Luận văn Thạc sĩ Quản trị kinh doanh: Hoàn thiện cơ chế tự chủ tài chính tại Bệnh viện Thống Nhất thành phố Hồ Chí Minh

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:95

Thêm vào BST

Báo xấu

42
lượt xem 12
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Luận văn tập trung đi sâu vào nghiên cứu các vấn đề cơ bản sau đây: Hệ thống hóa các vấn đề cơ bản về cơ chế tự tài chính tại Bệnh viện Thống Nhất và yêu cầu quản lý hiện nay; phân tích thực trạng cơ chế tự chủ tài chính đối với Bệnh viện Thống Nhất phục vụ cán bộ cao cấp tại khu vực phía Nam gồm các hoạt động thu, chi và xác định kết quả tài chính.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luận văn Thạc sĩ Quản trị kinh doanh: Hoàn thiện cơ chế tự chủ tài chính tại Bệnh viện Thống Nhất thành phố Hồ Chí Minh

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC CÔNG NGHỆ TP. HCM --------------------------- NGUYỄN DƯƠNG THU HẰNG HOÀN THIỆN CƠ CHẾ TỰ CHỦ TÀI CHÍNH TẠI BỆNH VIỆN THỐNG NHẤT THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH LUẬN VĂN THẠC SĨ Chuyên ngành : Quản Trị Kinh Doanh Mã số ngành: 60340102 Tp. Hồ Chí Minh, tháng 01 năm 2016
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC CÔNG NGHỆ TP. HCM --------------------------- NGUYỄN DƯƠNG THU HẰNG HOÀN THIỆN CƠ CHẾ TỰ CHỦ TÀI CHÍNH TẠI BỆNH VIỆN THỐNG NHẤT THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH LUẬN VĂN THẠC SĨ Chuyên ngành : Quản Trị Kinh Doanh Mã số ngành: 60340102 CÁN BỘ HƯỚNG DẪN KHOA HỌC: TS. LẠI TIẾN DĨNH Tp. Hồ Chí Minh, tháng 01 năm 2016
CÔNG TRÌNH ĐƢỢC HOÀN THÀNH TẠI TRƯỜNG ĐẠI HỌC CÔNG NGHỆ TP. HCM Cán bộ hƣớng dẫn khoa học : TS. LẠI TIẾN DĨNH (Ghi rõ họ, tên, học hàm, học vị và chữ ký) Luận văn Thạc sĩ đƣợc bảo vệ tại Trƣờng Đại học Công nghệ TP. HCM ngày 30 tháng 01 năm 2016 Thành phần Hội đồng đánh giá Luận văn Thạc sĩ gồm: (Ghi rõ họ, tên, học hàm, học vị của Hội đồng chấm bảo vệ Luận văn Thạc sĩ) TT Họ và tên Chức danh Hội đồng 1 P Chủ tịch 2 Phản biện 1 3 Phản biện 2 4 Ủy viên 5 Ủy viên, Thƣ ký Xác nhận của Chủ tịch Hội đồng đánh giá Luận sau khi Luận văn đã đƣợc sửa chữa (nếu có). Chủ tịch Hội đồng đánh giá LV
TRƢỜNG ĐH CÔNG NGHỆ TP. HCM CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM PHÒNG QLKH – ĐTSĐH Độc lập – Tự do – Hạnh phúc TP. HCM, ngày..… tháng….. năm 20..… NHIỆM VỤ LUẬN VĂN THẠC SĨ Họ tên học viên : NGUYỄN DƢƠNG THU HẰNG Giới tính : Nữ Ngày, tháng, năm sinh : 08/11/1975 Nơi sinh : TP. HCM Chuyên ngành : Quản Trị Kinh Doanh MSHV : 1441820026 I- Tên đề tài: HOÀN THIỆN CƠ CHẾ TỰ CHỦ TÀI CHÍNH TẠI BỆNH VIỆN THỐNG NHẤT THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH II- Nhiệm vụ và nội dung: - Hệ thống hóa cơ sở lý luận về tự chủ tài chính tại các đơn vị sự nghiệp công lập nói chung và các bệnh viện công hiện nay; - Phân tích thực trạng của cơ chế tự chủ tài chính đối với Bệnh viện Thống Nhất Thành phố Hồ Chí Minh; - Đề xuất một số giải pháp và kiến nghị trong quá trình thực hiện tự chủ tài chính tại Bệnh viện Thống Nhất Thành phố Hồ Chí Minh. III- Ngày giao nhiệm vụ: 20-08-2015 IV- Ngày hoàn thành nhiệm vụ: 31/12/2015 V- Cán bộ hướng dẫn: TS. Lại Tiến Dĩnh CÁN BỘ HƯỚNG DẪN KHOA QUẢN LÝ CHUYÊN NGÀNH (Họ tên và chữ ký) (Họ tên và chữ ký)
i LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của riêng tôi. Các số liệu, kết quả nêu trong Luận văn là trung thực và chƣa từng đƣợc ai công bố trong bất kỳ công trình nào khác. Tôi xin cam đoan rằng mọi sự giúp đỡ cho việc thực hiện Luận văn này đã đƣợc cảm ơn và các thông tin trích dẫn trong Luận văn đã đƣợc chỉ rõ nguồn gốc. Học viên thực hiện Luận văn (Ký và ghi rõ họ tên) Nguyễn Dương Thu Hằng
ii LỜI CÁM ƠN Sau thời gian học tập và nghiên cứu, với sự hỗ trợ, giúp đỡ nhiệt tình của quý Thầy, Cô và sự ủng hộ, động viên của gia đình, tôi đã hoàn thành luận văn tốt nghiệp thạc sĩ với đề tài “HOÀN THIỆN CƠ CHẾ TỰ CHỦ TÀI CHÍNH TẠI BỆNH VIỆN THỐNG NHẤT THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH”. Tôi xin gửi lời cảm ơn chân thành đến quý Thầy, Cô trƣờng Đại học Công nghệ thành phố Hồ Chí Minh đã giảng dạy, truyền đạt những kiến thức quý báu trong suốt quá trình học tập và nghiên cứu. Đặc biệt, tôi xin bày tỏ lòng cảm ơn chân thành đến Tiến Sĩ Lại Tiến Dĩnh đã hết lòng giảng dạy, hƣớng dẫn tôi trong suốt quá trình thực hiện đề tài này. Cho phép tôi đƣợc gởi lời cám ơn đến các bạn học viên cao học của Trƣờng đã nhiệt tình hỗ trợ, động viên và chia sẻ những kinh nghiệm, kiến thức trong suốt thời gian học tập và nghiên cứu. Nhân đây, tôi cũng xin gửi lời cảm ơn đến gia đình, bạn bè, đồng nghiệp đã ủng hộ, động viên tôi trong suốt quá trình học tập cũng nhƣ nghiên cứu đề tài này. Trân trọng! Nguyễn Dương Thu Hằng
iii TÓM TẮT Tự chủ tài chính là một xu hƣớng tất yếu trong công tác quản lý tài chính tại các đơn vị sự nghiệp công lập. Với nhiều ƣu điểm nhƣ khuyến khích nâng cao chất lƣợng dịch vụ tại các đơn vị sự nghiệp công, giảm bớt gánh nặng cho ngân sách nhà nƣớc, đơn giản hóa những thủ tục hành chính..., việc thực hiện tự chủ tài chính theo từng bƣớc, phù hợp với các giai đoạn cụ thể đã đƣợc Chính phủ quy định thông qua các Nghị định số 10/2002, số 43/2006 và gần nhất là số 16/2015 và đạt đƣợc nhiều thành tựu. Đề tài ”Hoàn thiện cơ chế tự chủ tài chính tại Bệnh viện Thống Nhất Thành phố Hồ Chí Minh” đƣợc thực hiện dựa trên số liệu báo cáo tài chính và báo cáo nội bộ của Bệnh viện Thống Nhất từ năm 2010 đến năm 2014. Luận văn hệ thống hóa cơ sở lý luận về tự chủ tài chính tại các đơn vị sự nghiệp công lập nói chung và các bệnh viện công hiện nay. Luận văn đã khẳng định vai trò và sự cần thiết của cơ chế tự chủ tài chính trong hoạt động y tế. Thông qua phƣơng pháp thu thập thông tin, thống kê, phân tích, kết hợp với phƣơng pháp so sánh, đối chiếu, tổng hợp thông tin nhằm đƣa ra những nhận định về tình hình thực hiện tự chủ tài chính, phân tích thực trạng cơ cấu các nguồn thu và khoản chi tại Bệnh viện Thống Nhất, luận văn cho thấy xu hƣớng cơ cấu nguồn thu ngày càng dịch chuyển từ ngân sách nhà nƣớc cấp sang các nguồn thu từ viện phí, mặc dù nguồn cấp từ ngân sách nhà nƣớc vẫn đóng vai trò quan trọng. Mặt khác luận văn cũng chỉ ra các tồn tại trong quản lý và sử dụng nguồn lực tài chính tại Bệnh viện Thống Nhất. Những tồn tại đó xuất phát từ cả cấp vĩ mô và vi mô. Từ đó, luận văn trình bày một số giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả quản lý và sử dụng nguồn lực tài chính tại Bệnh viện Thống Nhất.
