zunia.vn

Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z

zunia.vn

» Tài Liệu Phổ Thông

» Sáng kiến kinh nghiệm

Sáng kiến kinh nghiệm Mầm non: Một số biện pháp triển kỹ năng giao tiếp cho trẻ 5-6 tuổi

Chia sẻ: Canhvatxanhbaola | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:21

Báo xấu

54
lượt xem 9
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Sáng kiến kinh nghiệm mầm non được hoàn thành với một số biện pháp như sau: Thay đổi tư duy, thay đổi cách thức giao tiếp với trẻ; Rèn luyện và phát triển kỹ năng giao tiếp cho trẻ; Ứng dụng phương pháp STEAM giúp trẻ phát tiển kỹ năng hoạt động nhóm, kỹ năng thuyết trình. (giao tiếp trước đám đông); Rèn kỹ năng giao tiếp cho trẻ cá biệt.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Sáng kiến kinh nghiệm Mầm non: Một số biện pháp triển kỹ năng giao tiếp cho trẻ 5-6 tuổi

Một số biện pháp triển kỹ năng giao tiếp cho trẻ 5 – 6 tuổi PHỤ LỤC NỘI DUNG TRANG A ĐẶT VẤN ĐỀ 1-2 I Lý do chọn đề tài 1 II Thời gian, đối tượng, phạm vi nghiên cứu 2 B GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ 2- 18 I Nội dung lý luận 2 II Thực trạng vấn đề 3 III Những biện pháp tiến hành 5 1 Thay đổi tư duy, thay đổi cách thức giao tiếp với trẻ. 5 2 Rèn luyện và phát triển kỹ năng giao tiếp cho trẻ. 7 Ứng dụng phương pháp STEAM giúp trẻ phát tiển 3 kỹ năng hoạt động nhóm, kỹ năng thuyết trình. 9 (giao tiếp trước đám đông) 4 Rèn kỹ năng giao tiếp cho trẻ cá biệt 11 5 Rèn kỹ năng giao tiếp cho trẻ mọi lúc mọi nơi 13 6 Tuyên truyền, phối kết hợp với phụ huynh học sinh 15 IV Kết quả đạt được 17 C KẾT LUẬN, KIẾN NGHỊ 19-20 I Kết luận 19 II Kiến nghị, đề xuất 20 0/20
Một số biện pháp triển kỹ năng giao tiếp cho trẻ 5 – 6 tuổi A. ĐẶT VẤN ĐỀ I. Lý do chọn đề tài: Con người là một sinh vật xã hội - ngay từ khi sinh ra, con người đã có nhu cầu liên lạc, giao tiếp và ứng xử với người xung quanh, môi trường xung quanh để phát triển và tồn tại. Vì thế kỹ năng giao tiếp được xem là một trong những kiến thức nền tảng của con người. Kỹ năng giao tiếp là khả năng truyền đạt, trao đổi thông tin, lắng nghe, phản hồi, ứng xử,… giữa người nói và người nghe nhằm đạt mục đích nhất định. Giao tiếp không chỉ là nghe và nói mà là cả một nghệ thuật. Giao tiếp là kỹ năng cần có và đóng vai trò quan trọng với mỗi người giúp cho chúng ta tự tin vào bản thân cũng như xây dựng những mối tương giao với mọi người xung quanh. Với trẻ mầm non, kỹ năng giao tiếp cần được hình thành và rèn luyện từ sớm. Khi biết cách giao tiếp, trẻ sẽ biết cách lắng nghe và truyền tải thông điệp tới người khác. Trẻ biết cách bày tỏ mong muốn với cha mẹ, thầy cô, ông bà,… Khi biết cách giao tiếp, trẻ sẽ dễ dàng kết bạn, có mối quan hệ tốt với mọi người. Khi đó, trẻ cũng dần phát triển các kỹ năng khác như làm việc nhóm, tư duy phản hồi…Nếu được rèn luyện kỹ năng giao tiếp tốt, trẻ cũng tự tin hơn, nhìn nhận cuộc sống tốt hơn. Kỹ năng giao tiếp được ví như chìa khóa giúp trẻ làm chủ, phát huy các kỹ năng còn lại. Đây là nền trảng giúp các bé nhận biết giá trị sống và dần hình thành các kỹ năng sống Việc giáo dục kỹ năng sống nói chung và kỹ năng giao tiếp nói riêng đòi hỏi cả một quá trình rèn luyện, giáo dục lâu dài. Hơn nữa, lứa tuổi mầm non là giai đoạn học hỏi, tiếp thu, lĩnh hội những giá trị sống để phát triển nhân cách, do đó cần sớm giáo dục các kỹ năng sống đặc biệt là kỹ năng giao tiếp cho trẻ để trẻ có nhận thức đúng và có hành vi giao tiếp ứng xử phù hợp ngay từ độ tuổi mầm non, góp phần giúp trẻ tự tin phát triển năng lực của bản thân và gặt hái thành công sau này. Trẻ có kỹ năng giao tiếp tốt thì có thể hòa nhập nhanh với cuộc sống xung quanh, phát triển các mối quan hệ với mọi người, với thiên nhiên tốt, từ đó học hỏi và làm giàu thêm vốn kiến thức, kinh nghiệm, kỹ năng sống của bản thân. Khi được trang bị kỹ giao tiếp tốt đứa trẻ được thỏa mãn nhu cầu giao lưu, ổn định về mặt tâm lý có cơ hội để phát triển nhân cách đầy đủ và đúng hướng. Bởi vậy việc trang bị cho trẻ kỹ năng giao tiếp là vô cùng quan trọng. Nhưng thực tế hiện nay tình trạng trẻ em thụ động, chưa có kỹ năng, chưa có thái độ giao tiếp đúng mực, giao tiếp chưa có hiệu quả, thậm chí một số trẻ còn tự ti, ngại giao tiếp, sống khép mình dần dẫn đến tự kỷ. Thực tế này khiến cho xã hội, các nhà tâm lý giáo dục, đặc biệt là bậc học giáo dục mầm non phải 1/20
Một số biện pháp triển kỹ năng giao tiếp cho trẻ 5 – 6 tuổi trăn trở. Bên cạnh đó, thực trạng giáo dục kỹ năng giao tiếp cho trẻ ở các trường mầm non chưa được quan tâm đúng mức và chưa được coi là trọng tâm, chưa được đào sâu và áp dụng đúng cách các biện pháp giáo dục kỹ năng giao tiếp cho trẻ. Là một giáo viên lớp mẫu giáo lớn, đứng trước ý nghĩa thực tiễn to lớn của giáo dục kỹ năng giao tiếp mang lại cho trẻ và nhiệm vụ mà Sở và Phòng giáo dục chỉ đạo về đổi mới hình thức, phương pháp dạy học, áp dụng phương pháp giáo dục tiên tiến để đáp ứng nhu cầu phát triển xã hội hiện nay và để nâng cao kỹ năng giao tiếp cho trẻ, đó cũng chính là lý do tôi lựa chọn đề tài “Một số biện pháp phát triển kỹ năng giao tiếp cho trẻ 5-6 tuổi”. II. Thời gian, đối tượng, phạm vi nghiên cứu: 1. Thời gian nghiên cứu: Từ tháng 8/ 2020 đến tháng 3/ 2021 2. Đối tượng nghiên cứu: Kỹ năng giao tiếp của trẻ 5-6 tuổi. 3. Phạm vi nghiên cứu: Lớp mẫu giáo lớn 4 Trường MN Bình Minh. B. GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ I – NỘI DUNG LÝ LUẬN: Giao tiếp là một hoạt động không thể thiếu trong cuộc sống hằng ngày, nhờ có giao tiếp mà tâm lý con người được hình thành và phát triển. Đặc biệt kỹ năng giao tiếp được coi là chìa khóa để mở cửa cho sự thành công của mỗi con người. Để mang lại sự thành công lớn trong cuộc sống và trong các hoạt động học tập, luôn tự tìm hiểu, học hỏi và rèn luyện để hình thành kỹ năng giao tiếp vì đó là phương tiện giúp trẻ giao lưu cảm xúc với những người xung quanh hình thành những cảm xúc tích cực, giúp trẻ hoà nhập với cộng đồng và trở thành một thành viên của cộng đồng. Giao tiếp không chỉ dừng lại ở giao tiếp bằng ngôn ngữ, để giao tiếp thành công thì cần phải có thái độ, cử chỉ, hành vi, ánh mắt, nụ cười… làm cho sự giao tiếp giữa người với người trở nên ấm áp, gần gũi, giao hòa với nhau, truyền cảm hứng tích cực cho nhau, giúp các mối quan hệ trong cuộc sống tốt đẹp hơn, hạnh phúc hơn… Kỹ năng giao tiếp có một vai trò quan trọng trong việc phát triển về tâm sinh lý cho trẻ. Nhờ có những lời chỉ dẫn của người lớn mà trẻ dần dần hiểu được những quy định chung của cộng đồng mà mọi thành viên trong cộng đồng phải thực hiện, mặt khác trẻ cũng có thể giao tiếp để bày tỏ những nhu cầu mong muốn của mình với các thành viên trong cộng đồng. Cô giáo là người tiếp xúc với trẻ nhiều nhất, bởi vậy giáo viên đóng vai trò then chốt trong việc định hướng giáo dục kỹ năng giao tiếp cho trẻ. Tôi nhận thấy cách giáo viên dạy kỹ năng giao tiếp cho trẻ hàng ngày đóng vai trò tác 2/20
