Sáng kiến kinh nghiệm Mầm non: Một số biện pháp nâng cao hiệu quả hoạt động làm quen với tác phẩm văn học cho trẻ 5-6 tuổi

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: DOC | Số trang:16

Thêm vào BST

Báo xấu

14
lượt xem 6
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Mục đích nghiên cứu sáng kiến "Một số biện pháp nâng cao hiệu quả hoạt động làm quen với tác phẩm văn học cho trẻ 5-6 tuổi" nhằm cho trẻ tham gia vào hoạt động làm quen với tác phẩm Văn học thường xuyên phải tạo cho trẻ cảm xúc hứng thú tích cực tham gia vào hoạt động để nâng cao chất lượng cảm thụ tác phẩm văn học nhằm giúp trẻ phát triển về cảm xúc và ngôn ngữ.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Sáng kiến kinh nghiệm Mầm non: Một số biện pháp nâng cao hiệu quả hoạt động làm quen với tác phẩm văn học cho trẻ 5-6 tuổi

PHẦN THỨ I: ĐẶT VẤN ĐỀ Tên đề tài: “ Một số biện pháp nâng cao hiệu quả hoạt động làm quen với tác phẩm văn học cho trẻ 5-6 tuổi” 1. Lý do chọn đề tài Như chúng ta đã biết ngôn ngữ là phương tiện giao tiếp để hình thành và phát triển nhận thức của con người. Từ khi lọt lòng mẹ đến lúc chập chững tập đi, tập nói đến lúc trẻ biết viết, đọc thì văn học là chiếc cầu nối, là phương tiện dẫn dắt trẻ, nói những tiếng nói đi những bước đi đầu tiên. Ca dao, thơ, truyện kể là những phương tiện hữu hiệu trong việc giáo dục trẻ lòng yêu thiên nhiên, yêu quê hương đất nước, tình yêu mến bạn bè, với những người thân, biết được việc làm tốt, biết yêu cái đẹp. Hoạt động làm quen với văn học có vai trò quan trọng trong việc giáo dục trí tuệ, đạo đức, thẩm mỹ mà nó ảnh hường vô cùng to lớn đến sự phát triển ngôn ngữ của trẻ, nó không chỉ rèn luyện trẻ phát âm đúng, phát triển vốn từ mà nó rèn luyện phát triển lời nói mạch lạc. Ngôn ngữ mạch lạc là phương tiện vạn năng, trọn vẹn và có hiệu quả để trẻ giao tiếp có văn hóa. Văn học đối với trẻ thơ là một hoạt động quan trọng trong chương trình chăm sóc, giáo dục trẻ. Mục đích của việc cho trẻ làm quen với tác phẩm văn học là hình thành cho trẻ những năng lực đầu tiên cần thiết cho sự phát triển trí tuệ. Hoạt động trí óc, khả năng tư duy, so sánh, nhận xét, đặc biệt là sự phát triển ngôn ngữ. Thông qua ngôn ngữ, trẻ trao đổi những nhu cầu, nguyện vọng của trẻ và tiếp thu kiến thức, qua ngôn ngữ, trẻ có thể cho người lớn biết những tâm tư, nguyện vọng của trẻ. Thông qua sự giao tiếp với bạn bè trẻ được rèn luyện những kỹ năng, kỹ xảo đầu tiên mang tính tập thể. Thông qua giao tiếp hàng ngày với người lớn, giáo viên giúp trẻ tiếp thu những tri thức ban đầu, hình thành những hành vi chuẩn mực, những phẩm chất đạo đức. Ở tuổi mẫu giáo nhận thức của trẻ đã ở mức độ cao hơn so với độ tuổi nhà trẻ. Đặc biệt ở trẻ 5-6 tuổi lứa tuổi này trẻ luôn khao khát nhận thức, khám phá thế giới hiện thực xung quanh, đây là lứa tuổi phát triển khá hoàn chỉnh về khả năng giao tiếp, giai đoạn phát triển mạnh về ngôn ngữ nên trẻ rất nhạy cảm với nghệ thuật ngôn từ, âm điệu, hình tượng của các bài hát ru, đồng dao, ca dao, dân ca sớm đi sâu vào tâm hồn trẻ thơ. Trong những năm qua, việc cho trẻ làm quen với tác phẩm văn học tôi đã thực hiện thường xuyên đạt hiệu quả song vẫn còn những tồn tại về kiến thức, kỹ năng dạy trẻ hoạt động này. Bên cạnh đó vẫn còn một giáo viên trong lớp, mới vào nghề thiếu kinh nghiệm khả năng cảm nhận tác phẩm văn học, đọc thơ, kể chuyện còn hạn chế giọng đọc và cách phối hợp ánh mắt, cử chỉ, điệu bộ _____________________________1/14_______________________________
