Luận văn Thạc sĩ Tài chính ngân hàng: Hiệu quả hoạt động bảo lãnh tại Ngân hàng TMCP Phát triển nhà đồng bằng sông Cửu Long – Chi nhánh Hà Nội

Chia sẻ: Tomjerry001 | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:135

Thêm vào BST

Báo xấu

23
lượt xem 4
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Mục tiêu nghiên cứu của đề tài là nghiên cứu thực trạng hoạt động bảo lãnh tại MHB Hà Nội để đề xuất các giải pháp nâng cao hiệu quả hoạt động bảo lãnh cho Chi nhánh.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luận văn Thạc sĩ Tài chính ngân hàng: Hiệu quả hoạt động bảo lãnh tại Ngân hàng TMCP Phát triển nhà đồng bằng sông Cửu Long – Chi nhánh Hà Nội

ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI TRƢỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ --------------------- NGUYỄN TIẾN DŨNG HIỆU QUẢ HOẠT ĐỘNG BẢO LÃNH TẠI NGÂN HÀNG TMCP PHÁT TRIỂN NHÀ ĐỒNG BẰNG SÔNG CỬU LONG-CHI NHÁNH HÀ NỘI LUẬN VĂN THẠC SĨ TÀI CHÍNH NGÂN HÀNG HÀ NỘI - 2014
ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI TRƢỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ --------------------- NGUYỄN TIẾN DŨNG HIỆU QUẢ HOẠT ĐỘNG BẢO LÃNH TẠI NGÂN HÀNG TMCP PHÁT TRIỂN NHÀ ĐỒNG BẰNG SÔNG CỬU LONG-CHI NHÁNH HÀ NỘI Chuyên ngành: Tài chính và Ngân hàng Mã số: 60 34 20 LUẬN VĂN THẠC SĨ TÀI CHÍNH NGÂN HÀNG NGƢỜI HƢỚNG DẪN KHOA HỌC: TS. TRẦN THỊ VÂN ANH HÀ NỘI - 2014
LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan luận văn “ Hiệu quả hoạt động bảo lãnh tại Ngân hàng TMCP Phát triển nhà đồng bằng sông Cửu Long – Chi nhánh Hà Nội” là công trình nghiên cứu của bản thân, đƣợc xuất phát nhu cầu thực tế phát sinh trong công việc để hình thành định hƣớng nghiên cứu. Các số liệu, kết quả trình bày trong luận văn là trung thực và chƣa từng đƣợc công bố trên bất kỳ một công trình nghiên cứu nào trƣớc đây./. Hà Nội, năm 2014
MỤC LỤC BẢNG KÝ HIỆU VIẾT TẮT DANH MỤC CÁC BẢNG BIỂU DANH MỤC BIỂU ĐỒ DANH MỤC SƠ ĐỒ LỜI MỞ ĐẦU ........................................................................................ 1 1. Tính cấp thiết của đề tài ...................................................................... 1 2. Tình hình nghiên cứu .......................................................................... 2 3. Mục tiêu nghiên cứu............................................................................ 6 4. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu ....................................................... 6 5. Phƣơng pháp nghiên cứu ..................................................................... 7 6. Ý nghĩa lý luận và thực tiễn của đề tài ................................................ 8 7. Kết cấu ................................................................................................ 8 CHƢƠNG 1. CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ HIỆU QUẢ HOẠT ĐỘNG BẢO LÃNH CỦA NGÂN HÀNG THƢƠNG MẠI ........................................ 9 1.1. Tổng quan về ngân hàng thƣơng mại ................................................ 9 1.1.1 Khái niệm ngân hàng thƣơng mại ................................................... 9 1.1.2.Vai trò của NHTM trong nền kinh tế .............................................. 9 1.2. Hoạt động ngoại bảng của Ngân hàng thƣơng mại ......................... 