Luận văn Thạc sĩ Quản lý kinh tế: Nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức, của thành phố Lai Châu, tỉnh Lai Châu

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:128

Thêm vào BST

Báo xấu

27
lượt xem 9
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Trên cơ sở phân tích đánh giá đúng thực trạng về chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức tại thành phố Lai Châu, đề tài đề xuất một số giải pháp chủ yếu nhằm nâng cao chất lượng cán bộ, công chức, viên chức tại thành phố Lai Châu. Qua đó, nâng cao hiệu quả công tác, góp phần thực hiện tốt nhiệm vụ được giao, đáp ứng yêu cầu của tỉnh trong giai đoạn hiện nay và những năm tiếp theo.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luận văn Thạc sĩ Quản lý kinh tế: Nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức, của thành phố Lai Châu, tỉnh Lai Châu

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ VÀ QUẢN TRỊ KINH DOANH HOÀNG THỊ THANH NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG ĐỘI NGŨ CÁN BỘ, CÔNG CHỨC, VIÊN CHỨC CỦA THÀNH PHỐ LAI CHÂU, TỈNH LAI CHÂU LUẬN VĂN THẠC SĨ THEO ĐỊNH HƯỚNG ỨNG DỤNG CHUYÊN NGÀNH: QUẢN LÝ KINH TẾ THÁI NGUYÊN - 2016 Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN http://www.lrc.tnu.edu.vn
ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ VÀ QUẢN TRỊ KINH DOANH HOÀNG THỊ THANH NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG ĐỘI NGŨ CÁN BỘ, CÔNG CHỨC, VIÊN CHỨC CỦA THÀNH PHỐ LAI CHÂU, TỈNH LAI CHÂU Chuyên ngành: Quản lý kinh tế Mã số: 60.34.04.10 LUẬN VĂN THẠC SĨ THEO ĐỊNH HƯỚNG ỨNG DỤNG Người hướng dẫn khoa học: PGS.TS Vũ Hùng Cường THÁI NGUYÊN - 2016 Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN http://www.lrc.tnu.edu.vn
i LỜI CAM ĐOAN Tôi cam đoan đây là công trình nghiên cứu của riêng tôi. Các số liệu, kết quả nghiên cứu nêu trong luận văn là trung thực và chưa từng được ai công bố trong bất kỳ công trình nào khác. Thái Nguyên, tháng 9 năm 2016 Tác giả luận văn Hoàng Thị Thanh
ii LỜI CẢM ƠN Trong suốt thời gian học tập và nghiên cứu chương trình Cao học chuyên ngành Quản lý kinh tế của Trường Đại học Kinh tế và Quản trị kinh doanh Thái Nguyên, tác giả đã được các Quý Thầy/cô, gia đình, bè bạn và đồng nghiệp giúp đỡ rất nhiều. Tác giả xin chân thành cảm ơn và gửi lời biết ơn sâu sắc đến quý Thầy/Cô của trường Đại học Kinh tế và Quản trị kinh doanh Thái Nguyên đã trang bị cho tác giả những kiến thức quý báu để hoàn thành nhiệm vụ học tập của mình. Tác giả xin chân thành gửi lời cảm ơn đến PGS.TS Vũ Hùng Cường đã dành thời gian, công sức để hướng dẫn nghiên cứu và hoàn thành đề tài Luận văn “Nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức, của thành phố Lai Châu, tỉnh Lai Châu” Do thời gian có hạn và kinh nghiệm còn hạn chế nên không tránh khỏi những khiếm khuyết của luận văn, tác giả rất mong nhận được những ý kiến đóng góp quý báu của các quý Thầy/Cô, bạn bè và đồng nghiệp để đưa ra được một luận văn hoàn thiện và có ý nghĩa hơn nữa. Thái Nguyên, tháng 9 năm 2016 Tác giả luận văn Hoàng Thị Thanh
iii MỤC LỤC LỜI CAM ĐOAN .............................................................................................. i LỜI CẢM ƠN ................................................................................................... ii MỤC LỤC ........................................................................................................ iii DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT ...................................................................... vii DANH MỤC BẢNG ...................................................................................... viii DANH MỤC SƠ ĐỒ ....................................................................................... ix MỞ ĐẦU .......................................................................................................... 1 1. Tính cấp thiết của đề tài ................................................................................ 1 2. Mục tiêu nghiên cứu...................................................................................... 3 3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu................................................................. 3 4. Đóng góp của luận văn .................................................................................. 