Sáng kiến kinh nghiệm THCS: Quản lý chỉ đạo nâng cao chất lượng giáo dục đạo đức cho học sinh ở trường trung học cơ sở

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:23

Thêm vào BST

Báo xấu

4
lượt xem 2
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Mục đích nghiên cứu sáng kiến nhằm đề ra các biện pháp giáo dục đạo đức phù hợp với đối tượng là học sinh THCS góp phần nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện cho học sinh của trường. Mời các bạn cùng tham khảo!

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Sáng kiến kinh nghiệm THCS: Quản lý chỉ đạo nâng cao chất lượng giáo dục đạo đức cho học sinh ở trường trung học cơ sở

1 PHẦN I : MỞ ĐẦU 1. Lý do chọn đề tài. Trong những năm qua, đất nước ta chuyển mình trong công cuộc đổi mới sâu sắc và toàn diện.Từ một nền kinh tế tập trung, quan liêu bao cấp sang nền kinh tế nhiều thành phần, kinh tế hội nhập vận hành theo cơ chế thị trường có sự định hướng của nhà nước.Với công cuộc đổi mới chúng ta có nhiều thành tựu to lớn rất đáng tự hào về phát triển kinh tế- xã hội, văn hóa giáo dục.Tuy nhiên mặt trái của cơ chế thị trường cũng có ảnh hưởng tiêu cực đến sự nghiệp giáo dục.Trong đó sự suy thái về đạo đức và những giá trị về nhân văn tác động không nhỏ đến đối tượng học sinh như: có lối sống thực dụng, thiếu ước mơ, hoài bão…thêm vào đó là sự du nhập của văn hóa phẩm đồi trụy, lối sống buông thả… thông qua các phương tiện như: Phim ảnh, game, mạng internets…làm ảnh hưởng lớn đến những quan điểm sống, về tình bạn, tình yêu trong lứa tuổi học sinh trung học cơ sở nhất là các em chưa được trang bị và thiếu kiến thức về vấn đề này. Đánh giá về giáo dục, đào tạo nghị quyết Trung ương II khóa VIII nhấn mạnh: “Đặc biệt đáng lo ngại là một bộ phận học sinh, sinh viên có tình trạng suy thái về đạo đức, mờ nhạt về lý tưởng, theo lối sống thực dụng, thiếu hoài bão lập thân, lập nghiệp vì tương lai của bản thân và đất nước trong những năm tới cần tăng cường giáo dục tư tưởng đạo đức, ý thức công dân, lòng yêu nước chủ nghĩa Mác-Lê nin, tư tưởng Hồ Chí Minh…Tổ chức cho học sinh tham gia các hoạt động xã hội, thể dục thể thao phù hợp với lứa tuổi và với yêu cầu giáo dục toàn diện”. những năm qua giáo dục, đào tạo Việt Nam đã có nhiều tiến bộ. Tuy vậy để đáp ứng với nhu cầu phát triển đất nước và hội nhập quốc tế thì cần “ đổi mới căn bản toàn diện giáo dục” như Nghị quyết Trung ương khóa XII đã chỉ rõ, trong đó cần tiếp tục chú trọng đến việc nâng cao chất lượng giáo dục đạo đức cho học sinh sinh viên, trong đó có học sinh trung học cơ sở. Trường trung học cơ sở Minh Châu là nơi tôi công tác nằm ở vị trí trung tâm xã và là xã có nhiều điểm nóng về tình hình an ninh xã hội phức tạp. Chính vì vậy đối tượng con người đến và ở khu vực này rất đa dạng điều này cũng ảnh hưởng không nhỏ đến giáo dục đạo đức cho học sinh nói chung đặc biệt là học sinh ở cấp THCS. Mặt khác trong thực tế cũng như qua các phương tiện thông tin đại chúng thì trong xã hội hiện nay các tệ nạn xã hội như hụi họ, cờ bạc, lô đề ....có chiều hướng gia tăng đặc biệt là hiện tượng đánh nhau trong ngoài nhà trường giữa các
2 nhóm học sinh đang học, đã nghỉ học giữa các trường, giữa các xã, thậm chí trong một trường, một làng; số học sinh ham chơi, lười học, nhiễm thói hư tật xấu, dể bị kích động gây gổ đánh nhau còn nhiều - Những hiện tượng này có ảnh hưởng không nhỏ đến học sinh trong nhà trường làm cho đội ngũ giáo viên và phụ huynh học sinh lo lắng và cần có biện pháp khắc phục. Xuất phát từ những lý do khách quan, chủ quan như đã phân tích, là người làm công tác quản lý tôi chọn đề tài: “ Quản lý chỉ đạo nâng cao chất lượng giáo dục đạo đức cho học sinh ở trường trung học cơ sở ” năm học 2022-2023. 2.Mục đích nghiên cứu: Qua việc nghiên cứu lý luận và khảo sát thực trạng công tác giáo dục đạo đức cho học sinh ở một số trường THCS để đề ra các biện pháp giáo dục đạo đức phù hợp với đối tượng là học sinh THCS góp phần nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện cho học sinh của trường theo mục tiêu cụ thể của Nghị quyết Trung ương số 29 khóa XI ngày 04/11/2013 đối với giáo dục phổ thông là tập trung phát triển trí tuệ, thể chất, hình thành phẩm chất năng lực công dân, phát hiện và bồi dưỡng năng khiếu, định hướng nghề nghiệp cho học sinh, nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện, chú trọng giáo dục lý tưởng, truyền thống, đạo đức lối sống, ngoại ngữ, tin học, năng lực và kỹ năng thực hành vận dụng kiến thức vào thực tiễn đời sống. 3.