Luận văn Thạc sĩ Quản lý công: Văn hóa ứng xử của viên chức tại các đơn vị sự nghiệp trong khối Di sản thuộc Sở Văn hóa và Thể thao, thành phố Hà Nội

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:162

Thêm vào BST

Báo xấu

15
lượt xem 10
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Luận văn nghiên cứu thực trạng văn hóa ứng xử của viên chức tại các đơn vị sự nghiệp công lập trong khối Di sản thuộc Sở Văn hóa -Thể thao, thành phố Hà Nội, từ đó đề xuất các giải pháp nâng cao hiệu quả thực hiện văn hóa ứng xử của viên chức, góp phần xây dựng đội ngũ viên chức trong khối Di sản chuyên nghiệp, đạo đức, trách nhiệm.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luận văn Thạc sĩ Quản lý công: Văn hóa ứng xử của viên chức tại các đơn vị sự nghiệp trong khối Di sản thuộc Sở Văn hóa và Thể thao, thành phố Hà Nội

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ NỘI VỤ …………/………… ……/…… HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA NGUYỄN QUỐC THÀNH VĂN HÓA ỨNG XỬ CỦA VIÊN CHỨC TẠI CÁC ĐƠN VỊ SỰ NGHIỆP TRONG KHỐI DI SẢN THUỘC SỞ VĂN HÓA VÀ THỂ THAO THÀNH PHỐ HÀ NỘI LUẬN VĂN THẠC SĨ NGÀNH QUẢN LÝ CÔNG HÀ NỘI - NĂM 2023
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ NỘI VỤ …………/………… ……/…… HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA NGUYỄN QUỐC THÀNH VĂN HÓA ỨNG XỬ CỦA VIÊN CHỨC TẠI CÁC ĐƠN VỊ SỰ NGHIỆP TRONG KHỐI DI SẢN THUỘC SỞ VĂN HÓA VÀ THỂ THAO THÀNH PHỐ HÀ NỘI LUẬN VĂN THẠC SĨ NGÀNH QUẢN LÝ CÔNG MÃ SỐ: 8 34 04 03 NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC: TS. TRỊNH THANH HÀ HÀ NỘI - NĂM 2023
LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan luận văn tốt nghiệp thạc sĩ Quản lý công “Văn hóa ứng xử của viên chức tại các đơn vị sự nghiệp trong khối Di sản thuộc Sở Văn hóa và Thể thao, thành phố Hà Nội” là công trình nghiên cứu của riêng bản thân, được thực hiện trên cơ sở nghiên cứu lý thuyết và khảo sát thực tiễn, dưới sự hướng dẫn khoa học của thầy cô. Các số liệu nêu trong luận văn là trung thực và có nguồn gốc. Mọi số liệu được sử dụng đã được trích dẫn đầy đủ trong danh mục tài liệu tham khảo. Học viên Nguyễn Quốc Thành
LỜI CẢM ƠN Trước hết, tôi xin chân thành cảm ơn Ban Giám đốc Học viện, quý Thầy Cô Khoa Sau Đại học cùng lãnh đạo các phòng, khoa, ban của Học viện Hành chính Quốc gia đã tận tình giảng dạy, tạo điều kiện giúp đỡ tôi trong suốt quá trình học tập, nghiên cứu tại Học viện. Đặc biệt, tôi xin tỏ lòng biết ơn sâu sắc đến Thầy TS. Trịnh Thanh Hà - Giáo viên hướng dẫn đã tận tình chỉ bảo để tôi hoàn thành luận văn. Tôi xin chân thành cảm ơn Lãnh đạo các đơn vị sự nghiệp trong khối Di sản thuộc Sở Văn hóa - Thể thao, thành phố Hà Nội đã hỗ trợ để tôi có được những thông tin, số liệu cần thiết giúp tôi hoàn thành việc điều tra, tìm hiểu, phân tích được thực trạng về văn hóa ứng xử của viên chức trong các đơn vị sự nghiệp trong khối Di sản thuộc Sở Văn hóa - Thể thao, thành phố Hà Nội. Tôi xin chân thành cảm ơn gia đình, đồng nghiệp, bạn bè đã động viên, tạo điều kiện để tôi tham gia học tập và nghiên cứu. Mặc dù đã cố gắng, nhưng do khả năng của bản thân còn hạn chế nên luận văn không tránh khỏi những thiếu sót, mong nhận được sự góp của quý Thầy, Cô để nội dung của luận văn được hoàn chỉnh hơn. Xin trân trọng cảm ơn! Tác giả Nguyễn Quốc Thành
DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT Số Chữ viết tắt Chữ viết đầy đủ TT 1 ĐVSNCL Đơn vị sự nghiệp công lập 2 PVS Phỏng vấn sâu 2 VHUX Văn hóa ứng xử 3 VHTT Văn hóa thể thao 4 UBND Ủy ban nhân dân
MỤC LỤC LỜI CAM ĐOAN LỜI CẢM ƠN DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT MỤC LỤC DANH MỤC BẢNG BIỂU MỞ ĐẦU ........................................................................................................... 1 Chương 1. CƠ SỞ KHOA HỌC VỀ VĂN HÓA ỨNG XỬ CỦA VIÊN CHỨC TẠI CÁC ĐƠN VỊ SỰ NGHIỆP CÔNG LẬP ................................................. 12 1.1. Những vấn đề chung về văn hóa ứng xử của viên chức đơn vị sự nghiệp công lập ... 12 1.1.1. Những khái niệm liên quan..................................................................................................... 12 1.1.2. Cơ sở pháp lý về văn hoá ứng xử của viên chức trong các đơn vị sự nghiệp công lập. 20 1.1.3. Vai trò văn hóa ứng xử của viên chức tại các đơn vị sự nghiệp công lập ....................... 24 1.2. Nội dung văn hóa ứng xử của viên chức các đơn vị sự nghiệp công lập .................... 26 1.2.1. Văn hóa ứng xử với cấp trên .................................................................................................. 