4 5. Bố cục của luận văn ...................................................................................... 5 Chương 1. CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN VỀ NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG ĐỘI NGŨ CÁN BỘ, CÔNG CHỨC, VIÊN CHỨC TRONG CÁC ĐƠN VỊ HÀNH CHÍNH CẤP THÀNH PHỐ ..................... 6 1.1. Cơ sở lý luận về nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ công chức, viên chức của thành phố............................................................................................ 6 1.1.1. Một số khái niệm cơ bản ......................................................................... 6 1.1.2. Vai trò của đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức trong các đơn vị hành chính cấp thành phố đối với phát triển kinh tế - xã hội.......................... 12 1.1.3. Nội dung đánh giá chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức cấp thành phố .................................................................................................. 13 1.1.4. Các nhân tố ảnh hưởng đến chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức ............................................................................................... 19
iv 1.2. Cơ sở thực tiễn về nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ công chức, viên chức của thành phố Lai Châu .................................................................. 26 1.2.1. Tổng quan các nghiên cứu liên quan .................................................... 26 1.2.2. Kinh nghiệm nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức của một số địa phương trong nước và bài học kinh nghiệm .................. 27 1.3. Khung phân tích ....................................................................................... 32 Chương 2. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU ............................................. 34 2.1. Câu hỏi nghiên cứu .................................................................................. 34 2.2. Phương pháp nghiên cứu.......................................................................... 34 2.1.1. Địa bàn nghiên cứu ............................................................................... 34 2.2.2. Phương pháp thu thập số liệu ................................................................ 34 2.2.3. Phương pháp điều tra ............................................................................ 35 2.2.4. Phương pháp tổng hợp, xử lý số liệu .................................................... 36 2.2.5. Phương pháp phân tích số liệu .............................................................. 36 2.3. Hệ thống các chỉ tiêu nghiên cứu ............................................................. 40 2.3.1. Nhóm chỉ tiêu đánh giá thể lực ............................................................. 40 2.3.2. Nhóm chỉ tiêu về trí lực ........................................................................ 40 2.3.3. Nhóm chỉ tiêu về tâm lực ...................................................................... 41 2.3.4. Nhóm chỉ tiêu về chất lượng công việc ................................................ 41 Chương 3. THỰC TRẠNG CHẤT LƯỢNG ĐỘI NGŨ CÁN BỘ CÔNG CHỨC, VIÊN CHỨC CỦA THÀNH PHỐ LAI CHÂU .............. 42 3.1. Đặc điểm tự nhiên, kinh tế, xã hội thành phố Lai Châu, tỉnh Lai Châu .. 42 3.1.1. Đặc điểm điều kiện tự nhiên của thành phố Lai Châu .......................... 42 3.1.2. Đặc điểm kinh tế - xã hội ...................................................................... 44 3.2. Đặc điểm cơ cấu tổ chức bộ máy cán bộ công chức, viên chức thành phố Lai Châu ................................................................................................... 46
