intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE

Luận văn Thạc sĩ Quản trị kinh doanh: Quản trị rủi ro trong hoạt động kinh doanh thẻ tại ngân hàng Thương mại Cổ phần Công thương Việt Nam

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:104

34
lượt xem
11
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Luận văn Thạc sĩ "Quản trị rủi ro trong hoạt động kinh doanh thẻ tại ngân hàng Thương mại Cổ phần Công thương Việt Nam" với mục đích làm sáng tỏ một số khái niệm về rủi ro hoạt động kinh doanh thẻ và quản trị rủi ro trong hoạt động kinh doanh thẻ, phân tích các rủi ro trong hoạt động kinh doanh thẻ. Phân tích thực trạng của hoạt động kinh doanh thẻ tại ngân hàng TMCP Công Thương Việt Nam giai đoạn 2009-2012; phân tích những rủi ro tiềm ẩn trong quá trình kinh doanh thẻ. Mời các bạn cùng tham khảo chi tiết tại đây nhé.

Chủ đề:
Lưu

Nội dung Text: Luận văn Thạc sĩ Quản trị kinh doanh: Quản trị rủi ro trong hoạt động kinh doanh thẻ tại ngân hàng Thương mại Cổ phần Công thương Việt Nam

  1. lOMoARcPSD|16911414 BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO ĐẠI HỌC ĐÀ NẴNG TRƯƠNG NGUYỄN PHƯƠNG THẢO QUẢN TRỊ RỦI RO TRONG HOẠT ĐỘNG KINH DOANH THẺ TẠI NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI CỔ PHẦN CÔNG THƯƠNG VIỆT NAM LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN TRỊ KINH DOANH Đà Nẵng – Năm 2013 Downloaded by Nguynhavy Ha Vy (Ntkphuong205@gmail.com)
  2. lOMoARcPSD|16911414 BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO ĐẠI HỌC ĐÀ NẴNG TRƯƠNG NGUYỄN PHƯƠNG THẢO QUẢN TRỊ RỦI RO TRONG HOẠT ĐỘNG KINH DOANH THẺ TẠI NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI CỔ PHẦN CÔNG THƯƠNG VIỆT NAM Chuyên ngành: Tài chính Ngân hàng Mã số: 60.34.20 LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN TRỊ KINH DOANH Người hướng dẫn khoa học: PGS.TS. Lê Thế Giới Đà Nẵng – Năm 2013 Downloaded by Nguynhavy Ha Vy (Ntkphuong205@gmail.com)
  3. lOMoARcPSD|16911414 LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của riêng tôi. Các số liệu, kết quả trong luận văn là trung thực và chưa từng được ai công bố trong bất kỳ công trình nào khác. TÁC GIẢ Trương Nguyễn Phương Thảo Downloaded by Nguynhavy Ha Vy (Ntkphuong205@gmail.com)
  4. lOMoARcPSD|16911414 MỤC LỤC MỞ ĐẦU........................................................................................................... 1 1. Tính cấp thiết của đề tài ......................................................................... 1 2. Mục đích nghiên cứu.............................................................................. 2 3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu ......................................................... 2 4. Phương pháp nghiên cứu ....................................................................... 2 5. Bố cục đề tài........................................................................................... 3 6. Tổng quan tài liệu nghiên cứu ............................................................... 3 CHƯƠNG 1: NHỮNG VẤN ĐỀ CƠ BẢN VỀ QUẢN TRỊ RỦI RO TRONG HOẠT ĐỘNG KINH DOANH THẺ CỦA NHTM ...................... 8 1.1. RỦI RO TRONG HOẠT ĐỘNG KINH DOANH THẺ TẠI NHTM....... 8 1.1.1. Khái niệm về rủi ro .......................................................................... 8 1.1.2. Khái niệm về hoạt động kinh doanh thẻ của NHTM....................... 8 1.1.3. Khái niệm về rủi ro trong hoạt động kinh doanh thẻ....................... 9 1.1.4. Các loại rủi ro trong hoạt động kinh doanh thẻ ............................... 9 1.1.5. Ảnh hưởng của rủi ro trong hoạt động kinh thẻ đến hoạt động của ngân hàng và nền kinh tế .......................................................................... 