26 1.2.2. Văn hóa ứng xử với cấp dưới ................................................................................................. 27 1.2.3. Văn hóa ứng xử với đồng nghiệp........................................................................................... 28 1.2.4. Văn hóa ứng xử của viên chức với người dân, tổ chức và khách tham quan ................. 29 1.2.5. Văn hóa ứng xử của viên chức với truyền thông ................................................................. 30 1.2.6. Văn hóa ứng xử của viên chức với Di sản văn hóa ............................................................ 32 1.2.7. Văn hóa ứng xử của viên chức với cảnh quan, môi trường làm việc ............................... 33 1.3. Các yếu tố ảnh hưởng đến thực hiện văn hóa ứng xử của viên chức tại các đơn vị sự nghiệp công lập .................................................................................................................... 34 1.3.1. Hệ thống các chuẩn mực xử xự, quy tắc ứng xử ................................................................. 34 1.3.2. Năng lực đội ngũ viên chức .................................................................................................... 35 1.3.3. Văn hóa truyền thống, văn hóa vùng .................................................................................... 37 1.3.4. Điều kiện cơ sở vật chất, tài chính......................................................................................... 38 1.3.5. Cuộc cách mạng công nghệ lần thứ 4................................................................................... 39
TIỂU KẾT CHƯƠNG 1 ................................................................................... 41 Chương 2. THỰC TRẠNG VĂN HÓA ỨNG XỬ CỦA VIÊN CHỨC TẠI CÁC ĐƠN VỊ SỰ NGHIỆP CÔNG LẬP TRONG KHỐI DI SẢN THUỘC SỞ VĂN HÓA - THỂ THAO, THÀNH PHỐ HÀ NỘI ................................................... 42 2.1. Khái quát chung về đơn vị sự nghiệp công lập trong khối Di sản thuộc Sở Văn hóa - Thể thao, thành phố Hà Nội ................................................................................................ 42 2.1.1 Chức năng nhiệm vụ và đặc điểm tình hình hoạt động của Trung tâm Hoạt động Văn hoá Khoa học Văn Miếu – Quốc Tử Giám.................................................................................... 42 2.1.2 Chức năng nhiệm vụ và đặc điểm tình hình hoạt động của Bảo tàng Hà Nội ............. 46 2.1.3. Chức năng, nhiệm vụ và đặc điểm tình hình hoạt động của Ban Quản lý Di tích danh thắng Hà Nội ....................................................................................................................................... 49 2.1.4 Chức năng nhiệm vụ và đặc điểm tình hình hoạt động của Ban Quản lý Di tích Nhà tù Hỏa Lò .................................................................................................................................................. 52 2.2. Thực trạng thực hiện văn hóa ứng xử của cán bộ, viên chức tại các đơn vị sự nghiệp công lập trong khối di sản thuộc Sở Văn hóa và Thể thao, thành phố Hà Nội .................. 55 2.2.1. Tổ chức khảo sát....................................................................................................................... 55 2.2.2. Văn hóa ứng xử với cấp trên .................................................................................................. 58 2.2.3. Văn hóa ứng xử với cấp dưới ................................................................................................. 61 2.2.4. Văn hóa ứng xử với đồng nghiệp ................................................................................ 64 2.2.5. Văn hóa ứng xử của viên chức với người dân, tổ chức, khách tham quan ..................... 67 2.2.6. Văn hóa ứng xử của viên chức với truyền thông hiện đại.................................................. 73 2.2.7. Văn hóa ứng xử của viên chức với di sản văn hóa.............................................................. 79 2.2.8. Văn hóa ứng xử của viên chức với cảnh quan, môi trường làm việc ............................... 88 2.3. Đánh giá chung ............................................................................................................. 94 2.3.1. Những kết quả đạt được .......................................................................................................... 94 2.3.2 Những hạn chế........................................................................................................................... 96 2.3.3. Nguyên nhân của những bất cập, hạn chế ........................................................................... 98 TIỂU KẾT CHƯƠNG 2 ................................................................................. 100