v 3.3. Thực trạng chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức của thành phố Lai Châu giai đoạn 2013-2015 ............................................... 47 3.3.1. Thực trạng cán bộ, công chức, viên chức thành phố Lai Châu về thể lực ................................................................................................... 47 3.3.2. Thực trạng cán bộ, công chức, viên chức thành phố Lai Châu về trí lực .................................................................................................... 49 3.3.3. Thực trạng cán bộ công chức, viên chức thành phố Lai Châu về tâm lực .................................................................................................. 54 3.3.4. Thực trạng cán bộ, công chức, viên chức thành phố Lai Châu về mức độ hoàn thành công việc ................................................................. 57 3.4. Phân tích các yếu tố ảnh hưởng đến chất lượng cán bộ, công chức, viên chức của thành phố Lai Châu thời gian qua .................................... 60 3.4.1. Công tác đào tạo, bồi dưỡng......................................................... 60 3.4.2. Cơ chế tuyển dụng, phân công bổ nhiệm cán bộ ........................... 60 3.4.3. Công tác quản lý .......................................................................... 61 3.4.4. Chế độ chính sách đảm bảo lợi ích vật chất .................................. 62 3.4.5. Chế độ chính sách bảo đảm lợi ích tinh thần ................................ 62 3.4.6. Trình độ phát triển của địa phương .............................................. 63 3.5. Kết quả Phân tích nhân tố ............................................................... 64 3.5.1. Phân tích và kiểm định độ tin cậy của số liệu điều tra .................. 64 3.5.2. Phân tích nhân tố khám phá EFA ................................................. 66 3.5.3. Mô hình hồi quy bội..................................................................... 69 3.6. Đánh giá chung về thực trạng chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức của thành phố Lai Châu giai đoạn 2013 - 2015 ............. 70 3.6.1. Ưu điểm ....................................................................................... 70 3.6.2. Những tồn tại, hạn chế ................................................................. 71 3.6.3. Những nguyên nhân của tồn tại, hạn chế ...................................... 72
vi Chương 4. GIẢI PHÁP NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG ĐỘI NGŨ CÁN BỘ, CÔNG CHỨC, VIÊN CHỨC CỦA THÀNH PHỐ LAI CHÂU ...... 74 4.1. Định hướng phát triển KT - XH của tỉnh Lai Châu và thành phố Lai Châu đến năm 2020 ......................................................................................... 74 4.2. Định hướng, quan điểm, mục tiêu nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức của thành phố Lai Châu ......................................... 75 4.2.1. Định hướng nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức của thành phố Lai Châu .......................................................................... 75 4.2.2. Quan điểm nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức của thành phố Lai Châu .......................................................................... 76 4.2.3. Mục tiêu nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức của thành phố Lai Châu................................................................................... 76 4.3. Cơ hội và thách thức đối với việc nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức của thành phố Lai Châu ............................................... 76 4.3.1. Cơ hội .................................................................................................... 76 4.3.2. Thách thức ............................................................................................. 77 4.4. Một số giải pháp chủ yếu nhằm nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức của thành phố Lai Châu ............................................... 78 4.4.1. Giải pháp về công tác tuyển dụng, phân công, bổ nhiệm ..................... 78 4.4.2. Giải pháp về công tác đào tạo bồi dưỡng.............................................. 81 4.4.3. Giải pháp về công tác quản lý ............................................................... 84 4.4.4. Giải pháp về các chế độ chính sách đảm bảo lợi ích vật chất............... 87 4.4.5. Giải pháp về các chế độ chính sách đảm lợi ích tinh thần .................... 87 4.4.6. Giải pháp về nâng cao trình độ phát triển của địa phương ................... 88 4.5. Một số kiến nghị....................................................................................... 89 4.5.1. Kiến nghị với Trung ương..................................................................... 89 4.5.2. Kiến nghị với tỉnh Lai Châu.................................................................. 90 KẾT LUẬN .................................................................................................... 91 TÀI LIỆU THAM KHẢO ............................................................................ 93 PHỤ LỤC ....................................................................................................... 95