minh họa chưa bộc lộ cảm xúc hấp dẫn cuốn hút trẻ, phương pháp lồng ghép tích hợp chưa linh hoạt sáng tạo kết quả trên trẻ chưa cao. Do vậy kết quả dạy trên trẻ còn hạn chế, sự tiếp thu các tác phẩm văn học của trẻ không đồng đều chưa phát huy được tính tích cực tư duy cho trẻ hiện nay. Từ những lý do trên tôi mạnh dạn tiến hành thực hiện đề tài: “Một số biện pháp nâng cao hiệu quả hoạt động làm quen với tác phẩm Văn học cho trẻ 5-6 tuổi ”. 1.1.Cơ sở lý luận: Văn học là một môn học cần thiết và không thể thiếu được trong cuộc sống con người, đặc biệt là trẻ Mầm non nó là phương tiện phát triển ngôn ngữ cho trẻ có đủ vốn từ để nói năng lưu loát, diễn đạt gãy gọn. Mỗi tác phẩm văn học như là viên ngọc quý trong cuộc sống , nó bay bổng tạo nên những khúc nhạc làm cho cuộc sống đời thường thêm chất thơ. Vậy làm thế nào để cho trẻ cảm nhận được những chất thơ trong cuộc sống, cảm nhận được các giá trị nghệ thuật đặc sắc của tác phẩm trong đó có tình yêu tổ quốc, yêu quê hương, yêu tiếng mẹ đẻ, yêu nhân dân, ý thức giữ gìn và bảo vệ cây xanh, có cách chăm sóc và bảo vệ với mọi sinh vật trên trái đất… Tôi thiết nghĩ đó là việc làm mà mọi giáo viên chúng ta như đang tìm cách đi nhẹ nhàng nhất và có hiệu quả nhất cho riêng mình. Nhìn nhận một cách cụ thể hơn chúng ta thấy rằng chương trình làm quen với văn học đã có nhiều thể loại, đã có một số tác phẩm văn học nước ngoài được dịch và biên soạn lại để dạy trẻ được phân theo các lứa tuổi đáp ứng nhu cầu nhận thức của trẻ. Để dẫn dắt trẻ trở về với đời sống văn hóa vật chất, đời sống tinh thần của cha ông và trở về với cội nguồn dân tộc hay có những hiểu biết nhất định về văn hóa các nước trên thế giới. Nhưng làm như thế nào để các con cảm nhận được những giá trị nghệ thuật độc đáo của các tác phẩm văn học ấy. Đó lại là điều trăn trở của rất nhiều nhà giáo sư phạm. Thực tế trong các trường Mầm non khả năng cảm thụ tác phẩm văn học, hay các kỹ năng đọc kể diễn cảm của một số giáo viên còn hạn chế, thiếu tính sáng tạo trong quá trình cho trẻ làm quen với tác phẩm văn học. Từ những cơ sở trên tôi thiết nghĩ: Việc nâng cao hiệu quả cho trẻ làm quen với văn học là một việc làm thiết thực, các giáo viên phải không ngừng học hỏi và nâng cao nghệ thuật giảng dạy nhằm phát triển xúc cảm ngôn ngữ cho trẻ đạt hiệu quả tốt nhất. 1.2.Cơ sở thực tiễn: _____________________________2/14_______________________________
Trong chương trình giáo dục Mầm non lĩnh vực phát triển ngôn ngữ là một nội dung giáo dục quan trọng, có ảnh hưởng lớn đến sự phát triển nhân cách, ý thức của trẻ nên được nhà trường rất quan tâm và chú trọng. Tôi luôn mong muốn đem đến cho trẻ kiến thức, kỹ năng tốt nhất để trẻ phát triển một cách toàn diện. Thông qua thơ ca và kể truyện chọn lọc phù hợp, trẻ được tiếp xúc với lời hay ý đẹp, được giáo dục về mặt tình cảm, đạo đức xã hội, đồng thời khơi dậy mặt năng khiếu, thẩm mỹ ở trẻ. Làm quen với tác phẩm văn học hình thành cho trẻ lòng yêu thiên nhiên, yêu Tổ Quốc, tình yêu thương con người. Từ đó tôi nhận thấy bộ môn : “ Làm quen tác phẩm Văn học có tầm quan trọng trong việc phát triển nhận thức, giáo dục đạo đức, giáo dục thẩm mỹ. Vì vậy tôi chọn đề tài: “ Một số biện pháp nâng cao hiệu quả hoạt động làm quen với tác phẩm Văn học cho trẻ 5-6 tuổi ” với mong muốn tìm tòi những biện pháp nâng cao hiệu quả hoạt động tác phẩm văn học đối với trẻ, phát huy được tính tích cực cá nhân – tự tin – độc lập – sáng tạo – hình thành tư duy – khả năng ghi nhớ có chủ đích. 2. Mục đích nghiên cứu Mục đích cho trẻ tham gia vào hoạt động làm quen với tác phẩm Văn học thường xuyên phải tạo cho trẻ cảm xúc hứng thú tích cực tham gia vào hoạt động để nâng cao chất lượng cảm thụ tác phẩm văn học nhằm giúp trẻ phát triển về cảm xúc và ngôn ngữ. 3. Đối tượng nghiên cứu Trẻ Mẫu giáo lớn 5 -6 tuổi nơi tôi công tác. Tổng số trẻ: 30 trẻ. 4. Đối tượng khảo sát, thực nghiệm Cô giáo lớp 5 tuổi khảo sát trên 3 hoạt động có sự đánh giá của Ban giám hiệu và tổ chuyên môn, hoạt động làm quen tác phẩm Văn học trong năm học 2019- 2020 và 30 trẻ mẫu giáo lớn 5-6 tuổi A1. 