Luận văn Thạc sĩ Quản lý Giáo dục: Biện pháp quản lý giảng viên ở Khoa Điều dưỡng - Kỹ thuật Y học, Đại học Y Dược Thành phố Hồ Chí Minh

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: DOC | Số trang:108

Thêm vào BST

Báo xấu

33
lượt xem 8
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Mục đích nghiên cứu của Luận văn nhằm làm rõ cơ sở lý luận và thực tiễn của đội ngũ giảng viên, quản lý đội ngũ giảng viên, xác định các biện pháp quản lý nâng cao chất lượng quản lý giảng viên ở Khoa Điều dưỡng - Kỹ thuật Y học, Đại học Y Dược Thành phố Hồ Chí Minh. Mời các bạn cùng tham khảo!

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luận văn Thạc sĩ Quản lý Giáo dục: Biện pháp quản lý giảng viên ở Khoa Điều dưỡng - Kỹ thuật Y học, Đại học Y Dược Thành phố Hồ Chí Minh

BỘ QUỐC PHÒNG HỌC VIỆN CHÍNH TRỊ  NGUYỄN THỊ QUỐC HƯƠNG BIỆN PHÁP QUẢN LÝ GIẢNG VIÊN Ở KHOA ĐIỀU DƯỠNG KỸ THUẬT Y HỌC, ĐẠI HỌC Y DƯỢC THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ GIÁO DỤC HÀ NỘI 2013
BỘ QUỐC PHÒNG HỌC VIỆN CHÍNH TRỊ  NGUYỄN THỊ QUỐC HƯƠNG BIỆN PHÁP QUẢN LÝ GIẢNG VIÊN Ở KHOA ĐIỀU DƯỠNG KỸ THUẬT Y HỌC, ĐẠI HỌC Y DƯỢC THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH Chuyên ngành: QUẢN LÝ GIÁO DỤC Mã số: 60 14 01 14 NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC: PGS,TS NGUYỄN GIANG HÀ NỘI 2013
3 MỤC LỤC MỞ ĐẦU 3 Chương CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN QUẢN LÝ GIẢNG 1 1 VIÊN Ở KHOA ĐIỀU DƯỠNG KỸ THUẬT Y HỌC, 4 ĐẠI HỌC Y DƯỢC THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH 1.1. Các khái niệm cơ bản 1 4 1.2. Nội dung quản lý giảng viên và những nhân tố tác động 2 đến quản lý giảng viên ở Khoa Điều dưỡng Kỹ thuật Y 0 học, Đại học Y Dược Thành phố Hồ Chí Minh 1.3. Thực trạng và nguyên nhân của quản lý giảng viên ở Khoa 2 Điều dưỡng Kỹ thuật Y học, đại học Y Dược Thành phố 7 Hồ Chí Minh Chương YÊU CẦU VÀ BIỆN PHÁP QUẢN LÝ GIẢNG VIÊN Ở 4 2 KHOA ĐIỀU DƯỠNG KỸ THUẬT Y HỌC, ĐẠI 5 HỌC Y DƯỢC THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH 2.1. Những yêu cầu thực hiện các biện pháp quản lý giảng 4 viên ở Khoa Điều dưỡ ng Kỹ thu ật Y học, Đại học Y 5 Dượ c thành phố Hồ Chí Minh 2.2. Những biện pháp cơ bản quản lý giảng viên ở Khoa Điều 4 dưỡng Kỹ thuật Y học, Đại học Y Dược Thành phố Hồ Chí 8 Minh 2.3. Khảo nghiệm tính cấp thiết và mức độ khả thi của các biện 6 pháp 5
4 KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ 7 1 TÀI LIỆU THAM KHẢO 7 4 PHỤ LỤC 8 0 MỞ ĐẦU 1. Lý do chọn đề tài Phát triển giáo dục nói chung và hoàn thiện hệ thống giáo dục nói riêng đã và đang là mối quan tâm đặc biệt của các quốc gia trên toàn thế giới khi bước vào thiên niên kỷ mới với nhiều cơ hội cũng như nhiều thách thức. Giáo dục cung cấp nguồn nhân lực cho sự phát triển của nền kinh tế xã hội, việc nâng cao chất lượng giáo dục không chỉ là mối quan tâm của riêng những người làm công tác giáo dục, mà là mối quan tâm của toàn xã hội. Tổ chức giáo dục, khoa học và văn hóa của Liên Hiệp Quốc (UNESSCO) chủ trương đẩy mạnh phát triển giáo dục và đề ra chiến lược phát triển giáo dục chung trên toàn thế giới, trong đó đào tạo nâng cao chất lượng giáo viên là một trong những tư tưởng chủ yếu được UNESSCO đúc kết và khuyến cáo. Quan điểm của Đảng và Nhà nước về phát triển giáo dục và đào tạo khẳng định: “phát triển giáo dục và đào tạo là quốc sách hàng đầu,…. Đổi mới cơ bản và toàn diện giáo dục đại học, tạo được chuyển biến cơ bản về chất lượng, hiệu quả và quy mô, đáp ứng yêu cầu của sự nghiệp công
