Sáng kiến kinh nghiệm THPT: Hoạt động ngoại khóa để thúc đẩy tinh thần và động lực cho học sinh với bộ môn Tiếng Anh

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: DOC | Số trang:22

Thêm vào BST

Báo xấu

30
lượt xem 5
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Mục đích nghiên cứu của đề tài là đặc trưng của quá trình giảng dạy môn Tiếng Anh là làm sao trong mỗi tiết học người học có thể thuần thục sử dụng các kĩ năng nghe, nói, đọc, viết. Làm sao giúp các em dễ học, dễ hiểu, dễ nhớ những kiến thức mà thầy, cô đã truyền đạt và vận dụng vào thực tế, kích thích được sự hứng thú trong học tập.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Sáng kiến kinh nghiệm THPT: Hoạt động ngoại khóa để thúc đẩy tinh thần và động lực cho học sinh với bộ môn Tiếng Anh

MỤC LỤC Trang PHẦN I ĐẶT VẤN ĐỀ I. LỜI GIỚI THIỆU Giảng dạy ngoại ngữ luôn có nhiều dao động và biến đổi theo nhịp tiến hóa chung của nền văn minh và văn hóa thế giới Đó là điều mà không ai có thể phủ nhận. Vì vậy đòi hỏi người giảng dạy môn học này phải luôn có trách nhiệm và tâm huyết để truyền đạt kiến thức thật sự hiệu quả, đáp ứng yêu cầu của xã hội. Qua những năm áp dụng phương pháp đổi mới trong giảng dạy môn Tiếng Anh THPT với chương trình sách giáo khoa mới, đã có nhiều thầy, cô giáo có những kinh nghiệm, sáng kiến phục vụ tích cực cho công tác giảng dạy bộ môn Tiếng Anh. Tuy nhiên, tôi nhận thấy vẫn còn có những vấn đề tiếp tục nảy sinh trong thực tế giảng dạy ở trường chúng tôi mà bản thân chúng tôi, những giáo viên giáng dạy môn học này, luôn trăn trở, suy nghĩ tìm hướng giải quyết. Một trong những vấn đề đó là : nhất là trong thời buổi ngày ngay vấn đề tạo hứng thú cho học sinh học môn Tiếng Anh vô cùng quan trọng và để cho học sinh tiếp thu và nắm vững những kiến thức thì trước hết phải tạo cho các em yêu thích môn học Tiếng Anh này. II. LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI Trong thời đại ngày nay, thời đại bùng nổ khoa học kỹ thuật và thông tin thì xu thế toàn cầu hóa, hội nhập giữa các nước cũng đặt ra một nhiệm vụ hết sức quan trọng cho ngành giáo dục nước ta. Trên hết mọi thời đại, bất đồng ngôn ngữ là một rào cản nặng nề cho công cuộc hợp tác, tiếp thu những 1
tiến bộ khoa học kỹ thuật và văn hóa giữa các quốc gia, dân tộc. Nhiều nước trên thế giới đang sử dụng tiếng Anh là tiếng quốc ngữ, tiếng Anh đã được chọn là ngôn ngữ quốc tế. Do đó Bộ giáo dục và đào tạo đã đưa tiếng Anh vào chương trình giáo dục của Việt Nam ngay từ cấp Tiểu học. Tuy vậy khả năng giáo tiếp bằng tiếng anh của Học sinh, Sinh viên Việt Nam còn chưa được thành thạo, chưa tương xứng với trình độ so với các môn học khác. Thiết nghĩ tạo ra môi trường giao tiếp để Học sinh có điều kiện thực hành là phương pháp cần thiết để nâng cao khả năng học ngoại ngữ. Tuy nhiên thời gian trên lớp có hạn với nội dung kiến thức nhiều và lượng học sinh lớn, do đó việc thực hiện những buổi ngoại khóa vừa nâng cao tinh thần yêu thích môn học và củng cố lượng kiến thức trên lớp vừa tạo không khí thoải mái để giao tiếp là vô cùng hữu ích để khắc phục những khó khăn trên. Nhằm nâng cao hiệu quả dạy học Tiếng Anh trong trường THPT và rèn luyện kỹ năng giao tiếp cho học sinh tôi chọn đề tài Sáng kiến kinh nghiệm: “Hoạt động ngoại khóa để thúc đẩy tinh thần và động lực cho học sinh với bộ môn Tiếng Anh” III. MỤC TIÊU NGUYÊN CỨU Đặc trưng của quá trình giảng dạy môn Tiếng Anh là làm sao trong mỗi tiết học người học có thể thuần thục sử dụng các kĩ năng nghe, nói, đọc,viết. Làm sao giúp các em dễ học, dễ hiểu, dễ nhớ những kiến thức mà thầy, cô đã truyền đạt và vận dụng vào thực tế, kích thích được sự hứng thú trong học tập. Có thói quen tự tìm tòi, khám phá và sáng tạo những cái mới. Thực hành thành thạo các kĩ năng trong lớp, ở nhà, cũng như đối phó với những tình huống tình cờ mà các học sinh gặp phải. Tuy nhiên có rất nhiều tình huống khó xử dẫn đến các em trở thành mất tự tin trong học tập cũng như giao tiếp sau này. Do đó trách nhiệm của mỗi giáo viên chúng ta là giúp học sinh vượt qua mọi khó khăn thử thách, tự tin, mạnh dạn và cởi mở hơn trong giao tiếp Xây dựng quy trình tổ chức hoạt động ngoại khóa 2
