Luận văn Thạc sĩ Quản lý xây dựng: Hoàn thiện công tác quản lý chi phí giai đoạn chuẩn bị dự án xây dựng tại Trung tâm phát triển quỹ đất Ninh Thuận - Chi nhánh Thuận Nam - Ninh Phước, tỉnh Ninh Thuận

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:119

Thêm vào BST

Báo xấu

28
lượt xem 6
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Mục tiêu của đề tài là đề xuất giải pháp hoàn thiện công tác quản lý chi phí giai đoạn chuẩn bị dự án đối với các dự án do Trung tâm phát triển quỹ đất Ninh Thuận - Chi nhánh Thuận Nam - Ninh Phước thực hiện, áp dụng cho các dự án công trình của tỉnh Ninh Thuận.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luận văn Thạc sĩ Quản lý xây dựng: Hoàn thiện công tác quản lý chi phí giai đoạn chuẩn bị dự án xây dựng tại Trung tâm phát triển quỹ đất Ninh Thuận - Chi nhánh Thuận Nam - Ninh Phước, tỉnh Ninh Thuận

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ NÔNG NGHIỆP VÀ PTNT TRƯỜNG ĐẠI HỌC THỦY LỢI ---------- BẠCH THỊ KIÊN HOÀN THIỆN CÔNG TÁC QUẢN LÝ CHI PHÍ GIAI ĐOẠN CHUẨN BỊ DỰ ÁN XÂY DỰNG TẠI TRUNG TÂM PHÁT TRIỂN QUỸ ĐẤT NINH THUẬN-CHI NHÁNH THUẬN NAM- NINH PHƯỚC LUẬN VĂN THẠC SĨ NINH THUẬN, NĂM 2018
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ NÔNG NGHIỆP VÀ PTNT TRƯỜNG ĐẠI HỌC THỦY LỢI ---------- BẠCH THỊ KIÊN HOÀN THIỆN CÔNG TÁC QUẢN LÝ CHI PHÍ GIAI ĐOẠN CHUẨN BỊ DỰ ÁN XÂY DỰNG TẠI TRUNG TÂM PHÁT TRIỂN QUỸ ĐẤT NINH THUẬN-CHI NHÁNH THUẬN NAM- NINH PHƯỚC Chuyên ngành: Quản lý xây dựng Mã số: 85.80.302 NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC: PGS.TS Đồng Kim Hạnh NINH THUẬN, NĂM 2018
LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của riêng tôi và đƣợc sự hƣớng dẫn khoa học của PGS.TS Đồng Kim Hạnh. Các nội dung nghiên cứu, kết quả trong đề tài này là trung thực và chƣa đƣợc công bố dƣới bất kỳ hình thức nào. Những số liệu trong các bảng biểu, hình ảnh phục vụ cho việc phân tích, nhận xét, đánh giá đƣợc tác giả thu thập từ các nguồn khác nhau có ghi rõ trong phần tài liệu tham khảo. Ngoài ra, trong luận văn còn sử dụng một số nhận xét, đánh giá cũng nhƣ số liệu của các tác giả khác (nếu có) đều có trích dẫn và chú thích nguồn gốc. Tác giả luận văn Bạch Thị Kiên i
LỜI CẢM ƠN Xin gửi lời cảm ơn chân thành tới PGS.TS Đồng Kim Hạnh – Trƣờng Đại học Thủy lợi Hà Nội, ngƣời thầy đã nhiệt tâm hƣớng dẫn tôi hoàn thành luận văn và giúp tôi có cơ hội đƣợc một cái nhìn tổng thể, đầy đủ và mới mẻ về lĩnh vực quản lý chi phí trong giai đoạn đầu dự án. Xin cảm ơn Quý thầy cô của Trƣờng Đại học Thủy lợi, đã hết lòng truyền đạt các kiến thức trong suốt thời gian tôi đƣợc học tập tại trƣờng, đã giúp tôi tìm hiểu và mở rộng thêm nhiều kiến thức chuyên ngành xây dựng, quản lý chi phí xây dựng trên tầm cao, rộng và đơn vị đã tạo điều kiện, giúp đỡ tôi góp phần hoàn thành nội dung luận văn. Đề tài tốt nghiệp đã đƣợc tác giả đầu tƣ nhiều công sức, thời gian và tâm huyết để thực hiện. Tuy nhiên do kinh nghiệm thực tế chƣa nhiều và trình độ còn hạn chế nên trong quá trình nghiên cứu hoàn thiện luận văn của mình vẫn tồn tại những sai sót và hạn chế nhất định. Tác giả rất mong nhận đƣợc sự góp ý quý báu của quý Thầy, Cô để giúp cho tác giả khi trở về đơn vị công tác của mình hoàn thành tốt hơn nữa những nhiệm vụ mà Ban lãnh đạo của đơn vị giao phó, đồng thời thực hiện tốt hơn nữa chức trách của một ngƣời cán bộ trong việc thực thi công vụ của mình. Xin chân thành cảm ơn! Tác giả luận văn Bạch Thị Kiên ii