5. Phương pháp nghiên cứu Phương pháp nghiên cứu lý thuyết. Phương pháp điều tra, bám sát tình hình thực tế. Phương pháp quan sát, tổng hợp số liệu. Phương pháp khảo sát tiết dạy. Phương pháp thực nghiệm sư phạm. Phương pháp phân tích kết quả, nghiên cứu bằng thống kê toán học. 6. Phạm vi nghiên cứu và thời gian thực hiện đề tài. _____________________________3/14_______________________________
Đề tài được thực hiện trong năm học từ tháng 9 năm 2020 đến tháng 6 năm 2021 tại lớp mẫu giáo lớn 5 tuổi A1. PHẦN THỨ II: GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ 1.Cơ sở lý luận để giải quyết vấn đề. Như chúng ta đã biết ở lứa tuổi mầm non “ học mà chơi, chơi mà học”, tất cả các hoạt động đều quan trọng đối với trẻ trong đó phải kể đến là hoạt động làm quen với tác phẩm văn học. Hoạt động này đóng vai trò to lớn trong chương trình chăm sóc giáo dục trẻ. Vì thế chúng ta thấy được việc nâng cao chất lượng dạy trẻ làm quen với tác phẩm văn học là vấn đề quan trọng trong đổi mới hình thức tổ chức giáo dục mầm non. Mỗi đứa trẻ sinh ra đều có một đặc điểm tâm sinh lý khác nhau, mỗi trẻ có nhận thức khác nhau Để trẻ hứng thú trong tiết học Làm quen với tác phẩm văn học giáo viên phải tổ chức tiết học đó sao cho đạt hiệu quả. Đọc thơ thật diễn cảm, tự nhiên, kể lại truyện sáng tạo, hóa thân vào các nhân vật trong các vai diễn trò chơi đóng kịch…Từ đó trẻ tham gia các hoạt động tích cực, sáng tạo. Giáo dục Mầm non ngày một thay đổi và phát triển. Hoạt động làm quen tác phẩm Văn học không phải là hoạt động độc lập, không theo một quy trình phân chia thành nhiều tiết như trước đây, không gò bó theo cấu trúc trong khi tổ chức hoạt động. Từ đó tôi nhận thấy rằng bộ môn làm quen tác phẩm Văn học có tầm quan trọng rất lớn trong việc phát triển nhận thức, giáo dục đạo đức, giáo dục thẩm mỹ và qua các tiết học đọc thơ, kể truyện làm giàu vốn từ cho trẻ, rèn luyện khả năng phát âm và cách diễn đạt mạch lạc. Các tác phẩm thơ truyện chỉ có thể phát huy hết tác dụng của nó cô giáo biết truyền tải được tư tưởng, cảm xúc của tác giả và nội dung tác phẩm thông qua các hình thức nghệ thuật hấp dẫn, phong phú, đa dạng. Qua đó giúp trẻ phát huy tính tích cực, tự tin, độc lập, sáng tạo, hình thành tư duy, khả năng ghi nhớ có chủ định, những tình cảm đạo đức tốt đẹp có khả năng hoạt động nghệ thuật, sáng tạo. Qua các tác phẩm văn học còn giúp trẻ phát triển về mặt thẩm mỹ, thông qua những từ ngữ, hình ảnh đẹp trong tác phẩm văn học, giúp trẻ cảm nhận được cái hay, cái đẹp trong cuộc sống xung quanh mình. Để đạt được điều đó, ngay từ đầu năm học tôi đã suy nghĩ và lựa chọn : “ Một số biện pháp nâng cao hiệu quả hoạt động làm quen tác phẩm Văn học cho trẻ Mẫu giáo lớn 5-6 tuổi” tại lớp mình. 2. Khảo sát thực trạng _____________________________4/14_______________________________
2.1. Khảo sát thực tế. Đối với tôi trong năm học 2020 - 2021 được ban giám hiệu phân công dạy lớp 5 tuổi A1 số trẻ là 30 cháu. So với thực tế trong quá trình giảng dạy tôi có nhiều thuận lợi và khó khăn sau. *Thuận lợi: Bản thân tôi là một giáo viên rất yêu nghề mến trẻ, có nhiều kinh nghiệm chăm sóc giáo dục trẻ, có trình độ chuyên môn vững vàng được phụ huynh tin yêu. Lớp tôi được BGH nhà trường, tổ chuyên môn luôn quan tâm giúp đỡ tôi về chuyên môn, nghiệp vụ, chỉ đạo sát sao việc thực hiện quy chế chuyên môn của các lớp. Lớp được trang bị tương đối đầy đủ cho việc dạy và học, có trang thiết bị công nghệ thông tin hiện đại. Nhận thức của phụ huynh đã được