ trợ cho phần lý luận, tác giả đã nghiên cứu một số đề tài, luận án, luận văn, sách, bài viết đề cập đến pháp luật về công chức, công vụ và tổ chức thực hiện pháp luật về công chức như: Giáo trình Lý luận chung Nhà nước và Pháp luật Đại học Quốc gia Hà Nội – Khoa Luật (2006); Luận án Tiến sĩ “Hoàn thiện chế định pháp luật về công vụ, công chức ở Việt Nam hiện nay” của tác giả Lương Thanh Cường năm 2008; Luận án Tiến sĩ “Thực hiện pháp luật về quản lý công chức thuộc các bộ, cơ quan ngang bộ ở Việt Nam hiện nay" của tác giả Đặng Mai Hương năm 2019; Luận văn Thạc sĩ “Pháp luật về chế độ công vụ theo vị trí việc làm trong điều kiện xây dựng nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa ở Việt Nam hiện nay” của tác giả Trần Thị Hải Yến năm 2017; Luận văn Thạc sĩ “Tổ
5 chức thực hiện pháp luật về công chức - Từ thực tiễn huyện Thanh Oai, thành phố Hà Nội” của tác giả Vũ Thu Hương năm 2017; Bài viết “Quản lý, sử dụng cán bộ, công chức, viên chức theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh” tác giả PGS. TS. Trần Đình Thắng, Tạp chí Tổ chức nhà nước, năm 2018;….; Bài viết “Đổi mới, nâng cao chất lượng quản lý cán bộ, công chức nhà nước trong thời kỳ mới” của tác giả Trần Đình Thắng, Nguyễn Phương Thuý, Tạp chí Tổ chức Nhà nước, Bộ Nội vụ năm 2012; Bài viết “Một số mô hình quản lý thực hiện nhiệm vụ của cán bộ, công chức, viên chức” của tác giả Ngô Thành Can, Tạp chí Tổ chức Nhà nước, năm 2016; Bài viết “Định biên đối với công chức lãnh đạo, quản lý trong các cơ quan hành chính nhà nước” của tác giả Nguyễn Thanh Tùng, Tạp chí Quản lý Nhà nước, năm 2016; Bài viết “Vai trò của công tác thực hiện pháp luật về quản lý công chức” của tác giả Đặng Thị Mai Hương, Tạp chí Tổ chức Nhà nước điện tử năm 2014; Bài viết “Nâng cao trách nhiệm cán bộ, công chức trong thực thi công vụ bằng kỷ luật công vụ” của tác giả Nguyễn Quốc Sửu, Tạp chí Quản lý Nhà nước, năm 2019; Bài viết “Thực hiện pháp luật về trách nhiệm của người đứng đầu cơ quan, tổ chức, đơn vị của nhà nước trong công tác cán bộ và quản lý cán bộ, công chức thuộc quyền và một số kiến nghị” của tác giả Hoàng Minh Hội, Tạp chí Khoa học Đại học Quốc gia Hà Nội năm 2016. Những công trình nghiên cứu trên đã phân tích, làm sáng tỏ về mặt lý luận có liên quan đến pháp luật, công chức, công vụ và tổ chức thực hiện pháp luật về công chức; các bài viết của các tác giả đăng trên các trang Tạp chí cũng nêu khá nhiều quan điểm có liên quan về mặt lý luận trong tổ chức thực hiện pháp luật về công chức; đặc biệt là Luận án Tiến sĩ của tác giả Lương Thanh Cường; Luận án Tiến sĩ của tác giả Đặng Mai Hương; Luận văn Thạc sĩ của tác giả Trần Thị Hải Yến, … đã đánh giá, thực trạng về tổ chức thực hiện pháp luật về công chức, chỉ rõ hạn chế, nguyên nhân của