iv ABSTRACT Financial autonomy is an inevitable trend in financial management in the public service units. With many advantages as encourage quality improvement services at the business units, reducing the burden on the state budget, simplification of administrative procedures ..., implementing financial autonomy stepwise, in accordance with the specific period defined by the Government through Decree No. 10/2002, No. 43/2006 and 16/2015 and most recently achieved some success. Project " Improving the financial autonomy at Thong Nhat Hospital in Ho Chi Minh City" is performed based on data from the financial statements and internal reporting of Thong Nhat Hospital from 2010 to 2014. Thesis codified theoretical basis of financial autonomy at the business units and the general public of the current hospital. Thesis has confirmed the role and necessity of self-financing mechanisms for health activities. Through situational analysis structure revenues and expenses at the Thong Nhat hospital thesis shows structural trends increasingly shift income from the state budget to the revenues from user fees, although supply from the state budget still plays an important role. On the other hand the thesis also points out the shortcomings in the management and use of financial resources at Thong Nhat Hospital. The existence which comes from both macro and micro levels. Since then, the thesis presents a number of measures to improve the efficiency of the management and use of financial resources at Thong Nhat Hospital.
v MỤC LỤC TRANG PHỤ BÌA LỜI CAM ĐOAN ...................................................................................................... i LỜI CÁM ƠN ........................................................................................................... ii TÓM TẮT ................................................................................................................ iii MỤC LỤC ..................................................................................................................v DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT ...................................................................... viii DANH MỤC CÁC BẢNG ...................................................................................... ix DANH MỤC CÁC HÌNH .........................................................................................x GIỚI THIỆU ..............................................................................................................1 1. Vấn đề nghiên cứu ................................................................................................1 2. Câu hỏi nghiên cứu ...............................................................................................2 3. Mục tiêu nghiên cứu .............................................................................................2 4. Phƣơng pháp nghiên cứu ......................................................................................3 5. Đối tƣợng nghiên cứu và phạm vi nghiên cứu ......................................................3 6. Đóng góp của nghiên cứu .....................................................................................3 7. Kết cấu luận văn ....................................................................................................4 Chương 1. CƠ SỞ LÝ THUYẾT .............................................................................5 1.1. Khái quát về đơn vị sự nghiệp công lập.............................................................5 1.1.1. Khái niệm đơn vị sự nghiệp công lập ...........................................................5 1.1.2. Phân loại và đặc điểm đơn vị sự nghiệp công lập ........................................6 1.1.3. Đặc điểm của đơn vị sự nghiệp công ............................................................6 1.2. Khái niệm đơn vị sự nghiệp y tế công lập .........................................................8 