Luận văn Thạc sĩ Quản trị kinh doanh: Văn hóa tổ chức tại Trung tâm Quảng cáo và Dịch vụ truyền hình (TVAd)

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:119

Thêm vào BST

Báo xấu

32
lượt xem 10
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Qua việc phân tích và đánh giá thực trạng dựa trên các hạn chế, tồn tại, đề xuất các giải pháp để hoàn thiện văn hóa tổ chức tại Trung tâm Quảng cáo và Dịch vụ truyền hình (TVAd). Các giải pháp này có giá trị áp dụng cho TVAd và các tổ chức, doanh nghiệp khác tham khảo.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luận văn Thạc sĩ Quản trị kinh doanh: Văn hóa tổ chức tại Trung tâm Quảng cáo và Dịch vụ truyền hình (TVAd)

ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ --------------------- NGUYỄN THỊ THÙY DUNG VĂN HÓA TỔ CHỨC TẠI TRUNG TÂM QUẢNG CÁO VÀ DỊCH VỤ TRUYỀN HÌNH (TVAD) LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN TRỊ KINH DOANH CHƯƠNG TRÌNH ĐỊNH HƯỚNG ỨNG DỤNG Hà Nội – 2020
ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ --------------------- NGUYỄN THỊ THÙY DUNG VĂN HÓA TỔ CHỨC TẠI TRUNG TÂM QUẢNG CÁO VÀ DỊCH VỤ TRUYỀN HÌNH (TVAD) Chuyên ngành: Quản trị kinh doanh Mã số: 60 34 01 02 LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN TRỊ KINH DOANH CHƯƠNG TRÌNH ĐỊNH HƯỚNG ỨNG DỤNG NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC: TS. ĐẶNG QUÝ DƯƠNG XÁC NHẬN CỦA XÁC NHẬN CỦA CHỦ TỊCH HĐ CÁN BỘ HƯỚNG DẪN CHẤM LUẬN VĂN Hà Nội – 2020
LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan Luận văn Thạc sĩ với đề tài “Văn hóa tổ chức tại Trung tâm Quảng cáo và Dịch vụ Truyền hình (TVAd)” là công trình nghiên cứu của tôi, dưới sự hướng dẫn của TS. Đặng Quý Dương - Giảng viên Trường Đại học Kinh tế - Đại học Quốc gia Hà Nội. Các bảng biểu, số liệu được sử dụng để nghiên cứu, phân tích, đánh giá trong luận văn này đều được lấy từ nguồn chính thống như đã ghi chú và liệt kê trong tài liệu tham khảo. Bên cạnh đó, đề tài có sử dụng một số khái niệm, nhận xét, đánh giá của các tổ chức, cơ quan, tác giả và đều ghi rõ trong nội dung cũng như ở phần tài liệu tham khảo của luận văn. Hà Nội, ngày 15 tháng 10 năm 2020 Tác giả luận văn Nguyễn Thị Thùy Dung
LỜI CẢM ƠN Để hoàn thành luận văn này, bên cạnh sự nỗ lực của bản thân, tôi đã nhận được sự hướng dẫn và giúp đỡ nhiệt tình của các thầy cô, đồng nghiệp trong quá trình thực hiện. Tôi xin gửi lời cảm ơn chân thành nhất tới TS. Đặng Quý Dương - Giảng viên hướng dẫn – người đã tận tình chỉ bảo, giúp đỡ tôi với những góp ý quý báu trong suốt quá trình thực hiện luận văn. Tôi xin chân thành cảm ơn Ban Giám hiệu Nhà trường và Khoa Sau Đại học – Trường Đại học Kinh tế, Đại học Quốc gia Hà Nội đã quan tâm, giúp đỡ, tạo điều kiện cho tôi trong suốt thời gian học tập và nghiên cứu tại trường. Tôi xin chân thành cảm ơn Lãnh đạo và Tập thể Cán bộ nhân viên tại Trung tâm Quảng cáo và Dịch vụ Truyền hình (TVAd) đã giúp đỡ, tạo điều kiện cho tôi được tiếp cận và nghiên cứu các thông tin thực tế để hoàn thành bài luận văn của mình. Mặc dù bản thân tác giả đã rất nỗ lực nghiên cứu, tìm tòi để hoàn thiện nội dung đề tài một cách tốt nhất. Tuy nhiên, công trình nghiên cứu này chắc chắn không thể tránh khỏi những hạn chế, thiếu sót. Chính vì vậy, tôi rất mong nhận được các ý kiến đóng góp quý báu của thầy cô, bạn bè, đồng nghiệp, ...để có thể hoàn thiện tốt hơn đề tài luận văn của mình.
