Sáng kiến kinh nghiệm THPT: Một số biện pháp giáo dục kĩ năng sống đối với học sinh tại trường THPT Diễn Châu 5 – Diễn Châu – Nghệ An

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:89

Thêm vào BST

Báo xấu

9
lượt xem 3
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Mục đích nghiên cứu sáng kiến nhằm đề ra một số biện pháp giáo dục kỹ năng sống cho học sinh THPT nhằm nâng cao hiệu quả công tác giáo dục kỹ năng sống đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Sáng kiến kinh nghiệm THPT: Một số biện pháp giáo dục kĩ năng sống đối với học sinh tại trường THPT Diễn Châu 5 – Diễn Châu – Nghệ An

SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO NGHỆ AN TRƯỜNG THPT DIỄN CHÂU 5 ----------  --------- SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM Đề tài MỘT SỐ BIỆN PHÁP GIÁO DỤC KỸ NĂNG SỐNG ĐỐI VỚI HỌC SINH TẠI TRƯỜNG THPT DIỄN CHÂU 5 - DIỄN CHÂU - NGHỆ AN Lĩnh vực: Kỹ năng sống Nhóm người thực hiện: Tạ Hữu Hà -Trường THPT Diễn Châu 5 SĐT: 0914767706 Email: tahuuhadc5@gmail.com Hoàng Thị Tuyên – Trường THPT Diễn Châu 5 SĐT: 0945598477 Email: hoangkhtuyendc5@gmail.com Năm thực hiện: 2022 - 2023 Nghệ An, tháng 03/202 0
MỤC LỤC Phần I. Đặt vấn đề………………………………………………………………….4 I. Lí do chọn đề tài………………………………………………………………….4 II. Mục đích nghiên cứu……………………………………………………………4 III. Đối tượng, phạm vi nghiên cứu……………………………………………….. 4 IV. Nhiệm vụ nghiên cứu…………………………………………………………..4 V. Phương pháp nghiên cứu………………………………………………………..5 1. Nhóm phương pháp nghiên cứu lí thuyết………………………………………..5 2. Nhóm phương pháp nghiên cứu thực tiễn……………………………………….5 VI. Những điểm mới của đề tài…………………………………………………….5 Phần II. Nội dung nghiên cứu………………………………………………………5 Chương I. Cơ sở lí luận và thực tiễn về giáo dục kỹ năng sống ở trường THPT…..5 1. Cơ sở lí luận……………………………………………………………………...5 1. Kỹ năng sống là gì?...............................................................................................5 2. Tầm quan trọng của việc giáo dục kỹ năng sống cho học sinh THPT…………..6 3. Mối quan hệ giữa kỹ năng sống và bản năng con người………………………...8 4. Những kỹ năng sống cần được giáo dục và rèn luyện đối với học sinh THPT….8 II. Thực trạng về kỹ năng sống của học sinh THPT………………………………..9 1. Thực trạng chung………………………………………………………………...9 2. Thực trạng về kỹ năng sống của học sinh trường THPT Diễn Châu 5………...10 2.1. Đặc điểm dân cư trên địa bàn trường THPT Diễn Châu 5…………………...10 2.2. Thực trạng về kỹ năng sống của học sinh trường THPT Diễn Châu 5……....11 2.3. Thực trạng về giáo dục kỹ năng sống cho học sinh trung học phổ thông……16 3. Thuận lợi và khó khăn về hoạt động giáo dục kỹ năng sống đối với học sinh trường THPT Diễn Châu 5………………………………………………..............16 Chương II. Một số biện pháp giáo dục kỹ năng sống thông qua hoạt động giáo dục ở trường THPT đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục……………………………….17 I. Một số biện pháp giáo dục kỹ năng sống thông qua hoạt động giáo dục của nhà trường……………………………………………………………………………..17 1. Giáo dục kỹ năng sống thông qua hoạt động chào cờ đầu tuần………………..17 2. Giáo dục kỹ năng sống thông qua các hoạt động tuyên truyền, phổ biến giáo dục pháp luật…………………………………………………………………………..19 1
3. Giáo dục kĩ năng sống thông qua hoạt động trải nghiệm, hướng nghiệp và dã ngoại………………………………………………………………………………20 4. Giáo dục kĩ năng sống thông qua hoạt động thiện nguyện, nhân đạo…..……...21 5. Giáo dục kĩ năng sống thông qua giờ sinh hoạt lớp……………………………23 6. Giáo dục kĩ năng sống thông qua hình thức sinh hoạt câu lạc bộ……………...25 7. Giáo dục kĩ năng sống thông qua công tác lao động…………………………...27 8. Giáo dục kĩ năng sống thông qua lồng ghép vào chương trình giáo dục chính khoá……………………………………………………………………………….30 9. Giáo dục kĩ năng sống thông qua hoạt động đối thoại học đường……………..31 10. Giáo dục kĩ năng sống thông qua hoạt động tiếp cận khoa học – kĩ thuật……34 11. Giáo dục kĩ năng sống thông qua hoạt động văn hoá, văn nghệ, thể dục thể thao………………………………………………………………………………..35 II. Hiệu quả đề tài sáng kiến kinh nghiệm………………………………………...37 1. Kết quả đạt được và nguyên nhân……………………………………………...37 2. Tồn tại và nguyên nhân………………………………………………………...40 III. Bài học kinh nghiệm…………………………………………………………..40 IV. Phạm vi ứng dụng của đề tài………………………………………………….41 V. Mức độ vận dụng………………………………………………………………41 Phần III. Kết luận và kiến nghị…………………………………………..………..41 I. Kết luận……………………………………………………………………..…..41 II. Kiến nghị…………………………………………………………………..…..42 1. Đối với UBND Tỉnh Nghệ An……………………………………………...….42 2. Đối với Sở giáo dục và đào tạo Nghệ An…………………………………..…..42 3. Đối với các trường THPT…………………………………………………..…..42 4. Đối với giáo viên THPT……………………………………………………..…42 DANH MỤC THAM KHẢO PHỤ LỤC 2
