Nâng cao các kỹ năng về di truyền, sinh sản và lai tạo giống bò thịt nhiệt đới- chương 11

Chia sẻ: Nguyen Vuong | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:5

Thêm vào BST

Báo xấu

141
lượt xem 23
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Nâng cao các kỹ năng về di truyền, sinh sản và lai tạo giống bò thịt nhiệt đới.Chương 11: Các yếu tố cần xem xét khi phát triển các hệ thống giống bò thịt

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Nâng cao các kỹ năng về di truyền, sinh sản và lai tạo giống bò thịt nhiệt đới- chương 11

C¸c yÕu tè cÇn xem xÐt khi ph¸t triÓn c¸c hÖ thèng gièng bß thÞt B.M. Burns, J.D. Bertram, R.G. Holroyd, G.J. Fawcett, R.G. Miller, B. Dunn, A.D. Herring Giíi thiÖu trong viÖc gi¶m thÊp ®−îc chi phÝ s¶n xuÊt, chÕ biÕn vµ thÞ tr−êng so víi c«ng nghiÖp thÞt bß. C¸c môc tiªu truyÒn thèng cña nh©n gièng bß ViÖc gi¶m thÊp c¸c chi phÝ nµy lµ do tèc ®é c¶i thÞt xuÊt ph¸t tõ n−íc Anh vµo gi÷a thÕ kû 18. tiÕn di truyÒn cao, phèi hîp tèt c¸c c«ng thøc Trong thêi kú nµy, tû lÖ ng−êi biÕt ®äc, biÕt viÕt khÈu phÇn vµ t¨ng n¨ng suÊt s¶n phÈm. Nh÷ng cßn thÊp vµ kü thuËt x¸c ®Þnh c¸c môc tiªu chän thö th¸ch nµy ®· ®ßi hái nh÷ng ng−êi s¶n xuÊt gièng cßn rÊt h¹n chÕ. Do ®ã c¸c tiªu chuÈn chän thÞt bß ë óc ph¶i x¸c ®Þnh l¹i c¸c môc tiªu cña läc chØ c¨n cø vµo sù kh¸c nhau gi÷a c¸c gièng m×nh. Ngay lËp tøc cÇn cã chiÕn l−îc ph¸t triÓn vµ gi÷a c¸c con vËt trong cïng mét gièng vÒ mét mang tÝnh c¹nh tranh cao h¬n nh»m lÊy l¹i, còng sè tÝnh tr¹ng nh− mÇu s¾c, lo¹i thÞt vµ ngo¹i h×nh. nh− t¨ng thªm niÒm tin cña nh÷ng ng−êi tiªu thô, t¨ng thªm nhu cÇu vµ lîi nhuËn th«ng qua viÖc Trong vµi thËp kû qua, c¸c c«ng cô ®Çu tiªn c¶i ph¸t triÓn c¸c s¶n phÈm thÞt cã ®é v©n, ®é mÒm tiÕn di truyÒn bß thÞt lµ chän läc vµ lai gièng. vµ tÝnh ngon miÖng. §Ó cã thÓ tån t¹i ®−îc trong Chän läc trong ®µn (trong gièng) c¶i tiÕn ®−îc t−¬ng lai, c«ng nghiÖp thÞt bß ph¶i trë thµnh gi¸ trÞ gièng mét c¸ch bÒn v÷ng vµ liªn tôc. Bªn “chç dùa gi¸ trÞ” ®èi víi viÖc s¶n xuÊt s¶n phÈm c¹nh ®ã, lai gièng còng thóc ®Èy ®−îc n¨ng suÊt cã chÊt l−îng. th«ng qua viÖc tæ hîp c¸c ®Æc ®iÓm kinh tÕ quan träng cña c¸c gièng kh¸c nhau (bæ sung) vµ khai §Ó cã thÓ c¹nh tranh toµn cÇu trªn thÞ tr−êng, th¸c −u thÕ lai. BÊt cø mét ch−¬ng tr×nh gièng c«ng nghiÖp thÞt bß ph¶i khÈn cÊp t¹o ®−îc nµo còng ®Òu dùa vµo chän läc trong ®µn, lai nh÷ng kªnh th«ng tin th«ng qua hÖ thèng d©y gièng hoÆc phèi hîp c¶ hai biÖn ph¸p nµy (ch¼ng chuyÒn cung cÊp thÞt bß, do ®ã mçi bé phËn h¹n, ph¸t triÓn gièng hçn hîp). trong d©y chuyÒn nµy ph¶i th«ng b¸o mét c¸ch cã kÕt qu¶ vµ h÷u hiÖu cho c¸c bé phËn kh¸c vÒ Do yªu cÇu cña c«ng nghiÖp ch¨n nu«i th−¬ng c¸c nhu cÇu cña hä. VÝ dô nh− c¸c kªnh th«ng tin phÈm mµ c«ng nghiÖp ®µn h¹t nh©n tån t¹i. BÊt gi÷a ng−êi s¶n xuÊt gièng h¹t nh©n vµ ng−êi s¶n cø lóc nµo, nh÷ng ng−êi s¶n xuÊt gièng thuÇn xuÊt th−¬ng phÈm ®−îc tr×nh bÇy trong h×nh 1. còng cã thÓ b¸n mét phÇn lín ®µn gièng cña hä Chóng ta sÏ th¶o luËn kü h¬n vÒ vÊn ®Ò “ lµm thÕ cho nh÷ng ng−êi s¶n xuÊt gièng thuÇn kh¸c. Tuy nµo ®Ó tæ chøc l¹i viÖc liªn kÕt gi÷a s¶n xuÊt, chÕ nhiªn, ng−êi s¶n xuÊt gièng thuÇn còng ph¶i b¸n biÕn thÞt vµ thÞ tr−êng nh»m ®¸p øng ®−îc nh÷ng con gièng cña m×nh cho nh÷ng ng−êi s¶n xuÊt chi tiÕt vÒ chÊt l−îng thÞt cña thÞ tr−êng néi ®Þa th−¬ng phÈm ®Ó hä tiÕp tôc duy tr× ®µn gièng. vµ xuÊt khÈu” trong ch−¬ng “Qu¶n lý c¸c hÖ thèng d©y chuyÒn cung cÊp thÞt bß”. ThËp kû tr−íc lµ thêi kú suy gi¶m th−¬ng m¹i cña nh÷ng ng−êi s¶n xuÊt thÞt bß. HiÖn nay, c«ng nghiÖp thÞt bß ®ang chuyÓn dÞch tõ chç cung cÊp hµng ®¬n thuÇn thµnh mét ngµnh c«ng nghiÖp phôc vô nhu cÇu cña ng−êi tiªu dïng víi yªu cÇu ngµy cµng cao vÒ chÊt l−îng s¶n phÈm. Ngoµi ra cßn cã sù c¹nh tranh ®ang t¨ng lªn vÒ thÞ tr−êng gi÷a thÞt bß vµ thÞt lîn, thÞt gµ; c¸c ngµnh c«ng nghiÖp s¶n xuÊt thÞt lîn, gµ ®· cã nh÷ng tiÕn bé 53
H×nh 1: Quan hÖ gi÷a ng−êi s¶n xuÊt gièng h¹t nh©n vµ th¶i. Trong bÊt cø tr−êng hîp ®Æc biÖt nµo còng ng−êi s¶n xuÊt th−¬ng phÈm khã ®¸nh gi¸ trùc tiÕp ®−îc sù kh¸c nhau vÒ lîi nhuËn gi÷a c¸c ch−¬ng tr×nh gièng kh¸c nhau, Ng−êi s¶n xuÊt gièng h¹t nh©n cÇn ph¶i ®ång thêi xem xÐt c¸c yÕu tè ®· ®Ò cËp ë trªn. Tuy nhiªn, cã mét sè l−îng lín c¸c TriÓn väng ë n−íc ngoµi/thÕ giíi ch−¬ng tr×nh gièng tån t¹i. §Ó thiÕt kÕ ®−îc §æi míi/ s¸ng t¹o nh÷ng ch−¬ng tr×nh gièng thÝch hîp (hoÆc gÇn ChÊp nhËn thay ®æi nh− lµ thÝch hîp) cÇn ph¶i cã c¸c tiªu chuÈn so Rñi ro - kh«ng rñi ro, kh«ng th−ëng, kh«ng tiÕn bé s¸nh. Ba yÕu tè ¶nh h−ëng tíi hiÖu qu¶ hoÆc lîi DÞch vô th«ng tin di truyÒn DÞch vô sau b¸n hµng nhuËn cña c¸c ch−¬ng tr×nh gièng th−¬ng phÈm kh¸c nhau lµ (1) c¸c ®Æc ®iÓm cña gièng ®−îc sö Ng−êi s¶n xuÊt th−¬ng phÈm dông (2) −u thÕ lai (nÕu cã) ®−îc sö dông ë ®êi con (trùc tiÕp), ë mÑ, hoÆc cã thÓ ë bè vµ (3) ®Æc TriÓn väng ®Þa ph−¬ng ®iÓm ¶nh h−ëng tíi hiÖu qu¶ cña hÖ thèng c¸c §æi míi/s¸ng t¹o gièng ®−îc sö dông lµm bè vµ lµm mÑ (c¸c ®Æc ChÊp nhËn thay ®æi ®iÓm truyÒn cho ®êi con vµ t¹o ®−îc −u thÕ lai). TËp trung Giai ®o¹n ng¾n C¸c ®Æc ®iÓm gièng ®−îc sö dông lµ rÊt quan träng. Tõ “gièng” ë ®©y ®−îc dïng trong dÊu Do vËy trong ch−¬ng nµy chóng ta sÏ th¶o luËn ngoÆc kÐp v× c¸c ®Æc ®iÓm thùc tÕ cña con vËt cã vÒ c¸c hÖ thèng gièng cña ng−êi s¶n xuÊt th−¬ng mét vai trß quan träng. NghÜa lµ, sù kh¸c biÖt vÒ phÈm, c¸c s¬ ®å chän gièng thÝch hîp, ph¸t triÓn di truyÒn gi÷a c¸c c¸ thÓ trong mét gièng cã thÓ c¸c ch−¬ng tr×nh gièng cã cÊu tróc, ®éng c¬ thóc ¶nh h−ëng tíi hiÖu qu¶ cña hÖ thèng t−¬ng tù ®Èy c¶i tiÕn di truyÒn vµ c¸c ch−¬ng tr×nh ®¸nh nh− ¶nh h−ëng cña sù kh¸c biÖt gi÷a c¸c gièng. gi¸ di truyÒn trong ®µn vµ gi÷a c¸c ®µn. Tuy nhiªn, ®Æc ®iÓm di truyÒn cña c¸c gièng ®Òu ®· ®−îc x¸c ®Þnh vµ lùa chän gièng lu«n lu«n lµ C¸c hÖ thèng gièng cña ng−êi s¶n quyÕt ®Þnh quan träng ®èi víi viÖc ph¸t triÓn c¸c xuÊt th−¬ng phÈm ch−¬ng tr×nh gièng th−¬ng phÈm. Trong c¸c ch−¬ng tiÕp theo, chóng ta sÏ th¶o Lîi nhuËn lµ môc tiªu c¬ b¶n cña hÇu hÕt c¸c luËn vÒ c¸c nhãm gièng bß thÞt chñ yÕu, nh©n ch−¬ng tr×nh gièng vËt nu«i th−¬ng phÈm. Lîi gièng cËn huyÕt, chiÕn l−îc chän läc trong mét nhuËn lµ mét hµm cña (1) chi phÝ ®Çu vµo, (2) gièng (Breedplan vµ Group Breedplan) vµ lai hiÖu qu¶ s¶n xuÊt vµ (3) gi¸ trÞ c¸c s¶n phÈm s¶n gièng. xuÊt ®−îc. §Çu vµo gåm chi phÝ ®Êt vµ ®iÒu kiÖn s¶n xuÊt, chi phÝ thøc ¨n vµ c¶i tiÕn ®iÒu kiÖn S¬ ®å chän läc thÝch hîp ch¨n th¶, chi phÝ lao ®éng vµ m¸y mãc, chi phÝ con gièng ph¶i mua. S¬ ®å chän läc thÝch hîp th−êng c©n b»ng vµ linh ho¹t do ®ã cã thÓ s½n sµng thÝch øng víi nh÷ng HiÖu qu¶ s¶n xuÊt chÞu ¶nh h−ëng bëi tÊt c¶ c¸c biÕn ®æi cña thÞ tr−êng. C¸c s¬ ®å nµy cÇn cã khÝa c¹nh cña ch−¬ng tr×nh qu¶n lý, bao gåm nh÷ng ®Æc ®iÓm sau: qu¶n lý ch¨n th¶, ch−¬ng tr×nh nu«i d−ìng, sù • S¶n xuÊt tõ nh÷ng bß c¸i ®Î mçi n¨m mét