Thiết kế một số hoạt động ngoại khóa Tiếng Anh Tổ chức một số buổi ngoại khóa cho học sinh IV. NHIỆM VỤ NGHIÊN CỨU Kĩ năng nói là một trong những kĩ năng quan trọng trong việc học bất kỳ một ngoại ngữ nào. Nếu người học sử dụng thành thạo, lưu loát kĩ năng này sẽ làm cho họ rất hứng thú và tự tin trong học tập trước mắt và sau này. Giúp họ vượt qua những rào cản về ức chế tâm lý khi giao tiếp với bạn bè, thầy cô, người lạ hoặc người nước ngoài và đặc biệt hơn là tự tin khi nói chuyện trước công chúng dù đó là nói một ngoại ngữ hay tiếng mẹ đẻ. Vậy làm thế nào để học sinh thành thạo kĩ năng đó? Đó có phải là năng khiếu của từng học sinh có được hay không? Hay học sinh rèn luyện kĩ năng đó hàng ngày để có được? Đây là những câu hỏi đã được đặt ra từ lâu cho các nhà ngôn ngữ học, các nhà chuyên môn nhằm tìm ra những biện pháp hữu hiệu giúp người học, người dạy tích luỹ kinh nghiệm qua các tiết học và thực tế tiết dạy. Từ những thực tế đó, các nhà chuyên môn, các nhà giáo ưu tú, các người thầy đi trước đã tích luỹ được khá nhiều kinh nghiệm quý báu trong việc dạy ngoại ngữ và đã truyền lại, viết lại cho những người đi sau. Đến nay chúng ta đã biết được khá nhiều kỷ thuật dạy một tiết nói nhưng những kỷ thuật đó vẫn chưa theo kịp với sự thay đổi của đặc thù môn học, tâm lý và nguyện vọng của học sinh. Nghiên cứu các tài liệu liên quan đến phương pháp hoạt động ngoại khóa Nghiên cứu các tài liệu, phương tiện phục vụ cho hoạt động ngoại khóa Phân tích nội dung kiến thức chương trình Tiếng anh THPT từ đó xác định nội dung Hoạt động ngoài giờ lên lớp. V. ĐỐI TƯỢNG VÀ KHÁCH THỂ NGHIÊN CỨU Dạy học sinh THPT or ( BTVH) hệ ngoài công lập theo chương trình sách giáo khoa chuẩn (7 năm) 3
Các tài liệu về hoạt động ngoại khóa trong học tập, phát triển kỹ năng giao tiếp, phát triển tư duy, nâng cao tầm hiểu biết kiến thức bộ môn cũng như xã hội. Các phương pháp thiết kế các buổi hoạt động ngoại khóa trong việc dạy và học kiến về kỹ năng đọc hiểu, nghe, nói, ngữ pháp của Tiếng Anh THPT VI. PHẠM VI NGHIÊN CỨU Nghiên cứu các phương pháp tối ưu để Giáo viên có thể áp dụng khi tổ chức hoạt động dạy kĩ năng nói trên lớp hiệu quả VII. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU Thực nghiệm sư phạm nhằm kiểm tra, đánh giá tính khả thi, hiệu quả của việc tổ chức các buổi hoạt động ngoại khóa bộ môn Anh Văn trong dạy và học kiến thức Tiếng anh bậc phổ thông từ đó rút ra những biện pháp điều chỉnh thích hợp nhằm phát huy tác dụng của sinh hoạt ngoại khóa. VIII. CẤU TRÚC CỦA SÁNG KIẾN KINH NGHIỆN Sáng kiến kinh nghiệm gồm ba phần trong ba phân se hinh thanh nh ̀ ̃ ̀ ̀ ưng câu ̃ ́ ́ ̣ ̉ truc câu cu thê trong đê tai sang kiên ̀ ̀ ́ ́ Phần I: Đặt vấn đề Phần II: Nội dung Phần III: Kết luận và kiến nghị PHẦN II NỘI DUNG I. CƠ SỞ LÝ LUẬN TRONG NỘI DUNG NGHIÊN CỨU 1. Tình hình nghiên cứu và tổ chức “Các buổi hoạt động ngoại khóa” trên thế giới Hàng năm, trong hơn 30,000 đơn học sinh nộp vào mỗi trường ĐH hàng đầu như Harvard, Stanford, Yale, UCLA, gần như một nửa số đó đã đạt các 4