DANH MỤC CHỮ CÁI VIẾT TẮT TT Viết tắt Viết đầy đủ 1 GD ĐT Giáo dục đào tạo 2 THPT Trung học phổ thông 3 KNS Kĩ năng sống 4 XHCN Xã hội chủ nghĩa 5 BGD ĐT Bộ giáo dục đào tạo 6 NXB Nhà xuất bản 7 TT Trung tâm 8 GVCN Giáo viên chủ nhiệm 9 NQ-TW Nghị quyết Trung ương 10 CLB Câu lạc bộ 11 TDTT Thể dục thể thao 12 CSVC Cơ sở vật chất 13 UBND Uỷ ban nhân dân 14 NXBGD Nhà xuất bản giáo dục 15 ĐHQG Đại học Quốc gia 16 TNST Trải nghiệm sáng tạo 17 HĐNK Hoạt động ngoại khoá 18 SGK Sách giáo khoa 19 PH Phụ huynh 20 HS Học sinh 21 TNST Trải nghiệm sáng tạo 3
PHẦN I. ĐẶT VẤN ĐỀ I. Lí do chọn đề tài Ngày nay, trước yêu cầu về nguồn nhân lực phục vụ sự nghiệp công nghiệp hoá – hiện đại hoá đất nước và hội nhập quốc tế, ngành giáo dục và toàn xã hội cần phải có những bước tiến mạnh mẽ nhằm giúp người học phát triển toàn diện về đạo đức, trí tuệ, thể chất, thẩm mĩ và các kĩ năng cơ bản để đáp ứng với những yêu cầu mới. Tuy nhiên, trong những năm gần đây, trong bối cảnh kinh tế thị trường, trong sự phát triển mạnh mẽ của khoa học kĩ thuật, sự phát triển các dịch vụ internet, sự giao lưu và hội nhập, bên cạnh những thời cơ là những thách thức không nhỏ. Một vấn đề gây nhiều nỗi lo cho các gia đình, nhà trường và xã hội là đạo đức, nhân cách, lối sống của nhiều thanh, thiếu niên xuống cấp nghiêm trọng, tình trạng trẻ vị thành niên phạm tội có xu hướng gia tăng. Có nhiều nguyên nhân dẫn đến tình trạng trên nhưng theo các chuyên gia giáo dục, nguyên nhân sâu xa là do các em thiếu kỹ năng sống. Trước thực tế này, Đảng, Nhà nước, ngành GD – ĐT đã có những định hướng tích cực để đưa giáo dục kỹ năng sống vào các nhà trường nhằm góp phần nâng cao định hướng giá trị và tạo lập hành vi phù hợp với lứa tuổi thanh, thiếu niên. Bắt đầu từ năm học 2009 -2010, Bộ Giáo dục – Đào tạo đã đưa vấn đề giáo dục kỹ năng sống học sinh vào chỉ thị thực hiện nhiệm vụ năm học của các cấp, bậc học. Tuy nhiên, do nhiều nguyên nhân khác nhau nên việc hướng dẫn, tổ chức hoạt động giáo dục kỹ năng sống còn nhiều hạn chế. Chính vì lẽ đó, theo chương trình giáo dục phổ thông mới (giáo dục phổ thông 2018), việc hình thành các giá trị đạo đức, nhân cách, kỹ năng sống thông qua các hoạt động giáo dục tại nhà trường là rất cần thiết cho học sinh nói chung và học sinh THPT nói riêng, nhằm tạo điều kiện, cơ hội để các em phát huy khả năng của bản thân trong thời đại 4.0. Từ thực tiễn công tác quản lí và công tác chủ nhiệm, chúng tôi xin chia sẽ đề tài sáng kiến kinh nghiệm “Một số biện pháp giáo dục kĩ năng sống đối với học sinh tại trường THPT Diễn Châu 5 – Diễn Châu – Nghệ An” thông qua hoạt động giáo dục tại nhà trường. Góp phần giáo dục học sinh trở thành những con người toàn diện, năng động, sáng tạo, hòa nhập cùng cộng đồng, có ích cho gia đình và xã hội. II. Mục đích nghiên cứu Đề ra một số biện pháp giáo dục kỹ năng sống cho học sinh THPT nhằm nâng cao hiệu quả công tác giáo dục kỹ năng sống đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục. III. Đối tượng, phạm vi nghiên cứu Một số biện pháp giáo dục kỹ năng sống cho học sinh tại trường THPT. Địa bàn: Trường THPT Diễn Châu 5 IV. Nhiệm vụ nghiên cứu 4
- Hệ thống hóa cơ sở lí luận của công tác giáo dục kỹ năng sống. - Đánh giá thực trạng công tác giáo dục kỹ năng sống thông qua một số hoạt động giáo dục của trường THPT Diễn Châu 5 từ năm học 2020- 2021 đến nay. - Đề xuất một số giải pháp trong công tác giáo dục kỹ năng sống tại trường trung học phổ thông hiện nay và trong thời gian tới. V. Phương pháp nghiên cứu 1. Nhóm phương pháp nghiên cứu lí thuyết 2. Nhóm phương pháp nghiên cứu thực tiễn VI. Những điểm mới của đề tài - Trong quá trình tìm hiểu, nghiên cứu, chúng tôi nhận thấy đề tài về biện pháp giáo dục kỹ năng sống đã có một số tác giả viết nhưng đều ở phạm vi hẹp trong công tác giáo dục kỹ năng sống cho học sinh. Trong đề tài nghiên cứu, chúng tôi đề xuất biện pháp giáo dục kỹ năng sống ở mức độ khái quát hơn và có minh chứng kèm theo. - Đề tài có khả năng vận dụng vào thực tiễn quản lí và thực hiện công tác giáo dục kỹ năng sống tại các trường phổ thông, góp phần quan trọng nhằm thúc đẩy đổi mới chương trình giáo dục phổ thông 2018. PHẦN II. NỘI DUNG NGHIÊN CỨU Chương I. Cơ sở lí luận và thực tiễn về giáo dục kỹ năng sống ở trường THPT I. Cơ sở lí luận 1. Kỹ năng sống là gì? Theo WHO (1993): Kỹ năng sống là năng lực tâm lý xã hội, là khả năng ứng phó một cách có hiệu quả với những yêu cầu và thách thức của cuộc sống. Đó cũng là khả năng của một cá nhân duy trì một trạng thái khỏe mạnh về mặt tinh thần, biểu hiện qua các hành vi phù hợp và tích cực khi tương tác với người khác, với nền văn hóa và môi trường xung quanh. Năng lực tâm lý xã hội có vai trò quan trọng trong việc phát huy sức khỏe theo nghĩa rộng nhất về thể chất, tinh thần và xã hội. Kỹ năng sống là khả năng thể hiện, thực thi năng lực tâm lý xã hội này. Theo UNICEF (1995): Kỹ năng sống là khả năng phân tích tình huống và ứng xử, khả năng phân tích các ứng xử và khả năng tránh được các tình huống. Các kỹ năng sống nhằm giúp chúng ta chuyển dịch kiến thức “cái chúng ta biết” và thái độ, giá trị “cái chúng ta nghĩ, cảm thấy, tin tưởng” thành hành động thực tế “làm gì và làm cách nào” là tích cực nhất và mang tính chất xây dựng. UNESO (2003) quan niệm: Kỹ năng sống là năng lực cá nhân để thực hiện đầy đủ các chức năng và tham gia vào cuộc sống hằng ngày. Đó là khả năng làm cho hành vi và sự thay đổi của mình phù hợp với cách ứng xử tích cực giúp con người 5
