Sáng kiến kinh nghiệm THCS: Sử dụng phiếu học tập nhằm phát huy tính tích cực trong giảng dạy môn hóa học ở THCS
lượt xem 6
download
Môn Hóa ở trường trung học cơ sở cung cấp cho học sinh những kiến thức cơ bản, có hệ thống, tương đối toàn diện về lĩnh vực hoá học, nó góp phần vào việc phát triển tư duy khoa học của học sinh, nó rèn cho học sinh những phẩm chất cơ bản: tỉ mỉ, cẩn thận, tiết kiệm, đoàn kết, hợp tác; giúp xây dựng cho các em một thế giới quan khoa học đáp ứng nhu cầu ngày càng cao về tiến bộ của khoa học công nghệ. Mời các bạn cùng tham khảo để nắm chi tiết nội dung bài viết!
Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!
Nội dung Text: Sáng kiến kinh nghiệm THCS: Sử dụng phiếu học tập nhằm phát huy tính tích cực trong giảng dạy môn hóa học ở THCS
- Sử dụng phiếu học tập nhằm phát huy tính tích cực trong giảng dạy môn hóa học ở THCS Phần thứ nhất ĐẶT VẤN ĐỀ Môn Hoá học là một trong những môn có vị trí quan trọng trong chưng trình giáo dục ở trường trung học cơ sở. Môn Hóa ở trường trung học cơ sở cung cấp cho học sinh những kiến thức cơ bản, có hệ thống, tương đối toàn diện về lĩnh vực hoá học, nó góp phần vào việc phát triển tư duy khoa học của học sinh, nó rèn cho học sinh những phẩm chất cơ bản: tỉ mỉ, cẩn thận, tiết kiệm, đoàn kết, hợp tác; giúp xây dựng cho các em một thế giới quan khoa học đáp ứng nhu cầu ngày càng cao về tiến bộ của khoa học công nghệ. Qua giảng dạy môn Hoá học ở trường trung học cơ sở (THCS), tôi nhận thấy những năm học gần đây có nhiều học sinh chỉ chú trọng vào học tập hai môn Văn, Toán để thi vào trung học phổ thông (THPT) vì ở Hà Nội chưa qui định thi môn thứ ba như các tỉnh bạn nên các em ít quan tâm đến các bộ môn khác trong đó có môn Hóa học (mặc dù đây là môn khoa học tự nhiên rất mới, đến lớp 8 các em mới được học và tương đối khó). Mặt khác thời lượng dành cho môn Hoá học ở bậc THCS là 2tiết/tuần không phải là nhiều. Và kiến thức, kỹ năng của các em chủ yếu được rèn luyện ở trên lớp. Thực tế một tiết học hoá học không những cung cấp cho học sinh các khái niệm, tính chất hoá học cơ bản mà còn rèn cho học sinh các thao tác thí nghiệm nên mỗi tiết học hoá học thường diễn ra với cường độ rất cao. Chính vì thế dù đã cố gắng nhưng nhiều học sinh vẫn lúng túng khi tiến hành thí nghiệm và khi giải các bài tập hoá học; một số học sinh trung bình - yếu còn không nắm bắt kịp nhiệm vụ cô giáo đề ra, không thể tìm được hướng thực hiện những nhiệm vụ khó nên có tâm lý sợ môn Hoá học. Điều này khiến việc phối hợp giữa giáo viên và học sinh đặc biệt là với học sinh trung bình, trung bình– yếu trở nên khó khăn. Chính vì vậy việc giáo viên thiết kế tiết học Hoá học trong 45 phút nhằm phát huy được tính tích cực của nhiều học sinh đảm bảo cho học sinh nắm bắt và giải quyết được nhiều nhiệm vụ trong tiết học phù hợp với sức mình ( như làm thí nghiệm hoá học, phát hiện các kiến thức mới, hiểu được các khái niệm, vận dụng được kiến thức đã học để giải thích các hiện tượng thực tế và làm được bài tập vận dụng)… là vấn đề mà tôi trăn trở. Tôi đã kết hợp sử dụng các phương tiện hiện đại để hỗ trợ, kết hợp với thiết kế và sử dụng một số mẫu Phiếu học tập trong các tiết dạy của mình và thấy một số dấu hiệu tương đối khả quan. Bởi vậy tôi xin đưa ra một vài kinh nghiệm trao đổi với các các đồng nghiệp về vấn đề: “Sử dụng phiếu học tập nhằm phát huy tính tích cực trong giảng dạy môn hóa học ở THCS” 1/25
- Sử dụng phiếu học tập nhằm phát huy tính tích cực trong giảng dạy môn hóa học ở THCS Phần thứ hai GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ 1. Những nội dung lí luận liên quan trực tiếp đến vấn đề nghiên cứu. Sử dụng phiếu học tập là một kỹ thuật dạy học trực tiếp, được áp dụng trong phương pháp dạy học hợp tác, dạy học theo nhóm, dạy học tìm tòi và giải quyết vấn đề, dạy học theo dự án và chủ đề tích hợp, trong các mô hình dạy học hiện đại, hướng vào người học. Sự kết hợp kĩ thuật này với những kĩ thuật dạy học khác trong các kiểu phương pháp dạy học dựa vào người học và hoạt động của người học nhằm đổi mới quá trình dạy học hiện nay. Đơn giản có thể coi Phiếu học tập là phiếu giao việc của giáo viên cho học sinh, phiếu hướng dẫn học sinh làm việc. Song để thực hiện vấn đề này bên cạnh những thuận lợi cũng gặp rất nhiều khó khăn. a. Thuận lợi: Trường Trung học cơ sở Phan Đình Giót là một trường ở trung tâm Quận Thanh Xuân- Hà Nội, được sự quan tâm của các cấp lãnh đạo, nhà trường đã có được một cơ sở vật chất tương đối khang trang với phòng học bộ môn Hoá được trang bị các phương tiện hỗ trợ dạy học hiện đại như: máy tính, máy đa vật thể, projecter. Chính vì vậy việc sử dụng Phiếu học tập trong tiết học là tương đối thuận lợi. b. Khó khăn: Người giáo viên dạy Hoá học ngoài việc chuẩn bị giáo án trước khi lên lớp còn phải chuẩn bị dụng cụ, hoá chất cho các thí nghiệm. Nhiều thí nghiệm khó thành công, giáo viên còn phải lựa chọn hoá chất và tiến hành làm thử để tìm ra cách làm đảm bảo thí nghiệm đạt hiệu quả khi lên lớp. Sử dụng phương tiện hiện đại và phiếu học tập trong tiết học thì giáo viên Hoá học lại càng thêm vất vả. Người giáo viên phải nghiên cứu bài để thiết kế bài giảng, thiết kế phiếu học tập, lựa chọn các nội dung, bài tập; lựa chọn cách trình bày phiếu học tập sao cho đơn giản, dễ hiểu, phù hợp trình độ học sinh. 2. Thực trạng vấn đề: Hoá học là môn học mới với học sinh THCS. Trong quá trình dạy học Hoá học, giáo viên phải tổ chức các hoạt động cho học sinh tìm hiểu kiến thức mới, tiến hành thí nghiệm, nghiên cứu thí nghiệm và làm bài tập. Vì vậy trong mỗi tiết hóa học yêu cầu học sinh phải đạt được các kỹ năng cơ bản về cách xử lý thông tin, làm thí nghiệm, quan sát thí nghiệm, làm bài tập vận dụng. Trước mỗi hoạt động giáo viên đã hướng dẫn tỉ mỉ trước cả lớp bằng lời hoặc kết hợp với giao bài trên bảng phụ. Tuy nhiên khi học sinh bắt tay vào hoạt động, các em đều tiến hành rất chậm gây mất thời gian do không nắm bắt được đầy đủ các yêu cầu của giáo viên (không nhớ đủ các yêu cầu, chữ trên bảng phụ xa, khó nhìn). Đặc biệt với hoạt động làm thí nghiệm và quan sát thí nghiệm học sinh gặp phải một số khó khăn sau: - Không nhớ được đầy đủ các bước tiến hành thí nghiệm nên lúng túng khi làm thí nghiệm. 2/25
- Sử dụng phiếu học tập nhằm phát huy tính tích cực trong giảng dạy môn hóa học ở THCS - Không biết cách ghi hiện tượng hoặc chưa ghi đầy đủ các hiện tượng quan sát được. - Do không biết cách ghi lại hiện tượng thí nghiệm nên các em gặp khó khăn khi báo cáo kết quả thí nghiệm. Vì thế nên hiệu quả của các bài tập cũng như các thí nghiệm hoá học mà giáo viên đưa ra còn hạn chế. 3. Các biện pháp đã tiến hành: Nhằm phát huy tính tích cực trong giảng dạy môn Hóa học ở trường THCS tôi đã thiết kế và sử dụng một số mẫu Phiếu học tập: - Thiết kế phiếu học tập kiểm tra bài cũ. - Thiết kế phiếu học tập hướng dẫn( nghiên cứu) thí nghiệm hóa học. - Thiết kế phiếu học tập tìm hiểu kiến thức thông qua việc việc liên hệ các kiến thức cũ để phát hiện kiến thức cũ. - Thiết kế phiếu học tập củng cố. Sau đây là một số ví dụ về thiết kế và sử dụng một số mẫu Phiếu học tập được sử dụng trong giảng dạy nhằm phát huy tính tích cực của học sinh: VD1: Phiếu học tập cho tiết 17- Bài 12: Sự biến đổi chất Khi dạy bài này, tôi sử dụng 2 loại phiếu học tập sau: - Phiếu học tập 1sử dụng cho hoạt động 2: Tìm hiểu kiến thức mới thông qua thí nghiệm hoá học - Phiếu học tập 2 sử dụng cho hoạt động củng cố. * Thiết kế phiếu học tập 1: Để tiện cho việc thực hiện thí nghiệm và nghiên cứu thí nghiệm tôi thiết kế phiếu dưới dạng bảng và để phân biệt với các dạng phiếu khác tôi đặt tên loại phiếu này: Phiếu hướng dẫn (nghiên cứu) thí nghiệm * Cách sử dụng phiếu học tập 1: - Tôi tổ chức cho học sinh hoạt động nhóm, tiến hành thí nghiệm nghiên cứu. - Sau khi phát phiếu học tập cho các nhóm tôi hướng dẫn các nhóm làm thí nghiệm và yêu cầu hoàn thành phiếu sau: Nhóm: …………………………….Lớp 8 PHIẾU HƯỚNG DẪN NGHIÊN CỨU THÍ NGHIỆM Tiến hành thí nghiệm theo nhóm lớn(10 phút) và ghi hiện tượng quan sát được vào bảng sau: STT Cách tiến hành thí nghiệm Hiện tượng- giải thích Thí -Trộn bột sắt với bột lưu huỳnh, cho vào ống nghiệm nghiệm 3 - Đưa ống nghiệm lại gần nam châm. - Đun nóng ống nghiệm trên đèn cồn một lát rồi ngừng đun. - Đưa ống nghiệm vừa đun lại gần nam châm. Thí -Ống 1: Đựng đường để so sánh nghiệm - Ống 2:Đun nóng đường trên ngọn lửa đèn 4 cồn 3/25
