Sáng kiến kinh nghiệm THPT: Kinh nghiệm giảng dạy và huấn luyện học sinh THPT đạt hiệu quả ở nội dung đội ba nam môn Đá cầu tham gia HKPĐ cấp tỉnh

Chia sẻ: Caphesua | Ngày: | Loại File: DOC | Số trang:23

Thêm vào BST

Báo xấu

22
lượt xem 3
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Mục đích nghiên cứu của đề tài nhằm Đưa ra sáng kiến giúp nâng cao kỹ chiến thuật nội dung 3 nam áp dụng tốt trong quá trình thi đấu, phát huy được hết khả năng vốn có của học trò trong công tác luyện tập, huấn luyện nội dung này. Giúp học sinh nâng cao trình độ kỹ thuật, chiến thuật, khắc phục những khó khăn, thử thách, vượt qua những chướng ngại, rào cản tâm lý, vững vàng trong quá trình thi đấu.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Sáng kiến kinh nghiệm THPT: Kinh nghiệm giảng dạy và huấn luyện học sinh THPT đạt hiệu quả ở nội dung đội ba nam môn Đá cầu tham gia HKPĐ cấp tỉnh

PHỤ LỤC 2: SỞ GD&ĐT AN GIANG CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM TRƯỜNG THPT AN PHÚ Độc lập Tự do Hạnh phúc An Giang, ngày 26 tháng 12 năm 2019 BÁO CÁO Kết quả thực hiện sáng kiến, cải tiến, giải pháp kỹ thuật, quản lý, tác nghiệp, ứng dụng tiến bộ kỹ thuật hoặc nghiên cứu khoa học sư phạm ứng dụng I. Sơ lược lý lịch tác giả: Họ và tên: LÂM MINH TOÀN Nam, nữ: Nam. Ngày tháng năm sinh: 28/09/1988. Nơi thường trú: Thị trấn Long Bình – huyện An Phú – tỉnh An Giang. Đơn vị công tác: Trường THPT An Phú. Chức vụ hiện nay: Giáo Viên. Trình độ chuyên môn: Đại học Sư phạm Giáo Dục Thể Chất. Lĩnh vực công tác: Dạy lớp. II. Sơ lược đặc điểm tình hình đơn vị trường THPT An Phú : Trong những năm qua, trường THPT An Phú (huyện An Phú, tỉnh An Giang) là một đơn vị đạt nhiều thành tích, được đánh giá cao của ngành Giáo dục tỉnh An Giang. Trường đã phấn đấu và trở thành một ngôi trường có chất lượng giáo dục tốt, một địa chỉ tin cậy của phụ huynh, học sinh, không ngừng phát triển cả về quy mô trường lớp và chất lượng giáo dục; đội ngũ nhân lực ngày càng phát triển theo chiều hướng tích cực, đủ biên chế theo định mức quy định chung toàn trường và theo từng môn học nên nơi đây đã nung đúc, đào tạo nên những con người giàu lòng nhiệt huyết, đầy chất bản lĩnh, rất năng động và cũng rất giàu tình nghĩa. Với những 1
thành quả đã đạt được, nhiều năm liền nhà trường luôn được UBND tỉnh An Giang, Sở GDĐT An Giang tặng bằng khen. Vừa qua, ngày 10/8/2018, nhà trường được UBND tỉnh An Giang công nhận là trường đạt chuẩn Quốc gia, đây là ngôi trường đầu tiên của huyện An Phú đạt danh hiệu này. Tiếp đó, ngày 21/8/2018, trường được Sở GDĐT An Giang công nhận là trường phổ thông đạt tiêu chuẩn chất lượng giáo dục cấp độ I theo qui định của Bộ GDĐT. Bản thân tôi rất tự hào được công tác tại trường THPT An Phú (mái nhà yêu mến này), trong công tác giảng dạy đã được BGH nhà trường rất quan tâm đầu tư cho bộ môn Thể Dục, trường đã xây 2 sân đal thể dục với qui mô rộng lớn và được đầu trang bị cho môn đá cầu rất nhiều từ sân bãi đến trang phục thi đấu, giày đá cầu, quả cầu đá... Với sự kì vọng, tin tưởng của BGH, sự hỗ trợ hết mình của anh em đồng nghiệp, nên tôi cố gắng huấn luyện đội Đá cầu trường THPT An Phú thành môn thể thao mũi nhọn khi tham gia thi đấu HKPĐ cấp tỉnh, sự mong đợi đã đến khi HKPĐ cấp tỉnh vừa rồi đội cầu trường THPT An Phú đạt được HCV cấp tỉnh nội dung đôi nam nữ, HCĐ đội 3 nam, HCĐ đội 3 nữ . Đó là 1 sự thành công ngoài mong đợi của tôi và với những gì tôi đã biết nên tôi mạnh dạn viết nên sáng kiến này về lĩnh vực chuyên môn đá cầu với đề tài: “Kinh nghiệm giảng dạy và huấn luyện học sinh THPT đạt hiệu quả ở nội dung đội ba nam môn Đá cầu tham gia HKPĐ cấp tỉnh”. Với hy vọng viết xong đề tài này sẽ thỏa mãn phần nào đó về cách huấn luyện, truyền dạy cho học trò ở lĩnh vực đá cầu đối với quí anh em, thầy cô giám khảo... Với kì vọng góp nhặt những viên sỏi nhỏ nằm cạnh bên lề non cao và mong muốn sáng kiến này sẽ góp phần cho lĩnh vực Đá Cầu ở nội dung đá 3 nam được phát triển. Lĩnh vực: Chuyên môn. III. Mục đích yêu cầu của sáng kiến: 2
