Luận văn Thạc sĩ Quản lý kinh tế: Hoàn thiện công tác quản lý tài chính tại Bệnh viện Đa khoa huyện Đại Từ, tỉnh Thái Nguyên

Chia sẻ: Phạm Gia Hưng | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:116

Thêm vào BST

Báo xấu

26
lượt xem 7
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Luận văn đi sâu phân tích thực trạng công tác quản lý tài chính của Bệnh viên Đa khoa huyện Đại Từ giai đoạn 2014 -2016, từ đó đề xuất giải pháp hoàn thiện công tác quản lý tài chính theo cơ chế tài chính mới của bệnh viện trong thời gian tới. Mời các bạn cùng tham khảo nội dung chi tiết.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luận văn Thạc sĩ Quản lý kinh tế: Hoàn thiện công tác quản lý tài chính tại Bệnh viện Đa khoa huyện Đại Từ, tỉnh Thái Nguyên

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ VÀ QUẢN TRỊ KINH DOANH –––––––––––––––––––––––––––– ĐỖ THỊ HÀ HOÀN THIỆN CÔNG TÁC QUẢN LÝ TÀI CHÍNH TẠI BỆNH VIỆN ĐA KHOA HUYỆN ĐẠI TỪ, TỈNH THÁI NGUYÊN LUẬN VĂN THẠC SĨ THEO ĐỊNH HƯỚNG ỨNG DỤNG CHUYÊN NGÀNH: QUẢN LÝ KINH TẾ THÁI NGUYÊN - 2017 Số hóa bởi Trung tâm Học liệu - ĐHTN http://www. lrc.tnu.edu.vn/
ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ VÀ QUẢN TRỊ KINH DOANH –––––––––––––––––––––––––––– ĐỖ THỊ HÀ HOÀN THIỆN CÔNG TÁC QUẢN LÝ TÀI CHÍNH TẠI BỆNH VIỆN ĐA KHOA HUYỆN ĐẠI TỪ, TỈNH THÁI NGUYÊN Chuyên ngành: Quản lý kinh tế Mã số: 60.34.04.10 LUẬN VĂN THẠC SĨ THEO ĐỊNH HƯỚNG ỨNG DỤNG NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC: TS. NGUYỄN THỊ LAN ANH THÁI NGUYÊN - 2017 Số hóa bởi Trung tâm Học liệu - ĐHTN http://www. lrc.tnu.edu.vn/
i LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan rằng, đây là công trình nghiên cứu của riêng tôi. Những số liệu, thông tin và kết quả nghiên cứu trong luận văn là trung thực và chưa được sử dụng để bảo vệ bất cứ một luận văn nào. Mọi sự giúp đỡ cho việc thực hiện luận văn này đã được cảm ơn và các thông tin trích dẫn trong luận văn đều đã được ghi rõ nguồn gốc. Thái Nguyên, tháng 5 năm 2017 Tác giả Đỗ Thị Hà Số hóa bởi Trung tâm Học liệu - ĐHTN http://www. lrc.tnu.edu.vn/
ii LỜI CẢM ƠN Trong quá trình thực hiện đề tài: “Hoàn thiện công tác quản lý tài chính tại Bệnh viện Đa khoa huyện Đại Từ, tỉnh Thái Nguyên”, tôi đã nhận được sự hướng dẫn, giúp đỡ, động viên của nhiều cá nhân và tập thể. Tôi xin được bày tỏ sự cảm ơn sâu sắc nhất tới tất cả các cá nhân và tập thể đã tạo điều kiện giúp đỡ tôi trong học tập và nghiên cứu. Tôi xin trân trọng cảm ơn Ban Giám hiệu, Phòng Đào tạo, các khoa, phòng của Trường Đại học Kinh tế và Quản trị kinh doanh - Đa ̣i ho ̣c Thái Nguyên đã tạo điều kiện giúp đỡ tôi về mọi mặt trong quá trình học tập và hoàn thành luận văn này. Tôi xin trân trọng cảm ơn sự giúp đỡ tận tình của giáo viên hướng dẫn TS. NGUYỄN THỊ LAN ANH. Tôi xin cảm ơn sự giúp đỡ, đóng góp nhiều ý kiến quý báu của các nhà khoa học, các thầy, cô giáo trong Trường Đa ̣i ho ̣c Kinh tế và Quản trị Kinh doanh - Đại học Thái Nguyên. Trong quá trình thực hiện đề tài, tôi còn được sự giúp đỡ và cộng tác của các đồng chí tại các địa điểm nghiên cứu, tôi xin chân thành cảm ơn các bạn bè, đồng nghiệp và gia đình đã tạo điều kiện mọi mặt để tôi hoàn thành nghiên cứu này. Tôi xin bày tỏ sự cảm ơn sâu sắc đối với mọi sự giúp đỡ quý báu đó. Thái Nguyên, tháng 5 năm 2017 Tác giả Đỗ Thị Hà Số hóa bởi Trung tâm Học liệu - ĐHTN http://www. lrc.tnu.edu.vn/
iii Số hóa bởi Trung tâm Học liệu - ĐHTN http://www. lrc.tnu.edu.vn/