5 nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước, hội nhập kinh tế quốc tế và nhu cầu học tập của nhân dân. Phát huy tính tích cực và chủ động của các cơ sở giáo dục đại học trong công cuộc đổi mới mà nòng cốt là đội ngũ giảng viên, cán bộ quản lý và sự hưởng ứng, tham gia tích cực của toàn xã hội,...”. Đổi mới giáo dục Đại học không chỉ phản ánh sự thay đổi kỳ vọng của xã hội đối với giáo dục Đại học mà còn là sự đáp ứng yêu cầu của thời đại, điều đó đã dẫn tới sự thay đổi nhiệm vụ và cấu trúc của đội ngũ giảng viên. Chất lượng và hiệu quả của một nền giáo dục nói chung và của một trường học nói riêng phụ thuộc vào rất nhiều yếu tố trong đó yếu tố đội ngũ giảng viên và cán bộ quản lý giáo dục là yếu tố quan trọng và có tính quyết định. “Đội ngũ giảng viên là lực lượng trực tiếp quyết định chất lượng đào tạo của Nhà trường”. Các trường đại học nói chung, Đại học Y Dược Thành phố Hồ Chí Minh nói riêng có vai trò hết sức quan trọng trong quá trình công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước. Việc nâng cao chất lượng đào tạo, tạo thế phát triển bền vững, lâu dài của từng trường là việc làm hết sức cấp bách và cần thiết. Đại học Y Dược Thành phố Hồ Chí Minh (trong đó Khoa Điều dưỡng Kỹ Thuật Y học là một trong bảy khoa của trường), là nơi đào tạo nguồn nhân lực y tế rất lớn cho khu vực phía Nam, Đội ngũ giảng viên từng bước được xây dựng và phát triển cả về số lượng và chất lượng, góp phần không nhỏ vào nhiệm vụ đào tạo của Khoa. Tuy nhiên vẫn còn những tồn tại cần được khắc phục, như: kiến thức chuyên ngành, kỹ năng dạy và học còn hạn chế nhất là các giảng viên trẻ; kiến thức về hệ thống giáo dục, mục tiêu giáo dục chưa được cập nhật đầy đủ, trong khi chính những kiến thức này là kim chỉ nam cho việc soạn giáo trình giáo án và lựa chọn
6 phương pháp giảng dạy cho từng đối tượng; chưa tích cực trong nghiên cứu khoa học; giảng viên cơ hữu chưa thể hiện rõ vai trò là lực lượng nòng cốt trong các hoạt động của Khoa.... Công tác quản lý giảng viên là một trong những vấn đề then chốt của hoạt động quản lý ở Khoa Điều dưỡng Kỹ thuật Y học, Đại học Y Dược Thành phố Hồ Chí Minh, quyết định trực tiếp đến việc khẳng định chất lượng đào tạo và sự tồn tại, phát triển của trường; góp phần hoàn thiện công tác quản lý, đáp ứng yêu cầu đổi mới cơ bản và toàn diện giáo dục đại học ngang tầm với sự phát triển của xã hội, sự nghiệp đổi mới đất nước và hội nhập kinh tế thế giới. Trong giai đoạn phát triển hiện nay, Khoa Điều Dưỡng Kỹ thuật Y học, Đại học Y Dược thành phố Hồ Chí Minh giữ vai trò hết sức quan trọng trong việc đào tạo những cán bộ y tế giỏi về chuyên môn, có đầy đủ năng lực và phẩm chất đáp ứng nhu cầu chăm sóc và bảo vệ sức khỏe ngày càng cao của xã hội. Việc phát triển, nâng cao chất lượng giảng viên của Khoa là nhiệm vụ cấp thiết, vấn đề đặt ra là làm thế nào để giảng viên phát huy hết nội lực sẵn có của mình, trở thành lực lượng nòng cốt, hùng mạnh đáp ứng được yêu cầu nâng cao chất lượng đào tạo của Nhà trường. Trước những thay đổi của điều kiện kinh tế xã hội và sự phát triển của Y học hiện đại, nhu cầu đặt ra là đòi hỏi người giảng viên phải có phẩm chất đạo đức, năng lực chuyên môn và kiến thức của Y học tiên tiến để chăm sóc và bảo vệ sức khỏe cho nhân dân, Muốn như vậy thì công tác quản lý giảng viên của Khoa phải được đổi mới, vì hiện nay công tác quản lý giảng viên của Khoa còn nhiều bất cập, như các công tác triển khai từ Khoa đến các Bộ môn còn chậm trễ, việc kiểm tra đánh giá giảng viên chưa hiệu quả, nghiên cứu khoa học thực hiện chưa tốt,...