có thể kiểm soát, quản lý có hiệu quả các nhu cầu và những thách thức trong cuộc sống hằng ngày. Theo UNESCO, kỹ năng sống gắn với 4 trụ cột của giáo dục bao gồm các nội dung sau: + Học để biết: Gồm các kỹ năng tư duy như tư duy phê phán, tư duy sáng tạo, ra quyết định, giải quyết vấn đề, nhận thức được hậu quả. + Học để làm: Bao gồm các kỹ năng thực hiện công việc và nhiệm vụ như kỹ năng đặt mục tiêu, đảm nhận trách nhiệm … + Học để làm người: Gồm các kỹ năng như ứng phó với căng thẳng, kiểm soát cảm xúc, tự nhận thức, tự tin… + Học để chung sống: Gồm các kỹ năng xã hội như giao tiếp, thương lượng, tự khẳng định, hợp tác, làm việc theo nhóm, thể hiện sự cảm thông… Theo nhóm biên soạn tài liệu giáo dục kỹ năng sống của Vụ giáo dục thể chất mà chủ biên là Nguyễn Võ Kỳ Anh thì: “Kỹ năng sống là khả năng có được những hành vi thích nghi và tích cực, cho phép chúng ta xử trí một cách có hiệu quả các đòi hỏi và thử thách của cuộc sống thường ngày”. Như vậy có thể thấy rằng có nhiều nhiều quan niệm khác nhau về khái niệm kỹ năng sống, tuy nhiên theo một cách khái quát nhất ta có thể hiểu kỹ năng sống là kỹ năng tự quản lý bản thân và kỹ năng xã hội cần thiết để cá nhân tự lực trong học tập, làm việc và trong cuộc sống một cách hiệu quả. Hay nói cách khác, kỹ năng sống là khả năng làm chủ bản thân, khả năng ứng xử phù hợp với những người khác, với xã hội, khả năng ứng phó tích cực trước các tình huống của cuộc sống của mỗi người. 2. Tầm quan trọng của việc giáo dục kỹ năng sống cho học sinh THPT Giáo dục kỹ năng sống cho học sinh THPT có vai trò rất quan trọng, bởi lẽ, kĩ năng sống thúc đẩy sự phát triển cá nhân và xã hội. Giáo dục kỹ năng sống là yêu cầu cấp thiết đối với thế hệ trẻ và nhằm thực hiện yêu cầu đổi mới giáo dục phổ thông. 2.1. Kỹ năng sống thúc đẩy sự phát triển cá nhân và xã hội Có thể nói, kỹ năng sống chính là “nhịp cầu” giúp con người biến kiến thức thành thái độ, hành vi, thói quen tích cực, lành mạnh. Học sinh được nhà trường trang bị kiến thức văn hóa, nếu được trang bị kỹ năng sống phù hợp sẽ luôn vững vàng trước những khó khăn, thử thách. Biết ứng xử, giải quyết vấn đề một cách tích cực và phù hợp, các em sẽ thành công hơn trong cuộc sống, luôn yêu đời và làm chủ cuộc sống của chính mình. Không những thúc đẩy sự phát triển cá nhân, kỹ năng sống còn thúc đẩy sự phát triển của xã hội. Việc giáo dục kỹ năng sống cho học sinh THPT sẽ thúc đẩy những hành vi mang tính xã hội tích cực, giúp nâng cao chất lượng cuộc sống cá nhân và cộng đồng. 2.2. Giáo dục kỹ năng sống là yêu cầu cấp thiết đối với học sinh THPT 6
Học sinh THPT là lứa tuổi đang hình thành những giá trị nhân cách giàu ước mơ, ham hiểu biết, thích tìm tòi, khám phá. Tuy vậy các em còn thiếu hiểu biết sâu sắc về xã hội, còn thiếu kinh nghiệm sống nên dễ bị kích động, dễ bị lôi kéo. Đặc biệt, trong bối cảnh hội nhập quốc tế và cơ chế thị trường hiện nay, các em thường xuyên phải đương đầu với những khó khăn, thách thức, những áp lực tiêu cực…Nếu thiếu kỹ năng sống, các em dễ bị rơi vào những hành vi tiêu cực, bạo lực, vào lối sống ích kỉ, thực dụng, dễ bị phát triển lệch lạc về nhân cách. 2.3. Giáo dục kỹ năng sống nhằm thực hiện yêu cầu đổi mới giáo dục phổ thông Hiện nay, mục tiêu giáo dục phổ thông chuyển từ chủ yếu trang bị kiến thức cho học sinh sang trang bị những năng lực cần thiết cho các em. Đặc biệt là năng lực hành động, năng lực thực tiễn. Giáo dục kỹ năng sống cho học sinh THPT, với bản chất là hình thành và phát triển cho các em khả năng làm chủ bản thân, khả năng ứng phó tích cực trước các tình huống của cuộc sống. Như vậy, giáo dục kỹ năng sống rất phù hợp với mục tiêu đổi mới giáo dục phổ thông hiện nay. Nền giáo dục XHCN mang tính nhân văn cao cả, mục đích của nhà trường là giáo dục học sinh toàn diện: học để làm người có đạo đức, nhân cách tốt, có văn hóa và kỹ năng để lập thân, lập nghiệp, dựng xây đất nước. Học sinh phổ thông có độ tuổi từ 12 - 18, độ tuổi vị thành niên. Ở lứa tuổi này các em có nhiều thay đổi, đó là thay đổi tâm sinh lý, tình cảm và các mối quan hệ xã hội. Một mặt, các em vẫn muốn níu kéo những ký ức của tuổi thơ, muốn được nâng niu chiều chuộng cùng với suy nghĩ và cách ứng xử vụng dại của thời thơ bé, mặt khác lại muốn khẳng định mình là người lớn. Vì thế bản thân các em có nhiều mâu thuẫn, nhiều suy nghĩ phức tạp trong nội tâm về các mối quan hệ xung quanh cần giải quyết. Do chưa có kỹ năng sống nên các em gặp nhiều khó khăn, rắc rối, đôi khi phải gánh chịu