 Thứ nhất: Đưa ra sáng kiến giúp nâng cao kỹ chiến thuật nội dung 3 nam áp dụng tốt trong quá trình thi đấu, phát huy được hết khả năng vốn có của học trò trong công tác luyện tập, huấn luyện nội dung này.  Thứ hai:Giúp học sinh nâng cao trình độ kỹ thuật, chiến thuật, khắc phục những khó khăn, thử thách, vượt qua những chướng ngại, rào cản tâm lý, vững vàng trong quá trình thi đấu.  Thứ ba: Đưa ra nhiều phương pháp, biện pháp, bài tập bổ trợ kỹ thuật giúp các em nắm được cốt lõi của kỹ thuật, tự rèn luyện ý chí và bản lĩnh, tự hoàn thiện mình trong quá trình thi đấu.  Thứ tư: Giúp HS học tốt môn Đá Cầu: hướng dẫn HS những bài tập, động tác rèn luyện kỹ thuật, kỹ năng đá cầu, tạo cho HS phương pháp tập luyện tích cực chủ động, hiệu quả trong tập luyện và thi đấu.  Thứ năm: Nhằm góp phần nâng cao phong trào tập luyện TDTT ở trường nói chung và phong trào tập luyện Đá Cầu nói riêng dần dần tạo nên sự hứng thú tập luyện của học sinh. Sức khoẻ của các em được củng cố, tăng cường với việc có nhiều em tham gia tập luyện đá cầu thường xuyên từ đó tạo nên sức thu hút, sự hấp dẫn được lan truyền rộng rãi từ chính bản thân của các em đến các bạn các thành viên trong và ngoài nhà trường. 1. Thực trạng ban đầu trước khi áp dụng sáng kiến Qua nhiều năm dẫn học trò đi thi đấu, nhiều năm viết sáng kiến về lĩnh vực chuyên môn đá cầu này và nội dung bản thân tâm đắc nhất là nội dung đá đội 3 nam nên tôi đã mạnh dạn viết sáng kiến này để thể hiện những hiểu biết vốn có của mình từ các kỹ thuật động tác đến chiến thuật tập luyện, cách phát hiện điểm yếu, đánh tâm lý vào điểm yếu đối phương, rèn luyện tâm lý học trò và phát hiện ưu điểm của đội nhà, điểm mạnh ưu thế của đối phương tìm cách chế ngự, hạn chế sự tấn công sở trường của đội bạn để thi đâu lân l ́ ́ ươt ́ làm nên chiến thắng, đồng 3
thời chỉ rõ các phương pháp tập luyện, nội dung thi đấu mũi nhọn của đội tuyển trong giai đoạn chuẩn bị thi đấu HKPĐ cấp tỉnh năm 2020 sắp tới. ự cần thiết phải áp dụng sáng kiến: 2 . S Luật giáo dục, điều 28.2 đã ghi: “ Phương pháp giáo dục phổ thông phải phát huy tính tích cực, tự giác, chủ động, sáng tạo của học sinh; phù hợp với từng học sinh; môn học; bồi dưỡng phương pháp tự học, khả năng làm việc theo nhóm, rèn luyện kĩ năng, vận dụng kiến thức vào thực tiễn, tác động đến tình cảm, đem lại niềm vui, hứng thú và trách nhiệm học tập cho học sinh”. Đá Cầu là một môn học bao gồm các yếu tố trên vì môn học thực hành chủ yếu trên sân tập, mang tính vận động nhiều, tinh thần đoàn kết cao, ý chí và nghị lực tốt, phát huy tính sáng tạo của người tập nhằm mục đích thực hiện tốt yêu cầu của môn học là rèn luyện thân thể và nâng cao sức khoẻ bản thân. Nên trong quá trình tập luyện giáo viên là người huấn luyện gương mẫu nhất từ thị phạm kỹ thuật động tác đến tác phong đạo đức phải chuẩn mực nhất nhất để các em noi theo. Đồng thời, chính bản thân người huấn luyện viên không ngừng nâng cao trình độ chuyên môn cho bản thân mình mà còn thường xuyên nắm bắt thông tin mới nhất đến bộ môn mình phụ trách. Bởi vậy, bí quyết thành công của tôi trên con đường đi dạy học cũng như huấn luyện học trò khi đi thi đấu HKPĐ cấp tỉnh cũng như HKPĐ cấp Toàn quốc là tuân thủ theo nguyên tắc: Biết kính trên nhường dưới, vui vẻ, hòa đồng trong tập thể, siêng năng học hỏi, đoàn kết tập thể, tuân thủ lời HLV chỉ bảo tập luyện nhiệt tình ra thi đấu hết mình và tôn trọng đối thủ trên tinh thần “ Biết người biết ta, trăm trận trăm thắng ”. Thành tích đạt được của đội tuyển đá cầu qua nhiều năm thi đấu là thước đo chất lượng, hiệu quả của quá trình tập luyện, nghiên cứu, sáng tạo; nó là lí thuyết hóa kiến thức từ thực tiễn chuyên môn đến độ kinh nghiệm từng trãi của người thầy người huấn luyện; là kết quả của một quá trình tìm tòi, phát hiện, vận dụng, đào tạo huấn luyện lâu dài của người giảng dạy đối với môn sinh trong môi trường giáo dục của nhà trường ; là một công trình huấn luyện dài hạn buộc người 4