MỤC LỤC 1. Tính cấp thiết của đề tài...................................................................................... 1 2. Mục đích nghiên cứu .......................................................................................... 2 3. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu ...................................................................... 2 4. Cách tiếp cận và phƣơng pháp nghiên cứu ......................................................... 2 5. nghĩa khoa học và thực ti n của đề tài............................................................ 2 6. Kết quả dự kiến đạt đƣợc.................................................................................... 3 7. Nội dung luận văn .............................................................................................. 3 CHƢƠNG 1 TỔNG QUAN VỀ CÔNG TÁC QUẢN L CHI PHÍ GIAI ĐOẠN CHUẨN BỊ DỰ ÁN KHI XÂY DỰNG CÔNG TRÌNH .......................................... 5 1.1 Quản lý dự án đầu tƣ xây dựng công trình ........................................................... 5 1.1.1 Dự án đầu tƣ xây dựng công trình ............................................................. 5 1.1.2 Quản lý dự án đầu tƣ xây dựng công trình ................................................ 8 1.1.3 Nội dung của Quản lý dự án ĐTXD công trình ........................................ 9 1.1.4 Vai trò Quản lý dự án ĐTXD công trình ................................................. 11 1.2 Công tác Quản lý chi phí trong giai đoạn chuẩn bị dự án .................................. 11 1.2.1 Các nội dung chi phí trong giai đoạn chuẩn bị dự án .............................. 13 1.2.2 Phƣơng pháp xác định chi phí chuẩn bị đầu tƣ (Tổng mức đầu tƣ) ........ 14 1.2.3 Công tác thẩm định, phê duyệt chi phí chuẩn bị đầu tƣ ......................... 16 1.2.4 Công tác thẩm định, phê duyệt điều chỉnh chi phí đầu tƣ ...................... 17 1.3 Kinh nghiệm tính toán chi phí giai đoạn chuẩn bị dự án một số tổ chức Quốc tế và kinh nghiệm đối với Việt Nam về quản lý chi phí .............................................. 18 1.3.1 Trung Quốc .............................................................................................. 18 1.3.2 Cộng hòa Pháp ......................................................................................... 19 1.3.3 Tại Singapore........................................................................................... 19 iii
1.3.4 Tại Việt Nam ........................................................................................... 19 1.4 Các nhân tố ảnh hƣởng đến công tác quản lý chi phí ĐTXDCT ....................... 21 1.4.1 Đối với các dự án đầu tƣ xây dựng công trình nói chung ....................... 21 1.4.2 Ảnh hƣởng công tác giải phóng mặt bằng đến chi phí đầu tƣ xây dựng . 22 1.4.3 Trách nhiệm của các cơ quan quản lý nhà nƣớc trong việc lập và quản lý chi phí xây dựng ............................................................................................... 27 1.4.4 Trách nhiệm của ngƣời quyết định đầu tƣ trong việc lập và quản lý chi phí xây dựng công trình .................................................................................... 28 1.4.5 Trách nhiệm của chủ đầu tƣ trong việc lập và quản lý chi phí................ 29 1.4.6 Quyền và trách nhiệm của nhà thầu thi công xây dựng .......................... 30 Kết luận chƣơng 1 .................................................................................................... 31 CHƢƠNG 2 CƠ SỞ L LUẬN THỰC HIỆN CÔNG TÁC QUẢN L CHI PHÍ XÂY DỰNG CÔNG TRÌNH ................................................................................... 