- Sử dụng phiếu học tập nhằm phát huy tính tích cực trong giảng dạy môn hóa học ở THCS Ưu điểm của phiếu này: - Dựa vào phiếu học sinh có thể nắm được mục tiêu của việc tiến hành thí nghiệm. - Phiếu tóm tắt từng bước tiến hành thí nghiệm nên nếu học sinh gặp khó khăn trong quá trình thí nghiệm thì các em có thể kiểm tra lại các bước trong phiếu. - Học sinh cũng dễ dàng ghi lại các hiện tượng tương ứng với từng thao tác thí nghiệm một cách nhanh chóng và chính xác hơn khi sử dụng phiếu nên không mất nhiều thời gian ghi chép vì vậy các em có thể tập trung vào nhiệm vụ chính là làm thí nghiệm và quan sát thí nghiệm. - Do ghi đủ các hiện tượng quan sát được nên học sinh cũng tự tin hơn khi báo cáo kết quả thí nghiệm. - Sau khi báo cáo giáo viên có dùng máy tính chiếu phần đáp án để học sinh quan sát. Qua đó các em có thể dễ dàng theo dõi và tự đánh giá hoạt động thí nghiệm của nhóm mình cũng như các nhóm bạn. Tác dụng: Tăng hiệu quả của thí nghiệm nghiên cứu trong tiết Hoá học. Đáp án: Nhóm: …………………………….Lớp 8 PHIẾU HƯỚNG DẪN NGHIÊN CỨU THÍ NGHIỆM Tiến hành thí nghiệm theo nhóm lớn(10 phút) và ghi hiện tượng quan sát được vào bảng sau: STT Cách tiến hành thí nghiệm Hiện tượng- giải thích Thí -Trộn bột sắt với bột lưu huỳnh, cho vào nghiệm ống nghiệm ->ống nghiệm bị nam 3 - Đưa ống nghiệm lại gần nam châm. châm hút vì trong ống - Đun nóng ống nghiệm trên đèn cồn một nghiệm có sắt. lát rồi ngừng đun. -> Hỗn hợp nóng - Đưa ống nghiệm vừa đun lại gần nam sáng, thu được chất châm. rắn màu xám đen. -> Ống nghiệm không bị nam châm hút vì không còn sắt. Thí - Ống 1: Đựng đường để so sánh -> Tinh thể màu trắng. nghiệm - Ống 2:Đun nóng đường trên ngọn lửa -> Chất rắn màu đen, có 4 đèn cồn hơi nước trên thành ống nghiệm. Sau đó giáo viên gợi ý để học sinh phát hiện ra các chất mới- chất có tính chất khác so với các chất ban đầu (chất rắn màu xám không bị nam châm hút và chất rắn màu đen, hơi nước). Dựa vào kiến thức đã học về hiện tượng vật lý giáo viên hỏi: Các hiện tượng ở thí nghiệm 3; 4 có phải là hiện tượng vật lý không? 4/25
- Sử dụng phiếu học tập nhằm phát huy tính tích cực trong giảng dạy môn hóa học ở THCS HS trả lời: Không phải vì các chất biến đổi thành chất khác GV giới thiệu các hiện tượng ở thí nghiệm 3, 4 là hiện tượng hoá học và yêu cầu học sinh rút ra định nghĩa về hiện tượng hoá học. Sau khi dạy xong bài học để kiểm tra và đánh giá được sự tiếp thu kiến thức của học sinh tôi dùng phiếu học tập 2 cho hoạt động củng cố: “Phiếu học tập củng cố- phiếu bài tập”. Tôi phân loại học sinh: Với học sinh trung bình- yếu tôi phát phiếu bài tập 1. Đối với học sinh khá giỏi tôi yêu cầu các em làm bài tập trong phiếu bài tập 2. Học sinh làm bài cá nhân, sau đó tôi yêu cầu các em chấm chéo: học sinh làm phiếu 1 chấm bài cho học sinh làm phiếu 2 và ngược lại. Họ và tên:.................................Lớp:................... PHIẾU BÀI TẬP 1(TiẾT17) Điền các từ thích hợp vào chỗ trống để được câu hoàn chỉnh: Với các..........(1)..... có thể xảy ra những biến đổi thuộc hai loại hiện tượng. Khi có sự thay đổi về ...(2... mà (3).... vẫn giữ nguyên thì biến đổi thuộc loại hiện tượng..(4).........còn khi có sự biến đổi....(5)......này thành ..(6).........khác, sự biến đổi đó thuộc loại hiện tượng....(7)......... Về mùa hè thức ăn thường bị thiu là hiện tượng..(8)....... Mực hòa tan vào nước là hiện tượng...(9).... Họ và tên:... :.....................................Lớp.................................. PHIẾU HỌC TẬP 2( Tiết 17) Trong các hiện tượng dưới đây, hiện tượng nào là hiện tượng vật lí(HTVL), hiện tượng nào là hiện tượng hóa học (HTHH): a. Về mùa hè vành xe đạp bằng sắt bị han gỉ nhanh hơn mùa đông. b. Thủy tinh nóng chảy được thổi thành bình cầu. c.Khí phút ra khi mở chai nước ngọt. d. Ma trơi là ánh sáng xanh (ban đêm) do photphin PH3, cháy trong không khí. e. Mực hòa tan vào mực. f. Về mùa hè thức ăn thường bị thiu. g. Sự quang hợp của cây xanh h. Dây tóc bóng đèn điện nóng và sáng lên khi có dòng điện chạy qua. 5/25
- Sử dụng phiếu học tập nhằm phát huy tính tích cực trong giảng dạy môn hóa học ở THCS Cuối cùng giáo viên chiếu đáp án để học sinh tự đối chiếu: PHIẾU BÀI TẬP 1(TiẾT17) Điền các từ thích hợp vào chỗ trống để được câu hoàn chỉnh: Với các chất có thể xảy ra những biến đổi thuộc hai loại hiện tượng. Khi có sự thay đổi về hình dạng, trạng thái mà chất vẫn giữ nguyên thì biến đổi thuộc loại hiện tượng vật lí còn khi có sự biến đổi chất này thành chất khác, sự biến đổi đó thuộc loại hiện tượng hóa học Về mùa hè thức ăn thường bị thiu là hiện tượng hóa học Mực hòa tan vào nước là hiện tượng vật lí Họ và tên:... :.....................................Lớp.................................. PHIẾU HỌC TẬP 2( Tiết 17) Trong các hiện tượng dưới đây, hiện tượng nào là hiện tượng vật lí(HTVL), hiện tượng nào là hiện tượng hóa học (HTHH): a. Về mùa hè vành xe đạp bằng sắt bị han gỉ nhanh hơn mùa đông. (HTHH) b. Thủy tinh nóng chảy được thổi thành bình cầu. (HTVL) c.Khí