Sáng kiến kinh nghiệm THPT: Một số bài tập bổ trợ nhằm hoàn thiện kỹ thuật và nâng cao thành tích nội dung đứng ném lựu đạn trúng đích cho học sinh khối 11

Chia sẻ: Ngaynangmoi | Ngày: | Loại File: DOC | Số trang:29

Thêm vào BST

Báo xấu

68
lượt xem 11
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Mục đích của sáng kiến kinh nghiệm là ghi nhận, đúc kết những kinh nghiệm trong việc nghiên cứu đưa ra các biện pháp,bài tập vào trong quá trình giảng dạy của bản thân và đồng nghiêp, áp dụng vào trong quá trình học tập, lĩnh hội tri thức, kỹ năng quân sự và tập luyện của học sinh. Tìm ra được những giải pháp tối ưu nhất , có hiệu quả nhất nhằm nâng cao chất lượng,thành tích nội dung đứng ném lựu đạn trúng đích trong môn học GDQP - AN ở các trường THPT.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Sáng kiến kinh nghiệm THPT: Một số bài tập bổ trợ nhằm hoàn thiện kỹ thuật và nâng cao thành tích nội dung đứng ném lựu đạn trúng đích cho học sinh khối 11

Phần 1: ĐẶT VẤN ĐỀ I. LÍ DO CHỌN ĐỀ TÀI Giáo dục quốc phòng An ninh là một môn học nằm trong hệ thống giáo dục quốc dân nhằm đào tạo con người mới XHCN. Đây là một trong những nhiệm vụ quan trọng góp phần thực hiện mục tiêu giáo dục toàn diện, tạo cho thế hệ trẻ có điều kiện tu dưỡng phẩm chất, rèn luyện năng lực để sẵn sàng thực hiện 2 nhiệm vụ chiến lược của đất nước: Xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa; góp phần nâng cao ý thức Quốc phòng An ninh, củng cố nền quốc phòng toàn dân an ninh nh©n d©n, x©y dùng nÒn QPTD, ANND vững mạnh. Trải qua gần 60 năm (1961 đến nay) hình thành và phát triển môn học GDQPAN đã khẳng định vị thế của mình với sự nỗ lực của không chỉ riêng ngành Giáo dục mà còn nhận được sự quan tâm sâu sắc của Đảng, Nhà nước và các cấp, các ngành qua từng giai đoạn. Thực hiện Chỉ thị 12CT/TW ngày 03/5/2007 của Bộ Chính trị về Tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác GDQPAN trong tình hình mới; Chỉ thị số 417/CTTTg ngày 31/3/2010 của Thủ tướng Chính phủ vế việc tăng cường chỉ đạo, thực hiện công tác GDQPAN năm 2010 và những năm tiếp theo; Nghị định 116/2007NĐCP về GDQPAN cùng nhiều văn bản quy phạm pháp luật khác làm cơ sở pháp lý để thực hiện nhiệm vụ GDQPAN trong các trường THPT. Từng bước tác động sâu sắc đến cả các cơ quan quản lý và tổ chức thực hiện nhiệm vụ GDQPAN, làm thay đổi tư duy của các cấp, các ngành cũng như toàn xã hội đối với môn học, góp phần khẳng định được vị thế của môn học trong hệ thống giáo dục quốc dân. Xác định rõ vị trí, vai trò của nhiệm vụ đó, trong những năm qua Cấp Uỷ, Ban Giám hiệu nhà trường luôn quan tâm chỉ đạo và tổ chức triển khai thực hiện tốt công tác Giáo dục quốc phòng An ninh cho học sinh. Đặc biệt chỉ đạo, xây dựng kế hoạch hướng dẫn giáo viên chọn các hình thức tổ chức Dạy Học tích cực; Các giáo viên cũng thường xuyên được tập huấn về đổi mới phương pháp dạy học, từ đó đã mạnh dạn thay đổi cách soạn giáo án, phương pháp và hình thức tổ chức dạy học phù hợp với trình độ nhận thức lứa tuổi cũng như nội dung và kiến thức môn học. Việc đổi mới phương pháp Dạy Học là một vấn đề đang được toàn xã hội nói chung và đặc biệt là ngành giáo dục nói riêng rất quan tâm, nhằm tạo sự chuyển biến lớn trong quá trình Dạy Học, điều đó càng đòi hỏi người Giáo viên phải tích cực tìm tòi, học hỏi và không ngừng sáng tạo để đạt được mục tiêu giáo dục đề ra. Chương trình THPT bộ môn GDQP AN với thời lượng gồm 105 tiết ở ba khối lớp 10, 11, 12 đã truyền tải cho học sinh những kiến thức phổ thông về truyền thống vẻ vang của dân tộc, cña Quân §ội Công an Nhân dân Việt Nam và một số nội dung cơ bản về biển đảo, ma tuý, những kỹ năng thực hành động tác trong quân sự. Rèn luyện tác phong nếp sống tập thể thống nhất, tập trung, có tổ chức, kỷ luật cña qu©n ®éi. 1