vii DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT CNH - HĐH Công nghiệp hóa - hiện đại hóa CNXH Chủ nghĩa xã hội KT - XH Kinh tế - xã hội QLNN Quản lý nhà nước UBND Ủy ban nhân dân
viii DANH MỤC BẢNG Bảng 3.1: Biên chế cán bộ, công chức, viên chức thành phố Lai Châu ..... 47 Bảng 3.2: Cơ cấu phân bổ cán bộ công chức, viên chức thành phố Lai Châu đang làm việc theo giới tính và độ tuổi............................. 48 Bảng 3.3: Ý kiến đánh giá của người dân về thể lực .................................. 49 Bảng 3.4: Cơ cấu đội ngũ theo trình độ văn hóa ........................................ 50 Bảng 3.5: Cơ cấu đội ngũ theo trình độ tin học và ngoại ngữ .................... 52 Bảng 3.6: Tình hình biết tiếng dân tộc thiểu số của đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức .................................................................. 53 Bảng 3.7: Cơ cấu đội ngũ theo trình độ lý luận chính trị............................ 55 Bảng 3.8: Ý kiến đánh giá của người dân về phẩm chất đạo đức............... 56 Bảng 3.9: Ý kiến đánh giá của người dân về mức độ hoàn thành công việc .................................................................................... 57 Bảng 3.10: Kết quả đánh giá, bình xét cuối năm .......................................... 59 Bảng 3.11: Ý kiến đánh giá về công tác đào tạo, bồi dưỡng ....................... 60 Bảng 3.12: Đánh giá về cơ chế tuyển dụng, phân công bổ nhiệm cán bộ .... 61 Bảng 3.13: Đánh giá về công tác quản lý ..................................................... 61 Bảng 3.14: Đánh giá về các chính sách đảm bảo lợi ích vật chất ................. 62 Bảng 3.15: Đánh giá về Chính sách đảm bảo lợi ích tinh thần..................... 63 Bảng 3.16. Hệ số Cronbach Alpha của các thành phần biến độc lập ........... 64 Bảng 3.17: Hệ số Cronbach Alpha của các thành phần biến phụ thuộc ....... 65 Bảng 3.18: Phân tích nhân tố các thành phần biến độc lập .......................... 66 Bảng 3.19: Bảng Phân tích nhân tố biến thành phần biến phụ thuộc ........... 68 Bảng 3.20: Kết quả hồi quy .......................................................................... 69
ix DANH MỤC SƠ ĐỒ Sơ đồ 3.1: Sơ đồ cơ cấu tổ chức đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức thành phố Lai Châu ................................................................................. 46
1 MỞ ĐẦU 1. Tính cấp thiết của đề tài Trong tiến trình phát triển kinh tế - xã hội, hiện đại hóa đất nước, đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức đóng vai trò vô cùng quan trọng, là “cầu nối” giữa Đảng, Nhà nước với quần chúng nhân dân. Chất lượng của đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức có tác động, ảnh hưởng trực tiếp tới mọi hoạt động, vận hành của hệ thống kinh tế - xã hội. Việc xây dựng, nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức, nhà nước là một trong bảy chương trình hành động của Chương trình tổng thể cải cách hành chính nhà nước, có ý nghĩa rất quan trọng góp phần xây dựng một nền hành chính dân chủ, trong sạch, vững mạnh, chuyên nghiệp, từng bước hiện đại, xây dựng một bộ máy nhà nước hoạt động có hiệu lực và đạt hiệu quả cao. Thành phố Lai Châu là trung tâm chính trị, kinh tế, văn hoá, xã hội của Tỉnh, nằm trong vùng quy hoạch kinh tế động lực,có nhiều tiềm năng để phát triển kinh tế - xã hội nhưng chưa được khai thác, quản lý hiệu quả. Thành phố Lai Châu là một đô thị mới thành lập, xuất phát điểm thấp, quy mô nền kinh tế còn nhỏ, chất lượng nguồn nhân lực còn hạn chế ảnh hưởng không nhỏ tới phát triển kinh tế - xã hội và đời sống nhân dân. Trong bối cảnh toàn cầu hóa và hội nhập quốc tế ngày càng phát triển sâu, rộng, với sự bùng nổ của cách mạng khoa học kỹ thuật và công nghệ thông tin, các ứng dụng khoa học kỹ thuật - công nghệ mới đang dần đi vào cuộc sống thì nâng cao chất lượng nguồn nhân lực là chìa khóa để đáp ứng nhu cầu phát triển kinh tế - xã hội và nâng cao mức sống cho nhân dân. Thêm nữa, trong bối cảnh nền kinh tế nước ta hiện nay với sự biến đổi mạnh mẽ, thường xuyên của môi trường kinh tế - chính trị, tính chất của sự cạnh tranh và hội nhập đã đặt ra thách thức lớn đối với đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức trong nền kinh tế thị trường. Điều này tạo ra sức ép ngày càng lớn đối