Đối tượng nghiên cứu: Trong thực tiễn ngày nay, đạo đức của học sinh có sự xuống cấp và ở nhiều nơi có sự xuống cấp nghiêm trọng nó được thể hiện qua các hiện tượng học sinh đánh nhau trong và ngoài nhà trường, hiện tượng học sinh vô lễ với thầy cô giáo, với người lớn tuổi ...So với mục tiêu giáo dục, đào tạo trong nhà trường thì còn nhiều học sinh có sự lệch lạc lớn về học vấn, thế giới quan, nhân sinh quan, đạo đức, lối sống. Mặt khác chúng ta đều biết nhân cách đạo đức, lối sống và sự phát triển trí tuệ của con người không phải sinh ra đã có mà phần nhiều do giáo dục rèn luyện mà ra, nó phụ thuộc rất nhiều vào sự tác động của môi trường xung quanh ( đó là gia đình, xã hội, thầy cô, bạn bè…) nhất là phụ thuộc vào môi trường giáo dục trong các nhà trường. Chính vì vậy đối tượng nghiên cứu của tôi là học sinh ở trường THCS nơi tôi đang công tác. 4.Nhiệm vụ nghiên cứu : Trong bối cảnh của đất nước ta hiện nay đang trong thời kỳ đổi mới, thời kì ’’Mở cửa’’hội nhập, trong quan hệ quốc tế với nhiều nước trên thế giới như vậy sẽ đem lại nhiều ảnh hưởng tích cực đến sự phát triển kinh tế, xã hội của đất nước tuy nhiên phần ảnh hưởng tiêu cực cũng khó tránh khỏi đó là làm cho một
3 bộ phận trong xã hội có sự định hướng sai lệch về giá trị đồng tiền, hơn nữa văn hóa, phim ảnh, lối sống với những hình ảnh không lành mạnh, những trò chơi gây cảm giác mạnh....cũng đã ảnh hưởng không nhỏ đến sự phát triển của xã hội và nó ảnh hưởng trực tiếp đến đạo đức, lối sống, đến sự phát triển nhân cách thế hệ trẻ, trong đó có học sinh THCS là đối tượng còn non kém về nhận thức, dễ bị sa ngã lôi kéo. Chính vì vậy với cương vị là một cán bộ quản lí trong nhà trường cần đặt ra nhiệm vụ nghiên cứu với những biện pháp phù hợp nhất đối với học sinh để góp phần đào tạo được thế hệ học sinh phát triển toàn diện có đức có tài phục vụ thiết thực vào công cuộc xây dựng và bảo vệ đất nước. 5. Phương pháp nghiên cứu : Xuất phát từ mục tiêu giáo dục và đào tạo thế hệ trẻ những chủ nhân tương lai của đất nước trở thành những con người phát triển toàn diện về đức, trí, thể, mỹ cho nên việc giáo dục đạo đức cho học sinh ngay từ khi còn ngồi trên ghế nhà trường là một nội dung quan trọng theo mục tiêu giáo dục mà Đảng đề ra.Vì vậy công tác quản lí, chỉ đạo của ban giám hiệu trong việc nâng cao chất lượng giáo dục đạo đức cho học sinh nói chung và học sinh hư nói riêng là một nội dung rất quan trọng làm cho các em đi vào nền nếp, kỷ cương chung của nhà trường, của xã hội góp phần nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện làm cho xã hội ngày càng văn minh, lành mạnh; thực hiện mục tiêu của toàn Đảng, toàn dân làm cho dân giàu, nước mạnh, xã hội công bằng, dân chủ, văn minh con người phát triển toàn diện. 6. Phạm vi nghiên cứu : Nghiên cứu đối tượng là học sinh trong trường THCS nơi tôi công tác . Nghiên cứu với một số đối tượng học sinh hư trong và ngoài nhà trường có ảnh hưởng tới đối tượng học sinh trong nhà trường. Điều tra tình hình giảng dạy của các bộ môn, các hoạt động tập thể trong nhà trường có lồng ghép việc giáo dục đạo đức cho học sinh. Thời gian thực hiện đề tài: Năm học 2022-2023
4 PHẦN II : GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ 1. Một số vấn đề chung : 1.1. Cơ sở lý luận: Phẩm chất đạo đức là bộ phận quan trọng trong cấu trúc nhân cách toàn diện của con người, theo quan điểm của Mác xây dựng việc giáo dục đạo đức cho học sinh trong nhà trường luôn là một vấn đề quan trọng cần quan tâm đồng thời với việc dạy các môn văn hóa, nếu các em có đạo đức tốt, ngoan ngoãn, chăm chỉ, chấp hành tốt mọi nội quy của nhà trường thì các em mới có thể học tập tốt được, bên cạnh đó, việc tiếp thu tốt kiến thức các bộ môn là nền tảng xây dựng phẩm chất tốt đẹp trong tâm hồn trong sáng của các em. Giáo dục đạo đức cho học sinh cùng với công tác giáo dục tư tưởng chính trị trong nhà trường là một nhiệm vụ chính trị hàng đầu góp phần thực hiện tốt nhiệm vụ trọng tâm của nhà trường trong năm học. Cấp học THCS là một cấp học mà đối tượng học sinh mới ở cấp Tiểu học lên có nhiều điều còn mới mẻ trong cách dạy, cách học cũng như phương pháp học - kiểm tra, đánh giá. Đây là những đối tượng học sinh chuẩn bị bước sang tuổi (tuổi thanh niên), việc tiếp cận, sự ảnh hưởng của những việc tốt, xấu đối với các em rất