16 1.2. QUẢN TRỊ RỦI RO TRONG HOẠT ĐỘNG KD THẺ TẠI NHTM .... 18 1.2.1. Nhận diện rủi ro ............................................................................. 18 1.2.2. Đo lường rủi ro............................................................................... 20 1.2.3. Kiểm soát rủi ro.............................................................................. 22 1.2.4. Tài trợ rủi ro ................................................................................... 27 1.3. CÁC NHÂN TỐ ẢNH HƯỞNG ĐẾN QUẢN TRỊ RỦI RO TRONG HOẠT ĐỘNG KINH DOANH THẺ CỦA NHTM........................................ 28 1.3.1. Các nhân tố chủ quan..................................................................... 28 1.3.2. Các nhân tố khách quan ................................................................. 31 Downloaded by Nguynhavy Ha Vy (Ntkphuong205@gmail.com)
  5. lOMoARcPSD|16911414 KẾT LUẬN CHƯƠNG 1................................................................................ 34 CHƯƠNG 2: THỰC TRẠNG QUẢN TRỊ RỦI RO TRONG HOẠT ĐỘNG KINH DOANH THẺ TẠI NHTMCP CÔNG THƯƠNG VIỆT NAM (VIETINBANK) .................................................................................. 35 2.1. GIỚI THIỆU VỀ VIETINBANK VÀ TRUNG TÂM THẺ .................... 35 2.1.1. Giới thiệu về VIETINBANK......................................................... 35 2.1.2. Hoạt động kinh doanh của Vietinbank giai đoạn 2010-2012 ........ 36 2.1.3. Giới thiệu về trung tâm thẻ NHCT VN ......................................... 40 2.1.4. Hoạt động kinh doanh thẻ của Vietinbank giai đoạn 2009-2012 .... 42 2.2. THỰC TRẠNG CÔNG TÁC QUẢN TRỊ RỦI RO TRONG HOẠT ĐỘNG KINH DOANH THẺ TẠI VIETINBANK......................................... 46 2.2.1. Môi trường kinh doanh của Vietinbank......................................... 46 2.2.2. Thực trạng về các loại rủi ro trong hoạt động kinh doanh thẻ tại Vietinbank ....................................................................................................... 49 2.2.3. Chính sách quản trị rủi ro trong hoạt động kinh doanh thẻ và công tác tổ chức quản trị rủi ro hoạt động kinh doanh thẻ tại Vietinbank...... 58 2.2.4. Tình hình thực hiện các nội dung quản trị rủi ro trong hoạt động kinh doanh thẻ tại Vietinbank ......................................................................... 59 2.3. ĐÁNH GIÁ CHUNG CÔNG TÁC QUẢN TRỊ RỦI RO TRONG HOẠT ĐỘNG KINH DOANH THẺ TẠI VIETIBANK ............................... 71 2.3.1. Thành công..................................................................................... 71 2.3.2. Khó khăn ........................................................................................ 73 KẾT LUẬN CHƯƠNG 2................................................................................ 75 CHƯƠNG 3: HOÀN THIỆN CÔNG TÁC QUẢN TRỊ RỦI RO TRONG HOẠT ĐỘNG KINH DOANH THẺ TẠI NHTMCP CÔNG THƯƠNG VIỆT NAM.................................................................................. 77 Downloaded by Nguynhavy Ha Vy (Ntkphuong205@gmail.com)
  6. lOMoARcPSD|16911414 3.1. ĐỊNH HƯỚNG PHÁT TRIỂN HOẠT ĐỘNG KINH DOANH THẺ TẠI NHTMCP CTVN..................................................................................... 77 3.1.1. Cơ cấu tổ chức ............................................................................... 77 3.1.2. Sản phẩm, dịch vụ.......................................................................... 77 3.2. GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN CÔNG TÁC QUẢN TRỊ RỦI RO TRONG HOẠT ĐỘNG KINH DOANH THẺ TẠI NHTMCP CTVN.......... 78 3.2.1. Giải pháp hoàn thiện tổ chức hoạt động quản trị rủi ro trong hệ thống thẻ NHTMCP CTVN ............................................................................ 