7 Tuy đã có nhiều nhà khoa học, nhà quản lý nghiên cứu những nội dung có liên quan đến quản lý dưới các góc độ tiếp cận và chuyên ngành khác nhau. Song chưa có đề tài nào được nghiên cứu một cách hệ thống dưới góc độ khoa học quản lý. Từ những lý do trên, tác giả chọn và thực hiện đề tài: “Biện pháp quản lý giảng viên ở Khoa Điều dưỡng Kỹ thuật Y học, Đại học Y Dược Thành phố Hồ Chí Minh”. 2. Tình hình nghiên cứu có liên quan đến đề tài Giáo dục là nền tảng của sự phát triển khoa học, công nghệ, phát triển nguồn nhân lực đáp ứng nhu cầu phát triển kinh tế xã hội. Nhà giáo, cán bộ quản lý giáo dục là người tổ chức, hướng dẫn, điều khiển quá trình giảng dạy và quyết định chất lượng giáo dục. Vấn đề xây dựng và phát triển đội ngũ giảng viên đã sớm được đề cập trong các nghiên cứu lý luận nhằm chỉ đạo thực tiễn hoạt động giáo dục. Các kết quả nghiên cứu ngày càng làm phong phú thêm kho tàng lý luận về xây dựng và phát triển đội ngũ giảng viên. Việc nghiên cứu phát triển đội ngũ giảng viên là một vấn đề hết sức quan trọng đối với các trường đại học, cao đẳng trong giai đoạn hiện nay. Trong những năm đầu của thế kỷ XXI, toàn cầu hóa và hội nhập kinh tế thế giới đang trở thành xu thế chung của thời đại; giáo dục phải thực hiện được sứ mạng biến toàn cầu hóa thành điều có ý nghĩa đối với từng con người với tất cả các quốc gia; giáo dục đóng vai trò quan trọng trong việc chuẩn bị nguồn nhân lực có chất lượng cao của mỗi quốc gia và tạo cơ hội học tập cho mỗi người dân. 1.1.1. Nghiên cứu ở nước ngoài Trên thế giới, vấn đề quản lý giáo dục đã được nhiều tác giả quan tâm nghiên cứu dưới nhiều góc độ, tiêu biểu như: F.Taylor, Henry Fayol,
8 Max Weber đã nghiên cứu và khẳng định: quản lý là khoa học, là nghệ thuật thúc đẩy sự phát triển xã hội. F.Taylor (18561915) quan niệm quản lý là biết được chính xác điều bạn muốn người khác làm và sau đó hiểu được rằng họ đã hoàn thành công việc một cách tốt nhất . Henry Fayol (18411925) là người đầu tiên đưa ra 5 chức năng cơ bản của nhà quản lý bao gồm: dự tính (lập kế hoạch), tổ chức, điều khiển, phối hợp, kiểm tra. TS. Judy Murray Trường Đại học Tomboll (Texas, Hoa Kỳ) với đề án: “Kế hoạch tổng thể về việc nâng cao chuyên môn giảng viên trong tiến trình phát triển tại trường đại học Tomboll”. Trong đó, tác giả nhấn mạnh đến yếu tố phát triển đội ngũ giảng viên nhằm củng cố sứ mệnh và giá trị của trường đại học và đã đề ra những mục tiêu và giải pháp cụ thể. TS. Kent Fransworth Hiệp hội các trường cao đẳng cộng đồng Hoa Kỳ với tham luận: “phát triển nguồn nhân lực thông qua giáo dục”. Đã nhận định: nền kinh tế thế giới đang thay đổi khi tri thức thay thế cho nguồn vốn tự nhiên để thành nguồn tài sản hiện hành. Tri thức, các kỹ năng và tài tháo vát của con người ngày càng trở nên quan trọng đối với nền kinh tế thế giới. Giáo sư Philip G.Altbach, Đại học Boston (Hoa Kỳ) với đề tài “Trường Đại học và toàn cầu hóa”. Đề tài này đề cập đến vấn đề đào tạo, bồi dưỡng nâng cao trình độ giảng viên bằng hình thức trao đổi học tập giữa các giảng viên của các trường đại học trên thế giới. Giáo sư John Murray, Đại học Texas Tech (Hoa Kỳ) với đề tài “Sự phát triển đổi mới đội ngũ giảng viên”. Đã thiết kế được các bước thực hiện rõ ràng, cụ thể như một chìa khóa để chương trình phát triển đội ngũ giáo viên thành công là: tạo được môi trường thúc đẩy sự phát triển đội ngũ