điểm số TOEFL, SAT, và các điểm trung bình học tập ấn tượng. Vậy ban tuyển sinh làm cách nào để chọn ra những học sinh xứng đáng nhất? Sau khi xét điểm số, ban tuyển sinh sẽ đọc các bài luận, phỏng vấn, và bảng hoạt động ngoại khoá của học sinh. Với một trong hai bài luận bắt buộc, học sinh phải viết về ý nghĩa và độ ảnh hưởng với tính cách và ước mơ của bản thân. Nếu như các yếu tố về điểm số có thể dự đoán được do mỗi trường đểu công bố các mức điểm trung bình của sinh viên nhập học, các bài luận và hoạt động ngoại khóa này được xem là “khó” đoán nhất. Nhưng để thực sự tạo sức nặng cho các hoạt động này trong các bài luận và các cuộc phỏng vấn, các yếu tố sau cần đạt được: Nhiệt huyết và niềm say mê của học sinh Sự trưởng thành, phát triển tính cách của học sinh qua mỗi chặng đường thử thách của hoạt động Tố chất lãnh đạo, năng động, dũng cảm để phát huy ý tưởng của bản thân và làm việc nhóm Tính lâu dài, sự cam kết bền bỉ của học sinh trong việc ngày càng phát triển và đóng góp cho mỗi hoạt động Nói về giáo dục toàn diện, Rabowle (14941533) nhà tư tưởng, nhà giáo dục thời kỳ Phục Hưng đã từng nhấn mạnh “Việc giáo dục phải bao hàm các nội dung trí dục, đạo đức, thể chất, thẩm mỹ… Ngoài việc học ở nhà, còn có các buổi tham quan các xưởng thợ, các cửa hàng, tiếp xúc với các nhà văn, các nghị sĩ, đặc biệt là mỗi tháng một lần thầy và trò về sống ở nông thôn một ngày.” Makarenco – nhà sư phạm nổi tiếng của nước Nga đầu thế kỷ XX, cũng đã nói: “ Tôi kiên trì nói rằng các vấn đề giáo dục, phương pháp giáo dục không thể hạn chế trong các vấn đề giảng dạy, lại càng không thể để cho quá trình giáo dục chỉ thực hiện trên lớp mà đáng ra phải là trên mỗi mét vuông của đất 5
nước ta… Nghĩa là trong bất cứ hoàn cảnh nào cũng không được quan niệm rằng công tác giáo dục chỉ được tiến hành trong lớp.” 2. Tình hình nghiên cứu và tổ chức “Các buổi hoạt động ngoại khóa” ở Việt Nam HUNA Lớp học ngoại khóa giúp nâng cao khả năng tư duy và sáng tạo cho trẻ. Hoạt động ngoại khóa hẳn không là một cụm từ xa lạ gì đối với nhà trường, phụ huynh và học sinh Việt Nam. Tuy nhiên, để các hoạt động ngoại khóa thực sự phát huy được hiệu quả trong nâng cao chất lượng giảng dạy, học tập hay chưa thì đang còn là một vấn đề nan giải. Tại những quốc gia phát triển trên thế giới, việc xây dựng mạng lưới hợp tác nghiên cứu và nâng cao năng lực triển khai các hoạt động giáo dục ngoại khóa đang là một vấn đề được chú trọng. Trong các lớp học kiểu truyền thống hiện đang rất phổ biến tại Việt Nam, giáo viên được xem là người cung cấp thông tin, kiến thức chỉ được truyền theo một chiều từ giáo viên tới học sinh cũng đã và đang gây ra một sự nhàm chán. Phương pháp giảng dạy mới cần kết hợp được cả yếu tố chơi và học sẽ giúp trẻ hào hứng hơn khi tham gia học đồng thời cũng đánh giá cao được yếu tố chủ động của trẻ. Những người trực tiếp giảng dạy ở nhà trường phổ thông rất quan tâm làm thế nào để phát huy tính chủ động sáng tạo của học sinh, khơi gợi niềm say mê hứng thú học tập ngoại khóa trong tình hình hiện nay. Hoạt động ngoại khóa trong nhà trường không chỉ có tác dụng giúp học sinh hoạt động vui tươi, lành mạnh mà còn tạo môi trường học tập thân thiện giữa học sinh với học sinh, giữa lớp học này với lớp học kia, giữa học trò với thầy cô giáo. Với hoạt động ngoại khóa tùy theo từng trường có thể thực hiện bằng các hình thức khác nhau. Có trường thành lập câu lạc bộ văn hóa, văn nghệ, thể thao khuyến khích học sinh tham gia. Có trường tổ chức các hoạt động ngoại khóa trong ngày lễ, Tết, ngày truyền thống của trường. Những 6