iv MỤC LỤC LỜI CAM ĐOAN ........................................................................................................ i LỜI CẢM ƠN .............................................................................................................ii MỤC LỤC .................................................................................................................. iv DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT.................................................................................vii DANH MỤC CÁC BẢNG...................................................................................... viii DANH MỤC CÁC SƠ ĐỒ ........................................................................................ ix MỞ ĐẦU .................................................................................................................... 1 1. Tính cấp thiết của đề tài .......................................................................................... 1 2. Mục tiêu nghiên cứu................................................................................................ 3 3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu đề tài ................................................................. 3 4. Ý nghĩa khoa học của luận văn ............................................................................... 4 5. Kết cấu của luận văn ............................................................................................... 4 Chương 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN VỀ QUẢN LÝ TÀI CHÍNH BỆNH VIỆN ................................................................................................ 6 1.1. Cơ sở lý luận ........................................................................................................ 6 1.1.1. Khái niệm về quản lý tài chính bệnh viện ......................................................... 6 1.1.2. Đặc điểm của quản lý tài chính bệnh viện công ............................................... 7 1.1.3. Vai trò của quản lý tài chính bệnh viên ............................................................ 8 1.1.4. Nội dung quản lý tài chính bệnh viện ............................................................. 10 1.1.5. Các yếu tố ảnh hưởng đến quản lý tài chính bệnh viện .................................. 20 1.2. Cơ sở thực tiễn ................................................................................................... 24 1.2.1. Kinh nghiệm quản lý tài chính của một số bệnh viện công ở Việt Nam nói chung ................................................................................................................... 24 1.2.2. Kinh nghiệm quản lý tài chính của Bệnh viện Đa khoa Trung ương Thái Nguyên ............................................................................................................. 28 1.2.3. Kinh nghiệm quản lý tài chính của Bệnh viện C Thái Nguyên ...................... 29 1.2.4. Kinh nghiệm quản lý tài chính của Bệnh viện Đa khoa huyện Thanh Nhàn - tỉnh Hải Dương .............................................................................................. 31 Số hóa bởi Trung tâm Học liệu - ĐHTN http://www. lrc.tnu.edu.vn/
v 1.2.5. Bài học kinh nghiệm rút ra về quản lý tài chính cho bệnh viện ở Đa khoa huyện Đại Từ ............................................................................................................. 31 Chương 2: PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU ....................................................... 33 2.1. Câu hỏi nghiên cứu của luâ ̣n văn ....................................................................... 33 2.2. Phương pháp nghiên cứu.................................................................................... 33 2.2.1. Phương pháp thu thập thông tin ...................................................................... 33 2.2.2. Phương pháp xử lý số liệu ............................................................................... 35 2.2.3. Phương pháp phân tích .................................................................................... 