1.2.1. Khái niệm đơn vị sự nghiệp y tế công lập ....................................................8 1.2.2. Đặc điểm đơn vị sự nghiệp y tế công lập .....................................................8 1.2.3. Phân loại đơn vị sự nghiệp y tế công lập ......................................................9 1.3. Vai trò đơn vị sự nghiệp y tế công lập trong nền kinh tế thị trƣờng................10 1.4. Khái quát về Bệnh viện Thống Nhất................................................................11 1.4.1. Bệnh viện Thống Nhất và vai trò phục vụ cán bộ cao cấp .........................11 1.4.2. Khái quát cơ chế tự chủ tài chính tại các đơn vị sự nghiệp công lập .........13 1.5. Khái quát cơ chế tự chủ tài chính của Bệnh viện Thống Nhất ........................15 1.5.1. Khái quát quản lý tài chính tại Bệnh viện Thống Nhất ..............................15 1.5.2. Nội dung quản lý tài chính trong Bệnh viện Thống Nhất ..........................16 1.5.3. Mục tiêu của quản lý tài chính trong bệnh viện .........................................17 1.6. Các quy định về cơ chế tự chủ tài chính ..........................................................17
vi 1.6.1. Các nguồn thu và quản lý nguồn thu tại bệnh viện ....................................17 1.6.2. Các khoản chi và quản lý khoản chi tại bệnh viện .....................................19 1.7. Vai trò và sự cần thiết của tự chủ tài chính đối với đơn vị Bệnh viện Thống Nhất .........................................................................................................................22 1.8. Kinh nghiệm quản lý tài chính ở bệnh viện của một số nƣớc trên thế giới .....23 1.8.1. Hệ thống bệnh viện công lập thuộc các nƣớc Đông Âu .............................23 1.8.2. Mô hình bệnh viện công của Trung Quốc ..................................................25 1.8.3. Hệ thống bệnh viện của Mỹ ........................................................................26 1.8.4. Kinh nghiệm thực hiện cơ chế tự chủ tài chính ở một số Bệnh viện trong nƣớc ......................................................................................................................27 1.8.4.1.Đánh giá thực hiện cơ chế tự chủ tài chính của Bệnh viện Hữu Nghị - Hà Nội .................................................................................................................27 1.8.4.2. Đánh giá thực hiện tự chủ tài chính của Bệnh viện C Đà Nẵng ............30 Chương 2. THỰC TRẠNG CƠ CHẾ TỰ CHỦ TÀI CHÍNH CỦA BỆNH VIỆN THỐNG NHẤT PHỤC VỤ CÁN BỘ CAO CẤP PHÍA NAM ................32 2.1. Giới thiệu Bệnh viện Thống Nhất ....................................................................32 2.1.1. Quá trình hình thành và phát triển của Bệnh viện Thống Nhất ..................32 2.1.2. Cơ cấu tổ chức của Bệnh viện Thống Nhất ................................................33 2.1.3. Chức năng, nhiệm vụ của Bệnh viện Thống Nhất ......................................34 2.1.4. Quy mô và hoạt động khám chữa bệnh từ năm 2010 đến năm 2014 .........35 2.2. Thực trạng thực hiện tự chủ tài chính tại Bệnh viện Thống Nhất ...................36 2.2.1. Sự hình thành cơ chế tự chủ tài chính tại Bệnh viện Thống Nhất ..............36 2.2.2. Thực trạng các nguồn thu và quản lý nguồn thu của Bệnh viện Thống Nhất ...............................................................................................................................37 2.2.3. Thực trạng các khoản chi và quản lý các khoản chi ...................................40 2.2.3.1. Nhóm chi cho con ngƣời .......................................................................40 2.2.3.2. Nhóm chi cho chuyên môn nghiệp vụ ...................................................42 2.2.3.3. Nhóm chi cho tài sản cố định và các khoản chi thƣờng xuyên khác .....44 2.2.4. Đánh giá thực trạng cơ chế tự chủ tài chính tại Bệnh viện Thống Nhất ....45 2.2.4.1. Tăng quyền tự chủ, tự