Nhờ sự chỉ đạo kịp thời, thường xuyên từ phía nhà trường, sự nổ lực của đội ngũ thầy cô bộ môn; Môn học đã từng bước đi vào nề nếp có chất lượng, nhận thức của học sinh về kiến thức môn học được nâng lên đáng kể; Tuy nhiên kết quả đạt được chưa tương xứng với yêu cầu nhiệm vụ của môn học, trong các tiết học thực hành còn mang nặng tính hình thức, khô khan, gò bó hoặc thực hiện các kỹ năng động tác còn nhiều thiếu sót, hạn chế so với mục đích và yêu cầu. Trong quá trình giảng dạy, tôi nhận thấy phần thực hành,trong đó nội dung “đứng ném lựu đạn trúng đích”của học sinh khối 11. Đây là kỹ thuật đòi hỏi thể lực,sự phối hợp kỹ thuật và cảm giác không gian của người thực hiện nên gây khó khăn cho học sinh,làm cho học sinh dễ chán nản,không có hứng thú và dẫn đến kết quả không cao. Trước thực trạng đó trong quá trình giảng dạy tôi đã mạnh dạn nghiên cứu và vân dụng một số biện pháp,bài tập nhằm nâng cao chất lượng,thành tích cho nội dung thực hành” đứng ném lựu đạn trúng đích”. Kết quả sau khi vận dụng cho thấy chất lượng dạy và học được nâng lên toàn diện, Học sinh hăng say tham gia, giờ học đảm bảo quân số đầy đủ hơn, tinh thần thái độ học tập nghiêm túc tự giác cao, trang phục mang mặc đúng quy định chỉnh tề, em nào cũng cảm thấy thích thú hăng say kiên trì, chịu khó luyện tập. Đặc biệt qua thống kê so sánh kết quả học tập nội dung “đ ứng ném lựu đạn trúng đích ” trong chương trình GDQP AN 11, tỷ lệ loại khá, giỏi được nâng lên cách biệt, loại trung bình, yếu giảm xuống một cách rõ rệt. Giờ dạy của giáo viên trở nên phong phú, sinh động và nhẹ nhàng. Thiết nghĩ đây là môn học được nhiều học sinh yêu thích và có hứng thú khi học, bản thân chúng tôi cũng luôn trăn trở muốn bằng cách nào đó giúp cho tất cả các em đều được tham gia học tâp sôi nổi nhiệt tình, tạo cho các em biết hoà mình trong tập thể, một tâm thế sẵn sàng, mạnh dạn tự tin, ham học và đây cũng là một điều kiện thuận lợi giúp cho các em học tốt những môn học khác. Xuất phát từ thực trạng nêu trên, từ những yêu cầu, nhiệm vụ mới đặt ra của môn học cũng như hiệu quả của việc áp dụng một số biện pháp, bài tập cụ thể vào trong quá trình giảng dạy, học tập và tập luyện. Tôi đề xuất sáng kiến kinh nghiệm với đề tài: “ Một số bài tập bổ trợ nhằm hoàn thiện kỹ thuật và nâng cao thành tích nội dung đứng ném lựu đạn trúng đích cho học sinh khối 11” Nhằm giúp người dạy cũng như người học chủ động xây dựng được kế hoạch giảng dạy và học tập cho bản thân, có những biện pháp tối ưu để nâng cao chất lượng dạy, học và luyện tập nội dung “ đứng ném lựu đạn trúng đích” trong chương trình giáo dục Quốc Phòng An Ninh lớp 11 ở các trường THPT II. MỤC ĐÍCH VÀ NHIỆM VỤ NGHIÊN CỨU 1. Mục đích nghiên cứu Trong những năm qua, những thay đổi trong cách dạy học môn GDQP AN của giáo viên còn chậm, gặp nhiều khó khăn do đội ngũ giáo viên đa số con 2
non trẻ, thiếu kinh nghiệm. Giáo viên mới chỉ biết chú trọng đầu tư trong việc biên soạn giáo án, thục luyện giáo án… theo đúng nội dung chuẩn kiến thức, kỹ năng của bài học, tiết học. Chưa có biện pháp để phát huy tính tự giác, tích cực, chủ động, chịu khó để khắc phục khó khăn cũng như các bài tập để gây hứng thú cho học sinh trong các tiết học thực hành nói chung và các tiết học nội dung đứng ném lựu đạn nói riêng. Học sinh chưa nắm bắt kịp thời một các chính xác yếu lĩnh kỹ thuật của động tác,sự phối hợp,phát lực và cảm giác không gian của nội dung đứng ném lựu đạn trúng đích. Chưa nhận thức đầy đủ về ý nghĩa, vai trò và tầm quan trọng của môn học đối với sự nghiệp xây dựng và bảo vệ tổ quốc trong giai đoạn cách mạng hiện nay của toàn Đảng, toàn dân và toàn quân. Vì vậy mục đích của sáng kiến kinh nghiệm là ghi nhận, đúc kết những kinh nghiệm trong việc nghiên cứu đưa ra các biện pháp,bài tập vào trong quá trình giảng dạy của bản thân và đồng nghiêp, áp dụng vào trong quá trình học tập, lĩnh hội tri thức, kỹ năng quân sự và tập luyện của học sinh. Tìm ra được những giải pháp tối ưu nhất , có hiệu quả nhất nhằm nâng cao chất lượng,thành tích nội dung đứng ném lựu đạn trúng đích trong môn học GDQP AN ở các trường THPT. 2. Nhiệm vụ nghiên cứu Để giải quyết mục đích đặt ra trong đề tài, chúng tôi tiến hành nghiên cứu 2 nhiệm vụ sau: Nhiệm vụ 1: Nghiên cứu cơ sở lý luận và thực tiễn của việc lựa chọn một số biện pháp và bài tập nhằm hoàn thiện và nâng cao thành tích nội dung “Đứng ném lựu đạn trúng đích” chương trình GDQP – AN lớp11 ở trường THPT. Nhiệm vụ 2: Ứng dụng và đánh giá hiệu quả của việc sử dụng các biện pháp và một số bài tập đã lựa chọn vào thực nghiệm giảng dạy nội dung đứng ném lựu đạn trúng đích ở trường THPT. III. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU Để giải quyết 2 nhiệm vụ trên, trong quá trình nghiên cứu chúng tôi sử dụng các phương pháp sau: * Phương pháp phân tích tổng hợp tài liệu. * Phương pháp quan sát sư phạm. * Phương pháp phỏng vấn toạ đàm. * Phương pháp thực nghiệm sư phạm. * Phương pháp toán học thống kê. IV. TỔ CHỨC NGHIÊN CỨU 3
