Sáng kiến kinh nghiệm Mầm non: Một số giải pháp nâng cao chất lượng hoạt động làm quen với toán về biểu tượng tập hợp số và phép đếm cho trẻ 5 - 6 tuổi tại Lớp A5 trường mầm non Yên Thọ

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: DOCX | Số trang:17

Thêm vào BST

Báo xấu

12
lượt xem 6
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Mục đích nghiên cứu sáng kiến "Một số giải pháp nâng cao chất lượng hoạt động làm quen với toán về biểu tượng tập hợp số và phép đếm cho trẻ 5 - 6 tuổi tại Lớp A5 trường mầm non Yên Thọ" nhằm nghiên cứu quá trình hình thành biểu tượng toán sơ đẳng của trẻ mẫu giáo 5-6 tuổi, nhằm hình thành biểu tượng về số lượng, con số và phép đếm cho trẻ mẫu giáo 5-6 tuổi, từ đó tìm ra biện pháp gây hứng thú cho trẻ 5-6 tuổi học tốt môn làm quen với toán.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Sáng kiến kinh nghiệm Mầm non: Một số giải pháp nâng cao chất lượng hoạt động làm quen với toán về biểu tượng tập hợp số và phép đếm cho trẻ 5 - 6 tuổi tại Lớp A5 trường mầm non Yên Thọ

MỤC LỤC
1. MỞ ĐẦU 1.1. Lý do chọn đề tài. Trẻ em là mối quan tâm hàng đầu của gia đình, công đồng và toàn xã hội. Trẻ em là mầm non của đất nước do đó trẻ cần được giáo dục, dạy dỗ chu đáo của mọi người từ gia đình đến xã hội. Vì vậy việc chăm sóc giáo dục trẻ ngay từ khi còn nhỏ là vô cùng quan trọng trong sự nghiệp giáo dục, nhằm hình thành và phát triển nhân cách toàn diện cho trẻ sau này. Sinh thời Bác Hồ kính yêu của chúng ta có nói: “Thiếu niên, nhi đồng là người chủ tương lai của nước nhà. Vì vậy chăm sóc giáo dục tốt các cháu là nhiệm vụ của toàn Đảng, toàn dân. Công tác đó phải làm kiên trì, bền bỉ... Vì tương lai của con em chúng ta, dân tộc ta, mọi người, mọi ngành phải có quyết tâm chăm sóc và giáo dục các cháu bé cho tốt”. Trong bài thơ “Kêu gọi thiếu nhi”, Bác đã viết "Trẻ em như búp trên cành Biết ăn, biết ngủ, biết học hành là ngoan...”[1] Lời nói của Bác như nhắc nhở chúng ta, những người làm công tác giáo dục thấm nhuần hơn, có trách nhiệm hơn đối với con trẻ. Trẻ em được ví như những chồi non mới nhú của cây. Để chồi non được lớn lên khỏe mạnh rất cần được bàn tay chăm sóc của con người, cây mới trưởng thành đơm hoa kết trái được tốt. Bác nói: “cái mầm có xanh thì cây mới vững, cái búp có xanh thì lá mới tươi quả mới tốt, con trẻ có được nuôi dưỡng giáo dục hẳn hoi thì dân tộc mới tự cường tự lập] [2]. Trong Di chúc thiêng liêng trước lúc đi xa, Người căn dặn: “Bồi dưỡng thế hệ cách mạng cho đời sau là một việc rất quan trọng và cần thiết”.Thấm nhuần lời dạy của Bác Hồ kính yêu, Đảng và Nhà nước ta luôn coi trọng nhiệm vụ giáo dục thế hệ trẻ. Nghị quyết TW 2 Khoá VIII đã khẳng định: "Giáo dục là quốc sách hàng đầu, là sự nghiệp của Đảng, Nhà nước và của toàn dân. Đầu tư cho giáo dục là đầu tư cho phát triển, được ưu tiên đi trước trong các chương trình, kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội” [3] vì thế bắt buộc những người làm công tác giáo dục cần phải trang bị cho mình vốn tri thức vững chắc về chuyên môn, nghiệp vụ, về khoa học - kỹ thuật, về hiểu biết xã hội, tạo lập cho con đường sự nghiệp giáo dục của mình góp phần đáng kể vào sự nghiệp công nghiệp hoá - hiện đại hoá đất nước mà cụ thể hơn là góp phần vào việc chăm sóc - giáo dục trẻ - thế hệ tương lai của gia đình, của đất nước và của toàn xã hội. Chính vì vậy để đảm bảo cho sự tồn tại và phát triển của xã hội đã có rất nhiều nghành khoa học ra đời, trong đó toán học là bộ môn ra đời sớm trong lịch sử loài người, nó đóng một vai trò hết sức quan trọng trong mọi lĩnh vực đời sống, cũng như trong mọi hoạt động kinh tế, sản xuất, học tập và nghiên cứu. Nhờ có toán học mà con người ta tiếp cận được với những công nghệ thông tin hiện đại tiên tiến trên thế giới. Trong xã hội ngày nay nền khoa học kỹ thuật hiện đại phát triển ngày càng cao, đòi hỏi mỗi con người chúng ta đều có một vốn kiến thức hiểu biết nhất định về toán học thì mới đáp ứng được yêu cầu của xã hội. Đối với trẻ em việc hướng dẫn trẻ làm quen với toán ngay từ lứa tuổi mầm non là một vấn đề tốt nhất để sớm hình thành ở trẻ những kỹ năng tìm tòi, khám phá, quan sát, phân tích, so sánh, tổng hợp, khả năng khái quát hoá.....