Một số biện pháp triển kỹ năng giao tiếp cho trẻ 5 – 6 tuổi động rất lớn đến sự hình thành nhân cách của trẻ. Bởi đối với trẻ mầm non, các cô giáo ở trường như những người mẹ thứ hai của trẻ, là khuôn mẫu, là chuẩn mực để trẻ bắt chước. Nếu chúng ta chỉ đơn thuần dạy kiến thức, kỹ năng các môn học một cách khô cứng mà không giao tiếp với trẻ bằng ngôn ngữ, cử chỉ, thái độ, ánh mắt, nụ cười… thì sẽ không thu hút được sự tập trung chú ý của trẻ cũng như không thể gợi mở để trẻ giao tiếp với cô, để nắm bắt được mong muốn nhu cầu của trẻ, không dẫn đến sự thành công trong việc giáo dục trẻ. Qua thực tế học sinh của lớp mình, tôi thấy trẻ chưa có kỹ năng giao tiếp tốt và chưa có đầy đủ các kỹ năng giao tiếp, một số trẻ nhút nhát, ngại giao tiếp, chưa có kỹ năng thuyết trình, chưa tự tin giao tiếp trước đám đông, chưa biết hòa nhập trong hoạt động nhóm....và một số trẻ sống thu mình, ngại giao tiếp với bên ngoài, hình thành cản trở về giao tiếp. II. THỰC TRẠNG VẤN ĐỀ 1. Đặc điểm tình hình. Trường tôi được xây dựng khang trang, rộng rãi, sạch đẹp, có 16 nhóm lớp với số trẻ là hơn 500 cháu, trường có 55 cán bộ, giáo viên, viên nhân viên, hầu hết còn trẻ, nhiệt tình, ham học hỏi. Cùng với sự chỉ đạo của Ban Giám Hiệu nhà trường là điều kiện thuận lợi để tôi có thể học hỏi cũng như thực hành một số biện pháp của đề tài. Trong đó nhóm lớp tôi đang thực hiện có 39 trẻ, các cháu đều cùng một độ tuổi nên có khả năng tiếp thu tương đối đồng đều. Tuy nhiên trong quá trình thực hiện tôi cũng không tránh khỏi những điều kiện thuận lợi cũng như khó khăn cụ thể như sau: 2. Thuận lợi và khó khăn. 2.1 Thuận lợi : - Trường có đầy đủ các trang thiết bị hiện đại như: máy tính, ti vi màn hình lớn, máy in, máy chiếu, đàn, loa, đài, đồ dùng theo thông tư 01, tranh ảnh, lô tô, phần mềm kismast… Trường còn được kết nối Internet nên việc cập nhật thông tin, tìm kiếm tài liệu qua mạng rất dễ dàng thuận tiện, nhanh chóng - Ban giám hiệu luôn động viên, khuyến khích và tạo điều kiện cho chị em tham gia học tập, bồi dưỡng nâng cao trình độ chuyên môn, tạo điều kiện cho chị em tham dự các buổi kiến tập chuyên môn, các buổi triển lãm đồ dùng đồ chơi sáng tạo qua các chuyên đề do Phòng GD, cụm, trường tổ chức, khuyến khích chị em học tập, ứng dụng các phương pháp giáo dục tiên tiến. - Trường có đội ngũ giáo viên trẻ trung, đoàn kết, tâm huyết với nghề, ham học hỏi, tích cực, chủ động cập nhật phương pháp, hình thức mới qua tập huấn, Internet…để áp dụng có chọn lọc vào công việc giảng dạy. Hơn nữa mỗi 3/20
Một số biện pháp triển kỹ năng giao tiếp cho trẻ 5 – 6 tuổi tháng tổ chuyên môn của chúng tôi duy trì lịch họp thường xuyên cũng góp phần tích cực thúc đẩy chuyên môn của chị em đi lên. - Bản thân được đào tạo chính quy, có năng kỹ năng giao tiếp tốt, thường xuyên được tham gia các lớp bồi dưỡng chuyên môn cũng như dự những buổi kiến tập, có tinh thần học hỏi và yêu nghề mến trẻ, nắm vững phương pháp chuyên môn, luôn cập nhật các phương pháp giáo dục tiên tiến, có khả năng thiết kế giáo án điện tử và khai thác tài nguyên mạng… - Học sinh cùng một độ tuổi, có nếp, được tiếp xúc với hình thức, phương pháp học mới lạ, hấp dẫn, rất thích thú hoạt động. - Trẻ được tiếp cận với một số phương pháp giáo dục tiên tiến từ lớp nhỡ như: Motessori, STEAM… nên bước đầu biết làm việc theo nhóm, thảo luận nhóm. - Một số ít trẻ trong lớp nhanh nhẹn, hoạt bát, có kỹ năng giao tiếp tương đối tốt. - Trường tôi nằm trong một địa phương có kinh tế phát triển nên phụ huynh rất nhiệt tình ủng hộ về cơ sở vật chất, nguyên vật liệu cho các hoạt động hay việc học tập của cô và cháu. 2.2 Khó Khăn: Bên cạnh những thuận lợi đã có, tôi cũng gặp một số khó khăn: - Một số trẻ có cản trở về tâm lý do ở nhà một mình trong thời gian dài với người giúp việc, hay học trường tư chuyển vào dẫn đến ngại giao tiếp. - Một số trẻ vốn từ chưa phong phú, diễn đạt ý chưa mạch lạc. - Một số trẻ còn nhút nhát ngại thể hiện trước đám động. Một số trẻ lại tỏ ra lúng túng trong cách thực hiện, thiếu tự tin. - Kỹ năng tự giải quyết vấn đề, kỹ năng lãnh đạo, bao quát, phân công công việc trong hoạt động nhóm, kỹ năng thuyết trình của đa số trẻ còn hạn chế. - Một số phụ huynh luông chiều con, hay cho con sử dụng các thiết bị điện tử không có sự định hướng. Một số phụ huynh mải bận kinh doanh chưa để ý đến con cái. Số khác lại chưa thật sự coi trọng ngành học mầm non và chưa có nhiều hiểu biết về ích lợi của việc giáo dục kỹ năng giao tiếp mang lại cho trẻ nên chưa kết hợp với giáo viên để giáo dục trẻ.... 3. Khảo sát thực tế: Đứng trước những thuận lợi và khó khăn đó, để thực hiện tốt nhiệm vụ giáo dục trẻ nói chung và phát triển kỹ năng giao tiếp của trẻ nói riêng, ngay vào đầu năm học khi học sinh đã ổn định, tôi tiến hành khảo sát học sinh để nắm bắt tình hình của trẻ trong lớp. 4/20
