Luận văn Thạc sĩ Quản trị kinh doanh: Hoàn thiện Quy trình thủ tục hải quan đối với hàng hóa xuất nhập khẩu thương mại tại Cục Hải quan Tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:101

Thêm vào BST

Báo xấu

54
lượt xem 16
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Đề tài nghiên cứu kỹ hơn và có hệ thống hơn về các quy định liên quan đến thủ tục hải quan và quy trình thủ tục hải quan đối với hàng hóa xuất nhập khẩu thương mại; phân tích, đánh giá thực trạng quá trình triển khai áp dụng quy định liên quan đến thủ tục hải quan và quy trình thủ tục hải quan đối với hàng hóa xuất nhập khẩu thương mại tại Cục Hải quan Tỉnh Bà rịa – Vũng tàu, phân tích những khó khăn, thuận lợi, cơ hội và thách thức... Mời các bạn cùng tham khảo.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luận văn Thạc sĩ Quản trị kinh doanh: Hoàn thiện Quy trình thủ tục hải quan đối với hàng hóa xuất nhập khẩu thương mại tại Cục Hải quan Tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC KỸ THUẬT CÔNG NGHỆ TP. HCM --------------- ĐỖ THỊ NGỌC QUỲNH HOÀN THIỆN QUY TRÌNH THỦ TỤC HẢI QUAN ĐỐI VỚI HÀNG HOÁ XUẤT NHẬP KHẨU THƯƠNG MẠI TẠI CỤC HẢI QUAN TỈNH BÀ RỊA – VŨNG TÀU LUẬN VĂN THẠC SỸ Chuyên ngành: Quản trị kinh doanh Mã ngành: 60 34 01 02 TP. HỒ CHÍ MINH, tháng 01 năm 2013
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC KỸ THUẬT CÔNG NGHỆ TP. HCM --------------- ĐỖ THỊ NGỌC QUỲNH HOÀN THIỆN QUY TRÌNH THỦ TỤC HẢI QUAN ĐỐI VỚI HÀNG HOÁ XUẤT NHẬP KHẨU THƯƠNG MẠI TẠI CỤC HẢI QUAN TỈNH BÀ RỊA – VŨNG TÀU LUẬN VĂN THẠC SỸ Chuyên ngành: Quản trị kinh doanh Mã ngành: 60 34 01 02 HƯỚNG DẪN KHOA HỌC: TS. Nguyễn Hải Quang TP. HỒ CHÍ MINH, tháng 01 năm 2013
CÔNG TRÌNH ĐƯỢC HOÀN THÀNH TẠI TRƯỜNG ĐẠI HỌC KỸ THUẬT CÔNG NGHỆ TP. HCM Cán bộ hướng dẫn khoa học: TS. Nguyễn Hải Quang Luận văn thạc sĩ được bảo vệ tại Trường Đại học Kỹ thuật Công nghệ Thành phố Hồ Chí Minh ngày 05 tháng 01 năm 2013 Thành phần Hội đồng đánh giá luận văn thạc sĩ gồm: 1. TS. Trương Quang Dũng Chủ tịch hội đồng 2. TS. Nguyễn Văn Trãi Phản biện 1 3. TS. Phan Mỹ Hạnh Phản biện 2 4. TS. Tần Xuân Bảo Uỷ viên 5. TS. Hà Văn Ánh Thư ký Xác nhận của Chủ tịch Hội đồng đánh giá LV sau khi luận văn đã được sửa chữa. Chủ tịch Hội đồng đánh giá LV
TRƯỜNG ĐH KỸ THUẬT CÔNG NGHỆ TP. HCM CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM PHÒNG QLKH - ĐTSĐH Độc lập - Tự do - Hạnh phúc TP. HCM, ngày 31 tháng 05 năm 2012 NHIỆM VỤ LUẬN VĂN THẠC SĨ Họ tên học viên: ĐỖ THỊ NGỌC QUỲNH Giới tính: Nữ Ngày, tháng, năm sinh: 26/04/1979 Nơi sinh: Nam Định Chuyên ngành: Quản trị kinh doanh MSHV: 1184011159 I- TÊN ĐỀ TÀI: Hoàn thiện Quy trình thủ tục hải quan đối với hàng hóa xuất nhập khẩu thương mại tại Cục Hải quan Tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu. II- NHIỆM VỤ VÀ NỘI DUNG: - Nghiên cứu cơ sở khoa học về quy trình làm thủ tục hải quan đối với hàng hóa XNK thương mại. Tìm hiểu bài học kinh nghiệm của một số nước trong việc hòan thiện quy trình thủ tục hải quan để rút ra bài học kinh nghiệm cho Cục Hải quan Tỉnh BR – VT trong việc hòan thiện quy trình thủ tục hải quan. - Nghiên cứu, phân tích thực trạng quá trình triển khai thực hiện quy trình thủ tục hải quan cho hàng hoá xuất nhập khẩu thương mại tại Cục Hải quan Tỉnh BR – VT. - Phân tích các yếu tố ảnh hưởng đến quy trình thủ tục hải quan, các cơ hội và thách thức, phân tích ma trận SWOT để hình thành nên các giải pháp. III- NGÀY GIAO NHIỆM VỤ: 31/05/2012 IV- NGÀY HOÀN THÀNH NHIỆM VỤ: 30/11/2012 V- CÁN BỘ HƯỚNG DẪN: Tiến sỹ Nguyễn Hải Quang CÁN BỘ HƯỚNG DẪN KHOA QUẢN LÝ CHUYÊN NGÀNH (Họ tên và chữ ký) (Họ tên và chữ ký)
i LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của riêng tôi. Các số liệu, kết quả nêu trong Luận văn là trung thực và chưa từng được ai công bố trong bất kỳ công trình nào khác. Tôi xin cam đoan rằng mọi sự giúp đỡ cho việc thực hiện Luận văn này đã được cảm ơn và các thông tin trích dẫn trong Luận văn đã được chỉ rõ nguồn gốc. Học viên thực hiện Luận văn (Ký và ghi rõ họ tên) Đỗ Thị Ngọc Quỳnh
ii LỜI CẢM ƠN Luận văn này được thực hiện tại Trường Đại học Kỹ thuật công nghệ Tp.Hồ Chí Minh. Trong quá trình hoàn thành luận văn này, tôi đã nhận được rất nhiều sự động viên, giúp đỡ của nhiều cá nhân và tập thể. Trước hết, tôi xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc đến Tiến sĩ Nguyễn Hải Quang, người đã hướng dẫn tôi thực hiện luận văn này ngay từ lúc định hình các nghiên cứu ban đầu cho đến lúc hoàn chỉnh luận văn. Xin gửi lời cám ơn chân thành tới Ban Giám hiệu, Phòng Đào tạo sau đại học, Quý thầy cô giáo Trường Đại học Kỹ thuật công nghệ Tp.Hồ Chí Minh đã tạo điều kiện cho tôi trong quá trình học tập và nghiên cứu. Xin cám ơn Cục Hải quan tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu đã tạo điều kiện thuận lợi cho tôi trong quá trình quan sát, phân tích thực trạng cũng như nghiên cứu lý luận về hoạt động quản lý rủi ro. Cuối cùng tôi xin gửi lời cám ơn đến gia đình, bạn bè, đồng nghiệp, những người đã luôn đồng hành cùng tôi trong quá trình học tập và thực hiện đề tài nghiên cứu của mình. Học viên thực hiện Luận văn Đỗ Thị Ngọc Quỳnh
iii TÓM TẮT Luận văn tập trung nghiên cứu những vấn đề về quy trình làm thủ tục hải quan đối với hàng hóa xuất nhập khẩu thương mại thông qua việc phân tích những vấn đề về thủ tục hải quan, quy trình thủ tục hải quan về sự hình thành và phát triển của thủ tục hải quan ở Việt nam để từ đó hệ thống và hình thành lý luận về quy trình thủ tục hải quan đối với hàng hóa xuất nhập khẩu thương mại. Luận văn cũng nghiên cứu các yêu cầu tác động đến việc xây dựng quy trình thủ tục hải quan, nghiên cứu kinh nghiệm của Hải quan một số nước trên thế giới và trong khu vực để từ đó rút ra bài học kinh nghiệm cho Việt Nam. Luận văn đã phân tích thực trạng tình hình thực hiện quy trình thủ tục hải quan đối với hàng hóa xuất nhập khẩu thương mại tại Cục Hải quan Tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu, đánh giá những ưu điểm, nhược điểm của quy trình thủ tục hải quan hiện nay khi triển khai áp dụng vào thực tiễn, từ đó rút ra những điểm mạh cần phát huy và những điểm yếu cần khắc phục trong việc thực hiện hoàn thiện quy trình tục hải quan tại Cục Hải quan Tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu. Luận văn cũng tiến hành phân tích và dự báo các yếu tố bên ngoài tác động đến quy trình thủ tục hải quan tại Cục Hải quan Tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu để rút ra những cơ hội cần tận dụng và những nguy cơ, thách thức cần né tránh Trên cơ sở điểm mạnh, điểm yếu, cơ hội và thách thức, luận văn đã phân tích SWOT để hình thành và xây dựng các giải pháp để hoàn thiện quy trình thủ tục hải quan đối với hàng hóa xuất nhập khẩu thương mại tại Cục Hải quan Tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu.
