Luận văn Thạc sĩ Quản lý kinh tế: Nâng cao năng lực lãnh đạo cho cán bộ quản lý tại Công ty TNHH MTV Thông tin M1

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:106

Thêm vào BST

Báo xấu

49
lượt xem 16
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Đề tài hệ thống hóa các lý thuyết về năng lực lãnh đạo; đánh giá năng lực lãnh đạo của đội ngũ cán bộ quản lý tại Công ty TNHH MTV Thông tin M1; đề xuất các giải pháp nhằm nâng cao nâng cao năng lực lãnh đạo của đội ngũ cán bộ quản lý tại Công ty TNHH MTV Thông tin M1.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luận văn Thạc sĩ Quản lý kinh tế: Nâng cao năng lực lãnh đạo cho cán bộ quản lý tại Công ty TNHH MTV Thông tin M1

ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI TRƢỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ BÙI NGỌC ĐÔNG NÂNG CAO NĂNG LỰC LÃNH ĐẠO CHO CÁN BỘ QUẢN LÝ TẠI CÔNG TY TNHH MỘT THÀNH VIÊN THÔNG TIN M1 LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ KINH TẾ CHƢƠNG TRÌNH ĐỊNH HƢỚNG ỨNG DỤNG Hà Nội – 2020
ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI TRƢỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ -------------------------- BÙI NGỌC ĐÔNG NÂNG CAO NĂNG LỰC LÃNH ĐẠO CHO CÁN BỘ QUẢN LÝ TẠI CÔNG TY TNHH MỘT THÀNH VIÊN THÔNG TIN M1 Chuyên ngành: QLKT Mã số: 60 34 04 10 LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ KINH TẾ CHƢƠNG TRÌNH ĐỊNH HƢỚNG ỨNG DỤNG NGƢỜI HƢỚNG DẪN KHOA HỌC: PGS.TS. PHAN KIM CHIẾN XÁC NHẬN CỦA XÁC NHẬN CỦA CHỦ TỊCH HĐ CÁN BỘ HƢỚNG DẪN CHẤM LUẬN VĂN PGS.TS. Phan Kim Chiến Hà Nội – 2020
LỜI CẢM ƠN Trƣớc tiên, cho phép tôi đƣợc bày tỏ lòng biết ơn chân thành thầy giáo PGS.TS. Phan Kim Chiến, mặc dù bận rộn với công tác giảng dạy, hƣớng dẫn nhiều nghiên cứu sinh, song vẫn tậm tình chỉ bảo, giúp đỡ cho tôi trong suốt quá trình thực luận văn, cũng nhƣ luôn tạo mọi điều kiện thuận lợi để tôi có thể hoàn thành luận văn này. Tôi cũng xin chân thành gửi lời cảm ơn đến các thầy, cô thuộc khoa Kinh tế chính trị Phòng Đào tạo Trƣờng Đại học Kinh tế - Đại học Quốc gia Hà Nội đã trực tiếp giảng dạy và hƣớng dẫn cho tôi điều chỉnh để hoàn thiện nội dung nghiên cứu của mình. Chân thành gửi lời cảm ơn đến các cán bộ chỉ huy, lãnh đạo và đồng nghiệp của Công ty TNHH MTV Thông tin M1 đã đã giúp đỡ, khuyến khích tôi trong quá trình học tập và thực hiện luận văn này. Xin chân thành cảm ơn! Tác giả Luận văn Bùi Ngọc Đông
LỜI CAM ĐOAN Ngƣời viết xin cam đoan luận văn " Nâng cao năng lực lãnh đạo cho cán bộ quản lý tại Công ty TNHH Một thành viên Thông tin M1" là công trình nghiên cứu khoa học độc lập, do chính tác giả thực hiện dƣới sự giúp đỡ, chỉ bảo của giáo viên hƣớng dẫn, không sao chép ở bất kỳ một công trình nào khác. Các số liệu đƣợc nêu trong luận văn là kết quả thống kê, phân tích và tổng hợp một cách trung thực, chính xác và có nguồn gốc rõ ràng. Hà nội, ngày tháng năm 2019 Ngƣời thực hiện Bùi Ngọc Đông
DANH MỤC VIẾT TẮT KÍ HIỆU TÊN ĐẦY ĐỦ CBQL Cán bộ quản lý CB, CNV Cán bộ, công nhân viên FTA Hiệp định thƣơng mại tự do KPI Chỉ số hiệu quả TNHH Trách nhiệm hữu hạn CNVTQĐ Công nghiệp - Viễn thông Quân đội ii
DANH MỤC BẢNG Bảng 3.1: Kết quả kinh doanh giai đoạn 2014 – 2018……….....………………48 Bảng 3.2: Tổng số lao động của công ty tính đến thời điểm tháng 12/2015........49 Bảng 3.3: Trình độ chuyên môn của lao động trong công ty Thông tin M1 ..….49 Bảng 3.4: Cơ cấu tổ chức, biên chế các cơ quan đơn vị..………………..……..50 Bảng 3.5: Cơ cấu lao động quản lý trong tổng số lao động của công ty ………51 Bảng 3.6: Trình độ chuyên môn đào tạo của cán bộ quản lý trong công ty…….51 Bảng 3.7: Cơ cấu độ tuổi của cán bộ quản lý trong công ty..…..………………52 Bảng 3.8: Kết quả xếp loại của cán bộ quản lý trong công ty……………..……53 Bảng 3.9: Khung năng lực lãnh đạo đánh giá cán bộ quản lý của Công ty TNHH MTV Thông tin M1……………………………………………………………..55 Bảng 3.10: Số liệu đánh giá về kiến thức chuyên môn của cán bộ quản lý….…57 Bảng 3.11: Số liệu đánh giá về kỹ năng lãnh đạo của cán bộ quản lý……….....60 Bảng 3.12: Số liệu đánh giá về phẩm chất đạo đức của cán bộ quản lý….…….63 iii