78 3.2.2. Giải pháp nhằm kiểm soát rủi ro tác nghiệp trong hoạt động kinh doanh thẻ ................................................................................................. 79 3.2.3. Giải pháp nhằm kiểm soát rủi ro công nghệ .................................. 80 3.2.4. Giải pháp kiểm soát rủi ro tín dụng trong hoạt động kinh doanh thẻ .................................................................................................................. 81 3.2.5. Giải pháp nâng cao trình độ chuyên môn đạo đức cán bộ thẻ tại NHTMCP Công thương Việt Nam ................................................................. 83 3.2.6. Giải pháp hạn chế giả mạo trong hoạt động phát hành và thanh toán thẻ ............................................................................................................ 84 3.2.7. Giải pháp hướng dẫn KH sử dụng thẻ an toàn............................... 86 3.2.8. Giải pháp lập quỹ dự phòng rủi ro cho hoạt động kinh doanh thẻ 88 3.3. KIẾN NGHỊ VỚI CÁC CƠ QUAN HỮU QUAN .................................. 89 3.3.1. Kiến nghị với chính phủ................................................................. 89 3.3.2. Kiến nghị với NHNN..................................................................... 91 3.3.3. Kiến nghị với hiệp hội thẻ Việt Nam............................................. 92 KẾT LUẬN .................................................................................................... 94 TÀI LIỆU THAM KHẢO QUYẾT ĐỊNH GIAO ĐỀ TÀI LUẬN VĂN (Bản sao) Downloaded by Nguynhavy Ha Vy (Ntkphuong205@gmail.com)
  7. lOMoARcPSD|16911414 DANH MỤC CÁC KÝ HIỆU, CHỮ VIẾT TẮT Agribank : Ngân hàng nông nghiệp và Phát triển nông thôn ATM : Automated Teller Machine CN : Chi nhánh CNTT : Công nghệ thông tin ĐVCNT : Đơn vị chấp nhận thẻ DVT : Dịch vụ thẻ KH : Khách hàng NH : Ngân hàng NHCTVN : Ngân hàng Công Thương Việt Nam NHNN : Ngân hàng Nhà nước NHTM : Ngân hàng thương mại NHVN : Ngân hàng Việt Nam NHVNPH : Ngân hàng Việt Nam phát hành POS : Máy chấp nhận thanh toán thẻ RRHĐT : Rủi ro hoạt động thẻ TDQT : Tín dụng quốc tế TMCP : Thương mại cổ phần TTT : Trung tâm thẻ Vietinbank : Ngân hàng thương mại Cổ phần Công thương Việt Nam Downloaded by Nguynhavy Ha Vy (Ntkphuong205@gmail.com)
  8. lOMoARcPSD|16911414 DANH MỤC CÁC BẢNG Số hiệu Tên bảng Trang bảng 1.1 Bảng chỉ số đo lường rủi ro tác nghiệp 22 Các chỉ số tài chính chủ yếu của Vietinbank giai đoạn 2.1 37 2009-2012 2.2 Số lượng thẻ NH đã phát hành trong năm 42 2.3 Số lượng máy ATM và POS đã lắp đặt trong năm 44 2.4 Doanh số thanh toán giai đoạn 2009-2012 45 2.5 Các lỗi rủi ro tác nghiệp giai đoạn 2009-2012 50 Các lỗi rủi ro tác nghiệp thuộc về yếu tố công nghệ giai 2.6 52 đoạn 2009 - 2012 2.7 Tình hình nợ thẻ tín dụng giai đoạn 2009-2012 54 2.8 Tình hình giả mạo trong phát hành thẻ của Vietinbank 56 2.9 Tình hình giả mạo trong thanh toán thẻ của Vietinbank Downloaded by Nguynhavy Ha Vy (Ntkphuong205@gmail.com)
  9. lOMoARcPSD|16911414 DANH MỤC SƠ ĐỒ Số hiệu Tên sơ đồ Trang sơ đồ Mô hình hoạt động của trung tâm thẻ NH TMCP Công 2.1 41 Thương VN Downloaded by Nguynhavy Ha Vy (Ntkphuong205@gmail.com)