làm huấn luyện phải đầu tư với tâm trí kiên trì, thật khoa học để góp phần đem lại sự khởi sắc cho sự nghiệp trồng người nói chung và bồi dưỡng nhân tài của trường THPT An Phú nói riêng, do đó để đạt thành tích tốt nhất trong lúc thi đấu, khơi dậy lòng nhiệt huyết, tinh thần thi đấu hăng say, lòng ham muốn chiến thắng của học trò thì người huấn luyện phải biết: trấn an tâm lý, khích lệ tinh thần, cổ vũ nhiệt tình từ chính bản thân mình, lời động viên của BGH, lời cổ vũ nhiệt tình của khán giả. Qua đó tôi nhận thấy sáng kiến này có thể áp dụng ngay khi chúng ta đứng lớp giảng dạy bằng cách áp dụng nhiều bài tập luyện mà tôi nêu bên dưới đây nhằm mục đích giúp các em có kiến thức cơ bản về môn đá cầu đồng thời nắm được yếu tố then chốt của các kỹ thuật nâng cao như phát cầu, quét cầu, cúp cầu và có thể vận dụng các yếu tố: thể lực, kỹ thuật, tâm lý ảnh hưởng đến học trò mình để huấn luyện các em tham gia thi đấu ở các giải huyện hay HKPĐ cấp tỉnh đạt giải cao. 3. Nội dung sáng kiến: A Ti ến trình thực hiện nhằm phát triển môn Đá Cầu câp THPT:  Giai đoạn 1: Phát hiện Học sinh có năng khiếu môn Đá cầu : 1. Để thuận lợi trong quá tìm ra những em học sinh có năng khiếu về môn đá cầu thì được sự cho phép của BGH trường nên thành viên trong Tổ TDQPAN đã thống nhất đưa chủ đề Đá cầu trong kế hoạch giảng dạy vào đầu năm học để thuận lợi phát hiện và phân loại những em có năng khiếu đá cầu vào đội tuyển Đá cầu của trường. 2. Để các em hứng thú với chủ đề Đá cầu này thì ngay những buổi tập đầu tiên tôi đã giới thiệu và thị phạm cho các em xem các kỹ thuật như : phát cầu, chém cầu, cúp cầu, quét cầu…, cho các em quan sát để kích thích tạo động lực dẫn đến niềm đam mê đá cầu của các em.  Giai đoạn 2: Phương pháp lựa chọn: 5
1. Cho các em thường xuyên tập luyện và đấu tập trong tiết học đá cầu để tìm ra những em có kỹ thuật tốt, biết phối hợp đồng đội, có thể lực tốt của từng lớp để chọn vào đội tuyển Đá cầu. 2. Tổ chức Hội khỏe Phù Đổng cấp trường, chọn những em có sức khỏe tốt nhất, thành tích cao nhất vào đội tuyển. 3. Lựa chọn các em có điều kiện tập luyện tốt: nhà gần trường, có lòng đam mê yêu thích đá cầu  Giai đoạn 3 : Giai đọan huấn luyện nội dung đá đội 3 Nam 1. Phát cầu cao chân nghiêng mình : Đây là kỹ thuật mà tôi đã tập trung huấn luyện sâu nhất, kỹ lưỡng nhất trong nội dung này là chủ yếu phát cầu vào vị trí trống trên sân, phát vào vđv đỡ cầu yếu, phát cầu vào giữa 2 vđv đứng thủ cầu của đối phương, phát cầu lợi dụng đồng đội che, chắn cầu nhằm hạn chế đường cầu tấn công của đối phương, đồng thời dễ gây mất tập trung dẫn đến dành cầu lẫn nhau từ đó làm cho rối loạn đội hình dễ dẫn đến đối phương tự làm hỏng cầu. Khi phát cầu tôi yêu cầu các em phải tập phát cầu bay sát mép lưới và phải để cầu bay đi với tốc độ nhanh, mạnh và hiểm để dồn đối phương vào thế bị động không để đối phương tạo ra đường cầu chủ động tấn ngược lại mình.  Các chiến thuật phát cầu: Huấn luyện trường hợp VĐV phát cầu có đồng đội che cầu: Trường hợp 1: Phát cầu qua vị trí đồng đội đứng che cầu: sao cho đường cầu bay tốc độ sát người che cầu, sát đầu vđv che cầu, đồng thời sát lưới với đường cầu đi thẳng, dài về cuối sân. (H1) Số 1 (H1) Số 2 Số 3 6