nâng cao, phụ huynh ủng hộ nhiệt tình các phong trào của lớp và quan tâm đến trẻ. Đa số trẻ đi lớp chuyên cần, các cháu ngoan có nề nếp. * Khó khăn: Lớp Mẫu giáo 5 – 6 tuổi A1 có 30 trẻ: Trong đó : - 10 trẻ nữ - 20 trẻ nam Một số trẻ còn ngọng do tiếng địa phương, lỗi phát âm, lỗi diễn cảm. Các kỹ năng đọc, kể diễn cảm, sáng tạo trước tập thể của trẻ còn hạn chế. Đồ dùng sáng tạo cho trẻ Làm quen với tác phẩm văn học còn ít, chưa có nhiều mô hình truyện, thơ dạy trẻ. Giáo viên chưa thật diễn cảm, sáng tạo trong quá trình cho trẻ làm quen với các tác phẩm văn học. Giáo viên tuổi còn trẻ và đang trong độ tuổi sinh con vì vậy kinh nghiệm giảng dạy còn hạn chế, lựa chọn nội dung dạy kết hợp các phương thức sáng tạo còn gặp nhiều khó khăn. 3. Số liệu điều tra trước khi thực hiện. *Bảng số liệu điều tra trước khi thực hiện Trước khi thực hiện tôi đã tiến hành khảo sát trên 3 giờ hoạt động học có chủ đích với số trẻ là 30 cháu. Mời Ban giám hiệu dự giờ và đánh giá kết quả cụ thể như sau: a. Đối với cô: Minh chứng hình ảnh 1a : ( Khảo sát đối với cô) b. Đối với trẻ: _____________________________5/14_______________________________
Minh chứng hình ảnh 1b : ( Khảo sát đối với trẻ) Nhận xét: Nhìn vào bảng điều tra thực trạng ban đầu ta thấy: - Khả năng hiểu và cảm thụ tác phẩm văn học còn hạn chế, có 13,3% trẻ ở mức độ yếu - Khả năng trẻ trả lời câu hỏi của cô còn rất nhiều hạn chế, có tới 16,7% trẻ ở mức độ yếu - Khả năng trẻ đọc thơ diễn cảm cũng chưa cao, có 13,3% trẻ ở mức độ yếu - Khả năng hứng thú trong hoạt động làm quen với tác phẩm văn học còn chưa cao, trẻ yếu chiếm 10%. 4. Các biện pháp thực hiện. 4.1. Nghiên cứu chương trình, xây dựng kế hoạch của lớp và kế hoạch cho trẻ làm quen với văn học. 4.2. Xây dựng môi trường trong và ngoài lớp học và làm đồ chơi sáng tạo để thu hút trẻ tích cực, hứng thú với hoạt động cho trẻ làm quen với tác phẩm văn học. 4.3. Thường xuyên trao đổi trong tổ chuyên môn đóng góp ý kiến để nâng cao chất lượng tổ chức hoạt động Làm quen với tác phẩm văn học. 4.4. Lập kế hoạch dạy trẻ qua hình thức quay video và zoom ( do diễn biến dịch bệnh Covid – 19). 4.5. Phối kết hợp với phụ huynh giúp trẻ làm quen với tác phẩm văn học đạt hiệu quả cao. * Những biện pháp cụ thể. 4.1. Nghiên cứu chương trình, xây dựng kế hoạch của lớp và kế hoạch cho trẻ làm quen với văn học. Từ việc khảo sát chất lượng trẻ của lớp đầu năm học. Qua nghiên cứu kế hoạch chỉ đạo của nhà trường và Ban giám hiệu cùng tổ chuyên môn, dựa vào phiên chế của năm học của nhà trường. Tôi đã xây dựng kế hoạch cụ thể của lớp theo từng tháng, từng tuần sao cho phù hợp với thực tế và điều kiện của lớp, khả năng nhận thức của trẻ Ví dụ: Chủ đề - sự kiện tháng 1: “ Động Vật” gồm 5 tuần Thời Nội dung dạy trẻ Chuẩn bị đồ dùng, đồ chơi Đánh giá kết gian sáng tạo quả thực hiện Tháng 1 Kể chuyện: Truyện: Tranh truyện, Làm sa bàn Với sự chuẩn Tuần 1 Cáo thỏ và gà trống các nhân vật bằng rối dẹt bị tốt về nội cắt rời. dung dạy trẻ Xây dựng giáo án điện tử và chuẩn bị Đĩa nhạc. về đồ dùng, _____________________________6/14_______________________________
Làm đĩa có nội dung câu đồ chơi sáng chuyện. tạo phong Kể chuyện: Dê đen Làm mô hình sa bàn câu phú hấp dẫn Tuần 2 và dê trắng chuyện, các nhân vật cắt kết quả là trẻ rời. rất hứng thú Làm rối tay, rối ngón tay học bài. các nhân vật trong câu truyện. Xây dựng giáo án điện tử. Đĩa nhạc. Làm đĩa về nội dung câu truyện. Tuần 3 Thơ: Mèo đi câu cá. Tranh thơ, làm sa bàn hồ nước, cá, rong làm bằng xốp và giấy. Xây dựng giáo án điện tử Đĩa nhạc các bài hát trong chủ đề - sự kiện tháng. Video có nội dung bài thơ. Tuần 4 Kể chuyện: Dê con Làm mô hình lớp học nhanh trí Làm rối tay các nhân vật trong chuyện, bằng giấy bìa bóng kính đề can, các nhân vật có tay cầm. Xây dựng giáo án điện tử Sưu tầm các bài hát có trong chủ đề - sự kiện. Video về nội dung câu truyện. Trong quá trình thực hiện kế hoạch tôi luôn chú ý tới việc đánh giá kết quả của trẻ ở cuối mỗi chủ đề - sự kiện , cũng như hiệu quả giáo dục trẻ để rút kinh nghiệm cho những tháng tiếp theo. (Minh chứng hình ảnh 2a+2b: Sa bàn kể truyện + một số con rối sử dụng trong bài dạy.) _____________________________7/14_______________________________
