Luận văn Thạc sĩ Quản trị dịch vụ du lịch và lữ hành: Giải pháp phát triển du lịch cộng đồng tại huyện Lạc Dương, tỉnh Lâm Đồng

Chia sẻ: Lộ Lung | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:111

Thêm vào BST

Báo xấu

62
lượt xem 27
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Đề tài nghiên cứu nhằm hệ thống hoá có chọn lọc và làm rõ thêm một số khái niệm về Du lịch cộng đồng, hình thành cơ sở lý luận cho việc nghiên cứu đề tài luận văn; n ghiên cứu, đánh giá thực trạng tiềm năng Du lịch về tài nguyên thiên nhiên, tài nguyên nhân văn, nguồn nhân lực, các yếu tố ảnh hưởng khác, trên cơ sở đó xác định giá trị du lịch của chúng.... Mời các bạn cùng tham khảo nội dung chi tiết.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luận văn Thạc sĩ Quản trị dịch vụ du lịch và lữ hành: Giải pháp phát triển du lịch cộng đồng tại huyện Lạc Dương, tỉnh Lâm Đồng

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC CÔNG NGHỆ TP. HCM ĐẶNG THỊ THÚY AN GIẢI PHÁP PHÁT TRIỂN DU LỊCH CỘNG ĐỒNG TẠI HUYỆN LẠC DƯƠNG TỈNH LÂM ĐỒNG LUẬN VĂN THẠC SĨ Chuyên ngành: Quản trị dịch vụ du lịch và lữ hành Mã số ngành: 60340103 HỒ CHÍ MINH, năm 2017
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC CÔNG NGHỆ TP. HCM ĐẶNG THỊ THÚY AN GIẢI PHÁP PHÁT TRIỂN DU LỊCH CỘNG ĐỒNG TẠI HUYỆN LẠC DƯƠNG TỈNH LÂM ĐỒNG LUẬN VĂN THẠC SĨ Chuyên ngành: Quản trị dịch vụ du lịch và lữ hành Mã số ngành: 60340103 CÁN BỘ HƯỚNG DẪN KHOA HỌC: TS. TRẦN VĂN THÔNG HỒ CHÍ MINH, năm 2017
CÔNG TRÌNH ĐƯỢC HOÀN THÀNH TẠI TRƯỜNG ĐẠI HỌC CÔNG NGHỆ TP. HỒ CHÍ MINH Cán bộ hướng dẫn khoa học: TS TRẦN VĂN THÔNG Luận văn Thạc sĩ được bảo vệ tại Trường đại học Công nghệ TP. Hồ Chí Minh ngày 14 tháng 10 năm 2017. Thành phần Hội đồng đánh giá Luận văn Thạc sĩ gồm: TT Họ và tên Chức danh Hội đồng 1 TS. Nguyễn Quyết Thắng Chủ tịch 2 PGS. TS. Phan Đình Nguyên Phản biện 1 3 TS. Hồ Ngọc Phương Phản biện 2 4 PGS.TS. Lê Anh Tuấn Ủy viên 5 TS. Nguyễn Văn Hóa Ủy viên, Thư kí Xác nhận của Chủ tịch Hội đồng đánh giá Luận văn sau khi Luận văn đã được chỉnh sửa ( nếu có). Chủ tịch hội đồng đánh giá luận văn
TRƯỜNG ĐH CÔNG NGHỆ CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA TP. HỒ CHÍ MINH VIỆT NAM Khoa Đào tạo sau Đại Học Độc lập- Tự do- Hạnh Phúc Tp. Hồ Chí Minh, ngày tháng năm 2017. NHIỆM VỤ LUẬN VĂN THẠC SĨ Họ tên học viên: ĐẶNG THỊ THÚY AN Giới tính: Nữ Ngày, tháng, năm sinh: 08/5/1989 Nơi sinh: Nghệ An Chuyên ngành: Quản trị dịch vụ du lịch và lữ hành MSHV: 1541890002 I. Tên đề tài: Giải pháp phát triển du lịch cộng đồng tại huyện Lạc Dương, tỉnh Lâm Đồng. II. Nhiệm vụ và nội dung: - Nhiệm vụ: - Hệ thống hoá có chọn lọc và làm rõ thêm một số khái niệm về Du lịch cộng đồng, hình thành cơ sở lý luận cho việc nghiên cứu đề tài luận văn. - Đánh giá thực trạng tiềm năng Du lịch về tài nguyên thiên nhiên, tài nguyên nhân văn, nguồn nhân lực, các yếu tố ảnh hưởng khác…. - Đề xuất một số giải pháp chủ yếu phát triển loại hình du lịch cộng đồng tại huyện Lạc Dương, góp phần vào sự phát triển của tỉnh Lâm Đồng và các tỉnh Tây Nguyên. - Nội dung: Tổng quan về loại hình du lịch cộng đồng. Đánh giá tiềm năng và thực trạng phát triển du lịch cộng đồng tại huyện Lạc Dương, tỉnh Lâm Đồng. Định hướng và một số giải pháp nhằm phát triển du lịch cộng đồng tại huyện Lạc Dương, tỉnh Lâm Đồng. III. Ngày giao nhiệm vụ: 19/01/2017. IV. Ngày hoàn thành nhiệm vụ: 25/09/2017 V. Cán bộ hướng dẫn: TS. TRẦN VĂN THÔNG CÁN BỘ HƯỚNG DẪN KHOA QUẢN LÝ CHUYÊN NGHÀNH (Họ tên và chữ ký) (Họ tên và chữ ký)
i LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu độc lập của tôi, có sự hỗ trợ từ TS. Trần Văn Thông. Số liệu được nêu trong luận văn là trung thực, các phân tích, đánh giá là của tôi và chưa được công bố trong bất cứ công trình nào khác. Tôi xin cam đoan mọi sự giúp đỡ cho việc thực hiện luận văn này đã được cảm ơn và các thông tin trích dẫn trong luận văn này đã được ghi rõ nguồn gốc. Nếu có phát hiện có bất cứ gian lận nào tôi xin chịu hoàn toàn trách nhiệm trước Hội đồng, cũng như nơi nhận kết quả luận văn của mình. Học viên thực hiện luận văn Đặng Thị Thúy An
ii LỜI CẢM ƠN Trong thời gian thực hiện luận văn, tôi đã nhận được rất nhiều sự giúp đỡ, động viên và hỗ trợ của gia đình, thầy cô và bạn bè. Tôi mong muốn gửi lời cảm ơn sâu sắc đến những người đã tham gia giúp đỡ, hỗ trợ và động viên tôi hoàn thành luận văn này. Tôi xin chân thành cảm ơn Ban giám hiệu cùng Quý Thầy, Cô Trường Đại học Công Nghệ TP. Hồ Chí Minh, Phòng Quản lý khoa học- Đào tạo sau đại học đã tạo điều kiện và truyền đạt cho tôi những kiến thức quý báu trong quá trình học tập tại trường. Đặc biệt, tôi xin gửi lời cảm ơn chân thành đến TS. Trần Văn Thông- Người đã trực tiếp hướng dẫn, chỉ bảo rất tận tình trong suốt thời gian nghiên cứu để tôi có thể hoàn thành được luận văn này. Tôi cũng xin được chân thành cảm ơn Phòng Văn hóa- Thông tin Ủy Ban Nhân Dân huyện Lạc Dương, tỉnh Lâm Đồng, Ban quản lý vườn quốc gia Bi Đoup Núi Bà, cộng đồng địa phương các xã Lát, Đạ Nhim, Đạ Chais, đã tạo điều kiện và hỗ trợ cho tôi rất nhiều trong việc tiếp cận tìm hiểu thực tiễn và cung cấp số liệu thiết thực cho đề tài này. Một lần nữa tôi xin chân thành cảm ơn! Học viên thực hiện luận văn Đặng Thị Thúy An .