DANH MỤC HÌNH Hình 1.1: Các yếu tố cấu thành năng lực lãnh đạo……..………...…………….16 Hình 1.2: Vai trò của cán bộ quản lý trong doanh nghiệp…….......………….. 17 Hình 1.3: Mô hình năng lực lãnh đạo do các bộ phận cấu thành ..………….….22 Hình 3.1: Cơ cấu tổ chức của Công ty ………………..………………………. 46 Hình 3.2: Cơ cấu lao động quản lý trên tổng số lao động của công ty……..…..51 Hình 3.3: Tỷ trọng trình độ ngoại ngữ của cán bộ quản lý..……..……………..58 Hình 3.4: Sự phù hợp giữa chuyên môn đào tạo của CBQL với công việc….....59 Hình 3.5: Kiến thức về pháp luật, quản lý Nhà nƣớc của CBQL với công việc……………………………………………………………………………...59 Hình 3.6: Kết quả điều tra về kỹ năng ra quyết định của đội ngũ CBQL …..... 62 Hình 3.7: Kết quả điều tra về tầm nhìn chiến lƣợc của đội ngũ CBQL…..….....62 iv
MỤC LỤC LỜI CẢM ƠN ......................................................................................................... i LỜI CAM ĐOAN ................................................................................................. iv DANH MỤC VIẾT TẮT ....................................................................................... ii DANH MỤC BẢNG .............................................................................................iii DANH MỤC HÌNH .............................................................................................. iv LỜI NÓI ĐẦU ....................................................................................................... 1 CHƢƠNG 1: TỔNG QUAN TÌNH HÌNH NGHIÊN CỨU VÀ CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ NĂNG LỰC LÃNH ĐẠO ................................................................... 6 1.1. Tổng quan tình hình nghiên cứu ................................................................... 6 1.2. Cơ sở lý luận về năng lực lãnh đạo ............................................................ 12 1.2.1. Các khái niệm................................................................................. 12 1.2.2. Vai trò của cán bộ quản lý trong doanh nghiệp .................................. 16 1.2.3. Phân loại cán bộ quản lý trong doanh nghiệp ..................................... 18 1.2.4. Những yêu cầu đối với cán bộ quản lý trong doanh nghiệp ............... 20 1.3. Nội dung nâng cao năng lực lãnh đạo của cán bộ quản lý trong doanh nghiệp .............................................................................................................................. 21 1.3.1. Nâng cao trình độ kiến thức ................................................................ 21 1.3.2. Nâng cao kỹ năng quản lý, lãnh đạo ................................................... 22 1.3.3. Nâng cao phẩm chất chính trị.............................................................. 22 1.3.4. Các tiêu chí đánh giá năng lực lãnh đạo của cán bộ quản lý trong doanh nghiệp ................................................................................................. 23 1.4. Các nhân tố ảnh hƣởng tới năng lực lãnh đạo của cán bộ quản lý trong doanh nghiệp ................................................................................................................... 25 1.4.1. Nhóm nhân tố thuộc về môi trƣờng bên trong doanh nghiệp ........ 