Nhờ có kế hoạch cụ thể cùng với sự chuẩn bị chu đáo đồ dùng trực quan, đồ chơi , giáo án cho trẻ. Tôi đã chủ động hơn trong việc chuẩn bị các tiết dạy và tổ chức các hoạt động cho trẻ Làm quen với tác phẩm văn học. Tôi cảm thấy rất tự tin mỗi khi Ban giám hiệu dự giờ đột xuất mà có được sự bình tĩnh nhờ sự chuẩn bị chu đáo. Từ đó các tiết dạy của tôi được đánh giá cao.Tôi nhận thấy nếu làm việc không có kế hoạch cụ thể thì sẽ không có hiệu quả cao. 4.2. Xây dựng môi trường lớp học và làm đồ chơi sáng tạo để thu hút trẻ tích cực hứng thú với hoạt động cho trẻ Làm quen với tác phẩm văn học. Tạo môi trường học tập phong phú đẹp mắt trong lớp học có vai trò quan trọng đến hứng thú của trẻ khi đến lớp và các hoạt động vui chơi. Ngay từ đầu năm học tôi được Ban giám hiệu nhà trường hướng dẫn cụ thể cách làm đồ dùng trực quan, học tập cách trang trí qua các buổi kiến tập, tham quan ở trường bạn tôi cùng giáo viên trong lớp bắt tay ngay vào việc trang trí lớp theo từng chủ đề - sự kiện, bố trí các góc mảng hợp lý vừa tấm mắt của trẻ. Đặc biệt tôi sử dụng màu sắc luôn tươi sáng, sắp xếp đồ dùng đồ chơi khoa học gọn gàng hợp lý. Lớp học của tôi rất thân thiện toát lên vẻ đẹp trong sáng của thế giới trẻ thơ làm cho các cháu rất thích đến lớp. Tôi luôn tạo bầu không khí vui tươi trong lớp để mỗi ngày trẻ đến lớp là một ngày vui, tôi luôn chú ý đến việc xây dựng góc sáng tạo và các góc mở cho trẻ. Ở đó trẻ được tự tạo ra sản phẩm của mình được chơi hết mình với nó. Hàng ngày trẻ cùng nhau tìm kiếm nguyên liệu tự làm theo gợi ý hướng dẫn của cô. Kết quả là trẻ rất hứng thú chơi mỗi khi trẻ đến lớp trẻ thường tới góc đó tham gia chơi. Chính từ đó tôi đã tạo ra cho trẻ thói quen tốt, hoạt động sôi nổi tích cực học tập giúp trẻ phát triển vốn từ giao tiếp mạch lạc, các kỹ năng đọc kể diễn cảm, sáng tạo của trẻ cũng được nâng cao. Chính vì vậy tôi sưu tầm những nguyên vật liệu dễ tìm ở địa phương kết hợp với sự ủng hộ của phụ huynh (bìa cát tông, xốp, vỏ hộp…) để làm đồ dùng tự tạo dạy trẻ. *Làm đồ chơi mô hình sáng tạo để dạy trẻ Ví dụ: Chủ đề - sự kiện tháng 1 "Động vật” tôi dùng vỏ chai loại nhỏ, giấy xốp, giấy gói hoa các màu cắt tỉa, dán tạo thành đàn cá, rong rêu, và sử dụng sa bàn.Tôi có thể sử dụng trong hoạt động đọc thơ “Rong và cá”. Với các loại giấy màu tôi lựa chọn màu sắc tươi sáng để cắt, dán tạo thành những chiếc mũ cho trẻ đội trong hoạt động đọc thơ, kể truyện, đóng kịch ở mỗi chủ đề - sự kiện trong tháng. (Minh chứng hình ảnh 3a: Một số con rối dẹt) _____________________________8/14_______________________________
Thông qua hoạt động đón trẻ, hoạt động góc, hoạt động ngoài trời, hoạt động ăn trưa, hoạt động trong các ngày lễ hội, hoạt động chiều và hoạt động trả trẻ. Đây là những mốc thời gian quan trọng để lồng ghép các tác phẩm văn học giúp trẻ hứng thú và tham gia hoạt động một cách có hiệu quả hơn. *Hoạt động góc: Đây là một hoạt động chủ đạo của trẻ Mẫu giáo, một hoạt động mà trẻ thích nhất bởi khi chơi trẻ luôn trong trạng thái tích cực tìm hiểu tính chất, tác dụng và quan hệ của các sự vật, từ đó có thể đi sâu tìm hiểu sự vật hơn. Chính vì thế tôi đã tiến hành xây dựng góc Văn học (vườn