iii TÓM TẮT Hiện nay, du lịch cộng đồng đang được coi là loại hình du lịch đảm bảo sự phát triển kinh tế bền vững và mang lại nhiều lợi ích cho dân cư bản địa. Du lịch cộng đồng không chỉ giúp người dân bảo vệ tài nguyên môi trường sinh thái, mà còn là dịp để bảo tồn và phát huy những nét văn hoá độc đáo của địa phương...Theo các chuyên gia du lịch, việc phát triển các sản phẩm du lịch cộng đồng là phù hợp với xu thế thời đại, đáp ứng nhu cầu khám phá của đông đảo du khách muốn tìm hiểu văn hoá dân tộc đặc sắc. Lạc Dương là huyện phụ cận thành phố Đà Lạt, có vị trí địa lý thuận lợi, thiên nhiên ưu đãi, khí hậu trong lành, quanh năm mát mẻ, có nhiều cảnh quan thiên nhiên đẹp, hệ động thực vật phong phú, nhân dân các dân tộc huyện Lạc Dương có nền văn hóa phong phú, độc đáo, giàu bản sắc dân tộc, hứa hẹn nhiều tiềm năng du lịch hấp dẫn. Nhận thấy việc phát triển du lịch cộng đồng trên địa bàn huyện Lạc Dương đã và đang là một hướng đi mới góp phần bảo vệ tài nguyên thiên nhên, các giá trị văn hóa bản địa. Luận văn đã tiến hành nghiên cứu đề tài “Giải pháp phát triển du lịch cộng đồng huyện Lạc Dương tỉnh Lâm Đồng”. Bằng những phương pháp nghiên cứu định tính, kết hợp khảo sát số liệu, luận văn đã hệ thống hóa lại cơ sở lý luận về du lịch cộng đồng. Luận văn cũng tập trung đánh giá thực trạng phát triển du lịch trên địa bàn huyện, kết hợp khảo sát ý kiến của khách du lịch và cộng đồng địa phương bằng phương pháp định lượng thông qua việc phát phiếu khảo sát. Sau khi tổng hợp phân tích kết quả, tác giả đưa ra những giải pháp nhằm phát triển du lịch cộng đồng huyện Lạc Dương đạt hiệu quả cao hơn.
iv ABSTRACT Nowadays, community tourism is considered a type of tourism that can assure economic sustainable development and can bring a lot of interest to local people. Community tourism does not only help people protect the natural resources, ecological environment, but it also preserve and prove unique cultures of the locality… According to tourism experts, the development of community tourism products is suitable to the time trend, meeting the discovery demand of most of tourists who intend to understand special national cultures. Lac Duong is a contiguous district of Da Lat City. It has advantageous geographical position with favors from nature, fresh atmosphere, year-round cool air, with many beautiful natural landscape, and varieties of plants and animals. People of ethnic groups at Lac Duong District have a culture of abundance, uniqueness, full of national characters, promising attractive tourism potentiality. Seeing that the development of community tourism at Lac Duong District has been / is a new way that can protect natural resources and local cultural values, the author of this thesis carry out the study with the topic "Solutions for development of community tourism at Lac Duong District, Lam Dong Province". With qualitative method of study, combining with data survey, the thesis has systematized the reasoning foundations of community tourism. The thesis also focuses on assessment in actual conditions of tourism development at the district, combining the survey of opinion of tourists and local community by quantitative method with giving and collecting survey note. After summing up and analyzing the result, the author have presented solutions to develop community tourism, helping it reach more efficient results.
v MỤC LỤC LỜI CAM ĐOAN ...................................................................................................... i LỜI CẢM ƠN ........................................................................................................... ii TÓM TẮT ................................................................................................................ iii ABSTRACT ............................................................................................................. iv MỤC LỤC ..................................................................................................................v DANH MỤC CÁC BẢNG BIỂU ............................................................................x DANH MỤC HÌNH, BIỂU ĐỒ .............................................................................. xi PHẦN MỞ ĐẦU ........................................................................................................1 Chương 1: TỔNG QUAN VỀ LOẠI HÌNH DU LỊCH CỘNG ĐỒN ..................9 1.1. Tổng quan về cơ sở lý luận ..............................................................................9 1.1.1. Các quan điểm về du lịch cộng đồng ........................................................9 1.1.2. Một số khái niệm cơ bản về du lịch cộng đồng ........................................9 1.1.3. Mục tiêu phát triển du lịch cộng đồng ....................................................12 1.1.4. Các điều kiện hình thành và phát triển du lịch cộng đồng ......................14 1.1.5. Các nguyên tắc tham gia phát triển du lịch cộng đồng ...........................16 1.1.6. Sự tham gia của cộng đồng địa phương