Sáng kiến kinh nghiệm THPT: Một số giải pháp giáo dục nâng cao kĩ năng quản lý tài chính cá nhân cho học sinh THPT

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:30

Thêm vào BST

Báo xấu

2
lượt xem 1
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Sáng kiến "Một số giải pháp giáo dục nâng cao kĩ năng quản lý tài chính cá nhân cho học sinh THPT" được hoàn thành với mục tiêu nhằm tìm hiểu thực trạng quản lý tài chính của học sinh hiện nay và đưa ra các giải pháp nhằm nâng cao kỹ năng quản lý tài chính của học sinh THPT; Thông qua các giải pháp giúp học sinh hình thành và nâng cao kỹ năng quản lý tài chính cá nhân, hiểu hơn về giá trị của đồng tiền, từ đó đưa ra các quyết định đúng đắn về cách kiểm soát chi tiêu, tránh những trường hợp hoang phí.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Sáng kiến kinh nghiệm THPT: Một số giải pháp giáo dục nâng cao kĩ năng quản lý tài chính cá nhân cho học sinh THPT

SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO NGHỆ AN -------  ------- SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM MỘT SỐ GIẢI PHÁP GIÁO DỤC NÂNG CAO KỸ NĂNG QUẢN LÝ TÀI CHÍNH CÁ NHÂN CHO HỌC SINH THPT ------------------ Lĩnh vực: KỸ NĂNG SỐNG Nhóm tác giả: Hồ Thị Hà Lê Thị Thu Hà Trần Thị Anh Thư Đơn vị: Trường THPT Lê Viết Thuật NĂM HỌC 2023 -2024 1
PHẦN MỞ ĐẦU 1. Lý do chọn đề tài Với xu thế phát triển và hội nhập toàn cầu đã tạo ra nhiều cơ hội phát triển nhưng cũng chứa đựng nhiều thách thức đối với mọi lĩnh vực của đời sống, trong đó có giáo dục. Vì vậy một trong những định hướng cơ bản của việc đổi mới giáo dục là chuyển từ nền giáo dục mang tính hàn lâm, xa rời thực tiễn sang một nền giáo dục chú trọng việc hình thành năng lực hành động, năng lực tự vận dụng vào cuộc sống nhằm phát huy tính chủ động sáng tạo của học sinh. Đây cũng là một trong những nhiệm vụ trọng tâm ở mỗi nhà trường với việc giáo dục kĩ năng sống toàn diện cho học sinh. Một trong những kĩ năng cần thiết mà nhà trường cần trang bị cho các em đó là kĩ năng quản lý tài chính cá nhân. Vậy làm thế nào để quản lý tài chính cá nhân một cách hiệu quả mà cụ thể đó là quản lý tiền bạc, chi tiêu một cách hợp lý trong thời kỳ bùng nổ mua sắm là điều không dễ cần phải học, bồi dưỡng và rèn luyện thường xuyên. Trong thực tế chương trình quản lý tài chính cá nhân ở nhiều quốc gia rất được chủ trọng. Tổ chức OECD nhấn mạnh, hiểu biết về tài chính là kĩ năng sinh tồn của con người khi sống trong xã hội hiện đại. Hầu hết trẻ em đến tuổi trưởng thành đều phải tự lo liệu về mặt tài chính cá nhân. Khi sống độc lập họ cần phải biết lập ngân sách, đưa ra những lựa chọn tài chính khôn ngoan hoặc quản lý rủi ro tài chính, các quyết định tài chính kém có thể tác động lâu dài đến cá nhân, gia đình các em và xã hội. Nghiên cứu khoa học cũng chỉ ra hiểu biết về tài chính có liên quan đến mức sống thấp, giảm sức khỏe tâm lý và thể chất phụ thuộc nhiều hơn vào sự hỗ trợ của chính phủ. Nhiều quốc gia trên thế giới đã đưa chương trình quản lý tài chính cá nhân vào trường học từ cấp tiểu học như ở Israel, Nhật Bản, Hà Lan và một số nước phát triển khác. Ở Việt Nam điều này còn khá mới mẻ và người dân vẫn chưa quen với các khái niệm cơ bản về tài chính và quản lý tài chính cá nhân. Thu nhập chi tiêu tiết kiệm việc đào tạo kiến thức về tài chính ngay từ khi còn ngồi trên ghế nhà trường là bước đi mang tính chiến lược. Nhận thức được tính cấp thiết và trách nhiệm của hệ thống nhà trường trong việc giáo dục kĩ năng quản lý tài chính cá nhân cho học sinh một số trường đã triển khai dưới nhiều hình thức lồng ghép trong một số chủ đề ngoại khóa, hoạt động trải nhiệm sáng