6 những hạn chế và đề xuất một số giải pháp để tổ chức thực hiện pháp luật về công chức trong những phạm vi khác nhau, địa phương khác nhau. Tuy nhiên, các công trình nghiên cứu khoa học đã tham khảo trong quá trình nghiên cứu luận văn, chưa có công trình nghiên cứu nào đề cập đến các nội dung nhằm nâng cao hiệu quả việc tổ chức thực hiện pháp luật về công chức trên địa bàn tỉnh tỉnh Hòa Bình. Do đó đề tài: “Tổ chức thực hiện pháp luật về công chức trên địa bàn tỉnh Hòa Bình” là một đề tài có thể trùng lặp về mặt lý luận nhưng không trùng lặp về mặt thực tiễn, đòi hỏi giải pháp đề ra phải phù hợp với thực tiễn ở Việt Nam nói chung và ở tỉnh Hoà Bình nói riêng. 3. Mục đích và nhiệm vụ của luận văn 3.1. Mục đích Trên cơ sở phân tích, làm rõ những vấn đề lý luận và thực tiễn của tổ chức thực hiện pháp luật về công chức trên địa bàn tỉnh Hòa Bình, luận văn đề xuất những quan điểm và giải pháp nhằm bảo đảm tổ chức thực hiện pháp luật về công chức tại tỉnh Hoà Bình hiện nay. 3.2. Nhiệm vụ - Nghiên cứu, phân tích, làm rõ hơn cơ sở lý luận về tổ chức thực hiện pháp luật về công chức để làm tiền đề nghiên cứu cho việc đánh giá thực trạng và đề ra quan điểm, giải pháp về tổ chức thực hiện pháp luật về công chức. - Phân tích, đánh giá thực trạng tổ chức thực hiện pháp luật về công chức trên địa bàn tỉnh Hòa Bình từ năm 2019 đến tháng 6 năm 2022; từ đó chỉ rõ ưu điểm, hạn chế, nguyên nhân của những ưu điểm, hạn chế trong tổ chức thực hiện pháp luật về công chức trên địa bàn tỉnh Hòa Bình.
7 - Từ những hạn chế và nguyên nhân của những hạn chế đã chỉ ra khi đánh giá thực trạng. Đề xuất được những quan điểm, giải pháp để tổ chức thực hiện pháp luật về công chức đảm bảo phù hợp, đạt được hiệu quả trên địa bàn tỉnh Hòa Bình. 4. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu của luận văn 4.1. Đối tượng nghiên cứu Những vấn đề về lý luận và thực tiễn trong tổ chức thực hiện pháp luật về công chức dưới góc độ chuyên ngành Quản lý công. 4.2. Phạm vi nghiên cứu - Phạm vi về nội dung nghiên cứu: Nghiên cứu về lý luận và thực tiễn trong tổ chức thực hiện pháp luật về công chức trên địa bàn tỉnh Hòa Bình. Đối với các hoạt động quản lý công chức, luận văn chỉ nghiên cứu sâu về tuyển dụng và sử dụng công chức. - Phạm vi về thời gian: Luận văn nghiên cứu các số liệu, thống kê, đánh giá tại tỉnh Hoà Bình trong thời gian từ năm 2019 đến tháng 6 năm 2022. - Phạm vi về không gian: Luận văn nghiên cứu việc tổ chức thực hiện pháp luật về công chức cấp tỉnh, cấp huyện trên địa bàn tỉnh Hòa Bình. 5. Phƣơng pháp luận và phƣơng pháp nghiên cứu của luận văn 5.1. Phương pháp luận Đề tài được nghiên cứu dựa trên phương pháp luận duy vật biện chứng và duy vật lịch sử. 5.2. Phương pháp nghiên cứu Luận văn sử dụng một số phương pháp nghiên cứu như: Phân tích, tổng hợp, so sánh, khái quát hóa, hệ thống hóa, thống kê,...
