Luận văn Thạc sĩ Tài chính ngân hàng: Các nhân tố ảnh hưởng đến khả năng sinh lời của các ngân hàng thương mại nhà nước trên địa bàn tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:122

Thêm vào BST

Báo xấu

20
lượt xem 4
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Mục tiêu chung của đề tài là nhận diện các nhân tố ảnh hưởng đến khả năng sinh lời của các NHTMNN tại tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu nhằm đề xuất các giải pháp nâng cao khả năng sinh lời của các ngân hàng này. Mời các bạn cùng tham khảo nội dung chi tiết.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luận văn Thạc sĩ Tài chính ngân hàng: Các nhân tố ảnh hưởng đến khả năng sinh lời của các ngân hàng thương mại nhà nước trên địa bàn tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO NGÂN HÀNG NHÀ NƯỚC VIỆT NAM TRƯỜNG ĐẠI HỌC NGÂN HÀNG TP.HỒ CHÍ MINH PHAN THỊ XUÂN CÁC NHÂN TỐ ẢNH HƯỞNG ĐẾN KHẢ NĂNG SINH LỜI CỦA CÁC NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI NHÀ NƯỚC TRÊN ĐỊA BÀN TỈNH BÀ RỊA – VŨNG TÀU LUẬN VĂN THẠC SĨ TÀI CHÍNH NGÂN HÀNG TP. HỒ CHÍ MINH – NĂM 2017
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO NGÂN HÀNG NHÀ NƯỚC VIỆT NAM TRƯỜNG ĐẠI HỌC NGÂN HÀNG TP.HỒ CHÍ MINH PHAN THỊ XUÂN CÁC NHÂN TỐ ẢNH HƯỞNG ĐẾN KHẢ NĂNG SINH LỜI CỦA CÁC NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI NHÀ NƯỚC TRÊN ĐỊA BÀN TỈNH BÀ RỊA – VŨNG TÀU LUẬN VĂN THẠC SĨ Chuyên ngành: Tài chính – Ngân hàng Mã số: 60 34 02 01 Người hướng dẫn khoa học: TS. PHẠM HỮU PHƯƠNG TP. HỒ CHÍ MINH – NĂM 2017
TÓM TẮT LUẬN VĂN Khả năng sinh lời là mục tiêu cần đạt được của các NHTM nói chung và các NHTM nhà nước trên địa bàn tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu nói riêng trong suốt quá trình hoạt động. Để đạt được mục tiêu này, các NHTM nhà nước đã phải thực hiện nhiều hoạt động kinh doanh khác nhau, phải đối diện với nhiều rủi ro khác nhau để có thể tồn tại và phát triển. Đề tài đã trình bày khái quát về tình hình hoạt động kinh doanh của các NHTMNN tại BR-VT trong giai đoạn 2010-2016, giới thiệu được những kết quả nghiên cứu trên thế giới và trong nước về các nhân tố ảnh hưởng đến khả năng sinh lời của ngân hàng. Bằng các mô hình ước lượng hồi quy và các kiểm định thích hợp, đề tài đã chọn được mô hình phù hợp để đánh giá những nhân tố tác động đến khả năng sinh lời của ngân hàng. Qua kết quả của mô hình nghiên cứu, các nhân tố có mối tương quan với khả năng sinh lời của NHTMNN giai đoạn 2010 – 2016 bao gồm quy mô ngân hàng, đa dạng hóa lợi nhuận, chi phí hoạt động, rủi ro tín dụng bất động sản, phong cách phục vụ của nhân viên ngân hàng, hiệu quả của công tác thanh tra, giám sát và lạm phát. Dựa vào kết quả phân tích định tính và định lượng, tác giả cũng đã đề xuất một số giải pháp để góp phần nâng cao khả năng sinh lời, góp một phần nhỏ vào việc nâng cao hiệu quả hoạt động kinh doanh của các NHTMNN tại BR-VT. Do thời gian nghiên cứu và trình độ chuyên môn còn hạn chế nên đề tài không thể tránh khỏi những thiếu sót nhất định. Tác giả rất mong nhận được sự đóng góp ý kiến của các thầy cô giáo và bạn đọc để luận văn có chất lượng hơn.