25 1.4.2. Nhóm nhân tố thuộc về môi trƣờng bên ngoài .............................. 29 1.5. Kinh nghiệm nâng cao năng lực lãnh đạo của cán bộ quản lý trong doanh nghiệp ................................................................................................................... 30 1.5.1. Kinh nghiệm về nâng cao năng lực lãnh đạo của cán bộ quản lý của một số doanh nghiệp ..................................................................................... 30 1.5.2. Bài học rút ra về nâng cao năng lực lãnh đạo của cán bộ quản lý ...... 34 CHƢƠNG 2: PHƢƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU ................................................. 37 2.1. Nghiên cứu tài liệu, giáo trình, cơ sở lý luận từ đó đƣa ra khung lý thuyết . 37
2.1.1. Phƣơng pháp luận ................................................................................ 37 2.1.2. Các phƣơng pháp sử dụng để thực hiện luận văn ............................... 38 2.2. Thu thập số liệu ............................................................................................. 40 2.3. Phân tích số liệu ............................................................................................ 41 CHƢƠNG 3: THỰC TRẠNG NĂNG LỰC LÃNH ĐẠO CỦA CÁN BỘ QUẢN LÝ TẠI CÔNG TY TNHH MỘT THÀNH VIÊN THÔNG TIN M1 .... 42 3.1. Giới thiệu chung về Công ty TNHH Một thành viên Thông tin M1 ............ 42 3.1.1. Sơ lƣợc lịch sử hình thành và tình hình phát triển của Công ty.......... 42 3.1.2 Cơ cấu tổ chức, quản lý của Công ty ................................................... 45 3.1.3. Tình hình hoạt động sản xuất kinh doanh ........................................... 47 3.1.4. Cơ cấu lao động của Công ty .............................................................. 48 3.1.5. Quy mô của cán bộ quản lý tại Công ty TNHH MTV Thông tin M1 49 3.2. Thực trạng năng lực lãnh đạo của cán bộ quản lý tại Công ty TNHH MTV Thông tin M1 ........................................................................................................ 54 3.2.1. Thực trạng kiến thức chuyên môn của cán bộ quản lý thuộc Công ty TNHH MTV Thông tin M1........................................................................... 56 3.2.2. Thực trạng kỹ năng lãnh đạo của cán bộ quản lý của Công ty TNHH MTV Thông tin M1 ....................................................................................... 60 3.2.3. Thực trạng phẩm chất đạo đức của cán bộ quản lý thuộc Công ty TNHH MTV Thông tin M1........................................................................... 63 3.3. Đánh giá năng lực lãnh đạo của cán bộ quản lý tại Công ty TNHH MTV Thông tin M1 ........................................................................................................ 65 3.3.1. Kết quả đạt đƣợc ................................................................................ 65 3.3.2. Hạn chế ............................................................................................... 66 3.3.3. Nguyên nhân hạn chế ......................................................................... 67 CHƢƠNG 4: GIẢI PHÁP NÂNG CAO NĂNG LỰC LÃNH ĐẠO CỦA CÁN BỘ QUẢN LÝ TẠI CÔNG TY TNHH MTV THÔNG TIN M1 ....................... 70 4.1. Phƣơng hƣớng nâng cao năng lực lãnh đạo của cán bộ quản lý tại Công ty Thông tin M1 ........................................................................................................ 70 4.1.1. Căn cứ xác định phƣơng hƣớng .......................................................... 70 4.1.2. Phƣơng hƣớng nâng cao năng lực lãnh đạo cho đội ngũ cán bộ quản lý ....................................................................................................................... 73