Chương 3. PHƯƠNG HƯỚNG VÀ GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN VĂN HÓA ỨNG XỬ CỦA VIÊN CHỨC TẠI CÁC ĐƠN VỊ SỰ NGHIỆP CÔNG LẬP TRONG KHỐI DI SẢN THUỘC SỞ VĂN HÓA - THỂ THAO, THÀNH PHỐ HÀ NỘI ......................................................................................................... 101 3.1. Phương hướng hoàn thiện văn hóa ứng xử của viên chức tại các đơn vị sự nghiệp công lập trong khối Di sản thuộc Sở Văn hóa và Thể thao, thành phố Hà Nội ...............101 3.1.1. Hoàn thiện văn hóa ứng xử xuất phát từ các quan điểm, định hướng Đảng và chính sách pháp luật của nhà nước .......................................................................................................... 101 3.1.2. Hoàn thiên văn hóa ứng xử xuất phát từ các quan điểm, định hướng chỉ đạo của ngành quản lý văn hóa ................................................................................................................................. 103 3.1.3. Hoàn thiện văn hóa ứng xử xuất phát từ kế hoạch của các đơn vị sự nghiệp công lập trong khối Di sản thuộc Sở Văn hóa và Thể thao, thành phố Hà Nội ...................................... 105 3.2. Một số giải pháp hoàn thiện văn hoá ứng xử của viên chức tại các đơn vị sự nghiệp công lập trong khối di sản thuộc Sở Văn hóa và Thể thao, thành phố Hà Nội ................ 108 3.2.1. Hoàn thiện thể chế văn hoá ứng xử cho viên chức ........................................................... 108 3.2.2. Giải pháp về tuyên truyền nâng cao nhận thức của viên chức về tầm quan trọng của văn hóa ứng xử .................................................................................................................................. 109 3.2.3. Phát huy vai trò, trách nhiệm của người đứng đầu trong chức thực hiện văn hóa ứng xử tại đơn vị........................................................................................................................................ 113 3.2.4. Giải pháp về đào tạo, bồi dưỡng văn hóa ứng xử cho viên chức ................................... 114 3.2.5. Xây dựng môi trường thuận lợi để nâng cao hiệu quả thực hiên văn hoá ứng xử của viên chức............................................................................................................................................. 117 3.2.6. Kiểm tra, giám sát việc thực hiện văn hóa ứng xử của viên chức .................................. 118 3.2.7. Ứng dụng công nghệ thông tin trong thực hiện văn hóa ứng xử của viên chức .................................................................................................................................................... 119 TIỂU KẾT CHƯƠNG 3 ................................................................................. 120 TÀI LIỆU THAM KHẢO .............................................................................. 122
DANH MỤC BẢNG BIỂU Bảng 2.1: Số lượt khách tham quan và thu phí tham quan qua các năm .................46 Bảng 2.2: Số lượt khách tham quan và thu phí tham quan qua các năm .................54 Bảng 2.3. Nội dung khảo sát ...................................................................................56 Bảng 2.4. Đặc điểm đối tượng khảo sát là viên chức ..............................................57 Bảng 2.5. Đặc điểm đối tượng khảo sát là người dân .............................................58 Bảng 2.6: Đánh giá của viên chức về thực trạng VHƯX với cấp trên của viên chức tại các ĐVSNCL trong khối di sản thuộc Sở VHTT, thành phố Hà Nội ......... 59 Bảng 2.7: Đánh giá của viên chức về thực trạng VHUX với cấp dưới của viên chức tại các ĐVSNCL trong khối di sản thuộc Sở VHTT, thành phố Hà Nội ..........62 Bảng 2.8: Đánh giá của viên chức về thực trạng VHUX giữa đồng nghiệp với đồng nghiệp của viên chức tại các ĐVSNCL trong khối di sản thuộc Sở VHTT, thành phố Hà Nội.......................................................................65 Bảng 2.9: Đánh giá của viên chức về thực trạng VHUX của viên chức với người dân, tổ chức, khách tham quan tại các ĐVSNCL trong khối di sản thuộc Sở VHTT, thành phố Hà Nội .................................................................68 Bảng 2.10: Đánh giá của người dân, tổ chức, khách tham quan về thực trạng VHUX của viên chức với người dân, tổ chức, khách tham quan tại các ĐVSNCL trong khối di sản thuộc Sở VHTT, thành phố Hà Nội ...........70 Bảng 2.11: Đánh giá của viên chức về thực trạng VHUX của viên chức với các phương tiện truyền thông hiện đại tại các ĐVSNCL trong khối di sản thuộc Sở VHTT, thành phố Hà Nội........................................................75 Bảng 2.12: Đánh giá của người dân về thực trạng VHUX của viên chức với các phương tiện truyền thông hiện đại tại các ĐVSNCL trong khối di sản thuộc Sở VHTT, thành phố Hà Nội........................................................77 Bảng 2.13: Đánh giá của viên chức về thực trạng VHUX của viên chức với các di sản văn hóa tại các ĐVSNCL trong khối di sản thuộc Sở VHTT, thành phố Hà Nội .............................................................................................85