35 2.3. Hệ thống chỉ tiêu nghiên cứu ............................................................................. 36 Chương 3: THỰC TRẠNG CÔNG TÁC QUẢN LÝ TÀI CHÍNH Ở BỆNH VIỆN ĐA KHOA HUYỆN ĐẠI TỪ, TỈNH THÁI NGUYÊN ............................ 38 3.1. Giới thiệu khái quát về Bệnh viện Đa khoa huyện Đại Từ ................................ 38 3.1.1. Quá trình hình thành và phát triển Bệnh viện Đa khoa huyện Đại Từ, tỉnh Thái Nguyên .............................................................................................................. 38 3.1.2. Chức năng, nhiệm vụ, cơ cấu tổ chức của Bệnh viện Đa khoa huyện Đại Từ, tỉnh Thái Nguyên ................................................................................................ 39 3.1.3. Kết quả các hoạt động của Bệnh viện Đa khoa huyện Đại Từ ....................... 42 3.2. Thực trạng quản lý tài chính Bệnh viện Đa khoa huyện Đại Từ ....................... 44 3.2.1. Thực trạng công tác lập dự toán thu chi .......................................................... 45 3.2.2. Thực trạng công tác thu, chi ............................................................................ 51 3.2.3. Thực trạng quyết toán và thanh tra kiểm tra ................................................... 61 3.3. Các yếu tố ảnh hưởng đến công tác quản lý tài chính tại Bệnh viên Đa khoa huyện Đại Từ ............................................................................................................. 69 3.3.1. Các yếu tố khách quan .................................................................................... 69 3.3.2. Các yếu tố chủ quan ........................................................................................ 72 3.4. Đánh giá chung quản lý tài chính Bệnh viện Đa khoa huyện Đại Từ ............... 72 3.4.1. Những mặt đạt được ........................................................................................ 73 3.4.2. Những khó khăn, hạn chế của quản lý tài chính Bệnh viện đa khoa huyện Đại Từ ....................................................................................................................... 75 3.4.3. Nguyên nhân của những hạn chế .................................................................... 77 Số hóa bởi Trung tâm Học liệu - ĐHTN http://www. lrc.tnu.edu.vn/
vi Chương 4: MỘT SỐ GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN CÔNG TÁC QUẢN LÝ TÀI CHÍNH TẠI BỆNH VIỆN ĐA KHOA HUYỆN ĐẠI TỪ ........................... 80 4.1. Phương hướng hoàn thiện quản lý tài chính tại Bệnh viện đa khoa huyện Đại từ ......................................................................................................................... 80 4.1.1. Định hướng phát triển của ngành y tế về quản lý tài chính bệnh viện công ... 80 4.1.2. Phương hướng hoàn thiện quản lý tài chính tại Bệnh viện Đa khoa huyện Đại Từ ....................................................................................................................... 81 4.2. Giải pháp hoàn thiện công tác quản lý tài chính tại Bệnh viện Đa khoa huyện Đại Từ ............................................................................................................. 84 4.2.1. Xây dựng chiến lược tài chính bệnh viện phù hợp với điều kiện kinh tế thị trường ................................................................................................................... 84 4.2.2. Định hướng lại mô hình phát triển của bệnh viện; tăng cường cơ sở vật chất, đưa tiến bộ tin học ứng dụng vào công tác quản lý tài chính; đồng thời tăng cường đội ngũ bác sỹ và cán bộ chuyên môn ................................................... 92 4.2.3. Xây dựng đội ngũ cán bộ tài chính kế toán chuyên trách có tinh thần trách nhiệm, có nghiệp vụ cao................................................................................... 94 4.2.4. Tăng cường hoạt động kiểm tra, đánh giá quản lý tài chính nội bộ................ 95 4.3. Kiến nghị ............................................................................................................ 