10 1.2.1. Khái niệm hoạt động ngoại bảng ................................................. 10 1.2.2. Phân loại và đặc điểm của các hoạt động ngoại bảng .................. 10 1.3. Bảo lãnh của Ngân hàng thƣơng mại .............................................. 11 1.3.1. Khái niệm bảo lãnh Ngân hàng ................................................... 11 1.3.2 Các bên tham gia trong nghiệp vụ bảo lãnh ngân hàng: ................ 14 1.3.3 Một số đặc điểm cơ bản của bảo lãnh ngân hàng .......................... 14 1.3.4. Chức năng của bảo lãnh ngân hàng ............................................. 16
1.3.5 Phân loại bảo lãnh ngân hàng ....................................................... 17 1.3.6 Rủi ro trong hoạt động bảo lãnh ngân hàng ................................. 24 1.4 Hiệu quả hoạt động bảo lãnh của ngân hàng thƣơng mại ................. 27 1.4.1. Quan niệm về hiệu quả hoạt động bảo lãnh ngân hàng ................ 27 1.4.2. Các tiêu chí đánh giá hiệu quả hoạt động bảo lãnh ngân hàng thƣơng mại ............................................................................................ 31 1.5 Các nhân tố ảnh hƣởng đến hiệu quả hoạt động bảo lãnh ngân hàng34 1.5.1 Các yếu tố khách quan ................................................................. 34 1.5.2 Các yếu tố chủ quan ..................................................................... 35 1.6. Kinh nghiệm về bảo lãnh ngân hàng của các nƣớc trên thế giới ..... 35 1.6.1. Kinh nghiệm của Trung Quốc ..................................................... 35 1.6.2. Kinh nghiệm của Đức .................................................................. 36 1.6.3. Kinh nghiệm của Thái Lan .......................................................... 37 1.6.4. Kinh nghiệm của Singapore ........................................................ 37 CHƢƠNG 2 ......................................................................................... 39 THỰC TRẠNG HOẠT ĐỘNG BẢO LÃNH TẠI MHB HÀ NỘI ..... 39 2.1. Khái quát Ngân hàng TMCP phát triển nhà đồng bằng sông Cửu Long – chi nhánh Hà Nội ...................................................................... 39 2.1.1. Lịch sử hình thành và phát triển MHB Hà Nội ........................... 39 2.1.2. Cơ cấu tổ chức ........................................................................... 43 2.1.3. Kết quả kinh doanh của MHB Hà Nội từ năm 2009 - 2013 ......... 46 2.2. Thực trạng hoạt động bảo lãnh tại MHB Hà Nội ............................ 49 2.2.1. Sự đa dạng của hoạt động bảo lãnh ............................................. 51 2.2.2. Số dƣ bảo lãnh tại MHB Hà Nội .................................................. 57 2.2.3. Doanh số bảo lãnh ....................................................................... 64 2.2.4 Dƣ nợ phải nhận nợ bắt buộc ........................................................ 65 2.2.5 Doanh thu từ hoạt động bảo lãnh .................................................. 66