Bảng 2.14: Đánh giá của người dân, tổ chức, khách tham quan về thực trạng VHUX của viên chức với các di sản văn hóa tại các ĐVSNCL trong khối di sản thuộc Sở VHTT, thành phố Hà Nội .............................................86 Bảng 2.15: Đánh giá của viên chức về thực trạng VHUX của viên chức với cảnh quan, môi trường làm việc các ĐVSNCL trong khối di sản thuộc Sở VHTT, thành phố Hà Nội.......................................................................90 Bảng 2.16: Đánh giá của người dân, tổ chức, khách tham quan về thực trạng VHUX của viên chức với cảnh quan, môi trường làm việc các ĐVSNCL trong khối di sản thuộc Sở VHTT, thành phố Hà Nội ............................92
1 MỞ ĐẦU 1. Lý do chọn đề tài luận văn (tính cấp thiết của đề tài luận văn) Thứ nhất, xuất phát từ vai trò quan trọng của văn hóa ứng xử đối với việc nâng cao hiệu quả hoạt động của các cơ quan, tổ chức. Văn hóa nói chung và văn hóa ứng xử nói riêng là yếu tố quan trọng góp phần thực hiện có hiệu quả hoạt động của các cơ quan, tổ chức bởi trong quá trình thực thi công vụ và cung cấp các dịch vụ công cho xã hội. Trong quá trình thực thi công vụ, đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức thường xuyên phải trực tiếp hay gián tiếp tiếp xúc với tổ chức, công dân hoặc khách hàng của mình - họ là những con người có đời sống tâm, sinh lý và các nhu cầu xã hội khác nhau, đòi hỏi người cán bộ, công chức, viên chức không chỉ giỏi chuyên môn, nghiệp vụ mà còn phải biết cách thể hiện văn hóa ứng xử giao tiếp sao cho phù hợp với từng đối tượng phục vụ để xây dựng được niềm tin của họ đối với cơ quan, tổ chức. Đây là yếu tố quan trọng góp phần nâng cao hiệu quả hoạt động của cơ quan, tổ chức theo hướng văn minh, hiện đại. Thời gian qua, Đảng ta đã ban hành nhiều chủ trương, chính sách nhằm xây dựng nền văn hóa tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc, trong đó có xây dựng văn ứng xử của người cán bộ, công chức, viên chức trong quá trình thực hiện chức năng nhiệm vụ nhằm nâng cao uy tín, củng cố lòng tin của nhân dân với các cơ quan nhà nước. Nghị quyết số 33/NQ - TW ngày 09 tháng 6 năm 2014 Hội nghị Trung ương 9 khóa XI về xây dựng và phát triển văn hóa, con người Việt Nam đáp ứng yêu cầu phát triển bền vững đất nước đã xác định: “Chú trọng chăm lo xây dựng văn hóa trong Đảng, trong các cơ quan nhà nước và các đoàn thể; coi đây là nhân tố quan trọng để xây dựng hệ thống chính trị trong sạch, vững mạnh. Trong đó, trọng tâm là xây dựng đội ngũ cán bộ, đảng viên, công chức, viên chức có phẩm chất đạo đức, tận tuỵ, hết lòng phụng sự Tổ quốc, phục vụ nhân dân, gắn bó máu thịt với nhân dân; có ý thức thượng tôn pháp luật, dân chủ đi đôi với kỷ luật, kỷ cương; tự do cá nhân gắn với trách nhiệm xã hội và nghĩa vụ công dân".
2 Khẳng định tầm quan trọng của yếu tố văn hóa trong hoạt động quản lý nhà nước nói chung, trong đơn vị sự nghiệp công công lập nói riêng, Thủ chính phủ đã bàn hành Quyết định số: 733/QĐ - TTg ngày 14/6/2019 của Thủ Tướng Chính phủ về Kế hoạch tổ chức thực hiện Phong trào thi đua "Cán bộ, công chức, viên chức thi đua thực hiện văn hóa công sở" giai đoạn 2019 - 2025. Thông qua đó nhằm thiết lập việc xây dựng, thực hiện các chuẩn mực văn hóa công vụ tại các cơ quan, tổ chức nhà nước góp phần nâng cao hiệu quả hoạt động quản lý nhà nước, hình thành hình ảnh, tác phong, cốt cách của cán bộ, công chức, viên chức chuyên nghiệp, tận tâm, mẫu mực, sáng tạo vì người dân phục vụ. Đồng thời Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Đề án Văn hóa công vụ (ban hành Quyết định số 1847/QĐ-TTg ngày 27/12/2018), càng phần khẳng định vai trò và tầm quan trọng của việc xây dựng và thực hiện văn hóa công vụ, trong đó có văn hoá ứng xử của cán bộ, công chức, viên chức trong hệ thống các cơ quan nhà nước nhằm xây dựng và thực hiện văn hóa công vụ, góp phần hình thành phong cách ứng xử, lề lối làm việc chuẩn mực của đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức; đảm bảo