nhanh. Cho nên việc tiếp cận, giáo dục các em trở thành những con người phát triển toàn diện - Những chủ nhân tương lai của nền khoa học công nghệ - Đây là vấn đề rất quan trọng trong mục tiêu giáo dục ở các nhà trường. Việc giáo dục đạo đức cho học sinh không đơn thuần trên lí thuyết truyền thụ nguồn tri thức khoa học về tự nhiên, xã hội mà còn hướng tới sự tạo dựng, phát triển những phẩm chất, nhân cách, giá trị nhân văn, đạo đức cho học sinh góp phần hoàn thiện nhân cách phù hợp với yêu cầu, định hướng phát triển của gia đình, xã hội trong giai đoạn hiện nay. Phải hình thành cho các em có sự phát triển toàn diện nhân cách đó là sự thống nhất biện chứng giữa đức và tài như Bác Hồ nói: "Có tài mà không có đức là con người vô dụng, có đức mà không có tài làm việc gì cũng khó”. Cùng với gia đình, xã hội, nhà trường có trách nhiệm phải chăm lo giáo dục đạo đức cách mạng cho học sinh. Vì vậy quản lí hoạt động giáo dục đạo đức trong nhà trường là một trong những biện pháp quản lí rất quan trọng đối với người cán bộ quản lí. 1.2. Cơ sở thực tiễn 1* Thuận lợi:
5 - Công tác tại một trường đặc thù là xã đảo duy nhất trong huyện nên nhà trường luôn nhận được sự quan tâm giúp đỡ sát sao của các cấp, các ngành, các cơ quan đoàn thể từ trung ương tới địa phương. - Nhà trường mới được xây dựng khang trang khá đầy đủ các phòng chức năng, phòng học bộ môn, đồ dùng dạy- học, hỗ trợ thiết bị dạy cho giáo viên và học sinh . - Đội ngũ giáo viên của trường còn rất trẻ, đầy nhiệt huyết, năng động, sáng tạo, đoàn kết, yêu nghề mến trẻ. - Đa phần học sinh đều rất ngoan ngoãn, lễ phép, phần lớn các em ngoan, biết vâng lời thầy, cô giáo, luôn thực hiện tốt nội quy, quy định của nhà trường đề ra * Khó khăn: - Truyền thống và phong trào học tập ở địa phương chưa được phát huy. - Kinh phí hoạt động của nhà trường còn eo hẹp, cơ sở vật chất so với các trường ở thị xã, thị trấn, thành phố còn rất nghèo nàn, lạc hậu nên chưa đáp ứng được nhu cầu dạy và học theo công nghệ hiện nay. - Sự cạnh tranh của cơ chế thị trường có ảnh hưởng tích cực là thúc đẩy sự phát triển của nền kinh thế xã hội tuy nhiên nó lại có những ảnh hưởng không tốt đến đời sống xã hội. Nó làm cho tư tưởng cơ hội, thực dụng, vụ lợi trong cá nhân mỗi con người phát triển, chủ nghĩa cá nhân ích kỉ, coi đồng tiền là trên hết dẫn đến sự xuống cấp về đạo đức xã hội. -Trong gia đình, có những gia đình ông bà, cha mẹ còn thiếu gương mẫu trước con cháu: đánh nhau, chửi nhau trước mặt con cái, có những gia đình còn khoán trắng, bỏ mặc cho nhà trường và xã hội trong việc giáo dục con và cũng có những gia đình quá nuông chiều con cái trong việc ăn, mặc, xem băng hình không lành mạnh, thiếu văn hóa; sử dụng điện thoại, đi xe máy không đúng qui định… Tất cả những điều đó dẫn đến một số học sinh có thái độ không đúng mực với người trên, đối với thầy cô giáo, không biết vâng lời ông bà, cha mẹ, trong giao tiếp nói năng thô lỗ, cục cằn. - Ngoài xã hội các hiện tượng tiêu cực, các hành vi đạo đức thiếu văn minh ở nơi công cộng như phim ảnh không lành mạnh hoặc trong các quán điện tử có những trò chơi bạo lực cũng làm ảnh hưởng đến hành vi đạo đức của các em. - Tuy nhiên đánh giá một cách khách quan thì hiện nay học sinh rất nhạy cảm rất dễ bị ảnh hưởng bởi các hiện tượng tiêu cực ngoài xã hội như hiện
6 tượng nói tục, chửi bậy, đánh nhau vẫn còn hoặc là hiện tượng học sinh chỉ chào hỏi những thầy cô trực tiếp giảng dạy mình hoặc là tác phong, lời chào, thái độ chưa đúng khi chào hỏi thầy cô, người lớn tất cả các hiện tượng này đều do gia đình chưa thực sự quan tâm đến con cái, do tác động mặt trái của cơ chế thị trường vào đời sống của học sinh, do một số giáo viên chủ nhiệm chỉ quan tâm đến việc truyền thụ kiến thức cho học sinh còn coi nhẹ công tác giáo dục đạo đức cho học sinh qua lời ăn, tiếng nói, tư thế, tác phong. 