1
LỜI MỞ ĐẦU
1. TÍNH CẤP THIẾT CỦA ĐỀ TÀI LUẬN ÁN
Trong bối cảnh cạnh tranh trên thị trường ngày càng trở nên gay gắt, các doanh nghiệp
Việt Nam đang phải đương đầu với nhiều khó khăn, phức tạp để tồn tại và phát triển. Trong
đó, vấn đề xây dựng một mô hình tổ chức doanh nghiệp đáp ứng với những biến động của
thị trường là một yêu cầu cấp thiết. Điều này đặc biệt quan trọng đối với các doanh nghiệp
hoạt động trong lĩnh vực công nghệ thông tin - một lĩnh vực thường xuyên đòi hỏi sự linh
hoạt, sáng tạo và đổi mới.
Thực tế cho thấy, việc thử nghiệm các mô hình tổ chức trong doanh nghiệp trên thế
giới nói chung và các doanh nghiệp công nghệ thông tin Việt Nam nói riêng đã được tiến
hành từ nhiều thập kỷ trước đây. Bắt đầu là mô hình “ma trận”, và gần đây là trào lưu mô
hình “phẳng” với phong cách làm việc nhóm (đặc thù theo nhóm làm việc liên phòng ban).
Tất cả những biến đổi trong mô hình tổ chức này chủ yếu là nhằm mục đích tăng cường
mức độ kiểm soát công việc và giảm tối đa các cấp độ quản lý, với mong muốn cuối cùng là
tăng độ linh hoạt và giảm chi phí quản lý. Với khả năng làm việc hiệu quả, mô hình tổ chức
làm việc theo nhóm liên phòng ban ngày càng thể hiện sự phù hợp với những yêu cầu phát
triển trong lĩnh vực công nghệ thông tin và ngày càng trở nên phổ biến, thay thế dần cho mô
hình tổ chức truyền thống, vốn có nhiều hạn chế của sự ngăn cách giữa các tầng quản lý.
Câu hỏi những doanh nghiệp nào thì cần thiết phải chuyển đổi sang mô hình tổ
chức mới với các nhóm làm việc (đặc thù theo nhóm làm việc liên phòng ban) và làm thế
nào để doanh nghiệp có thể chuyển đổi sang mô hình tổ chức mới một cách hiệu quả đã
trở thành những câu hỏi quan trọng với nhiều doanh nghiệp công nghệ thông tin Việt
Nam. Điều đó cho thấy, việc nghiên cứu quá trình chuyển đổi mô hình tổ chức doanh
nghiệp từ mô hình tổ chức theo các phòng ban độc lập sang mô hình tổ chức theo các
nhóm làm việc liên phòng ban ở các doanh nghiệp công nghệ thông tin Việt Nam để từ
đó chỉ ra những ưu điểm, những hạn chế của mô hình tổ chức mới với các nhóm làm việc
liên phòng ban sau chuyển đổi; những vấn đề nảy sinh khi tiến hành chuyển đổi và vận
hành mô hình mới; và đưa ra những khuyến nghị góp phần nâng cao hiệu quả của quá
trình chuyển đổi là hết sức cấp thiết.
Đó là lý do tác giả chọn đề tài nghiên cứu: “Nghiên cư
u chuyên đôi mô hinh tô chư
c tư
mô hinh la
m viê
c ca
c phong ban đôc lâp sang mô hinh nhom la
m viê
c đôi vơ
i nhưng doanh
nghiê
p thuôc linh vưc công nghê
thông tin tai Viê
t Nam”
2. TỔNG QUAN VỀ CÁC CÔNG TRÌNH NGHIÊN CỨU LIÊN QUAN ĐẾN ĐỀ TÀI LUẬN ÁN
Trong thực tế đã có một số công trình nghiên cứu về chuyển đổi mô hình tổ chức
doanh nghiệp, trong đó có đề cập đến việc xây dựng mô hình tổ chức theo các nhóm làm
việc liên phòng ban trong doanh nghiệp.
Các học giả Cummings & Worley [19, tr.158] chỉ ra rằng, việc thiết lập một mô hình
tổ chức theo các nhóm làm việc liên phòng ban được dựa trên phương pháp xây dựng những
nhóm làm việc đa kỹ năng từ nhiều phòng ban khác nhau xung quanh một quy trình hoạt
động. Cũng theo Frank Ostroff [23, tr.193], mô hình tổ chức theo các nhóm làm việc liên
phòng ban đang giảm dần những rào cản giữa các phòng ban, từ đó kết hợp các công việc,
giảm tiến trình ra quyết định, và hoàn thiện các công việc một cách hiệu quả nhất. Mô hình
tổ chức theo các nhóm làm việc liên phòng ban cũng đồng thời giúp doanh nghiệp giảm chi
phí quản lý, thông qua việc giảm bớt các tầng quản lý trong doanh nghiệp. Một mô hình với
các nhóm làm việc liên phòng ban, theo như nghiên cứu trong các vấn đề của quản trị học
của Lê Thế Giới [7, tr.275] sẽ cung cấp nhiều lợi thế cạnh tranh quan trọng, đặc biệt chúng
