quá trình hình thành viêm đa dây thần kinh part1

Chia sẻ: Vanthi Bichtram | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:9

Thêm vào BST

Báo xấu

70
lượt xem 6
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Nêu được định nghĩa va những yếu tố dịch tễ học của những loại bệnh lý thần kinh ngoại biên. 2. Trình bày được nguyên nhân va cơ chế sinh bệnh của bệnh lý thần kinh ngoại biên theo lý luận YHCT. 3. Chẩn đoán được 06 thể lâm sang theo YHCT. 4. Trình bày được những nguyên tắc điều trị bệnh lý thần kinh ngoại biên theo YHHD va YHCT.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: quá trình hình thành viêm đa dây thần kinh part1

Bài 26 VIÊM ĐA DÂY THẦN KINH MỤC TIÊU 1. Nªu ®ưîc ®Þnh nghÜa va nh÷ng yÕu tè dÞch tÔ häc cña nh÷ng lo¹i bÖnh lý thÇn kinh ngo¹i biªn. 2. Tr×nh bày ®ưîc nguyªn nh©n va c¬ chÕ sinh bÖnh cña bÖnh lý thÇn kinh ngo¹i biªn theo lý luËn YHCT. 3. ChÈn ®o¸n ®ưîc 06 thÓ l©m sang theo YHCT. 4. Tr×nh bày ®ưîc nh÷ng nguyªn t¾c ®iÒu trÞ bÖnh lý thÇn kinh ngo¹i biªn theo YHHD va YHCT. 5. Tr×nh bày ®ưîc phư¬ng ph¸p ®iÒu trÞ bÖnh lý thÇn kinh ngo¹i biªn (dïng thuèc và kh«ng dïng thuèc cña y häc cæ truyÒn).
6. Gi¶i thÝch ®ưîc c¬ së lý luËn cu¶ viÖc ®iÒu trÞ bÖnh lý thÇn kinh ngo¹i biªn b»ng YHCT. I. §¹I Cư¬NG Tæn thư¬ng thÇn kinh ngo¹i biªn la tËp hîp nhiÒu bÖnh lý víi nh÷ng biÓu hiÖn l©m sàng kh¸c nhau. Kh¸m l©m sàng trong héi chøng nay rÊt quan träng ®Ó cã thÓ t×m ra ®ưîc nguyªn nh©n. ViÖc t×m kiÕm nay cÇn thiÕt ®Õn nçi cho ®Õn tËn ngay nay vÉn ph¸t hiÖn thªm nh÷ng héi chøng míi va lam ph¸t triÓn rÊt nhiÒu cho viÖc ®iÒu trÞ. §· cã rÊt nhiÒu héi chøng ®ưîc ®Þnh nghÜa trưíc ®©y: §Çu tiªn là viªm ®a d©y thÇn kinh (polyneuropathy) víi bÖnh lý tæn thư¬ng hại bªn, ®èi xøng, cã rèi lo¹n c¶m gi¸c hoÆc rèi lo¹n c¶m gi¸c -
vËn ®éng. §©y la bÖnh c¶nh thưêng gÆp nhÊt. Viªm nhiÒu d©y thÇn kinh (multineuropathy, cßn ®ưîc gäi la multiple mononeuropathy) mà biÓu hiÖn cña nã kh«ng ®èi xøng. BÖnh c¶nh nay chñ yÕu gÆp trong nh÷ng bÖnh lý thÇn kinh ngo¹i biªn cã liªn quan ®Õn t×nh tr¹ng viªm ®éng m¹ch nhÊt la viªm nót quanh ®éng m¹ch, bÖnh tiÓu ®ưêng, bÖnh porphyrin. 440 Copyright@Ministry Of Health Cuèi cïng là nh÷ng trưêng hîp viªm ®a rÔ d©y thÇn kinh ma tæn thư¬ng x¶y ra tuÇn tù ë th©n va rÔ thÇn kinh, tæn thư¬ng võa ë xa võa ë gÇn. TÝnh chÊt cÊp hay m¹n cña bÖnh lý nay ®ưîc dùa trªn t×nh tr¹ng diÔn
tiÕn cña bÖnh dưíi hay trªn 6 th¸ng. II. BỆNH LÝ TỔN THƯƠNG THẦN KINH NGOẠI BIÊN THEO YH HIỆN ĐẠI VIÊM ĐA DÂY THẦN KINH BÖnh lý thÇn kinh ngo¹i biªn nay thưêng gÆp nhÊt va cã thÓ xuÊt hiÖn trong nhiÒu bÖnh kh¸c nhau, do nhiÒu nguyªn nh©n kh¸c nhau g©y nªn. 1. Viªm ®a d©y thÇn kinh do dïng thuèc PhÇn lín c¸c trưêng hîp la tæn thư¬ng sîi trôc dÉn ®Õn bÖnh c¶nh rèi lo¹n c¶m gi¸c, hoÆc rèi lo¹n c¶m gi¸c - vËn ®éng; rÊt hiÕm khi chØ biÓu hiÖn rèi lo¹n vËn ®éng. BÖnh lý nay thưêng gÆp h¬n nh÷ng trưêng hîp viªm ®a d©y thÇn kinh (V§DTK) do ®éc chÊt. 1.1. Tæn thư¬ng sîi trôc