LỜI CAM ĐOAN Tôi tên là: PHAN THỊ XUÂN Sinh ngày 05 tháng 09 năm 1989 – tại: Quảng Trị Nơi ở hiện tại: 1090, đường 30/4, phường 11, thành phố Vũng Tàu, tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu Là học viên cao học khóa 17 của Trường Đại học Ngân hàng TP. Hồ Chí Minh. Mã số học viên: 020117150233 Tôi cam đoan đề tài: “Các nhân tố ảnh hưởng đến khả năng sinh lời của các ngân hàng thương mại nhà nước trên địa bàn tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu”, Chuyên ngành Tài chính - Ngân hàng - Mã số chuyên ngành: 60 34 02 01. Người hướng dẫn khoa học: TS. Phạm Hữu Phương. Luận văn được thực hiện tại Trường Đại học Ngân hàng TP.Hồ Chí Minh. Tôi xin cam đoan Luận văn này là hiên cứu khoa học của cá nhân tác giả với sự hướng dẫn của TS. Phạm Hữu Phương chưa từng được trình nộp để lấy học vị thạc sĩ tại bất cứ một trường đại học nào. Luận văn này là công trình nghiên cứu riêng của tôi, kết quả nghiên cứu là trung thực, trong đó không có các nội dung đã được công bố trước đây hoặc các nội dung do người khác thực hiện ngoại trừ các trích dẫn được dẫn nguồn đầy đủ trong luận văn. Tp. Hồ Chí Minh, ngày tháng năm 2017 Người cam đoan Phan Thị Xuân
LỜI CẢM ƠN Trước hết, tôi xin gửi lời tri ân sâu sắc nhất đến giảng viên hướng dẫn, TS. Phạm Hữu Phương về sự giúp đỡ chân thành và những ý kiến đóng góp có giá trị của thầy đã giúp tôi hoàn thành luận văn này. Đồng thời, tôi cũng xin gửi lời cảm ơn chân thành đến Trường Đại học Ngân hàng TP. Hồ Chí Minh, cùng quý thầy cô đã tạo mọi điều kiện giúp tôi hoàn thành khóa học. Trong suốt thời gian học tập và hoàn thiện luận văn thạc sỹ, nhà trường và quý thầy cô đã tạo môi trường thuận lợi cũng như truyền đạt kiến thức hữu ích bổ sung thêm hành trang vững chắc giúp tôi tiếp bước trên con đường nghiên cứu và làm việc trong ngành Tài chính- Ngân hàng. Sau cùng, tôi xin gửi lời cảm ơn đến gia đình, bạn bè đã luôn quan tâm, động viên khích lệ, hỗ trợ tôi hoàn thành khóa học và luận văn.
MỤC LỤC PHẦN MỞ ĐẦU ...............................................................................................................1 1. Giới thiệu, sự cần thiết của đề tài cần nghiên cứu .................................................... 1 2. Mục tiêu nghiên cứu.................................................................................................. 3 3. Câu hỏi nghiên cứu ................................................................................................... 3 4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu ............................................................................. 3 5. Phương pháp nghiên cứu........................................................................................... 4 6. Nội dung nghiên cứu: ................................................................................................ 5 7. Đóng góp của đề tài: ................................................................................................. 5 8. Tổng quan về lĩnh vực nghiên cứu ............................................................................ 6 9. Kết cấu của luận văn ............................................................................................... 15 CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN VỀ CÁC NHÂN TỐ ẢNH HƯỞNG ĐẾN KHẢ NĂNG SINH LỜI CỦA NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI ...........................16 1.1 Tổng quan về khả năng sinh lời của NHTM ......................................................... 16 1.1.1 Khái niệm ....................................................................................................16 1.1.2 Ý nghĩa: ....................................................................................................17 1.1.3 Đo lường khả năng sinh lời của NHTM ......................................................18 1.1.3.1 Tỷ lệ thu nhập trên tổng tài sản (Return on asset - ROA) ................. 18 1.1.3.2 Tỷ lệ thu nhập trên vốn chủ sở hữu (Return on equity - ROE) .......... 18 1.1.3.3 Tỷ lệ thu nhập lãi thuần (Net interest margin - NIM) ....................... 19 1.2. Các nhân tố tác động đến khả năng sinh lời của ngân hàng thương mại ............ 