Luận văn Thạc sĩ Quản trị kinh doanh: Nâng cao năng lực cạnh tranh tại Ngân hàng thương mại cổ phần Sài Gòn - Hà Nội - Chi nhánh Hàn Thuyên

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:99

Thêm vào BST

Báo xấu

34
lượt xem 14
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Mục đích nghiên cứu của đề tài là đánh giá thực trạng năng lực cạnh tranh của Ngân hàng TMCP Sài Gòn – Hà Nội Chi nhánh Hàn Thuyên từ đó đưa ra các giải pháp nhằm nâng cao năng lực cạnh tranh của Ngân hàng TMCP Sài Gòn – Hà Nội - Chi nhánh Hàn Thuyên trong thời gian tới.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luận văn Thạc sĩ Quản trị kinh doanh: Nâng cao năng lực cạnh tranh tại Ngân hàng thương mại cổ phần Sài Gòn - Hà Nội - Chi nhánh Hàn Thuyên

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC NGOẠI THƯƠNG LUẬN VĂN THẠC SĨ NÂNG CAO NĂNG LỰC CẠNH TRANH TẠI NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI CỔ PHẦN SÀI GÒN – HÀ NỘI - CHI NHÁNH HÀN THUYÊN Ngành: Quản trị kinh doanh LƯƠNG THANH NAM Hà Nội – 2020
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC NGOẠI THƯƠNG LUẬN VĂN THẠC SĨ NÂNG CAO NĂNG LỰC CẠNH TRANH TẠI NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI CỔ PHẦN SÀI GÒN – HÀ NỘI - CHI NHÁNH HÀN THUYÊN Chuyên ngành: Quản trị kinh doanh Mã số: 83.40.101 Họ và tên: Lương Thanh Nam Người hướng dẫn: PGS.TS. Cao Đinh Kiên Hà Nội - 2020
i LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan đề tài “Nâng cao năng lực cạnh tranh tại Ngân hàng thương mại cổ phần Sài Gòn - Hà Nội - Chi nhánh Hàn Thuyên” là đề tài nghiên cứu độc lập của riêng tôi, được viết dựa trên cơ sở tìm hiểu, phân tích và đánh giá các số liệu tại Ngân hàng TMCP Sài Gòn – Hà Nội Chi nhánh Hàn Thuyên. Các số liệu là trung thực và chưa được công bố tại các công trình nghiên cứu có nội dung tương đồng nào khác. Hà Nội, ngày 8 tháng 10 năm 2020 Tác giả Lương Thanh Nam
ii LỜI CẢM ƠN Trong thời gian nghiên cứu và thực hiện luận văn này, tôi đã nhận được sự giúp đỡ nhiệt tình từ các cơ quan, tổ chức và cá nhân. Nhân đây, tôi xin gửi lời cảm ơn sâu sắc lòng biết ơn chân thành đến các tập thể, cá nhân đã tạo điều kiện và giúp đỡ tôi trong suốt quá trình thực hiện đề tài. Trước hết tôi xin trân trọng cảm ơn Ban giám hiệu trường Đại học Ngoại thương, Khoa Sau đại học của trường cùng tập thể các thầy cô giáo, những người đã trang bị kiến thức cho tôi trong suốt quá trình học tập và nghiên cứu tại trường. Với lòng biết ơn chân thành và sâu sắc nhất, tôi xin trân trọng cảm ơn PGS.TS Cao Đinh Kiên, người đã trực tiếp hướng dẫn tôi trong suốt quá trình nghiên cứu và hoàn thiện đề tài. Do thời gian nghiên cứu và kiến thức còn hạn chế, luận văn được hoàn thiện không thể tránh khỏi những sơ suất thiếu sót, tác giả rất mong nhận được những ý kiến của các thầy cô giáo cùng các bạn. Xin chân thành cảm ơn! Hà Nội, ngày 8 tháng 10 năm 2020 TÁC GIẢ LUẬN VĂN Lương Thanh Nam
iii MỤC LỤC LỜI CAM ĐOAN ...................................................................................................i LỜI CẢM ƠN ........................................................................................................ii MỤC LỤC............................................................................................................ iii DANH MỤC BẢNG, BIỂU ĐỒ ..........................................................................vii DANH SƠ ĐỒ, HÌNH VẼ ................................................................................. viii DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT ................................................................... ix TÓM TẮT LUẬN VĂN........................................................................................ xi MỞ ĐẦU ................................................................................................................ 1 1. Tính cấp thiết của đề tài .................................................................................. 1 2. Tình hình nghiên cứu ..................................................................................... 2 2.1. Tình hình nghiên cứu ngoài nước ............................................................. 3 2.2. Tình hình nghiên cứu trong nước.............................................................. 3 3. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu .................................................................. 6 3.1. Mục đích nghiên cứu ................................................................................ 6 3.2. Nhiệm vụ nghiên cứu ............................................................................... 6 4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu của đề tài .................................................. 7 4.1. Đối tượng nghiên cứu ............................................................................... 7 4.2. Phạm vi nghiên cứu .................................................................................. 7 5. Phương pháp nghiên cứu đề tài ...................................................................... 7 6. Kết cấu của luận văn ....................................................................................... 8 CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ NĂNG LỰC CẠNH TRANH CỦA NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI ......................................................................................... 9 1.1. Tổng quan về cạnh tranh của Ngân hàng thương mại ................................ 9 1.1.1. Quan niệm về cạnh tranh của ngân hàng thương mại ............................. 9 1.1.2. Các loại hình cạnh tranh của ngân hàng thương mại .............................. 9 1.1.3. Đặc điểm cạnh tranh ngân hàng thương mại ........................................ 11 1.1.4. Các phương thức cạnh tranh trong hoạt động ngân hàng thương mại ... 13
iv 1.2. Tổng quan về năng lực cạnh tranh của Ngân hàng thương mại ............... 16 1.2.1. Quan niệm về năng lực cạnh tranh của ngân hàng thương mại................. 16 1.2.2. Tính tất yếu của việc nâng cao năng lực cạnh tranh đối với ngân hàng thương mại .................................................................................................... 17 1.2.3. Các tiêu chí đo lường năng lực cạnh tranh của ngân hàng thương mại . 18 1.2.3.1. Thị phần .......................................................................................... 18 1.2.3.2. Năng lực phát triển và cung cấp sản phẩm, dịch vụ ........................ 19 1.2.3.3. Hệ thống kênh phân phối ................................................................ 22 1.2.3.4. Năng lực công nghệ ........................................................................ 22 1.2.3.5. Nguồn nhân lực ............................................................................... 24 1.2.3.6. Năng lực quản trị điều hành ............................................................ 24 1.2.3.7. Uy tín thương hiệu .......................................................................... 25 1.3. Các yếu tố ảnh hưởng đến năng lực cạnh tranh của ngân hàng thương mại ...................................................................................................................... 26 1.3.1. Các yếu tố chủ quan thuộc về ngân hàng thương mại .......................... 26 1.3.2. Các yếu tố khách quan......................................................................... 27 CHƯƠNG 2: THỰC TRẠNG NĂNG LỰC CẠNH TRANH CỦA NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI CỔ PHẦN SÀI GÒN – HÀ NỘI - CHI NHÁNH HÀN THUYÊN .............................................................................................................................. 29 2.1. Tổng quan về Ngân hàng thương mại cổ phần Sài Gòn – Hà Nội - Chi nhánh Hàn Thuyên ........................................................................................... 29 2.1.1. Quá trình hình thành và phát triển ....................................................... 29 2.1.2. Cơ cấu tổ chức..................................................................................... 30 2.1.3. Một số kết quả hoạt động kinh doanh chủ yếu giai đoạn 2017 - 2019 .. 32 2.1.3.1. Hoạt động huy động vốn ................................................................. 32 2.1.3.2. Hoạt động tín dụng ......................................................................... 35 2.1.3.3. Hoạt động kinh doanh ngoại tệ ....................................................... 36 2.1.3.4. Hoạt động dịch vụ ngân hàng ......................................................... 38
v 2.1.3.5. Kết quả hoạt động của Ngân hàng TMCP Sài Gòn – Hà Nội - Chi nhánh Hàn Thuyên giai đoạn 2017-2019 ..................................................... 39 2.2. Thực trạng năng lực cạnh tranh của Ngân hàng thương mại cổ phần Sài Gòn – Hà Nội Chi nhánh Hàn Thuyên ............................................................. 40 2.2.1. Thị phần của Ngân hàng ...................................................................... 40 2.2.2. Năng lực phát triển sản phẩm, dịch vụ ................................................. 41 2.2.2.1. Hoạt động huy động vốn .................................................................. 41 2.2.2.2. Hoạt động cấp tín dụng ................................................................... 43 2.2.2.3. Hoạt động dịch vụ ........................................................................... 45 2.2.3. Hệ thống kênh phân phối ..................................................................... 48 2.2.4. Năng lực công nghệ ............................................................................. 49 2.2.5. Nguồn nhân lực ................................................................................... 52 2.2.6. Năng lực quản trị điều hành ................................................................. 55 2.2.7. Uy tín và thương hiệu .......................................................................... 