9 giáo viên, chính thức hóa một chương trình được cân nhắc kỹ và liên quan chặt chẽ đến nhiệm vụ của trường đại học. Theo C.Mác (18181883), quản lý xét về bản chất là một chức năng xã hội, bắt nguồn từ tính chất lao động và phân công lao động xã hội. Quản lý là một đặc điểm vốn có, bất biến về mặt lịch sử của đời sống xã hội. Mục đích của quản lý nhằm làm cho các hoạt động xã hội vận hành theo đúng quy trình và đạt được mục đích đề ra, đồng thời C. Mác cũng coi quản lý như là lao động để điều khiển lao động, là điều kiện quan trọng nhất để làm cho xã hội loài người vận hành và phát triển. Khi nghiên cứu về quản lý nhà nước, V.I. Lênin (18701924) cho rằng, chức năng quan trọng của Nhà nước Xô Viết là quản lý xã hội, quản lý và điều hành nền kinh tế, phát triển văn hóa, giáo dục, nâng cao đời sống các tầng lớp nhân dân. Đồng thời, Ông đưa ra nguyên tắc về quản lý xã hội chủ nghĩa, quan niệm về mối quan hệ giữa kinh tế và chính trị. Hệ thống tư tưởng của ông về giáo dục là cơ sở khoa học để xây dựng, phát triển và quản lý giáo dục mới nền giáo dục xã hội chủ nghĩa của nhân loại. Nhìn chung, các tác giả đã tập trung luận giải nhiều vấn đề cơ bản về quản lý giáo dục và quản lý giảng viên, nghiên cứu quản lý giảng viên, đề cập một số vấn đề về nguyên tắc, hình thức, phương pháp, nhân cách nhà giáo và xây dựng các biện pháp nhằm bồi dưỡng, phát triển, nâng cao chất lượng đội ngũ nhà giáo. Các tác giả trên thế giới qua các thời kỳ lịch sử, các giai đoạn phát triển giáo dục đều khẳng định vai trò quan trọng hàng đầu của đội ngũ giảng viên và cán bộ quản lý giáo dục. 1.1.2. Nghiên cứu ở Việt Nam Ở bất kỳ giai đoạn lịch sử nào, việc xây dựng, phát triển một nền giáo dục vững mạnh là nhân tố then chốt, quyết định để thúc đẩy xã hội
10 phát triển. Trong các kỳ đại hội vừa qua, Đảng và Nhà nước ta thường xuyên quan tâm đến vấn đề phát triển giáo dục và nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ quản lý và giáo viên; coi giáo dục, đào tạo là quốc sách hàng đầu và là sự nghiệp của toàn Đảng, toàn dân, toàn xã hội. Những thành quả giáo dục, quản lý giáo dục trong thời gian qua là rất đáng trân trọng, song vẫn còn những hạn chế bất cập. Một trong những nguyên nhân gây nên tình trạng bức xúc trong lĩnh vực giáo dục và đào tạo hiện nay là do sự yếu kém của công tác quản lý, nhất là quản lý giáo dục, quản lý giảng viên. Trong quá trình lãnh đạo cách mạng, Đảng Cộng sản Việt Nam đã có nhiều chủ trương, chính sách, giải pháp hiệu quả nhằm nâng cao chất lượng giáo dục đào tạo, công tác quản lý giáo dục và được cụ thể hóa thành các văn bản như: Luật giáo dục, Nghị quyết 86 cuả Đảng ủy Quân sự Trung ương về công tác giáo dục đào tạo trong tình hình mới, chỉ ra một trong những giải pháp chủ yếu trong những năm tới, đó là: kiện toàn và phát triển đội ngũ nhà giáo, cán bộ quản lý giáo dục, bố trí cán bộ đủ phẩm chất năng lực làm công tác giảng dạy và quản lý giáo dục. Chủ tịch Hồ Chí Minh đặc biệt quan tâm đến vấn đề giáo dục, coi giáo dục là một nhiệm vụ trọng tâm của cách mạng. Đối với công tác quản lý giáo dục, Người yêu cầu phải đi sâu nghiên cứu, tổng kết kinh nghiệm , chủ trương phải cụ thể, thiết thực; kết hợp chặt chẽ chủ trương, chính sách của Trung ương với tình hình thực tế và kinh nghiệm quý báu, phong phú của quần chúng, của cán bộ và của địa phương. Hồ Chí Minh coi người cán bộ quản lý Nhà trường như người làm ra hàng, Người cũng rất coi trọng nguyên tắc khoa học trong quá trình kế hoạch hóa giáo dục.