trong hoạt động du lịch............17 1.2. Xu hướng phát triển du lịch cộng đồng hiện nay ..........................................17 1.3. Tác động của du lịch đến cộng đồng .............................................................18 1.3.1. Tích cực ...................................................................................................18 1.3.2. Tiêu cực ...................................................................................................20 1.4. Một số mô hình phát triển du lịch cộng đồng ở Châu Á và Việt Nam ..........21 1.4.1. Một số mô hình phát triển du lịch cộng đồng ở Châu Á .........................21 1.4.1.1. Kinh nghiệm phát triển du lịch cộng đồng tại Malaysia...................21 1.4.1.2. Kinh nghiệm phát triển du lịch tại Bali (Indonesia) .........................22 1.4.2. Một số mô hình phát triển du lịch cộng đồng ở Việt Nam .....................23 1.4.2.1. Du lịch cộng đồng ở Hà Giang .........................................................23 1.4.2.2. Mô hình du lịch cộng đồng tại làng quê Yên Đức- Quảng Ninh......25 1.4.3. Bài học kinh nghiệm ...............................................................................26
vi TÓM TẮT CHƯƠNG 1. .........................................................................................27 Chương 2: TIỀM NĂNG VÀ THỰC TRẠNG PHÁT TRIỂN DU LỊCH CỘNG ĐỒNG TẠI HUYỆN LẠC DƯƠNG TỈNH LÂM ĐỒNG ...................................28 2.1. Khái quát về huyện Lạc Dương tỉnh Lâm Đồng ...........................................28 2.2. Điều kiện tự nhiên..........................................................................................31 2.2.1. Địa chất, địa mạo .....................................................................................31 2.2.2. Thổ nhưỡng .............................................................................................32 2.2.3. Khí hậu ....................................................................................................32 2.2.4. Khoáng sản ..............................................................................................33 2.2.5. Tài nguyên rừng ......................................................................................33 2.3. Điều kiện kinh tế xã hội .................................................................................33 2.3.1. Dân cư và lao động..................................................................................33 2.3.1.1 Dân cư ................................................................................................33 2.3.1.2 Lao động ............................................................................................34 2.3.2. Hiện trạng phát triển kinh tế ....................................................................36 2.3.2.1 Cơ sở hạ tầng kĩ thuật ........................................................................37 2.3.2.2 Giáo dục .............................................................................................38 2.3.2.3 Văn hóa nghệ thuật ............................................................................39 2.4. Tài nguyên du lịch .........................................................................................39 2.4.1. Tài nguyên du lịch tự nhiên.....................................................................39 2.4.2. Tài nguyên du lịch nhân văn ...................................................................40 2.4.2.1 Di sản văn hóa....................................................................................41 2.4.2.2 Lễ hội văn hóa dân gian .....................................................................41 2.4.2.3 Nghề thủ công truyền thống ..............................................................42 2.5. Thực trạng khai thác hoạt động du lịch cộng đồng tại huyện Lạc Dương ....44 2.5.1. Thực trạng hoạt động du lịch ở huyện Lạc Dương .................................44 2.5.1.1 Các loại hình du lịch hiện có tại huyện Lạc Dương ..........................44 2.5.1.2 Thực trạng khai thác các tuyến, điểm tham quan ..............................46 2.5.1.3 Cơ sở lưu trú du lịch ..........................................................................47
vii 2.5.1.4 Khách du lịch và doanh thu ...............................................................47 2.5.2. Đánh giá mức độ hài lòng của khách du lịch ..........................................49 2.5.2.1 Mức độ hài lòng về cảnh quan môi trường ........................................49 2.5.2.2 Mức độ hài lòng về tài nguyên nhân văn ...........................................50 2.5.2.3 Mức độ hài lòng về yếu tố con người ................................................51 2.5.2.4 Mức độ hài lòng về cơ sở hạ tầng ......................................................51 2.5.2.5 Loại hình cư trú nếu được xây dựng tại đây ......................................53 2.5.2.6 Những mong đợi của du khách khi quay lại ......................................53 2.5.3. Thực trạng tham gia của cộng đồng địa phương vào hoạt động