56 2.3. Đánh giá thực trạng năng lực cạnh tranh của Ngân hàng thương mại cổ phần Sài Gòn – Hà Nội Chi nhánh Hàn Thuyên ............................................. 57 2.3.1. Những kết quả đạt được ...................................................................... 57 2.3.2. Những hạn chế .................................................................................... 59 2.3.3. Nguyên nhân hạn chế .......................................................................... 61 CHƯƠNG 3: MỘT SỐ GIẢI PHÁP NHẰM NÂNG CAO KHẢ NĂNG CẠNH TRANH CỦA NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI CỔ PHẦN SÀI GÒN – HÀ NỘI CHI NHÁNH HÀN THUYÊN ............................................................................ 63 3.1. Định hướng nâng cao năng lực cạnh tranh của Ngân hàng thương mại cổ phần Sài Gòn – Hà Nội Chi nhánh Hàn Thuyên ............................................. 63 3.1.1. Hội nhập quốc tế và yêu cầu phải cạnh tranh đối với ngân hàng thương mại ...................................................................................................................... 63 3.1.2. Những cơ hội....................................................................................... 64 3.1.3. Những thách thức ................................................................................ 65 3.2. Các giải pháp nâng cao năng lực cạnh tranh của Ngân hàng thương mại cổ phần Sài Gòn – Hà Nội Chi nhánh Hàn Thuyên ............................................. 65 3.2.1. Hoạch định chiến lược phát triển mang tầm dài hạn............................. 65
vi 3.2.2. Tăng cường năng lực hoạt động huy động vốn và cấp tín dụng............ 66 3.2.2.1. Tăng cường hoạt động huy động vốn............................................... 66 3.2.2.2.Tăng cường hoạt động cấp tín dụng ................................................. 67 3.2.3. Nâng cao chất lượng dịch vụ ............................................................... 70 3.2.4. Nâng cao chất lượng chăm sóc khách hàng.......................................... 71 3.2.5. Mở rộng hệ thống kênh phân phối ....................................................... 72 3.2.6. Nâng cao hiệu quả sử dụng công nghệ ................................................. 73 3.2.7. Phát triển nguồn nhân lực .................................................................... 74 3.2.8. Đẩy mạnh hoạt động Marketing .......................................................... 75 3.3. Kiến nghị .................................................................................................... 77 3.3.1. Với cơ quan Nhà nước......................................................................... 77 3.3.2. Kiến nghị với ngân hàng Nhà nước ..................................................... 78 3.3.3. Kiến nghị với Ngân hàng thương mại cổ phần Sài Gòn – Hà Nội ........ 80 KẾT LUẬN .......................................................................................................... 81 DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO ............................................................ 82 PHỤ LỤC .................................................................................................................
vii DANH MỤC BẢNG, BIỂU ĐỒ Bảng 2.1: Tình hình huy động vốn phân loại theo kỳ hạn của Ngân hàng TMCP Sài Gòn – Hà Nội Chi nhánh Hàn Thuyên giai đoạn 2017-2019 .................................. 32 Bảng 2.2: Cơ cấu huy động vốn theo nguồn huy động của Ngân hàng TMCP Sài Gòn – Hà Nội Chi nhánh Hàn Thuyên giai đoạn 2017-2019 .......................................... 34 Bảng 2.3: Cơ cấu huy động vốn theo loại tiền của Ngân hàng TMCP Sài Gòn – Hà Nội Chi nhánh Hàn Thuyên giai đoạn 2017-2019 .................................................. 35 Bảng 2.4: Hoạt động tín dụng Ngân hàng TMCP Sài Gòn-Hà Nội Chi nhánh Hàn Thuyên, 2017-2019 ............................................................................................... 36 Bảng 2.5: Kết quả kinh doanh ngoại tệ của Ngân hàng TMCP Sài Gòn-Hà Nội .... 37 Chi nhánh Hàn Thuyên giai đoạn 2017-2019 ......................................................... 37 Bảng 2.6: Kết quả hoạt động kinh doanh tại SHB Chi nhánh Hàn Thuyên giai đoạn 2017 - 2019 ........................................................................................................... 39 Biểu đồ 2.1: Thị phần huy động và thị phần tín dụng của các NHTM trên địa bàn SHB Hàn Thuyên hoạt động năm 2019 .......................................................................... 41 Bảng 2.7: Quy mô và cơ cấu huy động của SHB Hàn Thuyên giai đoạn 2017 - 2019 .... 42 Bảng 2.8. Quy mô và cơ cấu tín dụng của SHB Hàn Thuyên giai đoạn 2017 - 2019 ......44 Bảng 2.9: Thu dịch vụ của SHB Hàn Thuyên giai đoạn 2017 - 2019 ..................... 45 Bảng 2.10: Kết quả khảo sát năng lực .................................................................... 47 cạnh tranh của sản phẩm, dịch vụ của SHB Hàn Thuyên ....................................... 