2.2.6 Chi phí thông thƣờng của hoạt động bảo lãnh .............................. 69 2.3. Đánh giá thực trạng hoạt động bảo lãnh tại MHB Hà Nội .............. 76 2.3.1. Thành công ................................................................................. 76 2.3.1.1 Tính đa dạng ............................................................................. 76 2.3.1.2. Doanh số và số dƣ .................................................................... 76 2.3.1.3. Về quản lý rủi ro bảo lãnh ........................................................ 77 2.3.2. Hạn chế ....................................................................................... 79 2.3.3 Điều tra khảo sát về thực trạng hoạt động tại chi nhánh MHB Hà Nội ........ 89 2.4. Nguyên nhân ................................................................................. 95 CHƢƠNG 3. GIẢI PHÁP NÂNG CAO HIỆU QUẢ HOẠT ĐỘNG BẢO LÃNH TẠI MHB HÀ NỘI ....................................................... 102 3.1. Phƣơng hƣớng kinh doanh và mục tiêu phát triển hoạt động bảo lãnh của MHB Hà Nội ................................................................................ 102 3.1.1. Định hƣớng và mục tiêu phát triển của MHB Hà Nội giai đoạn 2012-2017 ........................................................................................... 102 3.1.2. Định hƣớng phát triển hoạt động bảo lãnh tại MHB Hà Nội ...... 104 3.2. Giải pháp phát triển hoạt động bảo lãnh tại ngân hàng MHB Hà Nội .................................................................................................. 104 3.2.1 Đa dạng hóa sản phẩm dịch vụ bảo lãnh ..................................... 104 3.2.2 Tăng doanh số và số dƣ bảo lãnh ................................................ 109 3.2.3 Chính sách phí bảo lãnh ............................................................. 110 3.2.4 Đẩy mạnh chính sách marketing quảng bá thƣơng hiệu .............. 112 3.2.5 Hạn chế rủi ro ............................................................................ 113 3.2.6 Giải pháp nguồn nhân lực .......................................................... 115 3.2.7 Hiện đại hóa trang thiết bị và công nghệ ngân hàng ................... 120 KẾT LUẬN ........................................................................................ 122 TÀI LIỆU THAM KHẢO ................................................................. 123
BẢNG KÝ HIỆU VIẾT TẮT STT Ký hiệu Nguyên nghĩa 1 ABBank Ngân hàng thƣơng mại cổ phần An Bình ABBank Hà Ngân hàng thƣơng mại cổ phần An Bình chi nhánh 2 Nội Hà Nội Ngân hàng nông nghiệp và phát triển nông thôn 3 Agribank Việt Nam Agribank Từ Ngân hàng nông nghiệp và phát triển nông thôn 4 Liêm Việt Nam chi nhánh Từ Liêm 5 ATM Máy thanh toán không dùng tiền mặt 6 BCT Bộ chứng từ Ngân hàng thƣơng mại cổ phần đầu tƣ và phát triển 7 BIDV Việt Nam BIDV Bình Ngân hàng thƣơng mại cổ phần đầu tƣ và phát triển 8 Định Việt Nam chi nhánh Bình Định 9 BL Bảo lãnh 10 CIC Trung tâm thông tin tín dụng 11 GTCG Giấy tờ có giá 12 HCM Thành phố Hồ Chí Minh 13 HN Hà Nội 14 KH Khách hàng 15 L/C Tín dụng chứng từ Ngân hàng thƣơng mại cổ phần phát triển nhà đồng 16 MHB bằng sông Cửu Long Ngân hàng thƣơng mại cổ phần phát triển nhà đồng 17 MHB Hà Nội bằng sông Cửu Long – Chi nhánh Hà Nội 18 NHNN Ngân hàng nhà nƣớc Việt Nam 19 NHTM Ngân hàng thƣơng mại 20 OBS Hoạt động ngoại bảng 21 PGD Phòng giao dịch 22 POS Điểm giao dịch, điểm thanh toán i