chịu trách nhiệm ................................................45 2.2.4.2. Cơ sở vật chất và nâng cao thu nhập của cán bộ viên chức từng bƣớc đƣợc cải thiện......................................................................................................46 2.2.4.3. Tổ chức bộ máy, biên chế theo hƣớng gọn nhẹ và hiệu quả .................47 2.2.4.4. Những hạn chế .......................................................................................47 2.4.2.5. Những nguyên nhân...............................................................................49 2.3. Kết quả khảo sát ...............................................................................................50 2.3.1. Đối tƣợng khảo sát là bệnh nhân điều trị tại Bệnh viện Thống Nhất .........50 2.3.2. Đối tƣợng khảo sát là cán bộ, viên chức tại Bệnh viện Thống Nhất ..........52
vii Chương 3. MỘT SỐ GIẢI PHÁP VÀ KIẾN NGHỊ TRONG QUÁ TRÌNH THỰC HIỆN TỰ CHỦ TÀI CHÍNH TẠI BỆNH VIỆN THỐNG NHẤT ........55 3.1. Định hƣớng phát triển của Bệnh viện Thống Nhất ..........................................55 3.2. Giải pháp hoàn thiện cơ chế tự chủ tài chính tại Bệnh viện Thống Nhất phục vụ cán bộ cao cấp ....................................................................................................56 3.2.1. Hoàn thiện quy chế chi tiêu nội bộ .............................................................56 3.2.2. Tận dụng và khai thác tốt nhất các nguồn thu ............................................57 3.2.3. Quản lý có hiệu quả các khoản chi .............................................................60 3.2.4. Làm tốt công tác quản lý và sử dụng tài sản...............................................62 3.2.5. Tăng cƣờng công tác kiểm tra, kiểm soát tài chính trong đơn vị ...............62 3.2.6. Nâng cao năng lực đội ngũ cán bộ tài chính kế toán ..................................64 3.2.7. Phát huy tính chủ động, sáng tạo ................................................................64 3.2.8. Khuyến khích việc khai thác mở rộng nguồn thu, giảm chi tiêu NSNN ....65 KẾT LUẬN ..............................................................................................................66 DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO ...............................................................68 PHỤ LỤC
viii DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT Từ viết tắt Diễn giải UBND Ủy ban nhân dân NSNN Ngân sách nhà nƣớc CNTT Công nghệ thông tin BHYT Bảo hiểm y tế HĐND Hội đồng nhân dân ĐVSNCL Đơn vị sự nghiệp công lập ĐVSN Đơn vị sự nghiệp KCB Khám chữa bệnh BHXH Bảo hiểm xã hội CBVC Cán bộ viên chức BSCK Bác sĩ chuyên khoa CN Cử nhân CB Cán bộ BV Bệnh viện XDCB Xây dựng cơ bản TCTC Tự chủ tài chính
ix DANH MỤC CÁC BẢNG Bảng 2.1. Quy mô khám chữa bệnh tại Bệnh viện Thống Nhất từ năm 2010 đến năm 2014 .................................................................................................................35 Bảng 2.2. Tình hình quản lý thu tại Bệnh viện Thống Nhất từ năm 2010 – 2014..38 Bảng 2.3. Tình hình nhóm chi cho con ngƣời tại Bệnh viện Thống Nhất từ năm 2010 – 2014 .............................................................................................................40 Bảng 2.4. Tình hình nhóm chi cho chuyên môn nghiệp vụ tại Bệnh viện Thống Nhất từ năm 2010 – 2014 ........................................................................................42 Bảng 2.5. Tình hình cho TSCĐ và chi thƣờng xuyên khác tại Bệnh viện Thống Nhất từ năm 2010 – 2014 ........................................................................................44
x DANH MỤC CÁC HÌNH Hình 2.1. Sơ đồ cơ cấu tổ chức Bệnh viện Thống Nhất .........................................33 Hình 2.2. Quy mô khám chữa bệnh tại Bệnh viện Thống Nhất qua các năm ........35 Hình 2.3. Tốc độ gia tăng các nguồn thu của Bệnh viện Thống Nhất qua các năm .................................................................................................................................39