môn học ngoại khóa có thể kể đến như: Bơi lội, bóng chuyền, cầu lông, nấu ăn … 3. Tìm hiểu ‘’Hoạt động ngoại khóa’’. Nhằm nâng cao chất lượng giảng dạy bộ môn, gần đây, trên các diễn đàn nghiên cứu, các hội nghị, hội thảo, người ta đã bàn nhiều đến vấn đề đổi mới phương pháp dạy học. Mối quan tâm bức xúc đối với những người trực tiếp giảng dạy ở nhà trường phổ thông là làm thế nào để phát huy tính chủ động sáng tạo của học sinh, nâng cao hiệu quả giáo dục thẩm mỹ, khơi gợi niềm say mê hứng thú học tập các bộ môn trong tình hình hiện nay. Giải quyết thực trạng trên, cần phải kết hợp đổi mới phương pháp giảng dạy cả giờ chính khoá lẫn hoạt động ngoại khoá, mà trước hết là phải có một quan niệm đúng về tầm quan trọng, ý nghĩa của những hoạt động ngoại khoá. Hoạt động ngoại khoá theo quan niệm đổi mới phương pháp dạy học là một hình thức tự học tích cực, bổ ích và có hiệu quả, nối liền bục giảng với thực tiễn đời sống, mở rộng, kéo dài trường suy tưởng thẩm định về bài học cho học sinh; phát huy tính tích cực, chủ động sáng tạo của người học, kiểm tra lại chất lượng dạy học trong giờ chính khoá. Hoạt động ngoại khoá, vì thế, vừa là hoạt động giáo dục, vừa là hoạt động thẩm mỹ, "Góp phần tạo ra lối sống văn hoá và khả năng hưởng thụ văn hoá nghệ thuật cho học sinh. Qua hoạt động ngoại khoá, học sinh được phát triển cân đối về trí tuệ, đạo đức, thể dục và mĩ dục" (Phan Trọng luận, Phương pháp dạy học. Nxb Đại học Quốc gia 1996, Tr. 381) 4. Tác dụng của hoạt động ngoại khóa. Qua các trò chơi ngoài trời và các buổi thảo luận nhóm, các em sẽ được rèn luyện những kỹ năng lãnh đạo, bao gồm kỹ năng xác định tầm nhìn và mục tiêu, động viên nhóm, lên kế hoạch dự án, và có ý chí kiên nhẫn vượt qua 7
thử thách. Quan trọng hơn, các buổi chia sẻ của các anh chị về cách theo đuổi, sáng tạo các hoạt động ngoại khóa sẽ giúp học sinh sau chương trình định hình sẽ bắt đầu hoạt động của bản thân từ đâu. Do đó, tuy phụ huynh hoặc học sinh có thể tìm được các hoạt động ngoại khoá, nếu không đáp ứng được các yếu tố trên, học sinh sẽ khó trở nên “đặc biệt” đối với khả năng của mình. Theo dõi quá trình đổi mới phương pháp dạy học ở nhà trường phổ thông trong những năm gần đây, nội dung đổi mới thường tập trung vào giờ chính khoá, còn hình thức ngoại khóa thì ít được chú trọng triển khai. Phải chăng hoạt động ngoài giờ của học sinh là không quan trọng, không đóng vai trò trong việc nâng cao chất lượng giảng dạy và học tập bộ môn? Đã đến lúc cần xác định lại vị trí, vai trò của hoạt động ngoại khoá, phát huy cao độ tính năng động sáng tạo, niềm hứng thú của học sinh II. THỰC TRẠNG VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU Ngoại ngữ là một trong những kĩ năng thuộc về ngôn ngữ trong quá trình thực hiện giao tiếp. Giống như kĩ năng học tiếng việt khi còn là một đứa trẻ, vì ngôn bản được tiếp thu qua nghe là lời nói. Học từ những bài trong sách giáo khoa cả một năm học sẽ làm cho học sinh nhàm chán vá áp lực. Khi dạy các nội dung trong sách giáo khoa, giáo viên thường phải logic theo trật tự của nội dung chương trình giãng dạy, sắp xếp có trật tự như quy định của bộ giáo dục; việc dạy và học giữa giáo viên và học sinh hay lặp đi lặp lại xuyên suốt cả một năm học. Để tạo ra một không khí mới, một không gian mới, thì chúng ta phải thay đổi không gian và thời gian cho các em, để các em có cơ hội thoải mái tư tưởng, thoát ra khỏi áp lực học hành. Chính vì vậy tôi đã mạnh dạn tạo ra một số tiết học ngoại khóa trong một học kỳ. Tiết học ngoại khóa do giáo viên chủ động về thời gian, không gian cho học sinh, tùy vào địa điểm thuận lợi của trường học. Hơn nữa khi tham gia ngoại khóa sẽ giúp các em năng nổ hơn, dạn dĩ hơn. Chỉ cần thực hiện 23 lần trong một 8
học kỳ cũng đã giúp các em có hứng thú trong việc học tiếng anh, tạo cho các em có cơ hội áp dụng những gì mà mình có được khi học trên lớp. Do đó, khi dạy học ngoại ngữ, ngoài những thủ thuật chung áp dụng cho các kĩ năng tiếp thụ, GV còn cần có những thủ thuật đặc thù cho các hoạt động ngoại khóa của học sinh. Để có một buổi hoạt động ngoại khóa chất lượng, giáo viên cần thực hiện các thủ thuật cơ bản trong việc dạy như sau: 1. Xác định rõ cho học sinh hiểu về học ngoại khóa môn Tiếng Anh . Tại sao học Tiếng Anh lại là một việc khó khăn? Khi học sinh học thì được giáo viên truyền đạt kiến thức, các em