33 2.1 Các văn bản pháp quy về quản lý chi phí xây dựng ........................................... 33 2.2 Công tác quản lý chi phí đầu tƣ xây dựng .......................................................... 35 2.2.1 Nguyên tắc lập chi phí dự án đầu tƣ xây dựng công trình ...................... 36 2.2.2 Nguyên tắc quản lý chi phí đầu tƣ xây dựng công trình ......................... 36 2.2.3 Nội dung quản lý chi phí đầu tƣ xây dựng công trình ............................. 37 2.3 Cách xác định chi phí của công tác bồi thƣờng, hỗ trợ và tái định cƣ, giải phóng mặt bằng trong giai đoạn đầu dự án xây dựng công trình ........................................ 50 2.3.1 Chi phí bồi thƣờng về đất ........................................................................ 51 2.3.2 Chi phí bồi thƣờng về tài sản................................................................... 53 2.3.3 Chi phí bồi thƣờng về hoa màu, cây trồng .............................................. 54 2.3.4 Các chính sách hỗ trợ .............................................................................. 54 2.4 Công tác quản lý chi phí đầu tƣ xây dựng dự án Nâng cấp mở rộng QL1A và QL 14 qua Tây Nguyên, phần sử dụng vốn NSNN ................................................. 54 iv
Kết luận chƣơng 2 .................................................................................................... 56 CHƢƠNG 3 GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN CÔNG TÁC QUẢN L CHI PHÍ GIAI ĐOẠN CHUẨN BỊ DỰ ÁN CÔNG TRÌNH TẠI TRUNG TÂM PHÁT TRIỂN QUỸ ĐẤT NINH THUẬN ...................................................................................... 58 3.1 Giới thiệu chung về Trung tâm phát triển quỹ đất Ninh Thuận-Chi nhánh Thuận Nam-Ninh Phƣớc ...................................................................................................... 58 3.1.1 Giới thiệu về chức năng nhiệm vụ của Trung tâm .................................. 58 3.1.2 Đặc điểm tổ chức bộ máy của Trung tâm phát triển quỹ đất Ninh Thuận- Chi nhánh Thuận Nam-Ninh Phƣớc ................................................................. 61 3.2 Một số dự án của Trung tâm phát triển quỹ đất đã thực hiện ............................. 64 3.2.1 Dự án Đập hạ lƣu sông Dinh xã An Hải và Thành phố Phan Rang Tháp Chàm, tỉnh Ninh Thuận .................................................................................... 64 3.2.2 Dự án Tuyến đƣờng Minh Mạng, phƣờng Đô Vinh. .............................. 69 3.2.3 Tiểu dự án Hợp phần đền bù di dân và tái định cƣ thuộc Hệ thống Thủy lợi Tân Mỹ, Huyện Bác Ái, Tỉnh Ninh Thuận. ................................................ 70 3.3 Quy trình tổ chức quản lý chi phí dự án đầu tƣ xây dựng công trình. ............... 72 3.3.1 Giai đoạn chuẩn bị đầu tƣ ........................................................................ 72 3.3.2 Giai đoạn Thực hiện đầu tƣ ..................................................................... 72 3.3.3 Giai đoạn kết thúc đầu tƣ......................................................................... 73 3.4 Thực trạng và các tồn tại của công tác quản lý chi phí đối với các dự án của Trung tâm phát triển quỹ đất Ninh Thuận-Chi nhánh Thuận Nam-Ninh Phƣớc đã thực hiện ................................................................................................................... 73 3.4.1 Trình độ của cán bộ Trung tâm phát triển quỹ đất .................................. 74 3.4.2 Công tác Quản lý trong giai đoạn đầu thực hiện ..................................... 75 3.4.3 Những hạn chế, tồn tại và nguyên nhân trong chính sách bồi thƣờng, giải phóng mặt bằng trên địa bàn huyện Ninh Phƣớc nói riêng và tỉnh Ninh Thuận nói chung .......................................................................................................... 80 v
