Luận văn Thạc sĩ Sinh học: Khảo sát các chủng vi nấm phân lập từ máu bệnh nhân sử dụng thuốc ức chế miễn dịch

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO<br /> TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM TP. HỒ CHÍ MINH<br /> <br /> Võ Thị Ngọc Tâm<br /> <br /> KHẢO SÁT CÁC CHỦNG VI NẤM<br /> PHÂN LẬP TỪ MÁU BỆNH NHÂN SỬ<br /> DỤNG THUỐC ỨC CHẾ MIỄN DỊCH<br /> <br /> LUẬN VĂN THẠC SĨ SINH HỌC<br /> <br /> Thành phố Hồ Chí Minh - 2011<br /> <br /> BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO<br /> TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM TP. HỒ CHÍ MINH<br /> <br /> Võ Thị Ngọc Tâm<br /> <br /> KHẢO SÁT CÁC CHỦNG VI NẤM<br /> PHÂN LẬP TỪ MÁU BỆNH NHÂN SỬ<br /> DỤNG THUỐC ỨC CHẾ MIỄN DỊCH<br /> <br /> Chuyên ngành: Vi sinh vật<br /> Mã số: 60 42 40<br /> <br /> LUẬN VĂN THẠC SĨ SINH HỌC<br /> <br /> NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC<br /> TS. TRẦN PHỦ MẠNH SIÊU<br /> <br /> Thành phố Hồ Chí Minh - 2011<br /> <br /> -1-<br /> <br /> LỜI CẢM ƠN<br /> Tôi xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc đến Tiến sĩ - Bác sĩ Trần Phủ Mạnh Siêu,<br /> người đã tận tình chỉ dẫn tôi trong suốt quá trình xây dựng đề cương và hoàn thành<br /> luận văn.Thầy đã giúp đỡ và tạo điều kiện tốt nhất cho tôi trong suốt quá trình thực<br /> hiện luận văn này.<br /> Tôi xin bày tỏ lòng biết ơn đến các Thầy cô trong khoa Sinh Trường Đại Học<br /> Sư Phạm Thành Phố Hồ Chí Minh, Cử nhân sinh học Nguyễn Thị Quỳnh Nga cùng<br /> toàn thể các anh chị kỹ thuật viên khoa xét nghiệm Bệnh viện Bệnh Nhiệt Đới đã<br /> giúp đỡ và tạo điều kiện thuận lợi cho tôi tro ng thời gian thực hiện luận văn.<br /> Xin gửi lời cảm ơn chân thành đến Phòng Khoa học Công nghệ -Sau đại học<br /> Trường Đại Học Sư Phạm Thành Phố Hồ Chí Minh đã tạo điều kiện thuận lợi để<br /> luận văn hoàn thành đúng tiến độ.<br /> <br /> -2-<br /> <br /> MỤC LỤC<br /> LỜI CẢM ƠN .......................................................................................................... 1<br /> T<br /> 0<br /> <br /> T<br /> 0<br /> <br /> MỤC LỤC ............................................................................................................... 2<br /> T<br /> 0<br /> <br /> T<br /> 0<br /> <br /> DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT ......................................................................... 5<br /> T<br /> 0<br /> <br /> T<br /> 0<br /> <br /> LỜI CAM ĐOAN .................................................................................................... 6<br /> T<br /> 0<br /> <br /> T<br /> 0<br /> <br /> MỞ ĐẦU ................................................................................................................. 7<br /> T<br /> 0<br /> <br /> T<br /> 0<br /> <br /> Chương 1. TỔNG QUAN VỀ VI NẤM ............................................................... 9<br /> T<br /> 0<br /> <br /> T<br /> 0<br /> <br /> 1.1. Gi ới thi ệu về hì nh dạng và đặc đi ểm si nh học ............................................................... 9<br /> T<br /> 0<br /> <br /> T<br /> 0<br /> <br /> 1.1.1. Hì nh dạng .................................................................................................................. 9<br /> T<br /> 0<br /> <br /> T<br /> 0<br /> <br /> 1.1.2. Đặc tí nh nuôi cấy của vi nấm .................................................................................. 9<br /> T<br /> 0<br /> <br /> T<br /> 0<br /> <br /> 1.1.3. Si nh sản.................................................................................................................. 10<br /> T<br /> 0<br /> <br /> T<br /> 0<br /> <br /> 1.2. Vi nấm gây bệnh ............................................................................................................ 