Phân tích nỗi nhớ của người con gái khi yêu trong khổ thơ: "Con sóng dưới lòng sâu… Cả trong mơ còn thức"

Đề bài: Phân tích nỗi nhớ của người con gái khi yêu trong khổ thơ: Con sóng dưới <br /> lòng sâu… Cả trong mơ còn thức<br /> <br /> Bài làm<br /> <br /> Tình yêu là một đóa hoa thơm tươi đẹp  ở  “vườn trần”,là thứ  tình thiêng liêng cao cả  và <br /> huyền diệu nhất của con người. Sẽ chẳng lạ gì khi trái tim ta lơ đễnh chệch nhịp, có chút <br /> bồi hồi xao xuyến, thậm chí là khát vọng về những điều xa xôi vô hình. Trái tim trẻ trong <br /> ta không thôi đập những nhịp thổn thức lo âu vì cảm giác khó hiểu lúc “dữ dội và dịu êm”,  <br /> lúc “ồn ào và lặng lẽ” dịu dàng như  những con sóng ngoài biển khơi kia miệt mài với <br /> cuộc hành trình tìm về  với bến bờ, đại dương của riêng nó. Từng nhịp sóng khiến ta có  <br /> cảm giác như trong đó chất chứa một phần nỗi lòng của mình vậy.  Ấy là nỗi nhớ  trong  <br /> tình yêu:<br /> <br /> “Con sóng dưới lòng sâu<br /> <br /> Con sóng trên mặt nước<br /> <br /> Ôi con sóng nhớ bờ<br /> <br /> Ngày đêm không ngủ được<br /> <br /> Lòng em nhớ đến anh<br /> <br /> Cả trong mơ còn thức”<br /> <br /> Sóng được coi là đóa hoa thơm lung linh Xuân Quỳnh nhặt được dọc chiến hào vào năm <br /> 1967, khi cuộc kháng chiến chống Mĩ diễn ra ác liệt. Sóng là thơ  ngụ  ngôn kể  về  một <br /> huyền thoại tình yêu đầy ăm  ắp nỗi “lo âu trước xa tắp đời mình”, với vô vàn cung bậc  <br /> cảm xúc của người con gái khi yêu. Hình tượng sóng xuyên suốt và bao trùm toàn bộ bài  <br /> thơ. Phải chăng con sóng kia là sáng tạo đặc biệt của tác giả  để  nhân vật trữ  tình chiêm  <br /> nghiệm, giãi bày về các trạng thái, cảm xúc trong tình yêu. Có khi sóng là đối tượng của  <br /> em nhưng cũng có khi sóng với em “tuy hai mà một” để thể hiện khát vọng tình yêu muôn <br /> thuở vĩnh hằng của nhà thơ.<br /> <br /> “Đố  ai định nghĩa được tình yêu”. Một buổi chiều mộng? Một lần gặp gỡ? Một phút  <br /> xuyến xao trong tâm hồn? Ấy thế mà Xuân Quỳnh đã giải thích điều đó bằng tất cả tấm  <br /> lòng mình như một lời thú nhận thành thực, rất dễ thương mà cũng sâu sắc. Tình yêu cũng <br /> như mây trời, như sóng biển vậy thôi, làm sao hiểu hết được cõi lòng mình:<br /> <br /> “Em cũng không biết nữa<br /> <br /> Khi nào ta yêu nhau”<br /> <br /> Đọc đến đây thôi,ta chợt hình dung ra cái lắc đầu nhè nhẹ như một sự bất lực của cô gái.  <br /> Song, sóng và em cứ đi mãi, đi mãi mà không tìm ra được cội nguồn của tình yêu và thế là <br /> muôn đời tình yêu là điều mà con người không thể  hiểu nổi. Trong tình yêu luôn có hai <br /> mặt của nó yêu và nhớ, yêu say đắm thì nhớ  thiết tha nồng nàn. Và tình yêu của em giờ <br /> đây đã trở thành nỗi nhớ da diết, không thôi cồn cào:<br /> <br /> “Con sóng dưới lòng sâu<br /> <br /> Con sóng trên mặt nước”<br /> <br /> Chắc hẳn ai trong số chúng ta đều từng nếm trải qua cảm giác tương tư, thương nhớ một  <br /> người phải không? Vì làm sao ta sống được mà không yêu, không nhớ không thương một <br /> kẻ nào. Một “người nhà quê” chân thật, da diết đã từng viết:<br /> <br /> “Nắng mưa là bệnh của trời<br /> <br /> Tương tư là bệnh của tôi yêu nàng”<br /> <br /> Ấy là chút yêu,  ấy là chút nhớ. Trong khổ  thơ  này, niềm thương nhớ  của người con gái  <br /> đang yêu được nhà thơ  diễn