tính chuyên nghiệp, trách nhiệm, năng động, minh bạch, hiệu quả trong hoạt động thực thi nhiệm vụ; đáp ứng yêu cầu phục vụ nhân dân, xã hội. Thứ hai, xuất phát từ vai trò của các đơn vị sự nghiệp công lập trong khối Di sản thuộc Sở Văn hoá và Thể Thao, thành phố Hà Nội trong cung ứng dịch vụ công Hệ thống đơn vị sự nghiệp công lập đóng vai trò rất quan trọng trong đời sống hằng ngày bởi hoạt động của đơn vị sự nghiệp công lập nhằm nhằm mục đích cung cấp những dịch vụ công thiết yếu cho việc bảo đảm phục vụ nhu cầu của người dân trong các lĩnh vực như văn hóa, du lịch, y tế, giáo dục, khoa học và các lĩnh vực khác. “Đơn vị sự nghiệp công lập trong lĩnh vực văn hóa” bao gồm đơn vị hoạt động trong các lĩnh vực: Biểu diễn các loại hình nghệ thuật; Điện ảnh, dịch vụ hỗ trợ điện ảnh và dịch vụ liên quan đến điện ảnh; Di sản văn hóa và các hoạt động liên quan; Triển lãm nghệ thuật; Tuyên truyền, cổ động; Thư viện; Quảng cáo; Quyền tác giả, quyền tác phẩm nghệ thuật, các quyền liên quan đối với tác phẩm
3 văn hóa, nghệ thuật và các dịch vụ hỗ trợ; Sáng tác và hoạt động hỗ trợ sáng tác; Xúc tiến văn hóa trong và ngoài nước. Đối với các đơn vị sự nghiệp công lập trong khối Di sản thuộc Sở Văn hoá và Thể Thao Hà Nội như: (Trung tâm Hoạt động VHKH Văn Miếu - Quốc Tử Giám, Ban quản lý Di tích Nhà tù Hoả Lò, Ban Quản lý Di tích danh thắng Hà Nội và Bảo tàng Hà Nội) với chức năng quản lý, bảo tồn, phát huy và khai thác giá trị các di tích và tài liệu, hiện vật liên quan; Tổ chức các hoạt động nghiên cứu khoa học về các di tích cũng như tổ chức các hoạt động văn hoá, nghệ thuật phục vụ công chúng, khách tham quan các Di tích… Trong quá trình thực hiện chức năng, nhiệm vụ, cán bộ, công chức, viên chức bằng việc tuân thủ các chuẩn mực, các quy định trong quản lý Di sản văn hóa thực hiện đúng trách nhiệm trong việc bảo quản, trùng tu, tôn tạo và phát huy giá trị di sản văn hóa, qua đó giúp cho các giá trị di sản văn hóa được giữ gìn, lưu giữ lâu bền. Thêm vào đó, việc tuân thủ các quy định, các nguyên tắc, yêu cầu trong trưng bày, quảng bá di sản văn hóa tại các trung tâm này sẽ giúp cho người dân, tổ chức, du khách quốc tế theo đó các giá trị di sản văn hóa được lan tỏa sâu rộng đến công chúng trong nước và quốc tế, thông quá đó các giá trị của di sản văn hóa được duy trì, bảo vệ và gìn giữ, phát triển trong tương lai. Thứ ba, xuất phát từ thực trạng văn hóa ứng xử của cán bộ, viên chức tại các đơn vị sự nghiệp công lập trong khối Di sản thuộc Sở Văn hóa và Thể thao, thành phố Hà Nội. Thực hiện chủ trương của Đảng và các quy định của các cấp chính quyền về văn hoá công vụ, văn hoá ứng xử của người cán bộ, công chức, viên chức nói chung và ngành văn hoá nói riêng, trong thời gian qua, cán bộ, viên chức tại các đơn vị sự nghiệp công lập trong khối Di sản thuộc Sở Văn hóa và Thể thao, thành phố Hà Nội đã thực hiện tương đối tốt các quy định, đáp ứng được mức độ hài lòng của người dân, tổ chức. Tuy nhiên, trong bối cảnh hiện nay, cụ thể là trước những diễn biến phức tạp của Đại dịch covid và những yêu cầu đặt ra của bối cảnh chuyển đổi số cũng như yêu cầu của cải cách hành chính, tình hình văn hóa ứng xử của đội ngũ cán bộ, viên chức tại các đơn vị sự nghiệp công lập trong khối Di sản thuộc Sở
4 Văn hóa và Thể thao, thành phố Hà Nội phải đối mặt với những bất cập, chưa thích ứng được với tình hình của bối cảnh đặt ra. Xuất phát từ thực tiễn nêu trên, tác giả lựa chọn đề tài “Văn hóa ứng xử của viên chức tại các đơn vị sự nghiệp công lập trong khối Di sản thuộc Sở Văn hóa và Thể thao, thành phố Hà Nội” làm nội dung nghiên cứu cho luận văn của mình nhằm góp phần tổ chức thực hiện có hiệu quả các nội dung văn hóa ứng xử, đáp ứng các yêu cầu đặt ra trong tình hình mới. 2. Tình hình nghiên cứu liên quan đến đề tài luận văn Hiện nay, các vấn đề về hóa ứng xử đã và đang được các nhà khoa học trong nước quan tâm nghiên cứu ở nhiều chiều cạnh khác nhau, dưới góc độ khoa học hành chính, có thể kể đến những công trình nghiên cứu tiêu biểu sau đây: - Một số công trình nghiên cứu là sách, báo, tạp chí: Cuốn sách “Kỹ năng giao tiếp của công chức trong tiến trình cải cách hành chính nhà nước” năm 2010, Nxb. Chính trị - Hành chính của tác giả Đào Thị Ái Thi. Nội dung cuốn sách tập trung vào kỹ năng giao tiếp của công chức hành chính nhà nước. Làm rõ những nội dung cơ sở lý luận về giao tiếp công chức nhà nước; phân tích thực trạng và những yếu tố tác động đến kỹ năng giao tiếp của công chức hành chính trong hoạt động công vụ; những giải pháp và xây dựng mô hình rèn luyện kỹ năng giao tiếp trong hoạt động công vụ của đội ngũ cán bộ công chức hành chính. Bài báo “Những đặc điểm và giá trị cơ bản của văn hoá công vụ”, Tạp chí Tổ chức Nhà nước đăng tải năm 2015 của tác giả Ngô Thành Can cũng đã đưa ra và phân tích các khái niệm về văn hoá công vụ; chỉ ra 3 lớp văn hoá là: lớp trong cùng gồm các giá trị cốt lõi, lớp giữa là các giá trị thể hiện, các chuẩn mực và lớp ngoài cùng là các biểu hiện của văn hoá. Dựa trên các góc độ tiếp cận, công trình nghiên cứu này đã chỉ rõ các giá trị văn hoá công vụ như tính chuyên nghiệp, trách nhiệm, trung thực và khách quan, minh bạch, hiệu quả. Cuốn sách “Văn hóa công vụ ở Việt Nam – Lý luận và thực tiễn” năm 2016 của tác giả Huỳnh Văn Thới, Nxb. Lý luận chính trị. Cuốn sách này đã phân tích
5 vai trò của văn hoá công vụ đối với công cuộc cải cách hành chính, đồng thời khẳng định tầm quan trọng cũng như sự cần thiết phải nâng cao văn hoá công vụ. Tác giả đi sâu phân tích các yêu cầu cơ bản của việc xác lập, thực hiện triết lý phát triển văn hoá công vụ ở Việt Nam hiện nay như thay đổi tư duy phục vụ nhà nước sang phục vụ nhân dân; xây dựng tiêu chí và hệ thống giá trị văn hoá công vụ; phân tích thực trạng và đề xuất định hướng, giải pháp phát triển văn hóa công vụ Việt Nam phù hợp với điều kiện kinh tế thị trường, hội nhập quốc tế. Năm 2019, tác giả Nguyễn Huy Phòng với bài viết “Thách thức trong xây dựng văn hoá công vụ ở nước ta hiện nay”, Tạp chí Lý luận chính trị đã đi sâu phân tích những thách thức đặt ra cho việc xây dựng văn hoá công vụ trong bối cảnh hiện nay như thực trạng thực hiện văn hoá công vụ chưa cao; cơ chế, hành lang pháp lý bất cập; tình trạng suy thoái tư tưởng, đạo đức; ảnh hưởng từ văn hoá truyền thống. Trên cơ sở thách thức này, công trình nghiên cứu đã đề ra các giải pháp khắc phục như nâng cao nhận thức, xây dựng nền hành chính phục vụ… - Một số công trình nghiên cứu là luận án, luận văn: Luận án tiến sĩ “Xây dựng văn hóa ứng xử công vụ của công chức cơ quan HCNN Việt Nam hiện nay”, của tác giả Trịnh Thanh Hà năm 2008. Công trình nghiên cứu đã nghiên cứu tình hình thực trạng về ứng xử của công chức qua đó đề xuất hệ thống giải pháp nâng cao văn hoá ứng xử công vụ của công chức các cơ quan hành chính nhà nước. Cụ thể, công trình nghiên cứu đã đề xuất các tiêu chí văn hoá ứng xử công vụ của công chức cơ quan hành chính nhà nước; các nhóm giải pháp để xây dựng văn hoá ứng xử công vụ của công chức cơ quan hành chính nhà nước. Những cơ sở đó chỉ ra phương hướng và giải pháp cho việc cải thiện các mối quan hệ bên trong, bên ngoài của cơ quan hành chính nhà nước. Tác giả Lê Thị Trúc Anh năm 2012 đã bảo vệ thành công luận án “Văn hóa giao tiếp trong công sở hành chính (trường hợp TP. Hồ Chí Minh) từ năm 1986 đến nay”. Luận án phân tích văn hóa giao tiếp công sở như một hệ thống, nhận diện thực trạng, làm rõ những nguyên nhân tác động đến hiệu quả hoạt động nơi công sở hành chính. Tác giả cho rằng: Lịch sử văn hoá dân tộc, trong đó có lịch sử giao tiếp
6 hành chính, qua suốt quá trình dài đã tạo nên văn hoá nhận thức về giao tiếp công sở hành chính ở con ngườiViệt Nam. Nơi công sở hành chính, gắn với hoạt động tiếp dân, trong quan hệ giao tiếp hành chính, chủ thể giao tiếp chính là cán bộ công chức và người dân. Tác giả đưa ra một số hạn chế về tính chuyên nghiệp của cán bộ công chức và theo tác giả văn hóa ứng xử của cán bộ công chức biểu hiện quan trọng qua hoạt động tiếp dân, là một trong những tiêu chí quan trọng phản ánh tính dân chủ, chuyên nghiệp và nhân văn của bộ máy nhà nước nói chung và nền hành chính phục vụ nói riêng. Tác giả Lê Thị Trúc Anh đề ra những giải pháp nhằm xây dựng quan hệ giao tiếp tích cực giữa công chức và người dân cơ sở hiện nay. Luận án “Phát triển văn hóa hành chính nhà nước Việt Nam trong bối cảnh hội nhập quốc tế” năm 2018 của tác giả Chu Thị Khánh Ly, Học viện Hành chính quốc gia đã nghiên cứu nội dung phát triển văn hoá hành chính nhà nước góc độ cấu trúc (cấp độ cá nhân, tổ chức, hệ thống) trong bối cảnh hội nhập quốc tế, phân tích thực trạng, đề xuất các giải pháp phát triển văn hóa hành chính nhà nước trong bối cảnh hội nhập quốc tế. Công trình nghiên cứu này sẽ là nguồn tham khảo cho đề tài luận văn trong quá trình nghiên cứu các vấn đề về mối liên hệ giữa văn hóa hóa công vụ và bối cảnh hội nhập quốc tế và cải cách hành chính. Luận án tiến sĩ “Văn hoá ứng xử với môi trường ở Việt Nam hiện nay” của tác giả Trần Thị Thuý Hà, Hà Nội năm 2018 cho thấy trên cơ sở làm rõ những lý luận cơ bản về văn hoá ứng xử với môi trường tự nhiên, tác giả luận án làm sang tỏ những vấn đề: Quan điểm của chủ Nghĩa Mác - Lê Nin, tư tưởng Hồ Chí Minh về 6 văn hoá ứng xử với môi trường tự nhiên; Các yếu tố ảnh hưởng đến hành vi ứng xử với môi trường tự nhiên của con người. Từ đó tác giả xác định chủ thể và nội dung của văn hoá ứng xử với môi trường tự nhiên ở Việt Nam hiện nay. Tác giả đã chỉ được ra thực trạng văn hoá ứng xử với môi trường tự nhiên trong sản xuất và sinh hoạt. Đa số các chủ thể đều nhận thức đúng vị trí và có trách nhiệm trong việc tổ chức các hoạt động tuyên truyền giáo dục nhằm nâng cao văn hoá ứng xử. Bên cạnh đó tác giả nêu ra một số bộ phận chưa nhận thức đầy đủ và trách nhiệm chưa cao trong ứng xử môi trường tự nhiên. Trong luận án tác giả đã đưa ra được bốn