Tăng cường khả năng ngôn ngữ và tư duy lôgic, hình thành biểu tượng toán ban đầu cho trẻ giữ vai trò hết sức quan trọng, nó góp phần hình thành và phát triển toàn diện nhân cách trẻ. Songđối với trẻ những biểu tượng này trẻ không thể một mình hình thành được mà phải có sự giúp đỡ của người lớn, trong đó cô giáo đóng vai trò chủ đạo trong việc giúp đỡ trẻ, hướng lái trẻ hình thành biểu tượng toán ban đầu. Nhưng tổ chức như thế nào, hướng dẫn trẻ ra sao để trẻ vừa dễ hiểu vừa tìm tòi khám phá có hiệu quả mới là vấn đề quan trọng. Hoạt động làm quen với toán là một hoạt động rất khô khan và cứng nhắc. Các tiết học toán đặc biệt là tiết học hình thành các biểu tượng về số lượng, con số và phép đếm thường lặp đi lặp lại nhiều lần các tiết học có nội dung giống nhau, chỉ khác về số lượng là 5, 6, 7, ...10. Cho nên nếu ta chỉ tập chung vào kiến thức dạy trẻ theo đúng các bước, nếu lặp lại khi học trẻ thường rất nhanh chán sẽ không thu hút được sự chú ý của trẻ. Chính vì điều này mà tôi boăn khoăn, trăn trở suy nghĩ, nghĩ ra nghiên cứu sáng kiến với đề tài: “Một số giải pháp nâng cao chất lượng hoạt động làm quen với toán về biểu tượng tập hợp số và phép đếm cho trẻ 5 - 6 tuổi tại Lớp A5 trường mầm non Yên Thọ”. Với mong muốn được góp một phần nhỏ bé của mình cho việc giúp trẻ tiếp thu kiến thức sơ đẳng về toán, giúp trẻ 5-6 tuổi có một hành trang vững chắc để chuẩn bị bước vào trường phổ thông 1.2. Mục đích nghiên cứu Nghiên cứu quá trình hình thành biểu tượng toán sơ đẳng của trẻ mẫu giáo 5-6 tuổi, nhằm hình thành biểu tượng về số lượng, con số và phép đếm cho trẻ mẫu giáo 5-6 tuổi, từ đó tìm ra biện pháp gây hứng thú cho trẻ 5-6 tuổi học tốt môn làm quen với toán 1.3. Đối tượng nghiên cứu “Một số giải pháp nâng cao chất lượng hoạt động làm quen với toán về biểu tượng tập hợp số và phép đếm cho trẻ 5-6 tuổi tại Lớp A5 trường mầm non Yên Thọ”. 1.4. Phương pháp nghiên cứu - Phương pháp điều tra khảo sát thực tế, thu thập thông tin. - Phương pháp lý thuyết xây dựng cơ sở lý thuyết. + Dự giờ trao đổi ý kiến với đồng nghiệp về nội dung của môn làm quen với toán + Tổng kết rút kinh nghiệm trong quá trình giảng dạy. + Tổ chức và tiến hành thực nghiệm sư phạm. - Phương pháp thống kê, xử lý thông tin. 2. NỘI DUNG SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM 2.1. Cơ sở lý luận của sáng kiến kinh nghiệm
Như chúng ta đã biết để đạt được biểu tượng toán sơđẳng cho trẻ thì chúng ta phải biết xây dựng cho trẻ một hệ thống các khái niệm về kiến thức toán học cơ bản, ban đầu từ dễ đến khó, từ đơn giản đến phức tạp, từ trực quan đến trừu tượng… Đồng thời phải chỉ ra mối quan hệ tương ứng kiến thức nhằm giúp trẻ hiểu và có khả năng vận dụng kiến thức của trẻ phải được diễn ra thông qua các hoạt động chơi hoặc các hoạt động mang tính chất vui chơi, để góp phần toàn diện đối với trẻ thơ. Là người giáo viên mầm non, ngoài việc quan tâm và nhiệt tình chăm sóc giáo dục trẻ, tôi còn dành thời gian nghiên cứu học hỏi để có những sáng tạo riêng cho bộ môn toán. Tôi thấy việc đổi mới “giáo dục làm quen với toán” cũng đã có định hướng đổi mới hình thức thực hiện trên cơ sở khoa học, đảm bảo tính đặc thù của hoạt động toán sơđẳng. Với yêu cầu nâng cao kỹ thuật thực hành giúp trẻ cảm nhận toán một cách thoải mái, đồng thời tạo cho trẻ có kỹ năng kiến thức phong phú về toán. Qua quá trình dạy trẻ làm quen với toán, tôi nhận thấy sự hứng thú và tích cực ở trẻ chưa cao, các kỹ năng còn gò ép nên trẻ thể hiện hứng thú cũng như khả năng của mình còn hạn chế, chưa thể hiện hết khả năng về toán của mình. Vai trò của việc hình thành các biểu tượng về tập hợp số và phép đếm làm phát triển ngôn ngữ cho trẻ, trẻ có thể nói được, học thêm được những từ mới, biết sử dụng ngôn ngữ, lời nói trong các tình huống khác nhau, cảm nhận được những cái hay, cái đẹpcủa cuộc sống góp phần phát triển trí tuệ và thể chất cho trẻ. Từ nhận thức thực tế đó và sau khi nghiên cứu đổi mới hình thức giáo dục làm quen với toán” ở lứa tuổi 5-6 tuổi, đặc biệt là việc hình thành biểu tượng về số lượng, con số và phép đếm cho trẻ. 2.2. Thực trạng của vấn đề nghiên cứu 2.2.1. Thuận lợi - Được sự quan tâm giúp đỡ của ban giám hiệu về chuyên môn, đầu tư mua sắm nguyên vật liệu để làm tranh ảnh, đồ dùng dạy học, đồ chơi cho các cháu. - Cơ sở vật chất khang trang. - Trẻ ngoan ngoãn, nhanh nhẹn thích tò mò khám phá sự vật, hiện tượng xung quanh,... Đây là điều kiện thuận lợi để tôi hình thành biểu tượng toán học về số lượng cho trẻ. - Là một giáo viên trẻ, năng động, luôn luôn không ngừng nâng cao trình độ chuyên môn, chất lượng dạy học, nắm vững các phương pháp, biện pháp chăm sóc giáo dục trẻ, tham gia học các chuyên đề do Phòng tổ chức. 2.2.2. Khó khăn - Do trẻ trong độ tuổi “học mà chơi, chơi mà học” nên trí nhớ của trẻ không lâu. Lực học của trẻ không đồng đều. - Đa số phụ huynh là nông thôn, sự quan tâm của phụ huynh đến trẻ là không nhiều. Chưa nhận thức được tầm quan trọng của môn toán học. - Do dịch bệnh covid-19 kéo dài trẻ không được thường xuyên đến lớp học trực tiếp.