2 với các nhà quản trị nguồn nhân lực, đòi hỏi các nhà quản trị phải có những thay đổi và chính sách tốt, đem lại hiệu quả cao bởi nó quyết định đến sự ổn định, tồn tại và phát triển của tổ chức. Trong thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa (CNH, HĐH) đất nước, đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức thành phố lại càng có vai trò quan trọng bởi đây là lực lượng giữ vai trò nòng cốt, điều hành hoạt động của bộ máy tổ chức thành phố, là một trong những nhân tố có ý nghĩa chiến lược, quyết định sự thành bại của công cuộc xây dựng và phát triển đất nước, trực tiếp đưa đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước vào cuộc sống, góp phần đắc lực vào việc phát triển kinh tế - xã hội (KT-XH), ổn định và nâng cao đời sống vật chất, tinh thần của nhân dân. Để giúp chính quyền thành phố thực hiện được nhiệm vụ cao cả đó, không ai khác họ chính là đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức thành phố, những người đóng vai trò quan trọng trong sự phát triển của cả xã hội. Chính vì vậy, trong thời kỳ đẩy mạnh CNH, HĐH đất nước đòi hỏi phải xây dựng đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức vừa “Hồng” vừa “Chuyên”, đáp ứng yêu cầu phát triển KT - XH. Để đảm bảo cho sự nghiệp đó ngày càng thắng lợi, chúng ta phải quan tâm xây dựng đội ngũ cán bộ có phẩm chất, năng lực đủ sức hoàn thành tốt nhiệm vụ của chính quyền cơ sở trong tình hình mới. Theo đó, trong những năm vừa qua, cấp ủy, chính quyền thành phố Lai Châu đã đưa ra những giải pháp nhằm nâng cao chất lượng của đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức thành phố. Tuy nhiên, trước nhu cầu về chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức ngày càng cao, nguồn cán bộ, công chức, viên chức còn chưa phát huy hết hiệu quả làm việc, việc bố trí sắp xếp và sử dụng đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức tại cơ quan còn bất cập, chưa xây dựng được kế hoạch nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức công tác đào tạo, bồi dưỡng còn hạn chế. Do đó, việc tiếp tục nâng cao, xây dựng đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức tại UBND thành phố cả về số lượng lẫn chất lượng và sự ổn định của nó cần phải được quan tâm hàng đầu.
3 Xuất phát từ những yêu cầu, lý luận và thực tiễn nêu trên, là công chức đang công tác tại UBND thành phố Lai Châu, với những kiến thức đã được học và kinh nghiệm qua công tác thực tế, tôi chọn đề tài: “Nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức, của thành phố Lai Châu, tỉnh Lai Châu” làm luận văn tốt nghiệp. 2. Mục tiêu nghiên cứu 2.1. Mục tiêu chung Trên cơ sở phân tích đánh giá đúng thực trạng về chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức tại thành phố Lai Châu, đề tài đề xuất một số giải pháp chủ yếu nhằm nâng cao chất lượng cán bộ, công chức, viên chức tại thành phố Lai Châu. Qua đó, nâng cao hiệu quả công tác, góp phần thực hiện tốt nhiệm vụ được giao, đáp ứng yêu cầu của tỉnh trong giai đoạn hiện nay và những năm tiếp theo. 2.2. Mục tiêu cụ thể - Hệ thống hóa cơ sở lý luận và thực tiễn về nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức trong các đơn vị hành chính cấp thành phố. - Đánh giá được thực trạng chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức tại thành phố Lai Châu. Chỉ ra được những thành công, hạn chế, nguyên nhân. - Phân tích các yếu tố ảnh hưởng đến chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức tại thành phố Lai Châu. - Đề xuất một số giải pháp chủ yếu nhăm nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức tại thành phố Lai Châu 3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu 3.1. Đối tượng nghiên cứu Đối tượng nghiên cứu của đề tài là chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức công tác tại thành phố Lai Châu.