96 4.3.1. Đối với Nhà nước và Bộ Y tế.......................................................................... 96 4.3.2. Đối với chính quyền tỉnh và Sở y tế tỉnh Thái Nguyên .................................. 97 KẾT LUẬN ............................................................................................................ 100 TÀI LIỆU THAM KHẢO .................................................................................... 101 PHỤ LỤC ............................................................................................................... 103 Số hóa bởi Trung tâm Học liệu - ĐHTN http://www. lrc.tnu.edu.vn/
vii DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT TT Chữ viết tắt Nguyên nghĩa 1 BHXH Bảo hiểm xã hội 2 BHYT Bảo hiểm y tế 3 BV Bệnh viện 4 BVĐK Bệnh viện đa khoa 5 BYT Bộ Y tế 6 CBCCVC Cán bộ công chức viên chức 7 CMNV Chuyên môn nghiệp vụ 8 DT Dự toán 9 HĐTX Hoạt động thường xuyên 10 KBNN Kho bạc nhà nước 11 KCB Khám chữa bệnh 12 KPTX Kinh phí thường xuyên 13 MTQG Mục tiêu quốc gia 14 NSNN Ngân sách Nhà nước 15 NVYT Nhân viên Y tế 16 SNTX Sự nghiệp thường xuyên 17 TCKT Tài chính kế toán 18 TH Thực hiện 19 TLN Thảo luận nhóm 20 TSCĐ Tài sản cố định 21 TTB Trang thiết bị 22 TW Trung ương 23 XDCB Xây dựng cơ bản Số hóa bởi Trung tâm Học liệu - ĐHTN http://www. lrc.tnu.edu.vn/
viii DANH MỤC CÁC BẢNG Bảng 2.1. Thang đo Likert Scale ............................................................................... 34 Bảng 3.1. Dự toán thu Bệnh viện Đa khoa huyện Đại Từ giai đoạn 2014-2016 ...... 47 Bảng 3.2. Dự toán chi nguồn kinh phí hoạt động thường xuyện của Bệnh viện Đa khoa huyện Đại Từ giai đoạn 2014-2016 .......................................... 49 Bảng 3.3. Dự toán chi tiết chi NSNN và chi từ nguồn thu sự nghiệp giai đoạn 2014-2016 của Bệnh viện Đa khoa huyện Đại Từ .................................. 49 Bảng 3.4. Đánh giá công tác lập dự toán thu - chi .................................................... 50 Bảng 3.5. Kết quả thực hiện thu tại Bệnh viên Đa khoa huyện Đại Từ.................... 52 Bảng 3.6. Kinh phí NSNN cấp cho Bệnh viện Đa khoa huyện Đại Từ giai đoạn 2014-2016 ................................................................................................ 53 Bảng 3.7. Cơ cấu nguồn kinh phí NSNN cấp cho Bệnh viện Đa khoa huyện Đại Từ giai đoạn 2014-2016........................................................................... 53 Bảng 3.8. Kết quả thực hiện chi của Bệnh viện Đa khoa huyện Đại Từ giai đoạn 2014-2016 ................................................................................................ 57 Bảng 3.9. Nội dung và tỷ trọng các khoản chi từ nguồn NSSN ............................... 58 Bảng 3.10. Nội dung và tỷ trọng các khoản chi từ nguồn thu sự nghiệp .................. 59 Bảng 3.11. Đánh giá công tác chấp hành thu chi ...................................................... 61 Bảng 3.12. Đánh giá công tác quyết toán ................................................................. 62 Bảng 3.13. Đánh giá công tác kiểm tra tài chính ...................................................... 65 Số hóa bởi Trung tâm Học liệu - ĐHTN http://www. lrc.tnu.edu.vn/
ix DANH MỤC CÁC SƠ ĐỒ Sơ đồ 1.1. Quy trình quản lý tài chính trong bệnh viện công lập ............................. 10 Sơ đồ 3.1. Tổ chức của Bệnh viện Đa khoa huyện Đại Từ ....................................... 40 Số hóa bởi Trung tâm Học liệu - ĐHTN http://www. lrc.tnu.edu.vn/