4.1.3. Mục tiêu nâng cao năng lực lãnh đạo của cán bộ quản lý tại Công ty TNHH MTV Thông tin M1........................................................................... 74 4.2. Giải pháp nhằm nâng cao năng lực lãnh đạo của cán bộ quản lý tại Công ty Thông tin M1 ........................................................................................................ 75 4.2.1. Giải pháp về nâng cao nhận thức ........................................................ 75 4.2.2. Hoàn thiện mô hình tổ chức Công ty .................................................. 76 4.2.3. Kiện toàn đội ngũ cán bộ về số lƣợng và chất lƣợng .......................... 76 4.2.4. Nâng cao các kiến thức, kỹ năng cho đội ngũ cán bộ quản lý ............ 77 4.2.5. Hoàn thiện công tác quy hoạch cán bộ ............................................... 78 4.2.6. Hoàn thiện công tác tuyển dụng, bổ nhiệm......................................... 79 4.2.7. Hoàn thiện công tác đào tạo và phát triển nhân lực ............................ 80 4.2.8. Hoàn thiện chính sách đãi ngộ đối với cán bộ quản lý ....................... 80 4.3. Kiến nghị ....................................................................................................... 81 4.3.1. Kiến nghị với Thủ tƣớng Chính phủ ................................................... 81 4.3.2. Kiến nghị với Tập đoàn CNVTQĐ ..................................................... 82 TÀI LIỆU THAM KHẢO .................................................................................... 88
LỜI NÓI ĐẦU 1. Tính cấp thiết của đề tài Ngày nay, trong bối cảnh thế giới biến đổi không ngừng, xu thế hội nhập kinh tế quốc tế ngày càng sâu rộng, môi trƣờng kinh doanh và cạnh tranh toàn cầu ngày càng găy gắt và khốc liệt, cùng với sự phát triển không ngừng của khoa học kỹ thuật và quá trình toàn cầu hoá diễn ra mạnh mẽ, những yếu tố cạnh tranh truyền thống của các doanh nghiệp nhƣ vốn, nguyên vật liệu, công nghệ, v.v. đã dần trở nên bão hoà và sẽ thực sự không có ý nghĩa khi trong nội bộ doanh nghiệp đó chƣa đảm bảo có đƣợc một lực lƣợng cán bộ chủ chốt có đầy đủ năng lực và kinh nghiệm để điều hành doanh nghiệp phát triển. Những yêu cầu và thách thức đặt ra cho doanh nghiệp mà trực tiếp là đối với đội ngũ cán bộ quản lý ngày càng lớn, đòi hỏi việc nâng cao năng lực cho cán bộ quản lý là vấn đề cấp thiết, mang tính quyết định đến sự tồn tại và phát triển của mọi doanh nghiệp. Sau 30 năm thực hiện công cuộc đổi mới của đất nƣớc, các thành phần kinh tế, trong đó có hệ thống doanh nghiệp bao gồm cả doanh nghiệp Nhà nƣớc và doanh nghiệp tƣ nhân đã có bƣớc phát triển mạnh cả về số lƣợng và chất lƣợng, đóng góp đáng kể vào sự phát triển của nền kinh tế đất nƣớc. Tuy nhiên, bên cạnh những thành tích đạt đƣợc, hiệu quả hoạt động kinh doanh và năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp Việt Nam đƣợc đánh giá còn nhiều hạn chế. Một trong những nguyên nhân chủ đạo của những tồn tại này xuất phát từ kiến thức, trình độ và năng lực lãnh đạo, điều hành của cán bộ quản lý còn hạn chế, chƣa đáp ứng đƣợc yêu cầu của thực tiễn hiện nay. Nhận thức rõ tầm quan trọng cần phải quan tâm đúng mức trong hệ thống doanh nghiệp đó là nhân tố con ngƣời. Con ngƣời mà trƣớc hết là đối tƣợng cán bộ quản lý các cấp sẽ quyết định sự tồn tại, phát triển hay đi xuống, thậm chí phá sản của cả doanh nghiệp. Vấn đề lớn và khó nhất chính là quản lý con ngƣời, cả về tinh thần, thể lực và trí lực. Câu hỏi 1