1. Phạm vi và đối tượng nghiên cứu * Phạm vi áp dụng đề tài : Dùng giảng dạy và tổ chức tập luyện nội dung đứng ném lựu đạn trúng đích cho học sinh khối lớp 11 ở Trường THPT tôi giảng dạy và hai trường THPT lân cận. * Đối tượng nghiên cứu: Học sinh khối 11, trường THPT . 2. Kế hoạch nghiên cứu Thứ tự Thời gian Nội dung công việc Sản phẩm 1 Từ 01/09 01/10/2020 Chọn đề tài, viết đề Bản đề cương chi cương sáng kiến kinh tiết nghiệm 2 Từ 01/10 01/11/2020 Đọc, nghiên cứu tài liệu Tổng hợp tài liệu lý thuyết liên quan, viết lý thuyết cơ sở lý luận của đề tài. Khảo sát thực trạng, Xử lý các số tham tổng hợp số liệu thực tế khảo 3 Từ 01/11 01/01/2021 Trao đổi, xin ý kiến của Tổng hợp ý kiến đồng nghiệp, đề xuất đóng góp của các biện pháp sáng kiến đồng nghiệp với tổ, nhóm chuyên môn. Đánh giá hiệu quả Áp dụng giảng dạy thử áp dụng dạy thử nghiệm nội dung “đứng nghiệm ném lựu đạn trúng đích” ở khối 11. 4 Từ 01/01 10/02/2021 Viết báo cáo SKKN Bản nháp báo cáo Xin ý kiến góp ý của Tổng hợp ý kiến đồng nghiệp của đồng nghiệp 5 Từ 10/02 10/03/2021 Hoàn thiện SKKN Bản báo cáo chính Báo cáo trước hội đồng thức khoa học nhà trường 3. Địa điểm nghiên cứu Trường THPT nơi giảng dạy và 2 trường THPT lân cận 4
Phần 2: NỘI DUNG I. GIẢI QUYẾT NHIỆM VỤ 1: Nghiên cứu cơ sở lý luận và thực tiễn của việc lựa chọn một số biện pháp và bài tập nhằm hoàn thiện và nâng cao thành tích nội dung “Đứng ném lựu đạn trúng đích” chương trình GDQP AN lớp 11 ở các trường THPT 1. Cơ sở lý luận Giáo dục phổ thông nói chung và môn học GDQP AN nói riêng là góp phần “giáo dục học sinh phát triển toàn diện về đạo đức, trí tuệ, thể chất, thẩm mĩ và các kĩ năng cơ bản, phát triển năng lực khả năng, tính năng động và sáng tạo, hình thành nhân cách con người Việt Nam xã hội chủ nghĩa, xây dựng tư cách và trách nhiệm công dân; chuẩn bị cho học sinh tiếp tục học lên hoặc đi vào cuộc sống lao động, tham gia xây dựng và bảo vệ Tổ quốc”; Chương trình giáo dục phổ thông ban hành kèm theo quyết định số 16/2006/QĐBGDĐT ngày 5/5/2006 của Bộ trưởng Bộ Giáo dục Đào tạo cũng đã nêu : “Phải phát huy tính tích cực, tự giác, chủ động, sáng tạo của học sinh; phù hợp với đặc trưng môn học, đặc điểm đối tượng học sinh, điều kiện của từng lớp học; bồi dưỡng cho học sinh phương pháp tự học, khả năng hợp tác; rèn luyện kĩ năng vận dụng kiến thức vào thực tiễn; tác động đến tình cảm, đem lại niềm vui, hứng thú và trách nhiệm học tập cho học sinh”. Đứng ném lựu đạn trúng đích là nội dung thực hành nằm trong chương trình GDQP AN 11. nhằm trang bị cho học sinh những kỹ năng cơ bản về quốc phòng an ninh,hiểu biết cơ bản về lựu đạn và cách sử dụng lựu đạn là vũ khí đánh gần trang bị cho cá nhân để tiêu diệt sinh lực của địch, làm cơ sở, tiền đề để học sinh tham gia tốt các hoạt động quân sự tại nhà trường và địa phương. Tuy nhiên việc giảng dạy và học tập nội dung này thường gây khó khăn cho học sinh vì đứng ném lựu đạn trúng đích đòi hỏi thể lực,sự phối hợp ,cảm giác không gian của học sinh. Các yếu tố gây khó khăn cho học sinh trong quá trình tập luyện như:thể lực, sự phối hợp giữa chân,tay với sức rướn của cơ thể,ra sức cuối cùng,xác định góc độ bay của lựu đạn,và hướng ném lựu đạn. Chính vì vậy, việc áp dụng một số biện pháp,bài tập nhằm hoàn thiện kỹ thuật và nâng cao thành tích nội dung đứng ném lựu đạn trúng đích là việc làm 5