đã quen với việc chỉ cần học ngữ pháp làm bài tập. Ngoài ra thầy cô cũng đề cao việc thể hiện ngôn ngữ qua các bài tập, cho nên hình thành thói quen khó có thể thay đổi trong việc học ngôn ngữ. Do đó việc học ngoại ngữ trở nên khó khăn hơn. Khi học, học sinh phải đối mặt với những khó khăn sau: Không kiểm soát được khối lượng ngôn ngữ của bản thân. Đề cao kỹ năng đọc viết để tham gia các kỳ thi. Bài học có nhiều từ mới, lười học bài. không chú tâm phát âm, ngữ điệu, giọng điệu. Hoc sinh không nghe và nói thường xuyên sẽ không nhận ra những từ mà các em biết. Vậy làm thế nào để giúp các em mở rộng phạm vi học ngoại ngữ, để một tiết học tiếng anh bớt căng thẳng và trở nên thú vị. Đó là điều mà rất nhiều giáo viên đang trăn trở? Học sinh có cảm thấy bối rối khi phải nói Tiếng Anh hay không? có ngại vì phát âm dở? hay còn mắc nhiều lỗi ngữ pháp khi nói chăng? Các em gặp khó khăn khi cố gắng hiểu người bản ngữ nói chuyện? hay có cảm thấy thất bại vì bạn không hiểu được ngôn ngữ của những nhân vật trong phim một cách dễ dàng? 9
Có phải học sinh của chúng ta sẽ không bao giờ học Tiếng Anh tốt? các em có buồn vì học tiếng anh trong nhiều năm mà vẫn không thể nói Tiếng Anh dễ dàng? Để cải thiện được tình hình và trả lời được những thắc mắc trên thù đó chính là nhiệm vụ của giáo viên chúng ta. Các trường THPT đều muốn tạo dựng một môi trường đa dạng và phong phú, họ cũng coi trọng việc học ngoài lớp (từ môi trường và cộng đồng xung quanh) như việc học trong lớp. Vì vậy, họ cần các học sinh với những sở thích và hoạt động ngoại khóa khác nhau để đóng góp cho hàng trăm câu lạc bộ và chương trình ở trường. Mặt khác, chính những học sinh toàn diện này sẽ tận dụng tốt nhất các cơ hội ở trường đại học để trưởng thành không chỉ về học tập mà còn về xã hội, văn hóa và nhân cách. Hoạt động ngoại khóa là các hoạt động nằm ngoài chương trình học chính khóa, thường mang tính chất tự nguyện hơn là bắt buộc. Bạn có thể tham gia hoạt động ngoại khóa ở lớp/ trường hoặc ngoài xã hội với rất nhiều lựa chọn khác nhau: Thể thao, Văn hóa, Nghệ thuật, Tình nguyện, Tổ chức… Hoạt động ngoại khóa đóng một vai trò quan trọng trong việc bổ sung các kĩ năng và kinh nghiệm sống cho bạn, giúp bạn trở thành một con người toàn diện và thú vị hơn. Sinh hoạt ngoại khóa của bộ môn tiếng anh không đơn giản, giáo viên phải chuẩn bị nhiều dụng cụ trực quan, nhằm giúp kích thích sự tò mò, hứng thú của học sinh đối với bộ môn này 2. Các biện pháp tạo ra một buổi hoạt động ngoại khóa tiếng anh có hiệu quả: Cho học sinh tự chọn chủ đề hay nội dung được giáo viên giới hạn sẵn. Điều này tạo sự chú ý cho học sinh vào chủ đề và gây hứng thú cho học sinh đối với bài học 10
Giới thiệu chủ đề, ngữ cảnh, tình huống, nội dung có liên quan đến trong buổi sinh hoạt: khai thác xem học sinh đã biết và chưa biết gì về nội dung của chủ đề, gợi trí tò mò, tạo hứng thú về nội dung bài sắp thảo luận. Giải thích một số từ và cấu trúc cần thiết: tuy nhiên là không cần giới thiệu hết từ mới, nên để học sinh đoán nghĩa của từ trong ngữ cảnh. Nếu học sinh không hiểu nghĩa của từ, tôi sẽ giải nghĩa bằng định nghĩa hoặc cho ví dụ. Soạn ra các yêu cầu, nhiệm vụ và vai trò cụ thể của từng buối sinh hoạt ngoại khóa. Khi tiến hành các hoạt động, việc dùng giáo cụ trực quan, tranh, hình ảnh minh hoạ, phim, nhạc hoặc đóng vai các nhân vật của một câu chuyên. kèm theo sẽ hỗ trợ rất tốt cho việc làm rõ ngữ cảnh, gợi ý nội dung thảo luận. Tranh ảnh là phương tiện để kiểm tra mức độ hiểu của học sinh. Tiến hành theo ba giai đoạn: trước khi, trong khi và sau khi sinh hoạt ngoại khóa. Chia quá trình thành từng bước: ví dụ xem đoạn video clip tùy chủ đề thì tôi phân ra ba phần + Thảo luận ý chính, trả lời câu hỏi hướng dẫn, so sánh dự đoán. + Xem chi tiết đoạn phim đó. + Thảo luận làm theo yêu cầu của tôi về đoạn clip vừa xém. Khai thác sự khác nhau trong câu trả lời của các cặp, các nhóm và so sánh kết quả, thảo luận sau khi trả lời. Đảm bảo chất lượng buổi sinh hoạt. + Băng đài, máy chiếu hình ảnh có chất lượng tốt + Giáo viên hoạt động với tốc độ trung bình, phát âm chuẩn xác, hướng dẫn rõ ràng chi tiết. 3. Các dạng của hoạt động ngoại khóa. Nếu bạn biết kiểm soát thời gian và có phương pháp học tập đúng đắn, bạn sẽ có thời gian cho những ngoại khóa(extracurricular) rất hấp dẫn. Việc 11
