ĐẠI HỌC BÁCH KHOA HÀ NỘI<br />
VIỆN KINH TẾ VÀ QUẢN LÝ<br />
<br />
---------------------------------------<br />
<br />
Đỗ Thành Trung<br />
<br />
LUẬN VĂN THẠC SỸ<br />
Chuyên ngành QTKD<br />
<br />
ĐỀ TÀI: ĐÁNH GIÁ VÀ GIẢI PHÁP CẢI THIỆN TÌNH HÌNH ÁP DỤNG THANH<br />
TOÁN ĐIỆN TỬ CHO CÁC NHÀ MẠNG DI ĐỘNG TẠI VIỆT NAM<br />
<br />
NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC:<br />
TS NGUYỄN THỊ LUYẾN<br />
<br />
Hà Nội – Năm 2012<br />
<br />
LỜI CAM ĐOAN<br />
Bản luận văn thạc sỹ khoa học này được thực hiện theo sự hướng dẫn của TS.<br />
Nguyễn Thị Luyến và sự giúp đỡ của Công ty CP Thanh toán Điện tử VNPT và một<br />
số lãnh đạo nhà mạng di động như: VinaPhone, Mobifone, Viettel...<br />
Học viên xin cam đoan công trình này là của mình, được lập từ nhiều tài liệu<br />
và liên hệ với số liệu thực tế để viết ra, không sao chép bất kỳ luận văn nào trước và<br />
chưa công bố ở đâu, dưới bất kỳ dạng nào.<br />
Học viên xin chịu hoàn toàn trách nhiệm về nội dung của luận văn này.<br />
Hà Nội, ngày<br />
<br />
tháng<br />
<br />
năm 2012<br />
<br />
Học viên<br />
<br />
Đỗ Thành Trung<br />
<br />
MỤC LỤC<br />
LỜI CAM ĐOAN<br />
DANH MỤC HÌNH<br />
DANH MỤC BẢNG<br />
DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT<br />
PHẦN MỞ ĐẦU ........................................................................................................ 1<br />
CHƯƠNG 1................................................................................................................ 3<br />
CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ THANH TOÁN ĐIỆN TỬ................................................. 3<br />
1.1. Bản chất và lợi ích của TTĐT ........................................................................... 3<br />
1.1.1. Bản chất và nội dung của TTĐT................................................................... 3<br />
1.1.2. Lợi ích của TTĐT .......................................................................................... 9<br />
1.2. Phương pháp đánh giá chung kết định lượng tình hình áp dụng TTĐT.... 13<br />
1.2.1. Thiết lập bộ tiêu chí phản ánh tình hình thanh toán điện tử ....................... 13<br />
1.2.2. Thiết lập bộ dữ liệu cho việc tính toán các tiêu chí thanh toán điện tử ...... 19<br />
1.2.3. Cách cho điểm đánh giá tình hình thanh toán điện tử ................................ 21<br />
1.3. Các yếu tố quyết định trực tiếp tình hình TTĐT của doanh nghiệp........... 24<br />
1.3.1. Về nhu cầu TTĐT của doanh nghiệp........................................................... 24<br />
1.3.2. Về nhận thức và đầu tư của lãnh đạo doanh nghiệp cho TTĐT ................. 29<br />
1.3.3. Về năng lực dịch vụ Thanh toán Điện tử..................................................... 36<br />
CHƯƠNG 2.: PHÂN TÍCH TÌNH HÌNH ÁP DỤNG THANH TOÁN ĐIỆN<br />
TỬ CHO CÁC NHÀ MẠNG DI ĐỘNG TẠI VIỆT NAM.................................. 38<br />
2.1. Các đặc điểm và hiệu quả hoạt động của một số nhà mạng di động..... 38<br />
2.1.1. Đặc điểm của các nhà mạng tại Việt Nam .................................................. 38<br />
2.1.2. Hiệu quả hoạt động của các nhà mạng di động tại Việt Nam..................... 41<br />
2.2. Đánh giá tình hình áp dụng TTĐT ở một số nhà cung cấp mạng di động . 45<br />
2.2.1. Tiềm năng của Thanh toán Điện tử qua di động......................................... 45<br />
2.2.2. Tình hình áp dụng ở một số nhà mạng ........................................................ 50<br />
2.2.3. Đánh giá chúng kết định lượng tình hình áp dụng TTĐT ........................... 55<br />
<br />
2.3. Các nguyên nhân dẫn đến việc áp dụng không hiệu quả của các nhà<br />
mạng ........................................................................................................................ 65<br />
2.3.1. Nhóm nguyên nhân xuất phát từ nhu cầu áp dụng TTĐT của nhà mạng<br />
di động ................................................................................................................ 65<br />
2.3.2. Nhóm nguyên nhân xuất phát nhận thức và đầu tư cho thanh toán điện<br />
tử của lãnh đạo nhà mạng di động........................................................................ 73<br />
2.3.3. Nhóm nguyên nhân xuất phát từ năng lực dịch vụ thanh toán điện tử của<br />
các nhà mạng di động............................................................................................ 80<br />
CHƯƠNG 3: ĐỀ XUẤT MỘT SỐ GIẢI PHÁP NHẰM CẢI THIỆN TÌNH<br />
HÌNH THANH TOÁN ĐIỆN TỬ CHO CÁC NHÀ MẠNG DI ĐỘNG<br />