20 1.2.1. Các nhân tố bên trong ngân hàng ..............................................................20 1.2.1.1. Quy mô ngân hàng ............................................................................ 20 1.2.1.2. Cấu trúc tài sản ................................................................................ 21 1.2.1.3. Rủi ro tín dụng .................................................................................. 23 1.2.1.4. Rủi ro thanh khoản ........................................................................... 23 1.2.1.5. Chi phí hoạt động: ............................................................................ 24 1.2.1.6. Đa dạng hóa lợi nhuận ngân hàng: .................................................. 25 1.2.2 Các nhân tố bên ngoài ngân hàng ..............................................................26 1.2.2.1 Lạm phát ............................................................................................ 26 1.2.2.2. Tốc độ tăng trưởng tổng sản phẩm quốc nội thực tế hàng năm ....... 27
KẾT LUẬN CHƯƠNG 1................................................................................................28 CHƯƠNG 2 THỰC TRẠNG KHẢ NĂNG SINH LỜI CỦA CÁC NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI NHÀ NƯỚC TẠI TỈNH BÀ RỊA - VŨNG TÀU ................................29 2.1. Tổng quan ngân hàng thương mại nhà nước trên địa bàn tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu. .............................................................................................................................. 29 2.2. Thực trạng hoạt động kinh doanh của các ngân hàng thương mại nhà nước trên địa bàn tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu. ......................................................................... 30 2.2.1. Quy mô tài sản............................................................................................30 2.2.2. Cấu trúc tài sản ..........................................................................................31 2.2.3. Rủi ro tín dụng: ..........................................................................................34 2.2.4. Hoạt động huy động vốn ...........................................................................35 2.2.5. Đa dạng hóa dịch vụ ngân hàng ................................................................37 2.2.6. Chi phí hoạt động .......................................................................................38 2.2.7. Lạm phát ....................................................................................................39 2.2.8. Tăng trưởng kinh tế trên địa bàn tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu ........................40 2.3. Thực trạng khả năng sinh lời của NHTMNN tại BR-VT .................................... 40 2.3.1 Tỷ lệ lợi nhuận trên tổng tài sản .................................................................40 2.3.2. Tỷ lệ thu nhập lãi thuần .............................................................................42 2.4. Đánh giá chung về khả năng sinh lời của NHTMNN tại BR-VT ........................ 43 2.4.1. Những thành tích đạt được .........................................................................43 2.4.2. Những hạn chế của các NHTMNN tại BR-VT ..........................................44 KẾT LUẬN CHƯƠNG 2................................................................................................46 CHƯƠNG 3 NGHIÊN CỨU CÁC NHÂN TỐ TÁC ĐỘNG ĐẾN KHẢ NĂNG SINH LỜI CỦA CHI NHÁNH NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI NHÀ NƯỚC TẠI BÀ RỊA – VŨNG TÀU ...........................................................................................47 3.1 Mô hình nghiên cứu thực nghiệm ......................................................................... 47 3.1.1. Mẫu nghiên cứu ..........................................................................................47 3.1.2. Dữ liệu nghiên cứu ....................................................................................47 3.1.3. Các biến trong mô hình hồi quy .................................................................48 3.1.3.1. Biến phụ thuộc .................................................................................. 48 3.1.3.2. Các biến độc lập ............................................................................... 48 3.1.4. Mô hình nghiên cứu....................................................................................51
