intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE

Sáng kiến kinh nghiệm THPT: Giáo dục kỹ năng sống và sử dụng ngôn ngữ cho học sinh THPT qua tác phẩm Chí Phèo

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: DOC | Số trang:19

30
lượt xem
7
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Sáng kiến kinh nghiệm THPT "Giáo dục kỹ năng sống và sử dụng ngôn ngữ cho học sinh THPT qua tác phẩm Chí Phèo" nhằm nâng cao việc dạy và học của thầy - trò. Đồng thời còn có tác dụng rèn luyện học sinh thành những người có kỹ năng thích ứng với đời sống ngày càng đa dạng và phức tạp. Mời các bạn cùng tham khảo nội dung chi tiết tại đây!

Chủ đề:
Lưu

Nội dung Text: Sáng kiến kinh nghiệm THPT: Giáo dục kỹ năng sống và sử dụng ngôn ngữ cho học sinh THPT qua tác phẩm Chí Phèo

  1. NCKHSPƯD Đề tài: Giáo dục kỹ năng sống và sử dụng ngôn ngữ cho học sinh THPT qua tác phẩm Chí  Phèo 1. TÊN ĐỀ TÀI  GIÁO DỤC KỸ NĂNG SỐNG VÀ SỬ DỤNG NGÔN NGỮ CHO HỌC SINH TRUNG HỌC PHỔ THÔNG  QUA TÁC PHẨM CHÍ PHÈO       2. TÓM TẮT ĐỀ TÀI “ Có một nghề bụi phấn bám vào tay. Ta vẫn gọi là nghề cao quý nhất. Có  một  nghề  không trồng cây vào  đất. Mà cho  đời những  đóa hoa   thơm...”.  Những lời hát trong bài  “ Nghề  giáo tôi yêu”  đã nói lên tầm quan  trọng của nghề  dạy hoc.  Sự  nghiệp giáo dục đào tạo hiện đang được toàn  Đảng toàn dân quan tâm. Vai trò của người giáo viên trong nhà trường gắn   liền với hai nhiệm vụ: Vừa giảng dạy vừa làm công tac giao duc. M ́ ́ ̣ ục đích là  ̀ ̣ đao tao ra nh ững học sinh vừa có kiến thức văn hóa, vừa có nhân cách làm  người.  Đặc biệt phải trang bị  cho các em những kỹ  năng sống, kỹ  năng sử  dụng ngôn ngữ để giao tiếp và tạo lập văn bản là rất cần thiết để các em tự  hoàn thiện bản thân.  Kỹ năng sống và việc sử dung ngôn ngữ để giao tiếp không phải là vấn   đề  mới mẻ  nhưng giáo dục nội dung này cho học sinh một cách hiệu quả  cũng không phải là đơn giản. Đặc biệt là học sinh THPT. Đây là lứa tuổi vị  thành niên, độ  tuổi không còn là trẻ  con nhưng cũng chưa thành người lớn,  mọi suy nghĩ và hành động còn nông nổi, cảm tính; giàu  ước mơ, ham hiểu  biết, thích tìm tòi, khám phá nhưng còn thiếu kinh nghiệm sống, dễ bị lôi kéo,  mua chuộc,  kích động… Vì vậy, nếu thiếu những kỹ năng sống cơ  bản, các  em dễ mắc những sai lầm nghiêm trọng như thực tế chúng ta đã chứng kiến,   có những học sinh bỏ học, có học sinh tìm lẽ  sống cho mình ở  trò chơi điện   tử, có học sinh nghiện ngập…Hơn  nữa,   ở  bậc THPT các em học sinh bắt  đầu tập cho mình một cuộc sống tự lập, muốn tự mình giải quyết tất cả mọi  việc mà không muốn có sự can thiệp, giúp đỡ của người lớn tuổi. Vì thế giáo  dục kỹ  năng sống cho các em học sinh THPT càng quan trọng  hơn bao giờ  hết. Người thực hiện: Trần Thị Nga ­ Lê Thị Tuyết ­ THPT Lê Lợi ­ Đông Hà ­ Quảng Trị   1
  2. NCKHSPƯD Đề tài: Giáo dục kỹ năng sống và sử dụng ngôn ngữ cho học sinh THPT qua tác phẩm Chí  Phèo Vì những lí do trên, nhằm thực hiện thắng lợi mục tiêu “Đổi mới căn  bản” nền giáo dục nước nhà. Nội dung chương trình trong hệ thống giáo dục   quốc dân nói chung, nội dung chương trình bậc THPT nói riêng hiện nay,  ngoài những nội dung được pháp chế hóa bằng chuẩn kiến thức kỹ năng của   bậc học, từng môn học bộ Giáo dục và đào tạo đã có rất nhiều nội dung tích  hợp (tích hợp giáo dục môi trường, tích hợp giữa các môn học, giáo dục hòa   nhập...) và một trong những nội dung tích hợp đặc biệt quan trọng là tích hợp   giáo dục kỹ năng sống trong các môn học và khuyến khích các nhà trường tổ  chức những tiết dạy kỹ  năng sống cho các em học sinh.  Môn Ngữ  văn trong  nhà trường THPT là môn học có nhiều  ưu thế  trong việc giáo dục kỹ  năng   sống cho học sinh nói chung và cho học sinh THPT nói riêng. Với tư cách là một giáo viên dạy Ngữ văn, tôi đã trăn trở và thử nghiệm  cách rèn luyện những kỹ năng sống và sử dụng ngôn ngữ cho học sinh THPT  qua bộ môn mình giảng dạy nhằm mục đích nâng cao hiệu quả thiết thực của  việc dạy văn, đồng thời góp phần vào việc khắc phục vấn đề nhức nhối của   ngành giáo dục hiện nay là tình trạng thiếu kỹ  năng sống của một bộ  phận   không nhỏ  học sinh.  Trong bài nghiên cứu này tôi xin trình bày giáo dục kỹ  năng sống  và  sử  dụng ngôn ngữ  cho học sinh  THPT  qua một tác phẩm văn  học cụ thể là tác phẩm “Chí Phèo”. 3. GIỚI THIỆU 3.1. Hiện trạng Trong luật giáo dục Việt Nam năm 2005 điều 2 chương 3 đã quy định  “Mục tiêu giáo dục là đào tạo con người phát triển toàn diện, có đạo đức, tr i  thức, sức khỏe, thẩm mỹ  và nghề  nghiệp, trung thành với lí tưởng độc lập  dân tộc và chủ  nghĩa xã hội, hình thành và bồi dưỡng nhân cách, phẩm chất  và năng lực của dân, đáp ứng yêu cầu của sự nghiệp xây dựng và bảo vệ   Tổ  quốc”. Theo tổ  chức UNESCO,   Kỹ  năng sống là năng lực cá nhân để  thực  hiện đầy đủ  các chức năng và tham gia vào cuộc sống hằng ngày. Kỹ  năng  sống gắn với bốn trụ cột của giáo dục, đó là: ­ Học để biết.            Người thực hiện: Trần Thị Nga ­ Lê Thị Tuyết ­ THPT Lê Lợi ­ Đông Hà ­ Quảng Trị   2