cổ tích) để trẻ có thêm cơ hội được tham gia, việc xây dựng góc Văn học cũng là một biện pháp hữu hiệu để trẻ thực hiện tốt hoạt động làm quen với Văn học. Ở góc này tôi sắp xếp các câu truyện ngăn nắp có thẩm mỹ và thuận tiện khi sử dụng, tôi luôn thay đổi tranh ảnh cho phù hợp với từng chủ đề - sự kiện và thường xuyên bổ sung nhiều tranh truyện mới hấp dẫn trẻ để thu hút trẻ vào hoạt động. Ví dụ: Ở góc học tập trẻ có thể sử dụng tranh truyện và tập kể truyện theo tranh hay sử dụng rối kể lại câu truyện đã được nghe. (Minh chứng hình ảnh 3b: Trẻ tham gia hoạt động học góc học tập) 4.3. Thường xuyên kết hợp trong tổ chuyên môn đóng góp ý kiến để nâng cao chất lượng tổ chức hoạt động Làm quen với tác phẩm Văn học. Mỗi giáo viên chúng ta đều biết tổ chuyên môn trong trường có vai trò quan trọng trong tập thể một nhà trường, tổ chuyên môn giúp nhà trường thực hiện tốt nhiệm vụ năm học. Mỗi lần sinh hoạt các giáo viên lại cùng trao đổi thảo luận, đánh giá mặt tốt mặt hạn chế, giúp đỡ nhau cùng tiến bộ. Hiểu được điều đó tôi thường chủ động đưa ra cách làm đồ dùng đồ chơi, cách gây hứng thú, hay cách đặt câu hỏi vào từng hoạt động kể chuyện đọc thơ.., cách sử dụng đồ dùng trực quan sinh động… để tổ chuyên môn thảo luận đóng góp ý kiến cho tôi và mỗi người đã có ý kiến hay giúp cho tôi thực hiện tốt các hoạt động. Qua đó tôi tích lũy được kinh nghiệm cho bản thân và xây dựng cho mình những bài dạy hay, hiệu quả qua các giờ hoạt động cho trẻ làm quen với tác phẩm Văn học trẻ nhanh hiểu bài và hiểu sâu hơn. (Minh chứng hình ảnh 4: Tổ chuyên môn họp và lên kế hoạch) 4.4. Lập kế hoạch dạy trẻ qua hình thức quay video và zoom ( do diễn biến dịch bệnh Covid – 19 học sinh nghỉ học ). Trong năm học 2019 – 2020 nghành giáo dục có sự thay đổi lớn do dịch bệnh Covid – 19 bùng phát với diễn biến phức tạp. Vì vậy học sinh cả nước phải nghỉ học để đảm bảo an toàn tuyệt đối sức khỏe của trẻ. Đây là điều trăn trở, nỗi _____________________________9/14_______________________________
lo âu của cả nước và là mối quan tâm chung của toàn xã hội đặc biệt là đội ngũ giáo viên người truyền thụ trực tiếp kiến thức cho học sinh. Trước tình hình đó Phòng giáo dục đã lên kế hoạch chỉ đạo và triển khai cụ thể tới các hà trường nội dung ôn tập kiến thức tại nhà và các hoạt động học trong chương trình học kỳ I. Với chức vụ là tổ trưởng tổ Mẫu giáo tôi đã tìm tòi, nghiên cứu cùng tổ chuyên môn lên kế hoạch và tìm ra biện pháp quay video trực tiếp bài dạy do các cô giáo trong tổ 5 tuổi thực hiện gửi lên nhóm lớp, học sinh xem trực tiếp và tiếp thu kiến thức dễ dàng. Cùng với hình thức gửi video thì phần mềm zoom đã mang tới kết quả đáng mong đợi. Thông qua hình thức học này cô và trẻ trực tiếp tương tác với nhau. Trẻ với trẻ được giao lưu và nhìn thấy mặt nhau. Qua hình thức học này giáo viên không chỉ truyền đạt cho học sinh kiến thức mà còn giúp các em tiếp cận với công nghệ thông tin. Không những thế trẻ còn được trao đổi để phát triển vốn từ, sự mạnh dạn, tự tin trước đám đông. Đối với những trẻ do lý do nào đó không tham gia buổi học chúng tôi đã ghi lại video bài giảng và gửi lại cho trẻ giúp các con ôn tập kiến thức. (Minh chứng hình ảnh 5: Trẻ tham gia học online trên phần mềm zoom) Qua phần mềm zoom trẻ hứng thú hơn khi tham gia tiết học và kết quả đạt được là 100% học sinh tham gia và đạt kết quả tốt. 4.5. Phối kết hợp với phụ huynh để dạy trẻ làm quen với tác phẩm văn học đạt kết quả tốt . Ngay từ đầu năm học tôi tổ chức họp phụ huynh, dựa trên kế hoạch của nhà trường, tôi thông báo về tình hình, kế hoạch chăm sóc giáo dục trẻ của lớp trong năm học. Thông qua góc tuyên truyền đầu năm tôi chú trọng việc xây dựng góc tuyên truyền