MỤC LỤC LỜI CAM ĐOAN LỜI CẢM ƠN MỤC LỤC DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT ..................................................................... i DANH MỤC HÌNH VẼ, BẢNG BIỂU...................................................... ii MỞ ĐẦU................................................................................................... 1 CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN TÌNH HÌNH NGHIÊN CỨU VÀ CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ VĂN HÓA TỔ CHỨC............................................................ 4 1.1. Tổng quan tình hình nghiên cứu về văn hóa tổ chức ...................... 4 1.1.1. Các công trình nghiên cứu nước ngoài ...................................... 4 1.1.2. Các công trình nghiên cứu trong nước....................................... 7 1.1.3. Khoảng trống nghiên cứu ....................................................... 10 1.2. Cơ sở lý luận về văn hóa tổ chức .................................................. 12 1.2.1. Khái niệm .............................................................................. 12 1.2.2. Vai trò của văn hóa tổ chức .................................................... 14 1.2.3. Các yếu tố cấu thành văn hóa tổ chức...................................... 15 1.2.4. Các yếu tố ảnh hưởng đến văn hóa tổ chức.............................. 21 CHƯƠNG 2: PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU .................................... 25 2.1. Quy trình nghiên cứu ................................................................... 25 2.2. Thiết kế nghiên cứu ...................................................................... 27 2.2.1. Thiết kế bảng câu hỏi khảo sát ................................................ 27 2.2.2. Đặc điểm của đối tượng khảo sát ............................................ 28 2.2.3. Phương pháp quan sát ............................................................ 30 2.2.4. Phương pháp phỏng vấn ......................................................... 31 2.3. Phương pháp phân tích số liệu ..................................................... 31 CHƯƠNG 3: THỰC TRẠNG VĂN HÓA TỔ CHỨC TẠI TRUNG TÂM QUẢNG CÁO VÀ DỊCH VỤ TRUYỀN HÌNH (TVAD) ........................ 33 3.1. Giới thiệu về Trung tâm Quảng cáo và Dịch vụ Truyền hình (TVAd) ................................................................................................ 33
3.1.1. Lịch sử hình thành và phát triển .............................................. 33 3.1.2. Nhiệm vụ và quyền hạn .......................................................... 34 3.1.3. Cơ cấu tổ chức....................................................................... 36 3.1.4. Kết quả hoạt động kinh doanh ................................................ 41 3.2. Thực trạng văn hóa tổ chức tại Trung tâm Quảng cáo và Dịch vụ Truyền hình (TVAd) ........................................................................... 41 3.2.1. Các yếu tố hữu hình ............................................................... 41 3.2.2. Niềm tin và các giá trị được tuyên bố...................................... 60 3.2.3. Các quan niệm, nền tảng cơ bản.............................................. 74 3.3. Đánh giá về văn hóa tổ chức tại Trung tâm Quảng cáo và Dịch vụ Truyền hình (TVAd) ........................................................................... 79 3.3.1. Mặt tích cực........................................................................... 80 3.3.2. Mặt hạn chế ........................................................................... 82 3.3.3. Nguyên nhân của những hạn chế trong văn hóa tổ chức ........... 84 CHƯƠNG 4 GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN VĂN HÓA TỔ CHỨC TẠI TRUNG TÂM QUẢNG CÁO VÀ DỊCH VỤ TRUYỀN HÌNH (TVAD) 87 4.1. Bối cảnh ngành quảng cáo truyền hình ........................................ 87 4.2. Định hướng của Trung tâm Quảng cáo và Dịch vụ Truyền hình (TVAd) ................................................................................................ 88 4.3. Giải pháp hoàn thiện văn hóa tổ chức tại Trung tâm Quảng cáo và Dịch vụ Truyền hình (TVAd).............................................................. 90 4.3.1. Hoàn thiện các yếu tố hữu hình............................................... 90 4.3.2. Củng cố niềm tin và các giá trị được tuyên bố ......................... 90 4.3.3. Hoàn thiện những quan niệm, nền tảng cơ bản ........................ 95 KẾT LUẬN ............................................................................................. 97 DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO PHỤ LỤC 1 PHỤ LỤC 2
DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT STT Ký hiệu Nguyên nghĩa 1 THVN Truyền hình Việt Nam 2 TVAd Trung tâm Quảng cáo và Dịch vụ Truyền hình 3 CBNV Cán bộ nhân viên i
DANH MỤC HÌNH VẼ, BẢNG BIỂU Hình: Hình 1.1: Các cấp độ văn hóa tổ chức theo Edgar H. Schein ....................... 15 Hình 1.2: Các loại văn hóa tổ chức theo Cameron và Quinn ....................... 18 Hình 2.1: Quy trình nghiên cứu ................................................................. 25 Hình 3.1: Cơ cấu tổ chức của TVAd .......................................................... 36 Hình 3.2: Biểu đồ khảo sát về kiến trúc, hình ảnh, lối bài trí của cơ quan .... 42 Hình 3.3: Tòa nhà TVAd........................................................................... 42 Hình 3.4: Biểu đồ khảo sát về cơ sở vật chất của TVAd.............................. 44 Hình 3.5: Biểu đồ khảo sát về trang thiết bị tại TVAd................................. 44 Hình 3.6: Logo & Slogan của TVAd.......................................................... 46 Hình 3.7: Fanpage TVAd trên mạng xã hội Facebook ................................ 47 Hình 3.8: Hình hiệu quảng cáo của TVAd.................................................. 47 Hình 3.9: Tập thể TVAd tổ chức các buổi dã ngoại để gắn kết tinh thần tổ chức ..................................................................................................... 52 Hình 3.10: Biểu đồ khảo sát về văn bản, quy định, nội quy của TVAd ........ 53 Hình 3.11: Biểu đồ khảo sát về Tầm nhìn, sứ mệnh, ................................... 60 giá trị cốt lõi của TVAd ............................................................................ 60 Hình 3.12: Biểu đồ khảo sát về cách ứng xử của các thành viên tại TVAd ... 68 Hình 3.13: Biểu đồ khảo sát về chất kết dính các thành viên trong tổ chức .. 76 Bảng: Bảng 2.1: Đặc điểm của đối tượng khảo sát................................................ 29 Bảng 3.1: Kết quả kinh doanh của TVAd từ năm 2015 đến năm 2019 ......... 41 ii
MỞ ĐẦU 1. Tính cấp thiết của đề tài Trong bối cảnh nền kinh tế thị trường đang phát triển mạnh mẽ sau khi Việt Nam chính thức gia nhập nhiều tổ chức và Hiệp định thương mại lớn như Tổ chức thương mại Thế giới (WTO), Hiệp định thương mại tự do (EVFTA).., các tổ chức và doanh nghiệp Việt Nam đang phải đối diện với sự cạnh tranh gay gắt về mọi mặt. Mỗi một tổ chức, cá nhân đều cần sự cố gắng, nỗ lực không ngừng bởi sự cạnh tranh không chỉ đến từ hoạt động sản xuất – kinh doanh mà còn đến từ chính môi trường văn hóa của các tổ chức đó. Sự chuyển đổi cơ chế kinh doanh khiến các tổ chức, trong đó có doanh nghiệp nhà nước phải dần trở nên chủ động hơn trong hoạt động sản xuất, kinh doanh và xây dựng văn hóa tổ chức vững mạnh để đứng vững trong xu thế vận động của kinh tế - xã hội. Nếu như mỗi một quốc gia đều có một bản sắc văn hóa riêng và tạo ra những giá trị độc đáo, trường tồn với thời gian thì mỗi tổ chức, doanh nghiệp cũng đều cần xây dựng những giá trị văn hóa chuẩn mực để có thể hướng tới mục tiêu phát triển bền vững. Văn hóa trong tổ chức là tài sản vô giá, không chỉ đơn thuần là văn hóa giao tiếp mà còn bao gồm những giá trị cốt lõi, các quy tắc, niềm tin, hành vi, thái độ ứng xử, ... của mọi thành viên trong tổ chức đó. Trung tâm Quảng cáo và Dịch vụ truyền hình (TVAd) – Đài Truyền hình Việt Nam là một đơn vị nhà nước với hơn 20 năm hình thành và phát triển, đã tạo được một thương hiệu và vị thế của riêng mình trong ngành quảng cáo truyền hình. Tập thể đơn vị là một tổ chức luôn coi trọng đến việc xây dựng văn hóa tổ chức vững mạnh, là kim chỉ nam cho mọi hoạt động và chiến lược kinh doanh. Tuy nhiên, đứng trước bối cảnh đối diện với sự biến động của môi trường kinh doanh cùng những thay đổi về thể chế và quy định 1