  3. NCKHSPƯD Đề tài: Giáo dục kỹ năng sống và sử dụng ngôn ngữ cho học sinh THPT qua tác phẩm Chí  Phèo ­ Học để làm.           ­ Học để chung sống.  ­ Học để tự khẳng định mình.  Trong đó, học để cùng chung sống được coi là một trụ  cột quan trọng,   then chốt của giáo dục hiện đại. Giúp con người nói chung và học sinh nói   riêng không thể không quan tâm đến việc rèn luyện kỹ năng sống nhằm thích  ứng với mọi biến động phức tạp của hoàn cảnh. Giáo dục và đào tạo  ở  bất cứ  thời điểm nào cũng đều có mục tiêu là   giáo dục toàn diện học sinh cả về đức, trí và các năng lực khác cho học sinh.  Đảng ta xác định con người vừa là mục tiêu vừa là động lực cho sự phát triển   xã hội, để thực hiện thành công sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất   nước, cần phải có những con người lao động mới phát triển toàn diện. Nếu   đơn thuần chỉ thiên về đào tạo tri thức, sẽ tạo nên thế hệ học sinh không toàn  diện. Khó  ứng phó với thực tế  của cuộc sống. Xã hội nước ngày càng phát   triển, nhiều vấn đề  đòi hỏi mỗi  người cần có những kỹ năng sống nhất định  để có thể giải quyết một cách  hiệu quả. Trường học có mục đích quan trọng nhất là dạy chữ, truyền đạt những  tri thức khoa học để các em chuẩn bị đầy đủ hành trang tri thức bước vào đời.  Các em học sinh khi đến trường ngoài tiếp xúc với môi trường giáo dục các  em còn tiếp xúc với xã hội mà ở đó nhiều vấn đề  của cuộc sống đòi hỏi các  em phải có kỹ  năng giải quyết hợp lí mới đem lại hiệu quả  tích cực. Lí   thuyết đã chỉ  ra rằng con người là tổng hòa các quan hệ  xã hội. Mỗi con   người đều bị chi phối bởi các quan hệ đa phương, đa chiều. Cuộc sống là một  bức tranh đa dạng, sinh động nhưng cũng đầy thách thức, phức tạp. Để  tồn  tại và phát triển trong thế giới ngày nay và đương đầu một cách có hiệu quả  với hàng loạt những vấn đề  gặp phải, mỗi người cần phải có bản lĩnh, có  những kỹ năng riêng để  xử  lí. Bởi vây, chúng ta chỉ  quan tâm đến việc dạy   nội dung kiến thức sẽ  rất khó tạo ra thế  hệ  học sinh có đầy đủ  phẩm chất  trong công cuộc đổi mới hiện nay. Thực tế hiện nay rất nhiều học sinh  thiếu các kỹ năng cơ bản cần có  trong cuộc sống như: kỹ năng  giao tiếp, kỹ năng sinh hoạt tập thể, kỹ năng  hóa giải căng thẳng, kỹ năng kiên định … Để cùng học tập sinh sống và làm  Người thực hiện: Trần Thị Nga ­ Lê Thị Tuyết ­ THPT Lê Lợi ­ Đông Hà ­ Quảng Trị   3
  4. NCKHSPƯD Đề tài: Giáo dục kỹ năng sống và sử dụng ngôn ngữ cho học sinh THPT qua tác phẩm Chí  Phèo việc trong xã hội hiện đại, những kỹ năng trên là không thể thiếu. Trong nhà  trường phổ thông trong suốt thời gian dài chúng ta chỉ quan tâm đến giáo dục  trí dục, nhiều trường, nhiều địa phương  lấy tỉ lệ học sinh đỗ tốt nghiệp, học  sinh đạt điểm cao là thước đo chất lượng giáo dục mà ít quan tâm đến sự  chăm ngoan, chuyên cần, phát triển nhân cách của học sinh. Mặt khác, tình trạng bạo lực học đường ngày càng gia tăng, không ít bộ  phận học sinh thiếu tự tin, tự lập, sống ích kỷ, vô tâm, thiếu trách nhiệm với  gia đình và bản thân, vi phạm pháp luật đạo đức, xâm phạm tình dục, đắm  chìm trong thế giới ảo của Internet… gây bức xúc cho nhà trường, gia đình và  xã hội. Nguyên nhân sâu xa là do các em thiếu hụt về k ỹ năng sống. Do vậy,  các trường phổ thông cần giáo dục kỹ năng sống cho học sinh, với bản chất  là hình thành và phát triển cho các em khả  năng làm chủ  bản thân, khả  năng  ứng xử với mọi người xung quanh. Khả năng ứng phó thích hợp trước những   tình huống phức tạp của cuộc sống.  Trong trường phổ  thông cần giáo dục cho học sinh một số  k ỹ  năng  sống cơ bản như sau: ­ Kỹ năng sống về sức khỏe: chế  độ dinh dưỡng, phòng ngừa bệnh tật  và tai nạn, sức khỏe sinh sản, tác hại của chất gây nghiện, HIV/AIDS, thư  giản, giải tỏa stress… ­ Kỹ  năng sống về  môi trường: phòng tránh thiên tai, chăm sóc và bảo  vệ môi trường sống, sử dụng hiệu quả tài nguyên thiên nhiên… ­ Kỹ  năng sống về  bản thân: kiểm soát cảm xúc, tự  nhận thức, tự  tin,   xây dựng nhân cách, xác định giá trị cuộc sống. ­ Kỹ năng sống về nghề nghiệp: giao tiếp so sánh, phân tích, tổng hợp,  sáng tạo, ra quyết định, giải quyết vấn đề, lập kế  hoạch, quản lí thời gian,  làm việc nhóm, diễn đạt, giải quyết mâu thuẫn, đàm phán, soạn thảo văn  bản, quản trị công việc… 3.2. Giải pháp thay thế Qua tác phẩm Chí Phèo, đưa các câu hỏi, các tình huống có vấn đề, c ać   ̣ biên phap nâng cao hi ́ ệu quả giao duc ky năng sông cho hoc sinh. ́ ̣ ̃ ́ ̣ 3.3. Vấn đề nghiên cứu Người thực hiện: Trần Thị Nga ­ Lê Thị Tuyết ­ THPT Lê Lợi ­ Đông Hà ­ Quảng Trị   4