tả  thật cảm động làm sao. Tác giả  diễn tả  nỗi nhớ  da diết  <br /> của sóng với bến bờ  đại dương kia bao trùm mọi không gian. Việc sử  dụng thủ  pháp  <br /> nghệ thuật đối lập dưới – trên, lòng sâu­ mặt nước cùng với phép lặp từ, lặp cấu trúc con <br /> sóng… tác giả như muốn khẳng định dù ở bất cứ nơi nào, sóng đều mang trong mình nỗi <br /> nhớ với bến bờ đại dương. Dù ở dưới lòng sâu, trên mặt nước, dù là chìm sâu tận đáy đại <br /> dương hay hiện hữu trên bề  mặt, sóng đều mang nỗi nhớ  thấm đẫm dọc bản thân mình  <br /> từ chân sóng đến ngọn sóng. Bờ chính là nhà, là nơi đến của sóng, là đối tượng để  sóng  <br /> ôm ấp vỗ về, là cái đích để đi đâu về đâu sóng lúc nào cũng nhớ đến. Soi chiếu mình vào  <br /> sóng,tác giả cũng thấy được nỗi nhớ của người con gái trong tình yêu. Than ôi! Dù ở đâu,  <br /> dù làm gì, “hiện tại của em là nỗi nhớ” anh, nó hiện hữu trên bề mặt tâm trạng sầu nhớ,  <br /> khuôn mặt sầu thương:<br /> <br /> “Nhớ ai bổi hổi bồi hồi<br /> <br /> Như đứng đống lửa như ngồi đống than”<br /> <br /> Nỗi nhớ anh khiến em không ngăn được nước mắt, chỉ biết để giọt lệ trào tuôn: <br /> <br /> “Nhớ ai em những khóc thầm<br /> <br /> Hai hàng nước mắt đầm đầm như mưa”<br /> <br /> Nỗi nhớ của sóng với bến bờ đại dương còn choáng ngợp mọi thời gian:<br /> <br /> “Ôi con sóng nhớ bờ<br /> <br /> Ngày đêm không ngủ được”<br /> <br /> Thán từ  “ôi” không phải một lần xuất hiện,  ở khổ thơ thứ hai cũng lặp lại thán từ  này,  <br /> khiến câu thơ trở thành tiếng thốt của tâm trạng, của nỗi lòng nhớ nhung da diết đến mức  <br /> không kìm nén nổi bật lên thành lời. Phải nhớ  thương nhiều lắm, nỗi nhớ   ấy phải da  <br /> diết, nồng nàn lắm thì mới có thể thốt lên như vậy. Sử dụng biện pháp nhân hóa, tác giả <br /> đã tưới linh hồn cho những con sóng kia “nhớ bờ” đến nỗi “ngày đêm không ngủ  được”.  <br /> Thật sinh động biết bao nhưng cũng nhờ  thế  mà tâm hồn của người con gái khi yêu, <br /> những suy tư trăn trở, khát vọng hạnh phúc tình yêu đời thường được thể hiện một cách  <br /> rõ nét nhất. “Ngày đêm” là một trạng từ  chỉ  thời gian, diễn tả  nỗi nhớ  thường trực, da  <br /> diết khôn nguôi. Sóng chẳng bao giờ chịu đứng yên hay thôi cồn cào cả. Nếu sóng dừng  <br /> lại, đại dương sẽ chết mà sóng không vỗ bờ đại dương cũng chẳng tồn tại. Sóng như là  <br /> linh hồn của biển khơi mênh mông vậy. Một lần nữa sóng cũng choáng ngợp khiến cô gái <br /> ngày đêm không yên giấc ngủ. Dù là ngày hay đêm, nỗi nhớ   ấy luôn thường trực, quanh  <br /> quất, án ngữ tận sâu trong lòng, dù làm bất cứ việc gì, nỗi nhớ luôn hiện hữu:<br /> <br /> “Nhớ ai con mắt lim dim<br /> <br /> Chân đi thất thểu như chim tha mồi”<br /> <br /> Cả bốn mùa xuân hạ thu đông em đều nhớ anh:<br /> <br /> “Bốn mùa xuân hạ thu đông<br /> <br /> Thiếp ngồi dệt vải những trông ngóng chàng”<br /> <br /> Dường như  mượn sóng chưa nói hết lòng mình, đến hai câu thơ  cuối cùng, tác giả  đã  <br /> chính thức cất lên tiếng nói nhớ nhung:<br /> <br /> “Lòng em nhớ đến anh<br /> <br /> Cả trong mơ còn thức”<br /> <br /> Sao “không ngủ được” ở trên đến bây giờ ta mới tìm được ra đáp án chính vì nhớ anh nên <br /> mới vậy. Nỗi nhớ của em với anh bao trùm không gian, choáng ngợp cả thời gian, không <br /> chỉ có trong vô thức mà còn có trong tiềm thức. Dường