1 MỞ ĐẦU 1. Tính cấp thiết của đề tài Quản lý tài chính công là một bộ phận, một khâu của quản lý kinh tế - xã hội và là khâu quản lý mang tính tổng hợp. Quản lý tài chính công được diễn ra trong các bộ phận cấu thành nên tài chính công như: Ngân sách nhà nước; tài chính các cơ quan hành chính nhà nước, tài chính các đơn vị sự nghiệp công lập; tài chính các đơn vị công ích nhà nước, các quỹ ngoài ngân sách. Việc quản lý tài chính ở các đơn vị sự nghiệp công lập có thể hiểu đó là sự tác động có điều chỉnh của chủ thể quản lý tài chính đơn vị sự nghiệp công lập lên quá trình tạo lập, phân phối, sử dụng tài chính đơn vị sự nghiệp công lập theo những nguyên tắc, phương pháp nhất định và thông qua việc sử dụng các công cụ quản lý hữu hiệu, hữu dụng nhằm đạt được mục tiêu của chủ thể quản lý trong giới hạn thời gian, không gian cụ thể. Trong những năm gần đây, nguồn thu tài chính của các đơn vị sự nghiệp công lập không chỉ do ngân sách nhà nước cấp mà còn do chính từng đơn vị tổ chức cung cấp thêm các hoạt động dịch vụ cho xã hội ngoài nhiệm vụ được nhà nước giao để tạo thêm nguồn thu tài chính của đơn vị mình. Nguồn thu từ hoạt động cung ứng dịch vụ ngoài nhiệm vụ nhà nước giao của từng đơn vị đang có xu hướng tăng dần lên, tỷ trọng thu từ hoạt động sự nghiệp như thu phí, lệ phí, thu hoạt động sản xuất kinh doanh, cung ứng dịch vụ theo thỏa thuận trong tổng nguồn thu hàng năm của các đơn vị ngày càng cao, góp phần hết sức quan trong cho sự phát triển của các đơn vị sự nghiệp công lập cả về bề rộng lẫn bề sâu. Nghị định số 43/2006/NĐ-CP ngày 25/4/2006 của Chính phủ ra đời đã trao quyền tự chủ, tự chịu trách nhiệm cho các đơn vị sự nghiệp giúp các đơn vị chủ động hơn trong việc tổ chức công việc, sắp xếp lại bộ máy, sử dụng lao động và nguồn lực tài chính để hoàn thành nhiệm vụ được giao, phát huy mọi khả năng của đơn vị để cung cấp dịch vụ với chất lượng cao cho xã hội, tăng nguồn thu nhằm từng bước nâng cao thu nhập cho cán bộ viên chức. Việc đổi Số hóa bởi Trung tâm Học liệu - ĐHTN http://www. lrc.tnu.edu.vn/
2 mới cơ chế quản lý đối với các đơn vị sự nghiệp công lập hướng tới mục tiêu chất lượng, công bằng và hiệu quả trong cung cấp dịch vụ công phù hợp với lộ trình cải cách hành chính nhà nước và điều kiện thực tế của Việt Nam là hết sức cần thiết. Đầu tư, phát triển sự nghiệp y tế luôn là ưu tiên hàng đầu của mọi Chính phủ, là một trong các trụ cột của chính sách an sinh xã hội. Trong vài năm trở lại đây, sự nghiệp y tế luôn được Nhà nước ta quan tâm bằng chính sách xã hội hóa công tác y tế, phát triển BHYT toàn dân và việc trang bị cho các cơ sở y tế công lập các trang thiết bị y tế thiết yếu nhằm nâng cao chất lượng y tế... Nhờ đó, sự nghiệp y tế đã huy động được sự đóng góp hết sức to lớn của mọi tầng lớp trong xã hội. Nguồn kinh phí để duy trì và phát triển các hoạt động của các cơ sở y tế công lập ngoài nguồn Ngân sách Nhà nước cấp còn có nguồn thu viện phí của nhân dân, từng bước góp phần bảo vệ sức khoẻ của nhân dân được tốt hơn. Bệnh viện Đa khoa huyện Đại Từ tỉnh Thái Nguyên là đơn vị sự nghiệp có thu, sau hơn 8 năm thực hiện Nghị định 43/2006/NĐ-CP của Chính phủ đến nay Bệnh viện rất tích cực đổi mới cơ chế quản lý tài chính nói chung và công tác kế toán nói riêng, đã chủ động khai thác tối đa các khoản thu, nâng cao hiệu quả các khoản chi phí, tích cực cân đối thu chi đảm bảo tự chủ về tài chính phục vụ tốt sự nghiệp y tế. Thực hiện Nghị định số 85/2012/NĐ-CP của Chính phủ về việc tự bảo đảm kinh phí hoạt động của các đơn vị sự nghiệp y tế, Bệnh viện Đa khoa huyện Đại Từ tiếp tục mở rộng công tác xã hội hoá y tế, tăng cường cung cấp các dịch vụ chăm sóc và phục vụ bệnh nhân trong và ngoài huyện để không ngừng nâng cao quy mô các khoản thu chi tài chính của đơn vị. Bên cạnh những kết quả đạt được vẫn còn những hạn chế cần khắc phục, cần đổi mới, bổ sung và hoàn thiện cơ chế quản lý tài chính của mình để đảm bảo hoạt động tài chính của Bệnh viện được quản lý ngày càng tốt hơn, đạt hiệu quả cao hơn, góp phần hoàn thành tốt nhất nhiệm vụ chính trị được lãnh đạo cấp Số hóa bởi Trung tâm Học liệu - ĐHTN http://www. lrc.tnu.edu.vn/