  5. NCKHSPƯD Đề tài: Giáo dục kỹ năng sống và sử dụng ngôn ngữ cho học sinh THPT qua tác phẩm Chí  Phèo Vận dụng các câu hỏi, các tình huống có vấn đề, cac biên phap  ́ ̣ ́ giáo dục  tích cực khi giảng dạy tác phẩm Chí Phèo có nâng kết quả giáo dục kỹ năng  sống cho học sinh không?  3.4. Giả thuyết nghiên cứu Vận dụng các câu hỏi, các tình huống có vấn đề, cac biên phap  ́ ̣ ́ giáo dục  tích cực sẽ  trong quá trình giảng dạy tác phẩm Chí Phèo nâng cao kết quả  giáo dục kỹ năng sống cho học sinh THPT.  4. PHƯƠNG PHÁP 4.1. Khách thể nghiên cứu Tôi chọn khách thể  nghiên cứu là lớp 11A1 và11B7 Trường THPT Lê  Lợi ­ Đông Hà ­ Quảng Trị, năm học 2021­20202. Lớp 11A1 gồm 40 học sinh,  lớp 11B7 gồm 38 học sinh, hầu hết các em học sinh trong lớp đều có ý thức   học tập và rèn luyện. 4.2.Thiết kế nghiên cứu Tôi lựa chọn thiết kế: Kiểm tra sau tác động.   4.3. Quy trình nghiên cứu Giáo viên sử dụng các phương pháp tích cực để  giáo dục kỹ năng sống  và việc sử dụng ngôn ngữ thông qua các tiết dạy. CẤU TRÚC NỘI DUNG: 1. Ky năng sông la gi? ̃ ́ ̀ ̀ 1.1 Khai niêm ky năng sông ́ ̣ ̃ ́ Các tổ  chức trên thế  giới đã đưa ra rất nhiều quan niệm về  k ỹ  năng  sống: * Theo UNESCO Ky năng s ̃ ống là năng lực cá nhân để  thực hiện đầy đủ  các chức năng  và tham gia vào cuộc sống hằng ngày. Ky năng sông bao g ̃ ́ ồm một loạt các kỹ  năng cụ thể cần thiết cho cuộc sống hằng ngày của con người. Bản chất của   ky năng sông là ky năng t ̃ ́ ̃ ự  quản bản thân và ky năng xã h ̃ ội cần thiết để  cá  nhân tự lực trong cuộc sống, học tập và làm việc hiệu quả. *Theo Tổ chức y tế thế giới ( WHO) Người thực hiện: Trần Thị Nga ­ Lê Thị Tuyết ­ THPT Lê Lợi ­ Đông Hà ­ Quảng Trị   5
  6. NCKHSPƯD Đề tài: Giáo dục kỹ năng sống và sử dụng ngôn ngữ cho học sinh THPT qua tác phẩm Chí  Phèo Ky năng s ̃ ống là các khả năng để có hành vi thích ứng và tích cực giúp  các cá nhân có thể ứng xử hiệu quả trước các nhu cầu và thách thức của cuộc  sống hằng ngày. *Theo UNICEF Ky năng s ̃ ống là cách tiếp cận giúp thay đổi hoặc hình thành hành vi  mới. Cách tiếp cận này lưu ý đến sự  cân bằng về  tiếp thu kiến thức, hình  thành thái độ và phát triển ky năng. Cách ti ̃ ếp cận này nhấn mạnh việc luyện  tập thường xuyên, lặp đi lặp lại để củng cố. *Kêt luân: ́ ̣ Ky năng s ̃ ống là khả  năng làm chủ  bản thân của mỗi người, khả  năng   ứng xử phù hợp với những người khác và với xã hội, khả  năng ứng phó tích  cực trước các tình huống của cuộc sống. Một ky năng có th ̃ ể có những tên gọi   khác nhau: Ky năng h ̃ ợp tác còn gọi là ky năng làm vi ̃ ệc nhóm; Ky năng ki ̃ ểm   soát cảm xúc còn gọi là ky năng x ̃ ử lí cảm xúc, ky năng làm ch ̃ ủ cảm xúc, kỹ  năng quản lí cảm xúc; Ky năng th ̃ ương lượng còn gọi là ky năng đàm phán, ky ̃ ̃  năng thương thuyết... Các ky năng th ̃ ường không tách rời mà có mối liên quan chặt chẽ  với  nhau. Ky năng không ph ̃ ải tự  nhiên có được mà phải được hình thành trong  quá trình học tâp, linh h ̃ ội và rèn luyện trong cuộc sống. Quá trình hình thành  ky năng sông di ̃ ́ ễn ra trong và ngoài hệ  thống giáo dục. Ky năng sông v ̃ ́ ừa   mang tính chất cá nhân vừa mang tính xã hội. Ky năng sông mang tính cá nhân ̃ ́   vì đó là khả năng của cá nhân. Ky năng sông mang tính xã h ̃ ́ ội vì ky năng sông ̃ ́   phụ  thuộc vào các giai đoạn phát triển lịch sử  xã hội, chịu  ảnh hưởng của   truyền thống và văn hóa của gia đình, cộng đồng, dân tộc. ̣ ̣ ỹ  năng sống cho hoc sinh bâc THPT hiên nay là Nôi dung giao duc k ́ ̣ ̣ ̣   những ky năng tâm lý – xã h ̃ ội cơ  bản giúp cho cá nhân tồn tại, thích  ứng,   vững vàng trước cuộc sống có nhiều thách thức nhưng cũng nhiều cơ  hội   trong thực tại… Ky năng s ̃ ống đơn giản là tất cả  điều cần thiết mà chúng ta  phải biết để  có được khả  năng thích  ứng với những thay đổi diễn ra hằng  ngày trong cuộc sống. 1.2 Phân loai ky năng sông ̣ ̃ ́ Người thực hiện: Trần Thị Nga ­ Lê Thị Tuyết ­ THPT Lê Lợi ­ Đông Hà ­ Quảng Trị   6
  7. NCKHSPƯD Đề tài: Giáo dục kỹ năng sống và sử dụng ngôn ngữ cho học sinh THPT qua tác phẩm Chí  Phèo Giáo dục kỹ  năng sống cho học sinh là tăng cường năng lực tâm lý, xã  hội và xây dựng lối sống lành mạnh tích cực cho các em. Do đó nhiệm vụ  giáo dục kỹ năng sống cho học sinh bao gồm: ­ Hình thành, củng cố thái độ, hành vi cách ứng xử cho học sinh ­ Thay đổi suy nghĩ, thói quen hành vi tiêu cực thành những hành vi tích  cực an toàn * Ngoài con đường lồng ghép qua môn học và hình thức, phương pháp  tổ chức dạy học, giáo viên chủ nhiệm có thể giáo dục kỹ năng sống cho học   sinh thông qua: ­ Lồng ghép tích hợp qua các chủ đề  các dạng hoạt động ngoài giờ  lên  lớp ­ Thông qua những buổi tham quan, dã ngoại ­ Thông qua những buổi sinh hoạt lớp ­ Qua tư vấn, chia sẻ trực tiếp đối với cá nhân học sinh hoặc nhóm học   sinh * Các nguyên tắc giáo dục kỹ năng sống: ­ Tạo cơ  hội cho học sinh học qua trải nghiệm,  đưa ra những thông  điệp tích cực hạn chế sử dụng những thông điệp mang tính đe dọa. ­ Cung cấp kiến thức vừa đủ tránh mang tính hàn lâm. ­ Phối hợp với gia đình, cộng đồng để  tạo ra môi trường giáo dục,   khuyến khích sự thay đổi hành vi tiêu cực, rủi ro. ­ Phòng ngừa sự lặp lại thói quen cũ. Kỹ năng sống được chia thành 2 loại: Kỹ năng cơ bản và kỹ năng nâng  cao. *Kỹ  năng cơ  bản gồm: Kỹ  năng nghe, nói, đọc, viết, múa, hát, đi,  đứng, chạy, nhảy v.v… *Kỹ  năng nâng cao: Là sự  kế  thừa và phát triển các kỹ  năng cơ  bản  dưới một dạng thức mới hơn. Nó bao gồm: Các kỹ  năng tư  duy logic, sáng   tạo, suy nghĩ nhiều chiều, phân tích, tổng hợp, so sánh, nêu khái niệm, đặt câu  hỏi v.v… Người thực hiện: Trần Thị Nga ­ Lê Thị Tuyết ­ THPT Lê Lợi ­ Đông Hà ­ Quảng Trị   7