của nhà nước, vấn đề phát triển, đổi mới để hoàn thiện nền tảng văn hóa tổ chức là một yêu cầu cấp thiết đối với đơn vị này để giữ vững được lòng tin, sự trung thành của cán bộ nhân viên cũng như nâng cao uy tín của tổ chức đối với khách hàng và đối tác. Nhận thấy được tính cấp thiết của vấn đề nêu trên, tôi đã chọn đề tài: “Văn hóa tổ chức tại Trung tâm Quảng cáo và Dịch vụ truyền hình (TVAd)” làm luận văn Thạc sĩ chuyên ngành Quản trị kinh doanh. Trong luận văn này, tôi có kế thừa một số vấn đề cơ sở lý luận chung, các công trình nghiên cứu và luận văn của các tác giả đã thực hiện trước đó về văn hóa tổ chức, văn hóa doanh nghiệp. Từ đó tôi phát triển và phân tích sâu hơn cho đề tài của mình, tập trung chính vào phân tích thực trạng và kiến nghị các giải pháp nhằm hoàn thiện văn hóa tổ chức tại Trung tâm Quảng cáo và Dịch vụ truyền hình (TVAd) để tạo ra sự khác biệt và lợi thế cạnh tranh so với các đơn vị Nhà nước hiện nay. 2. Câu hỏi nghiên cứu: - Thực trạng văn hóa tổ chức tại Trung tâm Quảng cáo và Dịch vụ truyền hình (TVAd) có những hạn chế gì? - Nguyên nhân của các hạn chế trong văn hóa tổ chức tại Trung tâm Quảng cáo và Dịch vụ truyền hình (TVAd) là gì? - Cần có những giải pháp nào để hoàn thiện văn hóa tổ chức tại Trung tâm Quảng cáo và Dịch vụ truyền hình (TVAd)? 3. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu: Mục đích nghiên cứu: Phân tích thực trạng, cung cấp cơ sở và đề xuất giải pháp hoàn thiện văn hóa tổ chức tại Trung tâm Quảng cáo và Dịch vụ truyền hình (TVAd). Nhiệm vụ nghiên cứu: - Hệ thống hóa cơ sở lý luận về văn hóa tổ chức; 2
- Phân tích, đánh giá văn hóa tổ chức của Trung tâm Quảng cáo và Dịch vụ truyền hình (TVAd); - Đề xuất các giải pháp hoàn thiện văn hóa tổ chức tại Trung tâm Quảng cáo và Dịch vụ truyền hình (TVAd). 4. Đối tuợng - Phạm vi nghiên cứu: - Đối tượng nghiên cứu: Văn hóa tổ chức tại Trung tâm Quảng cáo và Dịch vụ truyền hình (TVAd). - Phạm vi nghiên cứu: Phân tích và đánh giá văn hóa tổ chức của Trung tâm Quảng cáo và Dịch vụ truyền hình từ năm 2015 đến năm 2019, đề xuất giải pháp hoàn thiện văn hóa tổ chức cho giai đoạn 2020-2025. 5. Đóng góp của luận văn: - Đóng góp về mặt lý luận: Luận văn góp phần hệ thống hóa và làm rõ thêm những vấn đề về văn hóa tổ chức. - Đóng góp mới về thực tiễn: Qua việc phân tích và đánh giá thực trạng dựa trên các hạn chế, tồn tại, đề xuất các giải pháp để hoàn thiện văn hóa tổ chức tại Trung tâm Quảng cáo và Dịch vụ truyền hình (TVAd). Các giải pháp này có giá trị áp dụng cho TVAd và các tổ chức, doanh nghiệp khác tham khảo. 6. Kết cấu của luận văn: Ngoài Phần mở đầu và Kết luận, Luận văn có 04 chương như sau: Chương 1: Tổng quan tình hình nghiên cứu và cơ sở lý luận về Văn hóa tổ chức Chương 2: Phương pháp nghiên cứu Chương 3: Thực trạng văn hóa tổ chức tại Trung tâm Quảng cáo và Dịch vụ truyền hình (TVAd) Chương 4: Các giải pháp hoàn thiện văn hóa tổ chức tại Trung tâm Quảng cáo và dịch vụ truyền hình (TVAd) 3
CHƯƠNG 1 TỔNG QUAN TÌNH HÌNH NGHIÊN CỨU VÀ CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ VĂN HÓA TỔ CHỨC 1.1. Tổng quan tình hình nghiên cứu về văn hóa tổ chức 1.1.1. Các công trình nghiên cứu nước ngoài Một chuỗi các công trình nghiên cứu của Edgar H.Schein – Giáo sư danh dự về khoa học quản trị tại Viện Đại học MIT (Mỹ) vào những năm 70 nghiên cứu về văn hóa của tổ chức với những công ty có tên tuổi tầm cỡ lúc bấy giờ như Citibank, HP, Motorola,…Từ đó, tác giả đã đóng góp hàng loạt các phạm trù khái niệm, cấu trúc, thang đo cũng như tác động của văn hóa tổ chức đến người lao động. Trong cuốn sách nổi tiếng “Organizational Culture and Leadership”, tác giả Edgar H. Schein đã nhấn mạnh rằng văn hóa tổ chức là một công cụ vô cùng hữu hiệu đối với nhà lãnh đạo để đạt được mục tiêu và hoàn thành tốt nhiệm vụ. Sách đã trình bày phương pháp tiếp cận để có được những hiểu biết sâu sắc