23 SME Doanh nghiệp vừa và nhỏ 24 SMS Tin nhắn Hiệp hội viễn thông liên ngân hàng và tài chính 25 SWIFT quốc tế Ngân hàng thƣơng mại cổ phần kỹ thƣơng Việt 26 Techcombank Nam 27 TMCP Thƣơng mại cổ phần 28 TSĐB Tài sản đảm bảo 29 TTQT Thanh toán quốc tế 30 UBTD Ủy ban tín dụng 31 USD Đô la Mỹ 32 VAMC Công ty Quản lý tài sản Việt Nam 33 VAT Thuế giá trị gia tăng Ngân hàng thƣơng mại cổ phần ngoại thƣơng Việt 34 VCB Nam Ngân hàng thƣơng mại cổ phần ngoại thƣơng Việt 35 VCB HCM Nam chi nhánh thành phố Hồ Chí Minh 36 Vietinbank Ngân hàng TMCP công thƣơng Việt Nam ii
DANH MỤC CÁC BẢNG BIỂU STT Bảng Nội dung Trang Tổng nguồn vốn huy động giai đoạn 1 Bảng 2.1 45 2009-2013 Đối tƣợng khách hàng sử dụng dịch vụ bảo lãnh 2 Bảng 2.2 52 tại MHB Hà Nội 3 Bảng 2.3 Số dƣ bảo lãnh các chi nhánh qua các năm 59 4 Bảng 2.4 Số dƣ theo loại hình bảo lãnh 61 5 Bảng 2.5 Số dƣ bảo lãnh tại các POS 63 6 Bảng 2.6 Dƣ nợ bảo lãnh quá hạn 66 7 Bảng 2.7 So sánh doanh thu bảo lãnh MHB Hà Nội 67 Phí bảo lãnh của MHB Hà Nội và ABBank Hà 8 Bảng 2.8 68 Nội So sánh phí bảo lãnh của MHB Hà Nội và 9 Bảng 2.9 69 Agribank Từ Liêm 10 Bảng 2.10 Chi phí lao động cho hoạt động bảo lãnh 70 11 Bảng 2.11 Thời gian thực hiện một hồ sơ bảo lãnh 71 12 Bảng 2.12 Chi phí in ấn 72 13 Bảng 2.13 Chi phí trang thiết bị, vận hành 73 14 Bảng 2.14 Chi phí trích lập dự phòng rủi ro 73 15 Bảng 2.15 Chi phí xử lý rủi ro 74 16 Bảng 2.16 Tổng chi phí 74 17 Bảng 2.17 So sánh giữa doanh thu và chi phí 75 18 Bảng 3.1 Kế hoạch kinh doanh năm 2014 MHB Hà Nội 103 Các sản phẩm bảo lãnh theo chƣơng trình hạch 19 Bảng 3.2 108 toán tại MHB iii
DANH MỤC BIỂU ĐỒ STT Biểu Nội dung Trang Số dƣ vốn huy động và dƣ nợ tại 1 Biểu đồ 2.1 47 MHB Hà Nội qua các năm 2 Biểu đồ 2.2 Lợi nhuận của MHB Hà Nội qua các năm 48 3 Biểu đồ 2.3 Đối tƣợng khách hàng 54 Số dƣ bảo lãnh trong nƣớc và L/C của MHB Hà 4 Biểu đồ 2.4 58 Nội qua các năm 5 Biểu đồ 2.5 Doanh số bảo lãnh MHB Hà Nội qua các năm 64 ố dƣ và doanh số bảo lãnh của MHB Hà Nội qua 6 Biểu đồ 2.6 65 các năm 7 Biểu đồ 2.7 Phí bảo lãnh của MHB Hà Nội qua các năm 67 Sự quan tâm chính của khách hàng về dịch vụ 8 Biểu đồ 2.8 89 bảo lãnh Lý do khách hàng chọn lựa dịch vụ bảo lãnh tại 9 Biểu đồ 2.9 91 NHTM khác 10 Biểu đồ 2.10 Tốc độ xử lý hồ sơ bảo lãnh 91 11 Biểu đồ 2.11 Loại hình bảo lãnh 92 12 Biểu đồ 2.12 Đánh giá về quy trình, thủ tục bảo lãnh 92 13 Biểu đồ 2.13 Đánh giá về phí bảo lãnh 93 14 Biểu đồ 2.14 Đánh giá về thái độ nhân viên 94 15 Biểu đồ 2.15 Đánh giá về chất lƣợng bảo lãnh 95 iv
DANH MỤC SƠ ĐỒ STT Sơ đồ Nội dung Trang 1 Sơ đồ 1.1 Bảo lãnh trực tiếp 18 2 Sơ đồ 1.2 Bảo lãnh gián tiếp 19 3 Sơ đồ 1.3 Bảo lãnh xác nhận 20 4 Sơ đồ 1.4 Đồng bảo lãnh 21 5 Sơ đồ 2.1 Sơ đồ tổ chức MHB Hà Nội 45 v
LỜI MỞ ĐẦU 1. Tính cấp thiết của đề tài Cùng với sự phát triển của nền kinh tế Việt Nam, hệ thống ngân hàng thƣơng mại ở nƣớc ta đã không ngừng lớn mạnh và góp phần quan trọng vào những thành quả chung của công cuộc đổi mới. Các ngân hàng thƣơng mại Việt Nam đã thực sự trở thành chỗ dựa tin cậy không thể thiếu của các thành phần kinh tế, có những đóng góp to lớn trong việc thúc đẩy nền kinh tế quốc dân phát triển toàn diện với tốc độ cao và ổn định. Ngoài các hoạt động truyền thống (huy động vốn, cho vay, đầu tƣ), các ngân hàng thƣơng mại còn rất chú ý đến các hoạt động ngoại bảng trong đó có hoạt động bảo