3.2. Thu thập và xử lý dữ liệu ..................................................................................... 53 3.3. Kết quả nghiên cứu của mô hình.......................................................................... 54 3.3.1. Thống kê mô tả dữ liệu nghiên cứu ............................................................55 3.3.2. Kiểm định việc lựa chọn mô hình ước lượng hồi quy ................................55 3.3.2.1. Kiểm định sự tương quan của các biến trong mô hình và đa cộng tuyến ............................................................................................................... 55 3.3.2.2. Kiểm định lựa chọn mô hình Pooled và mô hình dữ liệu bảng REM ............................................................................................................... 57 3.3.3. Kiểm định hiện tượng phương sai thay đổi phần dư ..................................58 3.3.4. Kiểm định hiện tượng tự tương quan phần dư trên dữ liệu bảng – Wooldridge (2002) và Drukker (2003) ................................................................58 3.4. Phân tích kết quả hồi quy mô hình ....................................................................... 59 3.5. Thảo luận kết quả nghiên cứu .............................................................................. 62 3.5.1. Quy mô tài sản ngân hàng (LTA):..............................................................63 3.5.2. Cấu trúc tài sản (LOAN) : ..........................................................................63 3.5.3. Rủi ro tín dụng (LLPTL): ...........................................................................64 3.5.4. Rủi ro thanh khoản (LIQ): .........................................................................64 3.5.5. Chi phí hoạt động (CE): .............................................................................64 3.5.6. Đa dạng hóa thu nhập (NTA): ...................................................................65 3.5.7. Lạm phát (IR): ............................................................................................65 3.5.8. Tốc độ tăng trưởng tổng sản phẩm quốc nội thực tế hàng năm (RGDP): ....................................................................................................66 3.6. Liên hệ thực trạng nghiên cứu: ............................................................................ 66 3.6.1. Nguyên nhân chủ quan: .............................................................................66 3.6.2. Nguyên nhân khách quan: ..........................................................................68 KẾT LUẬN CHƯƠNG 3................................................................................................68 CHƯƠNG 4 GIẢI PHÁP NÂNG CAO KHẢ NĂNG SINH LỜI CỦA NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI NHÀ NƯỚC TẠI BÀ RỊA – VŨNG TÀU ............................. 70 4.1. Định hướng hoạt động của NHTMNN tại BR-VT đến năm 2020: ..................... 70 4.2. Giải pháp nâng cao khả năng sinh lời của các NHTMNN tại BR-VT................. 70 4.2.1. Mở rộng quy mô hoạt động ........................................................................70 4.2.2. Quản lý rủi ro tín dụng...............................................................................72
4.2.3. Cơ cấu hợp lý các loại chi phí hoạt động ..................................................75 4.2.4. Đa dạng hóa hoạt động kinh doanh của ngân hàng ..................................76 4.2.5. Tăng cường nghiên cứu và dự báo các chỉ số kinh tế vĩ mô của quốc gia ....................................................................................................77 4.2.6. Ngăn chặn rủi ro đạo đức trong ngân hàng ..............................................78 4.3. Các kiến nghị chính sách hỗ trợ nâng cao khả năng sinh lời của các NHTMNN tại BR-VT. ................................................................................................ 78 4.4. Những hạn chế của nghiên cứu và hướng nghiên cứu tiếp theo .......................... 79 KẾT LUẬN CHƯƠNG 4................................................................................................80 TÀI LIỆU THAM KHẢO ...............................................................................................81 PHỤ LỤC PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU.................................................................85
DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT NHTM Ngân hàng thương mại NHTMNN Ngân hàng thương mại nhà nước GSTX Giám sát từ xa BR-VT Bà Rịa – Vũng Tàu NHNN Ngân hàng Nhà nước LTA Quy mô tài sản ngân hàng LOAN Cấu trúc tài sản LLPTL Rủi ro tín dụng LIQ Rủi ro thanh khoản CE Chi phí hoạt động NTA Đa dạng hóa thu nhập INF Lạm phát RGDP Tốc độ tăng trưởng tổng sản phẩm quốc nội thực tế hàng năm KĐ Kiểm định
DANH MỤC BẢNG BIỂU Bảng 2.1: Tổng tài sản bình quân Bảng 2.2: Tình hình hoạt động cấp tín dụng Bảng 2.3: Cơ cấu tín dụng của các NHTMNN tại BR-VT Bảng 2.4: Tình hình nợ xấu của các NHTMNN tại BR-VT Bảng 2.5: Tổng tiền gửi khách hàng của các NHTMNN tại BR-VT Bảng 2.6: Cơ cấu tiền gửi của các NHTMNN tại BR-VT Bảng 2.7: Thu nhập của các NHTMNN tại BR-VT Bảng 2.8: Tốc độ tăng trưởng thu nhập hoạt động của NHTMNN tại BR-VT Bảng 2.9: Tỷ trọng chi phí hoạt động của các NHTMNN tại BR-VT Bảng 2.10: Lạm phát của Việt Nam qua các năm Bảng 2.11: Tốc độ tăng trưởng kinh tế trên địa bàn tỉnh BR-VT Bảng 2.12: ROA của các NHTMNN tại BR-VT Bảng 2.13: NIM của các NHTMNN tại BR-VT Bảng 3.1: Kết quả tương quan giữa các biến độc lập và biến phụ thuộc Bảng 3.2: Thống kê mô tả các biến Bảng 3.3: Kết quả ma trận tương quan Bảng 3.4: Kết quả kiểm tra đa cộng tuyến Bảng 3.5: Kết quả kiểm định lựa chọn Pooled và REM Bảng 3.6: Kết quả kiểm tra phương sai thay đổi Bảng 3.7: Kết quả kiểm tra tự tương quan phần dư trên dữ liệu bảng Bảng 3.8: Kết quả hồi quy mô hình Pooled Bảng 3.9: Kết quả hồi quy mô hình dữ liệu bảng Bảng 3.10: Tổng hợp bằng chứng thực nghiệm
DANH MỤC CÁC ĐỒ THỊ Đồ thị 2.1. Tổng tài sản của các NHTM trên địa bàn tỉnh BR-VT Đồ thị 2.2: Tỷ lệ nợ xấu Đồ thị 2.3: Tỷ trọng thu nhập ngoài lãi của các NHTMNN tại BR-VT Đồ thị 2.4: Tỷ lệ lợi nhuận trên tổng tài sản Biểu đồ 3.1: Quy trình nghiên cứu
DANH MỤC PHỤ LỤC Phụ lục 1: Thống kê mô tả Phụ lục 2: Ma trận tương quan Phụ lục 3: Nhân tử phóng đại phương sai VIF Phụ lục 4: Kiểm định mô hình Phụ lục 5: Kiểm định phương sai thay đổi Phụ lục 6: Tự tương quan Phụ lục 7: Danh sách tên các chi nhánh NHTMNN tại BR-VT được sử dụng chạy mô hình nghiên cứu. Phụ lục 8: Dữ liệu chạy mô hình hồi quy
1 PHẦN MỞ ĐẦU 1. Giới thiệu, sự cần thiết của đề tài cần nghiên cứu 1.1. Đặt vấn đề Ngân hàng là trung gian tài chính đóng vai trò quan trọng thực hiện các chức năng phân bổ nguồn lực kinh tế của quốc gia. Trong hầu hết các nước trên thế giới, các ngân hàng phân phối vốn nhàn rỗi từ kênh tiền gửi của các khách hàng thừa vốn sang các khách hàng cần vốn và cung cấp các sản phẩm dịch vụ khác nhau để đáp ứng nhu cầu nền kinh tế. Từ đó, các ngân hàng tạo ra thu nhập cần thiết để trang trải chi phí cho hoạt động kinh doanh và có lợi nhuận. Nói cách khác, nhờ lợi nhuận ngân hàng mới đảm bảo được vai trò trung gian và duy trì sự ổn định cũng như thúc đẩy sự phát triển nền kinh tế trong nước. Ngân hàng cũng cải thiện chất lượng cuộc sống dân cư bằng cách cung ứng các sản phẩm và dịch vụ tài chính khác nhau cho thị trường như các dịch vụ tài chính ngân hàng, cũng như cung ứng các công cụ tài chính để giảm thiểu rủi ro cho khách hàng. Ngân hàng thương mại thực hiện chức năng trung gian tài chính có tác động đến tăng trưởng kinh tế và ổn định nền kinh tế của một quốc gia nên các NHTM buộc phải hoạt động có hiệu quả. Ngược lại, các ngân hàng hoạt động kém có thể dẫn đến sự thua lỗ của ngân hàng đó, ảnh hưởng tới niềm tin vào hệ thống ngân hàng và dẫn đến tăng trưởng kinh tế bị suy giảm. Như vậy, nếu ngành ngân hàng hoạt động kinh doanh hiệu quả và có khả năng tạo lợi nhuận, nó sẽ có thể chịu được những cú sốc và góp phần vào sự ổn định của hệ thống tài chính. Thực tế cho thấy rằng bất kỳ sự phá sản nào xảy ra đối với một ngân hàng sẽ dẫn đến ảnh hưởng dây chuyền sang các ngân hàng khác, có khả năng dẫn đến cuộc khủng hoảng tài chính tổng thể và làm suy sụp nền kinh tế. Vì vậy, phân tích các yếu tố ảnh hưởng đến khả năng sinh lời của ngân hàng là mối quan tâm hàng đầu của các nhà quản lý ngân hàng, các nhà hoạch định chính sách và của Chính phủ.