tham gia các hoạt động này sẽ giúp cho bạn khám phá bản thân, phát hiện ra những phẩm chất khác ngoài tư chất thông minh trong học tập. Vì thế, nếu bạn chưa từng tham gia, bây giờ là lúc để thả mình (throw yourself out there) và khám phá bản thân mình. Cho dù không phục vụ mục đích du học thì những hoạt động này cũng sẽ giúp bạn rất nhiều trong cuộc sống. Nghe hấp dẫn phải không? Sau đây là một số những gợi ý về các phong trào, hoạt động ngoại khoá mà bạn có thể tham gia. Dạng 1: Hoạt động trò chơi: Bạn có thể tham gia vào một trò chơi an toàn giao thông, một đội tiến hành thực hiện theo sự chỉ dẫn của đội kia ( bằng Tiếng Anh) … Không nhất thiết là phải có một thành tích hay bằng khen. Vì vậy bạn có thể sắp xếp thời gian luyện tập không quá căng thẳng phù hợp với lịch học tập của mình. Dạng 2: Hoạt động văn nghệ: Bạn có tài ca hát, chơi nhạc cụ hoặc nhảy break dance, nhảy cổ điển và đã tham gia biểu diễn trước trường hoặc trong các buổi dạ hội… Hoạt động văn nghệ thường rất phong phú và không đòi hỏi bạn phải có tài năng phi thường. Ví dụ như việc tham gia hát trong các chương trình văn nghệ không yêu cầu bạn phải có giọng ca vàng của ca sĩ, chỉ cần bạn có tự tin để lên sân khấu. Hoặc những bài biểu diễn nhảy break không nhất thiết phải ở mức độ chuyên nghiệp, hãy cùng bạn bè của mình luyện tập để biểu diễn hoặc chỉ để tập cho biết. 12
Dạng 3: Hoạt động tổ chức – Leadership: Bạn làm lớp trưởng, lớp phó, bí thư đoàn trường, bí thư lớp….Đó là những danh hiệu cá nhân có sức thuyết phục cho khả năng lãnh đạo của bạn. Tuy nhiên, không nhất thiết phải có một “danh hiệu” để bạn có thể là một người năng động, một nhà lãnh đạo. Bạn có thể tham gia công tác đoàn trường, tổ chức các buổi dạ hội, các chương trình giao lưu giữa lớp, khối trước trường,… Những công việc tổ chức này tập cho bạn cách làm việc có kế hoạch, có trách nhiệm và khả năng làm việc theo nhóm. Vì thế, đừng chỉ là những người tham gia cuộc vui, hãy là những người tạo nên cuộc vui Dạng 4: Tài năng: Bạn giỏi thiết kế, bạn học vẽ từ nhỏ, bạn học thanh nhạc, b ạn chơi nhạc cụ (guitar, piano, violin…) rất giỏi,… Những tài năng đặc biệt này phân biệt bạn với những “applicant” khác. Với những tài năng này, bạn sẽ rất dễ dàng “đóng góp cho campus” của trường học trong tương lai 13
4. Các yêu cầu cơ bản khi thiết kế buổi hoạt động ngoại khóa. Yêu cầu phù hợp với chương trình sách giáo khoa. Yêu cầu phù hợp với đối tượng. Yêu cầu tiện lợi, hữu dụng. Yêu cầu về ngôn ngữ. III. GIẢI PHÁP, THỰC NGHIỆM Để hoạt động ngoại khóa mang tính lôi cuốn hấp dẫn, thì tôi đã chuẩn bị cho mình nhiều hình thức khác nhau để thay đổi nội dung hoạt động. Chẳng hạn như: Xem một đoạn phim, nghe nhạc, xem một chương trình thi tài năng trên truyền hình của Hoa Kỳ, hoặc cho đóng kịch các nhân vật trong câu chuyện mà các em tự chọn… Sau đây tôi xin trình bày một thể loại là xem các chương trình thi tài năng ở Anh 1. Mở Đầu a) Giới thiệu từ vựng mới Như trên tôi đã trình bày, không nhất thiết phải giới thiệu tất cả các từ mới trước khi học. Các em có thể được phát triển kỹ năng nghe, nói, đọc hiểu bằng cách thực hành đoán nghĩa của từ thông qua hình ảnh của video. Chỉ có những từ khó học sinh không hiểu được nội dung của bài nghe mới cần được thảo luận trước 14