iv ABSTRACT Dissertation research focused on process issues customs procedures for import and export of goods through the analysis of trade issues customs procedures, customs procedures for the formation and development of customs procedures in Vietnam so that the theoretical system and the formation of the customs procedures for import and export goods trade. This thesis also studies the impact on the construction requirements of customs procedures, research experience customs of some countries in the world and in the region from which to draw lessons for Vietnam. This thesis analyzes the current status of implementation of customs procedures for import and export goods trade in the Customs Department of Ba Ria - Vung Tau, evaluate the advantages and disadvantages of the procedure current customs when applying to practice, from that draw the strengths should promote and to overcome weaknesses in the implementation of complete customs clearance procedures at the Customs Department in BR - VT. The thesis also analyzes and forecasts the external factors affecting the customs procedures at the Customs Department in BR - VT to draw the need to take advantage of opportunities and risks, challenges need to avoid. On the basis of the strengths, weaknesses, opportunities and challenges, dissertation SWOT analysis to establish and develop solutions to improve customs procedures for import and export goods at the Department of Trade Customs BR - VT.
v MỤC LỤC Lời cam đoan ..................................................................................................... i Lời cảm ơn ........................................................................................................ ii Tóm tắt ............................................................................................................iii Abstract............................................................................................................ iv Mục lục ............................................................................................................. v Danh mục các từ viết tắt .................................................................................. vii Danh mục các bảng ........................................................................................ viii Danh mục các hình ........................................................................................... ix Mở đầu.............................................................................................................. 1 1. Tính cấp thiết của luận văn ............................................................................ 1 2. Mục tiêu và nhiệm vụ nghiên cứu của đề tài .................................................. 2 3. Phương pháp luận và phương pháp nghiên cứu ............................................. 3 4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu.................................................................. 3 5. Ý nghĩa khoa học và thực tiễn của đề tài ...................................................... 4 6. Bố cục của đề tài ........................................................................................... 5 Chương 1: CƠ SỞ KHOA HỌC VỀ QUY TRÌNH LÀM THỦ TỤC HẢI QUAN ĐỐI VỚI HÀNG HOÁ XUẤT NHẬP KHẨU THƯƠNG MẠI ............ 6 1.1. Thủ tục hải quan và quy trình thủ tục hải quan ........................................... 6 1.2. Sự hình thành và phát triển thủ tục hải quan Việt Nam ............................. 14 1.3. Các yêu cầu tác động đến việc xây dựng quy trình thủ tục hải quan ......... 16 1.4. Kinh nghiệm của hải quan một số nước trong việc hoàn thiện quy trình, thủ tục hải quan ..................................................................................................... 19 1.5. Tóm tắt chương 1 ..................................................................................... 27 Chương 2: THỰC TRẠNG TÌNH HÌNH THỰC HIỆN QUY TRÌNH THỦ TỤC HẢI QUAN HÀNG HÓA XUẤT NHẬP KHẨU TẠI CỤC HẢI QUAN TỈNH BÀ RỊA VŨNG TÀU. .......................................................................... 28 2.1. Giới thiệu chung về Cục hải quan Tỉnh Bà rịa Vũng tàu ........................... 28 2.2. Phân tích tình hình thực hiện quy trình, thủ tục hải quan hàng hóa xuất nhập khẩu tại Cục Hải quan Tỉnh Bà rịa Vũng tàu ........................................... 33
vi 2.3. Đánh giá các quy định về quy trình, thủ tục hải quan hàng hóa xuất nhập khẩu tại Cục Hải quan Tỉnh Bà rịa - Vũng tàu ................................................. 43 2.4. Tóm tắt chương 2 ..................................................................................... 52 Chương 3: MỘT SỐ GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN QUY TRÌNH THỦ TỤC HẢI QUAN ĐỐI VỚI HÀNG HÓA XUẤT NHẬP KHẨU THƯƠNG MẠI TẠI CỤC HẢI QUAN TỈNH BR-VT. .................................................................... 53 3.1. Phân tích các yếu tố bên ngoài ảnh hưởng đến quy trình thủ tục hải quan tại Cục Hải quan tỉnh BR-VT ............................................................................... 53 3.2. Phân tích SWOT để hình thành các giải pháp ........................................... 71 3.3. Nội dung các giải pháp ............................................................................. 73 3.4. Kiến nghị ................................................................................................. 81 3.5. Tóm tắt chương 3 ..................................................................................... 85 KẾT LUẬN .................................................................................................... 86 TÀI LIỆU THAM KHẢO ............................................................................... 88
vii DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT AFTA : Khu vực tự do thương mại Đông Nam Á ASEM : Hội nghị cấp cao Á - Âu ASEAN : Hiệp hội các Quốc gia Đông Nam Á BR-VT : Bà Rịa Vũng Tàu C/O : Chứng nhận xuất xứ EDI : Viện phát triển kinh tế EU : Cộng đồng Châu Âu FOB : Giao hàng lên mạn tàu GDP : Tổng sản phẩm Quốc nội GATT : Hiệp định thuế quan ASEAN HQ : Hải quan KYOTO : Nghị định thư Kyoto ODA : Hỗ trợ phát triển chính thức OPEC : Hiệp hội các nước xuất khẩu dầu mỏ WCO : Tổ chức Hải quan thế giới WTO : Tổ chức thương mại thế giới XNK : Xuất nhập khẩu
viii DANH MỤC CÁC BẢNG Bảng 2.1. Tổng hợp kim ngạch XNK từ năm 2008 đến tháng 06/2012 .................. 37 Bảng 2.2. Tình hình kiểm tra hải quan đối với hàng hoá XNK thương mại ............ 37 Bảng 2.3. Tình hình kiểm tra hải quan đối với hàng hoá NK ................................. 38 Bảng 2.4. Tình hình kiểm tra hải quan đối với hàng hoá NK ................................. 39 Bảng 2.5. Bảng tổng hợp số thuế thu được từ hoạt động XNK ............................... 39 Bảng 3.1: Ma trận SWOT ..................................................................................... 72