2 1.2. Tính cấp thiết của đề tài: Việt Nam chính thức trở thành thành viên của tổ chức thương mại thế giới WTO là một bước ngoặt cho sự phát triển của hệ thống ngân hàng Việt Nam. Những đóng góp của hệ thống ngân hàng Việt Nam vào quá trình đổi mới và thúc đẩy tăng trưởng kinh tế, đẩy nhanh quá trình công nghiệp hoá - hiện đại hoá là rất lớn. Các NHTM không chỉ tiếp tục khẳng định là một kênh dẫn vốn quan trọng cho nền kinh tế, mà còn góp phần ổn định sức mua đồng tiền. Tuy nhiên, cùng với những cơ hội mà quá trình hội nhập đem lại vẫn còn nhiều thách thức buộc các ngân hàng nước nhà phải cạnh tranh gay gắt để tồn tại và phát triển. Sự xuất hiện của các ngân hàng nước ngoài và việc loại bỏ dần các hạn chế đối với hoạt động của ngân hàng nước ngoài đã khiến mức độ cạnh tranh ngày càng trở nên gay gắt, buộc các ngân hàng Việt Nam phải tái cấu trúc để tiếp tục phát triển. Tất cả các động thái này nhằm hướng tới sự phát triển bền vững trong quá trình hội nhập kinh tế quốc tế. Do đó, các ngân hàng gặp nhiều khó khăn trong kinh doanh, nhiều phòng giao dịch và chi nhánh hoạt động không hiệu quả phải đóng cửa. Nợ xấu cao, xuất hiện nhiều rủi ro tiềm ẩn, sự mất cân bằng giữa huy động vốn và cho vay, sự thay đổi nhân sự khiến hiệu quả hoạt động kinh doanh của các ngân hàng bị ảnh huởng. Là một cán bộ ngân hàng làm việc tại Bà Rịa – Vũng Tàu, tôi nhận thấy khối Ngân hàng thương mại nhà nước luôn chiếm tỷ trọng lớn về tổng tài sản cũng như khả năng cung ứng dịch vụ cho nền kinh tế, có đóng góp không nhỏ trong nguồn thu địa phương. Vì vậy, đánh giá khả năng sinh lời cũng như nhận diện các nhân tố ảnh huởng đến khả năng sinh lời của khối ngân hàng thương mại nhà nước đã trở thành một nhu cầu cấp thiết trên địa bàn tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu. Từ tầm quan trọng của việc cần phải nâng cao hiệu quả hoạt động cũng như tăng khả năng sinh lời của các NHTMNN trong thời kỳ hội nhập, tác giả chọn đề tài “Các nhân tố ảnh hưởng đến khả năng sinh lời của các ngân hàng thương mại nhà nước trên địa bàn tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu” để nghiên cứu làm đề tài luận văn tốt nghiệp Thạc sỹ.
3 2. Mục tiêu nghiên cứu 2.1. Mục tiêu chung Nhận diện các nhân tố ảnh hưởng đến khả năng sinh lời của các NHTMNN tại tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu nhằm đề xuất các giải pháp nâng cao khả năng sinh lời của các ngân hàng này. 2.2. Mục tiêu cụ thể - Xác định các nhân tố ảnh hưởng đến khả năng sinh lời của các NHTMNN trên địa bàn tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu. - Phân tích thực trạng, đánh giá mức độ tác động của các nhân tố ảnh hưởng…Chỉ ra các hạn chế và nguyên nhân của nó trong quá trình quản lý nâng cao khả năng sinh lời của các NHTMNN trên địa bàn tỉnh … - Đề xuất một số giải pháp về công tác quản lý nhằm nâng cao khả năng sinh lời của các chi nhánh NHTMNN trên địa bàn tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu, góp phần phục vụ cho các mục tiêu phát triển của ngành ngân hàng trên địa bàn tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu nói riêng và hệ thống ngân hàng Việt Nam nói chung. 3. Câu hỏi nghiên cứu - Về lý thuyết, những nhân tố nào ảnh hưởng tới khả năng sinh lời của các chi nhánh NHTM? - Các nhân tố ảnh huởng tới khả năng sinh lời của các chi nhánh NHTMNN trên địa bàn tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu? Hạn chế và nguyên nhân các hạn chế trong quá trình nâng cao khả năng sinh lời của các NHTMNN tại BR-VT? - Giải pháp nào là phù hợp nhằm nâng cao khả năng sinh lời của các chi nhánh NHTMNN trên địa bàn tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu? 4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu Đối tượng nghiên cứu của luận văn là các nhân tố ảnh hưởng đến khả năng sinh lời của các chi nhánh NHTMNN trên địa bàn tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu.