b) Chuẩn bị cho học sinh xem, nghĩ về điều sắp xem, sắp xếp, dự đoán. Hoàn thành các dạng bài tập trước khi xem đoạn phim ngắn, hay một chương trình bằng tiếng anh. Tuy nhiên đây là một tiết hoạt động ngoại khóa, chúng ta không nên áp dụng các dạng bài tập như trong sách giáo khoa nhiều vì đó sẽ là lý do gây sự nhàm chán cho học sinh. 2. Quá trình xem Học sinh tập trung xem chi tiết để hoàn thành yêu cầu... Mở đoạn phim 2 3 lần, yêu cầu học sinh xem chi tiết, làm các dạng bài tập theo yêu cầu do giáo viên thiết kế như: Các dạng bài tập đó là: + Chọn câu đúng, sai (Defining T – F) Giáo viên cho 3 đến 5 câu đúng sai vào một mẩu giấy nhỏ phát cho từng nhóm đã quy định về ý chính của đoạn phim đó. + Trả lời câu hỏi (Answer the comprehension question) Giáo viên cho một vài câu hỏi có chứa ý chính của đoạn phim để tập trung sự chú ý của học sinh trong khi nghe. Học sinh không phải đoán câu trả lời, sau khi nghe lần một, yêu cầu học sinh trả lời. + Điền từ vào thông tin còn trống (Filling in the gap, chart) Giáo viên chuẩn bị sẵn bài tập phát cho học sinh theo nhóm, để học sinh lấy được thông tin chính trong quá trình xem video + Tìm lỗi sai của thông tin (Lediberate mistake) 3. Sau khi xem phim Giáo viên có thể chọn nhiều hình thức khác nhau cho các em luyện tập: thay đổi thông tin, nêu ý kiến cá nhân, nêu các vấn đề tương tự cho học sinh liên hệ bản thân, có thể tổ chức một cuộc thi tài năng trong lớp để thực hành lại các ngôn ngữ mà các em có được từ video đã xem…Hoạt động có thể là: a) Recall the story: Cho học sinh kể lại bằng ngôn ngữ của mình. Giáo viên có thể giúp học sinh bằng những gợi ý nhỏ như tranh, câu đơn giản. 15
b) Write it up: Yêu cầu học sinh viết lại những thông tin nghe được, xem được bằng ngôn ngữ của mình, sử dụng thông tin ở trong ngữ cảnh đó c) Roll story: Học sinh đóng vai nhân vật trong đoạn phim vừa xem. d) Disscussion: Thảo luận vấn đề trong bài theo cặp nhóm. Trên đây là một số thủ thuật ngoại khóa để rèn luyện, nâng cao ý thức học Tiếng Anh cho học sinh. Việc thiết kế các hoạt động ngoại khóa để làm nền tảng và củng cố cho học sinh có hiệu quả. Nếu chúng ta thực hiện tốt các phương pháp, thủ thuật thì sẽ dần dần khắc phục việc dạy học, gây hứng thú cho học sinh đối với môn ngoại ngữ. Tiết dạy minh họa (các giai đoạn của một buổi hoạt động ngoại khóa) 3.1. Mục đích (Aim): Luyện kỹ năng nghe hiểu lấy thông tin chính Luyện kỹ năng sống Luyện kỹ năng ứng dụng thực tế Học sinh xem một đoạn băng về cuộc thi tài năng và hoàn thành các yêu cầu của giáo viên. 3.2. Các bước tiến hành (Stage of teaching) 1) Trước khi xem đoạn phim Giáo viên giới thiệu chủ đề: Chúng ta sẽ xem một đoạn video về các cuộc thi tài năng ở nước Anh. Trên cơ sở đó giáo viên cho học sinh đoán nghĩa một số từ quan trọng. Giáo viên có thể đưa ra câu hỏi đoán trước khi xem đoạn phim: Giáo viên đặt một vài câu hỏi thảo luận bằng Tiếng Anh hay tiếng Việt tùy theo mức độ câu hỏi và mức độ học lực của học sinh để giúp học sinh có một số vốn từ trong khi xem đoạn clip đó. Chẳng hạn như: Đây là một cuộc thi tài năng, vậy theo các em họ sẽ thi về tài năng gì “What talent will everyone compete? " Có bao nhiêu giám khảo? “How many are there the 16
judges?”, Cuộc thi sẽ bao gồm những ai? ( Who will take part in the competition? )…Nếu các em không có từ vựng thì giáo viên sẽ cung cấp trong các câu hỏi và trả lời. Hình 1: minh họa trong đoạn clip số 1 + GV yêu cầu học sinh làm việc theo cặp, đoán câu trả lời. + GV ghi câu trả lời của học sinh lên bảng. 2) Trong quá trình xem Lần 1 : Học sinh xem phim, kiểm tra lại phần dự đoán Hỏi học sinh: Em có thể cho biết tên thể loại của cuộc thi? “Can you name kind of competition?" GV yêu cầu học sinh xem đoạn clip và chú ý cách thí sinh dự thi giao tiếp với ban giám khảo. Đây là một chức năng thu thập và xác nhận thông tin (informationled funtion). Nhóm thu thập và xác nhận thông tin ( informationled function) 17