  8. NCKHSPƯD Đề tài: Giáo dục kỹ năng sống và sử dụng ngôn ngữ cho học sinh THPT qua tác phẩm Chí  Phèo Mục tiêu giáo dục kỹ năng sống cho học sinh THPT là trang bị  cho các  em những kiến thức, giá trị, thái độ  và kỹ năng phù hợp. Trên cơ  sở  đó hình  thành cho học sinh những hành vi, thói quen lành mạnh, tích cực; loại bỏ  những hành vi, thói quen tiêu cực trong các mối quan hệ, các tình huống và   hoạt động hàng ngày. Tạo cơ hội thuận lợi để học sinh thực hiện tốt quyền,   bổn phận của mình và phát triển toàn diện về  thể  chất, trí tuệ, tinh thần và   đạo đức. Theo đó, chúng ta cần tập trung rèn luyện cho các em 2 nhóm kỹ  năng sống sau đây: + Nhóm kỹ năng giao tiếp – hòa nhập cuộc sống. + Nhóm kỹ năng trong học tập, lao động – vui chơi giải trí. 2. Biện pháp thực hiện để giáo dục kỹ năng sống cho học sinh qua  tác phẩm Chí Phèo M.Gorki đã nói: “Văn học là nhân học” văn học với tư cách là môn khoa  học xã hội và nhân văn, nó không chỉ giúp học sinh hiểu biết về văn hóa, xã   hội, lịch sử, con người mà còn giúp mỗi người tự  hiểu hơn về  chính mình.  Giá trị giáo dục con người ở môn văn là rất lớn. Mỗi một tác phẩm đều có ý   nghĩa giáo dục sâu sắc. Vì vậy, tích hợp lồng ghép giáo dục kỹ năng sống cho   học sinh thông qua các tác phẩm văn học là một phương pháp dạy học hiệu   quả, vừa phát huy năng lực cảm thụ văn chương vừa giúp các em hình thành   những kỹ  năng sống tích cực  để  hoàn thiện nhân cách.  Mặt khác, các tác  phẩm văn học ở bất cứ thời đại nào vốn đều xuất phát từ cuộc sống, nên đưa  các sáng tác trở về với cuộc sống là điều tất yếu phải làm được đối với giáo  viên đứng lớp trong quá trình giảng dạy. Xuất phát từ những vấn đề trên, tôi mạnh dạn xin được trao đổi một số  kinh nghiệm của bản thân trong quá trình giảng dạy truyện ngắn Chí Phèo  theo định hướng giáo dục kỹ năng sống cho học sinh. Có thể  nói, truyện ngắn Chí Phèo trở  thành một “hiện tượng” hiếm  thấy trong văn xuôi Việt Nam hiện đại. Giá trị hiện thực và nhân đạo của tác  phẩm, hình tượng nhân vật Chí Phèo đã đạt đến sự  “điển hình” trường tồn   bất hủ. Sức sống, sức hấp dẫn và lan tỏa của tác phẩm đã được minh chứng  qua thử  thách của thời gian và công chúng, đó là việc ra đời của kịch Chí  Người thực hiện: Trần Thị Nga ­ Lê Thị Tuyết ­ THPT Lê Lợi ­ Đông Hà ­ Quảng Trị   8
  9. NCKHSPƯD Đề tài: Giáo dục kỹ năng sống và sử dụng ngôn ngữ cho học sinh THPT qua tác phẩm Chí  Phèo Phèo, của phim Làng Vũ Đại ngày ấy mà trong đó câu chuyện về Chí Phèo –  thị Nở là trục chính. Tích hợp lồng ghép kỹ  năng sống trong bài học được hiểu là: khi giáo  viên dạy đến nội dung nào thì giáo viên sẽ đưa ra các câu hỏi, đặt ra các vấn  đề yêu cầu học sinh tích cực suy nghĩ, thảo luận và trả lời câu hỏi. Quá trình  đó đồng nghĩa với việc học sinh đang được vận dụng và lĩnh hội các kỹ năng  sống cần thiết trong giờ học. Như   ở  trên đã giới thiệu  kỹ  năng sống bao gồm nhiều kỹ  năng khác  nhau. Trong dạy học truyện ngắn Chí Phèo tôi định hướng sẽ giáo dục các kỹ  năng sống sau đây cho học sinh:  ­ Kỹ năng tự nhận thức. ­ Kỹ năng tự tin. ­ Kỹ năng giao tiếp. ­ Kỹ năng thể hiện sự cảm thông. ­ Kỹ năng kiên định. Để  giáo  dục các kỹ  năng đó thông qua bài học Chí Phèo  thì chúng ta  phải sử dụng các phương pháp dạy học tích cực như: thảo luận nhóm, đóng  vai,  nghiên cứu tình huống,  dự  án,  động não,  đặt và giải quyết vấn đề….  Trong khuôn khổ bài báo cáo này, bên cạnh các phương pháp truyền thống, tôi  cũng sẽ  sử  dụng một vài phương pháp tích cực mà bản thân đã áp dụng và  đem lại hiệu quả giáo dục trong quá trình giảng dạy. Đó là phương pháp đóng  vai, thảo luận nhóm, đặt và giải quyết vấn đề.  Khi dạy hình tượng nhân vật Chí Phèo, tôi giới thiệu về cuộc đời của  Chí Phèo trải qua hai giai đoạn: trước khi vào tù và sau khi ra tù. Vậy thì, xuất  thân của Chí Phèo như  thế  nào? Bản chất con người Chí trước khi vào tù ra   sao? Vì sao Chí Phèo bị đẩy vào tù? Sau khi ra tù Chí đã biến đổi như thế nào?  Sự biến đổi của Chí Phèo phản ánh thực trạng gì của xã hội đương thời? Thì   tôi tiến hành chia lớp thành các nhóm nhỏ, trong khoảng thời gian giới hạn,   mỗi nhóm tự  hoàn thành các nhiệm vụ  học tập của mình. Kết quả  làm việc  của nhóm sau đó được trình bày và đánh giá trước toàn lớp.  Nhưng quan trọng  hơn cả  là trong quá trình thảo luận  tôi  hướng dẫn các em rút ra cho mình  những bài học về  kỹ  năng sống. Vậy qua  cuộc đời  của Chí Phèo  tôi  định  Người thực hiện: Trần Thị Nga ­ Lê Thị Tuyết ­ THPT Lê Lợi ­ Đông Hà ­ Quảng Trị   9