lãnh. Hoạt động này đem lại một nguồn thu nhập không nhỏ cho ngân hàng mà không phải sử dụng vốn nên tiết kiệm đƣợc chi phí. Hơn nữa khẳng định đƣợc chất lƣợng dịch vụ, uy tín của ngân hàng đối với các đối tác, khách hàng… Bảo lãnh ngân hàng là một trong những nghiệp vụ ngân hàng hiện đại. Bảo lãnh đã đƣợc các ngân hàng thƣơng mại Việt Nam ứng dụng và phát triển trong những năm qua. Việc áp dụng nghiệp vụ bảo lãnh trong hoạt động của các ngân hàng thƣơng mại đã giúp cho các ngân hàng mở rộng hoạt động của mình, tăng cƣờng mối quan hệ với khách hàng. Tuy nhiên, nghiệp vụ bảo lãnh chƣa đƣợc hoàn thiện về mặt quy trình, về trình độ chuyên môn nghiệp vụ của cán bộ, một số loại hình bảo lãnh và các sản phẩm từ hoạt động bảo lãnh vẫn chƣa đƣợc thực hiện, rủi ro từ bảo lãnh vẫn còn ở mức độ khá lớn và mức độ phát triển của nó chƣa đáp ứng đƣợc yêu cầu của nền kinh tế. Chính vì vậy, việc phát triển hoạt động bảo lãnh trong các ngân hàng thƣơng mại Việt Nam nói chung và MHB Hà Nội nói riêng là một đòi hỏi hết sức cấp bách trong giai đoạn hiện nay. 1
Sau hai năm theo học bậc cao học chuyên ngành Tài chính- Ngân hàng, và một thời gian làm việc tại MHB Hà Nội, giúp tôi càng nhận thức rõ ràng hơn về tầm quan trọng của hoạt động bảo lãnh tại ngân hàng thƣơng mại nói chung và MHB Hà Nội nói riêng. Dƣới sự hƣớng dẫn của Tiến sĩ Trần Thị Vân Anh, tôi chọn đề tài: “Hiệu quả hoạt động bảo lãnh tại Ngân hàng TMCP Phát triển nhà đồng bằng sông Cửu Long – Chi nhánh Hà Nội” làm đề tài luận văn thạc sỹ của mình. 2. Tình hình nghiên cứu Hiện nay nƣớc ta đã có một số tác giả nghiên cứu về các vấn đề liên quan đến hoạt động bảo lãnh tại các ngân hàng thƣơng mại. Trong các công trình nghiên cứu hầu hết các tác giả đều đã nêu lên đƣợc thực trạng hoạt động bảo lãnh tại các ngân hàng trong một số giai đoạn. Đồng thời cũng đƣa ra các biện pháp nhằm tăng hiệu quả hoạt động bảo lãnh tại hệ thống ngân hàng thƣơng mại nói chung và tại các ngân hàng là đối tƣợng nghiên cứu nói riêng. Sau đây là một số công trình nghiên cứu:  Luận văn thạc sĩ “Giải pháp hoàn thiện và phát triển nghiệp vụ bảo lãnh tại Ngân hàng ngoại thƣơng Chi nhánh Thành phố Hồ Chí Minh” năm 2010; tác giả Nguyễn Thị Thơm tại trƣờng Đại học kinh tế thành phố Hồ Chí Minh. Trong cuốn luận văn trên, tác giả đã có một số các đóng góp nhƣ sau: - Tác giả đã nêu đƣợc những lý luận cơ bản về nghiệp vụ bảo lãnh cũng nhƣ việc vận dụng linh hoạt các điều Luật, Công ƣớc, Quy tắc về bảo lãnh. - Tác giả đã nêu rõ sự ra đời và việc hoàn thiện nghiệp vụ bảo lãnh tại VCB HCM trong các năm 2006 đến 2009. Đồng thời tác giả nêu đƣợc thực trạng về hoạt động bảo lãnh tại VCB HCM theo các tiêu chí: các loại giao dịch bảo lãnh, sự phát triển về số lƣợng thƣ bảo lãnh, doanh số bảo lãnh và phí bảo lãnh; sự chiếm ƣu thế lớn trong lĩnh vực giao dịch bảo lãnh trên địa 2