2. Nội dung vấn đề cần nghiên cứu đề tài 2.1. Thực trạng Là người cán bộ quản lí tôi có ý định lấy việc quản lý, chỉ đạo, nâng cao chất lượng giáo dục đạo đức cho học sinh trong nhà trường là để phòng chống các tệ nạn xã hội xâm nhập vào trường học, góp phần nâng cao chất lượng dạy và học, từ đó tôi đã tìm hiểu tình hình thực tế của địa phương, nhà trường và các khu vực lân cận. Hiện nay trên địa bàn xã có số người mắc vào các tệ nạn xã hội như : cờ bạc, lô đề, học sinh ham chơi điện tử ngày càng tăng. Số người ham chơi xa vào các tệ nạn này tập trung chủ yếu vào các đối tượng học hết cấp 2 nhưng không đi học phổ thông, hoặc những đối tượng học sinh đã bỏ học, đối tượng học sinh học nghề ở xa nhà và một số đối tượng học sinh chưa ngoan hiện đang ngồi trên ghế nhà trường. Là một xã thuần nông, trong những ngày nông nhàn, một số thanh niên đi làm thuê, một số thiếu sự giáo dục thường xuyên của gia đình không có sự quản lí của một số tổ chức đoàn thể nào nên cũng bị mắc vào các tệ nạn: cờ bạc, số đề, điện tử, bi a … Trên địa bàn xã, các cửa hàng điện tử ngày càng nhiều, lại không được sự quản lí, kiểm soát chặt chẽ của ngành chức năng về nộng dung, cũng như thời gian hoạt động, nên đây cũng là những địa điểm thu hút học sinh ham chơi, sao nhãng việc học tập, rèn luyện, tu dưỡng về đạo đức. Một số học sinh, trong gia đình của các em có mâu thuẫn giữa các thành viên, hoặc có gia đình bố mẹ đi làm ăn xa, hoặc quá mải làm ăn ít quan tâm đến các em. Đây cũng là một trong những nguyên nhân dẫn đến một số học sinh thích ăn chơi, đua đòi, đánh nhau và dễ bị đối tượng xấu lôi cuốn. Đội ngũ giáo viên trong nhà trường có trình độ chuyên môn chưa đồng đều, cho nên việc lồng ghép về giáo dục đạo đức cho các em vào trong các bài dạy, trong các buổi ngoại khóa còn hạn chế. *. Số liệu điều tra trước khi thực hiện đề tài:
7 Qua điều tra tình hình thực tế ở các thôn trong xã về các gia đình có người thân vi phạm các TNXH như cờ bạc, số đề…. Hoặc những gia đình có hoàn cảnh đặc biệt … thì trong số các gia đình mà có người thân mắc vào các tệ nạn xã hội, các gia đình sống không hạnh phúc, hoặc có hoàn cảnh đặc biệt thì đó cũng chính là những gia đình có con là những học sinh thuộc diện chậm tiến trong nhà trường. Cụ thể : + Lớp 9B có 3 học sinh ( em Lê Quân, em Nguyễn Quân, em Vũ). + Lớp 9C có 6 học sinh ( em Ngọc Anh, em Sơn, em Hải, em Thắng, em Xuân, em Tân A). + Lớp 8B có 2 học sinh ( em Ba, em Đạt). + Lớp 8C có 2 học sinh ( em Thiện, em Đô). + Lớp 7 B có 2 học sinh (em Hiếu, em Dương) + Lớp 7C có 2 học sinh (em Tú, em Sơn ) + Lớp 6C có 1 học sinh (em Nam) Khảo sát thực tế về hạnh kiểm đầu năm học: + Tốt : 75% + Khá 20 % . + Trung bình : 5%. Số học sinh chậm tiến chưa chăm học, hay vi phạm nề nếp, nội quy của nhà trường : 15 HS. Từ thực trạng trên, tôi luôn trăn trở để tìm mọi giải pháp tốt nhất giúp các em rèn luyện đạo đức để đạt kết quả tốt nhất. Do vậy “Một số biện pháp quản lí, chỉ đạo nâng cao chất lượng giáo dục đạo đức cho học sinh” đã được tôi lựa chọn để áp dụng. 2.2. Những giải pháp thực hiện : 2.2.1. Tăng cường công tác quán triệt, đầy đủ quan điểm, đường lối, mục tiêu giáo dục của Đảng, nhà nước. mục đích làm cho cán bộ quản lí giáo viên, phụ huynh học sinh và các lực lượng trong xã hội hiểu rõ quan điểm của Đảng và nhà nước, của ngành giáo dục về giáo dục đạo đức cho học sinh nhằm đào tạo ra được những con người phát triển toàn diện, có đức, có tài để đáp ứng được với yêu cầu CNH- HĐH trong điều kiện kinh tế thị trường, định hướng xã hội chủ nghĩa và hội nhập quốc tế như trong mục tiêu giáo dục THPT đã nêu tại nghị quyết hội nghị TW 8 khóa XI về đổi mới căn bản toàn diện giáo dục và đào tạo. Trước hết tôi tuyên truyền, quán triệt các loại văn kiện của Đảng, nhà nước của ngành giáo dục về giáo dục đạo đức cho học sinh. Sau đó, với cương
8 vị là bí thư chi bộ – Hiệu trưởng nhà trường tôi căn cứ vào đặc điểm tình hình thực tế của nhà trường để xây dựng kế hoạch cụ thể, trực tiếp truyền đạt các văn bản của Đảng, nhà nước của ngành giáo dục tới cán bộ, giáo viên, học sinh và phụ huynh học sinh đồng thời yêu cầu học sinh, giáo viên viết thu hoạch vào đầu năm sau đó tiếp tục kiểm tra, nắm tình hình khi triển khai thực hiện kế hoạch của các bộ phận để đánh giá rút kinh nghiệm trong nhà trường, các tổ, ban chấp hành công đoàn, đoàn thanh niên đội thiếu niên, giáo viên chủ nhiệm căn cứ vào kế hoạch của nhà trường xây dựng kế hoạch thực hiện của đơn vị, tổ chức mình phụ trách cho phù hợp để thực hiện đạt được hiệu quả tốt nhất. 2.2.2. Nâng cao nhận thức về vai trò, trách nhiệm của các tổ chức, các cá nhân trong công tác giáo dục đạo đức cho học sinh. Làm cho cán bộ, giáo viên trong nhà trường nhận thức rõ vai trò, trách nhiệm của mình trong công tác giáo dục và rèn luyện đạo đức cho học sinh, giúp cho việc phối hợp các lực lượng trong công tác giáo dục đạo đức cho học sinh được tiến hành một cách đồng bộ, chặt chẽ. Muốn vậy trước hết phải tuyên truyền