  10. NCKHSPƯD Đề tài: Giáo dục kỹ năng sống và sử dụng ngôn ngữ cho học sinh THPT qua tác phẩm Chí  Phèo hướng giáo dục các em kỹ  năng tự  tin,  kỹ  năng tự  nhận thức, kỹ năng kiên  định. Như ta biết, Chí Phèo ­ một đứa trẻ bị bỏ rơi từ nhỏ,  được chuyền qua  nhiều tay người nuôi, thế  nhưng khi lớn lên, năm 20 tuổi, Chí vẫn lành vững,  trong sạch: làm một anh canh điền tốt bụng, ghét cái gian dâm và giàu  ước  mơ, khát khao hạnh phúc về  một mái ấm gia đình, vẫn không bị sóng đời xô  ngã.  Nói cách khác Chí Phèo là người nông dân lương thiện.  Để  khắc sâu  phẩm chất của Chí Phèo tôi giới thiệu và so sánh thêm nhân vật Xuân Tóc Đỏ  trong Số đỏ của Vũ Trọng Phụng giúp cho học sinh nhận thấy rõ so với Xuân   Tóc Đỏ  thì Chí Phèo vượt xa. Hơn nữa, tôi liên hệ tới tình trạng một số  bạn  trẻ  hiện nay cũng có số  phận không may mắn như  Chí Phèo, sinh ra đã gặp  bất hạnh trong cuộc sống. Có nhiều bạn đã vượt qua đau khổ  bất hạnh để  đứng lên, nhưng cũng có rất nhiều bạn lại không  giữ  vững được tâm hồn  “thiên lương” của mình. Nhiều bạn khi sa đà vào lối sống trụy lạc thì thường  vin vào lẽ nọ lý kia của hoàn cảnh để tìm cách đổ thừa, và cứ thế càng trượt  dài hơn. Thì ở đây, Chí Phèo đã cho chúng ta bài học về nghị lực sống là phải  biết vựợt qua mọi khó khăn nghịch cảnh để sống đàng hoàng, tử tế! Chí Phèo bị  giai cấp thống trị  dồn  vào bước đường cùng, khiến  Chí  phải đánh mất đi bản chất lương thiện vốn có của mình, cướp đi quyền làm  người và cự  tuyệt quyền làm người của Chí, đẩy Chí thành con quỷ  dữ  của  làng Vũ Đại. Thế nhưng, Chí đã tự  ý thức và khát khao mãnh liệt  được hòa  nhập với cộng đồng xã hội. Và từ trong sâu thẳm bản thân, tiếng nói lương tri  đã thúc giục Chí đi đòi quyền lương thiện. Như thế   cho ta thấy khát khao và  quyết tâm làm người lương thiện, làm người tử tế của Chí là rất lớn. Đây là  tấm gương lớn nhất từ Chí Phèo mà ta cần trân trọng để học hỏi: một người  tốt trước hết phải là một công dân tốt, phải sống lương thiện, luôn trau dồi  phẩm chất đạo đức để trở thành một con người phát triển toàn diện.  Mặt khác, qua cuộc đời Chí Phèo tôi cũng làm rõ cho học sinh hiểu t hời  đại Chí Phèo sống khác xa với thời đại của chúng ta. Chí Phèo sống trong chế  độ  xã hội thực dân nửa phong kiến, một xã hội mục ruỗng, tàn ác, vô nhân  tính. Giai cấp thống trị đã lợi dụng và biến Chí trở  thành công cụ, thành tay   sai đắc lực cho chúng. Chí sống bằng nghề  rạch mặt ăn vạ, ăn quỵt, cướp   Người thực hiện: Trần Thị Nga ­ Lê Thị Tuyết ­ THPT Lê Lợi ­ Đông Hà ­ Quảng Trị   10
  11. NCKHSPƯD Đề tài: Giáo dục kỹ năng sống và sử dụng ngôn ngữ cho học sinh THPT qua tác phẩm Chí  Phèo giật, đâm thuê chém mướn. Cái xấu, cái ác, sự  hung hãn của Chí Phèo cũng  cho chúng ta một bài học nữa là: hiện tại chúng ta đang được sống trong một   xã hội tốt đẹp ­ xã hội công bằng, dân chủ  và văn minh, luôn được Đảng và  nhà nước quan tâm, chăm sóc, mọi người trong xã hội sống với nhau, đối xử  với nhau bằng tình thương, lòng bác ái và rất công bằng. (Ví dụ qua đợt thiên  tai lũ lụt xảy ra  ở  miền trung vào tháng 10 năm 2020 vừa qua là một minh   chứng, chúng ta đã thấy rõ nhất sự quan tâm của các cấp chính quyền, sự hỗ  trợ  nhiệt tình, chu đáo của các nhà thiện nguyện trong cả  nước đối với dân  vùng ngập lũ. Hoặc như  hiện nay có một số  phạm nhân phạm tội không  nghiêm trọng, thì Đảng, Nhà nước ta vẫn thể hiện tinh thần khoan dung, nhân  đạo là khuyến khích họ hối cải, rèn luyện trở thành người có ích cho xã hội.  Chứ  không nhân cơ  hội họ  phạm tội mà đẩy họ  vào bước đường cùng như  trong chế độ xã hội cũ). Vì Vậy, chúng ta sống phải luôn tương thân tương ái  với nhau, sống đoàn kết, phải làm người liêm khiết, mưu sinh bằng việc làm  chân chính. Đặc biệt,  phải tuân theo pháp luật  và  không ai được tước sinh  mạng, tước quyền sống, quyền mưu cầu hạnh phúc của người khác.  Cuộc  sống có nhiều con đường để  lựa chọn, có nhiều cánh cửa để  mở  tương lai.   Học vấn chính là con đường ngắn nhất và bền vững nhất để  thay đổi cuộc   đời. Nếu gặp hoàn cảnh không may ta cần kiên nhẫn, nỗ lực phấn đấu,  phải  luôn giữ  mình, không để  bị  kẻ  xấu lợi dụng,  không bao giờ  được sa ngã,  không để  mình bị  tha hóa; không ngừng trau dồi bản thân và quyết tâm theo   đuổi mục đích,  ước mơ  chân chính.  Luôn có ý thức  phấn đấu để  xây dựng  cuộc sống gia đình hạnh phúc. Bảo vệ và xây dựng đất nước văn minh, giàu  đẹp.  Chúng ta thấy hiện nay, có một số khá đông con người đang sống trong  một cái thế rất chông chênh giữa một câu nói lịch sự và một câu nói gắt bẳn.  Và ta cũng biết trong từng con người luôn luôn có tiếng gọi thì thầm đừng nói  thế, đừng làm thế! Rồi lại một lời thúc giục khác: Cứ nói bừa đi! Cứ làm bừa  đi! Nam Cao đã rung chuông thức tỉnh mỗi con người chúng ta. Bởi nhiều khi   chúng ta vừa là nạn nhân vừa là thủ  phạm nhưng ít khi chúng ta thành quan   tòa của chính mình. Và nếu không may vì một hoàn cảnh, vì điều kiện , vì một  phút nông nỗi bồng bột  nào đó chúng ta sa ngã thì hãy bằng nghị  lực, bằng  Người thực hiện: Trần Thị Nga ­ Lê Thị Tuyết ­ THPT Lê Lợi ­ Đông Hà ­ Quảng Trị   11