du lịch. 54 2.5.3.1 Hình thức tham gia phục vụ du lịch của CĐĐP ................................54 2.5.3.2 Mức độ ảnh hưởng của du lịch tới cảnh quan môi trường địa phương ........................................................................................................................55 2.5.3.3 Mức độ ảnh hưởng của du lịch tới hoạt động nông nghiệp ...............55 2.5.3.4 Mức độ ảnh hưởng của du lịch tới cộng đồng địa phương ................56 2.6. Những hạn chế còn tồn tại ở huyện Lạc Dương ............................................58 TÓM TẮT CHƯƠNG 2 ..........................................................................................60 Chương 3: ÐỊNH HUỚNG VÀ GIẢI PHÁP PHÁT TRIỂN DU LỊCH CỘNG ÐỒNG TẠI HUYỆN LẠC DƯƠNG , TỈNH LÂM ĐỒNG. ................................61 3.1. Định hướng phát triển du lịch tỉnh Lâm Đồng ..............................................61 3.2. Định hướng phát triển du lịch huyện Lạc Dương ..........................................61 3.2.1. Những cơ hội và thuận lợi .......................................................................61 3.2.2. Những khó khăn và thách thức ...............................................................62 3.3. Quan điểm, mục tiêu phát triển du lịch huyện Lạc Dương. ..........................62 3.3.1. Các quan điểm phát triển. ........................................................................62 3.3.2. Mục tiêu phát triển ..................................................................................63 3.3.3. Các chỉ tiêu cụ thể ...................................................................................64 3.4. Các giải pháp phát triển du lịch cộng đồng tại huyện Lạc Dương ................65 3.4.1. Tăng cường và nâng cao hiệu lực quản lý nhà nước về du lịch trên địa bàn .....................................................................................................................66
viii 3.4.2. Huy động cộng đồng địa phương vào việc bảo tồn và phát huy di sản văn hóa và các giá trị liên quan đến du lịch. ............................................................67 3.4.3. Đầu tư vào cơ sở hạ tầng .........................................................................68 3.4.4. Giải pháp tạo sản phẩm du lịch cộng đồng độc đáo với lực hấp dẫn cao đối với du khách. ...............................................................................................69 3.4.5. Tăng cường công tác tuyên truyền xúc tiến quảng bá về du lịch và mở rộng tìm kiếm thị trường ...................................................................................71 3.4.6. Đào tạo nguồn nhân lực ..........................................................................73 3.5. Kiến nghị........................................................................................................74 3.5.1. Kiến nghị với UBND tỉnh Lâm Đồng .....................................................74 3.5.2. Kiến nghị với sở Du lịch Lâm Đồng .......................................................74 3.5.3. Kiến nghị với UBND huyện Lạc Dương ................................................75 3.5.4. Kiến nghị với cộng đồng địa phương .....................................................75 TÓM TẮT CHƯƠNG 3. .........................................................................................77 KẾT LUẬN ..............................................................................................................78 TÀI LIỆU THAM KHẢO ......................................................................................80 PHỤ LỤC 1 ..............................................................................................................83 PHỤ LỤC 2 ..............................................................................................................89 PHỤ LỤC 3 ..............................................................................................................92
ix DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT CĐĐP Cộng đồng địa phương CSHT Cơ sở hạ tầng DL Du lịch DLCĐ Du lịch cộng đồng DLST Du lịch sinh thái GTVT Giao thông vận tải JICA Cơ quan hợp tác quốc tế Nhật Bản KDL Khách du lịch TNDgL Tài nguyên du lịch TNMT Tài nguyên môi trường UBND Ủy ban nhân dân VQG Vườn quốc gia VH-TTDL Văn hóa thể thao du lịch WWF Quỹ quốc tế bảo vệ thiên nhiên