bàn thành phố Hồ Chí Minh cũng nhƣ trong toàn hệ thống VCB; quy trình nghiệp vụ bảo lãnh. - Tác giả đã đƣa ra đƣợc định hƣớng phát triển cho VCB HCM: để giữ vững và tăng thị phần. Đƣa ra đƣợc các giải pháp để phát triển hoạt động bảo lãnh nhƣ: cơ cấu nhân sự, chất lƣợng nguồn nhân lực, chính sách khách hàng, chính sách tiền lƣơng, chính sách quảng cáo thƣơng hiệu cũng nhƣ cơ chế kiểm tra kiểm soát.  Luận văn thạc sĩ “Phát triển dịch vụ bảo lãnh tại ngân hàng đầu tƣ và phát triển Việt Nam – Chi nhánh Bình Định” năm 2012, tác giả: Lƣơng Thị Thanh Thủy tại trƣờng Đại học Đà Nẵng. Trong luận văn, tác giả đã có một số đóng góp nhƣ sau: - Hệ thống hóa lý luận về nghiệp vụ bảo lãnh của NHTM, trong đó luận văn đã trình bày có chọn lọc cơ sở lý luận chung về bảo lãnh, bảo lãnh ngân hàng; quan niệm về phát triển bảo lãnh ngân hàng, các chỉ tiêu đánh giá sự phát triển và những nhân tố ảnh hƣởng sự phát triển hoạt động bảo lãnh. - Phản ảnh thực trạng hoạt động bảo lãnh của BIDV Bình Định từ năm 2009 đến năm 2011, qua đó đã chỉ ra những kết quả đạt đƣợc, những hạn chế và những nguyên nhân của những hạn chế trong hoạt động bảo lãnh tại BIDV Bình Định trong thời gian luận văn khảo sát. - Đề xuất một số giải pháp nhằm phát triển hoạt động bảo lãnh tại BIDV Bình Định cho những năm tiếp theo. Giải pháp phát triển hoạt động bảo lãnh tại BIDV Bình Định đƣợc xây dựng với mục tiêu góp phần tăng trƣởng hoạt động này nhƣng vẫn đảm bảo về chất lƣợng, tạo nên sự phát triển bền vững, đóng góp vào sự phát triển chung của ngân hàng. Luận văn đã đƣa ra hệ thống giải pháp gồm 3 nhóm giải pháp: nhóm giải pháp phát triển khách hàng, nhóm giải pháp hạn chế rủi ro, nhóm giải pháp bổ trợ. 3
- Đồng thời, luận văn cũng có một số kiến nghị, đề xuất đối với Chính Phủ, NHNN, tỉnh Bình Định với ngân hàng Đầu tƣ và Phát triển Việt Nam để các giải pháp mang tính khả thi hơn.  Luận văn thạc sĩ “Phát triển hoạt động bảo lãnh tại Ngân hàng TMCP Ngoại thƣơng Việt Nam – Chi nhánh Quy Nhơn” (năm 2013) tác giả Hoàng Tuấn Minh tại trƣờng Đại học Đà Nẵng. Trong cuốn luận văn trên, tác giả đã có một số đóng góp nhƣ sau: - Hệ thống hóa lý luận về nghiệp vụ bảo lãnh của NHTM: lý luận chung về bảo lãnh ngân hàng; về sự phát triển bảo lãnh ngân hàng, một số các chỉ tiêu đánh giá sự phát triển hoạt động bảo lãnh. - Phản ảnh thực trạng hoạt động bảo lãnh của Ngân hàng TMCP Ngoại thƣơng Việt Nam – Chi nhánh Quy Nhơn, qua đó đã chỉ ra những kết quả đạt đƣợc, những hạn chế và những nguyên nhân của những hạn chế trong hoạt động bảo lãnh tại Ngân hàng TMCP Ngoại thƣơng Việt Nam – Chi nhánh Quy Nhơn trong thời gian qua. Đây là những tồn tại chung cho các chi nhánh ngân hàng tại các tỉnh Nam trung bộ, đồng thời cũng cho thấy sự khác biệt của hoạt động bảo lãnh của VCB tại các tỉnh ngoài hai thành phố Hà Nội và thành phố Hồ Chí Minh. - Luận văn đã đề xuất một số giải pháp nhằm phát triển hoạt động bảo lãnh tại Ngân hàng TMCP Ngoại thƣơng Việt Nam - Chi nhánh Quy Nhơn trong kế hoạch đến năm 2015.  Luận văn thạc sĩ “Phát triển hoạt động bảo lãnh tại Ngân hàng TMCP kỹ thƣơng Việt Nam- Chi nhánh Bắc Giang” năm 2012; tác giả Đoàn Thị Thanh Hƣơng tại trƣờng Đại học Kinh tế quốc dân. Trong luận văn, tác giả đã có một số đóng góp nhƣ sau: - Hệ thống hóa các lý thuyết về hoạt động bảo lãnh nhƣ: các khái niệm, vấn đề chung của hoạt động bảo lãnh. Cụ thể nhƣ: đặc điểm, phân loại, chính 4