phút ra khi mở chai nước ngọt. (HTVL), d. Ma trơi là ánh sáng xanh (ban đêm) do photphin PH3, cháy trong không khí. (HTHH) e. Mực hòa tan vào mực. (HTVL), f. Về mùa hè thức ăn thường bị thiu. (HTHH) g. Sự quang hợp của cây xanh. (HTHH) h. Dây tóc bóng đèn điện nóng và sáng lên khi có dòng điện chạy qua. (HTVL), HTHH: a,d, f, g. HTVL: b, c, e, h. Ví dụ 2: Phiếu học tập cho Tiết 54: Nước: Ở bài học này tôi dùng 3 phiếu học tập cho 3 hoạt động: - Phiếu học tập nghiên cứu thí nghiệm dùng cho hoạt động 1, 2: Tìm hiểu về sự phân huỷ nước và tìm hiểu về sự tổng hợp nước. - Phiếu học tập củng cố dùng cho hoạt động 3: Củng cố. Ở hoạt động 1 tôi cho học sinh quan sát thí nghiệm về sự phân hủy nước qua đĩa thí nghiệm: 6/25
- Sử dụng phiếu học tập nhằm phát huy tính tích cực trong giảng dạy môn hóa học ở THCS Thí nghiệm về sự phân huỷ nước Tôi sử dụng Phiếu nghiên cứu thí nghiệm để hướng dẫn học sinh quan sát thí nghiệm và ghi lại hiện tượng từ đó phát hiện ra kiến thức mới. Tôi yêu cầu học sinh điền các thông tin vào các ô trống để hoàn thành bảng trong phiếu. Khác với hoạt động nghiên cứu thí nghiệm do học sinh tự tiến hành ở ví dụ 1. Ở hoạt động này do quan sát thí nghiệm ảo nên các em phải tinh ý và tập trung hơn mới phát hiện được hiện tượng. Bởi vậy trong quá trình học sinh quan sát, để tập trung chú ý của các em vào việc phát hiện các hiện tượng, tránh phân tán vào các hình ảnh không quan trọng thì sau khi phát phiếu giáo viên cần hướng dẫn kĩ hơn. Khi học sinh quan sát, giáo viên cũng nên nhắc nhở các em mỗi khi đến đoạn phim cần phát hiện hiện tượng bằng các câu hỏi đơn giản tương ứng với các yêu cầu trong phiếu như: Khi đóng mạch điện em thấy hiện tượng gì? Hãy ghi lại thể tích của các khí sinh ra ở cực (–) và cực (+) của nguồn điện. Em thấy người ta dùng cách nào để thử các khí sinh ra ở 2 cực của nguồn điện và khi thử em thấy hiện tượng gì? Phiếu nghiên cứu thí nghiệm như sau: 7/25
- Sử dụng phiếu học tập nhằm phát huy tính tích cực trong giảng dạy môn hóa học ở THCS Nhóm: …..Lớp 8 PHIẾU HỌC TẬP 1 Quan sát thí nghiệm, thảo luận nhóm ghi lại hiện tượng và hoàn thành bảng sau: Thí nghiệm Nhận xét hiện tượng Kết luận- PTHH Khi đóng mạch điện Thể tích các khí V khí T1 T2 V khí cực((+):Vkhí cực((-): = ở các thời điểm T1, T2(ml) Cực (+) Cực (-) Thử các khí sinh - Ở cực(+):.................................... - Khí ở cực(+) là: ra - Ở cực (-):.................................. - Khí ở cực (-) là: Cũng dùng phiếu này nhưng với lớp mà học sinh có trình độ tiếp thu chậm hơn tôi cho thêm một số dữ kiện để gợi ý thêm : Nhóm: …..Lớp 8 PHIẾU NGHIÊN CỨU THÍ NGHIỆM 1 Thí nghiệm Nhận xét hiện tượng Kết luận- PTHH Khi đóng mạch - điện - Cột nước ở 2 cực..................dần Thể tích các khí V khí T1 T2 V khí cực((+):Vkhí cực((-): = ở các thời điểm T1, T2(ml) Cực (+) Cực (-) Thử các khí sinh - Ở cực(+):.................................... - Khí ở cực(+) là: ra - Ở cực (-):.................................. - Khí ở cực (-) là: Tôi chiếu phần bài làm của 1-2 nhóm lên màn hình và yêu cầu các nhóm khác nhận xét. Sau đó tôi chiếu đáp án chuẩn để cho học sinh đối chiếu. Qua đó giúp các em nhớ được hiện tượng và viết được phương trình phản ứng. 8/25
- Sử dụng phiếu học tập nhằm phát huy tính tích cực trong giảng dạy môn hóa học ở THCS ĐÁP ÁN PHIẾU NGHIÊN CỨU THÍ NGHIỆM 1 Thí nghiệm Nhận xét hiện tượng Kết luận- PTHH Khi đóng mạch - Sủi bọt khí ở 2 cực Nước bị phân hủy tạo ra đf điện - Cột nước ở 2 cực giảm dần khí: 2H2O 2H2+O2 Thể tích các khí V khí T1 T2 V khí cực((-):V khí cực((+): =2:1 ở các thời điểm T1, T2(ml) Cực (-) 20 60 Cực (+) 10 30 Thử các khí sinh - Ở cực(-): cháy với lửa màu - Khí ở cực(+) là: H 2 ra xanh - Khí ở cực (-) là: O2 - Ở cực (+): làm than hồng cháy Ở hoạt động 2: Tôi cho học sinh quan sát thí nghiệm mô phỏng về quá trình tổng hợp nước và yêu cầu các em hoạt động theo nhóm nhỏ (2 học sinh) và trả lời các câu hỏi trong phiếu học tập thứ 2: Nhóm:………. Lớp: ..... Phiếu học tập 2 Quan sát thí nghiệm về sự tổng hợp nước và trả lời các câu hỏi sau: 1. Trước khi đốt tia lửa điện, trong bình chứa mấy phần khí, là những khí gì? ......................................................................................................... 2. Sau khi phản ứng trong bình còn lại mấy phần khí? Là khí gì? Giải thích vì sao? ......................................................................................................... ......................................................................................................... 3. Các khí đã hoá hợp với nhau theo tỉ lệ thể tích là bao nhiêu? V khí……: Vkhí… = … : … Sau khi học sinh dựa vào kết trả điền trong phiếu báo cáo trước lớp, tôi chiếu đáp án và giải thích để học sinh rõ hơn về quá trình tổng hợp nước từ H 2 và O 2. 9/25