x DANH MỤC CÁC BẢNG BIỂU Bảng 2.1: Các dân tộc ở Lạc Dương .........................................................................34 Bảng 2.2: Điều kiện kinh tế xã hội- Phân loại giàu nghèo của các xã ......................35 Bảng 2.4: Tóm tắt tài nguyên du lịch huyện Lạc Dương. .........................................43 Bảng 2.5: Lượng khách đến Lạc Dương giai đoạn 2013-2016 .................................48 Bảng 2.6: Doanh thu du lịch huyện Lạc Dương giai đoạn 2013-2016 .....................49 Bảng 2.7: Mức độ hài lòng của du khách về điều kiện về cảnh quan, môi trường thiên nhiên và môi trường. ........................................................................................49 Bảng 2.8: Mức độ hài lòng của du khách về tài nguyên du lịch nhân văn ...............50 Bảng 2.9: Mức độ hài lòng của du khách về cộng đồng dân cư ...............................51 Bảng 2.11: Mong muốn của du khách về loại hình cư trú nếu được xây dựng tại đây. ...................................................................................................................................53 Bảng 2.12: Các hoạt động cần được quan tâm, đầu tư, phát triển ............................54 Bảng 2.13: Mức độ ảnh hưởng tới cảnh quan môi trường địa phương .....................55 Bảng 2.14: Mức độ ảnh hưởng tới hoạt động nông nghiệp ......................................56 Bảng 2.15: Tác động của hoạt động du lịch tới đời sống dân cư. .............................57
xi DANH MỤC HÌNH, BIỂU ĐỒ Hình 2.1: Bản đồ hành chính tỉnh Lâm Đồng ...........................................................29 Hình 2.2: Bản đồ hành chính huyện Lạc Dương ......................................................30 Biểu đồ 2.1: Tình hình khách du lịch đến Lạc Dương ..............................................48
1 PHẦN MỞ ĐẦU 1. Lý do chọn đề tài. Du lịch đã là một xu hướng phổ biến trên toàn cầu, du lịch quốc tế liên tục tăng trưởng, du lịch nội địa chiếm tỷ trọng lớn. Du lịch trở thành một trong những ngành kinh tế dịch vụ phát triển nhanh nhất và lớn nhất trên bình diện toàn cầu, góp phần vào sự phát triển và thịnh vượng của các quốc gia, đặc biệt là các nước đang phát triển, vùng sâu, vùng xa coi phát triển du lịch là công cụ xoá đói, giảm nghèo và tăng trưởng kinh tế. Đây là cơ hội to lớn có tính xu thế và thời đại mà Việt Nam có thể tận dụng để phát triển các loại hình du lịch mới, đa dạng tận dụng lợi thế về tài nguyên du lịch để nhanh chóng đạt mục tiêu phát triển, đặc biệt xu hướng du lịch cộng đồng đang nổi lên là cơ hội thúc đẩy phát triển kinh tế cho các vùng nghèo và quốc gia đang phát triển như Việt Nam. Du lịch cộng đồng là loại hình du lịch nhằm bảo tồn tài nguyên, môi truờng tại điểm du lịch vì sự phát triển du lịch bền vững, đồng thời khuyến khích, tăng cuờng sự tham gia của cộng đồng địa phương vào việc tổ chức các hoạt động du lịch, từ đó tạo sinh kế bền vững góp phần nâng cao thu nhập cho họ; du lịch cộng đồng còn đặc biệt tạo sự hấp dẫn tới khách quốc tế từ những sản phẩm du lịch bản địa của khu du lịch. Với những lợi thế nổi bật đó, phát triển du lịch cộng đồng trong giai đoạn hiện nay được xem là công cụ hữu hiệu giải quyết những tác động tiêu cực mà du lịch mang lại, hướng đến sự phát triển bền vững, dài hạn. Lợi ích từ du lịch cộng đồng là không thể phủ nhận. Việc đẩy mạnh, nhân rộng các mô hình du lịch cộng đồng sẽ làm phong phú thêm các tour, tuyến gắn với thiên nhiên, gắn với cộng đồng, khơi gợi ý thức bảo vệ môi trường trong nhân dân và du khách, tạo sự bền vững trong phát triển du lịch, mang lại lợi ích kinh tế - xã hội cho địa phương. Huyện Lạc Dương, tỉnh Lâm Đồng nằm ở vị trí cửa ngõ phía Bắc vào thành phố Đà Lạt, có giao thông kết nối Nha Trang và nam Tây Nguyên với cảnh quan thiên nhiên, khí hậu mát mẻ và hơn 40 cộng đồng thiểu số với một nền văn hóa độc đáo, giàu bản sắc đặc biệt là văn hóa cồng chiêng, Lạc Dương đã và đang chứng
2 minh là một vùng đất với nhiều lợi thế để phát triển du lịch, tạo được sức hút mạnh mẽ đối với du khách trong và ngoài nước… Một số mô hình phát triển du lịch kết hợp với cộng đồng địa phương là một hướng đi mới góp phần thúc đẩy và đa dạng hóa loại hình du lịch của tỉnh Lâm Đồng, đồng thời góp phần bảo vệ tài nguyên quốc gia, tạo sinh kế cho đời sống kinh tế của cư dân địa phương, hướng đến sự phát triển du lịch bền vững. Là một nhà hoạt động du lịch trong tương lai, tôi muốn góp một phần kiến thức của mình vào công cuộc phát triển du lịch của nước nhà. Qua việc nghiên cứu, tìm hiểu hoạt động du lịch cũng như đời sống cư dân địa phương tôi đã chọn đề tài “ Giải pháp phát triển du lịch cộng đồng huyện Lạc Dương tỉnh Lâm Đồng” làm đề tài luận văn của mình. 2. Mục tiêu nghiên cứu của đề tài - Hệ thống hoá có chọn lọc và làm rõ thêm một số khái niệm về Du lịch cộng đồng, hình thành cơ sở lý luận cho việc nghiên cứu đề tài luận văn. - Nghiên cứu, đánh giá thực trạng tiềm năng Du lịch về tài nguyên thiên nhiên, tài nguyên nhân văn, nguồn nhân lực, các yếu tố ảnh hưởng khác, trên cơ sở đó xác định giá trị du lịch của chúng. - Từ kết quả nghiên cứu đề xuất một số giải pháp chủ yếu phát triển loại hình du lịch cộng đồng tại huyện Lạc Dương, góp phần vào sự phát triển của tỉnh Lâm Đồng và các tỉnh Tây Nguyên. 3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu 3.1 Đối tượng nghiên cứu: Đề tài tập trung nghiên cứu các điều kiện phù hợp cho loại hình du lịch cộng đồng tại ba xã Lát, Đạ Nhim, Đạ Chais, huyện Lạc Dương, Lâm Đồng 3.2 Phạm vi nghiên cứu Về không gian: Đề tài tập trung nghiên cứu hoạt động du lịch trên địa bàn huyện Lạc Dương, tỉnh Lâm Đồng. Do thời gian và kinh phí có hạn nên về mặt không gian đề tài tập trung nghiên cứu và tiến hành điều tra xã hội tại ba xã: xã Lát, xã Đạ Nhim và xã Đạ Chais.