ix DANH MỤC CÁC HÌNH Hình 1.1. Sơ đồ quy trình thủ tục hải quan đối với hàng hóa XNK thương mại ..... 10 Hình 1.2. Quy trình thủ tục hải quan đối với hàng hoá xuất nhập khẩu thương mại thuộc luồng xanh ................................................................................................... 11 Hình 1.3. Quy trình thủ tục hải quan đối với hàng hoá xuất nhập khẩu thương mại thuộc luồng vàng ................................................................................................... 12 Hình 1.4. Sơ đồ Quy trình thủ tục hải quan đối với hàng hoá xuất nhập khẩu thương mại thuộc luồng đỏ ................................................................................................ 13 Hình 2.1. Sơ đồ cơ cấu tổ chức Cục Hải quan Tỉnh BR – VT ................................ 33 Hình 2.2. Sơ đồ tổng quát quy trình thủ tục hải quan đối với hàng hóa xuất nhập khẩu thương mại .................................................................................................... 36 Hình 2.3. Biểu đồ tổng hợp kim ngạch XNK ......................................................... 37 Hình 2.4. Biểu đồ tình hình kiểm tra HQ đối với hàng hoá XNK thương mại ........ 38 Hình 2.5. Biểu đồ tổng hợp tổng số tờ khai hải quan ............................................. 38 Hình 2.6. Biểu đồ tổng hợp số thuế thu được ......................................................... 39
1 MỞ ĐẦU 1. Tính cấp thiết của luận văn Tòan cầu hóa kinh tế là xu thế khách quan đang lôi cuốn ngày càng nhiều nước tham gia, Việt Nam cũng đang trong xu thế đó của thời đại - Với đường lối đối ngọai độc lập, tự chủ, rộng mở, đa phương hóa, đa dạng hóa quan hệ quốc tế, Việt Nam sẵn sàng là bạn, là đối tác tin cậy của các nước trong cộng đồng quốc tế, phấn đấu vì hòa bình, độc lập và phát triển. Việt Nam đang chủ động hội nhập và hội nhập ngày càng sâu rộng hơn với các tổ chức kinh tế quốc tế và khu vực theo tinh thần phát huy tối đa nội lực, nâng cao hiệu quả hợp tác quốc tế, đảm bảo độc lập tự chủ và định hướng xã hội chủ nghĩa. Hội nhập kinh tế tạo ra những thời cơ to lớn để phát triển, đó là thị trường được mở rộng, tạo cơ hội “đi tắt đón đầu” để Việt Nam có thể phát triển bắt kịp với sự phát triển của thế giới… Bên cạnh việc tự do hóa thương mại, các hoạt động buôn lậu và gian lận thương mại; sản xuất kinh doanh và vận chuyển, mua bán hàng giả, hàng nhái, hàng trái phép… cũng song song tồn tại và có xu hướng ngày càng tinh vi, khó phát hiện hơn. Ngày nay kinh tế ngày càng phát triển thì sự giao thương kinh tế cũng diễn ra càng sâu, rộng. Việc giao thương giữa các nước không ngừng phát triển, trong đó hoạt động xuất nhập khẩu, hoạt động giao thương hợp tác, mở rộng kinh tế đối ngoại, hợp tác kinh tế ngày càng quan trọng. Một trong những yếu tố góp phần quan trọng trong việc quyết định sự thành công của họat động kinh doanh quốc tế đó là việc làm thủ tục xuất khẩu, nhập khẩu hàng hóa. Trong một thế giới mà thách thức ngày càng lớn, thương mại và đầu tư sẽ chảy vào những nơi được coi là hiệu quả và thuận lợi. Đồng thời, thương mại và đầu tư sẽ rút khỏi những nơi bị coi là quan liêu, quản lý không tốt và chi phí cao. Do đó, hệ thống và quy trình của Hải quan không được là một rào cản đối với thương mại quốc tế và tăng trưởng.