- Sử dụng phiếu học tập nhằm phát huy tính tích cực trong giảng dạy môn hóa học ở THCS 2. Sự tổng hợp nước a) Trả Trả lời câu hỏi: Trước khi đốt tia lửa điệ 1. Trướ điện, trong bình chứ chứa 4 phầ phần khí khí: 4 phần: 2 phần H2 và 2 phần O2 2. Sau khi phả phản ứng trong bình còn lại 1 phần khí O2 3. Các khí khí đã hoá hoá hợp với nhau theo tỉ lệ thể thể tích là: Khí hidro Khí oxi V khí H2 : V khí O2 =2: 1 9:45:22 PM 5 Tôi nhấn mạnh: Trong quá trình tổng hợp nước hay phân huỷ nước đều thấy: Vkhí H 2 : Vkhí O 2 = 2: 1 hay Vkhí H 2 = 2Vkhí O 2 . Từ đó khắc sâu kiến thức cho học sinh giúp các em có thể áp dụng kiến thức để làm bài tập: Ở hoạt động củng cố tôi cũng phân loại học sinh và đưa 2 dạng bài tập cho học sinh hoạt động cá nhân . Họ và tên : .........................Lớp 8 : PHIẾU BÀI TẬP 1 Tiết 54: Nước (Ti ết 1) Đốt cháy hoàn toàn 2,24 lit khí hidro (ở đktc) a) Viết phương trình phản ứng? b) Tính thể tích khí oxi cần dùng để đốt cháy hết lượng hidro ở trên? c) Tính khối lượng nước tạo thành sau khi phản ứng kết thúc? Phiếu bài tập dành cho học sinh trung bình và yếu, còn phiếu 2 dành cho học sinh khá và giỏi. 10/25
- Sử dụng phiếu học tập nhằm phát huy tính tích cực trong giảng dạy môn hóa học ở THCS Họ và tên : .........................Lớp 8: PHIẾU BÀI TẬP 2 Tiết 54: Nước (Ti ết 1) Đốt hỗn hợp gồm 336ml khí hidro và 224ml khí oxi (ở đktc) bằng tia lửa điện a) Viết phương trình phản ứng? b) Sau phản ứng khí nào còn dư? Dư bao nhiêu ml? c) Tính khối lượng nước tạo thành sau khi phản ứng kết thúc? HS có thể làm theo cách giải thông thường. Nhưng giáo viên sẽ hướng dẫn học sinh suy luận và giúp các em tìm ra cách giải nhanh hơn. Đáp án phiếu học tập 1: Vkhí H 2 = 2Vkhí O 2 1 1 VO2 VH 2 2,24 1,12(l ) 2 2 nH 2O nH 2 0,1(mol ) mH 2O n.M 0,1.18 1,8( g ) Đáp án phiếu học tập 2: Nếu phản ứng hết thì: Vkhí H 2 = 2Vkhí O 2 Theo đề bài: Vkhí H 2
- Sử dụng phiếu học tập nhằm phát huy tính tích cực trong giảng dạy môn hóa học ở THCS Ví dụ 3: Phiếu học tập Tiết 5: Tính chất hoá học của Axit (hóa 9) Trong tiết học này tôi sử dụng hai phiếu học tập: Phiếu 1: Tìm hiểu tính chất hoá học của axit:“Phiếu học tập tìm hiểu khái niệm mới”: Phiếu hướng dẫn học sinh làm thí nghiệm PHIẾU HỌC TẬP 1 Nhóm........... Lớp: ’ Tiến hành thí nghiệm theo nhóm lớn(10 ) và ghi hiện tượng quan sát được vào bảng sau: STT Tiến hành thí nghiệm Hiện tượng Kết luận- PTHH Thí Nhỏ 1 giọt dung dịch nghiệm 1 HCl(hoặc H2SO4 loãng) vào: - Giấy quì tím. - Mảnh phenolphtalein Thí Nhỏ 3ml dd HCl hoặc nghiệm 2 H2SO 4 loãng vào : Ống 1 đựng mẩu Zn. Ống 2 đựng mẩu Cu Thí Nhỏ 3ml dd HCl hoặc nghiệm 3 H2SO 4 loãng vào : - Ống 1 đựng Cu(OH)2. - Ống 2 đựng dd NaOH có pha vài giọt phenolphtalein. Thí Cho 1 ít CuO vào ống nghiệm 4 nghiệm, sau đó nhỏ 2ml dd HCl hoặc H 2SO4 vào ống nghiệm đó. Ưu điểm của phiếu này: Cũng giống như bài “ Sự biến đổi chất” Để học sinh nghiên cứu bài mới có hiệu quả tôi cho các em làm thí nghiệm nghiên cứu bài mới theo phiếu hướng dẫn thí nghiệm. Các em tự mình làm thí nghiệm , quan sát hiện tượng và tự rút ra kết luận về tính chất hóa học của axit. Sau khi làm thí nghiệm, các nhóm báo cáo kết quả và nhận xét, bổ sung. Cuối cùng giáo viên đưa đáp án và chốt kiến thức. 12/25
- Sử dụng phiếu học tập nhằm phát huy tính tích cực trong giảng dạy môn hóa học ở THCS PHIẾU HỌC TẬP 1 Nhóm........... Lớp: ’ Tiến hành thí nghiệm theo nhóm lớn(10 ) và ghi hiện tượng quan sát được vào bảng sau: STT Tiến hành thí Hiện tượng Kết luận- PTHH nghiệm Thí Nhỏ 1 giọt dung Dung dịch axit làm quì tím nghiệm dịch HCl(hoặc chuyển sang màu đỏ. 1 H 2SO4 loãng) -Giấy quì tím vào: chuyển đỏ. - Giấy quì tím. - Mảnh -Mảnh phenolphtalein phenolphtalein Thí Nhỏ 3ml dd HCl +/ Ống 1 Zn tan Dd axit tác dụng với nhiều kim nghiệm hoặc H2SO4 loãng và có khí thoát loại muối+H2 2 vào : ra. Zn+2HCl ZnCl2+H 2 Ống 1 đựng mẩu +/ Ống 2 không Zn. có hiện tượng. Ống 2 đựng mẩu Cu Thí Nhỏ 3ml dd HCl +Ống 1: Axit + bazo muối+H2O nghiệm hoặc H2SO4 loãng Cu(OH)2 tan tạo Cu(OH)2+2HCl CuCl2+2H2O 3 vào : thành dung dịch NaOH+HCl NaCl+H2O - Ống 1 đựng màu xanh lam. Cu(OH)2. +/ Ống 2: Dung - Ống 2 đựng dd dịch từ màu hồng NaOH có pha vài chuyển thành giọt không màu. phenolphtalein. Thí Cho 1 ít CuO vào CuO tan dần tạo Dung dịch axit tác dụng với oxit nghiệm ống nghiệm, sau thành dung dịch bazơ muối + H2O 4 đó nhỏ 2ml dd màu xanh lam 2HCl + CuO CuCl2+H2O HCl hoặc H2SO4 vào ống nghiệm đó. Với phiếu học tập trên tôi thấy các em tiến hành thí nghiệm rất thuận lợi. Trong khi các em làm thì tôi quan sát để hướng dẫn các em, sửa cho những nhóm cầm ống nghiệm sai, cách lấy hoá chất chưa đúng. 13/25