1 GIỚI THIỆU 1. Vấn đề nghiên cứu Cùng với cải cách thể chế kinh tế nói chung, công cuộc đổi mới khu vực sự nghiệp công lập đã đƣợc Đảng, Quốc hội, Chính phủ đặc biệt quan tâm. Trong đó có việc tăng cƣờng trao quyền tự chủ, tự chịu trách nhiệm cho các đơn vị sự nghiệp công lập, khuyến khích các đơn vị có điều kiện vƣơn lên tự chủ, nâng cao số lƣợng, chất lƣợng dịch vụ, từ đó có thêm nguồn thu để tái đầu tƣ phát triển, cải thiện thu nhập cho ngƣời lao động, tạo điều kiện cho Nhà nƣớc cơ cấu lại NSNN, dành thêm nguồn lực để chăm lo tốt hơn các đối tƣợng chính sách, các đối tƣợng hộ nghèo, bảo trợ xã hội,... Bệnh viện Thống Nhất là bệnh viện trung ƣơng loại 1 trực thuộc Bộ Y Tế đóng tại thành phố Hồ Chí Minh, bệnh viện có nhiệm vụ chính là khám chữa bệnh cho cán bộ trung cao cấp của Đảng và Nhà Nƣớc, ngoài ra bệnh viện đƣợc Bộ Y Tế cho phép kê một số giƣờng để phục vụ cho nhân dân. Từ trƣớc đến nay hầu nhƣ bệnh viện chỉ quan tâm đến việc khám chữa bệnh, còn tài chính chủ yếu có hai nguồn thu lớn: nguồn kinh phí do Bộ Y tế cấp và nguồn thu một phần viện phí (qua cơ quan Bảo Hiểm Y Tế (BHYT) và từ bệnh nhân). Năm 2002, Chính phủ ban hành Nghị định số 10/2002/NĐ-CP quy định về chế độ tài chính áp dụng cho đơn vị sự nghiệp có thu. Đây đƣợc coi là bƣớc đột phá đầu tiên trong việc giao quyền tự chủ về tài chính cho các đơn vị sự nghiệp công lập. Ngày 25/4/2006 Chính phủ đã ra Nghị định 43/2006/NĐ-CP về việc tự chủ, tự chịu trách nhiệm về thực hiện nhiệm vụ, tổ chức bộ máy, biên chế và tài chính đối với các đơn vị sự nghiệp có thu. Theo đó, việc trao quyền tự chủ, tự chịu trách nhiệm cho các đơn vị sự nghiệp không chỉ trong quản lý tài chính, mà trong cả thực hiện nhiệm vụ, tổ chức bộ máy, biên chế và tài chính đối với đơn vị sự nghiệp công lập. Sau 10 năm thực hiện, Ngành y tế nói chung, Bệnh viện Thống Nhất nói riêng đã thực hiện cơ chế tự chủ tài chính và góp phần thay đổi sâu sắc trong cơ cấu tài chính y tế đối với nền kinh tế quốc dân. Tại các bệnh viện công lập tuyến trung
2 ƣơng hiện nay đang thực hiện song song hai nhiệm vụ trong cùng một điều kiện về con ngƣời và cơ sở vật chất trang thiết bị y tế đƣợc Nhà nƣớc đầu tƣ nhƣ: thực hiện chức năng, nhiệm vụ Nhà nƣớc giao là khám chữa bệnh, chăm sóc sức khỏe cho cán bộ và nhân dân bắt buộc, đồng thời mở thêm các dịch vụ khám chữa bệnh theo yêu cầu (tự nguyện). Đây là một nhiệm vụ khó khăn và phụ thuộc vào nhiều yếu tố để rút ra bài học kinh nghiệm từ thực tiễn trong việc thực hiện cơ chế tự chủ. Vì vậy tôi quyết định chọn đề tài nghiên cứu “Hoàn thiện cơ chế tự chủ tài chính tại Bệnh viện Thống Nhất Thành phố Hồ Chí Minh” làm luận văn Thạc sĩ. 2. Câu hỏi nghiên cứu - Cơ chế tự chủ tài chính là gì? Bệnh viện Thống Nhất phục vụ cán bộ cao cấp tại khu vực phía Nam có những hoạt động gì? - Thực trạng của cơ chế tự chủ tài chính đối với Bệnh viện Thống Nhất phục vụ cán bộ cao cấp tại khu vực phía Nam nhƣ thế nào? - Tại sao phải phân tích cơ chế tự chủ tài chính đối với Bệnh viện Thống Nhất phục vụ cán bộ cao cấp tại khu vực phía Nam? - Bài học kinh nghiệm từ thực tiễn rút ra của cơ chế tự chủ tài chính đối với Bệnh viện Thống Nhất phục vụ cán bộ cao cấp tại khu vực phía Nam là gì? 3. Mục tiêu nghiên cứu Để giải quyết các vấn đề nghiên cứu của đề tài, Luận văn tập trung đi sâu vào nghiên cứu các vấn đề cơ bản sau đây: - Hệ thống hóa các vấn đề cơ bản về cơ chế tự tài chính tại Bệnh viện Thống Nhất và yêu cầu quản lý hiện nay. - Phân tích thực trạng cơ chế tự chủ tài chính đối với Bệnh viện Thống Nhất phục vụ cán bộ cao cấp tại khu vực phía Nam gồm các hoạt động thu, chi và xác định kết quả tài chính. - Bài học kinh nghiệm rút ra từ thực tiễn với những thuận lợi và hạn chế trong việc thực hiện cơ chế tự chủ tài chính theo Nghị định số 43/2006/NĐ-CP đối với Bệnh viện Thống Nhất phục vụ cán bộ cao cấp tại khu vực phía Nam.