7 giải pháp để nâng cao văn hoá ứng xử với môi trường tự nhiên trong thời gian tới. Nghiên cứu chưa đi sâu vào vấn đề văn hoá ứng xử của cán bộ, công chức cơ sở mà tập trung nghiên cứu vào khía cạnh bao trùm văn hoá ứng với môi trường tự nhiên. Luận văn “Yếu tố văn hóa trong việc nâng cao hiệu quả quản lý công sở”, năm 2002 của Th.S Hoàng Xuân Tuyền. Luận văn nêu ra một số khái niệm văn hóa tổ chức với những tiêu chí cơ bản để có thể nhận diện; mối quan hệ giữa văn hóa, văn hóa công sở và hoạt động quản lý, hiệu quả quản lý công sở; biểu hiện xuống cấp của văn hóa công sở; văn hóa công sở chưa được nhận thức một cách đầy đủ và nhu cầu xây dựng văn hóa công sở trong tình hình mới. Luận văn “Văn hóa ứng xử trong công việc của cán bộ, công chức tại xã Tiền Yên, huyện Hoài Đức, thành phố Hà Nội”, năm 2021 của tác giả Bùi Thị Thanh đã nghiên cứu thực trạng VHUX của cán bộ công chức qua việc thực hiện các quy tắc ứng xử và ứng xử của cấp trên với cấp dưới, cấp dưới với cấp trên, cán bộ, công chức với nhân dân và thực hiện các quy tắc ứng xử trong công việc. Qua các khuôn mẫu giao tiếp: lối sống, tác phong, giao tiếp, thái độ... Luận văn “Văn hoá ứng xử của viên chức tại các trường mầm non trên địa bàn quận Thanh Xuân, thành phố Hà Nội”, năm 2022 của tác giả Nguyễn Lan Phương ngoài việc làm rõ cơ sở lý luận, cơ sở pháp lý về văn hoá ứng xử của viên chức tại các trường mầm non, tác giả đã phân tích thực trạng văn hoá ứng xử trong các trường mầm non trên địa bàn quận Thanh Xuân, thành phố Hà Nội. Nhìn chung, các công trình nghiên cứu nêu trên đã nghiên cứu các vấn đề cơ bản về lý luận và thực tiễn về văn hóa công vụ nói chung và văn hóa ứng xử nói riêng. Các nghiên cứu này đều khẳng định tầm quan trọng công vụ, trong đó có văn hóa ứng xử của cán bộ, công chức, viên chức đối với hiệu quả thực hiện chức năng nhiệm vụ của các cơ quan, tổ chức. Hiện nay thực hiện chủ trương của Chính phủ và Thành phố Hà Nội về chuyển đổi số là một nhiệm vụ có tính chất tất yếu và trọng tâm của chính quyền các cấp, trong đó các đơn vị sự nghiệp công lập thuộc Sở Văn hóa - Thể thao, thành phố Hà Nội cũng là một đơn vị đang tiến hành thực hiện. Bối cảnh chuyển đổi số sẽ tác động đến nhiều mặt hoạt
8 động của các cơ quan nhà nước trong đó có các đơn vị sự nghiệp công lập của ngành văn hoá - mà tiêu biểu là các đơn vị thuộc khối di sản của Sở Văn hoá và Thể thao, Hà Nội. Do vậy, việc nghiên cứu đề tài “Văn hóa ứng xử của viên chức tại các đơn vị sự nghiệp công lập trong khối Di sản thuộc Sở Văn hóa và Thể thao, thành phố Hà Nội” là việc làm thiết thực nhằm đề xuất các giải pháp về thực hiện hiệu quả các nội dung văn hóa ứng xử của viên chức tại các đơn vị sự nghiệp công lập, góp phần nâng cao hiệu quả hoạt động quản lý các Di tích văn hoá trên địa bàn Hà Nội thuộc Sở Văn hoá và Thể thao quản lý, bảo vệ và phát huy giá trị. 3. Mục đích và nhiệm vụ của luận văn 3.1. Mục đích nghiên cứu Luận văn nghiên cứu thực trạng văn hóa ứng xử của viên chức tại các đơn vị sự nghiệp công lập trong khối Di sản thuộc Sở Văn hóa -Thể thao, thành phố Hà Nội, từ đó đề xuất các giải pháp nâng cao hiệu quả thực hiện văn hóa ứng xử của viên chức, góp phần xây dựng đội ngũ viên chức trong khối Di sản chuyên nghiệp, đạo đức, trách nhiệm. 3.2. Nhiệm vụ nghiên cứu - Một là, hệ thống hóa các vấn đề lý luận về văn hóa ứng xử viên chức trong đơn vị sự nghiệp công lập. - Hai là, phân tích, đánh giá thực trạng văn hóa ứng xử của viên chức tại các đơn vị sự nghiệp công lập trong khối Di sản thuộc Sở Văn hóa và Thể thao - Hà Nội. - Ba là, đề xuất giải pháp nâng cao hiệu quả thực hiện văn hóa ứng xử của viên chức tại các đơn vị sự nghiệp công lập trong khối Di sản. 4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu của luận văn 4.1. Đối tượng nghiên cứu Văn hóa ứng xử của viên chức tại các đơn vị sự nghiệp công lập trong khối Di sản thuộc Sở Văn hóa- Thể thao, thành phố Hà Nội.