kÐo dµi cña mïa phèi gièng vµ nh÷ng khÝa c¹nh løa víi chi phÝ thÊp. kh¸c cña qu¶n lý sinh s¶n, hÖ thèng gièng bao • Bª sinh tr−ëng tèt ®Õn khi cai s÷a do cã tiÒm gåm chän läc gièng, nh÷ng gièng nµo ®−îc sö n¨ng di truyÒn phï hîp vµ ®−îc ¨n khÈu dông vµ nh÷ng c¸ thÓ nµo ®−îc dïng lµm gièng. phÇn thøc ¨n h¹t t¹i c¸c c¬ së vç bÐo. • Bª sinh tr−ëng tèt, cã thÓ vç bÐo trªn b·i C¸c s¶n phÈm s¶n xuÊt ®−îc bao gåm ®µn dù tr÷, ch¨n cã chÊt l−îng cao hoÆc ®−îc nu«i b»ng ®µn vç bÐo hoÆc ®µn giÕt thÞt vµ ®µn gièng lo¹i thøc ¨n gieo trång. 54
3. Ph¸t triÓn s¬ ®å ghi chÐp hÖ ph¶ vµ n¨ng Trong s¶n xuÊt bß thÞt ë Australia, n¨ng suÊt cña suÊt. Thu thËp c¸c th«ng tin vÒ c¸c tÝnh tr¹ng ®µn bß thÞt phô thuéc vµo tû lÖ nu«i sèng, tû lÖ thuéc tiªu chuÈn chän läc vµ hÖ ph¶ cÇn thiÕt sinh s¶n, tèc ®é sinh tr−ëng vµ chÊt l−îng th©n cho ®¸nh gi¸ di truyÒn. ViÖc thu thËp c¸c thÞt. Mét sè môc tiªu chÝnh mµ c¸c ch−¬ng tr×nh th«ng tin nµy ®ßi hái ph¶i cã mét hÖ thèng gièng nªn hoÆc lµ chän läc trùc tiÕp c¸c tÝnh hoÆc s¬ ®å nh»m ®¶m b¶o ®−îc møc ®é tr¹ng nµy hoÆc lµ chän läc gi¸n tiÕp dùa vµo mèi chÝnh x¸c vµ thùc thÕ khi thùc hiÖn vµ x¸c t−¬ng quan di truyÒn cña c¸c tÝnh tr¹ng. ®Þnh. 4. §¸nh gi¸ di truyÒn. C¸c sè liÖu n¨ng suÊt vµ §−¬ng nhiªn lµ con vËt ph¶i khoÎ m¹nh, c¸c hÖ ph¶ ®−îc phèi hîp ®Ó ph©n tÝch −íc tÝnh chøc n¨ng ho¹t ®éng b×nh th−êng. C¸c s¬ ®å gi¸ trÞ gièng c¸c tÝnh tr¹ng thuéc tiªu chuÈn chän läc thÝch hîp cÇn s¶n xuÊt ®−îc th©n thÞt chän läc. C¸c m« h×nh thèng kª ph©n tÝch mµ thÞ tr−êng mong muèn cã tû lÖ thÞt b¸n ®−îc, c¸c sè liÖu n¨ng suÊt sÏ ®−îc sö dông vµ dµy mì, diÖn tÝch m¾t thÞt, ®é v©n thÞt vµ ®é mÒm còng sÏ −íc tÝnh c¸c tham sè di truyÒn vµ thÝch hîp. C¸c s¬ ®å nµy còng cÇn ph¶i gi¶i kiÓu h×nh nh»m sö dông trong c¸c ph©n tÝch. quyÕt c¸c m©u thuÉn gi÷a sinh tr−ëng vµ t¨ng 5. Sö dông c¸c con vËt ®−îc chän läc. C¸c khèi l−îng s¬ sinh gi÷a chi phÝ nu«i bß c¸i cao quyÕt ®Þnh ®èi víi cÊu tróc di truyÒn cña h¬n víi viÖc s¶n xuÊt s¶n phÈm ®¸p øng yªu cÇu quÇn thÓ sÏ ®−îc thùc hiÖn nh»m ®¹t ®−îc cña thÞ tr−êng víi chi phÝ thÊp nhÊt. c¸c môc tiªu gièng mét c¸ch tèi −u. C¸c quyÕt ®Þnh nµy bao gåm viÖc ®¸nh gi¸ ph¹m Ph¸t triÓn c¸c ch−¬ng tr×nh gièng vi sö dông nh©n gièng nh©n t¹o, ph¸t triÓn c¸c ®µn h¹t nh©n tèt