8 6. Ý nghĩa lý luận và thực tiễn của luận văn 6.1. Về lý luận Luận văn khái quát và phân tích, góp phần làm rõ cơ sở lý luận về công chức, pháp luật về công chức và tổ chức thực hiện pháp luật về công chức. 6.2. Về thực tiễn Những kiến thức khoa học của Luận văn sẽ có giá trị tham khảo để các nhà lãnh đạo, quản lý và đội ngũ công chức tham mưu về công tác tổ chức – cán bộ nghiên cứu, vận dụng để xây dựng, hoạch định chính sách và quản lý công chức, cũng như tổ chức thực hiện pháp luật về công chức đảm bảo phù hợp, hiệu quả hơn, góp phần xây dựng đội ngũ công chức đáp ứng yêu cầu được yêu cầu nhiệm vụ trong giai đoạn hiện nay ở Việt Nam nói chung và ở tỉnh Hoà Bình nói riêng. 7. Kết cấu của luận văn Ngoài mục lục, lời cam đoan, mở đầu, tiểu kết các Chương, kết luận và danh mục tài liệu tham khảo; nội dung chính của Luận văn được kết cấu thành 3 Chương, gồm: Chương 1. Cơ sở lý luận của tổ chức thực hiện pháp luật về công chức. Chương 2. Thực trạng về tổ chức thực hiện pháp luật về công chức trên địa bàn tỉnh Hoà Bình. Chương 3. Quan điểm và giải pháp để bảo đảm tổ chức thực hiện pháp luật về công chức ở tỉnh Hoà Bình.
9 Chƣơng I CƠ SỞ LÝ LUẬN CỦA TỔ CHỨC THỰC HIỆN PHÁP LUẬT VỀ CÔNG CHỨC 1.1. Khái quát chung tổ chức thực hiện pháp luật về công chức 1.1.1. Khái niệm tổ chức thực hiện pháp luật về công chức 1.1.1.1. Công chức Khái niệm công chức ở Việt Nam được hình thành và có tên gọi từ năm 1950 tại Sắc lệnh số 76/SL, ngày 20/5/1950 của Chủ tịch nước Việt Nam dân chủ Cộng hoà ban hành Quy chế công chức2, sau đó đến Nghị định số 169- HĐBT ngày 25/5/1991 Hội đồng Bộ trưởng về công chức nhà nước3. Ở giai đoạn này, khái niệm về công chức đã được hình thành nhưng do bộ máy nhà nước chưa được hoàn thiện, chưa phân định rõ chức năng quản lý nhà nước và hoạt động sự nghiệp, phục vụ quản lý nhà nước; do vậy công chức được hiểu đơn giản là người Việt Nam được tuyển vào làm việc trong cơ quan nhà nước (không phân biệt cơ quan hành chính hay đơn vị sự nghiệp), hưởng lương từ ngân sách Nhà nước. Có thể thấy các quy định về công chức ở thời điểm này mới được hình thành, hiệu lực thi hành chưa cao, các quy định về quản lý công chức còn chưa rõ ràng, nhiều bất cập khi tổ chức thực hiện. Để tạo cơ sở pháp lý cho công tác quản lý nhà nước với cán bộ, công chức nói chung và công chức nói riêng, năm 1998 Uỷ ban Thường vụ Quốc hội đã ban hành Pháp lệnh cán bộ, công chức (sau đó được sửa đổi, bổ sung vào năm 2000 và năm 2003). 2 Sắc lệnh số 76/SL, ngày 20/5/1950 của Chủ tịch nước Việt Nam dân chủ Cộng hoà ban hành Quy chế công chức 3 Nghị định số 169-HĐBT ngày 25/5/1991 của Hội đồng Bộ trưởng về công chức nhà nước