Một số biện pháp triển kỹ năng giao tiếp cho trẻ 5 – 6 tuổi * Kết quả khảo sát đầu năm với 39 trẻ trong lớp: Số trẻ Tỷ Lệ Số trẻ Tỷ Lệ Nôi dung Đạt (%) Chưa Đạt (%) Trẻ có trở ngại tâm lý về giao tiếp 34 87% 5 13% Kỹ năng giao tiếp bằng ngôn ngữ 22 56% 17 44% Kỹ năng giao tiếp phi ngôn ngữ (điệu bộ, cử chỉ, hành vi, nét mặt, nụ cười…) 20 51% 19 49% Kỹ năng hoạt động nhóm 20 51% 19 49% Kỹ năng thuyết trình 21 54% 18 46% III. CÁC BIỆN PHÁP TIẾN HÀNH. 1. Biện pháp 1: Thay đổi tư duy, thay đổi cách thức giao tiếp với trẻ. Để có thể chăm sóc, nuôi dưỡng và giáo dục trẻ thì cần phát triển tốt kĩ năng giao tiếp cho các giáo viên mầm non. Kĩ năng này phải được thường xuyên trau dồi để có thể đạt hiệu quả như ý muốn. Nếu sự giao tiếp của giáo viên càng tốt thì càng giúp cho trẻ phát triển nhanh cả về nhân cách, thể chất lẫn tinh thần. Nghiên cứu khoa học cho thấy, giao tiếp sư phạm mầm non là sự kết hợp của nhiều kĩ năng khác nhau như: kĩ năng nhận biết sự thay đổi trạng thái tâm lý của trẻ qua nét mặt, cử chỉ, ánh mắt, lời nói; kĩ năng chủ động đề xuất giao tiếp với trẻ theo ý muốn của mình; kĩ năng phán đoán nhanh ý định và thái độ của trẻ; kĩ năng tự kiềm chế; kĩ năng kích thích sự hứng thú của trẻ,… Trong giao tiếp, cô không chỉ là người tiếp xúc với trẻ thông qua nội dung bài học mà còn phải là một tấm gương mẫu mực về nhân cách cho trẻ noi theo. Điều đó đồng nghĩa với việc giáo viên cần có sự thống nhất giữa lời nói và hành vi ứng xử. Nhân cách của cô bao giờ cũng có ảnh hưởng rất lớn đến quá trình hình thành và phát triển nhân cách của trẻ. Các cô thường xuyên tiếp xúc và chăm sóc trẻ nhỏ qua từng giấc ngủ, bữa ăn, qua hoạt động vui chơi hằng ngày,…Vì vậy, ngôn ngữ cơ thể giữ vai trò quan trọng đối với hoạt động giao tiếp của cô mà ở đó, năng lực biểu cảm qua nét mặt góp phần rất lớn vào hiệu quả của quá trình giao tiếp. Thực tế cho thấy, Cô giáo có nét mặt dịu hiền, cởi mở thường mang lại bầu không khí vui tươi, tạo tâm lý tốt và cảm giác an toàn cho các bé. Ngược lại, nếu cô giáo tỏ ra kém vui, nghiêm khắc và căng thẳng với học sinh thì bầu không khí sẽ trở nên nặng nề, tạo sự xa cách cho trẻ, khiến trẻ không dám gần gũi và thân thiện. Thường xuyên nói những lời nói nhẹ nhàng, dỗ dành trẻ, cúi người hoặc ngồi xuống để trẻ thêm gần gũi, nhìn vào mắt trẻ và biết lắng nghe trong khi nói 5/20
Một số biện pháp triển kỹ năng giao tiếp cho trẻ 5 – 6 tuổi chuyện,…sẽ vừa tạo được mối quan hệ tốt giữa cô với trò, vừa giúp thỏa mãn nhu cầu được yêu thương, quan tâm của trẻ. Ngược lại, những hành vi mang tính xúc phạm hay làm tổn thương cơ thể trẻ như đánh, nhéo, cào cấu vào chân tay, vào người trẻ,…thực sự không mang lại hiệu quả trong giao tiếp mà càng làm trẻ cảm thấy sợ hãi và bị ảnh hưởng tiêu cực, đồng thời đây là những hành vi vi phạm đạo đức nghề nghiệp, tạo ra hình ảnh không tốt cho một người giáo viên làm công tác giảng dạy mầm non. Do đó, giáo viên cần có ý thức trong việc sử dụng ngôn ngữ cơ thể, phù hợp với nhu cầu về nhân cách và mang đến hiệu quả giáo dục. Cách ứng xử khéo léo của người giáo viên đóng vai trò quan trọng và tác động trực tiếp đến việc hình thành nhân cách của trẻ. Trẻ luôn cần một hình mẫu để noi theo nhưng thực tế giao tiếp sư phạm vốn đa dạng, có khi chạm phải những vấn đề tinh tế, đòi hỏi người giáo viên đứng lớp phải biết linh hoạt, khéo léo, hiểu biết sâu sắc về đặc điểm tâm sinh lý của từng trẻ. Cần biết giúp trẻ kiềm chế được cảm xúc và từ đó giúp trẻ hướng đến những suy nghĩ đúng đắn. Khi cô giao tiếp đúng mực, cử chỉ hành động thân thiện, cởi mở với trẻ không những giúp trẻ trở nên ham học, biết cư xử phải phép mà còn qua cô học hỏi được cách giao tiếp với mọi người xung quanh. Bởi vậy trong quá trình giao tiếp với trẻ tôi luôn chú ý những điều sau: + Nói chuyện với trẻ trong các hoạt động, thay đổi ngữ điệu, giọng nói cho phù hợp với nội dung và hoàn cảnh giao tiếp. + Khi nói chuyện với trẻ không được nói chuyện trống không, phải nói đầy đủ câu vì trẻ học cách nói chuyện qua cô giáo. + Gọi tên trẻ, khuyến khích trẻ xưng tên, gọi tên người khác khi giao tiếp. + Làm mẫu các hành vi giao tiếp để trẻ bắt chước kèm theo lời nói: chào, tạm biệt, cảm ơn, không đồng ý, đồng ý, tập trả lời khi nghe gọi tên, v.v… + Khuyến khích trẻ bắt chước phát âm các từ mới. Giúp trẻ mở rộng vốn từ, mở rộng câu. + Sử dụng đồ dùng, đồ chơi làm phương tiện phát triển kỹ năng giao tiếp của trẻ: phát triển ngôn ngữ và phương tiện giao tiếp phi ngôn ngữ (biểu lộ nét mặt, cử chỉ, điệu bộ khi chơi…). + Tập cho trẻ biết dùng câu hỏi và trả lời câu hỏi khi giao tiếp: Đâu? Con gì? Cái gì? Ai đây? Làm gì? (Kiên nhẫn đợi cho trẻ trả lời) + Cùng xem tranh, sách với trẻ: Hỏi han và chuyện trò về các nhân vật trong sách, tranh giúp trẻ bộc lộ cảm xúc bằng cử chỉ, điệu bộ, ánh mắt, v.v… + Cùng trẻ chơi các trò chơi dân gian, đọc các bài đồng dao… tạo sự thân thiết giữa cô và trẻ. + Dùng các chú rối trò chuyện với trẻ. 6/20
Một số biện pháp triển kỹ năng giao tiếp cho trẻ 5 – 6 tuổi + Tập cho trẻ giao tiếp với người lạ, với bạn để rèn tính cởi mở, mạnh dạn khi giao tiếp. + Tạo cho trẻ sự tự tin, thoải mái, học mà chơi, chơi mà học; Thường xuyên trò chuyện thảo luận, gợi mở cho trẻ tiếp cận với cuộc sống hàng ngày, trong khi thực hiện trẻ sẽ phát triển giao tiếp một cách mạnh dạn hơn. Ở bậc học này, mọi hành vi tương tác của cô đều có ảnh hưởng quan trọng đối với sự phát triển toàn diện của trẻ. Do đó, bên cạnh lòng yêu quý nghề nghiệp, yêu thương trẻ, nắm được kỹ năng giao tiếp và ứng xử “tâm lý”, thì chúng ta chẳng những gạt hái nhiều thành quả sư phạm hữu hình, mà còn mang lại cho trẻ những giá trị sống cao đẹp. Sau khi thực hiện biện pháp này tôi thấy trẻ lớp tôi cởi mở hơn với cô, thích nói chuyện, thích gần gũi hơn với cô. Các tiết học cũng tăng thêm sự lôi cuốn, thu hút được sự chú ý của trẻ giúp cho trẻ tiếp thu bài học dễ dàng hơn và việc truyền đạt của cô cũng nhẹ nhàng hơn. Đồng thời cũng giúp chính bản thân tôi học thêm được cách giao tiếp với mọi người xung quanh hiệu quả hơn. 2. Biện pháp 2: Rèn luyện và phát triển kỹ năng giao tiếp cho trẻ. Ở lứa tuổi mầm non, việc giáo dục kỹ năng giao tiếp cho trẻ là vô cùng quan trọng cho sự phát triển toàn diện của các con. Vậy, làm sao để phát triển kỹ năng giao tiếp toàn diện cho trẻ là câu hỏi mà tôi luôn trăn trở. Tôi luôn học hỏi tìm tòi, nghiên cứu và thực hiện một số biện pháp sau: 2.1. Phát triển kỹ năng giao tiếp ngôn ngữ cho trẻ Ngôn ngữ nói rất quan trọng đối với trẻ trong hoạt động giao tiếp với thế giới xung