2.2.3. Kết quả khảo sát vấn đề trước khi áp dụng sáng kiến kinh nghiệm Tổng số trẻ được khảo sát là 27/27 cháu tỷ lệ 100% Kết quả khảo sát như sau: Nội Đạt Chưa đạt STT dung Tổng Số Tỷ lệ Số Tỷ lệ khảo sát số trẻ trẻ (%) trẻ (%) Khả năng đếm số lượng trong 1 27 12 44,4 15 56,6 nhóm đối tượng Khả năng biết ghép tương ứng 2 27 11 40,7 16 59,3 1 -1 giữa các đối tượng Khả năng nhận biết chữ số 3 27 11 40,7 16 59,3 trong phạm vi 10 Khả năng so sánh thêm, bớt số 4 27 12 44,4 15 56,6 lượng trong phạm vi 10 Khả năng tách gộp nhómđối 5 27 10 37,0 17 63,0 tượng Nhìn vào bảng khảo sát ta thấy: Số trẻ đạt: 11,2 cháu , tỷ lệ 41,4 % Số trẻ chưa đạt: 15,8 cháu, tỷ lệ 58,6 %. Từ thực tế trên trẻ đạt loại yếu kém còn khá nhiều, để giúp trẻ 5-6 tuổi học tốt hơn môn làm quen với toán về tập hợp số và số lượng. Tôi mạnh dạn đưa ra một số biện pháp nâng cao chất lượng hoạt động làm quen với toán về biểu tượng tập hợp số và phép đếm cho trẻ 5- 6 tuổi như sau: 2.3. Giải pháp đã sử dụng để giải quyết vấn đề 2.3.1. Giải pháp 1. Xây dựng môi trường cho trẻ làm quen toán theo hướng “mở”, kích thích trẻ tìm tòi khám phá Để việc làm quen với toán của trẻ đạt kết quả cao thì việc tạo môi trường thuận lợi cho trẻ là rất quan trọng. Môi trường hoạt động của trẻ phải luôn thay đổi phù hợp với các chủ đề. Môi trường toán học là một phần quan trọng đối với việc cho trẻ làm quen với toán. Tôi đã xây dựng góc toán phong phú, nhiều chủng loại sắp xếp bố trí đồ chơi gọn gàng, đồ chơi luôn để ở tư thế “mở’’ để kính thích trẻ hứng thú hoạt động, đồ dùng đồ chơi phải đảm bảo thuận tiện cho thao tác sử dụng, được sắp xếp sao cho dễ lấy, dễ cất và đặc biệt có thể sử dụng vào các hoạt động có chủ định và các hoạt động khác. Góc toán được bố trí thật nổi, thật đẹp mắt, vừa đảm bảo tính thẩm mỹ, lại vừa đảm bảo tính chính xác.
Ảnh góc học toán của trẻ Ngoài ra tôi tiến hành làm đồ dùng, đồ chơi, tranh ảnh từ phế liệu. Tôi áp dụng cụ thể cho từng chủ đề mà tạo ra môi trường khác nhau trong hoạt động làm quen với toán về tập hợp số và phép đếm. Tuỳ vào nội dung của từng bài để bố trí trực quan xung quanh lớp, giá đồ chơi, treo tranh tường cho hợp lý để trẻ chơi và học. VD1. Chủ đề gia đình. - Treo tranh về gia đình đông con, ít con để trẻ đếm số lượng người và giáo dục trẻ. - Đồ dùng gia đình xếp ở giá đồ chơi để trẻ có thể luyện đếm, phân nhóm số lượng cũng như liên hệ thực tế. VD2. Chủ đề thực vật: Với các tranh mở ở các góc trong lớp như: ở “góc học tập” tôi cắt dán bìa lịch có vườn, một số hình rau, củ được cắt rời, dính keo 2 mặt bỏ vào rổ, cho cháu tự do thực hành theo ý thích hoặc theo yêu cầu của cô (VD: Gắn nhóm cà rốt có số lượng 8, gắn nhóm củ cải có số lượng 7, so sánh, thêm, bớt, tạo nhóm …..hoặc gắn 8 bông hoa lên bảng và gắn chữ số tương ứng… ) Hay trong chủ đề động vật treo bức tranh có nội dung câu chuyện: “Ai đáng khen nhiều hơn” trong tranh có ngôi nhà của gia đình thỏ dán từ các hình học, thỏ em đang hái hoa đồng tiền trong rừng, thỏ anh tay xách làn nấm đang dẫn đàn con bị lạc về cho gà mẹ. Các hình ảnh thỏ mẹ, thỏ anh, thỏ em, gà hoa đều là chi tiết gắn đính, cô giáo có thể yêu cầu trẻ đếm các thành viên trong tranh hay thêm bớt số lượng mà cô yêu cầu. Đồ dùng đồ chơi luôn thay đổi phù hợp với từng chủ đề. Đồ dùng được sắp xếp, bố trí một cách khoa học, có tính gợi mở, kích thích trẻ khám phá. Các đồ dùng đồ chơi luôn được thay thế và để ở vị trí giúp trẻ dễ lấy, dễ cất. Đồ dùng, đồ chơi là một yếu tố quan trọng để hoạt động cho trẻ làm quen với toán đạt hiệu quả cao, để đạt dược những kết quả như vậy thì đồ dùng, đồ chơi phải đạt những yếu tố sau: - Đồ dùng phải đẹp, không có bụi bẩn, màu sắc phù hợp, đảm bảo vệ sinh và an toàn đối với trẻ. - Tranh vẽ đẹp, hình ảnh sinh động ngộ nghĩnh, phù hợp với đề tài. - Mặt khác với biểu bảng trang trí ở lớp tôi cũng kết hợp gắn liền với việc cho trẻ làm quen với toán. VD: Bảng theo dõi bé đến lớp hàng ngày tôi chú trọng xem hôm nay là thứ mấy, có mấy bạn nghỉ học. Ví dụ như thứ hai gắn xuống dưới là 2 bông hoa, thứ ba gắn xuống dưới là 3 bông hoa (tuỳ theo chủ đề) .......Khi trẻ đã học nhận biết chữ số thì tôi gắn số để trẻ nhận biết, tương tự như vậy với các thứ 5,6,7... Để giúp trẻ nhận biết tổ của mình hay tổ của bạn nay vắng bao nhiêu bạn, thì tôi mời mỗi trẻ khi đến trường lúc đón trẻ cô mời trẻ đó đến lấy 1 ông sao màu đỏ cắm lên ở ô có ký hiệu riêng của từng trẻ. Số trẻ còn lại tôi chọn ông sao màu vàng gắn lên, như vậy đến lúc điểm danh tôi sẽ hỏi lớp có bao nhiêu bạn vắng? sau đó cho cả lớp đếm số học sinh vắng là bao nhiêu ông sao màu vàng tương đương với bấy nhiêu bạn vắng 1, 2, 3 hay 4, 5 bạn vắng.