3 Về thời gian: Nghiên cứu được thực hiện từ tháng 1/2017 đến tháng 7/2017. + Dữ liệu thứ cấp: Các báo cáo, kế hoạch các văn bản ban hành của UBND Huyện Lạc Dương giai đoạn 2013-2017. + Dữ liệu sơ cấp: Điều tra thu thập từ khảo sát khách du lịch và cộng đồng địa phương từ tháng 3 đến tháng 7 năm 2017. 4. Phương pháp nghiên cứu: Để thực hiện được nhiệm vụ và mục tiêu đặt ra, luận văn sử dụng một số phương pháp chủ yếu sau: - Phương pháp thống kê mô tả: tác giả sử dụng các nguồn số liệu thứ cấp được thu thập từ phòng văn hóa- thông tin UBND huyện Lạc Dương, Sở VH-TT DL tỉnh Lâm Đồng và các ban ngành liên quan. Với các nguồn dữ liệu này tác giả đã sử dụng nhằm đánh giá phát triển du lịch, thông qua các thông tin, số liệu thành hệ thống các bảng biểu, sơ đồ và đồ thị thống kê mô tả. - Phương pháp thu thập thông tin: Căn cứ vào các tài liệu đã nghiên cứu, cũng như kế thừa các nghiên cứu trước đó về loại hình du lịch cộng đồng bước đầu điều tra tổng hợp về các điều kiện tự nhiên, xã hội, tìm hiểu giá trị văn hóa bản địa và đánh giá thực trạng hoạt động của du lịch cộng đồng tại địa phương thực trạng hoạt động du lịch cộng đồng trên địa bàn huyện Lạc Dương. - Phương pháp phỏng vấn: Nghiên cứu tiến hành phỏng vấn khách du lịch và cộng đồng địa phương. Bảng khảo sát được thiết kế dựa trên thang đo Likert 5 mức độ nhằm đánh giá mức độ hài lòng của du khách đối với các yếu tố ảnh hưởng đến du lịch cộng đồng. Tác giả sử dụng phương pháp thống kê mô tả, tính trị trung bình để xử lý số liệu và xác định mức độ hài lòng dựa vào giá trị khoảng cách. Số lượng phiếu phỏng vấn cụ thể như sau: + Phiếu khách du lịch: 100 phiếu khách du lịch + Phiếu cộng đồng địa phương: 150 phiếu Thời gian diễn ra phỏng vấn: Tiến hành phỏng vấn ở 2 thời điểm tháng 3 và tháng 7/2017. Phạm vi phỏng vấn: 3 xã thuộc huyện Lạc Dương là xã Lát, xã Đạ Nhim, xã Đạ
4 Chais. 5. Tổng quan về lĩnh vực nghiên cứu Du lịch cộng đồng được các ban ngành, tổ chức các nước quan tâm nên đã trở thành lĩnh vực mới trong ngành du lịch. Đã có nhiều bài báo khoa học, tài liệu, công trình nghiên cứu khác nhau về du lịch cộng đồng. Do đó, để tiến hành thực hiện nghiên cứu của mình, các nguồn tài liệu liên quan được tiến hành thu thập và tham khảo để làm cơ sở cho việc phân tích và đánh giá. Đề tài đã tham khảo các kết quả nghiên cứu, các phương pháp thực hiện trước đây nhằm tạo nền tảng cho việc lựa chọn phương pháp nghiên cứu phù hợp với mục đích nghiên cứu của đề tài. Những nghiên cứu liên quan được trình bày tóm tắt như sau: Tài liệu “Community Based Tourism for Conversation and Development” xuất bản năm 2003 của học viện The Mountain Institute, Hoa Kỳ đã đưa ra các khái niệm về du lịch cộng đồng, vai trò, yếu tố phát triển. Các tác giả cũng đưa ra các ví dụ về mô hình du lịch cộng đồng ở vùng Nam Mỹ và Malaysia. Ngoài ra tài liệu cũng đã đưa ra các kiến thức, kỹ năng, kinh nghiệm thu hút khách du lịch tham gia du lịch cộng đồng. Ở Việt Nam, các lý thuyết về cộng đồng, lịch sử hình thành các khái niệm cộng đồng và bản chất cộng đồng của Võ Quế (2016). Tác giả