cần thiết, thiết thực hiện nay trong giảng dạy môn GDQPAN ở các trường THPT. 2. Cơ sở thực tiển 2.1. Thực trạng vấn đề nghiên cứu. Qúa trình giảng dạy kỹ thuật đứng ném lựu đạn trúng đíchtrong chương trình lớp 11,cũng như quá trình huấn luyện học sinh tham gia hội thao quốc phòng an ninh,tôi nhận thấy một điều rằng: học sinh khi thực hiện kỹ thuật đứng ném lựu đạn trúng đích,cự ly 30m đối với nam,20m đối với nữ có vòng tròn tính điểm, học sinh nam ném tốt hơn nữ nhưng đa số chỉ đạt mức điểm trung bình. Nguyên nhân do lực cánh tay yếu,sự phối hợp lực không tốt,không tạo được góc độ bay hợp lý cho quả lựu đạn khi ra sức cuối cùng,cảm giác không gian không ổn định ở các lần ném,lúc xa lúc gần,lệch trái lệch phải.tâm lý không ổn định. Từ thực trạng như vậy,tôi luôn suy nghĩ,tìm tòi để có những biện pháp,bài tập vận dụng vào quá trình giảng dạy,huấn luyện nhằm nâng cao thành tích ném lựu đạn trúng đích cho học sinh,góp phần vào công cuộc giáo dục quốc phong an ninh,xây dựng và bảo vệ tổ quốc việt nam. 2.2. Thuận lợi và khó khăn a. Thuận lợi Nhận được sự quan tâm chỉ đạo sát sao của Ban giám hiệu nhà trường, các tổ chức đoàn thể trong trường tạo điều kiện giúp đỡ đối với bộ môn Giáo dục quốc phòng An ninh. Đầu tư mua sắm cơ sở vật chất, sân bãi phục vụ giảng dạy; Luôn khuyến khích, động viên giáo viên đổi mới phương pháp dạy học. Tạo điều kiện cho giáo viên hằng năm tham gia các lớp tập huấn tiếp thu các chuyên đề môn học ở huyện, tỉnh. Đội ngũ giáo viên trẻ năng động, nhiệt tình, hăng say không ngừng tìm tòi sáng tạo trong đổi mới phương pháp dạy học; Giáo viên được đào tạo chính quy hoặc đang theo học văn bằng hai để chuẩn hóa đội ngũ chương trình môn học Giáo dục Quốc Phòng…nên việc triển khai tổ chức thực hiện chương trình, kế hoạch giảng dạy một cách thuận lợi. Học sinh ngoan,chăm chỉ,luôn thực hiện nghiêm túc các nội dung thực hành,hoàn thành các bài tập mà giáo viên đề ra. Giờ dạy môn giáo dục quốc phòng thực sự mang lại cho chúng tôi sự cảm hứng, lý thú và muốn tìm tòi, cống hiến nhiều hơn nữa, học hỏi nhiều hơn nữa ®Ó kh«ng ngõng hoµn thiÖn chÝnh m×nh. b. Khó khăn : Được Sở giáo dục và đào tạo Nghệ an cho dự lớp tập huấn, nhưng mới chỉ là bước đầu để làm quen, vì vậy chúng tôi cũng phải tự tìm tòi, học hỏi qua tài liệu, qua các phương tiện thông tin đại chúng và qua bạn bè. 6
Qóa tr×nh công tác còn ít, môn GDQP trong trường lại chưa có giáo viên nhiều kinh nghiệm để học hỏi vì vậy phải mò mẫm nên kết quả chậm đạt được. Việc tìm kiếm các Tư liệu, đầu sách tham khảo phục vụ cho việc dạy học cũng như nghiên cứu khoa học cũng rất khó khăn, phải tìm tòi trên báo, mạng, trên các phương tiện thông tin đại chúng … Nội dung “Đứng ném lựu đạn trúng đích” đòi hỏi thể lực,sức mạnh,sự phối hợp và cảm giác không gian gây khó khăn,chán nản cho học sinh khi tực hiện động tác. Đối tượng giảng dạy nội dung đứng ném lựu đạn là học sinh khối 11.có sự chuyển biến mạnh về tâm sinh lý. Giáo viên gặp nhiều khó khăn trong việc lựa chọn các biện pháp giảng dạy một cách có hiệu quả. Chủ yếu sử dụng các biện pháp truyền thống, không phân đoạn các cử động của động tác, không sử dụng các bài tập bổ trợ, học sinh khó khăn trong quá trình lĩnh hội các kỹ năng thực hành động tác, cảm thấy động tác khó khăn, phức tạp, ngại tập luyện và thành tích tập luyện chưa tốt,có nhiều hạn chế nhất định. II. GIẢI PHÁP VÀ TỔ CHỨC THỰC HIỆN Xuất phát từ thực trạng giảng dạy và tập luyện nội dung đứng ném lựu đạn trúng đích trong nhà trường cũng như phản ánh chất lượng dạy và học thông qua kết quả học tập của những năm học trước, chúng tôi đưa ra một số giải pháp và bài tập nhằm nâng cao chất lương dạy và học nội dung đứng ném lựu đạn như sau. 1. Đối với học sinh Nhận thức đầy đủ về mục đích, nội dung, ý nghĩa và yêu cầu của nội dung thực hành đứng ném lựu đạn trúng đích, xây dựng cho bản thân kế hoạch học tập, luyện tập khoa học và phù hợp với nội dung. Có ý thức cao trong học tập kể cả khi giáo viên duy trì tập luyện cũng như trong thời gian cá nhân tự tập luyện. Không nên có tư tưởng học tập đối phó, tham gia học tập, tập luyện chỉ cho có mặt, đủ quân số, tránh hạ điểm thi đua của lớp. Tự nghiên cứu kỹ các nội dung, kỹ thuật động tác để tập luyện một cách nghiêm túc, chính xác. Khi thấy động tác chưa đúng phải tự nghiên cứu và đưa ra các biện pháp khắc phục tối ưu. Tự mình nghiên cứu tập luyện ở nhà hoặc tập các bài tập có ảnh hưởng đến kết quả như ra sức cuối cùng, xác định góc độ bay và hướng ném Giấy bút để ghi chép cách tổ chức tập luyện, sửa sai động tác giáo viên đưa ra và vận dụng có hiệu quả. 7