4 3.2. Phạm vi nghiên cứu - Phạm vi về không gian: Đề tài được thực hiện tại UBND thành phố Lai Châu, tỉnh Lai Châu. - Phạm vi về thời gian: Đề tài đánh giá thực trạng chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức giai đoạn 2013-2015. - Phạm vi về nội dung: Đề tài nghiên cứu về thực trạng chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức của thành phố Lai Châu, gồm: cán bộ, công chức, viên chức công tác tại cơ quan quản lý nhà nước, cơ quan chuyên môn thành phố và cán bộ, công chức, viên chức các xã, phường thuộc thành phố Lai Châu, tỉnh Lai Châu. Nghiên cứu các giải pháp nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức của thành phố trên các mặt: đánh giá, tuyển chọn, quy hoạch, đào tạo bồi dưỡng, điều động luân chuyển, bố trí sử dụng, bổ nhiệm, chính sách đãi ngộ, công tác tổ chức cán bộ... đó là những nhân tố quan trọng tác động đến việc nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức của thành phố Lai Châu, tỉnh Lai Châu hiện nay. 4. Đóng góp của luận văn - Góp phần làm rõ cơ sở lý luận và thực tiễn về nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức trong đơn vị hành chính và sự nghiệp cấp thành phố. - Trên cơ sở đánh giá thực trạng và phân tích các yếu tố ảnh hưởng đến chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức của thành phố Lai Châu, luận văn đề xuất phương hướng và giải pháp khả thi nhằm nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức của thành phố Lai Châu trong giai đoạn tới, đáp ứng yêu cầu phát triển kinh tế xã hội của Thành phố trong thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hóa - hiện đại hóa.
5 5. Bố cục của luận văn Ngoài phần Mở đầu, Kết luận, Phụ lục, Tài liệu tham khảo, luận văn chia ra làm 4 chương chính: Chương 1: Cơ sở lý luận và thực tiễn về nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức trong các đơn vị hành chính cấp thành phố. Chương 2: Phương pháp nghiên cứu Chương 3: Thực trạng chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức của thành phố Lai Châu Chương 4: Giải pháp nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức của thành phố Lai Châu
6 Chương 1 CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN VỀ NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG ĐỘI NGŨ CÁN BỘ, CÔNG CHỨC, VIÊN CHỨC TRONG CÁC ĐƠN VỊ HÀNH CHÍNH CẤP THÀNH PHỐ 1.1. Cơ sở lý luận về nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ công chức, viên chức của thành phố 1.1.1. Một số khái niệm cơ bản 1.1.1.1. Nguồn nhân lực Nhân lực bao gồm tất cả các tiềm năng của con người trong một tổ chức hay xã hội (kể cả những thành viên trong ban lãnh đạo) tức là tất cả các thành viên trong tổ chức sử dụng kiến thức, khả năng, hành vi ứng xử và giá trị đạo đức để thành lập, duy trì và phát triển tổ chức. Nguồn nhân lực là nguồn lực của mỗi con người, gồm có thể lực và trí lực. Thể lực phụ thuộc vào tình trạng sức khỏe của con người, mức sống, thu nhập, chế độ ăn uống, chế độ làm việc, nghỉ ngơi,... Trí lực là nguồn tiềm năng to lớn của con người, đó là tài năng, năng khiếu cũng như quan điểm, lòng tin, nhân cách ... Nguồn nhân lực còn được hiểu với tư cách là tổng hợp những con người cụ thể tham gia vào quá trình lao động, là tổng thể các yếu tố về thể chất và tinh thần được huy động vào quá trình lao động. Với cách hiểu này, nguồn nhân lực bao gồm những người bắt đầu bước vào độ tuổi lao động trở lên và có tham gia vào nền sản xuất xã hội. Nguồn nhân lực và phát triển nguồn nhân lực là một trong những vấn đề cốt lõi của sự nghiệp phát triển kinh tế - xã hội ở mỗi quốc gia. Đặc biệt trong thời đại ngày nay, đối với các nước đang phát triển, giải quyết vấn đề này đang là yêu cầu được đặt ra hết sức cấp thiết, vì nó vừa mang tính thời sự, vừa mang tính chiến lược xuyên suốt quá trình phát triển kinh tế - xã hội của mỗi nước.