2 Để hội nhập, Việt Nam phải tuân thủ những nguyên tắc và luật chơi chung của các tổ chức quốc tế đã tham gia. Yếu tố tiên quyết để đáp ứng luật chơi là phải đẩy mạnh cải cách thủ tục hành chính. Mặc dù, đến nay, về cơ bản các quy trình, thủ tục hải quan đã đi vào ổn định và phát huy hiệu quả, thời gian thông quan hàng hoá đã được rút ngắn, số lượng tờ khai miễn kiểm tra thực tế tăng lên đáng kể. Tuy nhiên trong quá trình triển khai thực hiện vẫn còn một số vướng mắc phát sinh, đặc biệt là về quy trình, thủ tục hải quan đối với hàng hoá nhập khẩu theo hợp đồng mua bán. 2. Mục tiêu và nhiệm vụ nghiên cứu của đề tài Mục tiêu - Nghiên cứu kỹ hơn và có hệ thống hơn về các quy định liên quan đến thủ tục hải quan và quy trình thủ tục hải quan đối với hàng hóa xuất nhập khẩu thương mại. - Phân tích, đánh giá thực trạng quá trình triển khai áp dụng quy định liên quan đến thủ tục hải quan và quy trình thủ tục hải quan đối với hàng hóa xuất nhập khẩu thương mại tại Cục Hải quan Tỉnh Bà rịa – Vũng tàu, phân tích những khó khăn, thuận lợi, cơ hội và thách thức. - Tìm ra những vướng mắc bất cập để từ đó đưa ra được những giải pháp nhằm hoàn thiện quy trình hải quan đối với hàng hoá xuất nhập khẩu thương mại sao cho hợp lý và tính khả thi cao hơn, phù hợp với các cam kết và chuẩn mực quốc tế từ đó góp phần đáng kể cải cách hành chính trong quá trình làm thủ tục hải quan. Nhiệm vụ nghiên cứu Để thực hiện mục tiêu nghiên cứu, luận văn đã thực hiện các nhiệm vụ cụ thể như sau : - Nghiên cứu cơ sở khoa học về quy trình làm thủ tục hải quan đối với hàng hóa XNK thương mại. Tìm hiểu bài học kinh nghiệm của một số nước trong việc hòan thiện quy trình thủ tục hải quan để rút ra bài học kinh nghiệm cho Cục Hải quan Tỉnh BR – VT trong việc hoàn thiện quy trình thủ tục hải quan.
3 - Nghiên cứu, phân tích thực trạng quá trình triển khai thực hiện quy trình thủ tục hải quan cho hàng hoá xuất nhập khẩu thương mại tại Cục Hải quan Tỉnh BR – VT. - Phân tích các yếu tố ảnh hưởng đến quy trình thủ tục hải quan, các cơ hội và thách thức, phân tích ma trận SWOT để hình thành nên các giải pháp. 3. Phương pháp luận và phương pháp nghiên cứu Phương pháp luận Vận dụng cách tiếp cận theo duy vật biện chứng, vận dụng chủ trương chính sách của Đảng và Nhà nước về họat động kinh tế đối ngọai được thể hiện trong các văn kiện Đại hội Đảng,văn bản quy phạm pháp luật qua từng thời kỳ và theo cách tiếp cận hệ thống để phân tích làm rõ thực trạng. Cơ sở lý thuyết dựa vào Luật Hải quan, Luật quản lý thuế; Luật thuế xuất khẩu, thuế nhập khẩu; Luật Thương mại và hệ thống các văn bản quy phạm pháp luật dưới luật có liên quan; Phương pháp nghiên cứu Luận văn dự kiến sử dụng phương pháp nghiên cứu định tính làm chủ đạo, kết hợp phương pháp nghiên cứu định lượng. Dữ liệu phân tích bao gồm dữ liệu thứ cấp và dữ liệu sơ cấp. Dữ liệu thứ cấpđược thu thập từ các website, số liệu thống kê của cơ quan quản lý, sách báo, tạp chí và những nghiên cứu trước đây liên quan đến đề tài. Dữ liệu sơ cấp được thu thập qua quan sát và thông qua việc điều tra mức độ hài lòng của doanh nghiệp Dữ liệu sau khi thu thập sẽ được phân tích thông qua các phương pháp nhưthống kê, mô tả, phân tích lịch sử, so sánh, hệ thống…để thấy được tình hình thực hiện Quy trình thủ tục Hải quan đối với hàng hoá xuất nhập khẩu thương mại hiện nay tại Cục Hải quan tỉnh BR – VT, trên cơ sở đó đưa ra những vướng mắc bất cập và đề ra các giải pháp để giải quyết các vướng mắc bất cập đó. 4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu Đối tượng nghiên cứu - Hệ thống các văn bản quy phạm pháp luật của Nhà nước quy định về: Thủ tục hải quan, quy trình thủ tục hải quan.