2. Đối với giáo viên Nghiên cứu kỹ, chính xác và đầy đủ nội dung,các yếu lĩnh kỹ thuật,các bài tập bổ trợ phù hợp ảnh hưởng đến thành tích . Xây dựng kế hoạch giảng dạy cụ thể, chi tiết và tổ chức luyện tập một cách khoa học, chuẩn bị đầy đủ cơ sở vật chất phục vụ cho giảng dạy và tập luyện, duy trì nghiêm chế độ học tập cho học sinh. Xây dựng kế hoạch luyện tập nhằm điều hành, duy trì học tập của học sinh có kết quả cao trong môn học cũng như đạt kết quả cao trong các môn học khác. Giáo dục cho học sinh nhận thức một cách đầy đủ về nội dung, ý nghĩa, mục đích và yêu cầu của nội dung đứng ném lựu đạn trúng đích. Làm cho học sinh có chuyển biến mạnh mẽ từ nhận thức đến hành động, có kết quả học tập tốt. Kết quả học tập là sản phẩm của quá trình giáo dục ý thức, trách nhiệm và tổ chức tập luyện ở các trường THPT. Giáo dục cho học sinh có ý thức, trách nhiệm trong quá trình tập luyện, thấy được vị trí, tầm quan trọng của môn học GDQP AN nói chung và nội dung đứng ném lựu đạn trúng đích nói riêng nhằm thực hiện tốt trách nhiệm, nghĩa vụ của bản thân đối với sự nghiệp xây dựng, cũng cố nền quốc phòng toàn dân, an ninh nhân dân, đối với sự nghiệp bảo vệ tổ quốc Việt Nam XHCN hiện nay. Xây dựng kế hoạch giảng dạy, tập luyện phù hợp với khả năng của giáo viên, phù hợp với đặc điểm của học sinh, phù hợp với phong tục tập quán vùng miền, văn hóa địa phương, điều kiện thực tế phục vụ cho giảng dạy và học tập của nhà trường nhưng vẫn giữ được tính tổ chức, kỹ luật nghiêm minh, khí thế hùng hồn, phong thái nhanh nhẹn, tâm thế sẵn sàng nhận nhiệm vụ trong quân đội. 3. Một số phương pháp và bài tập vận dụng trong giảng dạy, tập luyện nội dung đứng ném lựu đạn trúng đích. 3.1. Xây dựng khái niệm: Kỹ thuật ném lựu đạn trúng đích là sự kết hợp sức ném của toàn thân,góc độ bay,hướng ném,cảm giác không gian để cho lựu đạn đi đúng mục tiêu đã xác định. Giáo viên làm mẫu động tác: + Làm nhanh kỹ thuật động tác. + Làm chậm có phân tích kỹ thuật động tác. Cho học sinh xem tranh ảnh và phân tích kỹ thuật động tác. Giới thiệu sân bãi,dụng cụ tập luyện,thi đấu và giới thiệu luật để học sinh bước đầu định hình kỹ thuật động tác. 3.2. Nguyên tắc huấn luyện: 8
a Nguyên tắc phát huy tính tự giác,tích cực của học sinh: đây là một trong những nguyên tắc quan trọng nhất trong tập luyện cũng như công tác huấn luyện. Tiền đề của việc thực hiện nguyên tắc này là sự kết hợp khéo léo vai trò của người thầy với tính tự giác, tự giác của học sinh. Nếu phát huy được tính tự giác,tích cực của học sinh sẽ làm cho học sinh nhận thức được ý nghĩa,mục đích,nhiệm vụ của mọi hoạt động mà các em thực hiện Vai trò chủ đạo của người thầy được biểu hiện trong việc tổ chức quá trình tập luyện và hoạt động của học sinh,làm cho học sinh phải cần cù,đào sâu suy nghĩ,tìm tòi và say mê trong tập luyện. Tính tự giác ,tích cực của học sinh trước tiên phải thể hiện việc hoàn thành nhiệm vụ,các bài tập,tập luyện,thi đấu một cách có tư duy,hào hứng. b Nguyên tắc trực quan: Nhằm mục đích gây cảm thụ rõ ràng,cụ thể các hiện tượng,các yếu lĩnh động tác và hình thành những khái niệm cần thiết cho việc thực hiện các động tác thông qua mắt thấy,tai nghe và bằng những cảm giác cơ bắp. Để thực hiện được nguyên tắc này cần phải tạo được thái độ đúng đắn về cơ cấu động tác nhờ cảm thụ trực tiếp bằng các giác quan và bài tập thực tế. Thứ hai là vận dụng nhiều loại biện pháp trực quan như tranh ảnh,video...để hình thành khái niệm chung về động tác và những yếu lĩnh quan trọng nhất về góc độ bay,hướng ném,mức độ dùng sức của động tác. Kế hoạch tập luyện,đánh giá cần thể hiện qua bảng biểu và biểu đồ. c Nguyên tắc liên tục và hệ thống: Muốn đạt được thành tích cao học sinh phải tập liên tục và đạt được khối lượng vận động mà giáo viên đã quy định,đảm bảo phát triển được khả năng huấn luyện một cách liên tục,khối lượng vận đọng lớn và đạt được thành tích nhanh hơn. Bên cạnh đó cần phải theo dõi,điều chỉnh hợp lý,thích hợp,tương quan giữa các khâu,tạo thành khối lượng vận động và thứ tự hợp lý các bài tập. d Nguyên tắc trình tự và tiến dần: Luyện tập và sửa tập phải thực hiện đúng quy trình,từ luyện tập cơ bản,tập chậm,tập nhanh đến luyện tập tổng hợp.khối lượng vận động và tỷ lệ tập chuyên môn trong quá