quanh. Trước tiên để giúp trẻ mở rộng thêm vốn từ và học cách diễn đạt từ chính xác, ý mạch lạc. Tôi luôn hướng trẻ tới việc sử dụng những từ ngữ hòa nhã, biết thông cảm với mọi người thay vì để trẻ tự bộc lộ cảm xúc và lời nói tiêu cực khi không hài lòng một chuyện gì đó. Khuyến khích trẻ tích cực, chủ động thể hiện bản thân, chủ động nói ra suy nghĩ, chứng kiến của mình, tập cho trẻ tính chủ động là một trong những kỹ năng cần thiết giúp trẻ phát triển toàn diện về khả năng ngôn ngữ. Tạo môi trường giao tiếp tích cực và giúp cho trẻ có cảm giác thoải mái, có nhu cầu giao tiếp bằng lời. Có nghĩa là trong tất cả mọi hoạt động của trẻ, để rèn luyện kỹ năng giao tiếp cho trẻ tôi luôn dùng nhiều trò chơi, câu đố để kích thích trẻ tham gia, qua đó giúp trẻ được tự nhiên hơn. Đối với những trẻ còn nhút nhát, ít nói, chưa mạnh dạn thì tôi phân cho trẻ vào nhóm trẻ mạnh dạn hơn. Nói chuyện với trẻ nhiều hơn đồng thời cũng để trẻ có thể chia sẻ những suy nghĩ của chính bản thân trẻ. 7/20
Một số biện pháp triển kỹ năng giao tiếp cho trẻ 5 – 6 tuổi Ngoài ra tôi kết hợp với dạy trẻ chào hỏi, dạ thưa, dạy trẻ nói cảm ơn và xin lỗi…Việc dạy trẻ lễ phép chào hỏi mọi người lớn, chào hỏi cô, bố mẹ, ông bà, các bạn khi đến lớp, khi có khách đến nhà hay khi được đi đến nhà người khác hay cách nói lời cảm ơn để tỏ thái độ trân trọng quà được cho, hoặc trẻ lỡ làm ai đó hay bạn bè buồn, có lỗi với họ thì nói lời xin lỗi… Dù đây chỉ là một việc nhỏ không đáng, nhưng không nên bỏ qua khi trẻ không chịu nói cảm ơn hay xin lỗi người khác, vì có thể sau này trẻ sẽ quen dần và đánh mất khả năng giao tiếp cơ bản của một đứa trẻ ngoan. Giao tiếp ngôn ngữ với mọi người xung quanh trẻ sẽ trở nên dạn dĩ hơn. 2. 2. Phát triển kỹ năng giao tiếp phi ngôn ngữ cho trẻ (điệu bộ, cử chỉ, hành vi, nét mặt, nụ cười…) Ngôn ngữ cơ thể cũng rất quan trọng đối với sự tự tin trong giao tiếp của trẻ. Chỉ phát triển ngôn ngữ nói chưa đủ mà cần phải chú trọng đến ngôn ngữ cơ thể của trẻ sẽ giúp trẻ giao tiếp tự nhiên, thoải mái hơn với người khác. Ngôn ngữ cơ thể như tay, nét mặt khi kết hợp với ngôn ngữ nói sẽ tạo ra sự uyển chuyển, mềm mại, tự nhiên của người nói đối với người đối diện. Khi trẻ nói phát biểu, hay thuyết trình tôi luôn khuyến khích trẻ nói đúng câu và sử dụng cử chỉ tay chân một cách thoải mái nhất, giống như khi chúng ta đi thì phải vung tay…Ví dụ, khi dạy con kể chuyện thì phải dạy trẻ cách kể đúng ngữ điệu của nhân vật, biểu cảm nét mặt, củ chỉ tay chân phải phù hợp với từng nhân vật. Khi trẻ phát triển tốt về ngôn ngữ sẽ kích thích sự sáng tạo của trẻ qua việc trẻ đặt ra nhiều câu hỏi, thể hiện những cảm xúc yêu thương, buồn vui một cách rõ ràng. 2.3. Giúp trẻ tự tin giao tiếp và tạo ra nhiều cơ hội để trẻ giao tiếp: Muốn trẻ tự tin giao tiếp thì cần phải thường xuyên tạo cho trẻ có môi trường để giao tiếp. Tăng cường khả năng giao tiếp cho trẻ bằng cách tạo ra môi trường tích cực để trẻ được thể hiện bản thân mình, được giao lưu với nhiều người, nhiều môi trường khác nhau. Khi dạy trẻ tôi luôn giành thời gian để nói chuyện cùng với trẻ, dạy trẻ nói đủ câu, câu có nghĩa; đọc chuyện sau đó đặt câu hỏi cho trẻ để trẻ trả lời, hay đưa ra nhiều tình huống phản xạ trong sinh hoạt hằng ngày … Thường xuyên cho trẻ tham gia các hoạt động tập thể, làm việc theo nhóm, thuyến trình ý tưởng… để trẻ có nhiều cơ hội vui chơi, thể hiện bản thân trước chỗ đông người. Ngoài ra, tôi nên lắng nghe những ý kiến của trẻ, sau đó phân tích cho trẻ ý kiến đó đúng hay sai. Luôn tôn trọng ý kiến của trẻ, khích lệ trẻ bày tỏ những suy nghĩ, mong muốn của bản thân. 8/20
Một số biện pháp triển kỹ năng giao tiếp cho trẻ 5 – 6 tuổi Việc rèn luyện trẻ các kỹ năng dù là đơn giản nhưng góp phần hoàn thiện kỹ năng giao tiếp cho trẻ mang lại thành công trong giao tiếp với mọi người. 3. Biện pháp 3: Ứng dụng phương pháp STEAM giúp trẻ phát tiển kỹ năng hoạt động nhóm, kỹ năng thuyết trình (giao tiếp trước đám đông) Phương pháp giáo dục tiên tiến STEAM giúp phát triển tư duy, giải quyết vấn đề một cách khéo léo, khoa học logic và sáng tạo giúp trẻ phát triển một cách toàn diện. STEAM không những giúp trẻ có cách tiếp thu tốt hơn, chủ động hơn về một vấn đề mà còn phát triển tích cực kỹ năng giao tiếp ở trẻ như kỹ năng thuyết trình, kỹ năng hoạt động nhóm, sự tự tin, chủ động trong giao tiếp... 3.1. Dạy trẻ tôn trọng sự khác biệt, tự tin nêu ý kiến cá nhân của mình. - Khi học STEAM trẻ được hoạt động theo nhóm, thảo luận, đưa ra những ý kiến của bản thân. Mọi ý kiến của trẻ đều được tôn trọng, vừa giúp trẻ tự tin hơn, hứng thú hoạt động hơn. - Cô chỉ đặt câu hỏi mở, kích thích trẻ tự tìm tòi khám phá, qua đó huy động vốn từ và hiểu biết của trẻ. - Khuyến khích trẻ đặt câu hỏi trước mọi sự vật, hiện tượng trong đời sống và kiên nhẫn với những câu hỏi đến cùng của trẻ. Việc những câu hỏi “Tại sao?”, Vì sao?” thường xuyên xuất hiện trong đầu trẻ là dấu hiệu đáng mừng cho mầm mống của một nhà khoa học vĩ đại trong tương lai. - Đặc biệt tôi luôn tôn trọng ý kiến cá nhân của trẻ và tôi luôn khuyến khích, động viên trẻ để trẻ nêu nên ý kiến cá nhân riêng của mình - Rèn luyện cho trẻ khả năng giao tiếp tích cực khi thảo luận về một vấn đề và sự tưởng tượng phong phú, suy nghĩ và tình cảm của trẻ đối với đề tài trẻ thực hiện. Với cùng một đề tài các trẻ sẽ thuyết trình thể hiện suy nghĩ của mình một cách khác nhau. Trẻ có tâm hồn phong phú, trí tưởng tượng đa dạng, biết nhìn ngắm sự vật đẹp, suy nghĩ tích cực về thế giới xung quanh. Từ đó lan truyền cái nhìn tích cực đến người xung quanh thông qua giao tiếp của trẻ với mọi người. 3.2. Phát triển tính tự lập, tự giải quyết vấn đề đặt ra, phát huy tính sáng tạo của trẻ. - Phương pháp STEAM không chỉ là những kiến thức hàn lâm mà nó gắn liền việc học tập của trẻ với đời sống thực tiễn. Thông qua các chủ đề mà giáo viên giới thiệu, trẻ được rèn luyện và nâng cao các kĩ năng sống vốn có của mình, đồng thời tiếp nhận các kĩ năng mới một cách tự nhiên nhờ vào hoạt động trải nghiệm, không đơn thuần chỉ là qua lời nói, chẳng hạn như tham quan, tổ chức các hoạt động nghệ thuật. Mặt khác, những bài học thực hành STEAM sẽ cho trẻ cơ hội được vận dụng lý thuyết từ nhiều lĩnh vực khác nhau vào trong 9/20