và toàn diện về văn hóa tổ chức, đồng thời nêu bật vai trò then chốt của người lãnh đạo khi ứng dụng những nguyên tắc văn hóa nhằm đạt được các mục tiêu về tổ chức, được tác giả phân tích và đúc rút từ những trải nghiệm thực tiễn trong nhiều thập niên. Cuốn sách này được đánh giá là một trong những tác phẩm thuyết phục nhất mọi thời đại nói về đề tài văn hóa tổ chức. Cuốn sách “Diagnosing and Changing Organizational Culture” của hai tác giả Kim. S. Cameron và Robert E. Quinn đã đưa ra các phương thức giúp các nhà quản lý và tổ chức phân tích một cách kỹ lưỡng và thay đổi văn hóa nền tảng. Cuốn sách trình bày những công cụ trong việc chẩn đoán văn hóa tổ chức và kỹ năng quản trị nhằm hỗ trợ cho việc thay đổi văn hóa trong tổ chức một cách hiệu quả. Tác giả cũng nêu ra Khung Giá trị cạnh tranh (Competing 4
Value Framework) được áp dụng trên toàn thế giới cho việc đánh giá văn hóa, và là một công cụ hữu ích cho các công ty trong việc xác định quá trình thay đổi văn hóa, cũng như cải thiện khả năng lãnh đaọ một cách tốt hơn. Cuốn sách “Changing Organizational Culture” (tạm dịch là: Thay đổi Văn hóa tổ chức) của tác giả Marc J. Schabracq – Trường Đại học Amsterdam, Hà Lan xuất bản năm 2007, NXB: John Wiley & Sons, Ltd. Cuốn sách đã tập trung vào những nhân tố chính của việc thay đổi văn hóa. Thay đổi văn hóa ám chỉ sự thay đổi về suy nghĩ và mục tiêu, từ đó thay đổi các hành vi ứng xử tương ứng. Mục tiêu của sự thay đổi về văn hóa là mang lại sự cải thiện, thay đổi tư duy, nhận thức và hành vi của các thành viên trong tổ chức thay thế cho những cảm xúc tiêu cực không đáng có, nhằm ngăn ngừa những thiệt hại có thể ảnh hưởng đến toàn bộ tổ chức. Nghiên cứu của các tác giả Caratas Maria Alina, Spatariu Elena Cerasela, Trandafir Raluca-Andreea được đăng trên Tạp chí Khoa học kinh tế xuất bản tháng 2 năm 2018 với chủ đề: Organizational Culture Impact on Strategic Management (Ảnh hưởng của văn hóa tổ chức đến quản trị chiến lược) đã chỉ ra rằng văn hóa tổ chức bao gồm những lợi thế cạnh tranh của tổ chức đó, thúc đẩy tinh thần nhân viên làm việc một cách có hiệu quả nhất hoặc cũng có thể tạo nên sự thất bại nếu văn hóa tổ chức không tốt. Văn hóa tổ chức và quản trị chiến lược có mối liên hệ chặt chẽ với nhau. Văn hóa tổ chức có thể ảnh hưởng đến hành động, quyết định và ý kiến. Những tài sản chính của tổ chức chính là nhân viên và văn hóa tổ chức, giúp tạo nên sự khác biệt và hình ảnh thương hiệu riêng có. Văn hóa tổ chức tác động lên cách người lãnh đạo truyền tải tầm nhìn đến các thành viên trong tổ chức cũng như thực hiện những chiến lược mới. Bài viết của tác giả Maria Tereza Leme Fleury với tiêu đề “Organizational Culture and the Renewal of Competences” (tạm dịch là: Văn hóa tổ chức và sự 5
đổi mới về năng lực) được đăng trên tờ Brazilian Administration Review) tháng 03 năm 2009. Tác giả đã chỉ ra rằng giữa văn hóa tổ chức và sự đổi mới về năng lực có mối liên hệ chặt chẽ với nhau. Nếu như văn hóa ảnh hưởng đến cách mà doanh nghiệp là ai và doanh nghiệp làm gì, thì văn hóa cũng giúp thúc đẩy sự phát triển năng lực và sự chủ động để tạo ra kết quả cuối cùng. Luận án Tiến sĩ của tác giả Beverly Cutajar với đề tài “The Impact of Organizational Culture on the management of employees’ talents: The case of Maltese ICT Organizations” (tạm dịch là: Ảnh hưởng của Văn hóa tổ chức đến việc quản trị nhân tài của nhân viên: Trường hợp của các tổ chức công nghệ thông tin tại quốc đảo Malta) tại trường Đại học Leicester năm 2012. Nghiên cứu đã chỉ ra rằng văn hóa tổ chức có ảnh hưởng lớn đến việc quản trị nhân tài của nhân viên. Để các tổ chức có thể tối ưu hóa việc quản trị nhân tài, họ cần phải tạo ra một môi trường văn hóa được xác nhận bởi những nhà quản trị hàng đầu và được định hướng bởi đội ngũ nhân sự. Tất cả các thành viên trong tổ chức cần cảm thấy có trách nhiệm để cống hiến và phát triển văn hóa, nâng cao hiệu quả công việc và tăng giá trị cho tổ chức. Luận án Tiến sĩ với đề tài: “The Relationship between Organizational Culture and Knowledge Sharing in the Information Communication Technology Firms in Libya” (tạm