những hậu quả không như mong muốn bởi chưa tìm ra phương hướng giải quyết đúng đắn và thông minh nhất. Về phương diện xã hội: Các em bắt đầu có ý thức, nhận thức về cuộc sống, nhu cầu kết bạn phát triển mạnh, các mối quan hệ mở rộng, thích tham gia các hoạt động xã hội, thích đi đây đi đó để mở rộng tầm nhìn, thích khẳng định mình là người lớn. Trong lĩnh vực tình cảm: Cường độ những rung động tình cảm ngày càng cao nhưng chưa có sự kiểm soát chặt chẽ của lý trí dễ rơi vào tình trạng cảm tính đơn thuần, cảm xúc tùy hứng nhất thời xuất hiện nhiều, khó kiềm chế dễ dẫn đến sai lầm. Độ tuổi học sinh THPT là độ tuổi muốn khẳng định “Cái tôi cá nhân” nên có nhu cầu tự khẳng định mình rất cao thể hiện ở chỗ: Không muốn tham gia vào những sinh hoạt bó buộc của gia đình, muốn có quyền riêng tư, thích tranh luận và hay bình luận nhận xét đánh giá về người khác ... ngại tiếp xúc và chia sẻ với người lớn, người thân, hay giấu kín những khó khăn, vấp ngã của bản thân mình. 7
Chính vì những đặc điểm trên nên trong các mối quan hệ đa chiều với bạn bè, với người yêu, với thầy cô, với người thân và bố mẹ … đặc biệt trong môi trường xã hội phức tạp xuất hiện nhiều tình huống khó xử, nhiều cám dỗ. Các em dễ rơi vào lúng túng, bế tắc, thất bại, dễ chán nản, mệt mỏi bi quan mất phương hướng … dễ dẫn đến những suy nghĩ và hành động tiêu cực. Mặt khác trong nhiều nhà trường hiện nay, tình trạng chú trọng nhiều đến việc dạy chữ, nặng về quan niệm học để thi đỗ đạt, chạy theo bằng cấp, chạy theo thành tích nên việc rèn luyện kỹ năng sống chưa được quan tâm đúng mức, học sinh thiếu thực tế và thiếu trải nghiệm. Chính vì vậy học sinh phổ thông hạn chế rất nhiều trong giao tiếp ứng xử, xử lý các tình huống trong học tập, trong cuộc sống. Để giúp các em đứng vững trước những thay đổi phức tạp và nhiều thử thách trong giai đoạn này chúng ta cần trang bị cho các em kỹ năng sống. Kỹ năng sống là tập hợp các hành vi tích cực và khả năng thích nghi của mỗi cá nhân đối phó hiệu quả với các nhu cầu và thách thức của đời sống hàng ngày. Đó là tập hợp các kỹ năng mà con người tiếp thu qua giáo dục hoặc trải nghiệm trực tiếp được dùng để xử lý các vấn đề thường gặp trong cuộc sống. Kỹ năng sống có chức năng mang lại hạnh phúc và hỗ trợ các cá nhân trở thành người tích cực và có ích trong cộng đồng. 3. Mối quan hệ giữa kỹ năng sống và bản năng con người Từ khi lọt lòng mẹ, con trẻ cũng đã có những mầm mống, những tiền đề của kĩ năng nhận thức bản thân, lựa chọn, phán đoán... nhưng ở dạng bản năng, chưa có ý thức. Trong quá trình trưởng thành, bằng tri thức và trải nghiệm của đời sống, bằng rèn luyện và tự rèn luyện; những mầm mống và tiền đề ấy được nâng lên và trở thành năng lực,khả năng thực hiện hành động hay ứng xử tích cực, có ý thức, có tính mục đích, vì cộng đồng. 4. Những kỹ năng sống cần được giáo dục và rèn luyện đối với học sinh THPT. Việc giáo dục kỹ năng sống cho học sinh ngày càng trở nên cấp thiết khi mà xã hội hiện đại đang tác động tới các em từ quá nhiều phía. Bên cạnh các kiến thức được học ở trường, có rất nhiều kỹ năng sống mà các em cần phải rèn luyện để hoàn thiện bản thân. - Kỹ năng tự phục vụ bản thân - Kỹ năng đặt mục tiêu - Kỹ năng quản lý thời gian hiệu quả - Kỹ năng điều chỉnh và quản lý cảm xúc - Kỹ năng tự nhận thức và đánh giá bản thân - Kỹ năng giao tiếp và ứng xử - Kỹ năng hợp tác và chia sẻ 8
- Kỹ năng thể hiện tự tin trước đám đông - Kỹ năng xác định giá trị. - Kỹ năng ứng phó với căng thẳng - Kỹ năng lắng nghe tích cực - Kỹ năng thể hiện sự cảm thông - Kỹ năng thương lượng. - Kỹ năng giải quyết mâu thuẫn. - Kỹ năng tư duy phê phán, đánh giá. - Kỹ năng tìm kiếm sự hỗ trợ. - Kỹ năng tư duy sáng tạo - Kỹ năng ra quyết định - Kỹ năng giải quyết vấn đề - Kỹ năng kiên định - Kỹ năng đảm nhận trách nhiệm - Kỹ năng tìm kiếm và xử lý thông tin - Kỹ năng sinh tồn, xử lý các tai nạn bất thường - Kỹ năng tự vệ, kiến thức giới tính II. Thực trạng về kỹ năng sống của học sinh THPT 1. Thực trạng chung Giáo dục THPT nước ta hiện nay chủ yếu đang chú trọng đến hai trụ cột đầu của giáo dục là học để biết và học để làm. Ở môi trường THPT, do áp lực thi cử, do áp lực vào Đại học nên khá nhiều học sinh có xu hướng học lệch, nhiều học sinh thiếu kiến thức xã hội, thờ ơ thậm chí vô cảm trước nỗ đau mất mát của đồng loại, thiếu tính sáng tạo và thiếu khả năng thích ứng với tình huống thực tiễn. Bên cạnh đó, một bộ phận học sinh hiện nay bị khủng hoảng nghiêm trọng về niềm tin, về lí tưởng sống cũng như chuẩn mực đạo đức, thiếu kỹ năng sống. Thực trạng này dẫn tới: - Học sinh vô lễ với giáo viên - Tình trạng bạo lực học đường - Học sinh vi phạm pháp luật, vi phạm luật an toàn giao thông - Học sinh sa vào thế giới ảo với các trò chơi trực tuyến - Một số học sinh hút thuốc, sử dụng thuốc lá điện tử, uống rượu bia - Thiếu ý thức bảo vệ cơ sở vật chất, giữ vệ sinh môi trường… 9