thƣờng trực trong họ là: Làm thể nào để tuyển dụng đƣợc những nhân viên tài năng, trung thành và tận tuỵ: Làm thế nào để giữ đƣợc ngƣời tài bên mình: Làm thế nào để phát huy hết năng lực của nhân viên: Làm thế nào để xây dựng đƣợc một nền văn hoá doanh nghiệp lành mạnh, tiến bộ, trở thành nền tảng cho sự phát triển của doanh nghiệp. Nhận thức đƣợc tầm quan trọng của vấn đề này, công ty TNHH Một thành viên Thông tin M1 trong thời gian qua đã có nhiều cố gắng chăm lo xây dựng, bồi dƣỡng đội ngũ cán bộ quản lý mà trọng tâm là công tác đào tạo, rèn luyện, đánh giá nhằm nâng cao năng lực lãnh đạo cho đội ngũ cán bộ của Công ty. Là một đơn vị có quy mô tƣơng đối lớn trong lĩnh vực sản xuất thiết bị Quân sự và điện tử viễn thông, thƣờng xuyên đóng góp nhiều cho ngân sách Nhà nƣớc và tạo công ăn việc làm cho hàng nghìn lao động. Tuy nhiên trong thời kinh tế mở cửa, sản phẩm điện tử nói chung của Công ty bị cạnh tranh gay gắt bởi nhiều Tập đoàn có thƣơng hiệu toàn cầu hiện đang xâm chiếm thị trƣờng, cùng với nhiều Công ty trong nƣớc cũng liên tục mở rộng nhà máy, đầu tƣ dây chuyển công nghệ sản xuất. Xuất phát từ tình hình thực tế đó, việc nâng cao năng lực lãnh đạo cho đội ngũ cán bộ làm công tác quản lý, điều hành mọi hoạt động sản xuất kinh doanh trong giai đoạn hiện nay của công ty TNHH Một thành viên Thông tin M1 là vấn đề cấp thiết. Bên cạnh đó, Công ty TNHH Một thành viên Thông tin M1 hoạt động theo cơ chế bao cấp trong một thời gian rất dài kể từ trƣớc năm 2010 đã có tác động không nhỏ tới phƣơng pháp tƣ duy, điều hành và lãnh đạo của đại bộ phận CB, CNV. Mặc dù đội ngũ cán bộ cũng đã tích cực trong việc học tập nâng cao kiến thức chuyên môn và kỹ năng, song về bản chất vẫn chƣa đƣợc đào tạo một cách bài bản để trở thành nhà lãnh đạo chuyên nghiệp, hầu hết chỉ tập trung vào công tác quản lý theo các lĩnh vực đƣợc phân công. 2
Mặt khác, mặc dù kết quả sản xuất kinh doanh của công ty vẫn tăng trong mấy năm gần đây song thấy tốc độ tăng trƣởng doanh thu và lợi nhuận đang có xu hƣớng giảm mạnh; xu thế chuyển việc, nhảy việc của một bộ phận nhân sự chủ chốt trƣớc trào lƣu Start-up và sức hút của các tập đoàn công nghệ mới nổi. Các thống kê chỉ ra rằng, bên cạnh lý do về cơ chế chính sách, lƣơng, thƣởng thì môi trƣờng làm việc, vấn đề nêu gƣơng, tinh thần tiền phong gƣơng mẫu của ngƣời cán bộ quản lý các cấp cũng là một trong số các nhân tố tác động tới hiệu quả công việc, tình trạng chảy máu chất xám đang diễn ra hiện nay của Công ty. Do đó, việc nâng cao năng lực lãnh đạo cho đội ngũ cán bộ quản lý của công ty TNHH Một thành viên Thông tin M1 là vấn đề cấp bách. Nhận thức đƣợc tầm quan trọng của vấn đề quản trị nguồn nhân lực, đặc biệt là công tác lãnh đạo, điều hành và công tác quản lý đội ngũ cán bộ chủ chốt, tôi chọn đề tài “Nâng cao năng lực lãnh đạo cho cán bộ quản lý tại Công ty TNHH MTV Thông tin M1” làm đề tài luận văn của mình. 2. Câu hỏi nghiên cứu Nhằm giải quyết các vấn đề liên quan đến năng lực lãnh đạo của đội ngũ cán bộ quản lý thuộc Công ty TNHH Một thành viên Thông tin M1, tác giả đặt ra các câu hỏi nghiên cứu sau: - Yếu tố cấu thành và nhân tố nào ảnh hƣởng tới năng lực lãnh đạo của cán bộ quản lý Công ty TNHH Một thành viên Thông tin M1? - Thực trạng năng lực lãnh đạo của cán bộ quản lý ảnh hƣởng nhƣ thế nào đến kết quả hoạt động của Công ty TNHH Một thành viên Thông tin M1? - Làm thế nào để có thể nâng cao năng lực lãnh đạo cho cán bộ quản lý của Công ty TNHH Một thành viên Thông tin M1 trong thời gian tới? 3. Mục tiêu và nhiệm vụ nghiên cứu Mục tiêu nghiên cứu 3