Trước khi tổ chức cho trẻ hoạt động làm quen với toán về số lượng tôi luôn chuẩn bị tốt mọi điều kiện về tâm thế, đồ dùng, đồ chơi, cách tổ chức...để trẻ có thể hứng thú tiếp thu bài một cách tốt nhất. 2.3.2. Giải Pháp 2. Hình thành tốt biểu tượng tập hợp số và phép đếm thông qua chế độ sinh hoạt hàng ngày Khi tạođược môi trường toán học phong phú rồi tôi tiến hành cho trẻ làm quen với toán về số lượng thông qua chế độ sinh hoạt hàng ngày (tuỳ theo từng chủ đề), - Giờ đón trẻ:Tôi mời trẻ mang đồ dùng của trẻ đến nơi quy định để vào chỗ mà có ký hiệu riêng của trẻ về số để trẻ cất đồ. VD: Cháu Minh Quang mang đến số 6 của ô màu vàng mà cô đã quy định trước... Trong quá trình đón trẻ cô có thể trò chuyện cùng trẻ để kiểm tra kết quả của từng cá nhân, ví dụ khi số lượng trong lớp mới có một vài bạn đến cô có thể trò chuyện và hỏi trẻ con nhìn xem có bao nhiêu bạn đến rồi, bây giờ thêm một bạn đến nữa thì có tất cả bao nhiêu bạn? Bao nhiêu bạn nam ? Bao nhiêu bạn nữ? hoặc hỏi trẻ gia đình con có mấy người..... - Giờ điểm danh: Cô cho trẻ điểm danh theo tổ để trẻ phát hiện hôm nay tổ của mình, của bạn vắng bao nhiêu bạn, lớp vắng bao nhiêu bạn. - Giờ thể dục sáng cho trẻ xếp hàng mỗi hàng 8 bạn, khi vận động đếm và tập theo nhịp đếm 1,2,3,4 ... - Đối với hoạt động có chủ định tôi có thể lồng ghép số lượng vào các hoạt động trong tiết học. VD. Hoạt động vận động "Đi trên ghế thể dục đầu đội túi cát" cho các tổ thi đua nhau sau đó cho trẻ đếm và kiểm tra kết quả của từng đội xem mỗi đội được bao nhiêu túi cát. Hoặc giờ hoạt động âm nhạc khi cô mời nhóm, tổ lên hát cô có thể hỏi trẻ xem có bao nhiêu bạn lên hát........ - Đối với hoạt động ngoài trời, tôi cho trẻ nhặt lá rụng, đếm lá rụng, chia lá thành 2 phần bằng nhiều cách và đếm xem mỗi phần có bao nhiêu chiếc lá. Hay khi cho trẻ quan sát cây, con vật, đồ chơi ngoài trời. Cô hỏi trẻ hãy đếm xem có bao nhiêu cây, bao nhiêu bông hoa trên cây, và bao nhiêu đồ chơi ngoài trời.....hoặc khi cho trẻ đi tham quan vườn rau cô có thể hỏi trẻ "có bao nhiêu luống rau, khi thăm quan khu vườn cổ tích cho trẻ đếm xem có mấy chú lùn, mấy cây cau vua, mấy con ngựa...." - Ở hoạt động góc: Cho trẻ gắn tranh ảnh phù hợp với chủ đề vào các tranh mở ở các giá góc theo yêu cầu mà cô đã gắn đính sẵn về số lượng. VD1: Trong chủ đề “Giao thông” ở góc học tập cô yêu cầu trẻ tìm và chọn các loại phương tiện giao thông đường bộ gắn vào sao cho có số lượng đủ là 9 theo từng loại xe như: ô tô, xe đạp, xe máy. Cho trẻ gắn biển số xe và đọc số biển vừa ghép được.... Ở góc phân vai + Khi trẻ ở góc “Chơi bán hàng” trong chủ đề "Gia đình" tôi cho trẻ bán các loại rau củ quả. Khi khách đến mua hàng có thể nói bán cho tôi cái bắp cải
bao nhiêu tiền một cái và dùng các chữ số từ 1- 10 làm tiền để cho trẻ mua bán trao đổi từ đó giúp trẻ nắm chắc các con số hơn.... Ví dụ: Mua rau cải 8.000đ/c trẻ biết lấy số 8 đưa cho bạn, trong quá trình chơi hoặc là một số đồ dùng tương tự trẻ chơi thành thạo với các con số từ 1 -10. Hình ảnh trẻ chơi bán hàng + Đối với góc nấu ăn đặt ra các câu hỏi để trẻ trả lời. Con thấy có mấy bạn ngồi ở bàn? Mỗi bạn khi ăn cần có mấy cái bát? Có 4 bạn thì cần có mấy cái bát? Mấy đôi đũa? Hôm nay con nấu món gì? Con nấu mấy món ăn? ... - Giờ ăn trưa: Cô có thể cho trẻ lấy và đếm số bát ở bàn ăn của mình, đếm số thìa tương ứng, nếu thấy số thìa ít hơn số bát thì cô hướng dẫn trẻ phải làm gì để có đủ thìa cho các bạn trên bàn. VD: Cô xếp 8 bạn một bàn, cô sẽ đặt ra 7 cái bát và mời trẻ đếm xem có bao nhiêu cái bát và mỗi cái bát ứng với một cái thìa các bạn sẽ lấy mỗi thìa bỏ vào một cái bát, nếu các bạn thấy thiếu phải làm gì? Thì trẻ phải trả lời thêm một cái nữa mới đủ... + Trẻ phải ngồi đúng vào số bàn mà cô đã quy định cho từng nhóm. VD. Bàn số 8 của nhóm gà trống Bàn số 9 của nhóm chim họa mi - Giờ ngủ trưa: cô cho trẻ đếm có bao nhiêu sạp giường, có bao nhiêu cái chiếu ở mỗi sạp và cho 6 trẻ một sạp từ đó trẻ đếm và điều chỉnh sao cho phù hợp. - Giờ hoạt động chiều: tuỳ vào bài dạy buổi sáng mà cô có thể cho trẻ ôn buổi chiều. VD: Buổi sáng cho trẻ học số lượng trong phạm vi 6 thì chiều cho ôn lại..... - Giờ trả trẻ: Cô cho trẻ lấyđồ dùng và xem đủ hay thiếu. Đếm số đồ dùng đã đủ hay chưa ? có bao nhiêu thứ ? Môi trường toán học cho trẻ là rất phong phú, nếu chúng ta biết tận dụng mọi lúc, mọi nơi để dạy toán học cho trẻ thì rất có hiệu quả, trẻ vừa học vừa chơi. Trẻ học mà không biết mình đang học. 2.3.3. Giải Pháp 3. Sáng tạo thơ, truyện, một số trò chơi nhằm ôn luyện, củng cố kiến thức cho trẻ làm quen với toán về biểu tượng tập hợp số và phép đếm * Sáng tác thơ Thơ, truyện, trò chơi luôn có sức hấp dẫn, lôi cuốn đối với trẻ mẫu giáo. Khi tổ chức các hoạt động tôi đã sưu tầm, sáng tác thơ, truyện, trò chơi phù hợp để tích hợp lồng ghép trong giờ dạy trẻ hình thành biểu tượng về số lượng, con số và phép đếm, tạo được sự chú ý, thích thú cho trẻ, giờ học đã đạt được hiệu quả tốt hơn. VD: Đếm đến 9. Nhận biết các nhóm trong phạm vi 9. Nhận biết chữ số 9 Thì ở phần ôn luyện nhận biết nhóm đồ vật có số lượng 8 cô sáng tác thơ như sau:. - Cô đọc: Mời bạn hãy đến