3 4. Phương pháp nghiên cứu Tác giả áp dụng phƣơng pháp thu thập thông tin, thống kê, phân tích, kết hợp với phƣơng pháp so sánh, đối chiếu, tổng hợp thông tin nhằm đƣa ra những nhận định về tình hình tự chủ tài chính của Bệnh viện Thống Nhất thành phố Hồ Chí Minh. Về dữ liệu, luận văn tiến hành thu thập thông tin từ các báo cáo nội bộ của bệnh viện Thống Nhất, cùng với phỏng vấn, trao đổi với các bác sĩ làm việc lâu năm tại bệnh viện. 5. Đối tượng nghiên cứu và phạm vi nghiên cứu Đối tƣợng nghiên cứu là cơ chế tự chủ tài chính đối với Bệnh viện Thống Nhất phục vụ cán bộ cao cấp tại khu vực phía Nam bao gồm: Nguồn thu, khai thác nguồn thu và các khoản chi, sử dụng các khoản chi tại Bệnh viện Thống Nhất, Thành Phố Hồ Chí Minh trong khoảng thời gian: từ năm 2010 đến 2014. Phạm vi nghiên cứu bao gồm phạm vi về không gian, thời gian: - Không gian: Việc nghiên cứu đề tài đƣợc tiến hành chủ yếu tại Bệnh viện Thống Nhất phục vụ cán bộ cao cấp khu vực phía Nam: Bệnh viện Thống Nhất. - Thời gian: Đề tài đƣợc nghiên cứu các chỉ tiêu và số liệu kinh tế tập trung trong 5 năm từ 2010 - 2014. 6. Đóng góp của nghiên cứu Trên cơ sở lý luận, phân tích nội dung cơ chế tự chủ tài chính của Bệnh viện Thống Nhất nhằm mục tiêu xã hội hóa dịch vụ công nói chung và dịch vụ khám chữa bệnh, chăm sóc sức khỏe cho cán bộ cao cấp phía Nam nói riêng. Phát huy tính tự chủ, tự chịu trách nhiệm trong việc huy động mọi nguồn lực tài chính vào việc khám chữa bệnh theo yêu cầu nhƣng trên nguyên tắc đảm bảo công khai, minh bạch về hoạt động thu, chi và xác định kết quả tài chính, qua đó giảm bớt chi ngân sách nhà nƣớc cho lĩnh vực y tế. Thông qua nghiên cứu đề xuất một số bài học kinh nghiệm nhằm hoàn thiện cơ cấu tổ chức, bộ máy hoạt động để đáp ứng yêu cầu về quản lý kinh tế tại các bệnh viện công lập tuyến Trung ƣơng trong điều kiện tự chủ tài chính.
4 7. Kết cấu luận văn Ngoài phần Giới Thiệu và Kết Luận, luận văn có 3 chƣơng: Chƣơng 1. CƠ SỞ LÝ THUYẾT Chƣơng 2. THỰC TRẠNG CƠ CHẾ TỰ CHỦ TÀI CHÍNH CỦA BỆNH VIỆN THỐNG NHẤT PHỤC VỤ CÁN BỘ CAO CẤP PHÍA NAM Chƣơng 3. MỘT SỐ GIẢI PHÁP VÀ KIẾN NGHỊ TRONG QUÁ TRÌNH THỰC HIỆN TỰ CHỦ TÀI CHÍNH TẠI BỆNH VIỆN THỐNG NHẤT
5 Chương 1. CƠ SỞ LÝ THUYẾT Phần đầu chƣơng này sẽ trình bày các cơ sở lý thuyết của đề tài bao gồm những vấn đề cơ bản về đơn vị sự nghiệp y tế công lập, về tự chủ tài chính tại các đơn vị này. Tiếp theo, tác giả tóm lƣợc một số kết quả và kinh nghiệm từ việc thực hiện tự chủ tài chính tại các bệnh viện trên thế giới và một vài bệnh viện lớn trong nƣớc. 1.1. Khái quát về đơn vị sự nghiệp công lập 1.1.1. Khái niệm đơn vị sự nghiệp công lập Điều 9 luật Viên chức đƣợc Quốc hội thông qua ngày 15 tháng 11 năm 2011 quy định: “Đơn vị sự nghiệp công lập là tổ chức do cơ quan có thẩm quyền của Nhà nƣớc, tổ chức chính trị, tổ chức chính