7 Như vậy, xem xét dưới các góc độ khác nhau có thể có những khái niệm khác nhau về nguồn nhân lực nhưng những khái niệm này đều thống nhất nội dung cơ bản: Nguồn nhân lực là nguồn cung cấp sức lao động cho xã hội. Con người với tư cách là yếu tố cấu thành lực lượng sản xuất giữ vị trí hàng đầu, là nguồn lực cơ bản và nguồn lực vô tận của sự phát triển không thể chỉ được xem xét đơn thuần ở góc độ số lượng hay chất lượng mà là sự tổng hợp của cả số lượng và chất lượng; không chỉ là bộ phận dân số trong độ tuổi lao động mà là các thế hệ con người với những tiềm năng, sức mạnh trong cải tạo tự nhiên, cải tạo xã hội. Theo định nghĩa của Liên Hợp Quốc:" Nguồn nhân lực là trình độ lành nghề, là kiến thức và năng lực của toàn bộ cuộc sống con người hiện có thực tế hoặc tiềm năng để phát triển kinh tế - xã hội trong một cộng đồng" Theo PGS.TS Nguyễn Ngọc Quân: “Nguồn nhân lực của một tổ chức bao gồm tất cả những người lao động làm việc trong tổ chức đó, còn nhân lực được hiểu là nguồn lực của mỗi con người mà nguồn lực này gồm có thể lực và trí lực”. Vì vậy, có thể tổng hợp và rút ra định nghĩa như sau: Nguồn nhân lực là tổng thể số lượng và chất lượng con người với tổng hòa các tiêu chí về trí lực, thể lực và những phẩm chất đạo đực - tinh thần tạo nên năng lực mà bản thân con người và xã hội đã, đang và sẽ huy động vào quá trình lao động sang tạo vì sự phát triển và tiến bộ xã hội. Với tư cách là tiềm năng lao động của mỗi vùng, miền hay quốc gia thì nguồn nhân lực là tài nguyên cơ bản nhất. 1.1.1.2. Chất lượng nguồn nhân lực Chất lượng nguồn nhân lực là trạng thái nhất định của nguồn nhân lực thể hiện mối quan hệ giữa các yếu tố cấu thành nên bản chất bên trong của nguồn nhân lực. Chất lượng nguồn nhân lực không những là chỉ tiêu phản ánh trình độ phát triển kinh tế, mà còn là chỉ tiêu phản ánh trình độ phát triển về
8 mọi mặt đời sống xã hội, bởi lẽ chất lượng nguồn nhân lực cao sẽ tạo ra động lực mạnh mẽ hơn với tư cách không chỉ là nguồn nhân lực của sự phát triển, mà còn thể hiện mức độ văn minh của một xã hội nhất định. Theo Đỗ Văn Phức, chất lượng nguồn nhân lực thể hiện mối quan hệ giữa các yếu tố cấu thành nên bản chất bên trong của nguồn nhân lực, được biểu hiện thông qua các tiêu chí: sức khỏe, trình độ chuyên môn, trình độ học vấn và phẩm chất tâm lý xã hội. Chất lượng nguồn nhân lực là khái niệm tổng hợp bao gồm những nét đặc trưng về trạng thái trí lực, thể lực, phong cách đạo đức, lối sống và tinh thần của nguồn nhân lực. Chất lượng nguồn nhân lực do trình độ phát triển kinh tế xã hội và chính sách đầu tư phát triển nguồn nhân lực của chính phủ quyết định.[9] Chất lượng nguồn nhân lực là một trong những yêu tố quyết định đến năng lực cạnh tranh của nền kinh tế đất nước. Từ khi tham gia vào tổ chức Thương mại Thế giới (WTO), để nâng cao năng lực cạnh tranh, Nhà nước, ngành giáo dục, đào tạo, dạy nghề và các doanh nghiệp đã có nhiều cố gắng phát triển nguồn nhân lực, đào tạo chuyên gia, thu hút nhân tài, từng bước đáp ứng yêu cầu phát triển kinh tế, nâng dần năng lực cạnh tranh của các tổ chức kinh tế - xã hội nói riêng và năng lực cạnh tranh của cả quốc gia nói chung. 