9 4.2. Phạm vi nghiên cứu 4.2.1. Phạm vi về nội dung Trong khuôn khổ luận văn thạc sĩ, tác giả luận văn tập trung nghiên cứu những nội dung cơ bản sau đây: - Văn hóa ứng xử với cấp trên - Văn hóa ứng xử với cấp dưới - Văn hóa ứng với đồng nghiệp - Văn hóa ứng xử với người dân, tổ chức - Văn hóa ứng xử với truyền thông - Văn hóa ứng xử với di sản văn hóa - Văn hóa ứng xử với cảnh quan, môi trường làm việc 4.2.2. Phạm vi về không gian Một số đơn vị sự nghiệp công lập trong khối Di sản thuộc Sở Văn hóa - Thể thao, thành phố Hà Nội, bao gồm: Trung tâm Hoạt động VHKH Văn Miếu - Quốc Tử Giám, Ban quản lý Nhà tù Hoả Lò, Ban Quản lý Di tích danh thắng Hà Nội và Bảo tàng Hà Nội. 4.2.3. Phạm vi về thời gian Thời gian từ ngày 2019 – 7/2021 5. Phương pháp luận và phương pháp nghiên cứu của luận văn 5.1. Phương pháp luận Luận văn được nghiên cứu dựa trên cơ sở phương pháp luận duy vật biện chứng, duy vật lịch sử của chủ nghĩa Mác – Lênin. 5.2. Phương pháp nghiên cứu 5.2.1. Nhóm phương pháp nghiên cứu lý thuyết Phương pháp này được thực hiện trên cơ sở các tài liệu có sẵn, tác giả luận văn tiến hành so sánh, đối chiếu, phân tích, đánh giá, tổng hợp… qua đó giải quyết các vấn đề đặt ra của luận văn. Các nguồn tài liệu được sử dụng nghiên cứu luận văn được chia thành hai nhóm cơ bản: Các văn bản pháp lý liên quan đến vấn đề nghiên cứu (văn bản quy
10 phạm pháp luật, các chiến lược, Chương trình tổng thể…); Các báo cáo, số liệu thống kê liên quan đến vấn đề nghiên cứu của các cơ quan, tổ chức, cá nhân. 5.2.2. Nhóm phương pháp nghiên cứu thực tiễn - Phương pháp phân tích tài liệu Phương pháp này được thực hiện trên cơ sở các tài liệu về quản lý nhà nước và các tài liệu liên quan đến văn hóa, văn hóa ứng xử…, tác giả luận văn tiến hành so sánh, đối chiếu, phân tích, đánh giá, tổng hợp... qua đó giải quyết các vấn đề đặt ra của luận văn. Các nguồn tài liệu gồm: Văn bản quy phạm pháp luật những quy định có liên quan của nhà nước từ trung ương đến địa phương, những tư liệu có sẵn liên quan đến đề tài nghiên cứu. - Phương pháp điều tra, khảo sát: Luận văn sử dụng phương pháp điều tra xã hội học bằng hình thức bảng hỏi nhằm thu thập thông tin thực tiễn về việc thực hiện văn hóa ứng xử của viên chức tại các đơn vị sự nghiệp công lập trong khối Di sản thuộc Sở Văn hóa - Thể thao, thành phố Hà Nội. Luận văn tiến hành khảo sát thực địa trên hai đối tượng là viên chức và khách tham quan, du lịch. + Viên chức làm việc tại các đơn vị sự nghiệp công lập trong khối Di sản thuộc Sở Văn hóa - Thể thao, thành phố Hà Nội với tổng số phiếu điều tra khoảng 100 phiếu. + Người dân, tổ chức trong mối liên hệ với viên chức tại các đơn vị trong khối Di sản thuộc Sở Văn hóa - Thể thao, thành phố Hà Nội, số lượng phiêu khảo sát là 200 phiếu. - Phương pháp phỏng vấn sâu: Trao đổi trực tiếp với viên chức ( bao gồm một số viên chức quản lý) và người dân, tổ chức nhằm tìm hiểu kỹ hơn về thực trạng thực hiện văn hóa ứng xử của viên chức tại các đơn vị sự nghiệp trong khối Di sản thuộc Sở Văn hóa -Thể thao, thành phố Hà Nội. 6. Ý nghĩa lý luận và thực tiễn của luận văn 6.1. Ý nghĩa lý luận