4 Phạm vi nghiên cứu: - Về không gian: Luận văn không chỉ mô tả thống kê các chỉ số tài chính mà còn nghiên cứu và phân tích định lượng các nhân tố ảnh hưởng đến khả năng sinh lời của 08 chi nhánh NHTMNN trên địa bàn tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu. - Về thời gian: Tác giả tập trung nghiên cứu 08 chi nhánh NHTMNN trên địa bàn tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu giai đoạn 2010-2016. Dữ liệu phân tích được lấy từ các báo cáo tài chính của các chi nhánh NHTMNN tại BR-VT giai đoạn 2010 – 2016. Các biến độc lập về nhân tố bên ngoài ngân hàng là các số liệu liên quan đến yếu tố kinh tế vĩ mô được thu thập từ website của Ngân hàng Thế giới, website của cục thống kê tỉnh BR-VT . 5. Phương pháp nghiên cứu Đề tài sử dụng phương pháp ước lượng hồi quy với dữ liệu bảng để phân tích các yếu tố bên trong cũng như các yếu tố bên ngoài ảnh hưởng đến khả năng sinh lời của các NHTMNN tại BR-VT. Cụ thể: - Phân tích thống kê mô tả, tính toán giá trị trung bình, độ lệch chuẩn, giá trị lớn nhất và bé nhất của từng biến nghiên cứu, để mô tả những đặc tính cơ bản của dữ liệu thu thập được từ nghiên cứu thực nghiệm nhằm cung cấp những thông tin tổng quát nhất về mẫu nghiên cứu. - Phân tích tương quan để kiểm tra mối quan hệ giữa các biến độc lập và biến phụ thuộc. - Phân tích hồi quy để đo lường mức độ ý nghĩa thống kê tác động đáng kể hoặc không đáng kể của biến độc lập lên biến phụ thuộc, qua đó biết được chiều tác động của từng biến độc lập đến biến phụ thuộc. Kết quả của mô hình được kiểm định và so sánh để tìm ra mô hình phù hợp nhất trong việc nghiên cứu các yếu tố tác động đến khả năng sinh lời của các chi nhánh NHTMNN tại BR-VT.
5 6. Nội dung nghiên cứu: Nội dung nghiên cứu của luận văn tập trung vào 4 nội dung chính sau: - Nghiên cứu các lý luận cơ bản về khả năng sinh lời của NHTM, các nhân tố ảnh hưởng đến khả năng sinh lời, các nghiên cứu thực nghiệm trước về nhân tố tác động đến khả năng sinh lời của NHTM. - Trình bày và thảo luận kết quả phân tích bộ dữ liệu về các nhân tố ảnh hưởng đến khả năng sinh lời của các NHTMNN tại BR-VT. - Đánh giá tác động của những yếu tố tới khả năng sinh lời của các NHTMNN tại BR-VT và nguyên nhân gây ra tác động đó để nhận định đúng hơn về tình hình hoạt động ngân hàng trên địa bàn tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu, làm tiền đề xây dựng mô hình. - Trên cơ sở kết quả nghiên cứu đề xuất các giải pháp nâng cao khả năng sinh lời của các NHTMNN tại BR-VT. 7. Đóng góp của đề tài: 7.1. Ý nghĩa khoa học: Mặc dù trên thế giới và trong nước đã có nhiều nghiên cứu khoa học về đề tài này, tuy nhiên tại Việt Nam, một nước với nền kinh tế đang trong quá trình phát triển để hội nhập ngày một sâu rộng với nền kinh tế thế giới, đề tài đã đóng góp cụ thể trong việc hệ thống hóa một số lý luận và bằng chứng thực nghiệm về các yếu tố ảnh hưởng đến lợi nhuận của hệ thống NHTM. Tìm ra bằng chứng thực nghiệm, qua đó khẳng định thêm về những học thuyết phù hợp với việc phân tích các nhân tố ảnh hưởng đến quá trình nâng cao khả năng sinh lời của NHTMNN tại BR-VT trong giai đoạn hội nhập 2010-2016. 7.2. Ý nghĩa thực tiễn: Luận văn cung cấp bằng chứng thực nghiệm làm rõ các yếu tố nào thực sự ảnh hưởng đến lợi nhuận NHTMNN tại BR-VT. Luận văn xem xét kết quả thực tiễn khi nghiên cứu các chi nhánh NHTMNN tại Bà Rịa - Vũng Tàu có khác so với nghiên cứu toàn hệ thống ngân hàng cả nước. Luận văn giúp gợi ý các giải pháp cho