Một số biện pháp triển kỹ năng giao tiếp cho trẻ 5 – 6 tuổi thực tế, từ đó phát huy trí tưởng tượng phong phú và rèn luyện kĩ năng giải quyết vấn đề theo tư duy của trẻ. Ví dụ trong giờ học tạo hình “Hộp quà giáng sinh kì diệu” Cô đưa ra các mẩu gỗ vụn mà cô đóng giường, tủ thừa. Cô hỏi trẻ sẽ làm gì với những mẩu gỗ vụn này. Trẻ sẽ suy nghĩ và đưa ra ý tưởng của mình. Làm thành các hộp quà, hộp bút… - Khi cho trẻ thực hiện một bài tập, một nhiệm vụ của cô là đặt ra những câu hỏi mở để kích thích trẻ tự tìm ra câu trả lời. Ví dụ vẫn với tiết học tạo hình làm hộp quà giáng sinh ở trên thì phần gợi hỏi ý tưởng trẻ cô sử dụng các câu hỏi như: Con sử dụng những vật liệu gì để tạo ra món quà của mình? Con sẽ làm như thế nào để tạo thành món quà? 3.3. Phát triển kĩ năng làm việc theo nhóm. Môi trường học tập của lớp học theo mô hình STEAM là một môi trường thoải mái và năng động dành cho trẻ. Ở đây kỹ năng hoạt động theo nhóm là một trong những kỹ năng rõ nét nhất. Nó không chỉ giúp cho trẻ hòa đồng hơn với những người xung quanh mà còn giúp cho trẻ có được kết quả tốt nhất trong học tập và lao động. Làm việc nhóm sẽ giúp trẻ tự tin hơn trong giao tiếp, biết cách tự khẳng định bản thân mình trong môi trường tập thể, đồng thời giúp trẻ có thể phát huy cá tính, sự sáng tạo, biết hợp tác với những đứa trẻ khác để hoàn thành những công việc chung. Dưới sự hướng dẫn và quan sát của cô, trẻ tự tổ chức các hoạt động theo chủ đề, tự làm bài tập và thảo luận theo nhóm để tạo tính tự lập cũng như kĩ năng tương tác. Qua đó rèn cho trẻ kỹ năng lắng nghe, phối hợp nhóm cùng giải quyết một vấn đề. Tôn trọng ý kiến của nhau, tranh luận đưa ra các ý kiến bổ sung cho nhau sau khi thảo luận, bàn bạc để đi đến thống nhất. Trẻ hoạt động nhóm trong các hoạt động 10/20
Một số biện pháp triển kỹ năng giao tiếp cho trẻ 5 – 6 tuổi Ví dụ 1: Trong tiết học Khám phá “ Vòng đời phát triển của Bướm” Trẻ sẽ được thảo luận theo nhóm nêu những hiểu biết của mình về con bướm, cùng nhau quan sát bổ sung hiểu biết cho nhau, thảo luận đặt ra những câu hỏi cho nhau, giải thích cho nhau nghe... Ngoài ra tôi thường xuyên tổ chức trò chơi tập thể, chia lớp thành nhiều đôi nhỏ, phân công nhiệm vụ của từng nhóm, tìm ra vai trò của người lãnh đạo trong nhóm… Khi tổ chức các nhóm chơi tôi luôn chú trọng rèn luyện cho trẻ khả năng lãnh đạo nhóm. Trẻ nhóm trưởng phải là người biết điều hành nhóm, phân công nhiệm vụ cho các thành viên, tập hợp, đánh giá các ý kiến của các thành viên và đi đến sự thống nhất cho nhóm. Bởi vậy mỗi một lần chơi tôi cho một trẻ làm nhóm trưởng, động viên, khích lệ trẻ để trẻ thấy tự tin hơn biết được vị trí, vai trò, trách nhiệm của bản mình hơn. Qua đó, trẻ không chỉ được tự do khám phá, sáng tạo, mà trẻ còn tự biết quan tâm, chia sẻ với bạn bè xung quanh với mọi người, và trẻ cũng tự tìm được sự hứng thú, vui vẻ trong quá trình học tập. Việc mỗi trẻ em đều được trang bị các kỹ năng sống cần thiết điều đó chắc chắn sẽ giúp các bé ngày càng tự tin hơn và có tính tự lập ngay từ khi còn nhỏ điều đó thực sự cần thiết và là nền tảng vững vàng cho trẻ phát triển tốt nhất. 3.4. Phát triển kỹ năng thuyết trình, sự tự tin của trẻ. Thuyết trình về sản phẩm của mình, của tổ hay nhận xét, giới thiệu sản phẩm là phần tổng hợp lại những kiến thức và kỹ năng trẻ có được trong quá trình thực hiện, thảo luận, quan sát, tìm hiểu, khám phá của trẻ về một vấn đề nào đó. Khi trẻ trình bày, thuyết trình được sự hiểu biết, suy nghĩ, cảm nhận của mình nghĩa là trẻ đã tiếp thu được yêu cầu của cô. Mỗi trẻ có những suy nghĩ riêng, mỗi trẻ lại có những đặc trưng, cá trính riêng. Do vậy tôi cho trẻ trao đổi bài với nhau sẽ trình bày cái gì, nói cái gì, thảo luận trước với nhau rồi thay phiên nhau trình bày ý kiến cho cả lớp. Từ đó phát triển cách diễn đạt từ phong phú cho trẻ, phát triển ngôn ngữ mạch lạc cho trẻ và rút ra kinh nghiệm thuyết trình của mình hay học hỏi của bạn trong những bài thuyết trình sau. Việc chú trọng phát huy tính tích cực của trẻ trong các hoạt động đã phần nào giúp cho trẻ lớp tôi tự tin hơn trong giao tiếp, khi phát biểu, thuyết trình trước đám đông, mạnh dạn thể hiện cá tính của mình, mạng lại hiệu quả cao hơn trong mỗi tiết học, mỗi hoạt động. 4. Biện pháp 4: Rèn kỹ năng giao tiếp cho trẻ cá biệt. Hiện nay ngày càng có nhiều trẻ tăng động giảm tập trung hoặc thu mình khép kín ngại giao tiếp hoặc chậm phát triển ngôn ngữ do hoàn cảnh xung quanh mang lại. Ở lớp tôi có 2 trẻ tăng động giảm tập trung, 3 trẻ ngại giao tiếp, nhút 11/20
Một số biện pháp triển kỹ năng giao tiếp cho trẻ 5 – 6 tuổi nhát. Không thể áp dụng chung một biện pháp cho các cháu được vì vậy mà việc rèn kỹ năng giao tiếp cho mỗi cháu không giống nhau. * Đối với trẻ tăng động giảm tập trung trở ngại giao tiếp: Tôi nhận thấy việc rèn kỹ năng giao tiếp cho cháu gặp nhiều khó khăn vì ban đầu bố mẹ cho rằng con mình không giao tiếp được là do không có ngôn ngữ phong phú, không biết cách sử dụng từ, không muốn trả lời, không tập trung và không muốn nhìn nhận con mình có khuyết điểm mà không biết rằng một trong những nguyên nhân chính gây ra khả năng giao tiếp kém của trẻ là do thiếu hụt khả năng xử lý thông tin và trẻ cần được gia đình và nhà trường chăm sóc tạo điều kiện để trẻ phát triển, nên việc kết hợp với phụ huynh còn gặp nhiều khó khăn. + Do khả năng xử lý thông tin ở trẻ rất chậm nên tôi không thúc giục trẻ trả lời mà dành thời gian cho trẻ tiếp nhận thông tin và trả lời. Vì trẻ tiếp thu giao tiếp qua lời nói còn chậm, hạn chế nên tôi thay vì chỉ dùng lời thì chuyển sang kết hợp dùng lời với cử chỉ hành động (lặp đi lặp lại nhiều lần) + Khi giao tiếp với trẻ tôi đưa ra hướng dẫn rõ ràng, cụ thể cho trẻ. + Chia các nhiệm vụ thành một hoặc hai bước để trẻ không bị quá tải. + Đưa ra lựa chọn cho trẻ. + Đặt câu hỏi thay vì đưa ra một kết quả cho trẻ biết. Điều này buộc trẻ phải dừng lại và suy nghĩ về các lựa chọn thay thế. + Không chỉ có vậy