thật khoa học, hấp dẫn, bảng tuyên truyền đặt ở cửa lớp để phụ huynh tiện theo dõi. Bên cạnh đó tôi xây dựng kế hoạch hoạt động của trẻ hàng ngày, hàng tuần để khi các bậc phụ huynh đưa con em mình đến lớp hay khi đón trẻ ra về đều nắm được việc hoạt động trong tuần của trẻ. Từ đó tôi đã trao đổi với phụ huynh về việc tiếp thu kiến thức của trẻ ở trường đặc biệt là hoạt động cho trẻ làm quen với tác phẩm văn học giúp cho trẻ phát triển ngôn ngữ, tư duy tốt hơn. Bên cạnh đó, tôi cũng vận động phụ huynh ủng hộ các nguyên vật liệu, chai nhựa bỏ...để làm đồ dùng phục vụ trong quá trình dạy trẻ làm quen với tác phẩm văn học. Đồ dùng sáng tạo, đẹp thu hút trẻ giúp trẻ hứng thú và tiếp thu bài một cách hiệu quả nhất. _____________________________10/14_______________________________
(Minh chứng hình ảnh 6a+6b : Bổ sung bài thơ, câu truyện vào góc tuyên truyền+ Trao đổi thông tin với phụ huynh.) Bản thân tôi thiết nghĩ là một giáo viên Mầm non không chỉ đến lớp truyền đạt cho trẻ những bài hát, bài múa như phụ huynh từng nghĩ, đặc biệt trường tôi đang công tác là một trường ở nông thôn, phụ huynh chủ yếu là người dân lao động chân, tay. Nhận thức còn nhiều hạn chế nên từ những điều đó bản thân tôi luôn cố gắng để có thể truyền đạt tới trẻ một cách hiệu quả nhất để nhận thức của phụ huynh không còn có quan niệm đó nữa. Làm quen với tác phẩm Văn học là bộ môn gần gũi và thực tế để trẻ phát huy được tính tích cực của mình. Và cũng qua các tác phẩm văn học tôi đã truyền đạt tới các em những kỹ năng sống trong cuộc sống hàng ngày. Và chính từ những điều tưởng chừng như chỉ lứa tuổi khác mới nhận thức được thông qua các bài thơ, câu truyện, bài vè, ca dao… trẻ lớp tôi đã hiều sâu hơn về đạo lý, cái đẹp trong cuộc sống xung quanh mình. Phụ huynh không còn quan niệm cô giáo Mầm non chỉ biết dạy múa, dạy hát mà còn dạy các em qua các hoạt động khác giúp các em biết thể hiện tình yêu thương với thế giới xung quanh mình. Và điều quan trọng là các em hiểu về tình cảm yêu thương giữa người và người trong cuộc sống. _____________________________11/14_______________________________
PHẦN THỨ III: KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ 1.KẾT LUẬN * Bảng số liệu thực hiện đề tài đối chứng với kết quả hoạt động đầu năm. Sau một năm tiến hành nghiên cứu và thực hiện đề tài đối chứng với kết quả hoạt động. Bảng hoạt động Làm quen với tác phẩm Văn học được thực hiện trong năm học, mỗi hoạt động có đánh giá của Ban giám hiệu nhà trường và đạt kết quả như sau: (Minh chứng hình ảnh 7a: Bảng số liệu của cô sau khi thực hiện) (Minh chứng hình ảnh 7b: Bảng số liệu của trẻ sau khi thực hiện) Nhận xét sau thời gian thực hiện đề tài, tôi nhận thấy sự chuyển biến rõ nét trong chất lượng dạy và chất lượng làm quen với Văn học của trẻ . Khả năng hiểu và cảm thụ tác phẩm văn học đã tốt hơn nhiều so với đầu năm, không còn trẻ ở mức độ trung bình và mức độ yếu. Khả năng trả lời câu hỏi của cô đạt mức yêu cầu không có trẻ ở mức độ trung bình và mức độ yếu. Khả năng đọc thuộc thơ diễn cảm đã có những chuyển biến tích cực ở đa số trẻ được nâng lên rõ rệt số trẻ ở mức trung bình chiếm 3,3 %. Khả năng hứng thú trong hoạt động cho trẻ làm quen với văn học chiếm tỉ lệ rất cao, tỷ lệ trẻ ở mức tốt đạt 83,3%. Từ những việc làm cụ thể và những kết quả đã đạt được tôi đã rút ra một số kinh nghiệm để thực hiện hoạt động làm quen với văn học cho trẻ 5-6 tuổi như sau: - Khảo sát chất lượng đầu năm thấy rõ thuận lợi và khó khăn để tìm ra hướng giải quyết. - Trước mỗi tiết dạy phải nghiên cứu kỹ bài soạn, nắm chắc nội dung yêu cầu trọng tâm của từng tiết dạy, tìm tòi những phương pháp hay trong tài liệu, sưu tập, trên Internet….