47 Bảng 2.11: Kết quả khảo sát năng lực cạnh tranh của các điểm giao dịch của SHB Hàn Thuyên .................................................................................................................. 49 Bảng 2.12: Kết quả khảo sát năng lực công nghệ của SHB Hàn Thuyên ................ 51 Bảng 2.13: Cơ cấu lao động theo trình độ chuyên môn của một số Chi nhánh NHTM trên địa bàn SHB Chi nhánh Hàn Thuyên hoạt động. Hàn Thuyên năm 2019 ........ 53 Bảng 2.14: Kết quả khảo sát năng lực cạnh tranh của nguồn nhân lực của SHB Hàn Thuyên .................................................................................................................. 54 Bảng 2.15: Kết quả khảo sát năng lực cạnh tranh về thương hiệu của SHB Hàn Thuyên .................................................................................................................. 57
viii DANH SƠ ĐỒ, HÌNH VẼ Sơ đồ 2.1: Tổ chức Ngân hàng TMCP Sài Gòn – Hà Nội - Chi nhánh Hàn Thuyên ...... 30
ix DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT Từ viết tắt Tiếng Việt ACB Ngân hàng thương mại cổ phần Á Châu Agribank Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Việt Nam ASEAN Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á ATM Máy rút tiền tự động BHXH Bảo hiểm xã hội SHB Ngân hàng thương mại cổ phần Đầu tư và Phát triển Việt Nam BSMS Dịch vụ gửi nhận tin nhắn qua điện thoại di động CIC Trung tâm thông tin tín dụng CNTT Công nghệ thông tin CTG Ngân hàng thương mại cổ phần Công thương Việt Nam DNNVV Doanh nghiệp nhỏ và vừa DPPR Dự phòng rủi ro ĐCTC Định chế tài chính GDKHCN Giao dịch khách hàng cá nhân GDKHDN Giao dịch khách hàng doanh nghiệp GDP Tổng sản phẩm quốc nội GNI Tổng thu nhập quốc dân HĐKD Hoạt động kinh doanh HĐV Huy động vốn HTNB Hạch toán ngoại bảng IBMB Dịch vụ ngân hàng điện tử KBNN Kho bạc Nhà nước KHCN Khách hàng cá nhân KHDN Khách hàng doanh nghiệp LNTT Lợi nhuận trước thuế Maritimebank Ngân hàng thương mại cổ phần Hàng hải MB Ngân hàng thương mại cổ phần Quân đội
x NHNN Ngân hàng nhà nước NHNN&PTNT Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Việt Nam NHTM Ngân hàng thương mại NSNN Ngân sách nhà nước POS Điểm chấp nhận thẻ QLRR Quản lý rủi ro QTTD Quản trị tín dụng Sacombank Ngân hàng thương mại cổ phần Sài Gòn Thương Tín SHB Ngân hàng thương mại cổ phần Sài Gòn Hà Nội SHB Hàn Ngân hàng thương mại cổ phần Sài Gòn Hà Nội – Chi nhánh Thuyên Hàn Thuyên TCTD Tổ chức tín dụng TMCP Thương mại cổ phần UBND Ủy ban nhân dân VBARD Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Việt Nam VCB Ngân hàng thương mại cổ phần Ngoại thương Việt Nam Vietcombank Ngân hàng thương mại cổ phần Ngoại thương Việt Nam Vietinbank Ngân hàng thương mại cổ phần Công thương Việt Nam WTO Tổ chức thương mại thế giới
xi TÓM TẮT LUẬN VĂN Quá trình hội nhập sâu rộng vào nền kinh tế thế giới đã tạo điều kiện thuận lợi cho hệ thống ngân hàng Việt Nam phát triển mạnh mẽ thông qua cơ hội được đào tạo, tiếp cận với những sản phẩm ngân hàng mới cũng như cơ hội được học hỏi kinh nghiệm quản lý rủi ro của các ngân hàng trên thế giới. Tuy nhiên, quá trình hội nhập cũng đặt ra không ít thách thức đối với các ngân hàng thương mại ở Việt Nam là làm thể nào để nâng cao năng lực cạnh tranh, hiệu quả kinh doanh. Với tôn chỉ hoạt động “Đối tác tin cậy, Giải pháp phù hợp”, SHB hướng tới mục tiêu TOP 3 ngân hàng TMCP tư nhân lớn nhất Việt Nam, đạt chuẩn quốc tế Basel II và chiến lược phát triển ngân hàng số, trở thành ngân hàng bán lẻ hiện đại, đa năng với các sản phẩm, dịch vụ tài chính chất lượng trên nền tảng công nghệ cao. Tuy nhiên SHB nói chung và Ngân hàng TMCP Sài Gòn – Hà Nội Chi nhánh Hàn Thuyên cũng không thể tránh khỏi sự cạnh tranh quyết liệt từ các đối thủ. Đứng trước những thách thức và cơ hội mới, đòi hỏi SHB Chi nhánh Hàn Thuyên cần phải tiếp tục có những giải pháp phù hợp sát với thực tiễn hơn để nâng cao năng lực cạnh tranh. Xuất phát từ yêu cầu cấp thiết đó, tác giả chọn đề tài: “Nâng cao năng lực cạnh tranh của Ngân hàng thương mại cổ phần Sài Gòn – Hà Nội Chi nhánh Hàn Thuyên” làm đề tài cho luận văn tốt nghiệp của mình. Với kết cấu gồm ba chương, luận văn bao gồm những kết quả chủ yếu sau: Về lý luận, luận văn làm rõ quan niệm, các loại hình cạnh tranh, đặc điểm và phương thức canh tranh trong hoạt động của Ngân hàng thương mại; Quan niệm, các tiêu chí, các yếu tố ảnh hưởng đến năng lực cạnh trạnh của Ngân hàng thương mại. Về thực tiễn, luận văn phân tích thực trạng năng lực cạnh trạnh của Ngân hàng thương mại cổ phần Sài Gòn – Hà Nội – Chi nhánh Hàn Thuyên giai đoạn 2017-2019 như: Thực trạng về thị phần, thực trạng về năng lực phát triển sản phẩm dịch vụ, hệ thống kênh phân phối, năng lực công nghệ, nguồn nhân lực, năng lực quản trị điều hành, uy tín và thương hiệu. Trên cơ sở đó, luận văn đề xuất các giải pháp là giải pháp nâng cao năng lực cạnh trạnh của Ngân hàng thương mại cổ phần Sài Gòn – Hà Nội – Chi nhánh Hàn Thuyên trong thời gian tới.