4 - Quá trình triển khai thực hiện quy trình thủ tục hải quan cho hàng hoá xuất nhập khẩu thương mại. Phạm vi nghiên cứu Phạm vi nghiên cứu: Tại Cục Hải quan Tỉnh BR – VT trong thời gian từ năm 2008 đến hết tháng 6/2012. 5. Ý nghĩa khoa học và thực tiễn của đề tài Trong bối cảnh hoạt động kinh tế quốc tế đã và đang có những bước phát triển mới đòi hỏi các quy định về hải quan phải được công khai minh bạch, đơn giản hơn nữa đáp ứng được các chuẩn mực quốc tế, phải tạo điều kiện để thực hiện cải cách hành chính và hiện đại hóa hoạt động hải quan. Để thực hiện yêu cầu hội nhập kinh tế thế giới và kinh tế khu vực, đồng thời đẩy nhanh tiến trình gia nhập WTO, ngành Hải quan buộc phải tiến hành hiện đại hóa, đây là vấn đề rất quan trọng và bức xúc trong thời điểm hiện nay đồng thời phải xây dựng một quy trình thủ tục hải quan đơn giản, dễ thực hiện mang lại hiệu quả quản lý hải quan dựa trên những ứng dụng công nghệ thông tin. Cùng với yêu cầu phải hoàn thiện quy trình thủ tục hải quan, các quy định về thuế xuất nhập khẩu cũng cần thiết phải thay đổi đảm bảo tương thích với sự thay đổi của Luật Hải quan và các Luật khác và phù hợp với chuẩn mực và thông lệ quốc tế, nâng cao tính ổn định của Luật. Việc sửa đổi bổ sung những quy định về thuế hải quan nhằm mục đích: Công khai, rõ ràng, minh bạch và đặc biệt cụ thể hóa những hành vi cấm từ đó đi đến thống nhất những gì không cấm để dễ hiểu và áp dụng nhất quán bình đẳng với mọi đối tượng, tạo thuận lợi cho người thực hiện. Thông qua đó tạo quyền tự chủ cao cho doanh nghiệp đồng thời nâng cao vai trò trách nhiệm của cơ quan hải quan. Trong xu hướng hội nhập khu vực và thế giới, cần xem xét việc giảm thuế suất cho một số mặt hàng hay nhóm hàng mà Việt Nam chưa sản xuất được để giảm nguy cơ buôn lậu và tạo cơ chế cạnh tranh lành mạnh cho phát triển sản xuất trong nước.
5 Đối với ngành Hải quan, việc hoàn thiện quy trình thủ tục hải quan sẽ cho phép triển khai một cách hiệu quả và đẩy nhanh hơn nữa tiến trình hiện đại hoá hải quan là một đòn bẩy vững chắc, tạo ra một giai đọan phát triển mới cho ngành HQ. Ở Tỉnh BR-VT, với tình hình thực tế như hiện nay, có thể thấy trong thời gian sắp tới hoạt động xuất nhập khẩu sẽ diễn ra hết sức sôi động, việc hoàn thiện quy trình thủ tục hải quan nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho việc thu hút nguồn hàng cũng như hỗ trợ cho doanh nghiệp trong hoạt động xuất nhập khẩu, góp phần thu hút vốn đầu tư và phát triển kinh tế của Tỉnh. 6. Bố cục của đề tài Ngoài phần mở đầu, kết luận và danh mục tài liệu tham khảo, luận văn có 06 bảng, 10 hình và được kết cấu thành 3 chương sau: Chương 1: Cơ sở khoa học về quy trình làm thủ tục hải quan đối với hàng hóa XNK thương mại Chương 2: Thực trạng tình hình thực hiện quy trình thủ tục hải quan đối với hàng hóa XNK thương mại tại Cục Hải quan Tỉnh BR – VT Chương 3: Một số giải pháp hoàn thiện quy trình thủ tục hải quan đối với hàng hóa XNK thương mại tại Cục Hải quan Tỉnh BR – VT