Trường hợp 2: Phát cầu ngay vị trí VĐV số 1 đứng nhằm tạo đường cầu bất ngờ khi VĐV không chú ý tập trung. (H2) Số1 (H2) Số2 Số3 Trường hợp 3: Phát cầu rơi vào vị trí ở giữa 2 người số 2 và số 3 : Nhằm cho 2 người dành cầu với nhau hoặc nhường cầu cho nhau. (H3) Số1 (H3) Số2 Số3 Trường hợp 4: Phát cầu vào bạn yếu về kỹ thuật đỡ cầu của đội đối phương (H4) Số1 (H4) Số2 7
Số3 ấn luyện tâng cầu nhịp chuyền cầu cho đồng đội tấn công: 2. Hu  Cách tập luyện: Bạn phục vụ đứng ngay vị trí phát cầu của một bên sân, đội bạn còn lại đứng vị trí như hình 2, sau đó bạn phục vụ phát cầu sang sân vào VĐV A hoặc VĐV B để phối hợp chuyền cầu tấn công, 1 bạn bắt cầu và chuyền cầu nhịp 1để bạn đứng trên lưới thực hiện đá tấn công về các hướng như hình vẽ ( H5) (H6) Vđv A Số 3 Số 2 ( H5) Vđv B Số 1 Vđv C Khi Học sinh tập nhuần nhuyễn kỹ thuật này thì HLV tiếp tục huấn luyện cho đội các bài tập nâng cao độ khó thêm nữa bằng cách cho thêm 1 em HS đứng phía bên kia lưới chắn cầu và em vừa phát cầu di chuyển lên thủ bắt đường cầu đến (H6) 8
Đối với đội có trình độ đá cầu tốt hơn thì HLV tiến hành các bài tập luyện chuyên sâu hơn nữa là chiến thuật chắn cầu đôi chắn cầu với 2 VĐV , người còn lại sẽ thủ đỡ cầu ở giữa sân. Lúc này HLV sẽ chỉ dẫn các em các kí hiệu tay, các kỹ thuật đá tấn công qua rào chắn như: đá xé rào qua hai vai, đá cao qua khỏi đầu bỏ nhỏ, đá tấn công góc chữ A,...(H7) (H7) Kinh Nghiệm: Nguyên tắc thi đấu phải tuân thủ theo chiến thuật “Dĩ bất biến ứng vạn biến” có nghĩa là: trong lúc thi đấu phải biết ứng biến thay đổi phương pháp, chiến thuật : có thể cúp cầu bỏ nhỏ, kéo sát biên cúp cầu cho trúng người để cầu bay ra ngoài sân, cúp cầu lài... Mọi phương pháp nhằm mục đích là chiến thắng là tạo lối tấn công bất ngờ, hiệu quả, phá vỡ hàng chắn của đối phương ghi điểm cho đội nhà. Chính vì thế HLV là người then chốt đóng vai trò quan trọng trong vấn đề tập luyện này, đồng thời HLV phải tạo nhiều tình huống bất ngờ cho các em xử lý trong quá trình tập luyện và liên tục sửa sai tại chỗ các kỹ thuật còn sai sót của các em, giúp các em rút kinh nghiệm tại chỗ nâng dần khả năng thích nghi với các biến đổi bất ngờ, rèn luyện ý chí kiên cường, linh hoạt, vững tinh thần, ổn định kỹ thuật, duy trì phong độ trong tập luyện cũng như thi đấu. Nếu HS hoàn thành tốt khâu chiến thuật và áp dụng rành mạch vào quá trình tấn công lẫn phòng thủ thì tỉ lệ dành phần thắng trong trận đấu sẽ rất cao. 9
ấn luyện chuyên sâu kỹ thuật cúp cầu trong đá đ ộ 3. Hu i 3 Nam : A. Huấn luyện kỹ thuật cúp c ầu tấn công : Đây là kỹ thuật được sử dụng khi cầu ở gần phía trên lưới.  Tư thế chuẩn bị: vị trí đứng của người cúp cầu lúc này là đứng gần lưới về sát góc để chuẩn bị đón đường cầu từ đồng đội chuyền đến.  Thực hiện kỹ thuật: khi cầu được đồng đội chuyền đến thì người chủ công nhanh chóng dựng cầu bổng lên và phán đoán tầm cầu hợp lí nhất của mình thì nhanh chóng chuyển trọng tâm của cơ thể từ chân lăng chuyển sang chân trụ và nhanh chóng lấy đà từ 1 đến 3 bước đà sau đó thực hiện chạy đà – giậm nhảy – trên không – tiếp xúc cầu và dùng lực miết cổ chân xuống và lúc này nhanh chóng quay lưng vào phía lưới thực hiện cúp cầu tiếp đất.  Kết thúc: Động tác kết thúc kỹ thuật cúp cầu khi tiếp đất là phải đảm bảo an toàn bằng cách hoãn xung giữa cơ thể và mặt sân, tránh trường hợp mất thăng bằng té xuống sân dẫn đến chấn thương. Điều đáng lưu ý để đạt được hiệu quả cúp cầu như ý muốn thì điều cơ bản là người tập phải dựng cầu chuẩn ở mọi tình huống để tạo thế công cầu bằng cách: tại chỗ tâng cầu nhiều lần bằng hai chân, dựng cầu ở độ cao vừa tầm chuẩn của người tập liên tục bằng kỹ thuật tâng “giật” cầu, búng cầu…, chủ yếu làm cho đường cầu bay về phía trước để tạo thuận lợi cho việc lấy đà và thực hiện kỹ thuật. Tiếp đó là luyện tập chuyền cầu nhưng ở đây thì được tập luyện bằng cách 1 em chuyền cầu cho em còn lại dựng cầu và tập cúp cầu qua lưới. Trường hợp các em thực hiện sai kỹ thuật cúp cầu hoặc thực hiện chưa chuẩn thì giáo viên nên cho người tập ra bên ngoài sân tập luyện với động tác kỹ thuật cúp cầu (không cầu) rồi sau đó treo cầu cố định ở độ cao vừa tầm của các em HS khoảng từ 1.4m 1.6m cho các em luyện tập. 10