6 các nhà quản lý ngân hàng hoạch định chiến lược phù hợp với vùng kinh tế Bà Rịa - Vũng Tàu nhằm nâng cao khả năng sinh lời của các ngân hàng thương mại. Ngoài ra, các nghiên cứu trước đây có các kết quả thực nghiệm khác nhau và không thống nhất nên luận văn cũng đóng góp thêm những kết quả thực tiễn với bộ dữ liệu khác để những nhà quản lý ngân hàng hay các nhà nghiên cứu tiếp theo làm cơ sở để vận dụng. 8. Tổng quan về lĩnh vực nghiên cứu 8.1. Các nghiên cứu thực nghiệm trên thế giới: 8.1.1. Gul, S, Irshad, F và Zaman, K (2011). Nghiên cứu của Gul, S, Irshad, F và Zaman, K (2011) với bài “Factors affecting bank profitability in Pakistan” kiểm tra mối quan hệ giữa các yếu tố ngành ngân hàng và đặc điểm kinh tế vĩ mô đối với lợi nhuận ngân hàng bằng cách sử dụng dữ liệu của 15 NHTM của Pakistan trong giai đoạn 2005-2009. Bài nghiên cứu sử dụng phương pháp Pool Ordinary Least Square (POLS) để nghiên cứu tác động của tài sản, vốn vay, vốn chủ sở hữu, các khoản tiền gửi, tăng trưởng kinh tế lạm phát tới từng chỉ tiêu riêng biệt ROA, ROE, lợi nhuận trên vốn sử dụng (ROCE) và NIM. Các biến vốn chủ sở hữu, tổng tài sản, các khoản cho vay, tiền gửi, tăng trưởng kinh tế, lạm phát và vốn hóa thị trường chứng khoán có ảnh hưởng tới lợi nhuận của Ngân hàng tại Pakistan. Mô hình nghiên cứu bao gồm: Mô hình 1: ROAit = β1 + β2*SIZEit + β3*CAPITALit + β4*LOANit + β5*DEPOSITSit + β6*GDPit + β7*INFit + β8*MCit + eit Mô hình 2: ROEit = β1 + β2*SIZEit + β3*CAPITALit + β4*LOANit + β5*DEPOSITSit + β6*GDPit + β7*INFit + β8*MCit + eit Mô hình 3: ROCEit = β1 + β2*SIZEit + β3*CAPITALit + β4*LOANit + β5*DEPOSITSit + β6*GDPit + β7*INFit + β8*MCit + eit
7 Mô hình 4: NIMit = β1 + β2*SIZEit + β3*CAPITALit + β4*LOANit + β5*DEPOSITSit + β6*GDPit + β7*INFit + β8*MCit + eit Trong đó: SIZE : quy mô ngân hàng CAPITAL : vốn chủ sở hữu LOAN : cho vay khách hàng DEPOSITS : tiền gửi khách hàng GDP : tốc độ tăng trưởng tổng sản phẩm quốc nội thực tế INF : lạm phát MC : giá trị vốn hóa thị trường Kết quả nghiên cứu cho thấy quy mô ngân hàng, cho vay khách hàng và tiền gửi khách hàng có tác động cùng chiều với ROA, ROE nhưng tác động ngược chiều với ROCE, NIM. Vốn chủ sở hữu có tác động ngược chiều với cả bốn chỉ tiêu ROA, ROE, ROCE, NIM. Trong khi đó, tốc độ tăng trưởng tổng sản phẩm quốc nội thực tế có tác động cùng chiều với ROA, ROE, ROCE nhưng có tác động ngược chiều với NIM. Lạm phát có tác động cùng chiều với cả bốn chỉ tiêu ROA, ROE, ROCE, NIM. Giá trị vốn hóa thị trường có tác động ngược chiều với ROA, ROE, ROCE nhưng có tác động cùng chiều với NIM. 8.1.2. Nesrine Ayadi và Younès Boujelbene (2012) Nghiên cứu của Nesrine Ayadi và Younès Boujelbene (2012) “The Determinants of the Profitability of the Tunisian Deposit Banks” đã sử dụng mô hình hồi quy nghiên cứu các nhân tố ảnh hưởng đến khả năng sinh lời của các Ngân hàng tiền gửi Tunisian. Dữ liệu nghiên cứu là 12 ngân hàng tiền gửi tại Tunisian trong giai đoạn 1995 – 2005. Bài nghiên cứu đã sử dụng chỉ tiêu lợi nhuận trên tài sản (ROA) làm biến đại diện cho khả năng sinh lời của ngân hàng. Các biến độc lập đại diện cho đặc