6 Chương 1 CƠ SỞ KHOA HỌC VỀ QUY TRÌNH LÀM THỦ TỤC HẢI QUAN ĐỐI VỚI HÀNG HOÁ XUẤT NHẬP KHẨU THƯƠNG MẠI 1.1. Thủ tục hải quan và quy trình thủ tục hải quan 1.1.1. Một số khái niệm - Thủ tục hải quan: Theo quy định tại Khoản 6, điều 4 và Điều 16 Luật Hải quan là các công việc mà người khai hải quan và công chức hải quan phải thực hiện theo quy định của Luật Hải quan đối với hàng hóa, phương tiện vận tải. Hay nói cách khác thủ tục hải quan là yêu cầu đặt ra đối với chủ thể kiểm tra hải quan và chủ thể bị kiểm tra hải quan về những công việc phải làm, những chứng từ, văn bản có liên quan đến hàng hóa, phương tiện vận tải phải nộp, phải xuất trình và xem xét nhằm đảm bảo thi hành đúng đắn, nghiêm chỉnh chế độ, chính sách của Nhà nước về quản lý hải quan đối với hoạt động xuất khẩu, nhập khẩu, xuất cảnh, nhập cảnh, quá cảnh. - Quy trình thủ tục hải quan: là các công việc cụ thể mà cán bộ, công chức hải quan phải thực hiện để làm thủ tục hải quan cho hàng hóa xuất nhập khẩu, phương tiện vận tải xuất nhập cảnh. - Hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu thương mại (Điều 6 Thông tư 194/2010/TT-BTC), bao gồm: + Hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu theo hợp đồng mua bán hàng hóa; + Hàng hóa kinh doanh theo phương thức tạm nhập – tái xuất; + Hàng hóa kinh doanh chuyển khẩu; + Hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu theo loại hình nhập nguyên liệu để sản xuất hàng xuất khẩu; + Hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu để thực hiện hợp đồng gia công với thương nhân nước ngòai;
7 + Hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu để thực hiện dự án đầu tư; + Hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu qua biên giới; + Hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu của doanh nghiệp chế xuất; + Hàng hóa đưa vào, đưa ra kho bảo thuế; + Hàng hóa tạm nhập – tái xuất, tạm xuất - tái nhập dự hội chợ triển lãm; + Hàng hóa tạm nhập – tái xuất là máy móc, thiết bị phục vụ thi công công trình, dự án đầu tư, là tài sản đi thuê, cho thuê. 1.1.2. Vai trò của thủ tục hải quan Ở Việt Nam, thủ tục hải quan góp một phần quan trọng giúp cho ngành Hải quan thực hiện chức năng quản lý Nhà nước về hải quan nhằm đẩy mạnh xuất nhập khẩu hàng hóa, kích thích sản xuất trong nước, thu hút đầu tư nước ngoài tạo môi trường thuận lợi cho ngành du lịch và những hoạt động đối ngoại khác. Tạo điều kiện thuận lợi cho nền kinh tế nước ta hội nhập được với nền kinh tế thế giới và khu vực tiến tới tham gia hợp tác quốc tế về hải quan. Quy trình thủ tục hải quan có vai trò vô cùng quan trọng đối với cán bộ, công chức hải quan trong khi thực hiện nhiệm vụ được giao. Nó giúp hải quan hiểu rõ hơn nhiệm vụ của mình trong từng khâu nghiệp vụ của ngành. Nhận thức được tầm quan trọng của công việc được giao, nhằm hoàn thành tốt công việc tránh những sai sót không đáng xảy ra. Một điều rất quan trọng trong quy trình, thủ tục hải quan đó là thuế hải quan: + Thuế hải quan là một biện pháp tài chính của Nhà nước do Tổng cục Hải quan chịu trách nhiệm quản lý và thu thuế. Chính sách thuế về hải quan được xác lập trên các nền tảng của các vấn đề kinh tế, xã hội của người làm nghĩa vụ đóng thuế; + Thuế hải quan là công cụ quan trọng mà Nhà nước giao cho ngành Hải quan trực tiếp chịu trách nhiệm để thực hiện quản lý đối với các hoạt động xuất khẩu, nhập khẩu theo hướng có lợi cho sự phát triển kinh tế, xã hội, mở rộng quan hệ đối ngoại, nâng cao hiệu quả của hoạt động xuất khẩu, nhập khẩu, góp phần kích thích và bảo vệ nền sản xuất trong nước đồng thời tham gia hướng dẫn sản xuất tiêu