  10. lOMoARcPSD|16911414 1 MỞ ĐẦU 1. Tính cấp thiết của đề tài Trong xu thế toàn cầu hóa với nhiều thời cơ và thách thức đan xen, để có thể vượt qua các rào cản, khó khăn của quá trình hội nhập, các ngân hàng thương mại nói chung và Ngân hàng TMCP Công Thương Việt Nam nói riêng đã và đang không ngừng nâng cao năng lực quản lý điều hành, chủ động mở rộng quy mô hoạt động, đa dạng hóa sản phẩm dịch vụ, nhằm nâng cao hiệu quả kinh doanh cho đơn vị. Một trong những lĩnh vực kinh doanh vừa đem lại nguồn thu nhập đáng kể cho ngân hàng vừa mang lại hiệu quả chung cho toàn xã hội, đó chính là dịch vụ phát hành và thanh toán thẻ. Xét về phương diện tổng thể, hoạt động thanh toán thẻ có vai trò vô cùng to lớn đối với việc giúp cho người dân tiếp cận các phương tiện thanh toán văn minh hiện đại của thế giới, góp phần nâng cao đời sống cộng đồng dân cư, nâng cao đời sống xã hội. Xét về phương diện cụ thể, hoạt động thanh toán thẻ không chỉ góp phần quan trọng trong việc tạo nên hiệu quả hoạt động kinh doanh tại mỗi ngân hàng thương mại mà còn là một mắc xích quan trọng thúc đẩy các hoạt động kinh doanh khác của ngân hàng phát triển. Thẻ là một phương tiện thanh toán văn minh hiện đại, gắn liền với công nghệ. Nó ra đời trên cơ sở ứng dụng khoa học kỹ thuật và công nghệ. Hiện nay, chúng ta đang sống trong một thế kỷ của công nghệ hiện đại, khi nền công nghệ hiện đại càng phát triển thì rủi ro do sử dụng, lợi dụng công nghệ để đánh cắp tiền từ thẻ đang là một thách thức lớn cho cả đơn vị phát hành thẻ và chủ thẻ. Các rủi ro trong hoạt động kinh doanh dịch vụ thẻ ngày càng đa dạng và phức tạp. Nó làm suy giảm hiệu quả kinh doanh, ảnh hưởng uy tín và thương hiệu của đơn vị phát hành thẻ. Vì vậy, nghiên cứu để tìm ra qui trình các giải pháp đồng bộ, hữu hiệu và khả thi để ngăn chặn, hạn chế Downloaded by Nguynhavy Ha Vy (Ntkphuong205@gmail.com)
  11. lOMoARcPSD|16911414 2 rủi ro trong hoạt động kinh doanh thẻ đã và đang trở thành vấn đề bức xúc, cả về phương diện lý luận và thực tiễn. Xuất phát từ thực tiễn nêu trên, tôi chọn đề tài “ Quản trị rủi ro trong hoạt động kinh doanh thẻ tai Ngân hàng TMCP Công Thương Việt Nam” cho luận văn thạc sĩ kinh tế của mình. 2. Mục đích nghiên cứu Làm sáng tỏ một số khái niệm về rủi ro hoạt động kinh doanh thẻ và quản trị rủi ro trong hoạt động kinh doanh thẻ, phân tích các rủi ro trong hoạt động kinh doanh thẻ. Phân tích thực trạng của hoạt động kinh doanh thẻ tại ngân hàng TMCP Công Thương Việt Nam giai đoạn 2009-2012; phân tích những rủi ro tiềm ẩn trong quá trình kinh doanh thẻ. Từ thực tiễn phát sinh, đưa ra bài học kinh nghiệm, đề xuất, kiến nghị để hoàn thiện công tác quản trị rủi ro trong hoạt động kinh doanh thẻ, hạn chế tối thiểu các rủi ro có thể xảy ra nhằm góp phần nâng cao uy tín và thương hiệu của Vietinbank cũng như thúc đẩy hoạt động dịch vụ tài chính ngân hàng phát triển an toàn và hiệu quả. 3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu Đối tượng nghiên cứu: Đề tài tập trung nghiên cứu toàn bộ các vấn đề liên quan đến quản trị rủi ro trong hoạt động kinh doanh thẻ của Ngân hàng thương mại cổ phần Công Thương Việt Nam. Phạm vi nghiên cứu: Hoạt động kinh doanh thẻ tại Ngân hàng TMCP Công Thương Việt Nam giai đoạn 2009-2012. 4. Phương pháp nghiên cứu - Đề tài áp dụng các phương pháp tiếp cận thực tế, phân tích số liệu về rủi ro của nghiệp vụ phát hành và thanh toán thẻ tại Ngân hàng TMCP Công Thương Việt Nam trong giai đoạn 2010-2012. Downloaded by Nguynhavy Ha Vy (Ntkphuong205@gmail.com)
  12. lOMoARcPSD|16911414 3 - Dựa vào các kết quả phân tích, vận dụng lý luận vào thực tiễn để đưa ra các nhận định về thực trạng hoạt động quản trị rủi ro kinh doanh thẻ ngân hàng tại Ngân hàng TMCP Công ThươngViệt Nam. - Đưa ra những đề xuất cấp thiết để hoàn thiện công tác quản trị rủi ro trong kinh doanh thẻ tại Ngân hàng TMCP Công Thương Việt Nam. 5. Bố cục đề tài Ngoài phận mở đầu, kết luận, danh mục tài liệu tham khảo. Nội dung chính của luận văn gồm 3 chương: Chương 1: Những vấn đề cơ bản về quản trị rủi ro trong hoạt động kinh doanh thẻ của NHTM. Chương 2: Thực trạng quản trị rủi ro trong hoạt động kinh doanh