3.5 Giải pháp hoàn thiện công tác quản lý chi phí dự án của giai đoạn chuẩn bị dự án cho các công trình do Trung tâm quỹ đất thực hiện ............................................ 88 3.5.1 Hoàn thiện chính sách pháp luật về đất đai ............................................. 89 3.5.2 Kiện toàn nội dung chính sách về công tác bồi thƣờng, hỗ trợ và tái định cƣ ...................................................................................................................... 90 3.5.3 Tăng cƣờng vai trò cộng đồng trong việc tham gia công tác giải phóng mặt bằng ........................................................................................................... 91 3.5.4 Hoàn thiện công tác quản lý chi phí ........................................................ 92 Kết luận chƣơng 3 .................................................................................................... 93 Kết luận và kiến nghị ................................................................................................ 95 1. Kết luận............................................................................................................. 95 2. Kiến nghị .......................................................................................................... 96 vi
DANH MỤC CÁC HÌNH ẢNH Hình 1.1 Các thành phần của dự án xây dựng Hình 1.2 Các mục tiêu quản lý dự án ở Việt Nam Hình 2.1 Sơ đồ hệ thống văn bản pháp quy Hình 2.2 Cơ cấu các thành phần chi phí của Tổng mức đầu tƣ dự án Hình 3.1 Sơ đồ bộ máy tổ chức của Trung Tâm phát triển quỹ đất Hình 3.2 Mô hình Đập hạ lƣu sông Dinh Tiểu dự án Hợp phần đền bù di dân và tái định cƣ thuộc Hệ thống Hình 3.3 Thủy lợi Tân Mỹ, Huyện Bác Ái, Tỉnh Ninh Thuận vii
DANH MỤC BẢNG BIỂU Bảng 3.1 Tổng mức đầu tƣ của dự án ............................................................................62 Bảng 3.2 Tổng diện tích dự kiến thu hồi đất dự án đƣờng Minh Mạng ........................ 65 Bảng 3.3 Tổng mức đầu tƣ Dự án đƣờng Minh Mạng ..................................................66 Bảng 3.4 Tổng mức đầu tƣ dự án Hợp phần đền bù di dân và tái định cƣ thuộc Hệ thống Thủy lợi Tân Mỹ .................................................................................................67 Bảng 3.5 Bảng tổng hợp điều chỉnh chi phí cho công tác BTGPMB các dự án ...........73 Bảng 3.6 Bảng tổng hợp TMĐT điều chỉnh các dự án..................................................74 Bảng 3.7 Tổng mức đầu tƣ điều chỉnh Đập hạ lƣu sông Dinh ......................................75 Bảng 3.8 Bảng tổng hợp đơn giá đất điều chỉnh ........................................................... 80 Bảng 3.9 Bảng tổng hợp ý kiến về đơn giá đất ............................................................. 82 viii
DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT ĐTXDCT Đầu tƣ xây dựng công trình ĐTXD Đầu tƣ xây dựng GPMB Giải phóng mặt bằng QLDA Quản lý dự án QLCP Quản lý chi phí TĐC Tái định cƣ TMĐT Tổng mức đầu tƣ XDCT Xây dựng công trình XD Xây dựng UBND Ủy ban nhân dân ix