- Sử dụng phiếu học tập nhằm phát huy tính tích cực trong giảng dạy môn hóa học ở THCS Phiếu 2: Được dùng trong phần củng cố: PHIẾU HỌC TẬP 2 Em hãy nối các cụm từ trong cột A với các cụm từ trong cột B sao cho thích hợp. A B 1. Nhỏ dung dịch axit HCl vào kim a. Al thấy có khí thoát ra. loại. b. Fe2O3 thì chất này tan tạo thành 2. Nhỏ axit vào quì tím thì dung dịch màu vàng nâu . 3. Nhỏ dung dịch axit H2SO4 vào bazơ c. Cu(OH)2, chất này tan tạo thành 4. Nhỏ dung dịch HCl vào oxit dung dịch màu xanh. d. Làm quì tím chuyển thành màu đỏ. Với phiếu này học sinh dễ dàng nhớ được tính chất hóa học của dung dịch Axit Đáp án: 1–a; 2–d; 3 – c; 4–b Ví dụ 4: Phiếu học tập Tiết 64: Protein- Hoá 9: Khi dạy bài này tôi sử dụng 4 phiếu học tập: Phiếu 1: Kiểm tra bài cũ: 2 phiếu dùng cho học sinh trung bình- yếu và học sinh khá- giỏi Họ và tên:………..Lớp: 9 Phiếu kiểm tra bài cũ 1 Tiết 54: Protein 1. Nêu đặc điểm cấu tạo của phân tử tinh bột và xen lulozơ. Viết công thức dạng chung của tinh bột và xenlulozơ. ............................................................................................................ ............................................................................................................ ............................................................................................................ ............................................................................................................ ............................................................................................................ 2. Nêu cách nhận biết tinh bột ............................................................................................................ 14/25
- Sử dụng phiếu học tập nhằm phát huy tính tích cực trong giảng dạy môn hóa học ở THCS Họ và tên:…………..Lớp: 9 Phiếu kiểm tra bài cũ 1: Tiết 54: Protein Hoàn thành dãy biến hoá sau: Tinh bột glucozơ Rượu etylic axit axetic etyl axetat rượu etylic .............................................................................................................. .............................................................................................................. .............................................................................................................. .............................................................................................................. .............................................................................................................. Phiếu 2: Tìm hiểu khái niệm mới: tìm hiểu về thành phần và cấu tạo của phân tử Protein “Phiếu học tập tìm hiểu khái niệm mới” Lớp chậm hơn tôi dùng phiếu 1, lớp khá hơn tôi dùng phiếu 2 Nhóm:………..Lớp 9 PHIẾU HỌC TẬP 1 Bài 53: Protein. Quan sát đoạn phim và hoàn thành bảng sau: Nội dung Protein Tinh bột Thành phần nguyên tố C, H, O Phân tử khối Rất lớn Mắt xích (tên gọi hoặc công thức cấu tạo ) 15/25
- Sử dụng phiếu học tập nhằm phát huy tính tích cực trong giảng dạy môn hóa học ở THCS Nhóm:…………..Lớp 9 PHIẾU HỌC TẬP 2 Bài 53: Protein. Quan sát đoạn phim và hoàn thành bảng sau: Nội dung Protein Tinh bột Thành phần nguyên tố Phân tử khối Mắt xích (tên gọi hoặc công thức cấu tạo ) Dựa vào kết quả của các nhóm học sinh, giáo viên đưa câu hỏi: 1. Protein được tạo nên từ những nguyên tố hóa học nào? 2.Cấu tạo phân tử Protein có gì giống và khác so với tinh bột và xenlulozơ? Với câu hỏi này học sinh dễ dàng nhận ra: so với tinh bột và xenlulozơ thì Protein có thêm nguyên tố Nito(N). Giáo viên nhận xét và chốt kiến thức. II. Thành phần và cấu tạo phân tử: 1. Thành phần nguyên tố: C, H, O, N và 1 số nguyên tố khác như S, P và 1 số kim loại. 2. Cấu tạo phân tử: Phân tử khối rất lớn: vài vạn, vài triệu đvC. Gồm nhiều mắt xích là các aminoaxit (> 20 loại). Aminoaxit đơn giản nhất: NH2CH2COOH 16/25