dịch là: Mối quan hệ giữa Văn hóa tổ chức và việc chia sẻ kiến thức ở các doanh nghiệp công nghệ thông tin tại Libya) của tác giả Belqais Allali tại Trường Đại học Salford, Vương Quốc Anh năm 2016. Nghiên cứu đã nhấn mạnh rằng văn hóa giúp tạo động lực cho nhân viên để phát triển các tri thức mới. Việc chia sẻ kiến thức là một trong những giải pháp quản trị trong kinh doanh để giúp các doanh nghiệp, bao gồm những doanh nghiệp công nghệ thông tin tại Libya đạt được lợi thế cạnh tranh và hiệu suất cao. Luận văn Thạc sĩ của hai tác giả Sajjad Raj’ati và Karim Jazaeri Shooshtri năm 2016 tại Trường Đại học Công nghệ Lulea với đề tài: 6
“Exploring the Effect of Organizational Culture on Job Satisfaction. Case of Namvaran Consulting Engineers, Managers Company” (Tạm dịch là: Nghiên cứu ảnh hưởng của văn hóa tổ chức đến sự hài lòng của nhân viên. Trường hợp của công ty tư vấn quản lý, quản lý kỹ thuật Namvaran). Nghiên cứu đã chỉ ra những nhân tố thuộc văn hóa tổ chức bao gồm Sự phân quyền, Giá trị cốt lõi, Phát triển năng lực, Tổ chức học tập là những yếu tố có ảnh hưởng mạnh nhất đến sự hài lòng của nhân viên tại công ty này. Đồng thời, tác giả cũng chỉ ra rằng công ty cần quan tâm nhiều hơn đến yếu tố định hướng khách hàng bởi khách hàng là một thành phần quan trọng ảnh hưởng đến sự sống còn của tổ chức. Luận văn Thạc sĩ của tác giả Marika Miminoshvili tại Trường Đại học Siauliai năm 2016 với Đề tài “The Leadership Role on the organizational culture change at the local self-government institutions” (Tạm dịch là: Vai trò của lãnh đạo trong sự thay đổi văn hóa tổ chức tại các viện nghiên cứu thuộc quản lý của Chính phủ). Luận văn đã sử dụng kết hợp mô hình văn hóa doanh nghiệp của Deninson và các mô hình phát triển lãnh đạo khác để phân tích các yếu tố của lãnh đạo ảnh hưởng đến văn hóa tổ chức. Tác giả nhấn mạnh tổ chức cần có mục tiêu và chiến lược rõ ràng, cần tạo ra tầm nhìn được chia sẻ rộng rãi đến toàn thể nhân viên. Lãnh đạo cần tạo ra những điều kiện cần thiết để giúp nhân viên hiểu về mục tiêu một cách dễ dàng hơn và đạt được kết quả tốt hơn. 1.1.2. Các công trình nghiên cứu trong nước Bên cạnh đó, rất nhiều công trình và đề tài nghiên cứu trong nước đã đề cập đến văn hóa tổ chức, đây là một kho tài liệu quan trọng để tác giả nghiên cứu và đưa ra những đóng góp mới. Tác giả đã lựa chọn một số công trình tiêu biểu để làm nguồn tham khảo cho đề tài luận văn của mình: Cuốn sách “Tinh thần doanh nghiệp Việt Nam trong hội nhập” của PGS. TS. Hoàng Văn Hải, PGS. TS. Nhâm Phong Tuân và TS. Nguyễn Đăng 7
Minh đã nhấn mạnh rằng trong điều kiện hội nhập kinh tế quốc tế hiện nay, các doanh nghiệp nước ta phải chú ý phát huy được yếu tố tinh thần bên cạnh việc củng cố và bồi đắp các yếu tố vật chất, coi yếu tố tinh thần là cội nguồn sức mạnh căn bản của doanh nghiệp. Trong cuốn sách “Văn hóa kinh doanh và Triết lý kinh doanh” xuất bản năm 2001, NXB Chính trị quốc gia, tác giả Đỗ Minh Cương đã nhấn mạnh: Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ IX của Đảng ta đã khẳng định vai trò của văn hóa trong các hoạt động kinh tế - xã hội: “Xây dựng nền văn hóa tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc, vừa là mục tiêu vừa là động lực thúc đẩy sự phát triển kinh tế - xã hội”. Văn hóa sẽ góp phần vào tăng trưởng nhanh, bền vững, có hiệu quả hoạt động kinh tế, kinh doanh. Môi trường kinh doanh của nước ta trong thế kỷ XXI đã và đang diễn ra sự thay đổi lớn lao, sâu sắc. Quá trình hội nhập kinh tế với khu vực và thế giới đang mở ra nhiều thách thức và cơ hội mới. Công việc kinh doanh đòi hỏi giới doanh nhân, doanh nghiệp nước ta không những phải nâng cao trình độ văn minh (về công nghệ, trình độ quản lý, chất lượng sản phẩm,...) mà còn phải thể hiện được cái riêng, cái bản sắc của mình trong mối quan hệ cạnh tranh và hợp tác với các doanh nghiệp đến từ nhiều nền văn hóa khác. Trong bối cảnh như vậy, việc phát huy các nhân tố văn hóa trong kinh doanh không những sẽ tạo ra một nguồn nội lực mạnh mà còn là một lợi thế cạnh tranh lớn, không thể bỏ qua của nước ta. Nghiên cứu của ThS. Nguyễn Viết Lộc với đề tài “Văn hóa tổ chức Đại học Quốc gia Hà Nội trong bối cảnh đổi mới và hội nhập” được đăng trên Tạp chí Khoa học ĐHQGHN, Kinh tế và kinh doanh 25 (2009) 230-238. Tác giả cho rằng vấn đề xây dựng văn hóa tổ chức tại Đại học Quốc gia Hà Nội – một tổ chức đặc thù gồm các tổ chức con với những khác biệt về văn hóa có vai trò rất quan trọng trong việc phát huy tính liên thông, liên kết, chia sẻ nguồn lực giữa các tổ chức con và đồng thời khắc phục những tồn tại, mâu 8