sách, quy trình, rủi ro, phƣơng thức tổ chức thực hiện tại Ngân hàng kỹ thƣơng Việt Nam - Chi nhánh Bắc Giang. - Phân tích thành công và hạn chế trong hoạt động bảo lãnh tại Ngân hàng Kỹ thƣơng Việt Nam - Chi nhánh Bắc Giang. - Đề xuất một số giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả hoạt động bảo lãnh nhƣ: tăng doanh số, số dƣ cùng việc nâng cao chất lƣợng. - Đề xuất một số kiến nghị với các đơn vị quản lý. Những luận văn trên đều đã đƣa ra những lý luận cơ bản về bảo lãnh của ngân hàng thƣơng mại, đánh giá thực trạng hoạt động bảo lãnh tại ngân hàng: những kết quả đạt đƣợc; hạn chế, nguyên nhân. Các tác giả đã đƣa ra đề xuất giải pháp nâng cao hiệu quả hoạt động bảo lãnh tại ngân hàng mà luận văn nghiên cứu. Tuy nhiên vì mỗi luận văn lại chọn đối tƣợng nghiên cứu khác nhau nên các biện pháp giải quyết vấn đề nâng cao hiệu quả hoạt động bảo lãnh tại từng ngân hàng cũng có những điểm riêng biệt. Đồng thời tác giả cũng nghiên cứu các lý thuyết cơ bản về hiệu quả, hiệu quả hoạt động kinh doanh nói chung, hiệu quả kinh tế… Cho tới thời điểm hiện tại, rất ít tác giả nghiên cứu về hiệu quả hoạt động bảo lãnh, đặc biệt chƣa có tác giả nào nghiên cứu về hoạt động bảo lãnh tại MHB Hà Nội nói chung và hiệu quả hoạt động bảo lãnh tại MHB Hà Nội nói riêng. Trong mỗi giai đoạn khác nhau thì mỗi ngân hàng khác nhau lại có những chiến lƣợc kinh doanh của riêng mình để phù hợp với tình hình phát triển kinh tế trên địa bàn. Trong tình hình kinh tế khó khăn hiện nay thì MHB Hà Nội đã tập trung vào việc nâng cao hiệu quả các hoạt động ngoại bảng để tăng thêm lợi nhuận cho ngân hàng mình. Để có cái nhìn toàn diện hơn về hoạt động bảo lãnh, trong cuốn luận văn này, tác giả đƣa ra những vấn đề lý thuyết về hoạt động bảo lãnh. Xuất phát từ 5
nhu cầu thực tế của MHB Hà Nội, tác giả có những đánh giá về thực trạng hoạt động bảo lãnh và nêu những nguyên nhân của thực trạng đó. Từ đó, tác giả sẽ đƣa ra những giải pháp nâng cao hiệu quả hoạt động bảo lãnh phù hợp nhất với tình hình kinh doanh thực tế tại MHB Hà Nội. 3. Mục tiêu nghiên cứu * Mục đích: Nghiên cứu thực trạng hoạt động bảo lãnh tại MHB Hà Nội để đề xuất các giải pháp nâng cao hiệu quả hoạt động bảo lãnh cho Chi nhánh. * Nhiệm vụ nghiên cứu: - Hệ thống những lý luận cơ bản về hoạt động bảo lãnh của NHTM. - Đánh giá thực trạng hoạt động bảo lãnh tại MHB Hà Nội, những kết quả đạt đƣợc, phân tích hạn chế và nguyên nhân. - Đề xuất giải pháp nâng cao hiệu quả hoạt động bảo lãnh tại MHB Hà Nội. Các nội dung nêu trên để trả lời cho những câu hỏi sau: - Thực trạng hoạt động bảo lãnh của MHB Hà Nội? - Các hạn chế trong hoạt động bảo lãnh của MHB Hà Nội? - Nguyên nhân của những hạn chế trên? - Giải pháp khắc phục những hạn chế của hoạt động bảo lãnh tại MHB Hà Nội? 4. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu Đối tƣợng nghiên cứu: Luận văn nghiên cứu những vấn đề cơ bản liên quan đến hoạt động bảo lãnh của MHB Hà Nội Phạm vi nghiên cứu: Những vấn đề liên quan đến hoạt động bảo lãnh của MHB Hà Nội trong giai đoạn từ năm 2010 đến hết năm 2013, định hƣớng phát triển dịch vụ ngân hàng đến năm 2017 và các năm tiếp theo; hoạt động bảo lãnh của một số chi nhánh ngân hàng khác trên địa bàn thành phố Hà Nội. 6