để áp dụng vào bài dạy, sử dụng hình thức linh hoạt thích hợp nhưng không nên quá lạm dụng. - Người giáo viên phải có tinh thần trách nhiệm cao với công việc của mình, yêu nghề, mến trẻ, không ngại khó khăn vất vả và phải biết xây dựng kế hoạch thực hiện công tác chăm sóc giáo dục trẻ phù hợp với điều kiện thực tế với trẻ trong lớp của mình. - Sáng tạo đổi mới hình thức tổ chức các hoạt động giáo dục trẻ. Đặc biệt cần tích cực áp dụng công nghệ thông tin hiện đại trong quá trình dạy trẻ nhằm nâng cao hiệu quả tiết dạy. - Thường xuyên dự giờ các bạn đồng nghiệp, trao đổi, học hỏi, qua các buổi sinh hoạt chuyên môn khối mẫu giáo để đúc rút kinh nghiệm cho bản thân. _____________________________12/14_______________________________
- Tăng cường làm đồ dùng đồ chơi, sa bàn, mô hình, các loại rối nhân vật để gây hứng thú và sử dụng trong khi dạy trẻ. - Trong quá trình cho trẻ làm quen với văn học cô đọc thơ, kể truyện hấp dẫn nói rõ ràng, cô giới thiệu bài ngắn gọn, sinh động, xúc tích mới có sức lôi cuốn trẻ, đặt câu hỏi hợp lý để trẻ tư duy, sáng tạo. - Nghiên cứu và tìm tòi những biện pháp mang lại hiểu quả giúp các em nhận thức được bài học. Đặc biệt là trong thời kỳ diễn biến dịch Covid - 19 vẫn đang diễn ra phức tạp. - Làm tốt công tác thông tin giữa gia đình và nhà trường nhằm thông tin kịp thời về trẻ cho gia đình để cùng phối hợp giáo dục trẻ tạo sự thống nhất cùng chăm sóc giáo dục trẻ ngày càng tốt hơn. Trên đây là kết quả mà bản thân tôi đã thu được sau khi thực hiện đề tài “Một số biện pháp nâng cao hiệu quả hoạt động làm quen với Văn học cho trẻ 5- 6 tuổi” tại Trường mầm non, kính mong hội đồng khoa học các cấp góp ý kiến xây dựng để đề tài của tôi được hoàn thiện hơn. 2. ĐỀ XUẤT VÀ KHUYẾN NGHỊ * Đối với Phòng Giáo Dục: Phòng Giáo Dục Đào Tạo Ba Vì quan tâm và tiếp tục bồi dưỡng chuyên đề cho giáo viên về phương pháp Làm quen với tác phẩm văn học. Phổ biến những sáng kiến kinh nghiệm hay có hiệu quả để giáo viên chúng tôi được học tập. Đề nghị các cấp lãnh đạo quan tâm, đầu tư cơ sở vật chất cho các trường Mầm non, máy vi tính, đèn chiếu để giáo viên chúng tôi được ứng dụng nhiều hơn CNTT hiện đại trong quá trình dạy trẻ. * Đối với Ban giám hiệu nhà trường: Cần quan tâm hơn nữa về công tác chăm sóc, giáo dục trẻ ở lứa tuổi mầm non. Tạo mọi điều kiện tốt nhất để giáo viên được học hỏi kinh nghiệm, trau dồi về chuyên môn nghiệp vụ để nâng cao hiệu quả trong hoạt động làm quen với tác phẩm văn học cũng như các hoạt động khác. Thường xuyên tổ chức các buổi chuyên đề trong nhà trường để giáo viên học tập nâng cao trình độ chuyên môn của bản thân. * Đối với phụ huynh: Phụ huynh cần phối hợp chặt chẽ với giáo viên để trao đổi, tìm ra những biện pháp tốt nhất, phù hợp nhất để trẻ có thể tự tin, hứng thú tham gia vào hoạt động làm quen với tác phẩm văn học nói riêng và các hoạt động khác nói chung. Tôi xin chân thành cảm ơn./. _____________________________13/14_______________________________
Tôi xin cam đoan đề tài sáng kiến kinh nghiệm là do tự tôi viết không sao chép của ai, nếu sai tôi xin hoàn toàn chịu trách nhiệm. Tản Hồng, ngày….tháng….năm 2021 _____________________________14/14_______________________________
PHẦN IV: TÀI LIỆU THAM KHẢO 1. Phương pháp tổ chức hoạt động làm quen với tác phẩm văn học – Nhà xuất bản giáo dục – Tác giả Hà Nguyễn Kim Giang. 2. Tạp chí Giáo dục Mầm non - Nhà xuất bản Giáo dục. 3. Tài liệu bồi dưỡng chuyên môn cho giáo viên – Phòng GD – ĐT Ba Vì 4. Giáo dục mầm non – Nhà xuất bản ĐHSPHN. 5. Hướng dẫn tổ chức giáo dục mầm non – Nhà xuất bản giáo dục. _____________________________15/14_______________________________
_____________________________16/14_______________________________