 Cách tập luyện: Bạn phục vụ đứng ngay vị trí trung tâm của một bên sân, 3 bạn còn lại đứng chuẩn bị chắn vầu và đỡ cầu. Cách tập luyện thực hiện như sau: Bạn số 1 phát cầu tấn công cho số 2 hoặc số 3, sau đó bạn số 2 hoặc số 3 có cầu thì chuyền cầu cho số 4 dựng cầu tấn công theo các hướng mặc định của HLV đã được thể hiện trên hình vẽ (H8) bằng các hướng mũi tên, đồng thời số 2, số 3 di chuyển theo hình mũi tên và đứng phía sau người cúp cầu để làm công việc hổ trợ bạn số 4 đá tấn công qua sân không thành công bị đối phương chắn cầu. 2 1 (H8) 3 4 Điều quan trọng của kỹ thuật cúp cầu là phải dựng cầu chuẩn và điều khiển quả cầu bay theo ý định của mình – phải tạo dược kỹ thuật dựng cầu tốt nhất có lợi cho mình tấn công. Như vậy để đạt được thì người chủ công phải tự tâng cầu chuẩn bằng 2 chân ở 3 mức độ khác nhau: tâng cầu thấp, tâng cầu tầm trung bình ngang ngực, tâng cầu tầm cao qua khỏi đầu. Bên cạnh đó phải tự tạo tình huống là đồng đội chuyền cầu cho mình rồi tâng cầu nhịp 1 đá cúp cầu tấn công về các hướng mặc định như đá “Y”, đá “A”. Yếu tố quan trọng của cúp cầu là chạy đà – giậm nhảy – cúp cầu nhằm phát huy tốc độ cúp cầu nhanh, mạnh với tư thế ở trên không do chạy đà giậm nhảy đưa cơ thể lên cao. Ở đây sẽ tạo được nhiều thế thuận lợi hơn là cúp cầu không bậc nhảy và chạy đà rất nhiều, do vậy chính bản thân tôi phải cho các em tập luyện để 11
nâng cao sức bậc, tốc độ ra cầu nhanh mạnh hiểm bằng cách cho các em thực hiện các bài tập: tự lò cò 1 chân bằng chân thuận nhiều lần, bậc bục, bậc cóc, nhảy dây...Tự tập cách vào đà để bay lên cúp cầu ( với giai đoạn cúp cầu không cầu cố định, đến cúp cầu có đà, cầu bay di chuyển trên không do đồng đội chuyền cầu...). * Hình ảnh minh họa kỹ thuật cúp cầu: được thể hiện qua từng giai đoạn: chạy đà – giậm nhảy – trên không – tiếp xúc cầu.  Kinh Nghiệm: trong lúc dựng cầu tấn công sang sân đối phương, người chủ công phải tinh mắt quan sát được sự di chuyển, ý đồ, điểm yếu của đối phương và tìm được khoảng trống bên sân đối phương mà mình muốn cúp cầu. Sự tính toán này có ý nghĩa vô cùng quan trọng vì mình không nhìn thấy đối phương di chuyển, điểm yếu, khoảng trống bên sân của đối phương thì lúc này cúp cầu chỉ còn mang ý nghĩa là thắng nhờ may mắn khi cầu rơi xuống sân đối phương. Các bước trên là điểm cốt lõi mà người làm chủ công phải nắm chắc và nằm lòng, đồng thời khi sử dụng chiến thuật này thì người chơi phải áp dụng cách đá cầu dài, ngắn liên tục vào các góc sân buộc đối phương phải di chuyển nhiều để đón đỡ cầu, tiêu hao thể lực và gây cho đối phương lúng túng, mất tập trung dễ tự làm hỏng cầu và hạn chế những đường cầu tấn công vì đang rơi vào thế bị động. Sử dụng chiến thuật này cần lưu ý đến những đường cầu ngắn vì thực hiện 12
đường cầu ngắn mà lại thành đường cầu tầm trung (cầu bay đến nửa sân trên) thì người chơi dễ bị phản công ngay dẫn đến thua mất điểm rất đáng tiếc! Từ đó suy ra trong lúc tập luyện không phải các em tập nhiều là hay mà cần phải biết tư duy chiến thuật, tầm quan sát tỉ mĩ đến từng khía cạnh, cần tập hay hơn tập nhiều, cần chất hơn cần lượng, cần tập giỏi, tập tốt chứ không phải tập nhiều mà tập kém, phải cảm giác được lực chân sử dụng khi tiếp xúc quả cầu là mạnh hay yếu, luôn luôn giữ cho đầu óc mình một chữ “tĩnh” trong lúc thi đấu. Do đó phải tập luyện thường xuyên, tích cực, tăng cường rèn luyện thể lực và tầm quan sát khi thực hiện kỹ thuật, phối hợp hài hòa tinh thần đoàn kết giữa đồng đội lẫn nhau (không ỷ mình nhanh mắt lẹ chân mà dành cầu đá một mình không biết phối hợp với đồng đội) có như thế mới dẫn đến thành công còn đi ngược lại sẽ dẫn đến thất bại như lời Bác Hồ đã nói: “ Đoàn kết, đoàn kết, đại đoàn kết, thành công, thành công, đại thành công”. Dưới đây là các đường cầu tấn công do tôi đã hướng dẫn các em với phương châm tập luyện “ tấn công vào điểm yếu của đối phương với đường cầu mặc định của mình”, để làm sáng tỏ hơn về vấn đề tôi vừa nói tôi xin trình bày cụ thể như sau: Bài tập 1:  Trong bài tập đầu tiên tôi hướng dẫn cho em HS nam dựng cầu và công cầu theo các hướng mặc định về cuối sân (H9). (H9) 13
Bài tập 2: Trong bài tập thứ 2 tôi cho các em tự dựng cầu từ phía đồng đội chuyền cho người chủ công rồi sau đó tấn công vào vị trí ở giữa và vị trí trung tâm của đội đối phương (H10). (H10) Bài tập 3: Áp dụng chiến thuật đánh lừa đối phương di chuyển khỏi vị trí cầu thủ để phát động đường cầu tấn công (H11). (H11) Trường hợp đối với các em thực hiện sai kỹ thuật cúp cầu hoặc thực hiện chưa chuẩn thì giáo viên nên cho người tập ra bên ngoài sân tập luyện với động tác kỹ thuật cúp cầu (không cầu) rồi sau mới cho các em vào sân luyện tập. Theo kinh nghiệm bản thân tôi thì lúc mới tập cúp cầu nên cho các em dựng cầu có độ cao vừa phải không nên dựng cầu cao quá cũng không nên dựng cầu thấp quá mà phải dựng cầu vừa tầm chuẩn của mình để dần dần tạo nên thói quen dựng cầu chuẩn, vừa tầm cúp. Song song đó là dựng cầu với khoảng cách xa lưới nhằm tạo cho các em có cảm giác tự tin, ít mắc lỗi chạm lưới đồng thời tạo độ khó cho đối phương trong việc chắn cầu. Sau đó mới cho các em tập dựng cầu gần lưới để thực hiện nhiều kỹ thuật cúp cầu xuống sân. Ở đây trong quá trình tập luyện thì tôi yêu cầu 14
Hs phải dựng cầu đúng theo dự định tính sẵn có nghĩa dựng cầu theo mặc định là đưa cầu vào tình huống nào thì cúp cầu về hướng nào, vị trí nào theo thống nhất của tôi mà chính tôi đã biên soạn trong lý thuyết cho các em học mà tôi đã kinh nghiệm, viết lại trong khi tập luyện, thi đấu của bản thân tôi đã từng trãi qua. Ví dụ: Khi dựng quả cầu bay trong không gian khoảng giữa sân lưới thì người chủ công phải cúp cầu về phía góc phải của sân đối phương, khi dựng cầu gần cuối mép lưới gần cột ăngten thì người chủ công phải cúp cầu ngay vào vị trí trung tâm của sân, nếu có người chắn thì cúp mạnh vào hàng chắn đối phương để cầu bay ra ngoài dành điểm thắng…Đây là yếu tố quan trọng và là thành phần quyết định sự thành công hay thất bại ở việc thực hiện nên tôi buộc các em phải học thuộc lý thuyết đồng thời phải vận dụng linh hoạt trong tập luyện, thi đấu vì trong thể thao tư duy phải cao! (H12) (H12) Tóm lại: Việc tập luyện kỹ thuật cúp cầu và đạp cầu phải được tập luyện thường xuyên trong thời gian dài, tránh trường hợp tập luyện quá nôn nóng dẫn đến hậu quả nghiêm trọng về sau này như: chấn thương khớp gối, cổ chân, chấn thương lưng,…, đồng thời phải quan sát sửa sai cho người tập, khuyến khích, đôn đốc các em tập luyện. Song song đó việc cho các em thực hiện các kỹ thuật từ khâu dựng cầu đến việc cúp cầu thì người HLV phải hướng dẫn tỉ mỉ từng giai đoạn như: dựng cầu chạy đà giậm nhảy trên không tiếp xúc cầu giữ thăng bằng…Giáo viên là người chịu trách nhiệm chính trong quá trình hình thành kỹ năng, kỹ xảo của HS trong giai đoạn này. 15