1 MỞ ĐẦU 1. Tính cấp thiết của đề tài Quá trình hội nhập sâu rộng vào nền kinh tế thế giới đã tạo điều kiện thuận lợi cho hệ thống ngân hàng Việt Nam phát triển mạnh mẽ thông qua cơ hội được đào tạo, tiếp cận với những sản phẩm ngân hàng mới cũng như cơ hội được học hỏi kinh nghiệm quản lý rủi ro của các ngân hàng trên thế giới. Tuy nhiên, quá trình hội nhập cũng đặt ra không ít thách thức đối với các ngân hàng thương mại ở Việt Nam là làm thể nào để nâng cao năng lực cạnh tranh, hiệu quả kinh doanh. Trong thời gian gần đây, ngành Ngân hàng Việt Nam đã có những bước đổi mới đột phá, tiến sâu hơn vào quá trình hội nhập quốc tế nhất là khi một loạt hiệp định thương mại tự do (FTA) được ký kết. Bên cạnh việc trở thành thành viên của Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO), tham gia vào Hiệp định Đối tác Toàn diện và Tiến bộ xuyên Thái Bình Dương (CPTPP) đã mở ra nhiều cơ hội đối với hệ thống ngân hàng Việt Nam. Việc mở cửa hội nhập trong lĩnh vực ngân hàng đã cho phép các ngân hàng thương mại (NHTM) được hoạt động kinh doanh, cạnh tranh trong một sân chơi công bằng và bình đẳng hơn. Bên cạnh đó, các NHTM có cơ hội nhận được sự hỗ trợ về tư vấn, đào tạo, bồi dưỡng kiến thức mới từ các ngân hàng nước ngoài để tăng cường khả năng phòng ngừa và xử lý rủi ro cũng như có cơ hội tiếp cận, phát triển đa dạng các tiện ích ngân hàng mới hiện đại. Mặc dù đã đạt được những bước phát triển nhất định, song khoảng cách về trình độ phát triển giữa các NHTM trong nước cũng như giữa các NHTM trong nước với các NHTM ngoài nước vẫn còn rất lớn về mọi phương diện và khi hội nhập vào nền kinh tế thế giới, các NHTM Việt Nam cũng gặp phải những thách thức và sức ép không hề nhỏ. Thách thức đầu tiên phải kế đến là một lượng lớn các ngân hàng nước ngoài với tiềm lực mạnh về tài chính, công nghệ và trình độ quản lý tham gia vào thị trường tài chính ở Việt Nam nên sự cạnh tranh gay gắt là điều khó có thể tránh khỏi. Hội nhập quốc tế cũng đòi hỏi các NHTM Việt Nam phải có một nguồn nhân lực không chỉ có chuyên môn cao về nghiệp vụ ngân hàng mà còn phải am hiểu Luật thương mại quốc tế và có kiến thức, kỹ năng đánh giá, dự báo theo chuẩn mực quốc tế trong khi trình độ nguồn nhân lực của các NHTM Việt Nam còn rất yếu kém. Do đó,
2 vấn đề cấp bách đặt ra hiện nay là các NHTM ở Việt Nam bên cạnh tận dụng và phát huy những cơ hội của quá trình hội nhập và phát triển mang lại thì cần phải có năng lực cạnh tranh tốt hơn các đối thủ khác. Trải qua 27 năm, Ngân hàng Sài Gòn – Hà Nội (SHB) đã có những bước tăng trưởng, phát triển an toàn, minh bạch và bền vững. SHB hiện đứng trong Top 5 Ngân hàng TMCP lớn nhất Việt Nam, Top 10 Ngân hàng Thương mại uy tín nhất Việt Nam; Top 1.000 ngân hàng toàn cầu và là 1 trong 16 tổ chức tín dụng có tầm ảnh hưởng quan trọng trong hệ thống ngân hàng Việt Nam… SHB vinh dự được trao tặng Huân chương lao động Hạng Nhì (Lần thứ 2), Huân chương lao động Hạng Ba và rất nhiều cờ, Bằng khen, Giấy khen của Chính Phủ, các Bộ, Ngành, Đoàn thể và các Giải thưởng cao quý khác. Tính đến 31/12/2019, SHB có tổng tài sản đạt 366.000 tỷ đồng. Vốn điều lệ 14.551 tỷ đồng. Vốn tự có đạt 24.468 tỷ đồng. Hiện SHB đã phát triển mạnh mẽ với hơn 8.200 cán bộ nhân viên đang làm việc tại 530 điểm giao dịch trong và ngoài nước, phục vụ hơn 4 triệu khách hàng cá nhân, doanh nghiệp và kết nối tới 400 ngân hàng đại lý trên khắp các