thẻ tại Ngân hàng thương mại cổ phần Công Thương Việt Nam. Chương 3: Giải pháp hoàn thiện quản trị rủi ro trong hoạt động kinh doanh thẻ tại Ngân hàng thương mại cổ phần Công Thương Việt Nam. 6. Tổng quan tài liệu nghiên cứu Trong xu thế hội nhập nền kinh tế thế giới, bên cạnh cơ hội là những thách thức không nhỏ đối với các NHTM Việt Nam, các dịch vụ ngân hàng hiện đại là sự lựa chọn cho quá trình phát triển bền vững của các NHTM. Với sự phát triển của xã hội, nhu cầu trao đổi, thanh toán ngày càng đa dạng, điều này đặt ra những đòi hỏi mới cho quá trình giao dịch thanh toán. Cùng với sự phát triển của công nghệ ngân hàng, thẻ thanh toán ra đời để đáp ứng những nhu cầu tất yếu của xã hội toàn cầu hoá, chúng ta nhận thấy, trong một thời gian ngắn, thẻ thanh toán với những tiện ích của nó được xã hội chấp nhận rộng rãi một cách nhanh chóng. Song hành với hoạt động kinh doanh thẻ là những rủi ro tiềm ẩn ảnh hưởng đến kết quả kinh doanh của ngân hàng. Chính vì vậy, công tác nghiên cứu rủi ro thẻ cần được tiến hành một cách có khoa học để các giải pháp có thể ứng dụng hiệu quả vào công tác quản trị rủi Downloaded by Nguynhavy Ha Vy (Ntkphuong205@gmail.com)
  13. lOMoARcPSD|16911414 4 ro trong hoạt động kinh doanh thẻ tại NH. Để có thông tin cần thiết phục vụ cho việc nghiên cứu luận văn, tác giả đã tiến hành thu thập thông tin, tìm hiểu các luận văn thạc sĩ có nội dung tương tự đã được công nhận để tiến hành nghiên cứu nhằm tìm ra lí luận nền tảng cho quá trình hoàn thành luận văn. Dù quản trị rủi ro hoạt động thẻ không phải là đề tài xa lạ đối với các ngân hàng nước ngoài, nhưng ở Việt Nam vấn đề này chưa được chú trọng đúng mức. Rủi ro thẻ tuy không còn là đề tài mới lạ, nhưng tại Vietinbank, chưa có một nghiên cứu nào đi sâu vào phân tích rõ các nhân tố tác động cũng như hệ thống hóa quản lý rủi ro hoạt động thẻ, chưa thấy hết những thành tựu đạt được cũng như những hạn chế còn tồn tại của của công tác quản trị rủi ro hoạt động thẻ. Hầu hết các đề tài chỉ dừng lại ở việc nêu thực trạng trên bề mặt của vấn đề rủi ro thẻ, thành tựu đạt được và hạn chế còn tồn tại của công tác quản lý rủi ro thẻ. Mặt khác, các giải pháp nêu ra mang tính lý thuyết chung chung, chưa cụ thể trong giải quyết triệt để các hạn chế rủi ro trong hoạt động kinh doanh thẻ. Đề cập đến rủi ro thẻ tại các ngân hàng, Nguyễn Thanh Phong trong bài “Nhận diện rủi ro và các giải pháp quản trị rủi ro trong hoạt động kinh doanh thẻ tại các ngân hàng thương mại” trên trang Web của Vietinbank cho biết “loại tội phạm liên quan đến hoạt động thẻ ngân hàng đã xuất hiện, hay nói cách khác thị trường thẻ ở Việt Nam đã dẫn xuất hiện các loại rủi ro, và thủ phạm gây ra chúng không chỉ là các cá nhân, tổ chức bên ngoài NH mà còn có thể do chính nhân viên NH. Với dự đoán thị trường thẻ ở Việt Nam sẽ ngày càng phát triển mạnh, khi đó các loại rủi ro nếu xảy ra sẽ ảnh hưởng nghiêm trọng đến uy tín và hiệu quả kinh doanh của các ngân hàng”. Bài báo đã đề cập đến các vấn đề liên quan đến các loại rủi ro trong kinh doanh thẻ và một số giải pháp để ngăn ngừa và kiểm soát chúng, song bài báo cũng chỉ nêu ra khái niệm và nguyên nhân gây ra một số loại rủi ro thẻ như rủi ro giả mạo, Downloaded by Nguynhavy Ha Vy (Ntkphuong205@gmail.com)