tôi luôn thể hiện bằng mọi cách để giúp trẻ lĩnh hội một cách tốt nhất và chính xác nhất những thông tin mình muốn truyền tải + Khuyến khích để trẻ nói về việc mà trẻ muốn, nhưng trước tiên hãy để trẻ nhắc lại các việc tôi nói. + Giải thích cho trẻ hiểu những việc cần phải làm. Khuyến khích và thường xuyên nhắc nhở trẻ sắp xếp và gọn gàng đồ dùng cá nhân ở những vị trí cố định để rèn cho con có tính tổ chức. + Thường xuyên khuyến khích hành vi tốt của trẻ bằng lời nhẹ nhàng và khen thưởng động viên kịp thời. + Khi trẻ mắc lỗi, cần kiên trì nhắc nhở, giải thích kiểm soát hành vi. + Khuyến khích con thực hiện mục tiêu bằng phần thưởng. Khi con đạt được 1 kết quả tốt dù chỉ là việc nhỏ, cũng khen ngợi hoặc có phần thưởng kích thích trẻ tự giác cho những lần sau. Bằng các hình thức giao tiếp động viên trên, trẻ đã dần dần để ý hơn vào những việc cần làm, kiên trì hơn để xử lý nhiệm vụ được giao, sự tập trung chú ý của trẻ tăng dần, giao tiếp giữa trẻ với cô và các bạn được cải thiện rõ rệt. * Đối với trẻ ngại giao tiếp, nhút nhát 12/20
Một số biện pháp triển kỹ năng giao tiếp cho trẻ 5 – 6 tuổi Những đứa trẻ mạnh dạn, hiếu động thường tự tin và thoải mái hơn trong giao tiếp với bạn bè cũng như với người lớn nhưng những trẻ nhút nhát thường kém tự tin và khó hòa nhập hơn. Bản thân trẻ nào cũng có những khuyết điểm và thái độ nhìn nhận của mọi người xung quanh ảnh hưởng rất lớn tới con trẻ. Nếu chúng ta luôn mặc định những sai sót do con trẻ gây ra là không được như vậy, không đúng. Vô hình chung làm trẻ thấy mặc cảm, không còn tự tin vào bản thân nữa. + Bởi vậy tôi luôn tìm những điểm tích cực trong khuyết điểm của trẻ, từ đó trẻ sẽ không thấy quá nặng nề. Không bao giờ nói “con làm chưa đúng, con ăn quá chậm, con không được…” Vì những cấm đoán, những chỉ trích đó sẽ làm trẻ thấy bản thân mình vô dụng, mặc cảm, kém cỏi trong những thiếu sót đó. Từ đó trẻ sẽ không dám thể hiện hết bản thân mình do tâm lý sợ sai và sợ bị mắng. Dần dần trẻ sẽ thu mình lại với môi trường xung quanh. + Luôn luôn lắng nghe, thấu hiểu và khuyến khích trẻ mình bằng những lời nói nhẹ nhàng tình cảm có sự động viên từ đó bản thân mỗi trẻ sẽ biết trân trọng, yêu thương bản thân mình hơn. Trẻ sẽ thấy cô và các bạn luôn đồng hành cùng mình không chỉ chích và không bị ép buộc. + Khuyến khích trẻ kể cho mình nghe những câu chuyện nhiều hơn những gì trẻ nghĩ , sự tôn trọng và lắng nghe chân thành sẽ tạo cho trẻ sự yên tâm và trẻ có thể tâm sự với cô nhiều hơn để giải quyết vấn đề. Khi đã giao tiếp tốt với cô, gần gũi, thân cận như bố mẹ mình thì khi đó trẻ sẽ dễ dàng giao tiếp với các bạn hơn, lạc quan và tự tin trong giao tiếp. Bằng việc cho trẻ biết tầm quan trọng của các mối quan hệ giữa con người với con người, mối quan hệ bạn bè trong môi trường tập thể, để trẻ tự kết bạn, tự giao tiếp với những bạn khác, trẻ sẽ dễ dàng hòa nhập, dễ bắt chuyện với những bạn tầm lứa tuổi như mình. Khi được nói chuyện, được chơi cùng nhau sẽ giúp trẻ tự tin trong giao tiếp. Với sự kiên trì nhẫn lại với những trẻ cá biệt và bằng những biện pháp cụ thể cho từng trẻ, dần dần kỹ năng giao tiếp của trẻ cá biệt lớp tôi đã tiến bộ không ngừng. Từ việc không muốn đi học, không thích chơi đùa nói chuyện với các bạn, nói chuyện vơi cô cũng không dán nhìn vào mắt… giờ đây trẻ đã hồn nhiên vui đùa, cười nói cùng bạn bè, thích đến trường, tích cực tham gia các hoạt động của lớp. Đó là một thành công không nhỏ đối với tôi. 5. Biện pháp 5: Rèn kỹ năng giao tiếp cho trẻ mọi lúc mọi nơi. 5.1 Phát triển kỹ năng giao tiếp cho trẻ qua hoạt động giờ đón - trả trẻ: - Với trẻ mầm non thời gian học ở trường chiếm rất nhiều thời gian trong ngày. Ở đó trẻ sẽ học hỏi lẫn nhau học cả cái tốt và cái chưa tốt. Vì thế, tôi thấy 13/20
Một số biện pháp triển kỹ năng giao tiếp cho trẻ 5 – 6 tuổi việc giáo dục kỹ năng giao tiếp cho trẻ là rất cần thiết và phù hợp tại trường mầm non. Tôi luôn tạo ra bầu không khí thải mái, ân cần, vui vẻ bằng ánh mắt nụ cười khi đón trẻ. Ban đầu tôi thường chủ động chào hỏi trẻ để trẻ học hỏi cách chào hỏi giao tiếp từ cô. Gợi ý để trẻ chủ động chào hỏi nhau để trẻ cảm nhận được sự vui vẻ trong giao tiếp với cô với bạn. Gợi ý cho trẻ giao tiếp chào hỏi nhau bằng những cử chỉ vui vẻ thân thiện như đập tay nhau, chạm má vào nhau, nắm nhẹ hai tay nhau, chạm vai nhau… Gợi cho trẻ chia sẻ với cô, với bạn về ngày hôm qua, chuyện vui, chuyện buồn của nhau để quan tâm đến nhau nhiều hơn. Khi đến giờ trả trẻ tôi gợi hỏi trò chuyện với trẻ để trẻ nói lên suy nghĩ của mình về buổi đến trường hôm nay của trẻ . Tôi hỏi trẻ: Con thích gì? Con không thích điều gì? Hôm nay con cảm thấy ra sao? Vì sao? Ngày mai con muốn làm gì? …Từ đó ngôn ngữ của trẻ sẽ phát triển tự tin hơn trong giao tiếp, mạnh dạn hơn khi trò chuyện với mọi người. Trong hoạt động này tôi nhắc nhở trẻ về kể lại cho bố mẹ những hoạt động con được tham gia trong ngày hôm nay, những gì con đã được làm, những gì con chưa làm được. Qua gần một năm thực hiện biện pháp này tôi đã thấy được sự thay đổi rõ ràng của học sinh. Từ phải nhắc nhở các cháu giờ rất tự tin mạnh dạn chào hỏi, không những chào hỏi các cô tại lớp, các cô các bác trong trường, người thân trong nhà các cháu còn vui vẻ chào hỏi những người lớn xung quanh trẻ và bố mẹ của các bạn trong lớp. 5.2 Phát triển kỹ năng giao tiếp cho trẻ thông qua hoạt động học: Hoạt động học là một hoạt động cần đến sự giao tiếp giữa cô và trẻ, giữa trẻ và các bạn một cách chủ động tự nhiên, là hoạt động giúp cho ngôn ngữ của trẻ được phát triển qua đó giúp trẻ tự tin trong giao tiếp biết cách ứng xử với người thân, bạn bè, cô giáo và những người xung quanh, góp phần hình thành và phát triển ngôn ngữ mạch lạc và nhân cách cho trẻ. - Trong hoạt động chung mỗi câu hỏi gợi mở cô đặt ra là đòn bẩy thúc đẩy suy nghĩ của trẻ và tạo cho trẻ biết xử lý tình huống, nhân vật trong câu truyện từ đó phát triển kỹ năng giao tiếp của trẻ rất mạnh dạn trước lớp với bạn bè, người xung quanh. - Đối với trẻ mầm non trẻ rất thích chơi tự do và được nói ra những ngôn ngữ mà trẻ mới học. Nhưng khi được người lớn quan tâm trò chuyện hỏi đến thì trẻ tỏ ra nhút nhát sợ hãi vì không biết mình nói gì nói đúng hay sai, vì vậy tôi phải luôn là người bạn thân nhất của trẻ, hiểu tâm lí và suy nghĩ của trẻ để gợi mở giúp trẻ mạnh dạn tham gia vào các hoạt động học. 14/20