Vườn xuân bé yêu Chúng ta cùng đoán Vườn xuân có gì? ( Vườn xuân có hoa đào) - Bạn ơi đúng rồi Vườn xuân hoa nở Có bao nhiêu cây Tương ứng số mấy ? ( 8 cây đào, tương ứng thẻ số 8) - Phương Nam hoa mai thắm Đẹp dịu dàng sắc xuân Bé ơi hãy cùng đếm Có bao nhiêu cây Mai Tương ứng số mấy ? (8 cây mai, tương ứng với thẻ số 8} Hoa hồng khoe sắc Tỏa ngát hương thơm Tô vườn xuân đẹp Bao nhiêu cây hồng. (Cho trẻ đếm, 6 cây hồng) Vườn hồng có 6 cây Bé ơi hãy cùng trồng Trồng thêm cho đủ 8.......... - Trẻ em “Học mà chơi, chơi mà học” chính vì vậy nên tôi nhận thức thấy con đường ngắn nhất và hiệu quả nhất để cung cấp kiến thức cho trẻ thông qua các trò chơi. Chính vì vậy trong các hoạt động làm quen với toán về số lượng, tôi tham khảo tài liệu, sách vở, tìm tòi, sáng tạo ra một số trò chơi đơn giản, sôi nổi để tổ chức mọi lúc, mọi nơi cho trẻ. Một số trò chơi 1. Trò chơi: "Cây tre trăm đốt" a, Chuẩn bị: Ống tre gắn chữ số làm từ ống sữa ông thọ b, Luật chơi: Trẻ phải đi theo đường zichzac có gắn số khác nhau và ghi nhớ mình đã đi qua những con đường số (ví dụ: đường số 7, 8, 9.....) bao nhiêu lên tìm các mắt tre có số tương ứng trồng thành cây tre, khi trẻ này thực hiện, trẻ khác có thể quan sát để thực hiện đúng không trùng lập với bạn khi trồng tre c, Cách chơi: Chia trẻ thành nhiều nhóm chơi khác nhau, cho lần lượt các đội chơi thực hiện đi theo đường zichzach lên trồng tre, sau mỗi lần trẻ thực hiện kiểm tra kết quả đúng sai và đổi nhóm chơi
2. Trò chơi: "Bọ dừa thông minh" a. Chuẩn bị: Bảng bọ dừa b, Luật chơi: Trẻ bò chui qua cổng, trên mỗi cổng chui có gắn số khác nhau (số gắn trên cổng chui tương ứng với số lượng cần dạy trẻ,ví dụ 5, 6, 7, ....10) Trẻ nói được số trên cổng mà mình cần chui qua trẻ thực hiện khéo léo không chạm vào cổng chui và lên thả xeng tròn từ trên xuống rơi vào ô số nào thì đọc to ô số đó c. Cách chơi: Chia lớp làm 2 đội, số trẻ bằng nhau. Lần lượt từng trẻ lên thực hiện nói cổng số ma trẻ bò chui qua (Ví dụ bài số 9 thì cổng gắn số 9.....).Sau đó cầm xeng tròn thả từ trên xuống vào ô nào thì đọc to ô số ô đó là bao nhiêu 3.Trò chơi : “Ném booling” a. Mục đích: - Rèn cách nhớ chữ số đã học cho trẻ và biết đếm số lượng. - Giúp trẻ nhận biết các chữ số đã học. b. Chuẩn bị: - Bộ đồ chơi booling làm bằng chai nước giải khát bên trên có dán chữ số. - Băng keo màu dán dưới nền làm các làn đường cho bóng chạy. - Bóng cho trẻ chơi. c.Cách làm: - Các chữ số cắt sẵn sau đó cắt hình bông hoa dán lên giấy bìa cứng để khỏi bị uốn cong - Dán chữ số lên đầu các chai booling. d. Cách chơi: - Có thể tổ chức cho từng cá nhân hoặc từng nhóm 5-6 trẻ chơi cùng một lúc - Lần đầu có thể tổ chức theo hình thức đơn giản như: lần lượt từng bạn hay nhóm bạn lên cầm bóng đứng ở một làn đường tùy ý khi có hiệu lệnh xắc xô mới được ném bóng. Phải ném đúng làn đường mình đã chọn và nếu làm đổ cột booling có chữ số trên làn đường đó thì chiến thắng. Khi cột booling đổ phải đọc
được chữ số gì. Sau vài lần chơi có thể tổ chức khó hơn như: cũng tổ chức như trên nhưng yêu cầu trẻ chọn quả bóng có chữ số gì thì lên chọn đúng làn đường của cột booling có chữ số đó và ném đổ booling thì chiến thắng. Ngoài những trò chơi nêu trên, tuỳ vào từng chủ đề tôi còn cho trẻ chơi một số trò chơi khác. VD: Chủ đề “Bản thân” tôi cho trẻ chơi trò chơi gắn liền với các bộ phận cơ thể bé như trò chơi: “Khuôn mặt dễ thương”: Yêu cầu trẻ đếm các bộ phận trên khuôn mặt bé, viết số lượng tương ứng vào ô trống với số lượng bộ phận trên khuôn mặt..... Hoặc trò chơi với “Đôi bàn tay xinh xắn”: Thêm, bớt tạo sự bằng nhau về số lượng các ngón tay trong 2 bàn tay, tạo các số từ các ngón tay..... 2.3.4. Giải pháp 4. Ứng dụng công nghệ thông tin, bài giảng điện tử, nhằm nâng cao chất lượng hình thành tốt biểu tượng toán về tập hợp số và phép đếm Xã hội ngày càng văn minh hiện đại, trình độ khoa học phát triển cao cùng với sự bùng nổ thông tin, việc áp dụng công nghệ thông tin vào giảng dạy đã trở thành một yêu cầu đối với các cấp học. Đối