Thu thập thông tin (asking for information/garthering information): Để hỏi thông tin chưa biết chúng ta dùng các loại câu hỏi nhằm thu thập các thông tin khác nhau vì thế cách trả lời khác nhau Do you like this programe? What do you feel like in this talent’s competiton? Yes, I like it very much Everyone can take part in this programe. Xác nhận thông tin ( checking information) Các hành động lời nói phổ biến trong quan hệ xã giao bao gồm: chào hỏi và giới thiệu (Greeting and introducing), ra về và chào tạm biệt (Leaving and saying goodbye), khen ngợi và chúc mừng (complimenting and congratulating), cảm ơn (thanking), xin lỗi (apologizing), và bày tỏ sự cảm thông (expressing sympathy) Đoạn hội thoại trong clip số 1 The Judge: Hello. Boy: Hello. The Judge: Welcome to Britain’s got talent. What’s your name? Boy: Robin The Judge: Robin, how old are you? Boy: seven The Judge: And, do you go here to get competiton? Boy: Yes The Judge: Oh, good Boy: Louis, My aunt is looking for a boyfriend GV yêu cầu học sinh luyện tập trao đổi thông tin với bạn. Ví dụ: What does Robin say about his Aunt? He wants to look for a boyfriend for his aunt. 18
GV yêu cầu các em cho biết kết quả sau khi xem phim. Hình 2: hình minh họa trong đoạn clip1 (Có lưu trong đĩa CD, mẫu đoạn video sưu tầm làm tài liệu dạy các buổi ngoại khóa) Lần 2: GV yêu cầu học sinh đọc kỹ các thông tin cho trước trong bảng và sau đó nghe băng để điền các thông tin còn thiếu (nghe 2 lần) + GV yêu cầu HS so sánh đáp án với bạn. + Yêu cầu HS trình bày kết quả. Lần 3 : GV yêu cầu học sinh xem lại, kiểm tra đáp án. Sau khi xem giáo viên phát cho các nhóm một số câu hỏi, tự nghiên cứu và trả lời. Sau đó trình bày trước lớp 3) Sau khi xem Cho HS tóm tắt lại các nội dung mà các em thu thập được trong quá trình thực hành các bài tập trước. Yêu cầu học sinh thực hành theo nhóm để tóm tắt lại nội dung bài. IV. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU Qua một thời gian tiến hành các tiết ngoại khóa theo phương pháp đã trình bày ở trên, tôi thấy có những ưu điểm sau : Học sinh có điều kiện thực hành theo cặp " pairwork' và theo nhóm " groupwork". 19
Với việc xem bằng hình ảnh âm thanh một vài lần, học sinh có thể nắm được thông tin chính của bài đồng thời phát triển được các kỹ năng phụ khác như: Nghe lướt, khả năng suy luận và đoán nghĩa của từ, ứng dụng thực tế trong giao tiếp, học xong dùng ngay được. Giờ học sinh động hơn, học sinh được tham dự vào nhiều hoạt động khác nhau. GV có thể dễ dàng giúp đỡ những học sinh lười học tiếng anh. Học sinh được rèn luyện cả 4 kỹ năng, đặc biệt là kỹ năng nghe nói. Kỹ năng đọc được thể hiện qua việc làm bài tập. Kỹ năng viết được thể hiện qua việc viết và trình bày kết quả các bài tập. Với việc dạy một tiết ngoại khóa theo phương pháp trên, kết quả trong các tiết học chính của học sinh cũng có tiến triển rõ rệt. Thấy rõ sự sôi nỗi đối với bộ môn này. Bảng phân phối tần suất theo xếp loại trình độ HS qua 3 bài kiểm tra Phương Yếu, Trung Lần KT Số bài khá(%) Giỏi(%) án kém(%) bình(%) TN 50 12,5 57,5 25 5 1 ĐC 50 20 60 20 0 TN 50 7,5 37,5 40 15 2 ĐC 50 25 40 30 5 3 TN 50 5,2 25,8 50 19 ĐC 50 22 68 15 5 PHẦN III KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ 1. Kết luận Mặc dù có nhiều cố gắng đọc sách, tìm tòi , chia sẻ kinh nghiệm từ đồng nghiệp, rút kinh nghiệm từ việc giảng dạy thực tế để đúc rút ra một số phương pháp dạy kĩ năng nói Tiếng Anh ở cấp THPT hiệu quả, nhưng tôi nhận thấy rằng một số vấn đề nêu trong đề tài còn chưa sâu, ví dụ minh hoạ còn chưa nhiều. Tuy nhiên vấn đề đưa ra trong đề tài này là rất phổ thông và 20