thuẫn, xung đột làm ảnh hưởng, cản trở quá trình phát triển bền vững của Đại học Quốc gia Hà Nội. Trên cơ sở phân tích các khái niệm và các yếu tố cấu thành văn hóa tổ chức, tác giả đã khái quát các đặc trưng cơ bản của văn hóa tổ chức Đại học Quốc gia Hà Nội để đưa ra những vấn đề cần đặc biệt quan tâm và mô hình tham khảo cho quá trình xây dựng văn hóa tổ chức Đại học Quốc gia Hà Nội trong bối cảnh đổi mới và hội nhập. Luận án Tiến sĩ với đề tài “Mối quan hệ giữa văn hóa tổ chức, sự gắn kết với công việc và kết quả thực hiện công việc của người lao động trong các doanh nghiệp công nghệ thông tin Việt Nam” của tác giả Nguyễn Nam Hải tại Trường Đại học Kinh tế Quốc dân năm 2019. Tác giả đã tiến hành khảo sát 362 người lao động đang làm việc trong các doanh nghiệp công nghệ thông tin thông qua phương pháp khảo sát bằng phiếu hỏi. Từ kết quả nghiên cứu, tác giả đã chỉ ra rằng văn hóa tổ chức là nhân tố có tác động đến sự gắn kết với công việc của người lao động trong tổ chức, bao gồm các nhân tố như Văn hóa định hướng làm việc nhóm, Văn hóa chú trọng vào đào tạo và phát triển, Văn hóa khuyến khích sự tham gia của người lao động, Văn hóa chú trọng vào khen thưởng và công nhận, Văn hóa khuyến khích đổi mới và chấp nhận rủi ro. Đồng thời, tác giả đề xuất các kiến nghị cải thiện văn hóa tổ chức nhằm nâng cao mức độ gắn kết với công việc và kết quả thực hiện công việc của người lao động, góp phần nâng cao hiệu quả hoạt động của các doanh nghiệp Công nghệ thông tin tại Việt Nam. Luận văn Thạc sĩ của tác giả Nguyễn Kim Ngân năm 2015 tại Trường Đại học Lao động – Xã hội với đề tài “Phát triển văn hóa tổ chức tại Đài Tiếng nói Việt Nam”: Qua việc phân tích và đánh giá các biểu trưng trực quan và phi trực quan về văn hóa tổ chức, tác giả đã đề xuất một số giải pháp để tiếp tục duy trì và phát triển văn hóa tổ chức tại Đài Tiếng nói Việt Nam nhằm định hướng cho Đài Tiếng nói Việt Nam có những bước đi đúng đắn ở hiện tại và tương lai. 9
Luận văn Thạc sĩ với đề tài “Xây dựng văn hóa tổ chức tại Cơ quan Huyện ủy Hòa Vang” của tác giả Bùi Nguyễn Xuân Anh tại Trường Đại học Kinh tế, Đại học Quốc gia Hà Nội năm 2013. Tác giả đã đưa ra những giải pháp nhằm xây dựng văn hóa tổ chức tại Huyện Ủy Hòa Vang – cơ quan trực thuộc Thành ủy Đà Nẵng với chức năng thực hiện nhiệm vụ chính trị. Là một huyện mang bản sắc văn hóa đậm nét, giàu giá trị văn hóa lịch sử; tuy nhiên, trong việc hiện đại hóa nền hành chính, đòi hỏi huyện phải nhận thức rõ vai trò của văn hóa tổ chức. Chính những hệ thống giá trị trong văn hóa tổ chức sẽ trở thành động lực chủ yếu thúc đẩy mọi thành viên trong đơn vị làm việc, là hạt nhân liên kết mọi người với nhau. Luận văn Thạc sĩ của tác giả Ngô Đức Anh năm 2017 tại Trường Đại học Kinh tế - Đại học Quốc gia Hà Nội với đề tài “Xây dựng văn hóa doanh nghiệp cho Công ty Cổ phần MISA”. Tác giả đã đề xuất về mô hình xây dựng văn hóa doanh nghiệp phù hợp với nhu cầu phát triển của Công ty Cổ phần MISA và đưa ra các giải pháp nhằm hoàn thiện hơn văn hóa doanh nghiệp tại công ty này dựa trên các yếu tố cơ bản như: Tầm nhìn, Sứ mệnh, Giá trị cốt lõi, Văn hóa lãnh đạo, Chính sách nhân sự, Văn hóa giao lưu, Thay đổi để nâng cao và cải thiện chất lượng văn hóa doanh nghiệp. Luận văn Thạc sĩ với đề tài “Xây dựng và duy trì văn hóa tổ chức tại Công ty Cổ phần Tập đoàn BRG” của tác giả Nguyễn Khánh Hòa năm 2015 tại Trường Đại học Lao động – Xã hội đã phân tích thực trạng cũng như kiến nghị các giải pháp nhằm tang cường xây dựng và duy trì văn hóa tổ chức tại Công ty Cổ phần Tập đoàn BRG, trong đó đề cập đến việc rà soát từng giá trị cốt lõi nhằm phù hợp với mục tiêu của tổ chức, rà soát tích hợp giá trị cốt lõi vào các biểu trưng nhằm duy trì và củng cố văn hóa tổ chức tại Công ty BRG. 1.1.3. Khoảng trống nghiên cứu Sau khi tìm hiểu tổng quan các công trình nghiên cứu trong và ngoài nước đã công bố trước đó liên quan đến đề tài, tác giả nhận thấy các nghiên 10