Đề xuất các giải pháp nhằm nâng cao năng lực lãnh đạo của cán bộ quản lý Công ty TNHH Một thành viên Thông tin M1 và một số kiến nghị. Nhiệm vụ nghiên cứu - Hệ thống hóa các lý thuyết về năng lực lãnh đạo. - Đánh giá năng lực lãnh đạo của đội ngũ cán bộ quản lý tại Công ty TNHH MTV Thông tin M1. - Đề xuất các giải pháp nhằm nâng cao nâng cao năng lực lãnh đạo của đội ngũ cán bộ quản lý tại Công ty TNHH MTV Thông tin M1. 4. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu Đối tượng nghiên cứu Nghiên cứu thực trạng năng lực lãnh đạo của đội ngũ đội ngũ cán bộ quản lý tại Công ty TNHH MTV Thông tin M1. Phạm vi nghiên cứu Nội dung: - Luận văn nghiên cứu về năng lực lãnh đạo của đội ngũ cán bộ quản lý bao gồm kiến thức lãnh đạo, kỹ năng lãnh đạo và phẩm chất lãnh đạo. - Luận văn cũng giới hạn phạm vi nghiên cứu năng lực lãnh đạo của đội ngũ cán bộ từ cấp Phó phòng trở lên. Không gian: - Đề tài giới hạn điều tra, thu thập dữ liệu về cán bộ quản lý tại Công ty TNHH Một thành viên Thông tin M1. Thời gian: Hoạt động quản lý, lãnh đạo của cán bộ quản lý trong Công ty TNHH Một thành viên Thông tin M1 trong giai đoạn từ năm 2015 đến năm 2018; Các giải pháp đƣa ra đến năm 2025. 5. Kết cấu của luận văn 4
Ngoài phần Mở đầu; Kết luận; Phụ lục và Danh mục tài liệu tham khảo, luận văn đƣợc trình bày theo kết cấu 04 chƣơng nhƣ sau: Chƣơng 1: Tổng quan tình hình nghiên cứu và cơ sở lý luận về năng lực lãnh đạo của cán bộ quản lý trong doanh nghiệp. Chƣơng 2: Phƣơng pháp nghiên cứu. Chƣơng 3: Thực trạng năng lực lãnh đạo của cán bộ quản lý tại Công ty TNHH Một thành viên Thông tin M1. Chƣơng 4: Giải pháp nâng cao năng lực lãnh đạo của cán bộ quản lý tại Công ty TNHH Một thành viên Thông tin M1. 5
CHƢƠNG 1: TỔNG QUAN TÌNH HÌNH NGHIÊN CỨU VÀ CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ NĂNG LỰC LÃNH ĐẠO 1.1. Tổng quan tình hình nghiên cứu Doanh nghiệp có thể đƣợc xem nhƣ là tế bào của mọi nền kinh tế nói chung. Tùy thuộc vào tình hình thực tiễn, điều kiện cụ thể về cơ cấu, quy mô mà doanh nghiệp có một phƣơng thức riêng để vận hành tổ chức có hiệu quả, đồng bộ các cơ quan, phát huy đƣợc sức mạnh tổng hợp. Để làm đƣợc điều đó, rất cần bàn tay của các cán bộ quản lý trong doanh nghiệp, thực hiện quán xuyến, điều hành hoạt động sản xuất kinh doanh của tổ chức. Hoạt động quản lý ngày càng có ý nghĩa hết sức quan trọng, không chỉ bên trong mà còn đối với cả bên ngoài doanh nghiệp. Công trình nghiên cứu của Moore và Rudd (2004) cho thấy, không thể áp dụng một khung năng lực lãnh đạo chung cho mọi tình huống và mọi tổ chức do có sự khác nhau về quy mô, mục đích và các yếu tố tác động của môi trƣờng. Do đó, để đạt đƣợc mục tiêu đã xác định, cần phải có sự điều chỉnh phù hợp với đặc điểm, điều kiện cụ thể của mỗi tổ chức. Chính vì vậy, tác giả vẫn chọn lọc các nghiên cứu tiêu biểu về năng lực lãnh đạo của cả đội ngũ cán bộ nói chung và trong các doanh nghiệp nói riêng để hình thành khung năng lực lãnh đạo cơ bản, từ đó điều chỉnh các yếu tố sao cho phù hợp với mục tiêu nghiên cứu của mình, theo hƣớng tiếp cận về kiến thức - kỹ năng - phẩm chất của nhà lãnh đạo. Trong quá trình nghiên cứu tổng quan, tác giả sẽ tập trung nghiên cứu Hệ thống giáo trình, tài liệu về lãnh đạo và quản lý; Phân tích các công trình nghiên cứu liên quan đến năng lực lãnh đạo của cán bộ nói chung và cán bộ quản lý trong các doanh nghiệp nói riêng; Nghiên cứu các chủ trƣơng, quan điểm của Đảng và Nhà nƣớc ta về công tác cán bộ để làm sơ sở và nền tảng cho luận văn của mình. 6