3 trên giao phó. Vì vậy, việc nghiên cứu đề tài: "Hoàn thiện công tác quản lý tài chính tại Bệnh viện Đa khoa huyện Đại Từ, tỉnh Thái Nguyên" với mong muốn tổng hợp, phân tích, khái quát hóa, đánh giá thực trạng quản lý tài chính tại Bệnh viện Đa khoa huyện Đại Từ những năm gần đây, từ đó đề ra các giải pháp quản lý tài chính hữu hiệu có khả năng thực thi, giúp cho Bệnh viện phát triển ngày một lớn mạnh, đáp ứng ngày càng tốt hơn các yêu cầu của thực tiễn cuộc sống đặt ra cho cả trước mắt và lâu dài. 2. Mục tiêu nghiên cứu 2.1. Mục tiêu chung Luận văn đi sâu phân tích thực trạng công tác quản lý tài chính của Bệnh viên Đa khoa huyện Đại Từ giai đoạn 2014 -2016, từ đó đề xuất giải pháp hoàn thiện công tác quản lý tài chính theo cơ chế tài chính mới của bệnh viện trong thời gian tới. 2.2. Mục tiêu cụ thể - Góp phần hệ thống cơ sở lý luận và thực tiễn về quản lý tài chính tại bệnh viện công lập. - Phân tích thực trạng công tác quản lý tài chính tại Bệnh viện Đa khoa huyện Đại Từ, tỉnh Thái Nguyên trong những năm qua và những yếu tố ảnh hưởng đến việc quản lý tài chính của Bệnh viện. - Đề xuất giải pháp nhằm hoàn thiện quản lý tài chính tại Bệnh viện Đa khoa huyện Đại Từ tỉnh Thái Nguyên. 3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu đề tài 3.1. Đối tượng nghiên cứu Đối tượng nghiên cứu của luận văn là công tác quản lý tài chính Bệnh viện, tập trung chủ yếu vào quản lý thu - chi tài chính của bệnh viện. 3.2. Phạm vi nghiên cứu - Phạm vi về không gian: Đề tài nghiên cứu công tác quản lý tài chính Số hóa bởi Trung tâm Học liệu - ĐHTN http://www. lrc.tnu.edu.vn/
4 tại Bệnh viện Đa khoa huyện Đại Từ tỉnh Thái Nguyên. - Phạm vi về thời gian: Tài liệu, số liệu thứ cấp phục vụ nghiên cứu công tác quản lý tài chính tại Bệnh viện Đa khoa huyện huyện Đại Từ, tỉnh Thái Nguyên trong giai đoạn 2014 - 2016. - Phạm vi về nội dung: Luận văn đã tập trung nghiên cứu 4 vấn đề cơ bản của quản lý tài chính bệnh viện công lập đó là: Lập dự toán thu, chi; Quản lý thực hiện dự toán; Quyết toán kinh phí; và Thanh tra, kiểm tra, đánh giá. Qua đó, luận văn tập trung nghiên cứu hoàn thiện công tác quản lý tài chính tại Bệnh viện Đa khoa huyện Đại từ, tỉnh Thái Nguyên. 4. Ý nghĩa khoa học của luận văn - Về mặt lý luận: Hệ thống hoá cơ sở lý luận của quản lý tài chính tại bệnh viện trong cơ chế tài chính mới. - Về mặt thực tiễn: Luận văn đã phân tích thực trạng tình hình khai thác, huy động và sử dụng các nguồn tài chính tại Bệnh viện Đa khoa huyện Đại Từ; Đề xuất một số giải pháp hoàn thiện quản lý tài chính theo cơ chế tài chính mới của Bệnh viện Đa khoa huyện Đại Từ nhằm góp phần phát triển bệnh viện và đáp ứng ngày càng tốt hơn các yêu cầu thực tiễn đặt ra cho bệnh viện trong những năm tới. Kết quả nghiên cứu của luận văn là tài liệu bổ ích đối với Bệnh viện Đa khoa huyện Đại Từ, tỉnh Thái Nguyên và các Bệnh viện trên địa bàn tỉnh Thái Nguyên nhằm hoàn thiện và nâng cao hiệu quả công tác quản lý tài chính tại đơn vị và các đối tượng khác có quan tâm. 5. Kết cấu của luận văn Ngoài phần mở đầu, kết luận và danh mục tài liệu tham khảo, nội dung của luận văn gồm 4 chương: Chương 1: Cơ sở lý luận và thực tiễn về quản lý tài chính tại bệnh viện công lập. Chương 2: Phương pháp nghiên cứu. Chương 3: Thực trạng công tác quản lý tài chính tại Bệnh viện Đa khoa huyện Đại Từ, tỉnh Thái Nguyên Chương 4: Phương hướng và giải pháp hoàn thiêṇ công tác quản lý tài Số hóa bởi Trung tâm Học liệu - ĐHTN http://www. lrc.tnu.edu.vn/
5 ̣ viê ̣n Đa khoa huyện Đại Từ, tỉnh Thái Nguyên chiń h ta ̣i Bênh Số hóa bởi Trung tâm Học liệu - ĐHTN http://www. lrc.tnu.edu.vn/