10<br /> T<br /> 0<br /> <br /> T<br /> 0<br /> <br /> 1.2.1. Vi nấm ngoài da ..................................................................................................... 10<br /> T<br /> 0<br /> <br /> T<br /> 0<br /> <br /> 1.2.2. Vi nấm ngoại bi ên.................................................................................................. 10<br /> T<br /> 0<br /> <br /> T<br /> 0<br /> <br /> 1.2.3. Vi nấm nội tạng ...................................................................................................... 10<br /> T<br /> 0<br /> <br /> T<br /> 0<br /> <br /> 1.3. Gi ới thi ệu vi nấm cơ hội ................................................................................................ 11<br /> T<br /> 0<br /> <br /> T<br /> 0<br /> <br /> 1.3.1. Vi nấm cơ hội ......................................................................................................... 11<br /> T<br /> 0<br /> <br /> T<br /> 0<br /> <br /> 1.3.2. Các yếu tố tạo nên suy gi ảm mi ễn dị ch mắc phải không do ............ 11<br /> T<br /> 0<br /> <br /> T<br /> 0<br /> <br /> HIV/AIDS .......................................................................................................................... 11<br /> T<br /> 0<br /> <br /> T<br /> 0<br /> <br /> 1.3.2. Các chủng vi nấm cơ hội thường gặp ................................................................... 11<br /> T<br /> 0<br /> <br /> T<br /> 0<br /> <br /> 1.4. Đặc đi ểm các l oại thuốc đi ều trị bệnh nấm hi ện nay [67] .......................................... 20<br /> T<br /> 0<br /> <br /> T<br /> 0<br /> <br /> 1.4.1. Amphotericin B (Fungizone) ................................................................................... 20<br /> T<br /> 0<br /> <br /> T<br /> 0<br /> <br /> 1.4.2. Ketoconazole (Nizoral) .......................................................................................... 20<br /> T<br /> 0<br /> <br /> T<br /> 0<br /> <br /> 1.4.3. Nystatin ................................................................................................................... 20<br /> T<br /> 0<br /> <br /> T<br /> 0<br /> <br /> 1.4.4. Fluconazole.............................................................................................................. 21<br /> T<br /> 0<br /> <br /> T<br /> 0<br /> <br /> 1.4.5. Fluorocytosine ......................................................................................................... 21<br /> T<br /> 0<br /> <br /> T<br /> 0<br /> <br /> 1.4.6. Clotrimazole ............................................................................................................ 21<br /> T<br /> 0<br /> <br /> T<br /> 0<br /> <br /> -31.5. Các bệnh l ý cần đi ều trị với thuốc ức chế mi ễn dị ch [68], [69]. ................................ 21<br /> T<br /> 0<br /> <br /> T<br /> 0<br /> <br /> 1.5.1. Các bệnh lý cần điều trị với thuốc ức chế miễn dịch........................................... 21<br /> T<br /> 0<br /> <br /> T<br /> 0<br /> <br /> 1.5.2. Thuốc ức chế miễn dịc ............................................................................................ 21<br /> T<br /> 0<br /> <br /> T<br /> 0<br /> <br /> 1.6. Tì nh hì nh nghi ên cứu các bệnh nhân sử dụng thuốc ức chế mi ễn dị ch ..................... 23<br /> T<br /> 0<br /> <br /> T<br /> 0<br /> <br /> 1.6.1.Trên thế giới............................................................................................................. 23<br /> T<br /> 0<br /> <br /> T<br /> 0<br /> <br /> 1.6.2. Tại Vi ệt Nam .......................................................................................................... 27<br /> T<br /> 0<br /> <br /> T<br /> 0<br /> <br /> CHƯƠNG 2. VẬT LIỆU VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU ..................... 