10 Theo Pháp lệnh cán bộ, công chức năm 1998, khái niệm về công chức đã được quy định một cách chi tiết, cụ thể hơn để có thể nhận biết được công chức làm việc trong những cơ quan nào. Giai đoạn này, các quy định về quản lý công chức đã được ban hành cụ thể hơn góp phần tích cực trong công tác quản lý công chức nhưng cũng bộc lộ không ít những bất cập, hạn chế; đặc biệt, khái niệm về công chức chưa rạch ròi đâu là cán bộ, đâu là công chức và trong khi chưa có khái niệm về viên chức, thì những người làm việc trong các đơn vị sự nghiệp công lập cũng được hiểu là công chức; các quy định về quản lý công chức cũng chưa đầy đủ, thậm chí còn mâu thuẫn, vướng mắc, khó thực hiện trong thực tiễn. Tổng kết 10 năm thực hiện Pháp lệnh cán bộ, công chức 1998, nhận thấy rõ những hạn chế, bất cập trong quá trình tổ chức thực hiện. Ngày 13/11/2008 Quốc hội đã ban hành Luật Cán bộ, công chức, theo đó khái niệm về công chức đã rõ ràng hơn so với Pháp lệnh cán bộ, công chức năm 1998 và phân biệt rõ công chức cấp tỉnh, cấp huyện với công chức cấp xã. Tuy nhiên, Luật cán bộ, công chức năm 2008 chưa phân định rõ quy định về công chức để quản lý biên chế hành chính; việc quy định công chức làm việc trong các đơn vị sự nghiệp công lập, Doanh nghiệp Nhà nước đã gây khó khăn cho công tác quản lý, giải quyết chế độ, chính sách. Chính vì vậy, năm 2019 Quốc hội đã ban hành Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Cán bộ, công chức và Luật viên chức, theo đó khái niệm về công chức (từ cấp huyện trở lên) được hiểu như sau: - Về đối tượng: Công chức là công dân Việt Nam, được tuyển dụng, bổ nhiệm. - Về nơi làm việc: Cơ quan của Đảng, Nhà nước, tổ chức chính trị - xã hội ở trung ương, cấp tỉnh, cấp huyện; trong lực lượng vũ trang mà không
11 phải là chuyên trách, chuyên nghiệp (sĩ quan, hạ sĩ quan,...); - Biên chế và tiền lương: Trong biên chế và hưởng lương từ ngân sách nhà nước4. Như vậy, khái niệm về công chức theo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Cán bộ, công chức và Luật viên chức năm 2019 là một khái niệm hoàn thiện và chính xác nhất; đã phân định rõ giữa công chức và viên chức, bởi theo khái niệm trên, công chức không làm việc trong đơn vị sự nghiệp và chỉ có công chức mới nằm trong biên chế (được hiểu là biên chế cơ quan hành chính). 1.1.1.2. Pháp luật về công chức Pháp luật là một hệ thống các quy tắc xử sự do Nhà nước đặt ra, thể hiện ý chí của Nhà nước, nhằm điều chỉnh các quan hệ xã hội. Như vậy có thể hiểu, pháp luật về một lĩnh vực nào đó trong đời sống xã hội là một hệ thống các quy phạm pháp luật do các cơ quan nhà nước có thẩm quyền ban hành để điều chỉnh các hoạt động của lĩnh vực đó, nhằm bắt buộc các tổ chức, cá nhân có liên quan phải thực hiện theo các quy định mà nhà nước đặt ra. Cũng như các lĩnh vực khác của đời sống xã hội, đối với công chức, nhà nước có hệ thống các quy phạm pháp luật do cơ quan nhà nước có thẩm quyền ban hành dưới dạng các văn bản pháp luật để quy định, hướng dẫn, thực hiện các nội dung về tuyển dụng, sử dụng, quản lý, đào tạo, bồi dưỡng, quy hoạch bổ nhiệm, khen thưởng, kỷ luật, thực hiện chế độ chính sách,… đối với công chức một cách thống nhất, chặt chẽ nhằm đáp ứng các yêu cầu thực tiễn. 4 Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Cán bộ, công chức và Luật viên chức năm 2019