6 Chương 1 CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN VỀ QUẢN LÝ TÀI CHÍNH BỆNH VIỆN CÔNG LẬP 1.1. Cơ sở lý luận 1.1.1. Khái niệm về quản lý tài chính bệnh viện Khái niệm bệnh viện công Có rất nhiều quan điểm về bệnh viện công, theo quan điểm hiện đại, bệnh viện công là một tổ chức y tế của Nhà nước với các đặc trưng sau: - Bệnh viện là một hệ thống lớn bao gồm rất nhiều yếu tố và nhiều khâu liên quan chặt chẽ nhau từ khám bệnh, chẩn đoán, điều trị, chăm sóc. - Bệnh viện là một tổ chức y tế có chức năng hoạt động chính là khám chữa bệnh, bao gồm các yếu tố đầu vào là người bệnh, cán bộ y tế, nguồn tài chính, trang thiết bị, thuốc cần có để chẩn đoán và điều trị. Đầu ra là người bệnh khỏi bệnh ra viện hoặc phục hồi sức khỏe; hoặc người bệnh tử vong. - Ngoài chức năng chủ yếu là KCB cho nhân dân, bệnh viện công còn có chức năng đào tạo và nghiên cứu khoa học trong lĩnh vực y tế. - Nguồn tài chính đề bệnh viện hoạt động chủ yếu từ ngân sách nhà nước. - Mục tiêu chủ yếu của bệnh viện công mang tính chất phúc lợi, phi lợi nhuận, nhằm bảo đảm sức khỏe cho nhân dân. Tổng hợp lại, có thể đưa ra khái niệm như sau: Bệnh viện công là cơ sở y tế do cơ quan nhà nước có thẩm quyền thành lập, hoạt động chủ yếu bằng nguồn ngân sách nhà nước, có chức năng khám chữa bệnh, cung cấp các dịch vụ y tế nhằm mục tiêu bảo đảm sức khỏe cho nhân dân. Khái niệm quản lý tài chính bệnh viện công Phạm trù tài chính của một tổ chức thường được quan niệm tương đồng với các quỹ tiền tệ và các loại vốn được sử dụng để thực hiện các hoạt động nhằm đạt được mục tiêu của tổ chức đó. Đối với bệnh viện công, tài chính bệnh viện là sự vận động của đồng tiền để thực hiện mục tiêu phúc lợi về Số hóa bởi Trung tâm Học liệu - ĐHTN http://www. lrc.tnu.edu.vn/
7 chăm sóc sức khoẻ cho nhân dân, hướng tới mục tiêu phát triển con người toàn diện. Nó vừa phải thực hiện mục tiêu công bằng trong y tế, vừa phải bảo đảm mục tiêu hiệu quả tài chính. Đối với các tổ chức phi lợi nhuận như bệnh viện công, quản lý tài chính không nhằm mục tiêu lợi nhuận như các tổ chức kinh doanh, nhưng với cơ chế tự chủ tài chính thì các nhà quản lý của bệnh viện công phải quan tâm đến tài chính theo hướng tự thu, tự chi; đó không chỉ là huy động và tạo nguồn thu mà còn là sử dụng hợp lý và có hiệu quả các nguồn thu, nhằm bảo đảm cho bệnh viện thực hiện được các chức năng và mục tiêu của mình. Từ sự phân tích trên, có thể đưa ra khái niệm: Quản lý tài chính bệnh viện công là sự tác động lên các đối tượng và hoạt động tài chính thông qua quá trình lập kế hoạch và tổ chức thực hiện các kế hoạch tài chính, quyết toán và kiểm tra tài chính tại bệnh viện nhằm xác định các nguồn thu và các khoản chi để phục vụ nhiệm vụ khám, chữa bệnh, đào tạo và nghiên cứu khoa học, đảm bảo đủ kinh phí và sử dụng kinh phí một cách hiệu quả và công bằng, góp phần thực hiện mục tiêu chung của bệnh viện công. Theo nghĩa rộng, quản lý tài chính tại bệnh viện công là việc quản lý toàn bộ các nguồn vốn, tài sản, vật tư để phục vụ nhiệm vụ khám chữa bệnh, đào tạo và nghiên cứu khoa học của bệnh viện. Theo nghĩa hẹp, quản lý tài chính tại bệnh viện công là quản lý các nguồn thu và các khoản chi bằng tiền của bệnh viện nhằm đảm bảo đủ kinh phí cho hoạt động của bệnh viện và sử dụng kinh phí một cách hiệu quả và công bằng, góp phần thực hiện mục tiêu chung của bệnh viện công. Trong luận văn này, quản lý tài chính bệnh viện được xem xét theo nghĩa hẹp nói trên. 1.1.2. Đặc điểm của quản lý tài chính bệnh viện công Quản lý tài chính bệnh viện là chìa khóa quyết định sự thành công hay thất bại của quản lý bệnh viện, sự tụt hậu hay phát triển bệnh viện. Hoạt động Số hóa bởi Trung tâm Học liệu - ĐHTN http://www. lrc.tnu.edu.vn/