B . Hu ấn luyện kỹ thuật phòng th ủ chắn cầu : HLV tiến hành cho đội đứng vào đội hình 1 hàng ngang và phân tích kỹ thuật phòng thủ và kỹ thuật chắn cầu cho Hs quan sát, tiếp thu và tập luyện.  Cách tập luyện: HLV hướng dẫn cách di chuyển trong khi phòng thủ : khi bạn chủ công đá cầu tấn công qua lưới thì bạn số 1 di chuyền gần mang cá (kế vạch 2m) để chuẩn bị đón cầu khi bị đối phương chắn cầu qua lưới ở phía trước, đồng thời bạn số 2 di chuyển sau lưng bạn số 3 để chuẩn bị đỡ đường cầu khi đối phương chắn cầu qua lưới ở phía sau (H13) (H13) Đó là những trường hợp thực dụng nhất trong thi đấu mà các vđv của đội cầu THPT An Phú đã vận dụng tốt các kỹ thuật chiến thuật này để công thủ 1 cách hợp lý, hiệu quả nhất để giành chiến thắng . Đây là cách huấn luyện chắn cầu của tôi truyền đạt lại cho các em cầu công và cầu thủ. Đồng thời cả đội phải có khả năng bao quát xử lý các tình huống hết sức nhạy cảm, chính xác và thông minh thì mới đem lại kết quả tốt.Vì vậy, lúc chắn cầu đòi hỏi người chắn phải có kĩ thuật, chiến thuật hoàn chỉnh và phải có sức khoẻ tốt và sức bật tốt, phải có các tố chất sức nhanh, sức mạnh, sức bền, sức dẻo và sự khéo léo. Để đạt được điều này người tập phải tiến hành tập luỵên thường xuyên, liên tục có hệ thống, khoa học và hợp lý với phương châm: Đam mê – Luyện tập – Tiến bộ. Đối với hàng phòng thủ phải thường xuyên luyện tập các bước di chuyển như đơn bước, đa bước, nhảy bước, bước chéo, bước đuổi, cách phối hợp đỡ cầu, chắn cầu, chuyền cầu, phát cầu. Chính vì vậy mà mọi thành viên trong đội cầu đều phải siêng năng luyện tập, tập đúng kỹ thuật, tôn trọng đồng đội và đoàn kết gắn 16
bó với nhau, biết phát huy những điểm mạnh của từng cá nhân, khắc phục những mặt còn hạn chế để không ngừng phấn đấu vươn lên đạt thành tích cao trong tập luyện và thi đấu. C . Hu ấn luyện yếu tố thể lực: Các yếu tố đá cầu cơ bản gồm: Sức nhanh, sức mạnh, sức bền. Đây là những yếu tố cơ bản cũng là yếu tố quan trọng mà người chơi cần phải nắm để chơi tốt môn đá cầu này. Muốn đạt được các yếu tố trên thì đòi hỏi sự tập luyện hằng ngày kể cả trong quá trình tập luyện và thi đấu phải vận dụng liện tục các yếu tố ấy và phải biết uyển chuyển trong các tình huống thi đấu khác nhau mà vận dụng cho phù hợp. 1. Yếu tố sức nhanh, sức mạnh : Đây là yếu tố rất quan trọng trong tập luyện và thi đấu môn đá cầu. Đòi hỏi người chơi phải biết sử dụng sức mạnh, sức nhanh đúng cách để có thể giành điểm trực tiếp hoặc làm cho đối phương rơi vào thế bị động để tạo cơ hội tấn công lấy điểm. Trong quá trình làm công tác huấn luyện thì tôi thường xuyên trao đổi với các anh em đồng nghiệp để tìm ra phương pháp tập luyện mang lại hiệu quả nhất cho các em đặc biệt tận dụng địa hình thuận lợi có sẵn tại trường mà đưa ra những bài tập bổ trợ giúp các em thực hiện bài tập đạt hiệu quả. Đối với đá cầu thì sức mạnh sức nhanh thường được thực hiện với các bài tập như: Bậc nhảy bằng 1 chân và 2 chân lên các bục cao, chạy lên xuống cầu thang nhiều lần. Nhảy lò cò từng chân, nhảy dây ở tư thế đứng hoặc ngồi, nhảy cóc, chạy tốc độ cao lặp lại 3050m tại sân trường, các bài tập di chuyển sang phải sang trái và tiến lùi với tốc độ cao có kết hợp buộc dây thun hỗ trợ... tập kéo xà đơn, nhảy cóc, chống đẩy,...Tập vít cầu, xiết cầu, miết cầu với lực mạnh, nhanh. Các bài tập trên được tôi cho các em tập luyện vào mỗi buổi tập để nâng cao thể lực và nâng cao tốc độ của các em trong các tình huống xử lý những quả cầu khó đòi hỏi phải có sức nhanh, sức mạnh. 17
2. Yếu tố sức bền: Đây là các yếu tố không thể thiếu được trong môn đá cầu. Có được sức bền tốt sẽ giúp các em phát huy hết khả năng vốn có của trong từng trận đấu khi phải tham gia thi đấu nhiều nội dung hay gặp những đối thủ mạnh sẽ giúp xử lý tốt trong những tình huống tấn công hoặc phòng thủ và nâng cao thành tích của mình trong tập luyện và thi đấu. Để phát triển sức bền cần tập luyện hững bài tập sau: chạy 8001500m, chạy biến tốc 200400m, chạy lặp lại nhiều làn các đoạn 30 50m, chạy cầu thang tốc độ với nhiều lần liên tục... 3. Yếu tố mềm dẻo, khéo léo : Đá cầu là môn thể thao đòi hỏi có nhiều kỹ thuật đa dạng, phức tạp đòi hỏi vđv phải có khả năng mềm dẻo, khéo léo để thực hiện kỹ thuật và điều cầu chính xác. Được tập