cũng đã nêu lên mục tiêu, ý nghĩa phát triển du lịch dựa vào cộng đồng, các điều kiện và nguyên tắc để hình thành và phát triển du lịch dựa vào cộng đồng. Không chỉ tiếp cận về mặt lý thuyết tác giả còn rút ra những bài học kinh nghiệm quý giá từ việc nghiên cứu mô hình phát triển du lịch dựa vào cộng đồng trong nước và của một số nước phát triển du lịch cộng đồng trên thế giới. Phạm Trung Lương (2002): “Nghiên cứu xây dựng bảo vệ môi trường du lịch với sự tham gia của cộng đồng góp phần phát triển du lịch bền vững trên đảo Cát Bà – Hải Phòng”, đã hệ thống hóa một cách có chọn lọc các khái niệm liên quan giữa du lịch, môi trường và phát triển cộng đồng... Dựa trên các phân tích hiện trạng, đề tài phân tích sức ép tới môi trường trong những năm tới đồng thời đề xuất mô hình bảo vệ môi trường với sự tham gia của các thành phần trong cộng đồng với các nghĩa vụ và quyền lợi cụ thể
5 và các giải pháp để áp dụng mô hình đã đề xuất tại đảo Cát Bà. Nguyễn Thị Hải (2010): “Nghiên cứu phát triển du lịch sinh thái dựa vào cộng đồng cho các vườn quốc gia đặc thù ở miền Bắc Việt Nam (nghiên cứu trường hợp vườn quốc gia Hoàng Liên và Xuân Thủy)”. Nghiên cứu đã phân tích cơ sở lý luận về du lịch sinh thái cộng đồng và khả năng phát triển du lịch sinh thái cộng đồng ở các vườn quốc gia. Tham khảo bài học kinh nghiệm du lịch cộng đồng ở một số khu vực trên thế giới và Việt Nam. Dựa trên điều kiện tự nhiên và kinh tế xã hội của 14 vườn quốc gia miền Bắc Việt Nam, đề tài đã phân tích đánh giá sơ bộ tiềm năng du lịch sinh thái của các vườn quốc gia này. Dựa trên các điều kiện phát triển du lịch sinh thái cộng đồng ở hai khu vực nghiên cứu là VQG Hoàng Liên và VQG Xuân Thủy, đề tài đã đánh giá hiện trạng và đề xuất các giải pháp phát triển du lịch cộng đồng tại các điểm nghiên cứu. Nguyễn Đức Hoa Cương, Bùi Thanh Hương (2007), “Nghiên cứu các mô hình du lịch cộng đồng ở Việt Nam”, đã hệ thống các khái niệm của du lịch cộng đồng, mức độ ảnh hưởng của các yếu tố kinh tế, văn hóa, chính trị Việt Nam tới các loại hình du lịch cộng đồng; đánh giá về tính hiệu quả của phương pháp luận và quy trình xây dựng mô hình du lịch cộng đồng. Đồng thời nghiên cứu cũng chỉ ra những điểm lưu ý đặc biệt và hướng dẫn về việc chọn địa điểm, quá trình phát triển cộng đồng và cách làm việc của các bên liên quan trong mỗi chương trình du lịch cộng đồng tại Việt Nam. Tuy nhiên, nghiên cứu chưa làm rõ được những biện pháp để giải quyết những thách thức đặt ra trong việc xây dựng và phát triển du lịch cộng đồng. Nguyễn Thị Hải và Bùi Cẩm Phượng (2015) nghiên cứu “Phát triển du lịch dựa vào cộng đồng tại xã Lát, huyện Lạc Dương, tỉnh Lâm Đồng”. Nghiên cứu phân tích về tiềm năng du lịch dựa vào cộng đồng ở xã Lát như tiềm năng về tự nhiên, về văn hóa nếp sống của cộng đồng địa phương. Đồng thời nêu lên thực trạng hoạt động du lịch cộng đồng tại xã Lát, qua đó cho thấy sự tham gia của cộng đồng như một đối tác của ngành du lịch, một yêu cầu phát triển mới nhằm đảm bảo sự cân bằng về lợi ích giữa các bên tham gia. Xã Lát huyện Lạc Dương, tỉnh Lâm Đồng có