28<br /> T<br /> 0<br /> <br /> T<br /> 0<br /> <br /> 2. 1. Vật l i ệu nghi ên cứu ...................................................................................................... 28<br /> T<br /> 0<br /> <br /> T<br /> 0<br /> <br /> 2.1.1. Đối tượng nghi ên cứu ............................................................................................. 28<br /> T<br /> 0<br /> <br /> T<br /> 0<br /> <br /> 2.1.2. Hóa chất .................................................................................................................. 28<br /> T<br /> 0<br /> <br /> T<br /> 0<br /> <br /> 2.1.3. Dụng cụ ................................................................................................................... 28<br /> T<br /> 0<br /> <br /> T<br /> 0<br /> <br /> 2.1.4. Thiết bị .................................................................................................................... 29<br /> T<br /> 0<br /> <br /> T<br /> 0<br /> <br /> 2.1.5. Các môi trường sử dụng ........................................................................................ 29<br /> T<br /> 0<br /> <br /> T<br /> 0<br /> <br /> 2.2. Phương pháp nghi ên cứu ............................................................................................... 30<br /> T<br /> 0<br /> <br /> T<br /> 0<br /> <br /> 2.2.1. Thiết kế nghiên cứu ................................................................................................ 30<br /> T<br /> 0<br /> <br /> T<br /> 0<br /> <br /> 2.2.2. Cỡ mẫu nghiên cứu: Lấy toàn bộ số ca ................................................................. 30<br /> T<br /> 0<br /> <br /> T<br /> 0<br /> <br /> 2.2.3. Tiêu chuẩn chọn mẫu .............................................................................................. 30<br /> T<br /> 0<br /> <br /> T<br /> 0<br /> <br /> 2. 3. Các kĩ thuật dùng trong nghi ên cứu ........................................................................... 30<br /> T<br /> 0<br /> <br /> T<br /> 0<br /> <br /> 2.3.1. Cấy máu .................................................................................................................. 30<br /> T<br /> 0<br /> <br /> T<br /> 0<br /> <br /> 2.3.2. Kỹ thuật nhuộm Gram .......................................................................................... 31<br /> T<br /> 0<br /> <br /> T<br /> 0<br /> <br /> 2.3.3. Kỹ thuật cấy phân l ập các vi nấm trên môi trường Sabouraud (MT1) ............ 32<br /> T<br /> 0<br /> <br /> T<br /> 0<br /> <br /> 2.3.4. Kỹ thuật soi khúm nấm sau khi cấy bằng l actophenol cotton bl ue<br /> (LPCB) .............................................................................................................................. 32<br /> T<br /> 0<br /> <br /> T<br /> 0<br /> <br /> 2.3.7. Phương pháp bảo quản các chủng vi nấm .......................................................... 38<br /> T<br /> 0<br /> <br /> T<br /> 0<br /> <br /> CHƯƠNG 3. KẾT QUẢ VÀ BÀN LUẬN ......................................................... 40<br /> T<br /> 0<br /> <br /> T<br /> 0<br /> <br /> 3.1. Kết quả thu được ............................................................................................................ 40<br /> T<br /> 0<br /> <br /> T<br /> 0<br /> <br /> 3.1.1. Tỷ l ệ cấy dương tí nh .............................................................................................. 40<br /> T<br /> 0<br /> <br /> T<br /> 0<br /> <br /> 3.1.2. Đặc đi ểm cỡ mẫu .................................................................................................... 40<br /> T<br /> 0<br /> <br /> T<br /> 0<br /> <br /> 3.1.3. Tỷ l ệ phân bố bệnh nhân theo nhóm tuổi ............................................................ 40<br /> T<br /> 0<br /> <br /> T<br /> 0<br /> <br />