với cấp học mầm non việc áp dụng công nghệ thông tin vào trong giảng dạy là hết sức cần thiết. Một phần thay đổi không khí lớp học, tạo cho trẻ tâm thế thoải mái, gây hứng thú cho trẻ trong việc tiếp thu kiến thức. Một phần bước đầu cho trẻ làm quen với công nghệ thông tin. VD 1 Tiết: “Dạy trẻ tạo nhóm có số lượng 8, đếm đến 8, nhận biết chữ số 8”. Chủ đề: “Động vật”. Tôi tiến hành soạn giáo án điện tử và dạy trên máy chiếu và Tôi đã tiến hành sử dụng đồ dùng trực quan minh họa các hình ảnh con vật rất xinh động mỗi con vật đều mang cho mình một con số riêng làm hứng thú với trẻ từ đó giúp trẻ tiếp thu kiến thức tốt hơn. Ví dụ 2: Khi dạy trẻ thêm, bớt các nhóm đối tượng có số lượng 7 ở chủ đề “nghề nghiệp”.Tôi đã dẫn dắt trẻ, tạo tình huống trẻ là những đầu bếp đang chuẩn bị một bữa tiệc sinh nhật. Trẻ sẽ được cùng đầu bếp ChecSi (trong phần mềm Kitsmat trên vi tính) cùng làm bánh. Trẻ sẽ làm theo yêu cầu của “bếp trưởng” là rắc thêm những hạt đậu lên bánh cho đủ 7 hạt. Trẻ được làm các thao tác “di” và “kích” “chuột” nhặt những hạt đậu rắc vào bánh, như vậy trẻ biết làm thao tác trên vi tính và vừa nắm bắt kiến thức một cách dễ dàng và thích thú. Đối với giờ hoạt động có chủ định, nhằm nâng cao chất lượng cho trẻ làm quen với toán, tiếp thu bài nhanh hơn, hứng thú không gây mệt mỏi. Chính vì vậy tôi thiết kế các bài giảng điện tử vào hoạt động dạy trẻ làm quen với toán về
tập hợp số và phép đếm. Bởi bài giảng điện tử có sự phản hồi rất tốt, những hình ảnh, âm thanh sinh động tạo sự hấp dẫn phát huy tính tích cực của trẻ. Ví dụ : Tôi yêu cầu trẻ chọn con vật mang số báo danh 9, trẻ có thể tìm và chọn đúng con vật và đúng theo yêu cầu của cô. (Ảnh con vật đánh số) Khi cho trẻ chơi trò chơi, hay dạy kiến thức toán học cho trẻ kết hợp trên máy vi tính, tôi thấy trẻ rất say sưa và hào hứng, tham gia rất tích cực vào hoạt động. 2.3.5. Biện pháp 5. Tương tác giữa cô và trẻ trong thời gian nghỉ dịch kéo dài tương tác với các bậc phụ huynh và trẻ qua các hình thức Để chuẩn bị tâm thế, chuẩn bị hành trang cho bước vào lớp một là một bước ngoặt khá lớn trong cuộc đời của mỗi đứa trẻ. Bác Hồ kính yêu đã từng nói “Giáo dục mầm non tốt sẽ mở đầu cho một nền giáo dục tốt”. Chất lượng chăm sóc, nuôi dưỡng, giáo dục trẻ ở trường mầm non tốt sẽ có tác dụng to lớn đến chất lượng ở các bậc học tiếp theo, chất lượng giáo dục mầm non quyết định tới sự hình thành và phát triển toàn diện nhân cách cho trẻ. Vì vậy việc chuẩn bị tốt cho trẻ 5 tuổi vào lớp một sẽ góp phần nâng cao chất lượng giáo dục mầm non. Nếu không chuẩn bị tốt sẽ là một thiếu sót rất lớn, tạo một lỗ hỏng lớn khó lấp và gây nhiều khó khăn, lúng túng khi trẻ bước vào lớp một. Chính vì vậy mà việc chuẩn bị cho trẻ vào lớp một được đặt ra một cách nghiêm túc và khoa học. Vậy làm thế nào để trẻ mầm non 5 tuổi có đủ kiến thức, hành trang vững vàng giúp trẻ mạnh dạn, tự tin bước vào lớp một với một môi trường mới không hụt hẫng về tâm lý cũng như những tố chất sẵn sàng cho việc học lớp một. Đó là một quá trình tưởng chừng đơn giản nhưng không dễ chút nào. Vì vậy, việc chuẩn bị cho trẻ vào lớp một sẽ không đạt hiệu quả cao nếu giáo viên không thường xuyên tìm tòi, nghiên cứu áp dụng các biện pháp mới vào công tác giảng dạy và đặc biệt trong tình hình dịch covid 19 diễn ra phức tạp trẻ phải nghĩ học thìviệc phối kết hợp với phụ huynh là việc làm cần thiết, Phối hợp với cha mẹ trẻ trong việc cho trẻ làm quen với toán là việc làm rất quan trọng, nếu chỉ có cô dạy thì chưa đủ, mà phải kết hợp cả hai thì trẻ khắc sâu những chữ số đã học được ở lớp. Để thực hiện tốt việc này, tôi đã trao đổi cùng cha mẹ trẻ trong những buổi họp các video về tầm quan trọng của việc cho trẻ nhận dạng và phát âm đúng 10 chữ số, tập hợp, nhận biết mối quan hệ hơn kém, tách, gộp, chia nhóm đối tượng thành hai phần bằng nhau,… ở lớp để chuẩn bị tâm thế cho trẻ sẵn sàng vào lớp ., việc phối kết hợp với phụ huynh giúp trẻ có thêm kiến thức, kỹ năng để dạy trẻ ở nhà cho trẻ thì tôi đã lập một nhóm zalo, facebook của riêng lớp mình, mọi thông tin đều thông báo trên nhóm để phụ huynh, học sinh được biết. Tôi đã xây dựng được những video như: Hướng dẫn phụ huynh dạy trẻ làm quen với toán thông qua các tiết dạy như nhận biết các chữ số, phát âm đúng các chữ số, nhận biết mối quan hệ hơn kém, gộp tách…Dưới hình thức tổ chức các trò chơi , câu chuyện lồng ghép các hoạt động trong ngày… các video hướng dẫn phụ huynh đồng hành cùng trẻ sau khi được nhà trường thẩm định sau đăng lên nhóm zalo , nhóm zalo để phụ huynh theo dõi học tại nhà.