  14. lOMoARcPSD|16911414 5 rủi ro kỹ thuật, rủi ro tín dụng, rủi ro về đạo đức của cán bộ chứ chưa đi sâu vào phân tích một khía cạnh cụ thể của các loại rủi ro này. Bài báo cũng cho biết thêm một số nhóm giải pháp cho ngân hàng, cho khách hàng, cho các cơ quan hữu quan để ngăn ngừa các loại rủi ro trên. Qua đây, chúng ta biết rằng việc hạn chế rủi ro thẻ không chỉ là nhiệm vụ của riêng các ngân hàng thương mại mà còn phụ thuộc vào các nhân tố khác của nền kinh tế. Trong luận văn “Những giải pháp hạn chế rủi ro trong hoạt động kinh doanh thẻ tại các ngân hàng thương mại Việt Nam”, tác giả Lê Hữu Nghị, Đại học Kinh tế TP.HCM, cũng nêu lên những giải pháp hạn chế rủi ro trong hoạt động kinh doanh thẻ trong môi trường hội nhập hiện nay. Tác giả đã nêu bật lên những nội dung cơ bản về thẻ, phân tích thực trạng hoạt động thanh toán thẻ tại các ngân hàng thương mại Việt Nam. Qua đó cho thấy hoạt động thanh toán thẻ ngày càng phát triển mạnh mẽ và đạt nhiều thành công đáng khích lệ. Tuy nhiên đề tài cũng cho thấy rủi ro trong hoạt động thẻ ở Việt Nam đã phát sinh và gây nhiều tổn thất nghiêm trọng nên cần phải quan tâm đúng mức. Bên cạnh đó, luận văn cũng xác định những nguyên nhân gây ra rủi ro trong hoạt động thanh toán thẻ, nguyên nhân chủ quan từ phía các ngân hàng thương mại Việt Nam cũng như nguyên nhân từ bên ngoài từ đó đưa ra các giải pháp hạn chế tối đa rủi ro góp phần thúc đẩy hoạt động thanh toán thẻ ở Việt Nam phát triển nhanh, an toàn, hiệu quả. Tuy nhiên, đây là một đề tài nghiên cứu khá rộng, nội dung dàn trải về lý thuyết chung thẻ cũng như rủi ro trong hoạt động thẻ nên tác giả cũng gặp một số hạn chế nhất định trong quá trình nghiên cứu như chưa nêu lên đầy đủ thực trạng rủi ro dẫn đến những giải pháp còn thiếu phù hợp với thực tế hạn chế rủi ro trng hoạt động kinh doanh thẻ tại các NHTM nhà nước, mặc dù một số giải pháp mà tác giả đề xuất có tính khoa học và có khả năng áp dụng vào thực tiễn cao. Luận văn của tác giả Hà Thị Anh Đào (2009) trong đề tài: “Giải pháp Downloaded by Nguynhavy Ha Vy (Ntkphuong205@gmail.com)
  15. lOMoARcPSD|16911414 6 hạn chế rủi ro trong hoạt động kinh doanh thẻ tại ngân hàng Công Thương Việt Nam”, tác giả đã nêu khái quát về các loại rủi ro trong hoạt động kinh doanh thẻ mặc dầu chưa được đầy đủ của NHTM, trên cơ sở phân tích những tác nhân gây ra rủi ro thẻ từ đó đề xuất các giải pháp nhằm ngăn ngừa, hạn chế rủi ro trong chương ba rất hay và thực tiễn. Bài viết “Nhận dạng và phòng chống rủi ro về sử dụng thẻ Ngân hàng” của tác giả Lê Thị Kim Thu. Tác giả đã nghiên cứu sâu, đưa ra cách thức nhận dạng các rủi ro và xu hướng rủi ro; đúc kết được những vấn đề cơ bản nhất mà các Ngân hàng thương mại Việt Nam đang phải đối mặt, từ đó đề xuất một số giải pháp và kiến nghị để phòng ngừa và giảm thiểu những thiệt hại trong hoạt động kinh doanh thẻ của các Ngân hàng thương mại Việt Nam. Bài viết “Một số biện pháp phòng ngừa rủi ro khi sử dụng thẻ ngân hàng” được đăng trên website Ngân hàng Nhà nước Việt Nam. Với bài viết này, tác giả đã nên ra được các tiện ích của thẻ ngân hàng, vấn đề an toàn, bảo mật thẻ. Từ đó đưa ra một số biện pháp phòng ngừa rủi ro khi sử dụng thẻ ngân hàng, đặc biệt là đối với hiện tượng ATM skimming. Bài viết “Hạn chế rủi ro trong thanh toán bằng thẻ ngân hàng” của thạc sỹ Vũ Thùy Linh thuộc Đại học Lao động – xã hội đăng trên website Ngân hàng Nhà nước Việt Nam ngày 27/08/2012. Trong bài viết ngày tác giả đã đưa ra các rủi ro có thể xảy ra trong quá trình sử dụng và chấp nhận thanh toán thẻ, phân tích những nguyên nhân một cách tổng quan, từ đó đưa ra một số giải pháp, kiến nghị đối với Ngân hàng phát hành, đối với chủ thẻ và đối với đơn vị chấp nhận thanh toán thẻ để quản lý rủi ro trong thanh toán thẻ. Qua tham khảo từ một số nghiên cứu đi trước có liên quan, từ đó rút ra được những định hướng và phương pháp nghiên cứu cho phù hợp, kết hợp với tình hình thực tế tại Vietinbank hiện nay, tác giả mong muốn phân tích sâu hơn, rõ ràng hơn về công tác quản trị rủi ro trong hoạt động kinh doanh thẻ tại Downloaded by Nguynhavy Ha Vy (Ntkphuong205@gmail.com)