Có một số lƣợng lớn các tài liệu hiện nay hệ thống hóa về mặt cơ sở lý luận, giúp ngƣời đọc nắm đƣợc những khái niệm căn bản về năng lực của ngƣời cán bộ, điển hình nhƣ: - Tài liệu Cẩm nang kỹ năng lãnh đạo của tác giả Jo Owen (ngƣời dịch: Ngọc Tuấn), nhà xuất bản Lao động (2012). Tài liệu đƣợc biên soạn trên cơ sở tỏng hợp các công trình nghiên cứu về kỹ năng lãnh đạo của một số lƣợng rất lớn các nhà lãnh đạo ở nhiều cấp độ, cả khu vực nhà nƣớc và tƣ nhân. Tác giả đã làm rõ những kỹ năng, kiến thức thực tiễn cần thiết để nhà lãnh đạo thành công. Bên cạnh đó, tài liệu không những đề cập đến các kỹ năng chuyên môn mà còn trang bị cho nhà lãnh đạo những kỹ năng nắm bắt về con ngƣời và các giá trị đời sống. Những kiến thức đó tạo ra tầm nhìn rộng lớn của một nhà lãnh đạo toàn diện và sâu sắc. Đây là nguồn dữ liệu quý giá cho tác giả tổng hợp, định hƣớng cho nội dung cơ sở lý luận, phƣơng pháp nghiên cứu và đánh giá thực trạng năng lực lãnh đạo của cán bộ quản lý trong toàn bộ luận văn. Tài liệu Phát triển kỹ năng lãnh đạo của tác giả John C. Maxwell (ngƣời dịch: Đinh Việt Hoà, Nguyễn Thị Kim Oanh), nhà xuất bản Lao động (2016). Nghiên cứu của tác giả đã làm rõ định nghĩa về lãnh đạo, phẩm chất của nhà lãnh đạo và làm rõ sự khác nhau giữa nhà quản lý và nhà lãnh đạo. Đảm bảo tất cả mọi ngƣời đều hoàn thành công việc là tài năng của nhà quản lý. Khích lệ ngƣời khác làm việc tốt hơn là tài năng của nhà lãnh đạo. Nhà lãnh đạo cần phải có những phẩm chất đƣợc lĩnh hội và trau dồi qua thời gian, đồng thời kết hợp những phẩm chất đó với khát vọng và sự quyết tâm.Nội dung tài liệu chỉ rõ năm cấp độ lãnh đạo. Khi nhà lãnh đạo phát triển thành công mỗi cấp độ với mọi ngƣời, họ sẵn sàng chấp thuận, thậm chí mong muốn tiếp tục đƣợc đón nhận những thay đổi cần thiết. Do đó, dù nhà lãnh đạo đang đạt ở bất cứ cấp độ nào thì những kiến thức mà tác giả trang bị cũng đều hƣớng tới việc khuyến khích 7
nhà quản lý, lãnh đạo truyền cảm hứng cho ngƣời khác bằng sự tận tâm và tầm nhìn xa trông rộng. Tài liệu Phát triển kỹ năng lãnh đạo của tác giả John Adair (ngƣời dịch: Bích Nga, Lan Nguyên), nhà xuất bản Tổng hợp TP.HCM (2008). Tác giả đã tổng hợp rất thành công các khái niệm về lãnh đạo, quản lý, mối liên hệ cần - đủ giữa nhà quản lý và nhà lãnh đạo. Nội dung tài liệu gồm bảy phần và phụ lục, cung cấp cho ngƣời đọc những kinh nghiệm quý báu, trang bị kỹ năng cần thiết và hữu ích trong tƣ duy cũng nhƣ quản lý, kinh doanh để củng cố, phát triển tổ chức một cách hiệu quả. Cuốn sách là cẩm nang quan trọng cho bất kỳ ai sắp đảm nhiệm vai trò lãnh đạo trong tổ chức, đồng thời rất thiết thực cho những nhà lãnh đạo muốn hoàn thiện hơn nữa các kỹ năng của mình. Do đó, đây thực sự là sự hỗ trợ quý giá dành cho bất cứ ai muốn có đựơc hiệu quả cao trong việc quản lý, kinh doanh của mình. Tài liệu cũng cung cấp danh mục để kiểm tra năng lực nhà lãnh đạo, và do đó đây là nguồn tham khảo rất có ý nghĩa trong việc xây dựng các tiêu chí đánh giá năng lực lãnh đạo của cán bộ quản lý trong luận văn của tác giả. - Cuốn sách Lãnh đạo các khu vực công của tác giả Phan Huy Đƣờng, nhà xuất bản Đại học Quốc gia Hà Nội (2016). Đƣợc kết cấu trên ba chƣơng, mỗi chƣơng kết hợp chặt chẽ giữa lý thuyết với ôn tập và các bài tập tình huống, tài liệu giúp ngƣời đọc hiểu bản chất công việc, các phẩm chất cần hội tụ đủ của nhà lãnh đạo hiệu quả; đồng thời có sự phân tích, so sánh, đánh giá, chọn lọc, kế thừa và tiếp thu tinh hoa tri thức của nhân loại về khoa học lãnh đạo trong hoạt động nghiên cứu cũng nhƣ thực tiễn lãnh đạo ở các cấp độ, trong điều kiện hội nhập sâu rộng của nƣớc ta. - Cuốn sách Lãnh đạo doanh nghiệp Việt Nam của của tác giả Lê Quân, nhà xuất bản Đại học Quốc gia Hà Nội (2015). Đây là công trình nghiên cứu có 8