- Hạn chế về kỹ năng giao tiếp - Thiếu kỹ năng hợp tác, làm việc nhóm… Vì vậy, việc giáo dục kỹ năng sống cho học sinh phổ thông rất quan trọng nhằm trang bị cho các em những kỹ năng cần thiết để có thể phát huy những ưu thế của mình, thích ứng với những yêu cầu ngày càng cao của xã hội luôn biến động và phát triển, đồng thời khắc phục về tình trạng “nặng về dạy chữ, nhẹ về dạy người” – một thực tế đang tồn tại ở nhiều trường phổ thông hiện nay. Giáo dục kỹ năng sống thông qua các hoạt động chào cờ đầu tuần, sinh hoạt cuối tuần, sinh hoạt 15 phút đầu giờ, thông qua công tác lao động, qua hoạt động trải nghiệm … sẽ tạo cơ hội để học sinh rèn luyện và phát triển nhân cách, kĩ năng, đồng thời giúp các em có cơ hội tham gia các hoạt động cộng đồng và hoạt động hướng nghiệp sau này. Theo một nghiên cứu mới được ngành giáo dục công bố, có trên 95% các em nhận thức chưa đúng về kỹ năng sống; 77,7% chưa bao giờ được đào tạo, tập huấn về kỹ năng sống; 76,4% trả lời rất cần được tập huấn kiến thức về kỹ năng sống. Hầu hết các em lúng túng khi trả lời hoặc chưa biết cách xử lý các tình huống thường gặp trong cuộc sống hàng ngày. Kết quả này cho thấy, việc giáo dục kỹ năng sống cho học sinh ngày càng trở nên cấp thiết nhằm góp phần đào tạo “con người mới” với đầy đủ “đức, trí, thể, mỹ”, “nhân, lễ, nghĩa, trí, tín” hay “nhân, nghĩa, trí, dũng, liêm”. Nhưng việc giáo dục kỹ năng sống cho học sinh phải phù hợp với lứa tuổi, cấp học, văn hóa của từng vùng, sao cho học sinh cảm thấy gần gũi với cuộc sống của bản thân, gia đình, nhà trường và xã hội, chứ không chỉ trên sách vở hay những lời nói suông. 2. Thực trạng về kỹ năng sống của học sinh trường THPT Diễn Châu 5 2.1. Đặc điểm dân cư trên địa bàn trường THPT Diễn Châu 5 Diễn Châu là huyện có đời sống kinh tế tương đối phát triển ở tỉnh Nghệ An. Con người Diễn Châu cần cù, chịu khó và có tính sáng tạo cao. Một số xã ở Diễn Châu có kinh tế thuộc diện điển hình trong tỉnh như: Diễn Hồng, Diễn Tháp, Diễn Xuân, Diễn Hạnh, Diễn Yên, Diễn Kỷ do biết làm giàu từ sản xuất nông nghiệp, buôn bán và xuất khẩu lao động… Bên cạnh đó, còn một số xã kinh tế chậm phát triển do thuần túy chỉ sản xuất nông nghiệp, những xã này thuộc phần lớn ở vùng nam Diễn Châu, nơi địa bàn trường THPT Diễn châu 5 đóng gồm các xã Diễn Cát, Diễn Lợi, Diễn An, Diễn Trung, Diễn Thịnh, Diễn Tân, Diễn Lộc, Diễn Thọ. Người dân vùng này cần cù, chịu khó nhưng không năng động như người dân ở vùng bắc Diễn Châu, thu nhập của người dân thấp, đời sống kinh tế gặp nhiều khó khăn, từ đó nhận thức về sự học cũng có phần hạn chế. Những năm gần đây, do kinh tế thế giới và trong nước có nhiều khó khăn vì thiên tai, dịch bệnh và chiến tranh, nhiều sinh viên tốt nghiệp ra trường không có việc làm nên đã ảnh hưởng tiêu cực đến suy nghĩ của phụ huynh học sinh 10
về sự học. Có khá nhiều gia đình cho con bỏ học từ lớp 9 hoặc định hướng cho con học xong cấp 3 thì đi công ty hoặc xuất khẩu lao động. Hệ lụy của suy nghĩ này là thanh niên ở những xã này ít có công việc ổn định, thu nhập thấp, các tệ nạn xã hội trong vùng nhiều. Cũng do vùng này chủ yếu sản xuất nông nghiệp, ít giao tiếp nên con người thiếu linh hoạt, kĩ năng sống bị hạn chế nhiều. 2.2. Thực trạng về kỹ năng sống của học sinh trường THPT Diễn Châu 5 Thời gian qua, dù giáo dục kỹ năng sống được quan tâm nhưng hiệu quả vẫn còn nhiều hạn chế. Thực tế cho thấy tình trạng nhiều học sinh yếu về kỹ năng sống biểu hiện qua hành vi như: ứng xử thiếu văn hóa trong giao tiếp; thiếu lễ độ với thầy cô giáo, cha mẹ và người lớn tuổi; chưa có ý thức bảo vệ môi trường, giữ gìn vệ sinh công cộng, gây phiền hà cho người khác khi sử dụng điện thoại, gây gỗ đánh nhau, vi phạm luật an toàn giao thông… Những tồn tại, hạn chế của học sinh hiện nay cũng là tồn tại hạn chế của học sinh trường THPT Diễn Châu 5. Trước khi thực hiện đề tài để vận dụng vào việc giáo dục kỹ năng sống cho học sinh nhà trường, chúng tôi đã tiến hành khảo sát đối với 120 em học sinh ở 3 khối lớp 10, 11, 12 của nhà trường ở một số nội dung qua các phiếu điều tra sau: Phiếu điều tra 1. Ý kiến trả lời của học sinh TT Nội dung khảo sát Có Đôi khi Không SL % SL % SL % 1 Khi ngủ dậy, em có tự xếp chăn, màn, 45 37.5 27 22.5 48 40.0 dọn dường, chiếu? 2 Em có tự giặt, là quần áo cho bản thân 52 43.3 17 14.2 51 42.5 không? 3 Em có tự mua (may) quần áo, đồ dùng 42 35.0 26 21.7 52 43.3 cho bản thân không? 4 Em có mơ ước vào Đại học, Cao đẳng 85 70.8 21 17.5 14 11.7 hay đi du học? 5 Khi bài kiểm tra bị điểm kém, em có 102 85.0 16 13.3 2 1.7 thấy xấu hổ với bạn bè? 6 Khi gặp thầy cô và người quen biết lớn 47 39.2 55 45.8 18 15.0 tuổi hơn, em có chào hỏi? 11