  16. lOMoARcPSD|16911414 7 NHTMCP Công Thương Việt Nam trong giai đoạn hiện nay, từ đó đưa ra được đánh giá chính xác cho công tác quản lý rủi ro thẻ cũng như góp phần để phát triển dịch vụ thẻ nói riêng và hoạt động nói chung tại NHTMCP Công Thương Việt Nam trong bối cảnh hiện nay. Downloaded by Nguynhavy Ha Vy (Ntkphuong205@gmail.com)
  17. lOMoARcPSD|16911414 8 CHƯƠNG 1 NHỮNG VẤN ĐỀ CƠ BẢN VỀ QUẢN TRỊ RỦI RO TRONG HOẠT ĐỘNG KINH DOANH THẺ CỦA NHTM 1.1. RỦI RO TRONG HOẠT ĐỘNG KINH DOANH THẺ TẠI NHTM 1.1.1. Khái niệm về rủi ro Rủi ro là những sự kiện bất lợi, bất ngờ đã xảy ra, có tác động đến sự thành đạt mục tiêu và gây tổn thất cho con người (Rủi ro được đo lường về tác động và khả năng xảy ra). Hay nói cách khác, Rủi ro là mức thiệt hại có thể bị gánh chịu do hậu quả của một sự kiện nhất định và khả năng xảy ra sự kiện đó. Qua khái niệm trên cho thấy rủi ro có những tính chất sau: Rủi ro là những sự cố bất ngờ: Đó là những sự kiện mà người ta không lường trước được một cách chắc chắn. Mọi rủi ro đều là bất ngờ cho dù mức độ có thể khác nhau. Tuy nhiên, ngày nay, với khoa học tiên tiến đã giúp con người dự đoán khá chính xác nhiều loại rủi ro, nhờ đó tính bất ngờ của rủi ro giảm đáng kể và nó chỉ trở thành những sự kiện bất lợi ngoài mong muốn. Rủi ro là sự kiện ngoài mong đợi: Mọi rủi ro đều gây tổn thất cho con người với những mức độ nghiêm trọng khác nhau cho nên rủi ro là sự kiện ngoài mong đợi của con người. Rủi ro gây ra tổn thất nhưng cũng mang lại cơ hội kinh doanh cho doanh nghiệp: Bất cứ rủi ro nào cũng gây nên tổn thất lớn hoặc nhỏ cho hoạt động kinh doanh. 1.1.2. Khái niệm về hoạt động kinh doanh thẻ của NHTM Hoạt động kinh doanh thẻ của ngân hàng thương mại là hoạt động phát hành thẻ cho khách hàng sử dụng và thực hiện thánh toán thẻ. Qua đó ngân Downloaded by Nguynhavy Ha Vy (Ntkphuong205@gmail.com)
  18. lOMoARcPSD|16911414 9 hàng thu phí phát hành thẻ, các khoản phí về sử dụng và thanh toán thẻ. 1.1.3. Khái niệm về rủi ro trong hoạt động kinh doanh thẻ Rủi ro trong hoạt động thẻ là các tổn thất về vật chất hoặc phi vật chất có liên quan tới hoạt động kinh doanh thẻ, bao gồm hoạt động phát hành, sử dụng và thanh toán thẻ. Khi rủi ro xảy ra nó không chỉ gây tổn thất cho các chủ thể tham gia hoạt động thẻ như ngân hàng, chủ thẻ hay ĐVCNT mà còn gây hậu quả lâu dài đối với xã hội, gây mất lòng tin của công chúng đối với hệ thống ngân hàng. Ngân hàng kinh doanh thẻ có thể nhận thức được các rủi ro ngân hàng có thể gánh chịu nhưng không thể triệt tiêu được rủi ro vì nó xảy ra ngoài dự kiến và mong đợi của ngân hàng. Cách tốt nhất để các ngân hàng kinh doanh thẻ đối mặt với rủi ro là nhận thức và đưa ra các giải pháp nhằm phòng ngừa, hạn chế rủi ro cũng như khắc phục các tổn thất có thể xảy ra theo dự kiến. 1.1.4. Các loại rủi ro trong hoạt động kinh doanh thẻ a. Rủi ro tác nghiệp Rủi ro tác nghiệp trong hoạt động kinh doanh thẻ là rủi ro phát sinh do yếu tố con người (cẩu thả, gian lận, năng lực trình độ hạn chế của cán bộ ngân hàng trong quá trình làm nghiệp vụ thẻ); sự yếu kém trong hệ thống công nghệ, thông tin; sự sở hở, yếu kém trong các quy định, quy trình nghiệp vụ của đơn vị; hoặc từ những yếu tố bên ngoài. + Rủi ro do cán bộ của ngân hàng - Năng lực trình độ chuyên môn không đáp ứng được yêu cầu công việc dẫn đến thực hiện sai quy trình nghiệp vụ, gây sai sót, nhầm lẫn trong quá trình xử lý gây thiệt hại cho ngân hàng. - Thực hiện các nghiệp vụ vượt quá thẩm quyền cho phép hoặc không đúng chức năng, nhiệm vụ được giao hoặc lợi dụng quyền hạn của mình cố tình thực hiện các giao dịch gian lận nhằm chiếm đoạt tiền của ngân hàng, của Downloaded by Nguynhavy Ha Vy (Ntkphuong205@gmail.com)