MỞ ĐẦU 1. Tính cấp thiết của đề tài Quản lý chi phí bồi thường GPMB, TĐC là một khâu quan trọng trong quản lý chi phí đầu tư xây dựng công trình. Chính phủ cũng đã ban hành nhiều văn bản quy định về bồi thường hỗ trợ, tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất; UBND các tỉnh cũng đã ban hành nhiều văn bản hướng dẫn chi tiết về công tác bồi thường, hỗ trợ, tái định cư. Chi phí bồi thường GPMB, TĐC của một dự án được lập và phê duyệt trong Tổng mức đầu tư xây dựng công trình thuộc Dự án đầu tư xây dựng công trình, các giai đoạn thiết kế tiếp theo không phê duyệt lại chi phí bồi thường GPMB, TĐC. Do đó, ngay từ giai đoạn lập dự án đầu tư xây dựng công trình, Trung tâm đã tổ chức lập, kiểm tra, thẩm định chi phí bồi thường GPMB, tái định cư về sự tuân thủ các chế độ chính sách của Nhà nước, đơn giá đất đai, tài sản, vật kiến trúc có phù hợp với đơn giá do UBND tỉnh ban hành trước khi trình Chủ đầu tư tham mưu cho Ủy ban nhân dân tỉnh phê duyệt. Trong giai đoạn thực hiện bồi thường GPMB để xây dựng dự án, công tác bồi thường GPMB các dự án đều do Trung tâm phát triển quỹ đất của huyện thực hiện. Vì thế, việc sử dụng đất để triển khai các dự án phát triển kinh tế - xã hội của Tỉnh Ninh Thuận một mặt đem lại những lợi ích rõ rệt về kinh tế, về hạ tầng, làm thay đổi chất lượng cuộc sống của người dân, Tuy nhiên, bên cạnh những mặt tích cực đã đạt được, vẫn còn có một số tồn tại vướng mắc bất cập trong công tác quản lý chi phí gây tổn thất về mặt thời gian, tài chính cho Nhà nước. Đây là vấn đề thường hay mắc phải của các Trung tâm phát triển quỹ đất cả nước, do tính chuyên môn hóa không cao và quan trọng hơn là tư duy quản lý chi phí công trình trong công tác thu hồi đất về chi phí bồi thường chưa thỏa đáng, các chi phí phát sinh trong việc tính toán của giai đoạn chuẩn bị đầu tư làm chậm tiến độ giải phóng mặt bằng bàn giao đất sạch cho nhà Đầu tư. Các dự án tại Ninh Thuận hiện nay đều rất vướng trong giai đoạn đầu này đòi hỏi cần nghiên cứu, tính toán về chi phí và định mức chi phí đền bù thỏa đáng. Chính vì những yêu cầu cấp thiết nêu trên, học viên mạnh dạn chọn đề tài “Hoàn thiện công tác quản lý chi phí giai đoạn chuẩn bị dự án xây dựng tại Trung tâm phát triển quỹ đất 1
Ninh Thuận-Chi nhánh Thuận Nam-Ninh Phƣớc, tỉnh Ninh Thuận” với mong muốn áp dụng những kiến thức đã được học tập, thực nghiệm và nghiên cứu nhằm góp phần tìm kiếm giải pháp đóng góp cho việc tăng cường công tác quản lý chi phí giai đoạn đầu dự án cho các công trình có tương tự. 2. Mục đích nghiên cứu Đề xuất giải pháp hoàn thiện công tác quản lý chi phí giai đoạn chuẩn bị dự án đối với các dự án do Trung tâm phát triển quỹ đất Ninh Thuận-Chi nhánh Thuận Nam-Ninh Phước thực hiện, áp dụng cho các dự án công trình của tỉnh Ninh Thuận. 3. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu - Đối tượng nghiên cứu của đề tài: Quản lý chi phí, tính toán chi phí của giai đoạn chuẩn bị dự án các công trình xây dựng trên địa bàn tỉnh Ninh Thuận; - Phạm vi nghiên cứu: Quản lý chi phí của giai đoạn chuẩn bị dự án đối với một số dự án công trình thu hồi đất của tỉnh Ninh Thuận. 4. Cách tiếp cận và phƣơng pháp nghiên cứu; - Cách tiếp cận: Đánh giá thực trạng về công tác quản lý chi phí các dự án do Chi nhánh thuận Nam-Ninh Phước phụ trách và thực hiện. - Tìm hiểu quá trình thực hiện tính toán và quản lý chi phí của giai đoạn chuẩn bị dự án đối với các công tác bồi thường, hỗ trợ và tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất giải phóng mặt bằng, đánh giá những ưu điểm và hạn chế của từng hệ thống chính sách, quản lý chi phí mà UBND tỉnh Ninh Thuận đang áp dụng; - Đề xuất hướng hoàn thiện hệ thống chính sách, cách tính toán và quản lý chi phí trên cơ sở phù hợp Hiến pháp và các quy định khác của pháp luật hiện hành. 5. ngh a hoa h c và thực ti n của đề tài ngh a khoa học Luận văn góp phần hệ thống hóa những cơ sở lý luận cơ bản về chi phí, quản lý chi phí đầu tư xây dựng công trình trong giai đoạn đầu dự án, những nhân tố ảnh hưởng đến chất lượng hoạt động quản lý chi phí trong giai đoạn này. Những nghiên cứu chuyên 2