- Sử dụng phiếu học tập nhằm phát huy tính tích cực trong giảng dạy môn hóa học ở THCS Giáo viên giới thiệu thêm các aminoaxit đều chứa nhóm -NH2 và nhóm –COOH –COOH là nhóm chức của axit –NH2 là nhóm chức của amin nên aminoaxit còn được gọi là axit amin Phiếu 3: Dùng cho hoạt động nghiên cứu về tính chất bị nhiệt phân huỷ của protein và sự đông tụ của dung dịch protein: Nhóm :...........Lớp 9 PHIẾU HƯỚNG DẪN THÍ NGHIỆM Tiết 54: Protein STT Cách tiến hành TN Hiện tượng - Dùng kẹp gỗ, kẹp tóc hoặc lông gà, TN1: lông vịt. - Đốt cháy trên ngọn lửa đèn cồn. → (chú ý mùi) Cho 2-3ml lòng trắng trứng hoặc nước đậu nành vào 2 ống nghiệm: - Ống 1: Cho thêm 1 ml nước, lắc → TN2: nhẹ và đun nhẹ - Ống 2: Cho thêm 1ml rượu, lắc → nhẹ. Cũng giống như với bài phiếu hướng dẫn thí nghiệm trong bài “Sự biến đổi chất” học sinh cũng sẽ tiến hành thí nghiệm và ghi lại hiện tượng vào phiếu học tập Đại diện 1, 2 nhóm sẽ báo cáo kết quả thí nghiệm. Đại diện cá nhóm khác nhận xét, bổ sung. Giáo viên nhận xét và chốt kiến thức: - TN1 Protein bị phân huỷ bởi nhiệt tạo thành các chất khí có mùi khét - TN2 Dưới tác dụng của nhiệt độ và hoá chất dung dịch protein bị kết tủa (đông tụ ). Sau khi giảng xong bài mới tôi sử dụng loại phiếu học tập thứ 4 là Phiếu học tập củng cố-Phiếu bài tập: 17/25
- Sử dụng phiếu học tập nhằm phát huy tính tích cực trong giảng dạy môn hóa học ở THCS Họ và tên: …………………………….Lớp 9 PHIẾU BÀI TẬP 1 Bài 53: Protein Em hãy khoanh tròn vào chữ cái trước câu em cho là đúng trong các câu sau: Câu 1: Amino axit là hợp chất cơ sở xây dựng nên: A. Chất đường C. Chất đạm B. Chất béo D. Chất xương. Câu 2 : Để phân biệt lòng trắng trứng với hồ tinh bột, ta có thể dùng cách nào sau đây : I. Đun nóng 2 mẫu. II. Dùng dung dịch iot A. I sai, II đúng. C. I đúng, II sai. B. I, II đều đúng. D. I, II đều sai. Câu 3: Thành phần dinh dưỡng chính trong các bữa ăn của con người có chứa: I. Protein. II. Lipit. III. Gluxit. A. Chỉ có I và II. C. Chỉ có I vafIII. B. Chircos II và III. D. Có cả I, II, III. Câu 4: Trong cơ thể Protein chuyển hóa thành: A. Aminoaxit. C. Glucozo B. Axit béo D. Axits hữu cơ. 18/25
- Sử dụng phiếu học tập nhằm phát huy tính tích cực trong giảng dạy môn hóa học ở THCS Họ và tên: …………………………….Lớp 9 PHIẾU BÀI TẬP 2 Bài 53: Protein Câu 1 : Phân biệt các chất trong nhóm sau bằng phương pháp hoá học. Lòng trắng trứng, dung dịch gluczơ, saccrozơ và hồ tinh bột. .......................................................................................................... .......................................................................................................... .......................................................................................................... .......................................................................................................... Câu 2: Có hai mảnh lụa giống nhau. Một được dệt bằng lụa tơ tằm và một được dệt bằng sợi chế tạo từ gỗ bạch đàn. Em hãy nêu cách đơn giản để phân biệt chúng. .......................................................................................................... ................... ................................................................................................................................. ................................................................................................................................. ................................................................................................................................. ................................................................................................................................ ĐÁP ÁN - Phiếu củng cố 1 : 1 - C ; 2- B; 3- D; 4 - A - Phiếu củng cố 2: Câu 1: Nhận ra lòng trắng trứng bằng phản ứng đông tụ, nhận ra hồ tinh bột bằng iôt, nhận ra glucozơ bằng phản ứng tráng gương, còn lại là saccarozơ. Câu 2: Đốt 2 mảnh lụa mảnh nào cháy có mùi khét là mảnh lụa làm từ sợi tơ tằm vì có nguồn gốc từ protein. 19/25