  12. NCKHSPƯD Đề tài: Giáo dục kỹ năng sống và sử dụng ngôn ngữ cho học sinh THPT qua tác phẩm Chí  Phèo bản chất lương thiện của mình đấu tranh để  vượt qua, để  đứng dậy làm lại   cuộc đời. Trong tác phẩm Chí Phèo nhà văn Nam Cao đã để Tự Lãng  hỏi Chí  Phèo: “Con người ta đứng lên bằng cái gì”. Lời giải đáp tùy thuộc vào bản   lĩnh và hoàn cảnh của mỗi chúng ta. Có điều, ngã xuống  ở  đâu thì nên đứng  lên ở đó. Và khi dạy đến đoạn Chí Phèo gặp thị Nở tôi dùng phương pháp đóng   vai và thảo luận nhóm với phân cảnh là: “Mối tình Chí Phèo – thị  Nở”. Để  thực hiện thành công và có hiệu quả phương pháp này tôi giao nhiệm vụ học  tập dựa trên năng lực, sở thích của học sinh. Học sinh viết lời thoại cho nhân  vật và lên diễn phân cảnh.  Với nhiều năm dạy học tôi thấy phương pháp  đóng vai này các em diễn khá thành công, học sinh trong lớp rất hứng thú, sau  khi diễn xong tôi đưa ra các câu hỏi cho các em thảo luận để  từ  đó giáo dục  các kỹ  năng sống cho các em. Và trong đoạn này tôi định hướng sẽ  giáo dục  các kỹ năng sống sau: kỹ năng giao tiếp, kỹ năng nhận thức, kỹ năng thể hiện  sự cảm thông. Câu hỏi đầu tiên tôi đưa ra sau khi các em diễn là:  ­ Theo em nguyên nhân nào dẫn đến sự hồi sinh của Chí Phèo?  Chí Phèo vốn là một người nông dân lương thiện, có bản tính tốt đẹp.  Xã hội tàn ác phi nhân tính trước cách mạng tháng Tám, đại diện là Bá Kiến  và nhà tù thực dân dẫu có ra sức huỷ diệt bản tính ấy nhưng nó vẫn âm ỉ sống  trong đáy sâu tâm hồn Chí, ngay cả khi con người này đã bị  chà đạp cả  nhân  hình, nhân tính. Khi gặp thị Nở, có tình người chiếu rọi thì bản tính tốt đẹp có  cơ hội hồi sinh và hồi sinh mạnh mẽ. Chí đã sống dậy tất cả những năng lực  vốn có của một con người, Chí đã sống đúng với con người thật của mình,  Chí muốn được sống lương thiện, Chí ước mong, hi vọng thị Nở sẽ giúp Chí  làm hoà với mọi người, được sống kiếp sống của con người. Các câu hỏi tiếp theo để hướng đến các kỹ năng sống cho các em như: ­ Nếu trong xóm hoặc trong khu phố các em sống có một “Chí Phèo” thì  các em có kì thị như làng Vũ Đại kì thị Chí Phèo của Nam Cao không? ­ Từ bi kịch tha hóa của Chí Phèo, em định hướng cho mình thái độ sống   và cách sống như thế nào ? Người thực hiện: Trần Thị Nga ­ Lê Thị Tuyết ­ THPT Lê Lợi ­ Đông Hà ­ Quảng Trị   12
  13. NCKHSPƯD Đề tài: Giáo dục kỹ năng sống và sử dụng ngôn ngữ cho học sinh THPT qua tác phẩm Chí  Phèo ­ Qua tác phẩm Chí Phèo em rút ra được thông điệp nào có ý nghĩa nhất  trong việc xây dựng môi trường sống nhân ái? Để  xây dựng môi trường  ấy  em sẽ làm gì? Từ các câu hỏi đó tôi hướng dẫn cho các em thảo luận, sau đó trình bày  ý kiến của mình. Các em nhận xét và rút ra ý kiến trả lời phù hợp nhất.  Như  ta đã biết, tình thương yêu là hạnh phúc của con người. Tâm hồn  con người giống như  một vườn cây mà tình yêu thương là những trận mưa   tưới mát, làm cho vườn cây tươi tốt, vươn dậy đầy sức sống, dù cho trước đó  đã có lúc nó lụi tàn, héo úa. Ta cũng biết đến có nhiều câu chuyện cảm động  về sức mạnh của tình yêu thương, chia sẻ như: Câu chuyện “Chiếc băng gạc  cho trái tim tan vở”. Cô bé Susie đưa cho người hàng xóm bất hạnh của mình  một chiếc băng gạc, khi mẹ bé nói cô ấy đang đau khổ vì đứa con của cô mới   qua đời. Ý nghĩ ngây thơ của bé là dùng băng gạc đó băng bó một vết thương.  Và thực sự  chiếc băng gạc đó đã băng bó cho vết thương lòng tưởng chừng  không bao giờ  vơi cạn  của cô hàng xóm.  Ở  trường hợp như  vậy, sự  can  trường cùng sức chịu đựng để  vượt qua nỗi đau ấy là điều rất cần thiết với   mỗi chúng ta. Và để  những vết thương mau lành, còn rất cần đến những  phương thuốc diệu kỳ  đó chính là sự   đồng cảm, chia sẻ  của mọi người. Và  càng ý nghĩa hơn khi sự chia sẻ này lại từ một bé gái với một chiếc băng gạc.. Có thể  nói tình yêu thương giúp con người ta trở  nên mạnh mẽ, vượt  lên trên nỗi đau để  chiến thắng số  phận. Chỉ  có tình yêu thương con người  trong sáng không vụ  lợi mới luôn toả  sáng. Tình yêu thương không chỉ  giúp  thay đổi quan niệm mà còn có sức cảm hoá ghê gớm, bẻ gãy tất cả những gì   là bóng đêm, là tội ác, là trở ngại để con người sống gần với nhau hơn. Trong  tiểu thuyết “Những người khốn khổ”, đại văn hào Victor Hugo đã thể hiện và  nhắn gửi đến chung ta bức thông điệp nói về  vai trò tình thương của con  người trong cuộc sống là “Trên đời, chỉ có một điều ấy thôi, đó là thương yêu  nhau”. Trong tác phẩm Chí Phèo, Nam Cao đã cho ta thấy môi trường sống  thiếu tình thương của làng Vũ Đại, một xã hội phong kiến nửa thực dân thu  nhỏ, đã đẩy Chí Phèo dấn sâu vào con đường lưu manh hoá. Cánh cửa tình  người duy nhất ­ thị  Nở, vừa hé mở  đã đóng sập lại, Chí Phèo bị  cự  tuyệt  Người thực hiện: Trần Thị Nga ­ Lê Thị Tuyết ­ THPT Lê Lợi ­ Đông Hà ­ Quảng Trị   13