8 tài chính của các bệnh viện công Việt Nam nói chung và Bệnh viện Đa khoa huyện Đại Từ nói riêng hiện nay có chung năm đặc điểm sau: - Tài chính bán bao cấp. - Tài chính bán chỉ huy. - Tài chính tập trung điều hành. - Tài chính không tích lũy. - Tài chính không có chỉ số lượng giá hiệu quả. 1.1.3. Vai trò của quản lý tài chính bệnh viên Quản lý tài chính bệnh viện là một bộ phận, một khâu của quản lý kinh tế bệnh viện và là khâu quản lý mang tính tổng hợp. Quản lý tài chính bệnh viện được coi là hợp lý, có hiệu quả nếu nó tạo ra được một cơ chế quản lý thích hợp, có tác động tích cực tới các quá trình chăm sóc và bảo vệ sức khỏe nhân dân theo các phương hướng phát triển đã được hoạch định. Việc quản lý, sử dụng nguồn tài chính bệnh viện có liên quan trực tiếp đến hiệu quả kinh tế xã hội do đó phải có sự quản lý, giám sát, kiểm tra nhằm hạn chế, ngăn ngừa các hiện tượng tiêu cực, tham nhũng trong khai thác và sử dụng nguồn lực tài chính đồng thời nâng cao hiệu quả việc sử dụng các nguồn tài chính. a. Đối với bệnh viện Quản lý tài chính trong bệnh viện đóng một vai trò quan trọng trong công tác KCB vì thông qua quản lý tài chính bệnh viện mới phân bổ các nguồn kinh phí hợp lý tạo điều kiện cho bệnh viện tổ chức các hoạt động trong bệnh viện được tốt. Chính điều này đảm bảo cho bệnh viện sẽ cung cấp được đa dạng các loại hình dịch vụ cho người bệnh. Đi đôi với nó bệnh viện sẽ có nhiều nguồn thu mới bổ sung cho các nguồn thu của bênh viện. Quản lý tài chính thực hiện giám sát chặt chẽ các khoản chi tại bệnh viện theo qui định nhà nước sẽ giúp cho bệnh viện tránh thất thoát. Nhờ có quản lý tốt tài chính bệnh viện sẽ có kinh phí để tái đầu tư, để bổ sung cho nguồn nhân lực, thu hút được các thầy thuốc giỏi chuyên môn Số hóa bởi Trung tâm Học liệu - ĐHTN http://www. lrc.tnu.edu.vn/
9 có kinh nghiệm, có kinh phí đầu tư trang thiết bị, máy móc hiện đại nên có thể thực hiện được công tác khám bệnh, chuẩn đoán và điều trị tốt hơn. Đồng thời, nhờ đội ngũ cán bộ y tế giỏi chuyên môn và trang thiết bị tốt, bệnh viện còn có điều kiện để phát triển hoạt động nghiên cứu y học và đào tạo cán bộ y tế cho Ngành Y tế. b. Đối với người bệnh Khách hàng của bệnh viện chính là những người có nhu cầu KCB. Mong muốn của người bệnh là làm sao khỏi bệnh với chi phí KCB hợp lý. Quản lý tốt bệnh viện nói chung và quản lý tài chính bệnh viện nói riêng sẽ góp phần tạo nên sự hài lòng của người bệnh. Bệnh nhân và người nhà bệnh nhân đến bệnh viện ngoài việc KCB, mua thuốc và các vật dụng khác, họ còn cần có chỗ ngủ trọ, nơi ăn uống,... Những dịch vụ trên nếu được bệnh viện cung ứng đầy đủ sẽ giúp cho người bệnh và thân nhân của họ có điều kiện sinh hoạt bình thường để KCB trong thời gian lưu lại ở bệnh viện. Trong điều kiện kinh tế thị trường, tất cả những dịch vụ trên do bệnh viện cung ứng đều phải được bù đắp chi phí mà người chi trả là bệnh nhân và những người thanh toán trung gian. Quản lý tài chính bệnh viện tốt, tính toán hợp lý các giá cả dịch vụ mà bệnh viện cung ứng cho bệnh nhân sẽ giúp cho người bệnh thoát khỏi bệnh tật với khả năng kinh tế của mình. Chính điều đó góp phần tạo nên sự hài lòng của người bệnh. c. Đối với xã hội, người thanh toán trung gian, các Quỹ, và chính phủ Quản lý tài chính bệnh viện còn có tác động trở lại rất lớn đối với các quỹ, người thanh toán trung gian. Thông thường, trong điều kiện kinh tế thị trường, những chi phí KCB của người bệnh được người thanh toán trung gian, các quỹ bảo hiểm chi trả. Việc quản lý tài chính bệnh viện tốt, tính toán hợp lý chi phí KCB sẽ giúp cho người thanh toán trung gian, các Quỹ bảo hiểm y tế chi trả KCB theo chế độ, đồng thời có khả năng bảo tồn được quỹ. Như vậy, quản lý tài chính bệnh viện giúp cho Bệnh viện ngày càng phát triển, giúp cho người bệnh thoát khỏi bệnh tật với chi phí hợp lý, giúp Số hóa bởi Trung tâm Học liệu - ĐHTN http://www. lrc.tnu.edu.vn/