trị - xã hội thành lập theo quy định của pháp luật, có tƣ cách pháp nhân, cung cấp dịch vụ công, phục vụ quản lý Nhà nƣớc.” Theo quy định trên và Nghị định số 43/2006/NĐ-CP ngày 25 tháng 4 năm 2006 của Chính phủ về quyền tự chủ, tự chịu trách nhiệm về thực hiện nhiệm vụ, tổ chức bộ máy, biên chế và tài chính đối với đơn vị sự nghiệp công lập thì đơn vị sự nghiệp công lập đƣợc xác định bởi các tiêu thức cơ bản sau: - Là tổ chức do cơ quan có thẩm quyền của Nhà nƣớc, tổ chức chính trị, tổ chức chính trị - xã hội thành lập theo quy định của pháp luật. - Hoạt động cung cấp dịch vụ công trong các lĩnh vực giáo dục, khoa học công nghệ, môi trƣờng, y tế, văn hóa thể dục thể thao, sự nghiệp kinh tế, dịch vụ việc làm… đƣợc Nhà nƣớc đầu tƣ hoặc hỗ trợ đầu tƣ cơ sở vật chất, chi phí hoạt động thƣờng xuyên để thực hiện các nhiệm vụ chính trị, chuyên môn đƣợc giao; đơn vị sự nghiệp đƣợc Nhà nƣớc cho phép thu một số loại phí, lệ phí nhất định trong quá trình tiến hành hoạt động sản xuất cung ứng dịch vụ để bù đắp chi phí hoạt động, tăng thu nhập cho cán bộ, viên chức. - Có tƣ cách pháp nhân, có con dấu và tài khoản riêng.
6 1.1.2. Phân loại và đặc điểm đơn vị sự nghiệp công lập Đơn vị sự nghiệp công lập đƣợc phân làm nhiều loại khác nhau tùy theo mục đích và tiêu thức phân loại. Dựa vào những căn cứ nhất định, đơn vị sự nghiệp công lập đƣợc phân loại nhƣ sau: - Căn cứ vào lĩnh vực hoạt động: đơn vị sự nghiệp đƣợc phân theo ngành kinh tế, kỹ thuật nhƣ đơn vị sự nghiệp y tế, đơn vị sự nghiệp giáo dục – đào tạo, đơn vị sự nghiệp văn hóa thông tin, đơn vị sự nghiệp thể dục thể thao… - Căn cứ vào chủ thể quản lý: đơn vị sự nghiệp đƣợc phân thành đơn vị sự nghiệp do Trung ƣơng quản lý; đơn vị sự nghiệp do địa phƣơng quản lý; đơn vị sự nghiệp do Nhà nƣớc quản lý; đơn vị sự nghiệp do tổ chức chính trị - xã hội quản lý… - Căn cứ vào mức tự đảm bảo kinh phí thƣờng xuyên, đơn vị sự nghiệp công lập đƣợc sắp xếp vào một trong 3 loại sau: Đơn vị sự nghiệp có nguồn thu sự nghiệp tự đảm bảo toàn bộ chi phí hoạt động thƣờng xuyên. Đơn vị sự nghiệp tự đảm bảo một phần chi phí hoạt động thƣờng xuyên: Là đơn vị có nguồn thu sự nghiệp tự đảm bảo một phần chi phí hoạt động thƣờng xuyên, phần còn lại đƣợc NSNN cấp. Đơn vị sự nghiệp do NSNN đảm bảo toàn bộ chi phí hoạt động, gồm: đơn vị sự nghiệp có nguồn thu sự nghiệp thấp và đơn vị sự nghiệp không có nguồn thu, kinh phí hoạt động thƣờng xuyên theo chức năng, nhiệm vụ do NSNN đảm bảo toàn bộ kinh phí hoạt động. 1.1.3. Đặc điểm của đơn vị sự nghiệp công - Đơn vị sự nghiệp có tƣ cách pháp nhân theo quy định của pháp luật: đƣợc Nhà nƣớc thành lập, có trụ sở riêng, có con dấu riêng, có tài khoản riêng và đảm bảo trƣớc pháp luật về hoạt động của mình. - Hoạt động theo nhiệm vụ chính trị, chuyên môn đƣợc giao, không vì mục đích sinh lợi.