luyện với các bài tập như xoay các khớp, xoạc dọc, xoạc ngang, đứng thẳng gập người, các động tác bậc nhảy đá lăng trên cao, nhảy dây... Tóm lại trong tập luyện cũng như trong thi đấu cần phải chú ý sử dụng nhiều các đường cầu, kỹ thuật khác nhau một cách đa dạng, thuần thục và linh hoạt chứ không nên chỉ chú trọng một đường cầu cơ bản nào. Phải biết linh động trong thi đấu đề phòng đối phương bắt bài nên tấn công nhiều vị trí khác nhau trên sân nhằm tìm ra điểm yếu của đối phương đồng thời kết hợp tốt các yếu tố nhanh, mạnh, bền, dẻo, khéo léo, để tạo ưu thế làm chủ trận đấu. IV. Hiệu quả của sáng kiến: Thông qua sáng kiến kinh nghiệm này giúp các em học sinh hình thành những kỹ năng cơ bản của môn đá cầu, làm nền tảng cho các em luyện tập kĩ thuật cao hơn, có độ phức tạp lớn hơn. Giáo viên lên kế hoạch từng bước theo định hướng phát triển các hoạt động tập luyện theo nguyên tắc : từ dễ đến khó, từ khó đến nâng cao, từ nâng cao đến phức tạp, và đi sâu vào chuyên môn của từng kỹ thuật động tác trong đó chú 18
trọng đến cách giao nhiệm vụ, bài tập của HLV cho học trò, khả năng thực hiện nhiệm vụ tập luyện của các em, cuối cùng phải là sự hình thành kỹ năng chiến thuật, tâm lý chiến đấu, kỹ thuật hoàn hảo nhất mà từng em trong đội cầu phải đạt đến . Sáng kiến : “Kinh nghiệm giảng dạy và huấn luyện học sinh THPT đạt hiệu quả ở nội dung đội ba nam môn Đá cầu tham gia HKPĐ cấp tỉnh” sẽ giúp giáo viên có hướng nhìn bao quát hơn về công tác huấn luyện giúp học sinh đạt được kết quả tốt nhất trong tham thi đấu HKPĐ cấp tỉnh. Rèn luyện học sinh hoàn thành tốt kỹ năng sống trong tập thể, tác phong thi đấu bãn lĩnh, mạnh mẽ và khả năng chịu được áp lực, mệt mỏi và rèn luyện tinh thần đoàn kết cao giữa các đồng đội với nhau. Giúp học sinh tiếp thu và vận dụng tốt kỹ chiến thuật, tâm sinh lý , rèn luyện ý chí, nghị lực tốt nhất trong các kì tham gia HKPĐ cấp Tỉnh và HKPĐ cấp toàn quốc sắp tới. Kết quả thi học sinh tham gia HKPĐ cấp Tỉnh và Toàn quốc môn Đá Cầu do tôi huấn luyện: Số lượng Năm học Đạt giải dự thi cấp tỉnh 20152016 01 học sinh HCV Đơn nữ 01 học sinh HCĐ đơn Nữ 19
02 học sinh HCV Đôi Nữ 03 học sinh nữ HCV đội 3 nữ HCĐ đội 3 Nam HKPĐ Toàn Quốc 20162017 HCĐ đôi Nam Nữ HKPĐ Toàn Quốc 03 học sinh nam HCĐ đội 3 Nam 20172018 03 học sinh nữ HCĐ đội 3 nữ 02 học sinh HCV đôi Nam Nữ V. Mức độ ảnh hưởng: Việc viết sáng kiến : “Kinh nghiệm giảng dạy và huấn luyện học sinh THPT đạt hiệu quả ở nội dung đội ba nam môn Đá cầu tham gia HKPĐ cấp tỉnh” theo kinh nghiệm của bản thân cũng như việc tham khảo ý kiến của nhiều đồng nghiệp trước đó, đó là một việc làm rất có hiệu quả về gây hứng thú cho học sinh, nhất là trong giai đoạn hiện nay khi thể thao là món ăn tinh thần không thể thiếu trong sự học tập và lao động thường ngày của các em. Đồng thời tăng cường ý thức cho phụ huynh, cho học sinh và mọi người nhận thức đúng về lợi ích thiết thực của việc tập luyện TDTT trong và ngoài nhà trường. Nhìn chung qua thời gian tập luyện đa số học sinh nắm được về kỹ thuật, chiến thuật cơ bản và kỹ thuật, chiến thuật nâng cao của môn đá cầu này được tốt hơn so với ban đầu. Chính vì vậy mà chúng tôi nhận thấy đa phần học sinh trường THPT An Phú đều thích được tập luyện TDTT thích môn đá cầu, các em có thời gian vui chơi, giải trí, tham gia hoạt động TDTT và rất yêu thích môn học này vì mục đích thiết thực của việc luyện tập này là tham gia tích cực phong trào, rèn luyện kỹ năng sống, nâng cao sức khoẻ, tạo vẻ đẹp cho cơ thể, vui chơi giải trí, phục vụ tối đa cho học tập ... Để học sinh đạt được kết quả như vậy nhà trường đã phát động tạo ra nhiều câu lạc bộ TDTT cho các em vui chơi như : CLB đá cầu, CLB Cầu lông…, đồng thời trang bị phương tiện, sân bãi chất lượng như: đèn chiếu sáng, sân đal xi măng, đảm 20