trình tập luyện phải phù hợp với khả năng chịu đựng và sự phát triển cơ thể của người tập. Như vậy cần phải có sự phối hợp giữa hai yêu cầu cho thích hợp với từng đối tượng tập luyện: + Yêu cầu tăng dần tỷ lệ tập chuyên môn có ý nghĩa quyết định đối với việc đạt thành tích cao. Song muốn chuyên môn hóa tốt cũng phải dựa trên cơ sở vững chắc của huấn luyện toàn diện. + Yêu cầu tăng dần lượng vận động phụ thuộc vào trình độ,thể lực của học sinh. e Nguyên tắc lặp lại và phân chia: Dựa trên cơ sở sinh lý về sự lặp lại cần thiết các hoạt động để hình thành mối liên hệ tạm thời của những phản xạ có điều kiện,để phù hợp với những biến đổi và hoàn thiện chức năng của cơ quan thần kinh,cơ bắp,các cơ quan nội tạng do ảnh hưởng tập luyện để củng 9
cố những định hình động lực của động tác và kiến thức. Toàn bộ quá trình tập luyện học sinh cần được giải quyết thông qua việc hoàn thành lặp lại các bài tập,hoạt động với lượng vận động trong tập luyện,đánh giá. Tâm lý của học sinh và sự chịu đựng của thần kinh trung ương là những yếu tố cần đặc biệt chú ý khi sử dụng bài tập lặp lại. 3.3. Một số bài tập phát triển thể lực. Bất kỳ một môn thể thao nào đều phải chú trọng đến yếu tố thể lực,vì nó là cơ sở,là tiền đề và quyết định đến các yếu tố khác,sau đây là một số bài tập phát triển thể lực chuyên môn để nâng cao thành tích đứng ném lựu đạn trúng đích: Nằm sấp chống đẩy. Tại chỗ bật nhảy bằng hai chân. Tại chỗ bật nhảy bằng chân thuận. Đẩy tạ bằng một tay. Mặt hướng ném đẩy tạ vào một điểm với góc độ 45. 3.3. Xác định kỹ thuật động tác: Nắm vững kỹ thuật đông tác là một mặt không thể thiếu được cưa quá trình tập luyện nói chung và tập luyện kỹ thuật đứng ném lựu đạn nói riêng. Đó là hệ thống chuyên môn về động tác,tiến hành đồng thời và tuần tự theo một phương pháp tổ chức hợp lý.hoạt động tương hỗ giữa lực bên trong và bên ngoài,giữa kỹ thuật và thể lực với mục đích tác dụng đầy đủ và có hiệu quả nhằm đạt thành tích cao. Nắm vững kỹ thuật đứng ném lựu đạn trúng đích,trước hết cần phải biết dùng lực chính xác,dẫn đến sự di động hợp lý của cơ thể hay từng bộ phận cơ thể.trong quá trình nghiên cứu kỹ thuật động tác phải chú ý đến những nguyên lý kỹ thuật chung chung,cơ bản và cả những đặc điểm kỹ thuật động tác của từng học sinh.Mặt khác phải dựa vào nguyên lý tác dụng của lực và đặc điểm bản thân học sinh để tìm ra phương pháp thực hiện động tác hợp lý,hiệu quả nhất. Tập luyện kỹ thuật đứng ném lựu đạn trúng đích cần giải quyết ba nhiệm vụ sau: a. Kỹ thuật ra sức cuối cùng Kỹ thuật ra sức cuối cùng là giai đoạn cuối cùng của động tác trước khi lựu đạn rời tay,tạo ra một tư thế vững vàng và lực tốt nhất cho lựu đạn rời tay đúng hương,đúng góc độ. Để học sinh nắm vững và thực hiện kỹ thuật ra sức cuối cùng chính xác thì tôi cho học sinh tập những bài tập sau: Đứng ở tư thế trung gian đạp chân đẩy hông. Ra sức cuối cùng không có lựu đạn. Ra sức cuối cùng có lựu đạn. 10
b. Xác định góc độ bay: Kỹ thuật đứng ném lựu đạn trúng đích,giai đoạn ra sức cuối cùng là quan trọng nhất,đây là giai đoạn kết hợp tốc độ ban đầu của cơ thể,tạo tư thế vững chắc khi lựu đạn rời tay với góc độ bay hợp lý. Góc độ bay là tạo bởi một véc tơ tổng hợp của tốc độ ban đầu và giai đoạn ra sức cuối cùng( tay ném lựu đạn) với hình chiếu của nó trên mặt đất tạo ra quỹ đạo bay của quả lựu đạn. Chuyển động của một vật bị ném xiên có thể xem là sự kết hợp của hai chuyển động: thẳng đứng lên trên chậm dần đều với gia tốc có độ lớn bằng và đều theo phương nằm ngang. Hai chuyển động xảy ra độc lập với nhau và tổng hợp hai chuyển động này ta y có chuyển động của vật ném lên xiên góc đối với ngang. + Tầm bay xa: 0 H L x 2v0 sin α v02 sin 2α L = xmax = v0 x .t = v0 cos α . = g g Trong đó: 11