7 Theo em kỹ năng giao tiếp tốt có thuận 112 93.3 8 6.7 0 0.0 lợi cho bản thân không? 8 Khi bạn bè trong lớp gặp khó khăn hoạn 57 47.5 32 26.7 31 25.8 nạn, em có sẵn sàng giúp đỡ? 9 Khi phát biểu trước lớp, em có tự tin ? 35 29.2 37 30.8 48 40.0 10 Em có xây dựng thời gian biểu cho việc 42 35.0 35 29.2 43 35.8 học tập ở nhà? Phiếu điều tra 2 Ý kiến trả lời của học sinh TT Nội dung khảo sát Có Đôi khi Không SL % SL % SL % 1 Trong khi tranh luận em lỡ xúc phạm 27 22.5 57 47.5 36 30 bạn, em có xin lỗi bạn? 2 Khi giải một bài toán mà mãi không 25 20.8 52 43.3 43 35.9 được, em có nhờ thầy (hoặc bạn) hướng dẫn? 3 Tham gia giao thông bằng xe máy điện, 27 22.5 65 54.2 28 23.3 xe đạp điện, em có đội mũ bảohiểm? 4 Em có cảm giác bức bối vì bị bố mẹ và 120 100 0 0 0 0 thầy cô giám sát chặt chẻ không? 5 Em có góp ý với nhà trường đổi mới các 12 10.0 55 45.8 53 44.2 hoạt động tập thể cho học sinh không? 6 Em có thích giữ vai trò nhóm trưởng 45 37.5 17 14.2 58 48.3 (đội trưởng) khi tham gia hoạt động tập thể ? 7 Khi em giải một bài toán bằng cách giải 7 5.8 53 44.2 60 50 mới (chắc chắn đúng) nhưng cả lớp bảo sai, em có bảo lưu ý kiến? 12
8 Khi tắm sông, tắm biển, em có hay tắm 28 23.3 57 47.5 35 29.2 ở những nơi xa bờ hoặc ở chỗ nước sâu? 9 Lớp em có một số bạn thường hút thuốc 28 23.3 45 37.5 47 39.2 và bỏ giờ, em có cảm thấy khó chịu? 10 Khi bạn bè trong lớp gây gỗ đánh nhau, 17 14.2 35 29.2 68 56.6 em có can ngăn? Phiếu điều tra 3. Câu 1. Cách tư duy nào sau đây sẽ giúp em luôn thành công trong giao tiếp? A. Luôn nhìn người khác với con mắt tích cực B. Luôn xem mình có thể học gì từ người khác và mình sẽ giao tiếp như thế nào để tốt hơn? C. Em không quan tâm D. Xem người khác sai sót gì để mình chỉ trích Câu 2. Trong buổi học, một bạn trong tổ được phân công trực nhật nhưng bạn bị ốm không đi học được. Là thành viên của tổ em có vui lòng làm trực nhật giúp bạn? A. Em sẵn sàng B. Em sẽ làm khi tổ trưởng phân công C. Em sẽ làm khi các thành viên của tổ đều làm D. Không phải việc của em Câu 3. Đây là biện pháp vừa tránh thai, vừa tránh được các bệnh lây nhiễm qua đường tình dục: A. Dùng bao cao su B. Đặt vòng tránh thai C. Uống thuốc ngừa thai D. Thắt ống dẫn tinh Câu 4. Ở lứa tuổi học sinh, phương pháp phòng tránh thai nào có hiệu quả nhất? A. Không quan hệ tình dục B. Dùng bao cao su C. Dùng thuốc tránh thai hàng ngày theo đúng chỉ dẫn của bác sĩ D. Đặt vòng tránh thai Câu 5. Em có kiểm soát những tình huống mới một cách thoải mái và dễ dàng? A. Thường xuyên B. Thỉnh thoảng C. Hiếm khi D. Không bao giờ Câu 6. Em có thể dừng việc chơi game online đúng giờ định trước hay không? 13
A. Em không bao giờ chơi game B. Em có định chơi đến mấy giờ đâu C. Em chơi có hạn định D. Em thích chơi chán thì thôi Câu 7. Giả sử em bị thầy giáo mắng, em sẽ? A. Em sẽ xem lại hành vi của bản thân và khắc phục sửa lỗi B. Im lặng vì thầy giáo có quyền như vậy C. Đề nghị giáo viên nghe em trình bày sự việc D. Phản ứng quyết liệt vì em không mắc lỗi gì Câu 8. Em đang ở nhà một mình, có một người tự nhận là nhân viên tiếp thị và giới thiệu quảng cáo cho sản phẩm. Hành động của em là? A. Trao đổi với nhân viên tiếp thị là bố mẹ em không có nhà, hẹn họ khoảng mấy giờ bố mẹ em về mời họ quay lại B. Kệ họ, nói hết họ sẽ đi C. Chọn hàng và mua hàng D. Mời họ đi luôn vì em không có nhu cầu mua hàng Câu 9. Sau khi tốt nghiệp THPT, em có dự định gì? A. Vào Đại học B. Đi du học C. Đi xuất khẩu lao động D. Em không biết, việc này em phải chờ bố mẹ em quyết định Câu 10. Nếu có cơ hội lựa chọn, em sẽ sinh hoạt dạng câu lạc bộ nào? A. Câu lạc bộ thể thao B. Câu lạc bộ môn học ưa thích C. Em bận lắm, em không có nhiều thời gian D. Em không quan tâm Kết quả thu được Đáp án A Đáp án B Đáp án C Đáp án D Câu SL % SL % SL % SL % 1 25 20.9 37 30.9 47 39.2 36 30.0 2 27 22.5 26 21.7 48 40.0 19 15.8 3 37 30.9 45 37.5 19 15.8 19 15.8 4 105 87.5 12 10.0 3 2.5 0 0.0 5 29 24.2 46 38.4 27 22.4 18 15.0 6 18 15.0 38 31.7 45 37.5 19 15.8 14
7 37 30.9 28 23.4 35 29.2 20 16.7 8 45 37.5 37 30.8 8 6.7 30 25.0 9 55 45.8 28 23.3 32 26.7 5 4.2 10 75 62.5 13 10.8 18 15.0 14 11.7 Nhận xét Chúng tôi khảo sát về các kỹ năng của học sinh thông qua 3 phiếu điều tra Ở phiếu điều tra thứ nhất gồm 10 câu hỏi, khảo sát về: kỹ năng tự phục vụ bản thân, kỹ năng đặt mục tiêu, kỹ năng quản lý thời gian hiệu quả, kỹ năng giao tiếp và ứng xử, kỹ năng thể hiện sự tự tin trước đám đông… Ở phiếu điều tra thứ hai gồm 10 câu hỏi, khảo sát về: Kỹ năng giải quyết mâu thuẫn, kỹ năng đảm nhận trách nhiệm, kỹ năng sinh tồn, kỹ năng thể hiện sự cảm thông, kỹ năng giải quyết mâu thuẩn … Phiếu điều tra thứ ba gồm 10 câu hỏi, khảo sát về kỹ năng tư duy sáng tạo, kỹ năng nhìn nhận để giải quyết vấn đề, kỹ năng xác định giá trị bản thân, kỹ năng lập kế hoạch cho bản thân, kỹ năng tự vệ, kiến thức về giới tính… Ở phiếu điều tra 1 và 2, ứng với mỗi câu hỏi có 3 đáp án để lựa chọn và ở phiếu điều tra 3 ứng với mỗi câu hỏi có 4 đáp án để lựa chọn, mức trả lời câu hỏi theo hướng tích cực và có trách nhiệm với bản thân giảm dần theo từng đáp án. Từ kết quả khảo sát về kỹ năng sống của học sinh nhà trường thông qua việc lấy ý kiến 120 học sinh, chúng tôi nhận thấy rằng: - Là học sinh cấp THPT nhưng khả năng tự phục vụ bản thân ở nhiều học sinh còn hạn chế: + 37,5% học sinh không biết xếp chăn màn khi ngủ dậy + 42,5 % số học sinh được hỏi không biết tự giặt quần áo cho bản thân + 43,3% không biết tự mua quần áo, đồ dùng cho bản thân. + Có không ít học sinh thờ ơ vô cảm với cuộc sống: Khi bản thân bị điểm kém không biết xấu hổ với bạn bè, thầy cô (1,7%), khi bạn bè gây gỗ với nhau không biết can ngăn (56,6%), khi bạn bị ốm không sẵn sàng giúp bạn làm trực nhật (15,8%)… + Nhiều học sinh gặp thầy cô không biết chào hỏi (15%), có không ít học sinh học hơn một học kì ở trường nhưng không biết hết tên giáo viên bộ môn. 15