nhÊt vµ vai trß cña c¸c Khi ®· cã ®−îc mét s¬ ®å chän läc thÝch hîp, gièng, c¸c con lai kh¸c nhau. cÇn xem xÐt thñ tôc tiÕp theo ®Ó ph¸t triÓn mét ch−¬ng tr×nh gièng. C¸c b−íc nh− sau: TÊt c¶ c¸c b−íc nµy cã thÓ bÞ ¶nh h−ëng cña cÊu 1. X¸c ®Þnh môc tiªu gièng. §©y lµ h−íng ®i tróc c«ng nghiÖp, ®Æc biÖt lµ ®èi víi c¸c tÝnh mµ ch−¬ng tr×nh gièng sÏ thùc hiÖn. Môc tr¹ng ¶nh h−ëng tíi lîi nhuËn vµ c¸c tÝnh tr¹ng tiªu nµy sÏ x¸c ®Þnh h−íng kinh tÕ cña xÝ cã gi¸ trÞ ®èi víi ng−êi s¶n xuÊt hoÆc kh¸ch nghiÖp s¶n xuÊt thÞt kÕt qu¶ cuèi cïng mµ hµng. NÕu lµ mét cÊu tróc s¶n xuÊt kÕt hîp sÏ cã ng−êi s¶n xuÊt thÞt bß mong muèn ®¹t ®−îc c¸c con vËt ®−îc nu«i tõ s¬ sinh tíi lóc giÕt thÞt tõ ch−¬ng tr×nh gièng cña m×nh. Khi thÞ vµ c¸c tÝnh tr¹ng liªn quan tíi c¸c con vËt nh− tr−êng cã nhiÒu ®ßi hái h¬n, viÖc x¸c lËp c¸c sinh s¶n, sinh tr−ëng, vç bÐo sÏ lµ c¸c tÝnh tr¹ng môc tiªu gièng sÏ ®ßi hái cao h¬n nÕu nh− quan träng. Cßn trong mét cÊu tróc s¶n xuÊt tõng ng−êi s¶n xuÊt muèn cã ®−îc c¶i tiÕn di phÇn, c¸c con vËt sÏ ®−îc nu«i vµ b¸n cho nh÷ng truyÒn cao nhÊt. Khi lùa chän c¸c môc tiªu ng−êi s¶n xuÊt kh¸c, hä sÏ vç bÐo chóng ®Ó giÕt gièng, ng−êi s¶n xuÊt ®µn h¹t nh©n cÇn xem thÞt. NÕu con vËt ®−îc b¸n lóc cai s÷a, tÝnh tr¹ng xÐt c¸c yªu cÇu cña kh¸ch hµng (ng−êi s¶n sinh s¶n vµ dÔ ®Î sÏ ®−îc chó träng trong ch−¬ng xuÊt th−¬ng phÈm) do ®µn gia sóc cña kh¸ch tr×nh gièng, tuy vËy còng cÇn chó träng tíi c¸c hµng cã xu h−íng ®−îc chän läc bëi ng−êi tÝnh tr¹ng sinh tr−ëng vµ chÊt l−îng thÞt xÎ. s¶n xuÊt ®µn h¹t nh©n. 2. Lùa chän c¸c tiªu chuÈn chän läc. Mét sè Thóc ®Èy c¶i tiÕn di truyÒn ®Æc ®iÓm cña con vËt sÏ ®−îc ®¸nh gi¸ hoÆc x¸c ®Þnh, c¸c tÝnh tr¹ng th«ng th−êng nµy sÏ C¸c nhµ s¶n xuÊt ®µn h¹t nh©n lµ nh÷ng ng−êi t¹o c¬ së cho tiªu chuÈn dïng ®¸nh gi¸ gi¸ t¹o nguyªn liÖu di truyÒn cho c«ng nghiÖp bß thÞt trÞ gièng cña c¸ thÓ ®−îc dïng lµm bè mÑ th−¬ng phÈm, hä lµ nh÷ng ng−êi ®Çu tiªn kinh trong thÕ hÖ tiÕp theo. Tæ hîp c¸c tÝnh tr¹ng doanh thu lîi nhuËn. Kh¸ch hµng cña hä lµ nµy sÏ h×nh thµnh nªn tiªu chuÈn chän läc ®Ó nh÷ng ng−êi s¶n xuÊt thÞt bß th−¬ng phÈm, c¸c sö dông cho chän läc thay thÕ ®µn gièng. nhµ s¶n xuÊt thùc phÈm nµy còng kinh doanh thu 55