11 Quán triệt tư tưởng Hồ Chí Minh, căn cứ vào thực tiễn tình hình giáo dục và đào tạo của đất nước. Đây là tư duy mang tầm chiến lược, thể hiện quan điểm toàn diện, khách quan, khoa học của Đảng Cộng sản Việt Nam. Bởi hơn lúc nào hết, phát triển đội ngũ giáo viên vững mạnh, toàn diện, vừa hồng vừa chuyên là yêu cầu cấp thiết của giáo dục Việt Nam hiện tại. Yêu cầu phát triển đội ngũ giáo viên được Đại hội chỉ rõ là phải “xây dựng đội ngũ giáo viên đủ về số lượng, đáp ứng yêu cầu về chất lượng”, là khâu then chốt, là tiền đề trong đổi mới giáo dục và đào tạo. Trên cơ sở đó, nhiều nhà khoa học về giáo dục và quản lý giáo dục ở nước ta đã nghiên cứu và công bố những công trình khoa học về quản lý giáo dục trên cả lĩnh vực quản lý nhà nước về giáo dục đào tạo và quản lý giáo dục đào tạo trong trường học. Các công trình tiêu biểu như: Nguyễn Minh Đạo “Cơ sở khoa học quản lý”, Nxb CTQG, Hà Nội, 1997; Nguyễn Ngọc Quang “Những khái niệm cơ bản về quản lý giáo dục” , Trường cán bộ quản lý giáo dục đào tạo, Hà Nội, 1998; Trần Kiểm “Khoa học quản lý giáo dục một vấn đề lý luận và thực tiễn” , Nxb Giáo dục, 2004; Đặng Bá Lãm “Quản lý Nhà nước về giáo dục, lý luận và thực tiễn”, Nxb CTQG, Hà Nội, 2005; Bùi Minh Hiền “Quản lý giáo dục”, Nxb Đại học sư phạm, 2006; Nguyễn Giang Nam “Nâng cao chất lượng đội ngũ giảng viên ở Học viện Quốc phòng”, Tạp chí NTQS Việt Nam, 2010. Đối với quân đội, đã có nhiều nhà khoa học, nhà giáo, nhà quản lý nghiên cứu nhiều công trình như: hệ thống giáo trình, tài liệu, bài viết, hội thảo về nâng cao chất lượng giáo dục đào tạo, quản lý giáo dục đào tạo. Trong đó các công trình tiêu biểu như: Những biện pháp cải tiến quản lý quá trình đào tạo học viên người dân tộc thiểu số ở Học viện Chính trị quân sự của tác giả Nguyễn Văn Bình; nâng cao chất lượng giáo dục đào
12 tạo ở Học viện Chính trị quân sự của tác giả Trương Thành Trung; Nâng cao chất lượng quản lý học viên sau đại học ở Học viện Chính trị quân sự trong giai đoạn hiện nay của tác giả Đinh Văn Thanh; Nâng cao chất lượng quản lý giáo dục đào tạo trong các học viện, trường sĩ quan quân đội đáp ứng yêu cầu mới của tác giả Vũ Quang Lộc Ngoài những công trình nghiên cứu trên, còn có nhiều bài viết khác của các nhà khoa học, các cán bộ lãnh đạo, chỉ đạo công tác quản lý giáo dục đăng tải trên các tạp chí và kỷ yếu hội thảo. Những công trình đó bước đầu đề cập đến quản lý giảng viên. Đã có luận văn thạc sĩ nghiên cứu và đề xuất được giải pháp về quản lý, xây dựng và phát triển đội ngũ giảng viên, một số công trình nghiên cứu khác đã đề cập đến các khía cạnh khác nhau về quản lý giáo dục đã được công bố trong các hội thảo, hội nghị khoa học, trên các tạp chí giáo dục… Nhìn chung các tác giả tập trung luận giải nhiều vấn đề cơ bản về quản lý giáo dục và quản lý trường học, bước đầu nghiên cứu quản lý Nhà trường đã đề cập một số vấn đề vê công tác quản lý, thực trạng, nguyên nhân, xây dựng các biện pháp... Tuy mỗi công trình nghiên cứu đề cập đến những khía cạnh khác nhau nhưng đều hội tụ ở một điểm chung nhất là: khẳng định vai trò của nguồn nhân lực trong sự phát triển xã hội; thống nhất cơ bản với những nghiên cứu của thế giới về nội dung quản lý, phát triển nguồn nhân lực và đề xuất những giải pháp vận dụng vào hoàn cảnh thực tại của Việt Nam. Do yêu cầu đổi mới về đào tạo trong xã hội hiện đại, nên việc phát triển đội ngũ giảng viên là một việc làm cấp thiết trong các Nhà trường hiện nay. Để nâng cao chất lượng giảng viên ở Khoa Điều dưỡng Kỹ
13 thuật Y học, Đại học Y Dược Thành phố Hồ Chí Minh cần tăng cường các biện pháp quản lý đội ngũ giảng viên. Như vậy những tư tưởng, những công trình nghiên cứu về giáo viên, cán bộ quản lý giáo dục được đề cập trên cho thấy các tác giả nước ngoài cũng như Việt Nam đều khẳng định vai trò của giáo viên, cán bộ quản lý giáo dục. 3. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu Mục đích nghiên cứu Làm rõ cơ sở lý luận và thực tiễn của đội ngũ giảng viên, quản lý đội ngũ giảng viên, xác định các biện pháp quản lý nâng cao chất lượng quản lý giảng viên ở Khoa Điều dưỡng Kỹ thuật Y học, Đại học Y Dược Thành phố Hồ Chí Minh. Nhiệm vụ nghiên cứu Làm rõ cơ sở lý luận và thực tiễn quản lý giảng viên, nhân tố ảnh hưởng đến quản lý giảng viên. Đánh giá thực trạng, tìm ra nguyên nhân ưu điểm, khuyết điểm của quản lý giảng viên. Xác định những biện pháp nâng cao chất lượng quản lý giảng viên ở Khoa Điều dưỡng Kỹ thuật Y học, Đại học Y Dược Thành phố Hồ Chí Minh. 4. Khách thể, đối tượng và phạm vi nghiên cứu Khách thể nghiên cứu Quản lý giảng viên ở Khoa Điều dưỡng Kỹ thuật Y học , Đại học Y Dược Thành phố Hồ Chí Minh. Đối tượng nghiên cứu Biện pháp quản lý giảng viên ở Khoa Điều dưỡng Kỹ thuật Y học, Đại học Y Dược Thành phố Hồ Chí Minh.