giá trị to lớn, đã kết hợp các chuẩn mực quốc tế, kinh nghiệm của nƣớc ngoài với thực tiễn quản trị tại Việt Nam. Cuốn sách bao gồm 11 chƣơng, là sự tổng kết có hệ thống, chắt lọc nhƣng rất tƣờng minh, dễ hiểu. Có thể nói đây là một cẩm nang toàn diện, đúc kết kiến thức lãnh đạo từ cơ bản đến nâng cao, từ tổng quan đến chuyên sâu và có tính thực tiễn rất cao. Từ việc giới thiệu cơ cấu tổ chức công ty, chức năng nhiệm vụ các cơ quan bộ phận, cho đến những thuật ngữ, lý thuyết quản trị hiện đại nhƣ KPI, thẻ điểm cân bằng, khung năng lực, phát triển năng lực lãnh đạo, v.v. Xác định rõ tầm quan trọng của công tác cán bộ, Đảng và Nhà nƣớc ta luôn đặc biệt quan tâm tới việc xây dựng đội ngũ cán bộ các cấp có đủ trình độ, năng lực và phẩm chất đáp ứng yêu cầu mới. Trên tinh thần đánh giá khách quan, nhìn thẳng vào sự thật công tác cán bộ hiện nay, nhiều chủ trƣơng, chính sách quan trọng đã đƣợc đƣa ra nhƣ: Nghị quyết số 03-NQ/TW ngày 18/6/1997 về Chiến lược cán bộ thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước; Nghị quyết số 26-NQ/TW ngày 19/5/2018 về Tập trung xây dựng đội ngũ cán bộ các cấp, nhất là cấp chiến lược, đủ phẩm chất, năng lực và uy tín, ngang tầm nhiệm vụ; Kết luận 37-KL/TW, ngày 02/02/2009 về Tiếp tục đẩy mạnh thực hiện Chiến lược cán bộ đến năm 2020; Kết luận 24-/2012 của Bộ Chính trị về Đẩy mạnh công tác quy hoạch, luân chuyển cán bộ lãnh đạo, quản lý, v.v. Bên cạnh kết quả tích cực nhƣ: đội ngũ cán bộ các cấp đã từng bƣớc phát triển cả về số lƣợng và chất lƣợng, phần lớn đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ; năng động, sáng tạo, thích ứng với xu thế hội nhập; có năng lực, phẩm chất, uy tín, Đảng ta cũng chỉ rõ những hạn chế, yếu kém của công tác xây dựng đội ngũ cán bộ trong bối cảnh cách mạng công nghiệp 4.0 nhƣ: chất lƣợng, năng lực của đội ngũ cán bộ chƣa đồng đều, thiếu cán bộ lãnh đạo quản lý giỏi; công tác đánh giá, quy hoạch cán bộ và chuyển tiếp giữa các thế hệ còn nhiều bất cập; còn coi nhẹ công tác sơ kết, 9
tổng kết thực tiễn, v.v. Đã có nhiều công trình nghiên cứu, bài viết về nâng cao chất lƣợng đội ngũ cán bộ nhằm đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ trong tình hình mới, điển hình nhƣ: - Một loạt bài viết về lãnh đạo của tác giả Trần Thị Thanh Thủy trên tạp chí Quản lý Nhà nƣớc, bao gồm: “Lãnh đạo thông qua Tầm nhìn” (tháng 01/2014). “Tƣ duy lãnh đạo: Quan niệm, cấu trúc và vai trò đối với quá trình lãnh đạo” (tháng 06/2016); “Lãnh đạo thông qua chiến lƣợc: Vai trò của Chiến lƣợc trong lãnh đạo công” (tháng 10/2016). Các bài viết đã làm rõ khái niệm, cấu trúc, đặc điểm, vai trò của lãnh đạo, làm cơ sở cho việc đánh giá thực trạng năng lực lãnh đạo và đề xuất giải pháp nâng cao năng lực lãnh đạo cho cán bộ quản lý trong luận văn của tác giả. - Bài viết “Bồi dƣỡng tƣ duy chiến lƣợc cho đội ngũ cán bộ lãnh đạo, quản lý đáp ứng yêu cầu công nghiệp hóa, hiện đại hóa và hội nhập quốc tế ở Việt Nam hiện nay: Thực trạng và vấn đề đặt ra” (2016) của tác giả Trần Văn Phòng, Tạp chí Thông tin Khoa học Lý luận chính trị; “Mấy giải pháp nâng cao chất lƣợng đánh giá đội ngũ cán bộ khoa học, kỹ thuật quân sự” (2019) của tác giả Lê Minh Sơn, tạp chí Quốc phòng toàn dân, v.v. và rất nhiều bài viết khác có liên quan tới chủ đề này. Các nhà nghiên cứu đã tập trung phân tích, chỉ ra tồn tại trong công tác quản lý, lãnh đạo hiện nay của đội ngũ cán bộ các cấp thời hội nhập, đồng thời đặt ra những vấn đề phải giải quyết và đề xuất các nhóm giải pháp quan trọng nhằm nâng cao chất lƣợng trong hệ thống quản lý. Qua nghiên cứu, tác giả đã tổng hợp, so sánh và vận dụng vào phân tích thực trạng và đề xuất giải pháp nâng cao năng lực cán bộ quản lý trong luận văn của mình. Trƣớc thực tiễn hoạt động sản xuất kinh doanh của các doanh nghiệp Việt Nam ngày càng chịu sự cạnh tranh gay gắt, nhất là sau khi nƣớc ta gia nhập Tổ chức thƣơng mại thế giới và nhiều hiệp định thƣơng mại song phƣơng, đa 10