lîi nhuËn. Lîi nhuËn cña ng−êi s¶n xuÊt chÞu ¶nh cËn chung gi÷a ng−êi s¶n xuÊt vµ nhµ chÕ biÕn sÏ h−ëng cña nhu cÇu ng−êi tiªu thô s¶n phÈm cña ®−îc ngµnh c«ng nghiÖp thÞt Australia t¸n ®ång hä. Lîi nhuËn cho phÐp c¸c nhãm ng−êi nµy tån ®Ó ®¶m b¶o cho sù tiÕp tôc ph¸t triÓn trong nÒn t¹i trong nÒn c«ng nghiÖp thÞt bß, cung cÊp lîi c«ng nghiÖp toµn cÇu hiÖn nay. Nguyªn t¾c nµy nhuËn cho gia ®×nh hä, gi¸o dôc con c¸i hä vµ c«ng b»ng vµ thÝch hîp chung cho ng−êi s¶n thùc hiÖn c¸c nhu cÇu mong muèn kh¸c cña hä. xuÊt th−¬ng phÈm vµ ng−êi s¶n xuÊt gièng. NÕu Lîi nhuËn xuÊt hiÖn khi gi¸ trÞ cña thu nhËp cã nh− thu nhËp khi b¸n ®µn gièng tû lÖ víi lîi ®−îc v−ît qu¸ chi phÝ ®Çu vµo vµ c¸c chi phÝ s¶n nhuËn mµ kh¸ch hµng mong muèn cã ®−îc th× xuÊt s¶n phÈm. Trong tr−êng hîp s¶n xuÊt bß ng−êi s¶n xuÊt gièng sÏ kh«ng cã lý do g× mµ thÞt, s¶n phÈm chñ yÕu lµ th©n thÞt ngay c¶ ®èi kh«ng cè g¾ng ph¸t triÓn ®µn gièng cña m×nh víi c¶ tr−êng hîp b¸n con vËt sèng. Chi phÝ s¶n nh»m c¶i tiÕn n¨ng suÊt cho hÖ thèng s¶n xuÊt xuÊt chñ yÕu lµ thøc ¨n, tiÒn mua con gièng, ®iÒu cña kh¸ch hµng cña hä. kiÖn ch¨n nu«i vµ c«ng lao ®éng. Nh− vËy râ rµng lµ gi¸ c¶ thÞ tr−êng cña ®µn ViÖc mua ®µn gièng kh«ng chØ lµ chi phÝ cña hÖ gièng quyÕt ®Þnh chiÕn l−îc c¶i tiÕn di truyÒn. thèng s¶n xuÊt mµ cßn lµ viÖc cung cÊp ¶nh Tuy nhiªn, cÇn nhí r»ng lÞch sö ®· cho thÊy ®µn h−ëng thuËn lîi vËn hµnh cho c¶ hÖ thèng s¶n gièng ®−îc ng−êi s¶n xuÊt gièng bu«n b¸n chØ xuÊt, ¶nh h−ëng d−¬ng tÝnh nµy cã thÓ gi¶m dùa vµo c¸c ®Æc ®iÓm vµ nguån th«ng tin ®¬n ®−îc c¸c chi phÝ kh¸c ®ång thêi còng cã thÓ t¨ng gi¶n liªn quan tíi ®ãng gãp cña ®µn gièng ®èi ®−îc thu nhËp ®Çu ra. Ng−êi s¶n xuÊt cã thÓ ®Ô víi lîi nhuËn cña hÖ thèng s¶n xuÊt cña kh¸ch dµng tr¶ gi¸ cao cho ®µn gièng nÕu nh− hä nhËn hµng. NÕu c¸c th«ng tin ®Çy ®ñ vÒ thÞ tr−êng thÊy râ rµng lµ lîi nhuËn ®−îc ®¶m b¶o. ®−îc bæ sung th× ngµnh c«ng nghiÖp gièng bß thÞt sÏ thu ®−îc nhiÒu lîi nhuËn h¬n. Tuy nhiªn, Khi b¸n s¶n phÈm, ng−êi s¶n xuÊt con gièng sÏ tr−íc t×nh h×nh nµy c¸c nhµ s¶n xuÊt gièng sÏ cã thu nhËp ®Ó trang tr¶i c¸c chi phÝ chñ yÕu tõ ph¶i nhËn tr¸ch nhiÖm cung cÊp th«ng tin cho ®µn gièng nh− tinh dÞch, ph«i. BÊt cø cè g¾ng c¸c kh¸ch hµng cña m×nh ®Ó hä tin t−ëng vµo nµo nh»m c¶i tiÕn gi¸ trÞ cña s¶n xuÊt (cã thÓ viÖc tr¶ thªm tiÒn cho ®µn gièng ®−îc c¶i tiÕn. mang l¹i thu nhËp) sÏ t¨ng thªm phÇn chi phÝ cho Còng theo c¸ch ®ã, ngµnh c«ng nghiÖp bß thÞt sÏ ng−êi s¶n xuÊt con gièng, c«ng lao ®éng t¨ng thùc hiÖn ®¸nh gi¸ di truyÒn mét sè tÝnh tr¹ng thªm ®Ó ghi chÐp sè liÖu, ®¨ng ký kiÓm tra, m¸y n¨ng suÊt. NhiÖm vô cßn l¹i lµ phèi hîp gi¸ trÞ tÝnh, thÞ tr−êng giÕt mæ... Do vËy, ng−êi s¶n xuÊt gièng thµnh c¸ch x¸c ®Þnh ®¬n gi¶n ë con vËt con gièng sÏ t¨ng ®Çu t− c¸c chi phÝ ®ã, nÕu nh− theo môc tiªu lîi nhuËn cña kh¸c hµng. Môc tiªu hä thÊy râ rµng lµ thu nhËp cña hä sÏ t¨ng lªn, hä gièng cña ng−êi s¶n xuÊt gièng sÏ ph¶n ¶nh ¶nh sÏ b¸n ®−îc nhiÒu con gièng h¬n víi gi¸ cao h−ëng cña ®µn gièng cña hä ®èi víi lîi nhuËn h¬n. cña ng−êi s¶n xuÊt bß thÞt sau khi hä mua vµ sö dông chóng lµm gièng. GÇn ®©y, thÞ tr−êng thÞt cã chÊt l−îng cao ®· xuÊt hiÖn nhiÒu trong c¸c t− liÖu khoa häc còng Ch−¬ng tr×nh ®¸nh gi¸ di truyÒn nh− c¸c Ên phÈm ch¨n nu«i. ChiÕn l−îc nµy ®Ò cËp tíi viÖc b¸n con vËt trªn c¬ së th©n thÞt cña trong ®µn vµ gi÷a c¸c ®µn chóng víi nhiÒu c¸ch ®¸nh gi¸ chÝnh x¸c h¬n vµ tr¶ tiÒn theo chÊt l−îng thÞt. Ng−êi ta hy väng Môc ®Ých cña ch−¬ng tr×nh ®¸nh gi¸ di truyÒn lµ r»ng c¸ch qu¶n lý thÞ tr−êng nµy sÏ thóc ®Èy c¸c phèi hîp c¸c nguån th«ng tin kh¸c nhau vµ nhµ s¶n xuÊt thÞt s¶n xuÊt ®−îc th©n thÞt cã chÊt th−êng lµ rÊt lín cña mét c¸ thÓ thµnh mét gi¸ trÞ l−îng tèt h¬n. Sù dµn xÕp nµy sÏ t¨ng ®−îc thu vµ sö dông gi¸ trÞ ®ã ®Ó xÕp h¹ng con vËt. Trong nhËp vµ lîi nhuËn cho ng−êi s¶n xuÊt nÕu nh− hä thêi gian gÇn ®©y ë Australia ®· cã nh÷ng t¨ng ®−îc kho¶n thu cao h¬n c¸c chi phÝ ph¶i ph−¬ng ph¸p tèt ®Ó ®¸nh gi¸ di truyÒn, vÝ dô thªm vµo do viÖc c¶i tiÕn chÊt l−îng thÞt. TiÕp ch−¬ng tr×nh BREEDPLAN. Ch−¬ng tr×nh nµy 56
®¸nh gi¸ gi¸ trÞ di truyÒn cña bß thÞt th«ng qua cña thÞ tr−êng. Con vËt ph¶i thÓ hiÖn ®−îc viÖc xö lý c¸c th«ng tin vÒ hÖ ph¶ vµ c¸c ghi søc khoÎ vµ b×nh th−êng vÒ chøc n¨ng. chÐp n¨ng suÊt con vËt. • C¸c s¬ ®å ph¶i c©n b»ng ®−îc m©u thuÉn gi÷a sinh tr−ëng vµ t¨ng khèi l−îng s¬ sinh, S¶n phÈm cña ph−¬ng ph¸p nµy lµ c¸c gi¸ trÞ gi÷a chi phÝ nu«i bß c¸i cao h¬n víi s¶n xuÊt gièng −íc tÝnh (EBV) cña c¸c con vËt. NhiÖm vô ®−îc s¶n phÈm rÎ cho ng−êi tiªu dïng. khã kh¨n ë ®©y lµ ph¶i tÝnh to¸n gi¸ trÞ gièng vÒ • Thñ tôc sö dông ®Ó ph¸t