  14. NCKHSPƯD Đề tài: Giáo dục kỹ năng sống và sử dụng ngôn ngữ cho học sinh THPT qua tác phẩm Chí  Phèo hoàn toàn và sự bế tắc đã lên đến đỉnh điểm, dẫn tới kết cục bi thảm. Có thể  khẳng định môi trường sống có thể  cứu vớt con người song cũng có thể  vùi  lấp con người. Để  tồn tại một cách có ý nghĩa, con người cần phải sống vì  nhau, sống phải có tình yêu thương, sự  đồng cảm, chia sẻ, lòng bao dung để  vượt qua bao đau thương bất trắc mà ta không thể lường trước được để cuộc  sống thêm tươi đẹp, như trong “Bài ca mùa xuân 1961” Tố Hữu đã viết: Có gì đẹp trên đời hơn thế Người yêu người sống để yêu nhau. Đồng thời, chúng ta cũng phải luôn biết đấu tranh, lên án cái xấu, cái ác  bảo vệ lẽ phải cho con người. 4.4. Đo lường và thu thập dữ liệu Sau khi thời gian thực nghiệm kết quả thu được là tin cậy. 5. PHÂN TÍCH DỮ LIỆU VÀ THẢO LUẬN KẾT QUẢ  5.1. Trình bày kết quả Sau nhiêu năm thực hiện giảng dạy tác phẩm Chí Phèo theo định hướng  giáo dục kỹ năng sống cho học sinh. Ngoài tác phẩm Chí Phèo, thì trong suốt  quá trình dạy học tôi cũng luôn chú trọng công tác giáo dục kỹ  năng sống.  Năm học 2021 – 2022 tôi giảng dạy trực tiếp tại   lớp  11A1  và 11B7  của  trường THPT Lê Lợi. Kết quả học tập và rèn luyện đã có những chuyển biến  đáng mừng, nhiều em tiếp thu bài chủ  động, có chiều sâu, phát huy cá tính  sáng tạo; những kỹ năng sống như: kỹ năng tự tin, kỹ năng kiên định, kỹ năng  giao tiếp, kỹ  năng  tự  nhận thức,...  được hình thành và phát triển; hứng thú  dạy và học  ở  cả  thầy và trò đều tăng lên. So với đầu năm học 2021 ­ 2022  không khí học tập của các em trì trệ, nặng nề, rụt rè, thiếu tự tin, trong mỗi  giờ  học chỉ  khoảng 5­7 em giơ tay phát biểu ý kiến xây dựng bài. Bên cạnh  học tập thì về mặt rèn luyện cũng còn nhiều hạn chế, trong lớp có một số em  hay chê bai, nói xấu bạn bè, phân nhóm trong lớp học, có khi các em còn gây   xích mích, thiếu đoàn kết. Đặc biệt có em nam còn gây gỗ đánh nhau với bạn  học cùng khối; có nhiều em vi phạm nội quy nề nếp của nhà trường. Đa số  các em giải quyết các vấn đề  khoa học cũng như  đời sống một cách thụ  động, thiếu tính hợp lí. Người thực hiện: Trần Thị Nga ­ Lê Thị Tuyết ­ THPT Lê Lợi ­ Đông Hà ­ Quảng Trị   14
  15. NCKHSPƯD Đề tài: Giáo dục kỹ năng sống và sử dụng ngôn ngữ cho học sinh THPT qua tác phẩm Chí  Phèo Kết quả  khảo sát chất lượng và thăm dò ý kiến   trước và sau khi  áp  dụng biện pháp này ở lớp 11A1 và 11B7 như sau: Bảng 1: Kết quả trước tác động. Học lực và hạnh  Kỹ năng Hứng thú học  kiểm tập ­ Học lực: ­  40% các em có kỹ năng giao  ­  25%  học   sinh  +  0% xếp loại giỏi. tiếp tốt. hứng   thú   cao   với  + 51,3% xếp loại khá. ­ 45% tự nhận thức được năng  môn học. + 44,2% xếp loại  lực,   sở   thích,   sở   trường   của  ­   45%   tích   cực  trung bình. bản   thân,   hoàn   cảnh   của   gia  tham gia đối thoại,  + 1,5 %  học sinh yếu. đình, nhu cầu của xã hội, môi  xây dựng bài. trường sống,  ­   Số  học   sinh  ­  50%     có   khả   năng   tự   giải  không   làm   việc  quyết   các   vấn   đề   của   bản  trong mỗi giờ  học  thân, của tập thể,  ứng phó và  chiếm đại đa số.  kiên   định   với   các   tình   huống  xảy ra. Bảng 2: Kết quả sau tác động. Học lực và hạnh  Kỹ năng Hứng thú học  kiểm tập ­ Học lực: ­ 85% các em có  kĩ năng  giao  ­  80%  học   sinh  +  8% xếp loại giỏi. tiếp tốt. hứng   thú   cao   với  + 80,5% xếp loại khá. ­ 75% tự nhận thức được năng  môn học. + 11,5% xếp loại  lực,   sở   thích,   sở   trường   của  ­   75%   tích   cực  trung bình. bản   thân,   hoàn   cảnh   của   gia  tham gia đối thoại,  + Không còn học sinh  đình, nhu cầu của xã hội, môi  xây dựng bài. yếu, kém. trường sống.  ­   Số  học   sinh  ­   70%     có   khả   năng   tự   giải  không   làm   việc  quyết   các   vấn   đề   của   bản  trong mỗi giờ  học  thân, của tập thể,  ứng phó và  còn   không   đáng  Người thực hiện: Trần Thị Nga ­ Lê Thị Tuyết ­ THPT Lê Lợi ­ Đông Hà ­ Quảng Trị   15
  16. NCKHSPƯD Đề tài: Giáo dục kỹ năng sống và sử dụng ngôn ngữ cho học sinh THPT qua tác phẩm Chí  Phèo kiên   định   với   các   tình   huống  kể.  xảy ra. 5.2. Phân tích dữ liệu Qua bảng 1 ta thấy kết quả hai nhóm trước tác động là tương đối thấp.  Nhưng sau tác động cả  hai nhóm đều tăng. Điều đó cho thấy mức độ   ảnh  hưởng của các phương pháp giáo dục kỹ năng sống cho học sinh là rõ rệt. Như vậy giả thiết về đề tài định hướng giáo dục kỹ năng sống cho học  sinh THPT qua tác phẩm Chí Phèo nâng cao được kỹ năng sống của học sinh  đã được kiểm chứng. 5.3. Thảo luận kết quả Như vậy, sử dụng các giải pháp tích cực để nâng cao kỹ năng sống cho  học sinh  THPT thu được kết quả  cao. Tuy nhiên để  thực hiện tốt tác động  này thì người giáo viên phải thực sự tâm huyết với nghề. 6. KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ ĐỀ XUẤT 6.1. Kết luận  Trong công cuộc đổi mới hiện nay của đất nước ta khi yếu tố  con   người được coi trọng về tiềm năng trí tuệ cùng với sức mạnh tinh thần. Nhân   cách của con người càng được đề  cao và phát huy mạnh mẽ  trong mọi lĩnh  vực xã hội. Thực tế hiện nay ngành giáo dục đào tạo đã được nhà nước quan  tâm đưa lên quốc sách hàng đầu thi việc dạy chữ nói chung và việc giao duc ́ ̣   ky năng s ̃ ống nói riêng là vấn đề  đặc biệt quan trọng. Một nhà hiền triết đã   nói “khoa học mà không có hành vi đạo đức thì chỉ  là sự  tàn rụi của linh   hồn” mà hành vi đạo đức đó chính là ky năng s ̃ ống của học sinh. Kỹ  năng  sống chính là nhịp cầu giúp con người biến kiến thức thành thái độ, hành vi   và thói quen tích cực, lành mạnh. Xuất phát từ  mục tiêu giáo dục của thế  kỉ  XXI: Học để  biết, học để  làm, học để tự khẳng định và học để cùng chung sống; đồng thời xuất phát từ  yêu cầu mới của công việc giảng dạy ­ lấy học sinh làm trung tâm, nên việc  thể  nghiệm những biện pháp trên vào việc dạy học Ngữ  văn không nằm  ngoài mục đích phục vụ  mục tiêu và yêu cầu  ấy. Việc làm này không chỉ  có  Người thực hiện: Trần Thị Nga ­ Lê Thị Tuyết ­ THPT Lê Lợi ­ Đông Hà ­ Quảng Trị   16