cho cán bộ giáo viên, phụ huynh và học sinh nhận thức rõ về nhiệm vụ của từng cá nhân, tập thể trong công tác giáo dục và rèn luyện đạo đức cho học sinh. Để biện pháp thứ hai này thực hiện được một cách có hiệu quả, bản thân người cán bộ quản lý phải xây dựng một kế hoạch tuyên truyền chi tiết, cụ thể, phân công nhiệm vụ tới từng tổ chức, cá nhân trong nhà trường, (chi bộ, công đoàn, đoàn thanh niên, đội thiếu niên) tới giáo viên chủ nhiệm lớp, giáo viên bộ môn, phụ huynh học sinh và học sinh để thực hiện. 2.2.3. Xây dựng kế hoạch, tổ chức và chỉ đạo thực hiện giáo dục đạo đức cho học sinh có chất lượng. Đánh giá thực tế của nhà trường, phân tích những thuận lợi, khó khăn, mặt mạnh, mặt hạn chế... xác định rõ mục tiêu, nhiệm vụ giáo dục trong từng giai đoạn cụ thể, từ đó xây dựng kế hoạch cụ thể, chi tiết cho từng tuần, tháng, học kỳ và cả năm học theo nội dung từng đợt thi đua và sau mỗi tuần, tháng, mỗi đợt thi đua đều có kiểm tra, đánh giá rút kinh nghiệm, khen chê và tiếp tục triển khai kế hoạch tuần, tháng tiếp theo. Ban giám hiệu, ngoài việc quản lí chất lượng giảng dạy các bộ môn văn hóa còn phải chú ý đến quản lí chất lượng giáo dục đạo đức cho học sinh thông qua tất cả các môn học đặc biệt là môn giáo dục công dân, thông qua các hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp, sinh hoạt tập thể, qua các buổi giao lưu, hoạt động văn nghệ TDTT, hoạt động ngoại khóa, các giờ chào cờ đầu tuần. Qua các hoạt động đó đánh giá cụ thể công tác thi đua của các tập thể, cá nhân và có
9 khen, có chê rút kinh nghiệm kịp thời qua đó giáo dục ý thức chấp hành nội quy của nhà trường. Giao cho giáo viên chủ nhiệm lớp trực tiếp xây dựng kế hoạch giáo dục đạo đức của lớp mình cụ thể, chi tiết, biết phối hợp chặt chẽ với đoàn, đội, giáo viên bộ môn để giáo dục và đánh giá, xếp loại học sinh theo tuần, tháng công tâm, chính xác từ đó có tính khích lệ, động viên kịp thời. Kết quả này được thông báo tới gia đình học sinh để phối hợp uốn nắn, giúp đỡ, khích lệ các em. 2.2.4. Xây dựng được một môi trường sư phạm thân thiện, tích cực trong nhà trường. Xây dựng và gìn giữ cảnh quan sư phạm nhà trường : Sáng, xanh, sạch, đẹp, an toàn; củng cố mối đoàn kết trong tập thể hội đồng sư phạm trong nhà trường, bồi dưỡng tư tưởng chính trị đạo đức, lí tưởng nghề nghiệp, lòng nhân ái, tình yêu thương con người, thương yêu học sinh, có tinh thần trách nhiệm trong mọi công việc, tôn trọng và sẵn sàng giúp đỡ học sinh khi cần và luôn xứng đáng ở mọi nơi, mọi lúc “ Mỗi thầy cô giáo là một tấm gương sáng cho học sinh noi theo”. Nếu có một trường học như vậy sẽ giúp các em có ý thức học tập, noi theo và rèn luyện đạo đức tốt. 2.2.5. Đa dạng hóa các hình thức hoạt động giáo dục đạo đức cho học sinh: Qua các buổi mít tinh kỷ niệm trong các ngày lễ lớn 20/11, 26/3,19/5 …. Qua các hoạt động văn hóa, các hoạt động từ thiện, hoạt động ngoại khóa, chăm sóc di tích sử và qua những câu chuyện hay có ý nghĩa trong chương trình “vì bạn xứng đáng” và chương trình “điều ước thứ 7” – Giáo dục cho học sinh truyền thống yêu nước, tôn sư, trọng đạo, tư duy sáng tạo, biết vận dụng những kiến thức đã học vào thực tế cuộc sống, điều chỉnh hành vi đạo đức, lối sống; thông qua giờ chào cờ đầu tuần có nhận xét đánh giá những ưu, khuyết điểm trong tuần, nêu những tấm gương tốt về lớp, tập thể, phê bình những cá nhân, những lớp chưa thực hiện tốt nội quy của trường, lớp. Từ đó giáo dục được đạo đức của các em học sinh. Thông qua các giờ học ở lớp, các tiết học ngoài giờ lên lớp, sau mỗi tiết học hoặc qua những hoạt động ngoài giờ, buổi hoạt động tập thể phải có đính giá, rút kinh nghiệm, biểu dương những tập thể, cá nhân có thành tích tốt, phê bình, nhắc nhở những cá nhân, tập thể làm chưa tốt. Sau buổi chào cờ ban giám hiệu gặp gỡ những đối tượng học sinh có ý thức rèn luyện trong tuần chưa tốt để tìm hiểu rõ nguyên nhân (do bản thân hay do ảnh hưởng từ gia đình) từ đó có biện pháp phù hợp động viên kịp thời - Đây cũng là cách làm có hiệu quả trong việc nâng cao chất lượng giáo dục đạo đức cho học sinh trong nhà trường. Mặt khác qua giờ chào cờ thông tin một cách kịp