sâu về quản lý chi phí đầu tư trong công tác bồi thường giải phóng mặt bằng do Trung tâm phát triển quỹ đất Ninh Thuận-Chi nhánh Thuận Nam-Ninh Phước thực hiện là những tài liệu góp phần hoàn thiện hơn lý luận về quản lý chi phí dự án đầu tư xây dựng công trình. ngh a thực ti n Nghiên cứu của đề tài s là những tài liệu tham khảo thiết thực, hữu ích có giá trị vận dụng vào công tác quản lý chi phí giai đoạn đầu thực hiện các dự án tương tự do Trung tâm phát triển quỹ đất Ninh Thuận-Chi nhánh Thuận Nam-Ninh Phước thực hiện nói riêng và các Trung tâm phát triển quỹ đất trên địa bàn tỉnh Ninh Thuận nói chung. 6. Kết quả dự iến đạt đƣợc Tổng quan các cơ sở lý luận về quản lý chi phí giai đoạn đầu thực hiện các dự án đầu tư xây dựng công trình. Nghiên cứu các yếu tố ảnh hưởng đến quản lý chi phí giai đoạn đầu của dự án đầu tư xây dựng công trình. Phân tích thực trạng về quản lý chi phí giai đoạn đầu thực hiện các dự án đầu tư xây dựng công trình do Trung tâm phát triển quỹ đất Ninh Thuận-Chi nhánh Thuận Nam- Ninh Phước thực hiện về công tác bồi thường giải phóng mặt bằng. Đánh giá những kết quả đã đạt được cần phát huy và những vấn đề còn tồn tại cần khắc phục. Luận văn đưa ra một số giải pháp kiến nghị nhằm nâng cao hiệu quả quản lý chi phí giai đoạn đầu thực hiện chủ yếu là trong công tác bồi thường giải phóng mặt bằng các dự án đầu tư xây dựng công trình tại Trung tâm phát triển quỹ đất Ninh Thuận-Chi nhánh Thuận Nam-Ninh Phước tiếp theo. 7. Cấu trúc của luận văn: Gồm 3 chƣơng Chương 1: Tổng quan về công tác quản lý chi phí giai đoạn chuẩn bị dự án khi xây dựng công trình. Chương 2: Cơ sở lý luận thực hiện công tác quản lý chi phí xây dựng công trình giai đoạn chuẩn bị dự án. 3
Chương 3: Giải pháp hoàn thiện công tác quản lý chi phí giai đoạn chuẩn bị dự án tại Trung Tâm phát triển quỹ đất Ninh Thuận NỘI DUNG LUẬN VĂN 4
CHƢƠNG 1 TỔNG QUAN VỀ CÔNG TÁC QUẢN L CHI PHÍ GIAI ĐOẠN CHUẨN BỊ DỰ ÁN KHI XÂY DỰNG CÔNG TRÌNH Quản lý chi phí giai đoạn chuẩn bị của dự án là một nội dung quan trọng trong công tác quản lý dự án. Quản lý chi phí trong giai đoạn đầu thực hiện của dự án chính là quá trình dự toán kinh phí, giám sát thực hiện chi phí theo tiến độ cho từng công việc và toàn bộ dự án, là việc tổ chức, phân tích số liệu và báo cáo những thông tin về chi phí nhằm đảm bảo thực hiện mục tiêu quản lý dự án về chi phí: đảm bảo chi phí nằm trong ngân sách được duyệt đồng thời dự án vẫn được đảm bảo về chất lượng và thời gian hoàn thành. Tuy nhiên, giữa ba yếu tố: thời gian, chi phí và mức độ hoàn thiện công việc trong mục tiêu quản lý dự án có mối quan hệ chặt ch với nhau. Giữ nguyên một yếu tố thì giữa hai yếu tố còn lại s có hiện tượng đánh đổi. Trong quản lý dự án, điều chỉnh tiến độ thời gian thực hiện các công việc có thể làm tăng hoặc giảm nguồn lực liên quan khác. Nhiều trường hợp muốn rút ngắn thời gian thực hiện một công việc thì cần tăng thêm chi phí và ngược lại muốn giảm bớt chi phí cho công việc phải kéo dài thêm thời gian thực hiện. Như vậy, trong điều kiện đảm bảo chất lượng dự án, nếu mục tiêu khác nhau về thời gian hoàn thành và chi phí: rút ngắn thời gian, đẩy nhanh tiến độ và sử dụng chi phí không quá lớn, giữ nguyên thời gian và tiết kiệm chi phí; nhà quản lý dự án s có những cách thức khác nhau, phương pháp khác nhau lấy nguyên tắc trên làm cơ sở. Các phương pháp có ưu, nhược điểm gì và làm thế nào để nâng cao, hoàn thiện công tác quản lý chi phí của dự án, đặc biệt quản lý chi phí dự án trong giai đoạn đầu thực hiện chuẩn bị dự án. 1.1 Quản lý Dự án đầu tƣ xây dựng công trình 1.1.1 Dự án đầu tư xây dựng công trình 1.1.1.1 Dự án đầu tư: Có nhiều khái niệm khác nhau về dự án đầu tư, nhưng những khái niệm thường xuyên được sử dụng khi nghiên cứu về dự án đầu tư như sau: 5