châu lục. Với tôn chỉ hoạt động “Đối tác tin cậy, Giải pháp phù hợp”, SHB hướng tới mục tiêu TOP 3 ngân hàng TMCP tư nhân lớn nhất Việt Nam, đạt chuẩn quốc tế Basel II và chiến lược phát triển ngân hàng số, trở thành ngân hàng bán lẻ hiện đại, đa năng với các sản phẩm, dịch vụ tài chính chất lượng trên nền tảng công nghệ cao. Tuy nhiên SHB nói chung và Ngân hàng TMCP Sài Gòn – Hà Nội Chi nhánh Hàn Thuyên cũng không thể tránh khỏi sự cạnh tranh quyết liệt từ các đối thủ. Đứng trước những thách thức và cơ hội mới, đòi hỏi SHB Chi nhánh Hàn Thuyên cần phải tiếp tục có những giải pháp phù hợp sát với thực tiễn hơn để nâng cao năng lực cạnh tranh. Xuất phát từ yêu cầu cấp thiết đó, tác giả chọn đề tài: “Nâng cao năng lực cạnh tranh của Ngân hàng thương mại cổ phần Sài Gòn – Hà Nội - Chi nhánh Hàn Thuyên” làm đề tài cho luận văn tốt nghiệp của mình. 2. Tình hình nghiên cứu Năng lực cạnh tranh là một trong các yếu tố quan trọng nhất quyết định tới sự tồn tại và phát triển của doanh nghiệp. Các yếu tố tác động tới năng lực cạnh tranh, các tiêu chí đánh giá năng lực cạnh tranh đối với mỗi ngành, lĩnh vực hoạt động của
3 doanh nghiệp có những đặc thù riêng biệt. Vì vậy, nghiên cứu về năng lực cạnh tranh có nhiều tài liệu ở những góc độ khác nhau. Dưới đây là một số nghiên cứu nổi bật về năng lực cạnh tranh: 2.1. Tình hình nghiên cứu ngoài nước Hiện nay, nghiên cứu nổi bật nhất về cạnh tranh và năng lực cạnh tranh là nghiên cứu của Michael Porter, giáo sư trường đại học Harvard. Những nghiên cứu về cạnh tranh và năng lực cạnh tranh của ông có thể áp dụng trong mọi cấp độ (doanh nghiệp, ngành, quốc gia) cũng như mọi lĩnh vực (sản xuất, dịch vụ). Theo Michael Porter, mức độ cạnh tranh trên thị trường trong một ngành bất kỳ chịu tác động của các lực lượng cạnh tranh bao gồm: Nhà cung ứng; sản phẩm thay thế; khách hàng; đối thủ cạnh tranh hiện tại; đối thủ cạnh tranh tiềm ẩn. Các lực lượng cạnh tranh này được xem xét, đánh giá trong mô hình Porter’s Five Forces (mô hình “Năm lực lượng cạnh tranh của Porter). Tuy nhiên, các nghiên cứu của ông mang tầm lý luận, khái quát cao, để áp dụng vào điều kiện thực tế của Việt Nam hay vào một chủ thể kinh doanh cụ thể thì cần phải có cách nhìn nhận linh hoạt, phù hợp với điều kiện thực tế. 2.2. Tình hình nghiên cứu trong nước Trần Hoàng Hải (2018), Nâng cao năng lực cạnh tranh của Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam – Chi nhánh Tuyên Quang. Luận văn Thạc sỹ trường Đại học Kinh tế và Quản trị kinh doanh - Đại học Thái Nguyên. Luận văn chỉ ra các tiêu chí đánh giá và xếp hạng năng lực cạnh tranh của NHTM, bao gồm: Nhóm tiêu chí về tài chính, nhóm tiêu chí về kinh doanh, nhóm tiêu chí về quản trị điều hành, nhóm tiêu chí về hạ tầng và công nghệ ngân hàng, nhóm tiêu chí về uy tín, hình ảnh của ngân hàng trên thị trường; đồng thời tác giả cũng chỉ các nhân tố ảnh hưởng đến năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp. Trên cơ sở hệ thống lý luận đưa ra, tác giả đã đi sâu phân tích thực trạng năng lực cạnh tranh của Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam – Chi nhánh Tuyên Quang (Bidv Tuyên Quang) thông qua đánh giá các yếu tố về: cơ cấu tổ chức, năng lực cung ứng dịch vụ, tiềm lực tài chính và năng lực marketing. Từ đó đưa ra các giải pháp phù hợp để nâng cao năng lực cạnh tranh của SHB Tuyên Quang trên địa bàn SHB Chi nhánh Hàn Thuyên hoạt động..