Một số biện pháp triển kỹ năng giao tiếp cho trẻ 5 – 6 tuổi - Tôi luôn quan tâm đến từng cá nhân, tạo cơ hội cho trẻ lên phát biểu bài, đặt ra nhiều câu hỏi tạo nhiều tình huống cho trẻ tự tin được giao tiếp cùng cô. Qua đó tôi vừa rèn khả năng trình bày trước lớp, trước đám đông giúp trẻ tự tin hơn. Có thể nói trong tất cả các hoạt động học cô giáo phải là người sáng tạo tìm ra mọi hình thức để thúc đẩy phát triển tư duy, ngôn ngữ phát triển kỹ năng giao tiếp ở trẻ. 5.3 Phát triển kỹ năng giao tiếp cho trẻ thông qua các hoạt động khác: Đối với trẻ mẫu giáo vui chơi đóng vai trò chủ đạo. Trong các hoạt động của trẻ mẫu giáo trong trường mầm non, mà thông qua hoạt động vui chơi trẻ sẽ có nhiều cơ hội giao tiếp với nhau đặc biệt là hoạt động góc, hoạt động ngoài trời. Ở đó trẻ được thỏa sức vui chơi, đóng vai theo ý thích của mình, tự do thoải mái thể hiện ý kiến bản thân mà không phải gò bó trong khuôn khổ tiết học. Nắm bắt được tâm lý thích vui chơi của trẻ tôi luôn khuyến khích trẻ giao lưu với nhau hóa thân thành các nhân vật trò chuyện với nhau nhiều khi hòa vai cùng với trẻ như những người bạn trong các góc chơi, giờ vui chơi tập thể… Giao tiếp không chỉ xuất hiện trong một địa điểm hay một trường hợp nhất định mà giao tiếp được hình thành ở mọi lúc, mọi nơi. Cũng chính vì vậy để thúc đẩy kỹ năng giao tiếp cho trẻ tôi không chỉ hướng dẫn cho trẻ trong một hoạt động nhất định ở lớp, ở trường mà trong tất cả các hoạt động của để phát triển kỹ năng giao tiếp cho trẻ. Trẻ mầm non thích được khen ngợi, thích động viên khích lệ muốn được quan tâm trò chuyện thân mật, chính vì vậy tôi phải là người bạn của trẻ, hoà đồng cùng trẻ trong mọi hoạt động, luôn gần gũi trò chuyện, động viên trẻ trong mọi lúc mọi nơi. Thông qua các hoạt động hàng ngày của trẻ tôi thường xuyên quan tâm để ý giúp cho trẻ được phát biểu những gì mà trẻ biết và gợi mở cho trẻ những gì trẻ muốn. Từ đó giúp cho trẻ mạnh dạn tự tin hơn khi giao tiếp với mọi người xung quanh 6. Biện pháp 6 : Tuyên truyền, phối kết hợp với phụ huynh học sinh. Giáo viên dạy tốt, trẻ học tốt là nhờ 1 phần đóng góp không nhỏ của phụ huynh. Việc phối kết hợp với phụ huynh rèn kỹ năng cho trẻ giúp củng cố kỹ năng cho trẻ đạt hiệu quả cao hơn. - Giáo viên cần kịp thời động viên khuyến khích và tác động đến cha mẹ để họ thường xuyên cùng tham gia trực tiếp hoặc gián tiếp vào các công việc của lớp khi thấy thật cần thiết. 15/20
Một số biện pháp triển kỹ năng giao tiếp cho trẻ 5 – 6 tuổi - Trong quá trình phối kết hợp với phụ huynh, giáo viên cần căn cứ vào điều kiện và hoàn cảnh cụ thể của từng gia đình để có hình thức phối hợp và mang lại hiệu quả cao nhất, tránh gò ép trẻ làm ảnh hưởng đến việc phụ huynh ngại gặp giáo viên khi đưa con em đến lớp. - Muốn làm được điều đó tôi đã phải lên kế hoạch như sau: + Tổ chức họp phụ huynh đầu năm tôi đã thông báo đặc điểm tình hình trường lớp và nêu lên tầm quan trọng của việc giáo dục kỹ năng giao tiếp đối với trẻ để phụ huynh nhận thức được ý nghĩa của vấn đề cùng nhà trường giáo dục trẻ. Bên cạnh đó trao đổi nội quy của trường, lớp và nêu lên những thuận lợi và khó khăn qua đó cùng nhau thảo luận để đi đến thống nhất sao cho việc chăm sóc giáo dục trẻ đạt kết quả cao. + Thực hiện tốt công tác tuyên truyền qua bảng tuyên truyền, sổ bé chăm ngoan, zalo, facebook… Qua đó phụ huynh sẽ nắm vững được trình độ tiếp thu, khả năng nắm bắt của trẻ cũng như sự thể hiện trên lớp của trẻ để phối kết hợp cùng giáo viên rèn luyện kỹ năng giao tiếp cho trẻ. + Với những trẻ mạnh dạn, tự tin khi giao tiếp tôi cần trao đổi với phụ huynh cho trẻ cho trẻ ngày càng phát huy ngôn ngữ để trẻ giao tiếp với mọi người tốt hơn. + Với trẻ chậm nhút nhát tôi kết hợp với phụ huynh động viên giúp trẻ mạnh dạn tự tin hơn trong giao tiếp. + Tôi luôn quan tâm tới trẻ, tìm ra những điểm mạnh cũng như những điểm yếu của trẻ để kịp thời trao đổi với phụ huynh. + Tuyên truyền, hướng dẫn cách giao tiếp với con hiệu quả, phù hợp tới từng phụ huynh như:  Dạy cho trẻ thể hiện mình bằng cách lắng nghe chúng. Lắng nghe cẩn thận và chú ý đến tất cả các cách thức trẻ đang gửi tin nhắn cho bạn.  Dạy cho con lắng nghe bằng cách loại bỏ những gì ngoài luồng khi cha mẹ đang nói chuyện với trẻ. Tắt truyền hình, yêu cầu trẻ nhìn vào mắt, hoặc cho trẻ ngồi cùng một phòng trong khi nói chuyện với trẻ.  Dạy cho con kiểm tra những gì trẻ nghĩ rằng trẻ nghe thấy. Yêu cầu trẻ lặp lại những điều đó với bạn theo cách riêng của trẻ, những gì trẻ nghe được. Nếu trẻ nhận sai thông tin, hãy thử một lần nữa. Nếu trẻ truyền đạt đúng, hãy khen ngợi trẻ vì điều này. Qua công tác tuyên truyền với phụ huynh, họ rất nhiệt tình hỗ trợ, kết hợp cùng tôi trong việc rèn kỹ năng giao tiếp cho trẻ và có những kinh nghiệm mới để dạy trẻ, tạo được không khí hào hứng, sôi nổi, lôi cuốn trẻ tham gia tích cực trong các hoạt động, nâng cao hơn nữa khả năng giao tiếp của trẻ. 16/20
Một số biện pháp triển kỹ năng giao tiếp cho trẻ 5 – 6 tuổi IV. KẾT QUẢ ĐẠT ĐƯỢC * Đối với học sinh: - Môi trường giáo dục thân thiện, gần gũi, cởi mở, những giờ tràn ngập tiếng cười, hấp dẫn, thu hút trẻ khiến trẻ tích cực hoạt động, giao tiếp tự nhiên, thoải mái giữa cô và trò, giữa trẻ và các bạn. Sau gần một năm học ứng dụng các biện pháp trên, trẻ lớp tôi đã đạt được kết quả như sau: * Kết quả so sánh khảo sát đầu năm và cuối năm với 39 trẻ trong lớp: Đầu năm Cuối năm (Chưa áp dụng (Đã áp dụng Nội Dung So Sánh SKKN) SKKN) Trẻ đạt Tỷ lệ % Trẻ đạt Tỷ lệ % Sĩ số lớp 39 100% 39 100% Trẻ có trở ngại tâm lý về 34 87% 39 100% Tăng13% giao tiếp Kỹ năng giao tiếp bằng 22 56% 36 92% Tăng 36% ngôn ngữ Kỹ năng giao tiếp phi ngôn ngữ (điệu bộ, cử chỉ, hành 20 51% 32 82% Tăng 31% vi, nét mặt, nụ cười…) Kỹ năng hoạt động nhóm 20 51% 34 87% Tăng 36% Kỹ năng thuyết trình 21 54% 33 85% Tăng 31% - Sau thời gian