12 Để phục vụ cho nghiên cứu của luận văn, với cách tiếp cận nêu trên trên, tác giả quan niệm: “Pháp luật về công chức là tổng hợp các quy phạm pháp luật do các cơ quan nhà nước có thẩm quyền ban hành để điều chỉnh hoạt động của các tổ chức cá nhân có liên quan đến công chức, nhằm nâng cao chất lượng thực thi công vụ của đội ngũ công chức, nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý của bộ máy nhà nước”. 1.1.1.3. Tổ chức thực hiện pháp luật về công chức Xây dựng, ban hành pháp luật và tổ chức thực hiện pháp luật là hai hoạt động có quan hệ mật thiết, gắn bó với nhau, tác động qua lại lẫn nhau, bổ sung cho nhau và ảnh hưởng lẫn nhau, là hai quá trình chuyển từ hành vi thực tiễn thành các quy tắc xử sự chung và từ quy tắc xử sự đến hành vi thực tiễn của các chủ thể. Hiệu quả của việc tổ chức thực hiện pháp luật phụ thuộc vào nhiều yếu tố như: Hoạt động giám sát của các cơ quan lập pháp, tư pháp; mức độ tuân thủ và chấp hành pháp luật của đối tượng bị pháp luật điều chỉnh; hoạt động phản biện, phản ánh, kiến nghị, khiếu nại, tố cáo của các tổ chức chính trị - xã hội, người dân, doanh nghiệp,…; Tổ chức thực hiện pháp luật là quá trình hoạt động có mục đích của cơ quan nhà nước, sử dụng các quy định của pháp luật để điều chỉnh các hành vi của đối tượng điều chỉnh, nhằm đạt được mục tiêu quản lý của nhà nước. Tổ chức thực hiện pháp luật về công chức là hoạt động có mục đích của các cơ quan quản lý trong lĩnh vực công vụ, công chức, bảo đảm cho những quy định của pháp luật về công chức đi vào cuộc sống thực tiễn nhằm nâng cao chất lượng hoạt động công vụ của đội ngũ công chức đáp ứng yêu cầu quản lý.
13 Tổ chức thực hiện pháp luật về công chức đạt hiệu quả góp phần sắp xếp tổ chức bộ máy từ Trung ương đến địa phương đảm bảo tinh gọn, hoạt động có hiệu lực, hiệu quả, đồng thời xây dựng được đội ngũ cán bộ, công chức đủ về số lượng, mạnh về chất lượng, đáp ứng được yêu cầu nhiệm vụ trong tình hình mới, phục vụ người dân và doanh nghiệp tốt hơn, góp phần thúc đẩy sự phát triển bền vững của đất nước. Từ những phân tích ở trên, tác giả quan niệm: “Tổ chức thực hiện pháp luật về công chức là hoạt động có mục đích của cơ quan nhà nước có thẩm quyền, nhằm đảm bảo để các quy định của pháp luật về công chức được áp dụng vào thực tiễn một cách đầy đủ và có hiệu quả nhất”. 1.1.2. Đặc điểm tổ chức thực hiện pháp luật về công chức Thứ nhất, tổ chức thực hiện pháp luật về công chức do nhiều chủ thể khác nhau tiến hành với nhiều cách thức, trình tự, thủ tục chặt chẽ. Thực hiện pháp luật về công chức là hoạt động của cơ quan Nhà nước và các tổ chức có liên quan, là hành vi của mỗi công chức trong thực thi công vụ và trong đời sống xã hội. Hiệu quả của thực hiện pháp luật về công chức phụ thuộc vào ý chí của nhà nước và mỗi cá nhân công chức. Quy trình thực hiện pháp luật về công chức có thể ở mức độ đơn giản hoặc ở mức độ phức tạp, nhưng luôn do pháp luật quy định. Thứ hai, tổ chức thực hiện pháp luật về công chức là hoạt động sắp xếp, có định hướng của chủ thể nhằm đưa pháp luật về công chức vào cơ quan nhà nước. Pháp luật về công chức là hệ thống các quy phạm pháp luật liên quan đến công chức, do Nhà nước đặt ra để điều chỉnh các vấn đề có liên quan đến công chức; do vậy, tổ chức thực hiện pháp luật về công chức là hoạt động có chủ định, có tổ chức, có định hướng và có kế hoạch cụ thể, qua đó hình thành