4 Đỗ Toàn Thắng (2018), Giải pháp nâng cao năng lực cạnh tranh của Ngân hàng Nông nghiệp và phát triển nông thôn Việt nam trong xu thế hội nhập. Luận văn Thạc sỹ Đại học kinh tế thành phố Hồ Chí Minh. Luận văn đã phân tích các yếu tố ảnh hưởng đến năng lực cạnh tranh, những tác động của môi trường kinh doanh đến năng lực cạnh tranh của ngân hàng thông qua việc sử dụng lý thuyết về cạnh tranh, năng lực cạnh tranh của nhà kinh tế học Michael Porter. Qua đó, phân tích thực trạng về năng lực cạnh tranh của Agribank trong trong bối cảnh hội nhập kinh tế quốc tế, đồng thời khái quát xu thế cạnh tranh của các NHTM trong thời gian sắp tới, đánh giá được những điểm mạnh, điểm yếu, những thời cơ và thách thức của Agribank, đưa ra những giải pháp góp phần nâng cao năng lực cạnh tranh của Agribank. Hoàng Nam Tiến (2019), Nâng cao năng lực cạnh tranh của Ngân hàng phát triển nhà Đồng bằng sông Cửu Long thành phố Cần Thơ trong thời kỳ hội nhập và phát triển. Luận văn Thạc sỹ Trường Đại học Kinh tế thành phố Hồ Chí Minh. Luận văn chỉ ra những cam kết của Việt Nam liên quan đến lĩnh vực ngân hàng trong đàm phán gia nhập WTO và tác động của các cam kết này tới các hoạt động của ngân hàng. Trên cơ sở lý luận về năng lực cạnh tranh, tác giả chỉ ra đặc thù cạnh tranh của các NHTM, một số bài học kinh nghiệm, các tiêu chí đánh giá năng lực cạnh tranh và đưa ra các giải pháp nhằm nâng cao năng lực cạnh tranh của NHTM. Giải pháp đưa ra được xác định theo từng nhóm cụ thể bao gồm: nhóm giải pháp với khách hàng; nhóm giải pháp về mở rộng thị phần; nhóm giải pháp hạn chế rủi ro tín dụng; nhóm giải pháp phát triển nguồn nhân lực. Nguyễn Thị Quý (2018), Năng lực cạnh tranh của các ngân hàng thương mại trong xu thế hội nhập. Luận văn thạc sỹ Đại học Kinh tế quốc dân. Nghiên cứu đã xây dựng một hệ thống các chỉ tiêu cụ thể cho việc đánh giá năng lực cạnh tranh của ngân hàng thương mại. Theo tác giả, các chỉ tiêu này không chỉ tập trung phản ánh nguồn lực hiện có của ngân hàng, mà còn phải phản ánh được vị thế cạnh tranh của ngân hàng đó ở hiện tại và khả năng duy trì, phát triển vị thế cạnh tranh đó trong tương lai. Do đó, các chỉ tiêu đánh giá năng lực cạnh tranh của NHTM bao gồm: Tiềm lực tài chính thể hiện qua: mức độ an toàn vốn và khả năng huy động vốn, chất lượng tài sản có, mức sinh lời, khả năng thanh khoản; tiềm lực về công nghệ thể hiện qua: số
5 lượng, chất lượng, khả năng đổi mới công nghệ; nguồn nhân lực thể hiện qua: trình độ đào tạo, trình độ thành thạo nghiệp vụ, động cơ phấn đấu, mức độ cam kết gắn bó với ngân hàng; nguồn lực quản lý và cơ cấu tổ chức thể hiện qua: mức độ chi phối và khả năng giám sát của Hội đồng quản trị đối với Ban giám đốc, số lượng, chất lượng và hiệu lực thực hiện của các chiến lược, chính sách và quy trình kinh doanh cũng như quy trình quản lý rủi ro, kiểm soát nội bộ, cơ cấu tổ chức, mức độ phối hợp giữa các bộ phận và khả năng thích nghi, thay đổi của cơ cấu; hệ thống kênh phân phối và mức độ đa dạng hoá các các sản phẩm, dịch vụ cung cấp thể hiện qua: số lượng các Chi nhánh, đơn vị trực thuộc, sự phân bổ theo địa lý, theo thị trường, tính hợp lý của sự phân bổ Chi nhánh, quản lý, giám sát hoạt động Chi nhánh, mức độ đa dạng các dịch vụ cung cấp. Trên cơ sở đánh giá thực trạng cạnh tranh và năng lực cạnh tranh của các NHTM Việt Nam theo các chỉ tiêu xây dựng, tác giả đưa ra một số giải pháp để nâng cao năng lực cạnh tranh của các NHTM Việt Nam. Trần Văn Tuấn (2018), Năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp trong điều kiện toàn cầu hóa. Luận văn thạc sỹ Đại học Thương Mại. Trong luận văn tác giả đã đề cập tới những cơ hội và thách thức của toàn cầu hóa đối với các nước, các yếu tố ảnh hưởng đến năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp, các yếu tố cấu thành năng lực cạnh tranh và một số tiêu chí đánh giá năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp, thực trạng năng lực cạnh tranh của một số doanh nghiệp Việt Nam và giải pháp nâng cao năng lực cạnh tranh của các doanh nghiệp Việt Nam. Các nghiên cứu của các tác giả đều khẳng định tầm quan trọng của năng lực cạnh tranh đối với sự tồn tại và phát triển của doanh nghiệp nói chung và NHTM nói riêng. Từ việc thu thập, phân tích số liệu cụ thể qua nhiều năm, các tác giả đã có các kết luận, đánh giá cả định tính và định lượng về thực trạng cạnh tranh và năng lực cạnh tranh, cũng như phân tích các nhân tố ảnh hưởng đến năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp và NHTM. Tuy nhiên, do điều kiện kinh tế luôn thay đổi nên mặc dù các nghiên cứu có giá trị và ý nghĩa thiết thực trong việc nâng cao năng lực cạnh tranh của các NHTM nhưng đặt trong bối cảnh hiện tại sẽ không tránh khỏi các hạn chế như: Đối tượng và phạm vi nghiên cứu bao gồm toàn bộ hệ thống NHTM Việt Nam nói chung trong khi ở điều kiện mới các NHTM cổ phần chưa được phân tích sâu và