14 Phạm vi nghiên cứu Dưới góc độ khoa học quản lý giáo dục, luận văn tập trung nghiên cứu công tác quản lý giảng viên Khoa Điều dưỡng Kỹ thuật Y học, Đại học Y Dược Thành phố Hồ Chí Minh. Các số liệu điều tra khảo sát được tính từ năm 2008 đến nay. 5. Giả thuyết khoa học Chất lượng đào tạo cán bộ Y tế của Khoa Điều dưỡng Kỹ thuật Y học, Đại học Y Dược Thành phố Hồ Chí Minh phụ thuộc vào nhiều yếu tố. Trong đó công tác quản lý giảng viên là yếu tố giữ vị trí, vai trò rất quan trọng. Nếu các chủ thể quản lý thực hiện tốt kế hoạch hóa quá trình quản lý; đội ngũ cán bộ quản lý được đào tạo cơ bản về kiến thức, nghiệp vụ và kỹ năng quản lý; phối hợp, kết hợp chặt chẽ giữa các tổ chức, các lực lượng giáo dục trong Khoa để quản lý giảng viên; phát huy vai trò tự quản lý của giảng viên; đánh giá đúng thực trạng công tác quản lý và đề ra được biện pháp quản lý giảng viên phù hợp thì chất lượng quản lý giảng viên có thể đạt hiệu quả cao, góp phần nâng cao chất lượng đào tạo của Khoa Điều dưỡng Kỹ thuật Y học, Đại học Y Dược Thành phố Hồ Chí Minh cũng như của Nhà trường. 6. Phương pháp luận và phương pháp nghiên cứu Phương pháp luận Luận văn nghiên cứu dựa trên cơ sở phương pháp luận duy vật biện chứng của chủ nghĩa Mác Lênin, tư tưởng về giáo dục, quản lý giáo dục của Hồ Chí Minh, Quan điểm, Nghị quyết, Nghị định của Đảng và quân đội. Vận dụng sáng tạo phương pháp hệ thống cấu trúc, lịch sử logic và
15 quan điểm thực tiễn để phân tích, đánh giá, xem xét các vấn đề liên quan đến luận văn. Phương pháp nghiên cứu Sử dụng các nhóm phương pháp nghiên cứu Nhóm các phương pháp nghiên cứu lý luận Phương pháp phân tích, tổng hợp, hệ thống hóa, khái quát hóa một số tác phẩm kinh điển Mác Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, các văn kiện, Nghị quyết của Đảng về giáo dục đào tạo; các văn bản, Nghị định quản lý của Nhà nước, quân đội về giáo dục đào tạo, quản lý giáo dục. Nhóm các phương pháp nghiên cứu thực tiễn Phương pháp quan sát: tập trung vào các hoạt động xây dựng kế hoạch quản lý, tổ chức thực hiện các phương pháp, hình thức quản lý, hoạt động quản lý của đội ngũ cán bộ quản lý, hoạt động dạy học của giảng viên. Phương pháp điều tra bằng phiếu hỏi, trao đổi, phỏng vấn trực tiếp đối với đội ngũ cán bộ quản lý và giảng viên. Phương pháp lấy ý kiến chuyên gia: xin ý kiến các nhà quản lý giáo dục, các Nhà giáo có học vị cao, có nhiều kinh nghiệm nghiên cứu về khoa hoc quản lý giáo dục và giảng dạy, nhằm bổ sung cơ sở lý thuyết và kinh nghiệm thực tế phục vụ cho việc thực hiện đề tài. Phương pháp thống kê: sử dụng phương pháp toán thống kê để phân tích và xử lý số liệu (tính phần trăm) nhằm định lượng kết quả nghiên cứu. 7. Ý nghĩa của đề tài Xây dựng các khái niệm và nhân tố ảnh hưởng đến quản lý giảng viên. Làm rõ thực trạng quản lý đội ngũ giảng viên
16 Đề xuất các biện pháp quản lý giảng viên ở Khoa Điều dưỡng Kỹ thuật Y Học, Đại học Y Dược Thành phố Hồ Chí Minh. 8. Cấu trúc của đề tài Luận văn gồm phần mở đầu, 2 chương, kết luận, kiến nghị, tài liệu tham khảo, phụ lục.