v0 là tốc độ bay ban đầu. α là góc bay. g là gia tốc rơi tự do. L là quãng đường bay xa. Từ công thức này thấy với cùng vận tốc ném thì góc ném là 450 sẽ cho v02 khoảng cách vật bay xa nhất là Lmax = g Nhưng trong thực tế khi học sinh thực hiện đứng ném lựu đạn trúng đích thì quả lựu đạn khi rời tay không đạt được góc độ lý tưởng này,vì phụ thuộc vào nhiều yếu tố như: + Chiều cao cơ thể: tư thế thân người lúc chuẩn bị và ra sức cuối cùng. + Thời điểm lựu đạn rời tay: quá sớm hoặc quá muộn. + cảm giác không gian: khoảng cách đã được quy định. Vì vậy để có thành tích cao trong nội dug đứng ném lựu đạn trúng đích cần phải xác định góc độ bay hợp lý,rèn luyện cảm giác không gian.do đó tôi đã vận dụng các bài tập xác định góc độ bay hợp lý như sau: Dùng 2 cột giăng dây cách vạch giới hạn 5060cm,độ cao phù hợp để khi bàn tay học sinh khi thực hiện ra sức cuối cùng chạm vào thì tay hợp với mặt phẳng nằm ngang một góc độ 45. Cho học sinh thực hiện kỹ thuật đứng ném lựu đạn tại vạch giới hạn,yêu cầu khi tay chạm vào dây thì cho lựu đan rời tay. Di chuyển cột và dây ra xa đặt ở khoảng cách giữa cự ly ném,độ cao của dây 5m đối với nữ và 6m đối với nam. Cho học sinh thực hiện kỹ thuật đứng ném lựu đạn tại vạch giới hạn,yêu cầu ném trúng hoặc sát với vật chuẩn(dây). Sau khi học sinh đã ném 12 lần,hiểu được bài tập thì cho học sinh chơi trò chơi dựa trên bài tập này: chia lớp thành bốn đội thi với nhau sau mỗi lần ném đội nào ném trúng vật chuẩn nhiều nhất thì đội đó thắng,đội thua sẽ phải đi gom lựu đạn về vạch giới hạn cho các đội còn lại. Như vậy khi hình thành được góc độ bay thì học sinh sẽ thực hiện được động tác lựu đạn rời tay dễ dàng hơn,hoàn thiện hơn,ở thời điểm hợp lý hơn,thành tích sẽ cao hơn. c. Xác định hướng ném: Trong kỹ thuật đứng ném lựu đạn trúng đích dù học sinh có thể lực,góc độ bay hợp lý nhưng hướng ném không ổn định thì cũng sẽ ảnh hưởng đến thành tích rất nhiều. Hướng ném không ổn định ở đây là do học sinh khi ra sức cuối cùng bị lệch phải hoặc lệch trái dẫn đến quả lựu đạn 12
sẽ bi lệch so với mục tiêu. Để hướng ném được ổn định tôi cho học sinh tập bài tập sau: * Tập mô phỏng động tác ra sức cuối cùng không có và có lựu đạn. * Tập ném ở khoảng cách gần,xa dần và đúng cự ly. Chú ý: giáo viên cần nhắc nhở,điều chỉnh học sinh khi thực hiện động tác ra sức cuối cùng cổ tay ,khuỷu tay,cánh tay phải tạo thành một đường thẳng hợp với hướng ném. Ngoài các bài tập bổ trợ,phân đoạn thì hoàn thiện kỹ thuật là nội dung quan trọng nhất để phản ánh kết quả của các bài tập bổ trợ và thành tích của động tác. Ngoài ra yếu tố tâm lý cũng ảnh hương đến thành tích. Vì vậy cần phải hoàn thiện kỹ thuật đứng ném lựu đạn trúng đích với sự lặp lại nhiều lần nhằm hình thành kỹ năng động tác. Và tổ chức cho học sinh thi đấu thử để rèn luyện tâm lý,tạo sự tự tin cho học sinh. Lưu ý: Các bài tập phải sử dụng một cách linh hoạt và sáng tạo. Trong mỗi tiết dạy tùy thuộc vào nội dung giảng dạy, đặc điểm, trình độ,thể lực của học sinh các lớp cụ thể khác nhau, tùy thuộc vào điều kiện thực tiễn để vận dụng các bài tập một cách khoa học, phù hợp và đạt hiệu quả cao. III. GIẢI QUYẾT NHIỆM VỤ 2 : Ứng dụng và đánh giá hiệu quả của việc sử dụng các biện pháp và một số bài tập đã lựa chọn vào thực nghiệm giảng dạy nội dung đứng ném lựu đạn trúng đích ở trường THPT. 1. Khảo sát chất lượng học sinh trước khi áp dụng các biện pháp và một số bài tập vào giảng dạy, tập luyện nội dung đứng ném lựu đạn trúng đích. Bảng 1: KHẢO SÁT CHẤT THÀNH TÍCH NỘI DUNG ĐỨNG NÉM LỰU ĐẠN TRÚNG ĐÍCH KHI CHƯA ÁP DỤNG SKKN (Chỉ so sánh kết quả nội dung đứng ném lựu đạn trúng đích của học sinh khối 11 hai năm học trước) TS KẾT QUẢ NỘI DUNG ĐỨNG NÉM LỰU ĐẠN KHỐI 11 NĂM HỌC HS GIỎI % KH Á % TB % YẾU % 2018 2019 282 19 6,7 202 71,6 55 19,5 6 2,1 2019 2020 290 21 7,2 222 76,5 43 14,8 4 1,4 (Trước khi áp dụng sáng kiến) Từ kết quả trên và thông qua quá trình thực nghiệm giảng dạy, học tập của giáo viên và học sinh trong hai năm qua chúng tôi có thể kết luận rằng: Việc dạy và học nội dung đứng ném lựu đạn trúng đích cơ bản đã đáp ứng được yêu cầu và nhiệm vụ đặt ra. Tuy nhiên tỷ lệ học sinh đạt điểm giỏi chưa nhiều, số 13