Dự án là tổng thể những chính sách, hoạt động về chi phí liên quan với nhau được thiết kế nhằm đạt được những mục tiêu nhất định trong một thời gian nhất định. Dự án đầu tư là một tập hợp những đề xuất có liên quan đến việc bỏ vốn để tạo mới, mở rộng hoặc cải tạo những cơ sở vật chất nhất định nhằm đạt được sự tăng trưởng về số lượng hoặc duy trì, cải tiến, nâng cao chất lượng sản phẩm hoặc dịch vụ trong khoảng thời gian xác định. Dự án đầu tư là tổng thể các biện pháp nhằm sử dụng các nguồn lực tài nguyên hữu hạn vốn có thể đem lại lợi ích thực cho xã hội càng nhiều càng tốt. Dự án đầu tư là tổng thể các hoạt động dự kiến với các nguồn lực và chi phí cần thiết, được bố trí theo một kế hoạch chặt ch với lịch thời gian và địa điểm xác định để tạo mới, mở rộng hoặc cải tạo những đối tượng nhất định nhằm thực hiện những mục tiêu kinh tế - xã hội nhất định. Như vậy về mặt hình thức: Dự án đầu tư là một hồ sơ tài liệu trình bày một cách chi tiết, có hệ thống các hoạt động và chi phí theo một kế hoạch nhằm đạt được những kết quả và thực hiện những mục tiêu nhất định trong tương lai. Về mặt quản lý: Dự án đầu tư là một công cụ quản lý việc sử dụng vốn, vật tư, lao động để tạo ra các kết quả tài chính, kinh tế - xã hội trong một thời gian dài. Về mặt nội dung: Dự án đầu tư là tổng thể các hoạt động và chi phí cần thiết, được bố trí theo một kế hoạch chặt ch với lịch thời gian và địa điểm xác định để tạo mới, mở rộng hoặc cải tạo những cơ sở vật chất nhất định nhằm thực hiện những mục tiêu nhất định trong tương lai. Khái niệm dự án đầu tư xây dựng công trình (ĐTXDCT): Dự án ĐTXDCT được hiểu là các dự án đầu tư có liên quan tới hoạt động xây dựng cơ bản như xây dựng nhà cửa, đường giao thông, cầu cống, Xét theo quan điểm động, có thể hiểu dự án ĐTXDCT là một quá trình thực hiện các nhiệm vụ từ ý tưởng ĐTXDCT thành hiện thực trong sự ràng buộc về kết quả (chất lượng), thời gian (tiến độ) và chi phí (giá thành) đã xác định trong hồ sơ dự án và được thực hiện trong những điều kiện không chắc chắn (rủi ro). 6
Dự án ĐTXDCT xét về mặt hình thức là tập hợp các hồ sơ về bản v thiết kế kiến trúc, thiết kế kỹ thuật và tổ chức thi công công trình xây dựng và các tài liệu liên quan khác xác định chất lượng công trình cần đạt được, tổng mức đầu tư của dự án và thời gian thực hiện dự án, hiệu quả kinh tế và hiệu quả xã hội của dự án. Theo Mục 15 Điều 3 Luật Xây dựng Việt Nam 2014 ngày 18/6/2014 thì, “Dự án đầu tư xây dựng là tập hợp các đề xuất có liên quan đến việc sử dụng vốn để tiến hành hoạt động xây dựng để xây dựng mới, sửa chữa, cải tạo công trình xây dựng nhằm phát triển, duy trì, nâng cao chất lượng công trình hoặc sản phẩm, dịch vụ trong thời hạn và chi phí xác định. Ở giai đoạn chuẩn bị dự án đầu tư xây dựng, dự án được thể hiện thông qua Báo cáo nghiên cứu tiền khả thi đầu tư xây dựng, Báo cáo nghiên cứu khả thi đầu tư xây dựng hoặc Báo cáo kinh tế - kỹ thuật đầu tư xây dựng”. 1.1.1.2 Các đặc trưng cơ bản của dự án đầu tư:  Xác định được mục tiêu, mục đích cụ thể.  Xác định được hình thức tổ chức để thực hiện.  Xác định được nguồn tài chính để tiến hành hoạt động đầu tư.  Xác định được khoảng thời gian để thực hiện mục tiêu dự án.  Nội dung thực hiện của dự án ĐTXDCT:  Lập báo cáo ĐTXDCT và xin phép đầu tư  Lập dự án ĐTXDCT  Thuyết minh của dự án ĐTXDCT  Thiết kế cơ sở của dự án ĐTXDCT  Thẩm định dự án ĐTXDCT  Điều chỉnh dự án ĐTXDCT  Triển khai thực hiện dự án 7