+ Thiếu mạnh dạn trước tập thể (khi phát biểu trước tập thể còn 40 % học sinh không tự tin). + Nhiều học sinh không biết lập kế hoạch cá nhân, không biết lập thời gian biểu cho việc học ở nhà (35%)…. + Không biết tự giác xin lỗi khi mắc lỗi (30%) + Không biết tự bảo vệ bản thân: khi tham gia giao thông bằng xe máy, xe máy điện không đội mũ bão hiễm (23,3%), thiếu kỹ năng phòng chống đuối nước (29,2%). 2.3. Thực trạng giáo dục kỹ năng sống cho học sinh trung học phổ thông Trong thời gian gần đây, giáo dục kỹ năng sống cho học sinh được các nhà trường quan tâm nhiều hơn. Giáo dục kỹ năng sống cho học sinh phổ thông hiện nay không bố trí thành một môn học riêng bởi kỹ năng sống phải được giáo dục ở mọi lúc, mọi nơi khi có điều kiện, cơ hội phù hợp. Do đó, giáo dục kỹ năng sống phải thực hiện qua từng môn học và trong các hoạt động giáo dục. Vì vậy, cơ hội thực hiện giáo dục kỹ năng sống rất nhiều và rất đa dạng. Có thể đề cập tới một số phương thức tổ chức sau: Thông qua dạy học các môn học; qua chủ đề tự chọn; qua hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp; qua hoạt động trải nghiệm. 3. Thuận lợi và khó khăn về hoạt động giáo dục kỹ năng sống đối với học sinh trường THPT Diễn Châu 5 3.1. Thuận lợi - Bộ giáo dục đào tạo ban hành Thông tư số 04/2014/TT-BGDĐT ngày 28/02/2014 quy định về quản lý hoạt động giáo dục kỹ năng sống và hoạt động giáo dục ngoài giờ chính khóa; phát động phong trào “Xây dựng trường học thân thiện - học sinh tích cực” với những kế hoạch, nội dung nhất quán từ trung ương đến địa phương. - Sở Giáo dục - Đào tạo Nghệ An ban hành văn bản hướng dẫn thực hiện nhiệm vụ năm học và tập huấn bồi dưỡng chuyên đề đối với đội ngũ giáo viên tổ chức hoạt động giáo dục kỹ năng sống cho học sinh. - Trong nhữ ng năm học gầ n đây, cơ sở vâ ̣t chấ t củ a nhiề u nhà trường đã đươ ̣c nâng cấ p hoă ̣c xây dựng mớ i, đồ dù ng và cá c phương tiê ̣n da ̣y ho ̣c ngà y cà ng đầ y đủ và hiê ̣n đa ̣i, trình đô ̣ chuyên môn củ a giá o viên đề u đa ̣t chuẩ n và trên chuẩ n, giá o viên thà nh tha ̣o về kỹ năng công nghê ̣ thông tin… 16
Đây là nhữ ng điề u kiê ̣n vô cù ng thuâ ̣n lơị giú p cho viê ̣c tổ chứ c giá o du ̣c kỹ năng số ng ho ̣c sinh qua cá c hoa ̣t đô ̣ng giá o du ̣c đươ ̣c hiê ̣u quả hơn. 3.2. Khó khăn 3.2.1. Về phía học sinh Do đặc điểm tâm sinh lí ho ̣c sinh, nhiều em tính cách nhút nhát, ít giao tiếp, ít vận động, sức khỏ e yế u… nên khó khăn cho việc học tập và rèn luyện các kỹ năng thực hành. 3.2.2. Về phía phu ̣ huynh - Các bậc phụ huynh luôn nóng vội trong việc dạy con; chỉ chú trọng đến việc con mình được điểm số là bao nhiêu, đạt được những thành tích gì, học các môn “chính” có giỏi không? nếu con có điểm số thấp, học các môn“chính” chưa tốt thì lo lắng một cách thái quá. Không ít phu ̣ huynh quá nuông chiều con cái, việc gì cũng làm thay con khiến các em thiếu kỹ năng tự phục vụ bản thân. - Nhiều bậc phụ huynh do bận làm ăn, ít dành thời gian quan tâm đến tâm tư tình cảm và việc học tập của con em mình, phó thác việc dạy dỗ và giáo dục con cái cho thầy cô và nhà trường. 3.2.3. Về phía giáo viên Trong thực tế, khi xây dựng chương trình dạy học, nội dung dạy học trên lớp, giáo viên đều phải xây dựng 3 mục tiêu: Cung cấp kiến thức, rèn luyện kỹ năng, hình thành thái độ. Đây là yêu cầu mang tính nguyên tắc trong dạy học và giáo viên đều nhận thức sâu sắc yêu cầu này. Tuy nhiên, có thể nói rằng do phải chạy theo thời gian, phải chuyển tải nhiều nội dung kiến thức trong khi thời gian có hạn, giáo viên có khuynh hướng tập trung cung cấp kiến thức mà ít quan tâm rèn luyện kỹ năng cho học sinh, nhất là kỹ năng ứng xử với xã hội, ứng phó và hòa nhập với cuộc sống. 3.2.4. Về phía nhà trường Nhà trường là môi trường giáo dục quan trọng nhất trong việc hình thành và phát triển nhân cách học sinh, nhưng cơ sở vật chất nhà trường còn thiếu thốn chưa đầy đủ các phòng chức năng; thiếu giáo viên bộ môn nhạc hoạ, mỹ thuật, giáo viên chuyên trách về giáo dục kỹ năng sống cho các em nên có những khó khăn nhất định cho việc triển khai giáo dục kỹ năng sống cho học sinh. Chương II. Một số biện pháp giáo dục kỹ năng sống thông qua hoạt động giáo dục ở trường THPT đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục 17