17 Chương 1 CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN QUẢN LÝ GIẢNG VIÊN Ở KHOA ĐIỀU DƯỠNG KỸ THUẬT Y HỌC, ĐẠI HỌC Y DƯỢC THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH 1.1. Các khái niệm cơ bản 1.1.1. Quản lý Quản lý được hiểu ở nhiều góc độ: “quản lý là hoạt động hay tác động có định hướng, có chủ định của chủ thể quản lý đến khách thể quản lý, một hoạt động thiết yếu, đảm bảo phối hợp những nỗ lực hoạt động cá nhân nhằm đạt được các mục đích của tổ chức”. Theo quan điểm chung nhất, quản lý được hiểu là hoạt động hay tác động có định hướng, có chủ định của chủ thể quản lý đến khách thể quản lý nhằm làm cho các tổ chức vận hành và đạt được mục đích xác định. Hiện nay có nhiều quan niệm khác nhau về quản lý, song trên thực tế vẫn chưa có một định nghĩa thống nhất. Như vậy, có thể hiểu quản lý là sự tác động chỉ huy, lãnh đạo hướng dẫn các quá trình hoạt động nhằm đạt tới mục đích đã đề ra. Về quản lý cũng có nhiều quan niệm khác nhau; theo tác giả Trần Kiểm quản lý ở cấp vĩ mô được hiểu là những tác động tự giác, có ý thức có mục đích, có kế hoạch, có hệ thống, hợp quy luật của chủ thể quản lý đến tất cả các mắt xích của hệ thống, nhằm thực hiện có chất lượng và hiệu quả mục tiêu phát triển giáo dục và đào tạo mà xã hội đặt ra cho ngành giáo dục. Quản lý là điều hành, điều khiển, lãnh đạo, chỉ huy, nhưng cũng có quan điểm cho rằng quản lý là hành chính, là trông coi, giữ gìn, như quản lý cán bộ, quản lý hồ sơ, quản lý cơ sở vật chất kỹ thuật... cách giải thích có
18 thể khác nhau nhưng về bản chất quản lý là tổ chức, điều khiển hoạt động chung theo những mục đích yêu cầu nhất định. Từ những cách tiếp cận trên, có thể quan niệm: Quản lý là những tác động có ý thức, có mục đích, có kế hoạch của chủ thể quản lý đến đối tượng quản lý, nhằm bảo đảm cho quá trình quản lý diễn ra đúng yêu cầu, nội dung và đạt hiệu quả cao. Quản lý là một thuộc tính của xã hội, gắn liền với sự tồn tại, vận động và phát triển của xã hội. Nguồn gốc của quản lý được bắt nguồn từ sự phân công lao động xã hội và phát triển xã hội hóa cá nhân. Chẳng hạn, một nghệ sĩ chơi đàn thì phải điều khiển chính mình, nhưng một dàn nhạc thì cần một nhạc trưởng. Do đó, quản lý là điều khiển, lãnh đạo, chỉ huy, tổ chức, hướng dẫn quá trình hoạt động của con người trong các nhóm xã hội khác nhau, nhằm thực hiện mục đích, nhiệm vụ khác nhau trong các giới hạn thời gian khác nhau. Cũng như quản lý xã hội nói chung, quản lý giảng viên là hoạt động có ý thức của con người nhằm theo đuổi những mục đích của mình, quản lý giáo dục bao gồm hai cấp độ chủ yếu, đó là vĩ mô và vi mô. Quản lý vĩ mô tương ứng với quản lý một nền giáo dục và quản lý vi mô tương ứng với khái niệm về quản lý một Nhà trường. Tác gỉa P.V.Khuđominxki quan niệm: quản lý giáo dục là những tác động có hệ thống, có kế hoạch, có ý thức và định hướng của chủ thể quản lý ở các cấp khác nhau đến tất cả các mắt xích của hệ thống nhằm đạt mục đích quản lý nhất định. Trong thời đại khoa học kỹ thuật ngày nay, quản lý còn được xem là công nghệ công nghệ điều hành, phối hợp sử dụng các nguồn năng lực, vật lực, tài lực và thông tin của một tổ chức để đạt tới mục tiêu đề ra.