  17. NCKHSPƯD Đề tài: Giáo dục kỹ năng sống và sử dụng ngôn ngữ cho học sinh THPT qua tác phẩm Chí  Phèo tác dụng nâng cao việc dạy – học của thầy ­ trò mà còn có tác dụng rèn luyện  học sinh thành những người có kỹ  năng thích ứng với đời sống ngày càng đa  dạng và phức tạp. 6.2. Kiến nghị Bản thân tôi nhận thấy: Môn Văn có liên quan đến cuộc sống rất lớn.  Có thể nói, nếu thật sự đầu tư  cho nghề nghiệp và môn học, chắc chắn, bài   nào cũng có thể  rút ra những bài học bổ ích chứ  không phải chỉ  là kiến thức   nặng nề đọc chép. Đề tài này tuy không phải là một hướng đi mới mà chỉ là một cách làm  cụ  thể  trong quá trình lên lớp hằng ngày của  tôi, hướng tới thực hiện mục  tiêu chung của ngành. Song, để  thực hiện một cách có hiệu quả  những giải  pháp trên với những tiết dạy cụ  thể, đòi hỏi chúng ta phải thực sự  có tâm   huyết, yêu trẻ, yêu nghề, có đủ cơ sở vật chất để hỗ  trợ trong quá trình thực   hiện. Để nâng cao hiệu quả dạy ­ học văn và rèn luyện được những kỹ năng  sống quan trọng cho học sinh  trung học phổ  thông, đây cũng không phải là  những giải pháp duy nhất mà trong quá trình dạy học người giáo viên còn  phải biết vận dụng linh hoạt nhiều biện pháp, cách thức khác tùy thuộc vào  nội dung bài học và đối tượng học sinh cụ thể. Hơn nữa, cần phải có sự phối  hợp, quan tâm thỏa đáng hơn từ  phía nhà trường, gia đình và các tổ  chức xã  hội khác, không nên quá đề cao mục đích “học thi” của học sinh. Với điều kiện thời gian và trình độ  có hạn, tuy bài viết còn nhiều hạn  chế   nhưng  với   tình yêu  nghề   và tinh  thần  tự  giác  gắn bó  với  sự  nghiệp  “trồng người” của mình, tôi muốn đóng góp một kinh nghiệm cho công tác  dạy học văn. Kính mong nhận được sự  đồng cảm, đồng tình và những góp ý   quý báu của các quý vị, các  đồng nghiệp  để  giúp cho  sự  nghiệp  “Trồng   người” luôn luôn là sự nghiệp cao quý.     Người thực hiện: Trần Thị Nga ­ Lê Thị Tuyết ­ THPT Lê Lợi ­ Đông Hà ­ Quảng Trị   17
  18. NCKHSPƯD Đề tài: Giáo dục kỹ năng sống và sử dụng ngôn ngữ cho học sinh THPT qua tác phẩm Chí  Phèo                                       TÀI LIỆU THAM KHẢO        1. “Giáo dục kĩ năng sống cho học sinh trong phong trào “xây dựng  trường học thân thiện, học sinh tích cực” (Tạp chí GD số  214/2009 – Phan  Thanh Vân)  2. Vũ Quốc Anh, Nguyễn Hải Châu…,  Hướng dẫn thực hiện Chuẩn   kiến thức, kĩ năng môn Ngữ văn lớp 11, NXB Giáo dục Việt Nam, năm 2010. 3. William Ury, Lời từ chối hoàn hảo, NXB Lao động xã hội. 4. Phan Trọng Luận (Tổng chủ biên), Ngữ văn 11(tập1, 2), NXB Giáo dục,  2010.  5. Leil Lowndes, Nghệ thuật giao tiếp để thành công, NXB Lao động. 6. Luật số: 43/2019/QH14 ­ Luật giáo dục  7.   Đề   xuất   một   hướng   giảng   dạy   truyện   ngắn Chí   Phèo   trong   nhà  trường ­  ThS.   Ngữ   văn   Trần   Thị   Bích   Hà (Trường   ĐH   Luật   TP.HCM)   Báo  ViệtNam   Net. Thứ ba 13/10/2020 8. “Giáo dục kĩ năng sống cho học sinh trong phong trào “xây dựng  trường học thân thiện, học sinh tích cực” (Tạp chí GD số  214/2009 – Phan  Thanh Vân)  9. Chí Phèo và ý nghĩa giáo dục. Báo giáo dục – tp.HCM. 13/10/2020 10. Đề  xuất  một hướng giảng dạy truyện ngắn Chí  Phèo trong nhà  trường ­ ThS. Ngữ  văn Trần Thị  Bích Hà (Trường ĐH Luật TP.HCM) Báo  ViệtNam Net. Thứ ba 13/10/2020 Người thực hiện: Trần Thị Nga ­ Lê Thị Tuyết ­ THPT Lê Lợi ­ Đông Hà ­ Quảng Trị   18
  19. NCKHSPƯD Đề tài: Giáo dục kỹ năng sống và sử dụng ngôn ngữ cho học sinh THPT qua tác phẩm Chí  Phèo NỘI DUNG Trang 1. TÊN ĐỀ TÀI 1 2. TÓM TẮT ĐỀ TÀI 1 3. GIỚI THIỆU. 2 3.1. Hiện trạng.  2 3.2. Giải pháp thay thế      4 3.3. Vấn đề nghiên cứu      4 3.4. Giả thuyết nghiên cứu 4 4. PHƯƠNG PHÁP 4 4.1. Khách thể nghiên cứu 4 4.2.Thiết kế nghiên cứu         4 4.3. Quy trình nghiên cứu       5 Nội dung cụ thể: 5 1. Ky năng sông la gi? ̃ ́ ̀ ̀ ́ ̣ 1.1 Khai niêm ky năng sông ̃ ́ 5 ̣ 1.2 Phân loai ky năng sông ̃ ́ 6 2. Biện pháp thực hiện để  giáo dục kỹ  năng sống cho học sinh  7 qua tác phẩm Chí Phèo 4.4. Đo lường 12 5. PHÂN TÍCH KẾT QUẢ VÀ BÀN LUẬN 12 5.1. Trình bày kết quả 12 5.2. Phân tích dữ liệu 14 5.3. Thảo luận kết quả 14 6. KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ 14 6.1. Kết luận  14 6.2. Kiến nghị 15 TÀI LIỆU THAM KHẢO        16 Người thực hiện: Trần Thị Nga ­ Lê Thị Tuyết ­ THPT Lê Lợi ­ Đông Hà ­ Quảng Trị  
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

 

Đồng bộ tài khoản
2=>2