lượng học sinh đạt điểm trung bình và yếu còn cao. Chưa thực sự tương xứng với những điều kiện về cơ sở vật chất, năng lực người thầy và chất lượng chung của môn học. Nguyên nhân dẫn đến tình trạng trên: Do giáo viên chưa áp dụng các biện pháp dạy học phù hợp để phát huy hết tính độc lập, sáng tạo, tự giác, tích cực của học sinh trong tập luyện. Việc sửa sai của giáo viên cho học sinh chưa kịp thời hoặc chưa tìm ra được phương pháp hiệu quả nhất. Học sinh chưa có phương pháp tập luyện tối ưu trong luyện tập và sửa sai động tác, ý thức tự tập luyện chưa tôt,chưa thật sự chịu khó, chịu khổ trong tập luyện, thời gian tự tập luyện ở nhà chưa nhiều. 2. Chương trình thực nghiệm: Sau khi khảo sát, thống kê chất lượng học sinh nội dung đứng ném lựu đan trúng đích qua 2 năm học một cách chính xác, khách quan. Chúng tôi đã tiến hành áp dụng một số biện pháp và bài tập vào giảng dạy và tập luyện nội dung đứng ném lựu đạn trúng đích trong chương trình GDQP AN của toàn khối 11 ở trường và một số lớp 11 ở hai trường THPT lân cận ở trong huyện. Trong từng tiết học, tùy thuộc đặc điểm, trình độ của từng lớp và từng nhóm học sinh, căn cứ vào thực tiễn việc dạy và học của nhà trường, chúng tôi sử dụng các biện pháp khác nhau, các nhóm bài tập khác nhau cho từng lớp, từng nhóm đối tượng một cách phù hợp và khoa học nhất. Qua quá trình áp dụng các phương pháp dạy học nêu trên vào giảng dạy ở tất cả các tiết thực hành nội dung “đứng ném lựu đạn trúng đích” ở lớp 11, đã phát huy được tính tích cực, tự giác hăng say của học sinh trong tập luyện, đem lại hứng thú cho cả người học lẫn người dạy, giờ dạy trở nên sinh động, sôi nổi có kết quả cao. Hiệu quả học tập nội dung đứng ném lựu đạn trúng đích của học sinh thể hiện rõ thông qua bảng thống kê kết quả học nội dung đứng ném lựu đạn trúng đích năm học 2020 2021 và biểu đồ so sánh kết quả học tập điều lệnh đội ngũ so với năm học 2018 2019, năm học 2019 20120 như sau. Bảng 2: CHẤT LƯỢNG SAU KHI ÁP DỤNG SKKN VÀO GIẢNG DẠY ( kết quả học sinh khối 11 riêng nội dung đứng ném lựu đạn trúng đích, năm học 2020 2021) KẾT QUẢ NỘI DUNG ĐỨNG NÉM LỰU ĐẠN KHỐI 11 TS NĂM HỌC HS GIỎI % KH Á % TB % YẾU % 14
2020 – 2021 314 56 17,8 244 77,7 13 4,1 1 0,3 Từ số liệu ở bảng 1,2 chúng ta thấy: → Tỷ lệ loại giỏi: Tỷ lệ học sinh đạt điểm giỏi tăng lên đáng kể. So với năm học 2018 2019 tăng 11,1%. So với năm học 2019 2020 tăng 10,6%. → Tỷ lệ loại TB: Tỷ lệ học sinh đạt điểm trung bình giảm. So với năm học 2018 2019 giảm 15,4 %. So với năm học 2019 2020 giảm 10,7 %. → Tỷ lệ loại Yếu: Tỷ lệ học sinh đạt điểm loại yếu giảm. So với năm học 2018 2019 giảm 1,8%. So với năm học 2019 2020 giảm 1,1 %. Sau khi áp dụng SKKN vào giảng dạy và tập luyện, thông qua hội thao, kiểm tra đánh giá kết quả học tập của học sinh chúng tôi nhận thấy rằng: Học sinh hiểu sâu sắc về ý nghĩa, mục đích và yêu cầu của nội dung đứng ném lựu đạn trúng đích, tích cực, tự giác và sáng tạo trong tập luyện. Thực hiện đúng kỹ thuật,phối hợp lực tốt,xác định được góc độ bay hợp lý và hướng ném ổn định. KẾT QUẢ THỰC NGHIỆM TẠI CÁC TRƯỜNG THPT TRÊN ĐỊA BÀN HUYỆN YÊN THÀNH Chương trình thực nghiệm áp dụng giảng dạy tại hai trường THPT trên địa huyện yên thành,một trường thực nghiệm 3 lớp gồm 11A1, 11A2 và 11a3 với tổng 118 học sinh. Sau thực nghiệm, thành tích nội dung “Đứng ném lựu đạn trúng đích” của 3 lớp nêu trên đạt kết quả cao hơn rất nhiều so với 3 lớp khác không áp dụng thực nghiệm thể hiện qua bảng thống kê sau: BẢNG THỐNG KÊ KẾT QUẢ HỌC TẬP CỦA HỌC SINH NĂM LỚP TS KẾT QUẢ NỘI DUNG ĐỨNG NÉM LỰU ĐẠN HỌC HS G % KH % TB % YẾU % 11A1 11A2 118 21 17,8% 86 72,9% 10 8,5% 1 0,8% 15
2020 11A3 – 11A4 2021 11A5 116 6 5,2% 72 62,1% 28 24,1% 10 8,6% 11A6 Tại một trường khác,chương trình thực nghiệm áp dụng giảng dạy 2 lớp gồm 11A1, 11A6 với tổng số 78 học sinh. Sau thực nghiệm, kết quả nội dung “đứng ném lựu đạn trúng đích” của 2 lớp nêu trên đạt kết quả cao hơn rất nhiều so với 2 lớp 11A3 và 11A5 thể hiện qua bảng thống kê và biểu đồ sau BẢNG THỐNG KÊ KẾT QUẢ HỌC TẬP CỦA HỌC SINH NĂM LỚP TS KẾT QUẢ NỘI DUNG ĐỨNG NÉM LỰU ĐẠN HỌC HS G % KH % TB % YẾU % 11A1 11A6 78 13 16,6% 54 69,2% 10 12,8% 1 1,2% 2020 11A3 – 75 4 5,3% 43 57,3% 20 26,7% 8 10,7% 2021 11A5 MỘT SỐ HÌNH ẢNH HOẠT ĐỘNG TẬP LUYỆN NỘI DUNG ĐỨNG NÉM LỰU ĐẠN CỦA HỌC SINH 16
Ảnh 1: Đội hình giới thiệu kỹ thuật Ảnh 2: Tại chỗ thực hiện kỹ thuật không có lựu đạn 17
Ảnh 3: Tại chỗ thực hiện kỹ thuật không có lựu đạn 18
Ảnh 4: Tại chỗ thực hiện kỹ thuật không có lựu đạn Ảnh 5: Bài tập thể lực: nằm sấp chống đẩy 19
Ảnh 6: Bài tập thể lực: tại chỗ bật nhảy Ảnh 7: Bài tập xác định góc độ bay của lựu đạn(ném vào vật chuẩn) 20