Hình ảnh cô quoay vi deo hướng dẫn trẻ học tại nhà Các bậc phụ huynh đa tương tác với cô như: Hỏi cô các bước để hướng dẫn trẻ học toán , một số phụ huynh đã quay lại video cách dạy trẻ ở nhà thế nào và gửi lại cho cô để xem. Vận động phụ huynh cài đặt phần mềm Bluzone . Và đang trong tình hình dịch co vit 19 đang diễn ra phức tạp. Trẻ được bố mẹ hướng dẫn thông qua các hoạt động giáo dục nói chung trong đó có hoạt động làm quen với toán nói riêng đảm bảo kiến thức được logic liền mạch. Với quan điểm “ngừng đến trường nhưng không ngừng học”. Qua đó nhà trường cũng đã quán triệt và chỉ đạo thực hiện kế hoạch giảng dạy theo kế hoạch tuần, kế hoạch tháng, những nội dung về thực hiện “ngừng đến trường nhưng không ngừng học Chương trình của giáo dục Mầm non và để chuẩn bị tâm thế cho trẻ vào lớp 1 để đảm bảo trẻ được tiếp nhận đầy đủ các kiến thức cần thiết đặc biệt là môn làm quen với chữ cái và môn làm quen với toán trong thời gian nghỉ dịch nhằm đảm bảo chất lượng giảng dạy. Để chuẩn bị đón trẻ quay trở lại trường, tôi đã làm tốt công tác tuyên truyền. Nhắc nhở phụ huynh thực hiện thông điệp 5k đối với trẻ và gia đình.Nhắc nhở phụ huynh chấp hành việc đeo khẩu trang, đo thân nhiệt, sát khuẩn, vệ sinh cá nhân sạch sẽ khi trẻ trở lại trường, lớp học . Nhờ vậy đã tạo điều kiện cho cha mẹ yên tâm khi trẻ trở lại trường một cách an toàn học sinh của lớp tôi đã đi học đầy đủ với tâm thế thoải mái vui vẻ, đoàn kết, ngoan lễ phép hứng thú tham gia các hoạt động cùng cô và các bạn trong mọi hoạt động. 2.4. Hiệu quả của sáng kiến kinh nghiệm đối với hoạt động giáo dục,với bản thân, đồng nghiệp và nhà trường a. Đối với trẻ Qua quá trình nghiên cứu, tìm tòi sáng tạo, với sự nổ lực của bản thân, tôi đã áp dụng thành công việc tổ chức hình thành tốt biểu tượng toán về tập hợp số và phép đếm cho trẻ đã thu được kết quả tốt. - Trẻ có thói quen nề nếp tốt, mạnh dạn tự tin khi tham gia hoạt động làm quen với toán. - Có được kiến thức và kỹ năng, biết ứng dụng các kiến thức kỹ năng đó vào trong cuộc sống hàng ngày của trẻ, trẻ được phát triển một cách toàn diện về các mặt: Đức, trí, thể, mỹ và lao động. Ngoài việc đảm bảo các phương pháp khoa học giúp trẻ hình thành các biểu tượng về tập hợp số và phép đếm, kết hợp các biện pháp như đã trình bày ở trên tôi tiến hành khảo sát trẻ lần 2. Kết quả cụ thể theo đánh giá cuối tháng 3 năm học 2021-2022. Số trẻ khảo sát 27/27, tỷ lệ 100%. Nội Đạt Chưa đạt STT dung Tổng Số Tỷ lệ Số Tỷ lệ khảo sát số trẻ trẻ (%) trẻ (%) Khả năng đếm số lượng trong 1 27 26 96,3 1 3,7% nhóm đối tượng Khả năng biết ghép tương ứng 2 27 26 96,3 1 3,7% 1 -1 giữa các đối tượng Khả năng nhận biết chữ số 3 27 27 100% 0 0% trong phạm vi 10
Khả năng so sánh thêm, bớt số 4 27 26 96,3 1 3,7% lượng trong phạm vi 10 Khả năng tách gộp nhómđối 5 27 26 96,3 1 3,7% tượng Nhìn vào bảng ta thấy: Số trẻ đạt: 26/27, tỷ lệ 96,3% Số trẻ CĐ: 1/27, tỷ lệ 3,7%. b. Đối với bản thân Trong qúa trình chăm sóc và giáo dục trẻ ở trường Tôi đã tìm được cho mình những phương pháp và kinh nghiệm khá thành công trong việc nâng cao chất lượng hoạt động làm quen với toán về biểu tượng tập hợp số và phép đếm cho trẻ 5-6 tuổi A5 tại trường mầm non Yên Thọ, được các cấp lãnh đạo, Ban giám hiệu nhà trường, đồng nghiệp và các bậc phụ huynh đánh giá rất cao về hiệu quả khi áp dụng sáng kiến kinh nghiệm vào thực tế nhóm lớp mình phụ trách. c. Đối với đồng nghiệp và nhà trường Đối với đồng nghiệp sau khi dự giờ được đóng góp ý kiến Tôi thấy các cô cũng đã tán thành với bài học của bản thân và từ đó học tập theo. Không chỉ áp dụng với mẫu giáo lớn của lớp Tôi phụ trách mà còn áp dụng với cả mẫu giáo bé, nhỡ, và nhà trẻ, học sinh rất hứng thú tham gia hoạt động thu hút lôi cuốn trẻ vào bài học một cách hứng thú, và còn đạt kết quả cao và đây cũng là sự thành công của bản thân tôi qua đề tài này. 3. KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ 3.1. Kết luận Giáo dục Mầm non là bậc học đặc biệt quan trọng trong hệ thống giáo dục quốc dân, là cơ sở hình thành và phát triển nhân cách con người. Là một giáo viên mầm non tôi luôn không ngừng nâng cao trình độ chuyên môn, nghiệp vụ, rèn luyện kiến thức về toán học của mình tốt hơn. Việc hình thành các biểu tượng toán học cho trẻ mầm non đóng một vai trò to lớn. Nhằm phát triển ở trẻ khả năng nhanh nhậy, trí thông minh, sự phán đoán, phân tích, so sánh tổng hợp. Giúp trẻ có được những kiến thức sơ đẳng về tập hợp con số, phép đếm,..... Đặc biệt hơn đối với trẻ 5-6 tuổi việc hình thành biểu tượng toán sơ đẳng là một nội dung quan trọng bổ sung vào hành trang cho trẻ khi bước vào trường tiểu học và góp phần quan trọng vào việc hình thành và phát triển toàn diện nhân cách cho trẻ. Để giúp trẻ 5 - 6 tuổi, học tốt môn làm quen với toán về số lượng tôi đã rút ra được bài học kinh nghiệm sau: - Nghiên cứu kỹ nội dung chương trình, nghiên cứu chương trình bồi dưỡng thường xuyên, nghiên cứu tập san, sổ chuyên đề, nghiên cứu tuyển tập các trò chơi phát triển cho trẻ mẫu giáo, các sách hướng dẫn tổ chức các hoạt động có chủ định... - Tạo môi trường học tập phong phú, thoải mái cho trẻ, gần gũi với trẻ. - Phải biết lồng ghép toán học vào hoạt động khác nhau trong ngày. - Chuẩn bị tốt đồ dùng dạy học, đồ chơi cho trẻ, thiết kế giờ dạy phù hợp với nội dung chủ đề và phù hợp với lứa tuổi dưới hình thức trò chơi, kết hợp bài giảng điện tử, trò chơi Kitsmat, tổ chức một hoạt động phải liên hoàn xen kẻ
động và tỉnh, thay đổi đồ dùng đồ chơi theo chủ đề và phải biết lồng ghép nội dung thích hợp. - Cô phải nhiệt tình yêu nghề mến trẻ, cô phải thật sự là tấm gương để trẻ noi theo, cô phải có trình độ chuyên môn và năng lực nhất định thì mới áp dụng vào thực tiễn giảng dạy. - Tham khảo các chương trình trong bài giảng giáo án điện tử, trên mạng internet về chương trình hỗ trợ chăm sóc giáo dục trẻ mầm non của Bộ giáo dục và các kinh nghiệm, cách làm của các trường bạn. - Phối hợp với phụ huynh để cùng có được thông tin hai chiều về trẻ. Từ đó có biện pháp phát triển toán học cho trẻ tốt hơn. Trên đây là một số kinh nghiệm của bản thân, tôi đã nghiên cứu và áp dụng, song không tránh khỏi những hạn chế nhất định. Tôi rất mong được sự đóng góp ý kiến của ban giám hiệu, đồng nghiệp, bạn đọc và các nhà quản lý giáo dục để tôi rút ra những kinh nghiệm dạy làm quen với toán cho trẻ được tốt hơn. 3.2. Kiến nghị Thường xuyên tổ chức các giờ dạy mẫu trong huyện để giáo viên tiếp ứng được với những cái hay cái mới nhằm giúp trẻ học toán đạt hiệu quả nhất. Tôi xin chân thành cảm ơn! XÁC NHẬN CỦA Như Thanh, ngµy 08 th¸ng 04 n¨m 2022 THỦ TRƯỞNG ĐƠN VỊ Tôi xin cam đoan dây là SKKN của mình viết, không sao chép nội dung của người khác. Người viết sáng kiến Lê Thị Lý Lê Thị Hương
TÀI LIỆU THAM KHẢO 1. Hướng dẫn tổ chức thực hiện các hoạt động giáo cho trẻ 5-6 tuổi theo thông tư 28/ 2016/BGDĐT 2. Đề án “Phát triển giáo dục mầm non giai đoạn 2006-2015” của Chính Phủ- Năm 2006; 3.Chiến lược phát triển GD 1998- 2020 của Bộ GD&ĐT (NXB Giáo dục Việt Nam); 4. Nghị quyết TW2, khoá VIII của Đảng cộng sản Việt Nam về "Định hướng chiến lược giáo dục - đào tạo trong thời kỳ công nghiệp hoá, hiện đại hoá”; 5. Bộ GD&ĐT (2010) “Tài liệu bồi dưỡng CBGV mầm non”của Bộ Giáo dục và Đào tạo; 6. Tài liệu bồi dưỡng CBQL và GVMN năm học 2016- 2017.
Mẫu 1 (2) DANH MỤC SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM ĐÃ ĐƯỢC HỘI ĐỒNG SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM NGÀNH GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO HUYỆN, TỈNH VÀ CÁC CẤP CAO HƠN XẾP LOẠI TỪ C TRỞ LÊN Họ và tên tác giả: Lê Thị Hương Chức vụ và đơn vị công tác: Giáo viên - Trường Mầm non Yên Thọ Cấp đánh giá Kết quả xếp loại đánh giá Năm học TT Tên đề tài SKKN (Ngành GD cấp xếp loại đánh giá huyện/tỉnh; (A, B, xếp loại Tỉnh...) hoặc C) 1. 2. 3.