6 cụ thể; một số nghiên cứu có số liệu phân tích trước khi Việt Nam gia nhập WTO do vậy không đủ tính cập nhật và không thể hiện được xu thế phát triển của ngành ngân hàng Việt Nam; các nghiên cứu tương đối độc lập với nhau, việc đi sâu vào phân tích các khía cạnh để nâng cao năng lực cạnh tranh của một NHTM trên một địa bàn cụ thể còn chưa nhiều. Với luận văn của mình tác giả khẳng định tính kế thừa, độc lập khách quan trong mục đích và phạm vi nghiên cứu. Luận văn tập trung nghiên cứu năng lực cạnh tranh của SHB Chi nhánh Hàn Thuyên thông qua việc đánh giá những yếu tố tác động đến năng lực cạnh tranh của NHTM trên địa bàn cụ thể từ đó chỉ ra các hạn chế, các nguyên nhân và những giải pháp khả thi trong việc nâng cao năng lực cạnh tranh của SHB Chi nhánh Hàn Thuyên. 3. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu 3.1. Mục đích nghiên cứu Đánh giá thực trạng năng lực cạnh tranh của Ngân hàng TMCP Sài Gòn – Hà Nội Chi nhánh Hàn Thuyên từ đó đưa ra các giải pháp nhằm nâng cao năng lực cạnh tranh của Ngân hàng TMCP Sài Gòn – Hà Nội - Chi nhánh Hàn Thuyên trong thời gian tới. 3.2. Nhiệm vụ nghiên cứu Để đạt được mục đích nghiên cứu ở trên luận văn thực hiện các nhiệm vụ cụ thể sao: Hệ thống hóa và góp phần làm sáng tỏ hơn những vấn đề lý luận cơ bản về năng lực cạnh tranh, phân tích một số lý thuyết về năng lực cạnh tranh của NHTM. Khái quát kinh nghiệm nâng cao năng lực cạnh tranh của ngân hàng thương mại một số nước trên thế giới và rút ra bài học cho SHB Chi nhánh Hàn Thuyên nói riêng, cho các ngân hàng thương mại Việt Nam nói chung. Đánh giá tổng quan năng lực cạnh tranh của các ngân hàng thương mại Việt Nam, chỉ ra những tồn tại và hạn chế của các kết quả nghiên cứu trước đây có liên quan đến lĩnh vực cạnh tranh ngân hàng từ đó thấy rõ khoảng trống, những vấn đề còn tồn tại, chưa được nghiên cứu về năng lực cạnh tranh ngân hàng thương mại.
7 Làm rõ thực trạng và đánh giá năng lực cạnh tranh của SHB Chi nhánh Hàn Thuyên thông qua các yếu tố bên trong của ngân hàng (các yếu tố nội lực) nhằm xác định những kết quả đạt được, những tồn tại, hạn chế và điểm mạnh, điểm yếu, trả lời câu hỏi năng lực cạnh tranh của SHB Chi nhánh Hàn Thuyên hiện nay như thế nào? Đề xuất các giải pháp và kiến nghị nhằm tiếp tục nâng cao năng lực cạnh tranh của SHB Chi nhánh Hàn Thuyên trên thị trường Việt Nam. 4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu của đề tài 4.1. Đối tượng nghiên cứu Năng lực cạnh tranh của Ngân hàng thương mại. 4.2. Phạm vi nghiên cứu Về nội dung: Những vấn đề cơ bản về lý luận cạnh tranh và kinh nghiệm nâng cao năng lực cạnh tranh của ngân hàng thương mại Việt nam trong xu thế hội nhập quốc tế . Về không gian: Năng lực cạnh tranh của SHB Chi nhánh Hàn Thuyên trên thị trường Việt nam trong xu thế hội nhập quốc tế và các tiêu chí đánh giá năng lực cạnh tranh. Về thời gian: Số liệu nghiên cứu được lấy trong giai đoạn 2017 – 2019, định hướng và tầm nhìn năm 2023. 5. Phương pháp nghiên cứu đề tài Luận văn sử dụng phương pháp nghiên cứu sau: Phương pháp phân tích tổng hợp: Phân tích định tính để giải thích các số liệu và phân tích nguyên nhân từ thực tiễn. Phương pháp thống kê, so sánh: Sẽ sử dụng số liệu theo chuỗi thời gian và tại một thời điểm để so sánh dọc và so sánh chéo thực trạng năng lực cạnh tranh tại Ngân hàng thương mại cổ phần Sài Gòn Hà Nội – Chi nhánh Hàn Thuyên. Phương pháp thu thập số liệu: Ngân hàng thương mại cổ phần Sài Gòn Hà Nội – Chi nhánh Hàn Thuyên là một chi nhánh trong hệ thống Ngân hàng thương mại cổ phần Sài Gòn Hà Nội, do đo số liệu sử dụng trong luận văn là số liệu chính thức tại