5. Phƣơng pháp nghiên cứu - Sử dụng dữ liệu đã có trong quá trình hoạt động của MHB Hà Nội, cùng với những đánh giá tổng quan của tác giả đối với các nhân tố làm ảnh hƣởng đến sự phát triển hoạt động bảo lãnh của MHB Hà Nội, phân tích hiện trạng hoạt động bảo lãnh của MHB Hà Nội và đƣa ra những giải pháp phù hợp. - Sử dụng phƣơng pháp tổng hợp, thống kê, phân tích và so sánh để từ đó đƣa ra những giải pháp phù hợp cho sự nâng cao hiệu quả hoạt động bảo lãnh của MHB Hà Nội. - Sử dụng phƣơng pháp điều tra: Thực hiện thông qua việc tiến hành các phiếu khảo sát những khách hàng có quan hệ tín dụng nói chung và dịch vụ bảo lãnh tại MHB Hà Nội nói riêng. Mục đích của phƣơng pháp là để đánh giá đƣợc thực trạng của hoạt động bảo lãnh tại MHB Hà Nội và những yêu cầu của khách hàng đối với dịch vụ này trong thời gian tới. Nội dung phiếu khảo sát đƣợc thiết kế dƣới dạng câu hỏi trắc nghiệm để khách hàng dễ trả lời. Tổng số phiếu phát đi là 150 phiếu và thu về số phiếu có thông tin là 70 phiếu. - Dữ liệu đƣợc thu thập từ các nguồn sau:  Từ nội bộ MHB Hà Nội.  Từ Internet : trang website của NHNN Việt Nam (www.sbv.gov.vn), trang website của Hiệp hội ngân hàng Việt Nam (www.vnba.org.vn).....  Từ tạp chí ngành ngân hàng : Tạp chí Tài chính Tiền tệ, Tạp chí Ngân hàng, Tạp chí Công nghệ ngân hàng,…  Các tạp chí kinh tế khác, sách, báo…  Nguồn tác giả sƣu tầm. 7
6. Ý nghĩa lý luận và thực tiễn của đề tài - Hệ thống những vấn đề lý thuyết về hoạt động bảo lãnh ngân hàng. - Phân tích, đánh giá thực trạng hoạt động bảo lãnh tại MHB Hà Nội. - Đề xuất các giải pháp cụ thể để nâng cao hiệu quả bảo lãnh cho MHB Hà Nội. 7. Kết cấu Đề tài ngoài lời nói đầu, kết luận, mục lục, danh mục tài liệu tham khảo và phụ lục có nội dung đƣợc kết cấu thành 3 chƣơng sau đây: Chƣơng 1. Cơ sở lý luận về hiệu quả hoạt động bảo lãnh của ngân hàng thƣơng mại Chƣơng 2. Thực trạng hoạt động bảo lãnh tại MHB Hà Nội Chƣơng 3. Giải pháp nâng cao hiệu quả hoạt động bảo lãnh tại MHB Hà Nội 8
CHƢƠNG 1. CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ HIỆU QUẢ HOẠT ĐỘNG BẢO LÃNH CỦA NGÂN HÀNG THƢƠNG MẠI 1.1. Tổng quan về ngân hàng thƣơng mại 1.1.1 Khái niệm ngân hàng thƣơng mại Peter .S.Rose đã định nghĩa ngân hàng nói chung nhƣ sau: “ngân hàng là một tổ chức tài chính cung cấp các danh mục dịch vụ tài chính đa dạng nhất - đặc biệt là tín dụng, tiết kiệm và dịch vụ thanh toán, đồng thời thực hiện nhiều chức năng tài chính nhất so với bất kỳ tổ chức kinh doanh nào trong nền kinh tế”. Khái niệm chung nhất về ngân hàng thƣơng mại là: ngân hàng là một doanh nghiệp đặc biệt kinh doanh về tiền tệ với hoạt động thƣờng xuyên là huy động vốn, cho vay, chiết khấu, bảo lãnh, cung cấp các dịch vụ tài chính và các hoạt động khác có liên quan. NHTM là tổ chức tài chính trung gian cung cấp danh mục các dịch vụ tài chính đa dạng nhất. 1.1.2.Vai trò của NHTM trong nền kinh tế Các ngân hàng ngày nay có những vai trò cơ bản sau: - Vai trò trung gian: chuyển các khoản tiết kiệm, chủ yếu từ các cá nhân, hộ gia đình, tổ chức kinh tế thành các khoản vay (cấp tín dụng) để đáp ứng nhu cầu về vốn cho các tổ chức kinh doanh và các thành phần kinh tế khác. - Vai trò thanh toán: thay mặt khách hàng thực hiện thanh toán cho việc mua hàng hoá và dịch vụ bằng cách phát hành và bù trừ séc, cung cấp mạng lƣới thanh toán điện tử, kết nối các quỹ, phân phối tiền giấy và tiền đúc. - Vai trò ngƣời bảo lãnh: cam kết trả nợ thay cho khách hàng khi khách hàng mất khả năng thanh toán. - Vai trò đại lý: thay mặt khách hàng quản lý và bảo vệ tài sản, phát hành hoặc chuộc lại chứng khoán. 9