19 Quản lý xã hội là quản lý các tổ chức xã hội như: tổ chức Đảng, Nhà nước, các tổ chức kinh tế, văn hóa, giáo dục v.v... nhằm mục đích về chính trị, kinh tế, văn hóa, giáo dục. 1.1.2. Quản lý giảng viên ở Khoa Điều dưỡng Kỹ thuật Y học, Đại học Y Dược Thành phố Hồ Chí Minh Giảng viên Khoa Điều dưỡng Kỹ thuật Y học, Đại học Y Dược Thành phố Hồ Chí Minh: là công chức chuyên môn đảm nhiệm vai trò chủ chốt trong nghiên cứu khoa học, giảng dạy và đào tạo ở bậc Đại học, Cao đẳng và sau Đại học thuộc một chuyên ngành đào tạo điều dưỡng và kỹ thuật y học Quản lý giảng viên ở Khoa Điều dưỡng Kỹ thuật Y học, Đại học Y Dược Thành phố Hồ Chí Minh là một kiểu quản lý, một nội dung quản lý cơ bản của quá trình đào tạo của Nhà trường đại học. Hoạt động quản lý giảng viên được tổ chức một cách chặt chẽ theo luật giáo dục đã ban hành. Quản lý giảng viên thực chất là quản lý tất cả mọi mặt hoạt động của giảng viên như: hoạt động học tập, giảng dạy, nghiên cứu khoa học, ý thức tự rèn luyện, chấp hành kỷ luật, chính trị tư tưởng, phẩm chất đạo đức. Như vậy, Quản lý giảng viên là những tác động có mục đích, có kế hoạch của chủ thể quản lý đến toàn bộ quá trình quản lý đội ngũ giảng viên, nhằm bảo đảm chất lượng, hiệu quả cho quá trình đó, góp phần phát triển, hoàn thiện nhân cách người giảng viên Khoa Điều dưỡng Kỹ thuật Y học. Đó là một quá trình diễn ra sự tác động nối tiếp nhau của chủ thể quản lý đến đối tượng quản lý bao gồm: mục đích quản lý, nhiệm vụ quản lý, kế hoạch quản lý, phương pháp quản lý.
20 Mục đích quản lý là những kết quả dự kiến sẽ đạt được do quá trình vận động của đối tượng quản lý dưới sự tác động của chủ thể quản lý; sự thống nhất trong nhận thức tư tưởng và hành động của chủ thể và đối tượng quản lý. Mục đích quản lý giảng viên Khoa Điều dưỡng Kỹ thuật y học, Đại học Y Dược Thành phố Hồ Chí Minh hiện nay là phát huy tối đa tiềm năng, trí tuệ, sự năng động, sáng tạo, tính tích cực của chủ thể quản lý, nhằm nắm chắc về số lượng, chất lượng, phẩm chất chính trị, đạo đức nghề nghiệp, năng lực chuyên môn nghiệp vụ góp phần nâng cao chất lượng giảng dạy, phát triển phẩm chất nhân cách, phong cách, lối sống mô phạm của người giảng viên, nâng cao trình độ năng lực chuyên môn nghiệp vụ, năng lực quản lý của cấp ủy, ban lãnh đạo Khoa. Chủ thể quản lý giảng viên: là các tổ chức, cá nhân được giao nhiệm vụ, quyền hạn trực tiếp, hoặc gián tiếp lãnh đạo, chỉ huy, quản lý, giáo dục giảng viên bao gồm: Đảng ủy, Ban Giám hiệu trường Đại học Y Dược, phòng tổ chức, các phòng ban, cấp ủy, Ban lãnh đạo Khoa, chủ nhiệm, phó chủ nhiệm Bộ môn. Quá trình quản lý được thực hiện có hệ thống, các chủ thể quản lý có mối quan hệ chặt chẽ thống nhất với nhau, tạo thành hệ thống tổ chức lãnh đạo, chỉ huy, quản lý giảng viên có chất lượng, hiệu quả, đủ khả năng hoàn thành tốt nhiệm vụ. Đối tượng quản lý: giảng viên là đối tượng chịu sự tác động, điều khiển, quản lý của các chủ thể quản lý trong quá trình giảng dạy, trong đó thường xuyên, trực tiếp, chủ yếu là cấp ủy, Ban lãnh đạo khoa, chủ nhiệm các bộ môn. Đội ngũ giảng viên vừa là khách thể (đối tượng chịu sự quản lý của Ban lạnh đạo Khoa), vừa là chủ thể tự quản lý, tự tổ chức thực hiện thông qua học tập, nghiên cứu, giảng dạy, phát triển kỹ năng, từng bước hoàn thiện nhân cách người giảng viên.