triÓn ch−¬ng tr×nh c¸c tÝnh tr¹ng kh¸c nhau cña tÊt c¶ c¸c con vËt gièng gåm c¸c b−íc sau: tham gia chän läc vµ ng−êi ta sÏ quyÕt ®Þnh cã sö 1. X¸c ®Þnh môc tiªu ch−¬ng tr×nh gièng, dông chóng trong ch−¬ng tr×nh gièng hay kh«ng. 2. Lùa chän tiªu chuÈn chän läc, C¸c chiÕn l−îc ®¸nh gi¸ di truyÒn sÏ ®−îc xem 3. Ph¸t triÓn hÖ thèng ghi chÐp hÖ ph¶ vµ sè xÐt nh− mét ph−¬ng tiÖn ®Ó ®i tíi ®Ých chø kh«ng liÖu n¨ng suÊt, ph¶i b¶n th©n chóng ®· lµ ®Ých. §Ých cuèi cïng 4. §¸nh gi¸ di truyÒn, vµ lµ t¨ng hiÖu qu¶ kinh tÕ cña s¶n phÈm s¶n xuÊt 5. Sö dông c¸c con vËt ®−îc chän läc. cho ng−êi tiªu thô. • CÊu tróc nÒn c«ng nghiÖp thÞt bß ph¶i ®¶m Ph−¬ng ph¸p BREEDPLAN dùa trªn "m« h×nh b¶o s¶n xuÊt cã lîi nhuËn cho ng−êi s¶n xuÊt ®éng vËt", m« h×nh nµy phèi hîp c¸c thñ tôc gièng, ng−êi s¶n xuÊt th−¬ng phÈm, ng−êi ph©n tÝch nhiÒu tÝnh tr¹ng ®Ó tÝnh EBV cña c¸c s¶n xuÊt cá hoÆc thøc ¨n vµ ng−êi chÕ biÕn. con vËt dùa trªn c¸c ghi chÐp sè liÖu n¨ng suÊt • C¸c chiÕn l−îc ®¸nh gi¸ di truyÒn ph¶i hç trî c¸c tÝnh tr¹ng. Tuy nhiªn, ch−¬ng tr×nh nµy chØ ®−îc ng−êi s¶n xuÊt bß thÞt chó ý tíi sinh ®Ò cËp tíi c¸c con vËt trong ®µn cña mét gièng. s¶n, sinh tr−ëng vµ ®Æc tÝnh thÞt xÎ khi ph¸t ViÖc t¨ng c−êng sö dông thô tinh nh©n t¹o cho triÓn ch−¬ng tr×nh gièng bß thÞt ®¶m b¶o phÐp hÇu hÕt c¸c ®µn trong mét gièng ph¸t triÓn ®−îc lîi Ých kinh tÕ cña hä. c¸c liªn kÕt di truyÒn víi c¸c ®µn kh¸c. §iÒu nµy cho phÐp ng−êi ta so s¸nh chÐo ®µn trªn c¬ së EBV cña ch−¬ng tr×nh GROUP BREEDPLAN vµ ch−¬ng tr×nh nµy ®· nhanh chãng ®−îc sö dông réng r·i. Ch−¬ng tr×nh nµy lµ c«ng cô chän läc m¹nh h¬n ch−¬ng tr×nh BREEDPLAN v× nã cho phÐp ®¸nh gi¸ di truyÒn x¶y ra qua nhiÒu ®µn trong mét gièng vµ do ®ã cã thÓ ®¹t ®−îc tiÕn bé di truyÒn cao h¬n. C¸c kÕt luËn • C¸c nhµ s¶n xuÊt bß thÞt Australia cÇn ph¶i x¸c ®Þnh l¹i c¸c môc tiªu vµ c¸c chiÕn l−îc ph¸t triÓn cña m×nh nh»m mang tÝnh c¹nh tranh h¬n, nh»m lÊy l¹i vµ t¨ng thªm niÒm tin cña ng−êi tiªu thô, t¨ng nhu cÇu vµ lîi nhuËn th«ng qua viÖc ph¸t triÓn c¸c s¶n phÈm phï hîp víi ®é v©n, ®é mÒm vµ tÝnh ngon miÖng. • NÒn c«ng nghiÖp bß thÞt cña chóng ta muèn tån t¹i ph¶i s¶n xuÊt ®−îc c¸c s¶n phÈm cã gi¸ trÞ cao. • C¸c s¬ ®å chän läc thÝch hîp sÏ c©n b»ng vµ mÒm dÎo ®Ó thÝch hîp víi nh÷ng thay ®æi 57