 Nghiệm thu tổng kết và giải thể dự án 1.1.2 Quản lý dự án đầu tư xây dựng công trình Theo Luật Xây dựng Việt Nam ngày 16/6/2014: “Dự án đầu tư xây dựng công trình là tập hợp các đề xuất có liên quan đến việc bỏ vốn để xây dựng mới, mở rộng hoặc cải tạo những công trình xây dựng nhằm mục đích phát triển, duy trì, nâng cao chất lượng công trình hoặc sản phẩm, dịch vụ trong một thời hạn nhất định. Dự án đầu tư xây dựng công trình bao gồm phần thuyết minh và phần thiết kế cơ sở”. Như vậy, có thể hiểu dự án xây dựng bao gồm hai nội dung là hoạt động đầu tư và hoạt động xây dựng. Nhưng do đặc điểm của các dự án xây dựng bao giờ cũng yêu cầu có một diện tích nhất định, ở một địa điểm nhất định (bao gồm đất, khoảng không, mặt nước, mặt biển và thềm lục địa) do đó có thể biểu di n dự án xây dựng như sau: Dự án xây dựng Kế hoạch Tiền Thời gian Đất Hình 1.1 Các thành phần của dự án xây dựng Dựa vào hình 1.1 có thể thấy đặc điểm một dự án xây dựng bao gồm các vấn đề sau: - Kế hoạch: Tính kế hoạch được thể hiện rõ qua các mục đích được xác định, các mục đích này phải được cụ thể hóa thành các mục tiêu và dự án chỉ hoàn thành khi các mục tiêu cụ thể đã đạt được. - Tiền: Đó chính là sự bỏ vốn để xây dựng công trình; nếu coi phần “Kế hoạch của dự án” là phần tinh thần, thì “Tiền” được coi là phần vật chất có tính quyết định sự thành công của dự án. 8
- Thời gian: Thời gian rất cần thiết để thực hiện dự án nhưng thời gian còn đồng ngh a với cơ hội của dự án. Đây cũng là một đặc điểm rất quan trọng cần được quan tâm. - Đất: Đất cũng là một yếu tố vật chất hết sức quan trọng. Đây là một tài nguyên đặc biệt quý hiếm. Đất ngoài các giá trị về địa chất còn có giá trị về vị trí, địa lý, kinh tế, môi trường, xã hội Vì vậy, quy hoạch, khai thác và sử dụng đất cho các dự án xây dựng có những yêu cầu riêng, cần hết sức lưu ý khi thực hiện. Nhất là trong công tác bồi thường, GPMB 1.1.3 Nội dung của Quản lý dự án đầu tư xây dựng công trình Quản lý dự án (QLDA) là việc tổ chức, lên kế hoạch, chỉ đạo, giám sát và điều phối đối với các giai đoạn của vòng đời dự án. Mục đích quản lý là từ góc độ tổ chức và quản lý, áp dụng các biện pháp nhằm đảm bảo sao cho thực hiện tốt mục tiêu dự án bao gồm 3 mục tiêu chính: về giá thành, thời gian và chất lượng. Vì thế thực hiện tốt công tác quản lý là một việc làm cần thiết và có ý ngh a vô cùng quan trọng. Vòng đời QLDA xoay quanh 3 nội dung chủ yếu là lập kế hoạch, tổ chức phối hợp thực hiện và giám sát các công việc dự án nhằm đạt được các mục tiêu ban đầu đã đề ra. Chi tiết hơn của QLDA bao gồm những nội dung sau: Quản lý phạm vi dự án: tiến hành khống chế quá trình quản lý đối với nội dung công việc, hạng mục công việc của dự án nhằm thực hiện tốt mục tiêu dự án, Quản lý thời gian dự án: quản lý thời gian dự án là quá trình quản lý mang tính hệ thống nhằm đảm bảo chắc chắn hoàn thành dự án theo đúng thời gian đề ra. Nó bao gồm các công việc như xác định hoạt động cụ thể, sắp xếp trình tự hoạt động, bố trí thời gian, khống chế thời gian và tiến độ dự án. Quản lý chi phí (QLCP) dự án: là quá trình QLCP, giá thành dự án nhằm đảm bảo hoàn thành dự án mà chi phí không vượt quá mực trù bị ban đầu. Nó bao gồm việc bố trí nguồn lực, dự tính giá thành và khống chế chi phí. 9