1.1.1.3. Cán bộ, công chức, viên chức Theo quy định của Luật Cán bộ, công chức năm 2008 thì cán bộ và công chức có những tiêu chí chung là: công dân Việt Nam; trong biên chế; hưởng lương từ Ngân sách nhà nước (riêng trường hợp công chức làm việc trong bộ máy lãnh đạo, quản lý của đơn vị sự nghiệp công lập thì tiền lương được bảo đảm từ quỹ lương của đơn vị sự nghiệp công lập theo quy định của pháp luật); giữ một công vụ, nhiệm vụ thường xuyên; làm việc trong công sở; được phân định theo cấp hành chính (cán bộ ở Trung ương, cấp tỉnh, cấp huyện; cán bộ cấp xã; công chức ở Trung ương, cấp tỉnh, cấp huyện; cán bộ, công chức cấp xã). Bên cạnh đó, giữa cán bộ và công chức được phân định rõ theo tiêu chí riêng, gắn với cơ chế hình thành.
9 Khoản 1 Điều 4 của Luật Cán bộ, công chức quy định cán bộ là công dân Việt Nam, được bầu cử, phê chuẩn, bổ nhiệm giữ chức vụ, chức danh theo nhiệm kỳ trong cơ quan của Đảng Cộng sản Việt Nam, Nhà nước, tổ chức chính trị - xã hội ở Trung ương, ở cấp tỉnh, ở cấp huyện, trong biên chế và hưởng lương từ ngân sách nhà nước. Theo quy định này thì tiêu chí xác định cán bộ gắn với cơ chế bầu cử, phê chuẩn, bổ nhiệm giữ chức vụ, chức danh theo nhiệm kỳ. Những người đủ các tiêu chí chung của cán bộ, công chức mà được tuyển vào làm việc trong các cơ quan của Đảng, Nhà nước, tổ chức chính trị - xã hội thông qua con đường bầu cử, phê chuẩn, bổ nhiệm giữ chức vụ chức danh theo nhiệm kỳ thì được xác định là cán bộ. Thực tế cho thấy, cán bộ luôn gắn liền với chức vụ, chức danh theo nhiệm kỳ; hoạt động của họ gắn với quyền lực chính trị được nhân dân hoặc các thành viên trao cho và chịu trách nhiệm chính trị trước Đảng, Nhà nước và nhân dân. Việc quản lý cán bộ phải thực hiện theo các văn bản pháp luật tương ứng chuyên ngành điều chỉnh hoặc theo Điều lệ. Do đó, căn cứ vào các tiêu chí do Luật Cán bộ, công chức 2008 quy định, những ai là cán bộ trong cơ quan của Đảng, tổ chức chính trị - xã hội sẽ được các cơ quan có thẩm quyền của Đảng căn cứ Điều lệ của Đảng, của tổ chức chính trị - xã hội quy định cụ thể. Những ai là cán bộ trong cơ quan nhà nước sẽ được xác định theo quy định của Luật tổ chức Quốc hội, Luật Tổ chức Chính phủ, Luật Tổ chức Toà án nhân dân, Luật Tổ chức Viện Kiểm sát nhân dân, Luật Tổ chức Hội đồng nhân dân và Uỷ ban nhân dân, Luật Kiểm toán nhà nước và các quy định khác của pháp luật có liên quan và do uỷ ban Thường vụ Quốc hội quy định cụ thể. [10] Khoản 2 Điều 4 Luật Cán bộ, công chức quy định công chức là công dân Việt Nam, được tuyển dụng, bổ nhiệm vào ngạch, chức vụ, chức danh trong cơ quan của Đảng Cộng sản Việt Nam, Nhà nước, tổ chức chính trị - xã hội ở Trung ương, cấp tỉnh, cấp huyện; trong cơ quan, đơn vị thuộc Quân