I. Một số biện pháp giáo dục kỹ năng sống thông qua hoạt động giáo dục của nhà trường 1. Giáo dục kỹ năng sống thông qua hoạt động chào cờ đầu tuần Việc chào cờ đầu tuần vô cùng thiêng liêng đối với người dân mỗi nước. Đối với học sinh, tiết chào cờ đầu tuần góp phần quan trọng trong việc giúp các em rèn luyện nhân cách, từ những việc nhỏ như: Ham học, ham làm, siêng năng, cần kiệm, thực hiện nghiêm túc giờ giấc sinh hoạt... đến những việc lớn như hun đúc tinh thần dân tộc, lòng yêu nước ở mỗi người. Nếu tiết chào cờ mỗi sáng thứ hai trở thành những tiết học thú vị thì sẽ là động lực giúp học sinh hào hứng bước vào tuần học mới. Tại trường THPT Diễn Châu 5, việc xây dựng lồng ghép những bài học kỹ năng sống, lịch sử, đạo đức… ngay trong tiết chào cờ bằng các hình thức phong phú như hoạt cảnh, chương trình văn nghệ, cuộc thi vấn đáp, diễn đàn trao đổi thu hút đông đảo học sinh tham gia và để lại ấn tượng tốt đẹp trong lòng mỗi học sinh. Giáo dục đạo đức, nhân cách, kỹ năng sống thông qua hoạt động này giúp các em trưởng thành nhanh chóng so với những hình thức khác. Để tránh nội dung buổi chào cờ luôn được lặp đi lặp lại một cách nhàm chán vì việc đánh giá nhận xét tuần vừa qua, triển khai kế hoạch hoạt động toàn trường trong tuần tiếp theo, Ban giám hiệu nhà trường luôn có ý tưởng mới, thay đổi hình thức và nội dung các buổi sinh hoạt mang tính giáo dục cao này. Sau đây là một số ví dụ tiêu biểu mà nhà trường đã thực hiện: - Sử dụng tác phẩm "Nhật ký Đặng Thuỳ Trâm", "Mãi mãi tuổi hai mươi” ... để giáo dục lí tưởng sống của Thanh niên. - Sử dụng bức thư của Tổng thống Mỹ Abraham Lincoln gửi thầy Hiệu trưởng nhân dịp khai giảng năm học mới để giáo dục động cơ, thái độ học tập, rèn luyện của học sinh. - Sử dụng tác phẩm "Những gương mặt giáo dục Việt Nam 2007 "(NXB Giáo dục), lá thư "Yêu thương không bao giờ muộn" để giáo dục truyền thống Nhà giáo Việt Nam... - Kể chuyện “Thỏ và Rùa thời hiện đại” để giáo dục tinh thần đoàn kết, hợp tác… (phần phụ lục) - Kể chuyện “Con thiên lý mã chờ làm nên nghiệp lớn” để giáo dục tính cẩn thận, kiên trì, chịu khó … (phần phụ lục) 18
Nhà trường còn mời thêm các lực lượng giáo dục ở ngoài nhà trường như Công an huyện; Hội liên hiệp phụ nữ huyện; Hội cựu chiến binh huyện Diễn Châu tham gia nói chuyện truyền thống, nói chuyện theo chủ đề... Giáo dục đạo đức, nhân cách, giáo dục kỹ năng sống cho học sinh là một công việc khó, đòi hỏi phải có sự chung tay góp sức của nhiều lực lượng trong nhà trường và xã hội, hình thức giáo dục rất phong phú và đa dạng. Việc đầu tư, sử dụng, khai thác tốt diễn đàn này chắc chắn sẽ góp phần tích cực trong việc giáo dục toàn diện học sinh. Cải tiến, đổi mới nội dung và hình thức buổi chào cờ là một công việc thường xuyên và luôn luôn mới mẽ đối với mỗi nhà trường trong tình hình hiện nay. 2. Giáo dục kỹ năng sống thông qua các hoạt động tuyên truyền, phổ biến giáo dục pháp luật. Trong nhiều năm qua, Ban Giám hiệu nhà trường luôn xác định giáo dục pháp luật là một trong những nhiệm vụ trọng tâm để hình thành nhân cách học sinh, giáo dục kỹ năng sống cho các em.Thông qua việc tuyên truyền góp phần giúp các em học sinh nâng cao hiểu biết và ý thức chấp hành pháp luật, rèn luyện đạo đức, trau dồi kỹ năng sống và hình thành thói quen chủ động học tập, tìm hiểu pháp luật, nâng cao ý thức tuân thủ, chấp hành pháp luật; giảm thiểu những hành vi lệch chuẩn ở lứa tuổi vị thành niên và ngăn ngừa tệ nạn xã hội xâm nhập vào nhà trường. Vì vậy, hàng năm nhà trường phối hợp với Công an huyện Diễn Châu để phổ biến về Luật giao thông đường bộ; Luật bình đẳng giới; Luật phòng chống bạo lực gia đình; Luật phòng, chống tham nhũng; Luật phòng, chống tác hại của thuốc lá … với các tình huống thực tế cụ thể giúp học sinh rèn luyện kỹ năng thuyết trình, kỹ năng ra quyết định, kỹ năng giải quyết vấn đề ...(Hình ảnh ở phần phụ lục) Nhà trường còn phối hợp với Hội phụ nữ tỉnh Nghệ An, TT Y tế Huyện Diễn Châu phổ biến về kiến thức giới tính, chăm sóc sức khoẻ vị thành niên và kiến thức bình đẳng giới cho học sinh. (Hình ảnh ở phần phụ lục) Việc tuyên truyền về phòng chống ma túy học đường, Luật An ninh mạng và văn hóa ứng xử trên mạng xã hội cũng được thực hiện thường xuyên. Đây là hoạt động rất bổ ích bởi các em được trang bị những kiến thức cần thiết để “nói không với ma túy” và tự giác đấu tranh phòng chống ma túy, tội phạm ma túy, cùng với đó là cách ứng xử văn minh khi tham gia mạng xã hội và tuân thủ các quy định của Luật An ninh mạng.Thông qua buổi tuyên truyền, các em biết được những quy định cấm trên môi trường mạng, sức ảnh hưởng của không gian mạng, những tác động tích cực cũng như tiêu cực của không gian mạng đến cuộc sống hiện nay. Bên cạnh đó, các em cũng được trang bị thêm những kỹ năng bảo vệ thông tin cá nhân, hiểu rõ vai trò và trách nhiệm bản thân khi tham gia không gian mạng. 19