TRONG THỜI GIAN TỚI..................................................................................... 85<br />
3.1. Nhóm giải pháp về nhu cầu ............................................................................. 85<br />
3.1.1. Thành lập phòng ban chuyên nghiên cứu về thị trường thanh toán điện<br />
tử hoặc liên kết với các công ty dịch vu chuyên về nghiên cứu thị trường ........... 86<br />
3.1.2. Tư vấn pháp luật thanh toán điện tử .......................................................... 88<br />
3.2. Nhóm giải pháp nhận thức và đầu tư............................................................. 90<br />
3.2.1. Đẩy mạnh triển khai các hoạt động Marketing cho dịch vụ thanh toán<br />
điện tử<br />
<br />
................................................................................................................ 90<br />
<br />
3.2.2. Tăng cường đầu tư cho cơ sở hạ tầng công nghệ và bảo mật.................... 96<br />
3.2.3. Đào tạo, bổ sung nguồn nhân lực tiếp thu thanh toán điện tử.................... 97<br />
3.3. Nhóm giải pháp năng lực dịch vụ ................................................................. 100<br />
3.3.1. Đa dạng hóa các sản phẩm dịch vụ áp dụng thanh toán điện tử .............. 101<br />
3.3.2. Gia tăng tiện ích cho thanh toán điện tử của các nhà mạng di động ....... 103<br />
KẾT LUẬN ............................................................................................................ 106<br />
TÀI LIỆU THAM KHẢO .................................................................................... 107<br />
PHỤ LỤC 1: BẢNG CÂU HỎI VÀ KẾT QUẢ ................................................. 108<br />
PHỤ LỤC 2: SỐ LIỆU THU THẬP VÀ KẾT QUẢ ĐÁNH GIÁ ĐỊNH<br />
LƯỢNG TÌNH HÌNH ÁP DỤNG TTĐT............................................................ 113<br />
PHỤ LỤC 3: PHIẾU THĂM DÒ Ý KIẾN ......................................................... 119<br />
<br />
DANH MỤC HÌNH<br />
Hình 1.1:<br />
<br />
Cấu trúc hệ thống sản phẩm Thanh toán Điện tử ................................. 6<br />
<br />
Hình 1.2:<br />
<br />
Mô hình kết nối hệ thống TTĐT với các ngân hàng............................. 8<br />
<br />
Hình 1.3:<br />
<br />
Số người tham gia điều tra.................................................................. 20<br />
<br />
Hình 2.1:<br />
<br />
Thị phần của các mạng di động tính đến hết tháng 8/2009 ................ 41<br />
<br />
Hình 2.3:<br />
<br />
Phần trăm sử dụng điện thoại giao dịch mua bán trên các trang<br />
trực tuyến ............................................................................................ 45<br />
<br />
Hình 2.4:<br />
<br />
Quy trình gửi tiền vào tài khoản trên điện thoại di động.................... 49<br />
<br />
Hình 2.5:<br />
<br />
Tỷ trọng hình thức thanh toán điện tử trên mạng di động .................. 57<br />
<br />
Hình 2.6:<br />
<br />
Tỷ trọng thanh toán điện tử của các nhà mạng di động ...................... 58<br />
<br />
Hình 2.7:<br />
<br />
Biểu diễn tốc độ tăng trưởng kinh tế................................................... 59<br />
<br />
Hình 2.8:<br />
<br />
Đường biểu diễn tổng doanh thu thanh toán điện tử của VinaPhone<br />
qua các năm......................................................................................... 59<br />
<br />
Hình 2.9:<br />
<br />
Đường biểu diễn tổng doanh thu thanh toán điện tử của Mobifone<br />
qua các năm......................................................................................... 60<br />
<br />
Hình 2.10:<br />
<br />
Đường biểu diễn tổng doanh thu thanh toán điện tử của Viettel qua<br />
các năm ............................................................................................... 60<br />
<br />
Hình 2.11:<br />
<br />
Đường biểu diễn tốc độ thanh toán điện tử của các nhà mạng qua<br />
các năm (từ 2007 – 2011) ................................................................... 61<br />
<br />
Hình 2.12:<br />
<br />
Đường biểu diễn mức sinh lời thanh toán điện của các nhà mạng<br />
(từ năm 2007 – 2011).......................................................................... 62<br />
<br />
Hình 2.13:<br />
<br />
Doanh thu TTĐT của các nhà mạng từ năm 2007 - 2012 .................. 63<br />
<br />
Hình 2.14:<br />
<br />
Chi phí hoạt động TTĐT của nhà mạng di động từ năm 2007 - 2011 ... 64<br />
<br />
Hình 2.15:<br />
<br />
Đường biểu diễn số lượng sai lỗi TTĐT của nhà mạng từ năm<br />
2007 - 2011 ......................................................................................... 64<br />
<br />