  19. lOMoARcPSD|16911414 10 khách hàng. - Đã chuyển khỏi đơn vị, thay đổi nhiệm vụ công tác nhưng không bàn giao lại mã truy cập và mật khẩu truy cập hệ thống cho người kế nhiệm hoặc người có trách nhiệm. - Phán tán thông tin khách hàng, dữ liệu thẻ cho các cá nhân, tổ chức tội phạm sử dụng thực hiện các giao dịch gian lận. - Cán bộ vi phạm quy định về bảo mật, an toàn thông tin, cho mượn mã truy cập; để lộ mật khẩu, mã truy cập để người khác lợi dụng. - Cán bộ không được giao đúng quyền hạn, phạm vi làm việc được phép hoặc được phân công quyền hạn thực hiện nhiều khâu trong quy trình nghiệp vụ, không có kiểm tra chéo dẫn đến lợi dụng quyền hạn thực hiện các giao dịch gian lận. + Rủi ro do quy trình, quy định chưa phù hợp - Những quy trình, quy định, hợp đồng, thỏa thuận và các văn bản khác có giá trị như hợp đồng, thỏa thuận có điểm, điều khoản… bất cập, thiếu hoặc chưa đầy đủ, chưa chặt chẽ, chưa cụ thể, có kẽ hở tạo điều kiện cho kẻ xấu lợi dụng hoặc từ chối thực hiện nghĩa vụ, trách nhiệm liên quan dẫn đến gây tổn thất về vật chất và uy tín cho ngân hàng. - Những văn bản, qui định có sự chồng chéo, khó thực hiện, chưa rõ ràng gây khó khăn cho cán bộ nghiệp vụ và làm giảm tốc độ xử lý công việc trong quá trình thực hiện nghiệp vụ. - Những văn bản, qui định có nội dung chưa đúng với cơ chế chính sách; quy định của pháp luật hiện hành… + Rủi ro trong giao dịch với khách hàng - Do cán bộ ngân hàng hướng dẫn khách hàng không đầy đủ, không rõ ràng và cụ thể các quy định, quy trình nghiệp vụ về sản phẩm dịch vụ thẻ, dịch vụ thanh toán thẻ có liên quan dẫn tới việc khách hàng không tuân thủ Downloaded by Nguynhavy Ha Vy (Ntkphuong205@gmail.com)
  20. lOMoARcPSD|16911414 11 những quy định của ngân hàng, gây rủi ro cho khách hàng và ngân hàng; - Chủ thẻ không thực hiện đúng những quy định của ngân hàng về quản lý và sử dụng thẻ, PIN trong quá trình sử dụng thẻ như cho người khác mượn thẻ, để lộ thông tin về thẻ, PIN, để mất cắp, thất lạc… dẫn tới bị các đối tượng gian lận lợi dụng. Rủi ro xảy xa khi thẻ bị mất cắp, thất lạc và bị sử dụng trước khi chủ thẻ thông báo cho ngân hàng phát hành để có các biện pháp chấm dứt sử dụng hoặc thu hồi thẻ. Thẻ bị mất cắp thất lạc cũng có thể bị tội phạm thẻ sử dụng làm thẻ giả như trường hợp thẻ giả. Đôi khi giả mạo có liên quan đến chủ thẻ cố tình báo mất thẻ và sau đó sử dụng thẻ. - Đơn vị chấp nhận thẻ giả mạo: Đơn vị chấp nhận thẻ cố tình đăng ký các thông tin không chính xác với ngân hàng thanh toán. Ngân hàng thanh toán sẽ chịu tổn thất khi không thu được những khoản đã tạm ứng cho những ĐVCNT này trong trường hợp ĐVCNT thông đồng với chủ thẻ hoặc cố tình tạo ra các hoá đơn hoặc giao dịch giả mạo để chiếm dụng vốn của ngân hàng. - Đơn vị chấp nhận thẻ thông đồng với tội phạm thẻ: Có hai hình thức thông đồng của đơn vị chấp nhận thẻ: • CPP – Common Purchase Point: Là hiện tượng một đơn vị chấp nhận thẻ hoặc một địa điểm được xác định là lưu trữ dữ liệu thẻ và sử dụng vào mục đích tạo các thẻ giả hoặc thực hiện các giao dịch giả mạo. Đơn vị chấp nhận thẻ có thể nhận thức hoặc không nhận thức được hành vi này • POC – Point of Compromise: Đơn vị chấp nhận thẻ thông đồng với chủ thẻ chấp nhận thanh toán những thẻ giả ( thẻ bị sửa đổi, thẻ trắng, thẻ skimming…) - Thanh toán hàng hóa dịch vụ bằng thẻ qua thư, điện thoại (Mail order, telephone order): Đơn vị chấp nhận thẻ cung cấp hàng hóa dịch vụ theo yêu cầu của chủ thẻ qua thư hoặc điện thoại và thanh toán trên cơ sở các thông tin như: loại thẻ, số thẻ, ngày hiệu lực, tên chủ thẻ... Đơn vị chấp nhận thẻ và Downloaded by Nguynhavy Ha Vy (Ntkphuong205@gmail.com)
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

 

Đồng bộ tài khoản
2=>2