10 thời những tấm gương người tốt việc tốt, những hiện tượng xấu mà học sinh cần phải tránh đó là một số học sinh THCS do ham chơi điện tử, xem phim bạo lực nhiều ... dẫn đến những vụ việc đáng tiếc như con giết mẹ, cháu giết bà ... mà báo đài, trên mạng đã đưa. 2.2.6. Phát huy tốt vai trò của các tổ chức đoàn thể trong việc giáo dục đạo đức cho học sinh. - Chỉ đạo các đoàn thể xây dựng nội dung, thời gian và tổ chức thực hiện hoạt động thi đua lập thành tích chào mừng nhân dịp 8/3,26/3, 19/5, 20/10, 20/11 và các ngày lễ lớn của đất nước. - Tuyên truyền giáo dục cho học sinh về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống qua việc tổ chức tốt các hoạt động phong trào văn hóa, văn nghệ, TDTT, giao lưu văn hóa, các hội thi cắm trại, thi rung chuông vàng...Qua các hoạt động này nâng cao ý thức cho học sinh trong việc rèn luyện đạo đức. 2.2.7. Phối hợp tốt giữa nhà trường, gia đình và các lực lượng xã hội trong công tác giáo dục đạo đức cho học sinh. - Phối kết hợp giữa hội cha mẹ học sinh và gia đình các em với nhà trường. Muốn làm tốt nội dung này trong 1 năm tổ chức tốt các cuộc họp phụ huynh học sinh ( 3 lần/năm), trong kì họp lần đầu tiên của năm học kiện toàn ban đại diện cha mẹ học sinh theo lớp – theo trường, mỗi lớp có 3 phụ huynh tham gia vào ban đại diện của lớp mình. Mỗi lớp cử một phụ huynh trong ban đại diện phụ huynh học sinh của lớp vào ban đại diện phụ huynh học sinh của nhà trường. - Để ban đại diện cha mẹ học sinh của nhà trường hoạt động tốt theo đúng điều lệ của hội, từng thành viên trong ban đại diện của nhà trường nắm bắt kịp thời và chi tiết về tình hình học tập, rèn luyện của học sinh qua nhà trường, qua giáo viên chủ nhiệm lớp nhất là những học sinh hư, học sinh cá biệt, từ đó sẽ có sự phối hợp kịp thời, hiệu quả giữa ban đại diện- giáo viên chủ nhiệm lớp và nhà trường. Đây cũng là một biện pháp tốt để nâng cao chất lượng giáo dục đạo đức cho học sinh. - Thông qua tin nhắn trên ENetviet, Zalo, Messenger … Mỗi học sinh đều được tham gia vào nhóm để có thông tin liên lạc giữa nhà trường và gia đình. Ngay từ đầu năm học, nhà trường cần chỉ đạo giáo viên chủ nhiệm phải sử dụng hệ thống tin nhắn trên một cách có hiệu quả. Tin nhắn được thể hiện rõ nội dung tình hình cụ thể về học tập, rèn luyện đạo đức của học sinh đó và sẽ được thông báo tới gia đình các em trong năm học. Đối với học sinh cá biệt vi phạm về đạo đức, về chấp hành nội quy thì sẽ được trao đổi thường xuyên hơn.
11 Thông qua các kênh thông tin trao đổi trên thì gia đình nắm bắt được tình hình của con em mình một cách kịp thời và ngược lại nhà trường cũng nắm bắt được tình hình của các em ở nhà. Qua đó nhà trường phối kết hợp với gia đình , sẽ có biện pháp phù hợp nhất trong việc giáo dục đạo đức cho học sinh. Đây cũng là biện pháp góp phần nâng cao chất lượng giáo dục đạo đức cho học sinh. Thông qua các buổi họp phụ huynh nhà trường thông báo tới các bậc phụ huynh về những nội quy, quy định của nhà trường trong năm học để các bậc phụ huynh nắm được từ đó đôn đốc, nhắc nhở các em thực hiện tốt. Thông qua các bậc phụ huynh nắm được các tiêu chuẩn về đánh giá, xếp loại học sinh, sau đó giáo viên chủ nhiệm thông báo tới phụ huynh học sinh về tình hình học tập, rèn luyện đạo đức của mỗi học sinh trong lớp. Đặc biệt với những học sinh có cá tính giáo viên trao đổi cụ thể, chi tiết hơn để nắm được đặc điểm tâm lí của những học sinh này từ đó để phối kết hợp với gia đình có biện pháp giáo dục phù hợp. Đây cũng là một trong những biện pháp tốt góp phần giáo dục đạo đức cho học sinh. Nhà trường phân tích giúp các bậc phụ huynh hiểu kỹ hơn về đặc điểm tâm sinh lí của lứa tuổi học sinh THCS là đối tượng học sinh mới lớn dễ bị các đối tượng xấu lôi kéo, dễ bộc lộ tình cảm bộc phát, quý mến nhau, yêu nhau...để các bậc phụ huynh hiểu rõ hơn từ đó có sự quan tâm đến đời sống tình cảm của các em một cách hợp lí, kịp thời. Cha mẹ, anh chị em trong gia đình cũng nên quan tâm đến nhau, chú ý đến từng lời nói, việc làm của mình trước mặt các em và trong gia đình nếu có sự quan tâm lẫn nhau, giữa các thành viên trong gia đình, sống đoàn kết, yêu thương nhau. Từ đó cũng góp phần trong việc hình thành nhân cách của các em làm cho các em có ý thức rèn luyện đạo đức tốt. 2.2.8. Thông qua các đoàn thể khác ở địa phương: - Học sinh ở trường THCS đang ở tuổi thiếu niên, ngoài những hoạt động ở nhà trường các em còn tham gia các hoạt động tập thể ở xã, thôn, xóm. Đoàn thể trực tiếp quản lí các em ở thôn, xóm là đoàn thanh niên. Nhà trường phải luôn giữ mối quan hệ chặt chẽ với tổ chức đoàn ở thôn, xóm, tổ chức đoàn của các cơ quan, đơn vị đóng trên địa bàn xã. Với địa bàn của xã có đặc thù là xã đảo duy nhất của huyện, có nhiều thôn, xóm là điểm nóng về các tệ nạn xã hội, nhà trường phân công giáo viên phụ trách học sinh theo từng thôn, xóm, các cơ quan đơn vị, trường học, các đồng chí giáo viên được phân công liên hệ, phối hợp với tổ chức đoàn của các thôn xóm, cơ quan để tổ chức tốt cho các em tham gia các hoạt động có ý nghĩa giáo dục như: Chăm sóc nghĩa trang liệt sỹ nhân dịp 27/7 hoặc dịp tết Nguyên đán hàng năm, chăm sóc di tích lịch sử có trên địa