- Sử dụng phiếu học tập nhằm phát huy tính tích cực trong giảng dạy môn hóa học ở THCS Ví dụ 5: Phiếu học tập Tiết 44: Bài luyện tập 5- Hóa 8 Để phát huy tính tích cực của học sinh trong tiết luyện tập tôi không làm theo cách truyền thống là tổng kết các kiến thức cần nhớ sau đó mới cho học sinh làm bài tập mà trong tiết dạy này tôi cho học sinh làm các bài tập điển hình. Từ bài tập, học sinh sẽ tự tái hiện lại các kiến thức cơ bản trong chương 4: Oxi và không khí. Phiếu học tập trong tiết luyện tập có vai trò như phiếu bài tập( Phiếu này áp dụng với lớp khá) Nhóm: …………….Lớp: 8 PHIẾU HỌC TẬP TIẾT 44: BÀI LUYỆN TẬP 5 Bài tập 1: Hoàn thành các PTHH theo sơ đồ sau: KMnO4 (1) (4) MgO KClO3 (2) O2 (5)P O 2 5 H2O (6) CO2 + H2O (3) (1) .......................................................................................................................... (2) .......................................................................................................................... (3) .......................................................................................................................... (4) .......................................................................................................................... (5) .......................................................................................................................... (6) .......................................................................................................................... 1. PTHH nào thể hiện thể hiện tính chất hóa học của oxi? …………………………. 2. P.Ư nào dùng để điều chế oxi trong phòng TN, trong công nghiệp? ........................................................................................................................ 3. P.Ư nào trong đó có xảy ra sự ôxi hóa? .................................................................................................................... 4. Phân loại các P.Ư trên: ............................................................................................................................... ............................................................................................................................... 5.Trong tự nhiên oxi có ở đâu? Hãy nêu thành phần của không khí? ............................................................................................................................... ............................................................................................................................... 20/25
CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD
-
Sáng kiến kinh nghiệm THCS: Một số biện pháp nâng cao hiệu quả sử dụng thiết bị dạy học và sửa chữa đồ dùng dạy học bộ môn Vật lí ở trường THCS
16 p | 27 | 11
-
Sáng kiến kinh nghiệm THCS: Sử dụng bản đồ tư duy trong dạy học Hóa học lớp 8, 9
24 p | 163 | 10
-
Sáng kiến kinh nghiệm THCS: Sử dụng hiệu quả đồ dùng trực quan trong dạy học môn Công nghệ 8
15 p | 53 | 10
-
Sáng kiến kinh nghiệm THCS: Rèn kỹ năng thực hành Tiếng Anh cho học sinh THCS theo hướng phát triển năng lực và tổ chức các hoạt động trải nghiệm sáng tạo
26 p | 31 | 8
-
Sáng kiến kinh nghiệm THCS: Sử dụng Webcam thay thế máy chiếu đa vật thể trong dạy học tích cực môn Sinh học ở trường Trung học cơ sở
32 p | 12 | 8
-
Sáng kiến kinh nghiệm THCS: Sử dụng hiệu quả đồ dùng dạy học Sinh học 7
15 p | 13 | 8
-
Sáng kiến kinh nghiệm THCS: Sử dụng thí nghiệm trực quan trong giảng dạy môn Hóa học lớp 8 - 9
24 p | 23 | 8
-
Sáng kiến kinh nghiệm THCS: Sử dụng Bản đồ tư duy trong dạy học môn Địa lý
32 p | 28 | 7
-
Sáng kiến kinh nghiệm THCS: Phương pháp sử dụng trò chơi trong dạy học môn Hóa học ở trường THCS
15 p | 27 | 7
-
Sáng kiến kinh nghiệm THCS: Sử dụng Rubric đánh giá để tăng hiệu quả các tiết nói-nghe Ngữ văn 6 tại trường THCS Việt Nam – Angiêri
10 p | 33 | 7
-
Sáng kiến kinh nghiệm THCS: Sử dụng phương pháp thảo luận nhóm để dạy - học môn Hóa học lớp 8 THCS
22 p | 25 | 7
-
Sáng kiến kinh nghiệm THCS: Sử dụng giáo án điện tử để góp phần nâng cao chất lượng dạy học môn Địa lí ở trường THCS
13 p | 16 | 7
-
Sáng kiến kinh nghiệm THCS: Sử dụng thiết bị và đồ dùng dạy học Vật lý
13 p | 18 | 7
-
Sáng kiến kinh nghiệm THCS: Sử dụng bản đồ tư duy trong dạy - học môn Địa lý lớp 6
32 p | 30 | 6
-
Sáng kiến kinh nghiệm THCS: Sử dụng phần mềm geometer’s sketchpad giúp nâng cao hiệu quả giảng dạy phân môn Hình học cấp THCS
24 p | 16 | 6
-
Sáng kiến kinh nghiệm THCS: Dạy học theo định hướng phát triển năng lực cho học sinh qua chủ đề Các giác quan Sinh học 8, ở trường THCS và THPT Nghi Sơn
27 p | 16 | 5
-
Sáng kiến kinh nghiệm THCS: Sử dụng hằng đẳng thức & hệ thức Vi - ét đảo, rút gọn biểu thức chứa căn thức bậc hai
17 p | 50 | 5
-
Sáng kiến kinh nghiệm THCS: Sử dụng sơ đồ hoá trong dạy học phần Sinh vật và môi trường
14 p | 20 | 4
Chịu trách nhiệm nội dung:
Nguyễn Công Hà - Giám đốc Công ty TNHH TÀI LIỆU TRỰC TUYẾN VI NA
LIÊN HỆ
Địa chỉ: P402, 54A Nơ Trang Long, Phường 14, Q.Bình Thạnh, TP.HCM
Hotline: 093 303 0098
Email: support@tailieu.vn