cứu đều chỉ ra tầm quan trọng của văn hóa tổ chức và sự tác động chặt chẽ giữa văn hóa tổ chức với sự gắn kết của nhân viên, ảnh hưởng đến mục tiêu phát triển bền vững và lâu dài của tổ chức. Tuy nhiên, có một số khoảng trống trong vấn đề nghiên cứu mà tác giả thấy được để làm cơ sở cho đề tài nghiên cứu của mình, đó là: Thứ nhất, các luận án, luận văn có liên quan đến đề tài nghiên cứu đã nêu ra các yếu tố cấu thành văn hóa tổ chức, văn hóa doanh nghiệp. Tuy nhiên, tác giả nhận thấy có một yếu tố quan trọng cần được liệt kê trong vấn đề văn hóa tổ chức, đó là vấn đề ý thức, trách nhiệm với xã hội. Trách nhiệm với xã hội chính là sự tự nguyện, tự giác của các tổ chức, doanh nghiệp thực hiện trách nhiệm trong sản xuất, kinh doanh nhằm đảm bảo hài hòa lợi ích cho không chỉ cho nội bộ tổ chức, doanh nghiệp đó mà còn vì mục tiêu kinh tế, xã hội và bảo vệ môi trường. Trách nhiệm với xã hội của các tổ chức, doanh nghiệp trong bối cảnh hiện nay là sự cam kết về chất lượng sản phẩm, dịch vụ; tính trung thực trong quảng bá sản phẩm, dịch vụ, nhằm gây dựng được lòng tin với khách hàng và các bên liên quan. Ngoài ra, vấn đề bảo vệ môi trường cũng là một vấn đề cấp bách không chỉ ở Việt Nam mà còn ở trên toàn Thế giới. Hình ảnh của tổ chức cũng sẽ được nâng cao khi họ quan tâm nhiều hơn đến các vấn đề an sinh – xã hội, từ thiện, đền ơn đáp nghĩa, ...Thực hiện tốt trách nhiệm với xã hội là tiền đề quan trọng cho sự phát triển bền vững. Thứ hai, với đặc điểm ngành nghề đặc thù như ngành truyền hình – một ngành đòi hỏi áp lực công việc và tinh thần đồng đội cao, tác giả nhận thấy có rất ít công trình nghiên cứu hay luận án, luận văn đề cập đến văn hóa tổ chức trong các đơn vị truyền hình. Đặc biệt, chưa có bất kỳ một nghiên cứu nào liên quan đến vấn đề văn hóa tổ chức tại Trung tâm Quảng cáo và Dịch vụ Truyền hình. Tác giả nhận thấy việc lựa chọn đề tài về văn hóa tổ chức tại đơn vị này là cấp thiết. Bởi lẽ, trong thời đại công nghệ thông tin và các hình 11
thức quảng cáo trên nền tảng số bùng nổ như hiện nay, việc gìn giữ và phát huy những thế mạnh của văn hóa tổ chức tại một đơn vị quảng cáo truyền hình trực thuộc Đài Truyền hình quốc gia sẽ giúp đơn vị tạo ra lợi thế cạnh tranh, thu hút và giữ chân nhân tài, từ đó giúp cho họ có động lực để đóng góp thêm những sáng kiến mới nhằm giữ vững vị thế và có những bước tiến xa hơn trong ngành truyền thông - quảng cáo. 1.2. Cơ sở lý luận về văn hóa tổ chức 1.2.1. Khái niệm 1.2.1.1. Khái niệm Văn hóa Theo nghĩa gốc của từ, văn hóa xuất xứ từ chữ La tinh Cultura có nghĩa là sự khai hoang, trồng trọt, hay còn gọi là sự vun trồng. Sau đó, từ Cultura được mở rộng ra dùng cho lĩnh vực xã hội chỉ sự giáo dục, đào tạo, bồi đắp mọi khả năng của con người. Trong tiếng Hán cổ của người phương Đông, “văn” là vẻ đẹp của tri thức, trí tuệ của con người có được nhờ khả năng trau dồi của bản thân, “hóa” là sự cảm hóa những cái tốt, cái đẹp vào thực tiễn đời sống. Theo định nghĩa của Tổ chức Giáo dục, Khoa học và Văn hóa Liên Hiệp Quốc (viết tắt là UNESCO) đưa ra tại lễ phát động Thập kỷ thế giới phát triển văn hóa tại Paris, Pháp, văn hóa “phản ánh và thể hiện một cách tổng quát sống động mọi mặt của cuộc sống con người đã diễn ra trong quá khứ và cũng như đang diễn ra trong hiện tại, qua hàng bao nhiêu thế kỷ, nó đã cấu thành nên một hệ thống các giá trị, truyền thống thẩm mỹ và lối sống mà dựa trên đó”. Năm 1940, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã viết: “Vì lẽ sinh tồn cũng như mục đích của cuộc sống, loài người mới sáng tạo và phát minh ra ngôn ngữ, chữ viết, đạo đức, pháp luật, khoa học, tôn giáo, văn học, nghệ thuật, những công cụ sinh hoạt hằng ngày về mặc, ăn, ở và các phương thức sử dụng. Toàn bộ những sáng tạo và phát minh đó tức là văn hóa.” 12