12 bàn xã, giúp đỡ những người cô đơn không nơi nương tựa, thăm Bà mẹ Việt Nam Anh hùng, tham gia vệ sinh thôn xóm nơi cư trú. Nhà trường phối hợp với hội cựu chiến binh mỗi năm 2 lần, mời các bác sang kể chuyện cho các cháu học sinh nghe về các anh bộ đội Cụ Hồ, những tấm gương anh hùng của các chiến sĩ cách mạng từ đó giáo dục tinh thần yêu nước, lòng tự hào dân tộc để các em sẽ có ý thức hơn trong việc rèn luyện đạo đức của mình để sau này trở thành những công dân có ích cho xã hội. Tham mưu với địa phương đưa kết quả xếp loại đạo đức của học sinh trong các năm học làm một tiêu chuẩn để xét chọn tiêu chuẩn gia đình văn hóa. 2.3. Kết quả thực hiện có so sánh đối chứng So với đầu năm học, nhờ thực hiện những biện pháp về tăng cường quán triệt đầy đủ quan điểm, đường lối giáo dục của Đảng, nhà nước, của ngành, nâng cao nhận thức vai trò trách nhiệm của các thành viên, tổ chức trong nhà trường, nâng cao chất lượng xây dựng kế hoạch giáo dục đạo đức, tổ chức tốt các hoạt động tập thể và phối kết hợp với các lực lượng ngoài nhà trường (hội cha mẹ, đoàn thanh niên thôn xóm..) chính vì vậy chất lượng giáo dục đạo đức của học sinh được nâng lên rõ rệt. Đầu năm học còn một số học sinh ham chơi, không chú ý trong việc tu dưỡng, rèn luyện đạo đức, vẫn còn có hiện tượng đánh nhau trong và ngoài nhà trường....đến cuối học kì I các hiện tượng này đã giảm nhiều. “ Một số biện pháp quản lí, chỉ đạo nâng cao chất lượng giáo dục đạo đức cho học sinh” thực sự đã đem lại hiệu quả rõ rệt Xếp loại hạnh kiểm học kỳ I: + Tốt : 93% +Khá: 6,2%. + Trung bình: 0,8% Nhưng đến cuối năm học thì kết quả là: + Tốt : 96% + Khá : 4%. + Trung bình: 0% Hiện tượng học sinh đánh nhau trong học kì I vẫn còn (3 vụ), tuy nhiên đến cuối năm học không có vụ việc vi phạm nào về học sinh đánh nhau, số học sinh chậm tiến đã giảm đi rõ rệt.
13 PHẦN III: KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ 1. Kết luận chung Từ kết quả nghiên cứu lí luận và thực tiễn, chúng tôi rút ra một số kết luận chủ yếu sau đây: - Đạo đức là gốc, là nền tảng của sự phát triển nhân cách con người. ở mọi thời đại, mọi quốc gia vấn đề đạo đức và giáo dục đạo đức là một công việc quan trọng luôn được quan tâm và tạo mọi điều kiện. ở nước ta mục tiêu giáo dục trong nhà trường là đào tạo những con người phát triển toàn diện. Do đó công tác quản lí chỉ đạo để nâng cao chất lượng giáo dục đạo đức cho học sinh là một trong những nhiệm vụ quan trọng của nhà trường. - Kết quả nghiên cứu về thực trạng công tác giáo dục đạo đức cho học sinh cho thấy đại đa số học sinh trong nhà trường đã có nhận thức đúng về vai trò và tầm quan trọng của công tác giáo dục, rèn luyện đạo đức. Tuy nhiên vẫn còn có một số học sinh chưa nhận thức được vai trò, tầm quan trọng của công tác giáo dục đạo đức cho nên còn thờ ơ, xem thường kỉ cương, nề nếp của lớp, trường dẫn đến vi phạm nội quy, quy chế như nghỉ học không phép, bỏ giờ đi chơi, đánh nhau... - Cán bộ giáo viên của nhà trường đã có nhận thức khá cao về vai trò, tầm quan trọng của công tác giáo dục đạo đức cho học sinh, đã tích cực thực hiện các biện pháp trong việc giáo dục đạo đức cho học sinh để đào tạo ra những con người phát triển toàn diện - Đáp ứng với mục tiêu giáo dục của Đảng, nhà nước. Công tác nâng cao chất lượng giáo dục đạo đức qua giờ giáo dục công dân, giờ ngoài giờ lên lớp và qua các hoạt động tập thể được ban giám hiệu, giáo viên, đoàn thể quan tâm. - Nếu phối hợp tốt giữa nhà trường, gia đình và xã hội thì chất lượng, hiệu quả giáo dục đạo đức cho học sinh sẽ tốt hơn lên rất nhiều. 2. Điều kiện áp dụng + Là người cán bộ quản lí . + Được sự quan tâm giúp đỡ sát sao của các cấp, các ngành, các cơ quan đoàn thể từ trung ương tới địa phương. + Các thầy, cô giáo nhiệt tình trong các phong trào cũng như tìm hiểu tâm tư nguyện vọng của học sinh. + Có sự phối hợp của nhà trường, Đoàn thanh niên, Đội thiếu niên tiền phong Hồ Chí Minh, các thầy cô giáo bộ môn .