như sức mạnh của tình yêu chắp  <br /> cánh cho người con gái ngay cả trong giấc mơ. Nỗi nhớ luôn án ngữ tận sâu trong em. Từ <br /> bao giờ  tình yêu của em với anh lại trở nên đậm đà đến thế  và nỗi nhớ  lại càng da diết  <br /> miên man:<br /> <br /> “Có khoảng không gian nào dài hơn chiều dài nỗi nhớ<br /> <br /> Có khoảng mênh mông nào sâu hơn thẳm tình yêu…”<br /> <br /> Vâng! Làm sao mà đo được tình yêu, em vẫn nhớ  đến anh, chỉ  nhớ  về  phương anh mà <br /> thôi. “Biển như cô gái nhỏ  thầm thì gửi tâm tư” và em cũng gửi gắm một chút tình, một  <br /> chút thương, chút nhớ, một chút quan tâm nhờ  sóng mang đến phương anh xa xôi Nam  <br /> Bắc cách trở.<br /> <br /> Khép lại khổ thơ là cả một nỗi lòng nhớ nhung của em. Nỗi nhớ ấy da diết trìu mến làm  <br /> sao. Nỗi nhớ  ấy luôn thường trực quẩn quanh bên người cô gái và án ngữ  sâu trong lòng <br /> em để  ngay cả  lúc còn thức hay chìm vào giấc ngủ  mà em vẫn nhớ  đến anh. Sóng của  <br /> thiên nhiên nhớ bờ, nhớ bến cứ vỗ rì rào nên còn có thể xem như “sóng thức”. Còn ở đây,  <br /> nỗi nhớ  của em là tiếng gọi từ  tiềm thức,thường trực đấy mà sao quá xa xôi. Đoạn thơ <br /> cũng như khổ  thơ, tác giả  sử dụng thể thơ  năm chữ  ngắn gọn,phù hợp với việc diễn tả <br /> những con sóng xô ngoài đại dương kia cũng như nỗi nhớ của em vậy. Sóng và em sóng <br /> đôi khăng khít,cùng tồn tại để  thể  hiện những khám phá tinh vi của Xuân Quỳnh về  nỗi <br /> nhớ của em. Âm điệu những câu thơ được tạo nên từ sự giao hoán thanh bằng hoặc thanh  <br /> trắc ở cuối mỗi dòng thơ lúc lên bổng lúc xuống trầm giống như những nhịp sóng ở ngoài <br /> đại dương kia. Dường như sóng lòng trở thành sóng thơ, sóng thơ đã diễn tả sóng biển, và  <br /> sóng biển lại thể hiện sóng lòng. Từng con sóng cứ nối tiếp nhau, đuổi theo nhau đến hết  <br /> bài thơ.<br /> <br /> Cũng viết về đề tài tình yêu quen thuộc ấy, Xuân Diệu lại có cảm xúc mãnh liệt, yêu đời  <br /> yêu cuộc sống đến tha thiết “không muốn đi ở mãi vườn trần” làm con chim họa mi ngứa  <br /> cổ cất lên tiếng hót yêu thương:<br /> <br /> “Anh xin làm sóng biếc<br /> <br /> Hôn mãi cát vàng em<br /> <br /> Hôn thật khẽ thật êm<br /> <br /> Hôn êm đềm mãi mãi<br /> <br /> Đã hôn rồi hôn lại<br /> <br /> Hôn đến mãi muôn đời<br /> <br /> Đến tan cả đất trời<br />  Anh mới thôi dào dạt”<br /> <br /> Còn Xuân Quỳnh lại luôn khao khát hướng đến những thứ  bình dị, hồn hậu, khao khát  <br /> được sống trọn vẹn với trái tim người phụ nữ:<br /> <br /> “Em trở về đúng nghĩa trái tim em<br /> <br /> Là máu thịt đời người ai cũng có<br /> <br /> Cũng ngừng đập khi cuộc đời không còn nữa<br /> <br /> Nhưng biết yêu anh ngay cả khi chết đi rồi”<br /> <br /> Những năm thằng Mĩ ném bom ác liệt ấy, biết bao trai gái tuổi 19, 20, 25 “xẻ dọc Trường <br /> Sơn đi cứu nước”. Giếng nước, gốc đa, sân đình là nơi diễn ra những “cuộc chia li màu <br /> đỏ”, đặt bài “Sóng” trong hoàn cảnh ấy ta mới thấy thấm thía biết bao nỗi nhớ của người  <br /> con gái khi yêu. Quả  thật, “Sóng” đã toát lên vẻ  đẹp tâm hồn của người phụ  nữ  Việt  <br /> Nam, một vẻ  đẹp bình dị  giàu tình yêu thương giữa giông bão dòng đời, thật giàu sức <br /> sống như  đóa hoa tình yêu vẫn nở  dọc chiến hào những năm đánh Mĩ, giữa đạn bom ác  <br /> liệt của một thời quá khứ hào hùng.<br />