thực hiện biện pháp này tôi thấy khả năng giao tiếp của trẻ lớp tôi đã tự tin và có nhiều vốn từ giao tiếp tốt với cô giáo, các bạn và những người xung quanh. Đầu năm còn nhiều trẻ ngại giao tiếp, chưa có nhiều kỹ năng giao tiếp nhưng sau khi tôi thực hiện các biện pháp rèn kỹ năng giao tiếp cho trẻ thì qua một thời gian trẻ đã biết cách giao tiếp, sử dụng vốn từ phong phú, biết cách giao tiếp phi ngôn ngữ, biết cách thuyết trình, làm việc nhóm, chủ động trong giao tiếp với mọi người xung quanh. - Trẻ có kỹ năng hoạt động nhóm hiệu quả và thuyết trình tốt hơn. Trẻ chủ động trong giao tiếp. - Đặt biệt đối với những trẻ cá biệt, hiếu động, kém tập trung chú ý cũng đã có nhiều tiến bộ hơn trong giao tiếp, tự tin hơn và sự tập trung chú ý của trẻ cao hơn, trẻ thích hoạt động cùng các bạn hơn. - 100% trẻ hứng thú, tích cực tham gia vào các hoạt động, có ý thức học tập tốt, có kỹ năng, kiến thức yêu cầu độ tuổi, có kỹ năng giao tiếp tốt. * Đối với giáo viên: 17/20
Một số biện pháp triển kỹ năng giao tiếp cho trẻ 5 – 6 tuổi - Nhờ việc suy nghĩ, tìm tòi các biện pháp nâng cao chất lượng giáo dục kỹ năng giao tiếp cho trẻ mà tôi đã có thêm những kinh nghiệm quý báu trong việc truyền đạt kiến thức, kỹ năng khi tổ chức các hoạt động cho trẻ nói chung, giáo dục kỹ năng giao tiếp cho trẻ nói riêng. Cũng như hiểu thêm tâm sinh lý của trẻ để từ đó có biện pháp giao tiếp phù hợp với trẻ, kích thích tư duy trẻ phát triển và kích thích tính tích cực hoạt động giao tiếp ở trẻ. Đem đến sự thành công của các tiết hội giảng, kiến tập tổ khối chuyên môn. - Tôi thấy kết quả đạt được trên trẻ là khá cao, đây là động lực giúp tôi tập trung tìm tòi, khám phá những phương pháp mới, hiệu quả để đưa vào các tiết dạy nói chung và giáo dục kỹ năng giao tiếp cho trẻ nói riêng nhằm nâng cao hiệu quả giáo dục trẻ. - Kiên trì, nhẫn lại, rèn trẻ mọi lúc mọi nơi, đặc biệt quan tâm tới trẻ cá biệt, trẻ chậm phát triển, trao đổi thường xuyên với phụ huynh những gì mà trẻ chưa thực hiện được để tìm ra cách dạy trẻ tốt hơn, tạo cơ hội cho trẻ tự làm các việc hợp với khả năng của trẻ và phải có hành vi văn hoá. - Do tích cực tuyên truyền và trao đổi với phụ huynh mà mối quan hệ với phụ huynh và cô giáo thêm gần gũi, cởi mở hơn. * Đối với phụ huynh: - Được sự tuyên truyền tích cực của cô mà phụ huynh có thêm hiểu biết về chương trình giảng dạy của Mầm Non và có thêm kỹ năng giáo dục kỹ năng giao tiếp cho con ở nhà. Họ rất nhiệt tình quan tâm ủng hộ, sẵn sàng phối kết hợp cùng cô trong việc chăm sóc, giáo dục trẻ. - Tích cực phối hợp với cô giáo về việc tạo môi trường học tập ở nhà cũng như trao đổi với cô về sự phát triển của trẻ để cùng cô xây dựng cách giáo dục trẻ tốt nhất. - Được trực tiếp nhìn con hoạt động và có kiến thức, kỹ năng giao tiếp qua cách giao tiếp của con mình, nên rất yên tâm khi gửi con đến lớp học và yên tâm hơn khi thấy con mình có một tâm thế tốt để chuẩn bị vào lớp 1. * Đối với nhà trường: Góp phần nâng cao hiệu quả chuyên môn trong tổ khối đặc biệt là giáo dục kỹ năng giao tiếp cho trẻ. C. KẾT LUẬN, KIẾN NGHỊ I. KẾT LUẬN Những hình thức này không chỉ áp dụng riêng cho lớp mẫu giáo lớn mà còn có thể áp dụng cho các lứa tuổi khác ở các trường khác nhau. Tuy nhiên, ở mỗi lứa tuổi nào thì giáo viên cần linh hoạt lựa chọn nội dung cho phù hợp với nhận 18/20
Một số biện pháp triển kỹ năng giao tiếp cho trẻ 5 – 6 tuổi thức của trẻ lớp mình. Tôi tin rằng, với các biện pháp linh hoạt và đa dạng như vậy, trẻ sẽ thật sự mạnh dạn, tự tin, vui vẻ giao tiếp với mọi người xung quanh mọi lúc, mọi nơi. Đây là các biện pháp mà bất kỳ người giáo viên nào cũng cần thực hiện và có thể thực hiện tốt. Điều quan trọng là bản thân người giáo viên cần thực sự yêu nghề, mến trẻ, tâm huyết với nghề để có những nghiên cứu, tìm tòi và sáng tạo trong giảng dạy. Những kinh nghiệm này còn có thể áp dụng cho các lớp khác trong và ngoài nhà trường. * Những bài học kinh nghiệm: Từ những kết quả đạt được trên, tôi rút ra một số bài học kinh nghiệm sau: - Bản thân tích cực, nhạy bén, tìm hiểu và vận dụng phương pháp, hình thức mới, chọn lọc và áp dụng phù hợp với hứng thú, nhu cầu của trẻ. - Tích luỹ kinh nghiệm giao tiếp, tổ chức các hoạt động linh hoạt, sáng tạo để hướng dẫn trẻ thu hút sự chú ý của trẻ, kích thích sự giao tiếp qua lại của trẻ phát triển ngôn ngữ cho trẻ. - Quan tâm, gần gũi trẻ, quan sát theo dõi trẻ thường xuyên, tìm hiểu nhu cầu, mong muốn của trẻ đề đưa ra những biện pháp giáo dục phù hợp nhất với trẻ. Luôn lấy trẻ làm trung tâm: giáo viên là người quan sát trẻ, trẻ sẽ là người tự chơi và tự học, tự giao lưu trao đổi học hỏi kiến thức của mình với các bạn với mọi người xung quanh. - Giao lưu, học hỏi, trao đổi kinh nghiệm chăm sóc, giảng dạy với bạn bè, đồng nghiệp, lắng nghe sự đóng góp ý kiến của mọi người xung quanh để phát huy những ưu điểm và khắc phục những nhược điểm của bản thân về chuyên môn. - Cần có sự phối hợp chặt chẽ giữa cô giáo và gia đình trong việc giáo dục trẻ để kịp thời điều chỉnh cách giáo dục trẻ sao cho phù hợp và hiệu quả. II. ĐỀ XUẤT- KIẾN NGHỊ Để phát triển kỹ năng giao tiếp cho trẻ tốt hơn nữa, tôi cũng xin có một số kiến nghị, đề xuất sau: * Đối với Phòng GDĐT: - Tạo điều kiện cho giáo viên được tham gia nhiều tiết kiến tập về hoạt động giáo dục kỹ năng giao tiếp cho trẻ Mầm non. - Mở các lớp tập huấn về các phương pháp, hình thức giáo dục tiên tiến cho giáo viên học hỏi, mở rộng kiến thức, nâng cao trình độ chuyên môn. * Đối với BGH: - Tiếp tục tạo điều kiện thuận lợi để giáo viên được tham dự đầy đủ các buổi kiến tập, các lớp tập huấn về chuyên môn của Trường và các cấp tổ chức. 19/20

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

THÔNG TIN

TRỢ GIÚP

HỖ TRỢ KHÁCH HÀNG

Theo dõi chúng tôi

Chịu trách nhiệm nội dung:

Nguyễn Công Hà - Giám đốc Công ty TNHH TÀI LIỆU TRỰC TUYẾN VI NA

LIÊN HỆ

Địa chỉ: P402, 54A Nơ Trang Long, Phường 14, Q.Bình Thạnh, TP.HCM

Hotline: 093 303 0098

Email: support@tailieu.vn

Giấy phép Mạng Xã Hội số: 670/GP-BTTTT cấp ngày 30/11/2015 Copyright © 2022-2032 TaiLieu.VN. All rights reserved.