14 + Có sự phối hợp chặt chẽ, sự tác động đồng thời của ba môi trường giáo dục : nhà trường, gia đình và xã hội. 3. Hướng tiếp tục nghiên cứu “ Một số biện pháp quản lí, chỉ đạo nâng cao chất lượng giáo dục đạo đức cho học sinh.” mang lại hiệu quả tích cực trong việc giáo dục đạo đức của các em góp phần hình thành phát triển phẩm chất, năng lực của học sinh. Tôi sẽ tiếp tục nghiên cứu thêm nhiều hình thức đa dạng hơn nữa để có thể vận dụng tốt với tất cả các bậc học khác nhau. 4. Đề xuất, kiến nghị * Đối với Bộ Giáo dục và Đào tạo : Tăng cường công tác quản lí chỉ đạo hoạt động giáo dục đạo đức cho học sinh, cho người học toàn xã hội, chịu trách nhiệm xây dựng, thống nhất kế hoạch, mục tiêu, nội dung chương trình phù hợp với từng cấp học, có biện pháp phù hợp để ngăn chặn kịp thời những hiện tượng vi phạm về đạo đức của học sinh. * Đối với Sở Giáo dục và Đào tạo : - Chỉ đạo các nhà trường cụ thể hóa kế hoạch giáo dục đạo đức cho học sinh, trong năm và hàng năm Sở GD-ĐT nên tổ chức các buổi hội thảo, các chuyên đề về giáo dục đạo đức cho học sinh để các trường có thể học hỏi kinh nghiệm lẫn nhau trong công tác quản lí. * Đối với nhà trường : - Tăng cường sự quan tâm chỉ đạo sát sao hơn nữa của chi bộ Đảng, ban giám hiệu, các tổ chức đoàn thể trong nhà trường, các lực lượng giáo dục trong và ngoài nhà trường đối với công tác giáo dục đạo đức cho học sinh. -Thường xuyên đổi mới nội dung, phương pháp, hình thức tổ chức các hoạt động để giáo dục đạo đức cho học sinh nhằm thu hút người học tham gia học tập, rèn luyện đạo đức một cách tích cực. -Trong nhà trường công tác kiểm tra, đánh giá kết quả các hoạt động giáo dục đạo đức cho học sinh phải đảm bảo tính công bằng, công khai, khen thưởng, phê bình kịp thời.
15 LỜI KẾT Với kinh nghiệm và việc làm trên tuy còn ít ỏi song cũng đã góp phần quan trọng vào việc đào tạo con người thế hệ trẻ tương lai của đất nước phát triển toàn diện đáp ứng được với mục tiêu giáo dục của Đảng và Nhà Nước. Trên con đường đổi mới, đi lên của xã hội, có nhiều mặt kỉ cương của xã hội còn lỏng lẻo, Pháp luật đôi khi còn chưa nghiêm cho nên tình trạng phạm pháp trong xã hội đặc biệt là học sinh trong lứa tuổi thanh thiếu niên vẫn còn, tỉ lệ học sinh hư vẫn còn trong một số nhà trường hiện nay nề nếp kỉ cương chưa tốt, chất lượng giáo dục học sinh còn hạn chế. Kinh nghiệm này trong nhà trường sẽ góp phần thiết thực vào việc lập lại kỉ cương, nề nếp trong các nhà trường, góp phần giảm thiểu số học sinh hư ; góp phần xây dựng nhà trường ngày càng vững mạnh. Bài học kinh nghiệm : Muốn nâng cao chất lượng giáo dục đạo đức cho học sinh đặc biệt là học sinh hư thì hiệu trưởng nhà trường phải biết phối hợp với mọi lực lượng giáo dục trong xã hội để tìm hiểu rõ nguyên nhân, từ đó đưa ra các biện pháp giáo dục phù hợp với từng đối tượng và tổ chức có hiệu quả. Hiệu trưởng nhà trường phải là người giỏi về chuyên môn, mẫu mực trong lời nói việc làm, là tấm gương sáng cho học sinh noi theo. Phải năng động sáng tạo trong công việc tạo ra uy tín lớn đối với trường với địa phương, có như vậy mới phối hợp tốt với các lực lượng giáo dục trong nhà trường, gia đình và ngoài xã hội để giáo dục đạo đức cho học sinh đạt hiệu quả cao, làm cho xã hội ngày càng tốt đẹp hơn. Minh Châu, ngày 18 tháng 05 năm 2023 Tên tác giả Dương Anh Tiến
16 PHẦN I : MỞ DẦU ......................................................................................... 01 1. Lý do chọn đề tài ........................................................................................... 01 2. Mục đích nghiên cứu ...................................................................................... 02 3.Đối tượng nghiên cứu ..................................................................................... 02 4. Nhiệm vụ nghiên cứu ..................................................................................... 02 5. Phương pháp nghiên cứu ................................................................................ 03 6. Phạm vi nghiên cứu :…………………………………………………..……03 PHẦN II : GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ .................................................................. 04 1. Một số vấn đề chung :………………………………………………………04 1.1. Cơ sở lý luận:……………………………………………………………..04 1.2. Cơ sở thực tiễn………………………………………………………… 04 2. Nội dung vấn đề cần nghiên cứu đề tài .......................................................... 05 2.1. Thực trạng .................................................................................................. 05 2.2. Những giải pháp thực hiện :………………………………………………06 2.3. Kết quả thực hiện có so sánh đối chứng…………………………………. 07 PHẦN III : KẾT LUẬN VA KIẾN NGHỊ ........................................................ 14 1. Kết luận chung : ............................................................................................. 14 2. Điều kiện áp dụng……………………………………………………………14 3. Hướng tiếp tục nghiên cứu…………………………………………………..15 4. Kiến nghị và đề xuất....................................................................................... 14 Lời kết ................................................................................................................ 16
17 MỘT SỐ MINH CHỨNG MINH HỌA CHO SKKN
18
19
20