TÝnh chÊt chñ yÕu cña bÖnh la b¸n cÊp va m¹n. Nh÷ng dÊu chøng ®Çu tiªn trong phÇn lín c¸c trưêng hîp la rèi lo¹n c¶m gi¸c ë ngän chi, di chuyÓn dÇn vÒ gèc chi. TriÖu chøng næi bËt la tª, gi¶m c¶m gi¸c; hoÆc hiÕm h¬n la ®au ë ngãn ch©n - ban ch©n, sau ®ã la ban tay. BiÓu hiÖn l©m sang giai ®o¹n ®Çu thưêng nghÌo nan gåm gi¶m c¶m gi¸c ®au va nãng l¹nh ë phÇn xa cña chi dưíi va gi¶m ph¶n x¹ g©n gãt. Gi¶m vËn ®éng xuÊt hiÖn trÔ nhÊt va thưêng chØ la dÊu ban ch©n rít. DÊu ®iÖn c¬ cã gi¸ trÞ quan träng. DÊu chøng nay lóc ®Çu xuÊt hiÖn ë chi dưíi, sau ®ã míi xuÊt hiÖn ë chi trªn. Trõ trưêng hîp ®Æc biÖt, dÞch n·o tñy thưêng trong giíi h¹n b×nh thưêng. Gi¶i phÉu bÖnh lý thÇn kinh - c¬ ®«i khi
cÇn thiÕt cho chÈn ®o¸n va cung cÊp tư liÖu gîi ý vÒ mét nguyªn nh©n. Ngõng dïng thuèc sÏ lam gi¶m V§DTK. Tuy nhiªn sù håi phôc cßn tïy thuéc rÊt lín vao c¬ ®Þa (lín tuæi, cã bÖnh kÌm theo… sÏ lam chËm thêi gian håi phôc), thêi gian, møc ®é trÇm träng cña ngé ®éc thuèc va vao nh÷ng yÕu tè c¸ nh©n cßn chưa ®ưîc biÕt râ. 1.1.1. Almitrin (Bismesylate d’) §ưîc ph¸t hiÖn ®Çu tiªn n¨m 1985 bëi GhÐrardi R. va céng sù trªn nh÷ng bÖnh nh©n sau thêi gian dai dïng vectarion (bÖnh ®ưêng h« hÊp m¹n tÝnh). N¨m 1989, Bouche P. va céng sù b¸o c¸o vÒ nh÷ng tai biÕn sau thêi gian dai dïng duxil (phèi hîp gi÷a almitrin va raubasin). 441 Copyright@Ministry Of Health
BÖnh c¶nh la V§DTK thÓ rèi lo¹n c¶m gi¸c - vËn ®éng: rèi lo¹n c¶m gi¸c xuÊt hiÖn trưíc tiªn va ¶nh hưëng ®Õn tÊt c¶ c¸c lo¹i c¶m gi¸c (®au, nhiÖt ®é, rung, c¶m gi¸c b¶n thÓ). BÖnh cã diÔn tiÕn b¸n cÊp, chËm va thưêng cã kÌm gÇy toan th©n. DÊu liÖt vËn ®éng ®Õn trÔ h¬n, xuÊt hiÖn ®Çu tiªn ë phÇn xa cña chi. ChÈn ®o¸n x¸c ®Þnh nhê ®iÖn c¬ va gi¶i phÉu bÖnh (cho thÊy bÖnh ë bao myelin cña c¸c sîi thÇn kinh cã ®ưêng kÝnh trung b×nh va lín). C¸ch ®iÒu trÞ tèt nhÊt la phßng ngõa: kh«ng dïng thuèc trªn bÖnh nh©n cã nguy c¬ ngé ®éc thÇn kinh (tiÓu ®ưêng, suy thËn, ®ang dïng mét lo¹i thuèc ®éc thÇn kinh kh¸c), ngõng ngay thuèc khi xuÊt hiÖn triÖu chøng tª ch©n. 1.1.2. Dapson
RÊt thưêng dïng trong ®iÒu trÞ phong hoÆc mét sè bÖnh ngoai da (như Acne conglobata hoÆc nhiÔm Pneumocystis carinii). Thuèc dÔ g©y ®éc khi dïng ®Õn liÒu > 400mg/ngay trong mét thêi gian dai. BÖnh c¶nh la V§DTK ¶nh hưëng ®Õn phÇn xa cña c¸c sîi trôc vËn ®éng, lam xuÊt hiÖn dÊu liÖt tiÕn triÓn ë c¸c phÇn xa cña tø chi (cã thÓ nÆng h¬n ë chi trªn) va kÌm theo teo c¬. DÊu rèi lo¹n c¶m gi¸c thưêng hiÕm gÆp. 1.1.3. DDC va DDI §©y la 2 lo¹i thuèc ®ưîc dïng gÇn ®©y ®Ó ®iÒu trÞ nhiÔm HIV, nhÊt la nh÷ng trưêng hîp kh¸ng hoÆc kh«ng dung n¹p víi zidovudin. BÖnh c¶nh la V§DTK kiÓu rèi lo¹n c¶m gi¸c, møc ®é nÆng nhÑ tïy thuéc vao liÒu thuèc sö dông.
TÝnh chÊt l©m sang ®Æc biÖt la ®au kiÓu nãng r¸t c¸c ®Çu chi. BÖnh lui dÇn sau khi ngõng thuèc. 1.1.4. Disulfiram Thưêng dïng trong ®iÒu trÞ nghiÖn rưîu, thưêng g©y bÖnh c¶nh V§DTK kiÓu rèi lo¹n c¶m gi¸c va ®au. LiÒu cã thÓ g©y ®éc khi trªn 125mg/ngay (Palliyath SK. 1990). 1.1.5. Isoniazid G©y bÖnh c¶nh V§DTK kiÓu rèi lo¹n c¶m gi¸c, cã thÓ phßng ngõa víi B6. 1.1.6. Lithium Thưêng g©y V§DTK thÓ rèi lo¹n vËn ®éng, lam liÖt c¶ tø chi. Cã thÓ kÕt hîp víi mét sè bÖnh c¶nh n·o cÊp trÇm träng. 442 Copyright@Ministry Of Health