tạo của nhà trường. Tuy nhiên định hướng giá trị kĩ năng này chưa rõ, các cách thức chưa được thiết kế để hướng vào truyền đạt kinh nghiệm trong quản lý, phân bổ hiệu quả của việc quản lý tài chính cá nhân cho các em. Ngoài ra việc tập huấn kiến thức về tài chính cho giáo viên chưa được các cấp quản lý quan tâm, một số nước phát triển như Phần Lan có môn Kinh tế giáo dục, ở Singapore học quản lý chi tiêu trong môn nhân cách giáo dục công dân, ở nước ta lồng ghép trong bộ môn Kinh tế pháp luật người, nội dung được bao quát trong một bài, thời lượng kiến thức ngắn nên chưa đủ để truyền tải hết được kinh nghiệm quản lý tài chính cho các em… 1
Trước yêu cầu và thực tiễn đó chúng tôi là những giáo viên dạy môn KTPL đã trăn trở tìm tòi nghiên cứu biện pháp giáo dục kĩ năng quản lý tài chính cho học sinh một cách tối ưu và mới mẻ trong phạm vi hoạt động của người giáo viên (có thể là GVCN, tổ chức Đoàn, giáo viên bộ môn). Đề tài nghiên cứu nhằm đáp ứng mục tiêu giáo dục kĩ năng sống và mục tiêu giáo dục phổ thông góp phần đổi mới phương pháp giáo dục toàn diện cho học sinh đáp ứng xu thế giáo dục hiện đại toàn cầu. Trên tinh thần đó chúng tôi đã lựa chọn và áp dụng: “Một số giải pháp giáo dục nâng cao kĩ năng quản lý tài chính cá nhân cho học sinh THPT”. 2. Mục đích của đề tài - Tìm hiểu thực trạng quản lý tài chính của học sinh hiện nay và đưa ra các giải pháp nhằm nâng cao kỹ năng quản lý tài chính của học sinh THPT. - Thông qua các giải pháp giúp học sinh hình thành và nâng cao kỹ năng quản lý tài chính cá nhân, hiểu hơn về giá trị của đồng tiền, từ đó đưa ra các quyết định đúng đắn về cách kiểm soát chi tiêu, tránh những trường hợp hoang phí. 3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu Đối tượng nghiên cứu: Kĩ năng quản lí tài chính cá nhân của học sinh THPT (khảo sát trên địa bàn Thành phố Vinh, tỉnh Nghệ An) Khách thể nghiên cứu: Thực hiện đề tài, chúng tôi tiến hành nghiên cứu gần 800 học sinh của các trường THPT trên địa bàn thành phố Vinh: - Trường THPT Lê Viết Thuật - Trường THPT Huỳnh Thúc Kháng - Trường THPT Hà Huy Tập - Trường THPT Chuyên Phan Bội Châu - Trường THPT Trường THPT Chuyên Đại học Vinh. - Trường THPT Hecman - Trường THPT Nguyễn Trường Tộ Khảo sát học sinh: https://docs.google.com/forms/d/e/1FAIpQLSe2ru1iZaBRhmZf9UEU0m5Mp_CiRu WXJ1BxqiZtrsoDDwjyUQ/viewform?usp=sf_link Khảo sát giáo viên https://docs.google.com/forms/d/e/1FAIpQLSekcJarinxrgZgQPgni3r3dpXz- Kwlr6QvWWTKHE3_oV5yQJw/viewform?usp=sf_link Khảo sát phụ huynh 2
https://docs.google.com/forms/d/e/1FAIpQLSftaVI80KwQnKPQIMncSh4YfxE2Jb1 2MiBFCNCevDRXu0Owfg/viewform?usp=sf_link 4. Tính mới của đề tài Đề tài của chúng tôi đã nghiên cứu thực trạng, đề xuất và thực nghiệm thành công một số giải pháp nhằm giúp các bạn học sinh nâng cao kỹ năng quản lí tài chính cá nhân trong một số trường THPT trên địa bàn thành phố Vinh, tỉnh Nghệ An hiện nay. Đây là đề tài đầu tiên nghiên cứu về kỹ năng tài chính của học sinh trên địa bàn Tp Vinh, Tỉnh Nghệ An; dùng số liệu hoàn toàn mới dựa trên sự khảo sát trên lứa tuổi học sinh THPT trên địa bàn hiện nay, có được những góc nhìn mới mẻ và thái độ khách quan đối với vấn đề. Nhờ đó chúng tôi đưa ra các giải pháp toàn diện có tính khả thi và áp dụng thực tế, những hoạt động thực tế giúp nhà trường và gia đình có những định hướng thích hợp để con em phát triển toàn diện. 5. Phương pháp nghiên cứu - Nhóm phương pháp nghiên cứu lý thuyết: Sử dụng phương pháp phân tích, tổng hợp, khái quát, nghiên cứu những tài liệu liên quan đến kỹ năng quản lý tài chính để xây dựng cơ sở lý luận của vấn đề nghiên cứu. - Nhóm phương pháp nghiên cứu thực tiễn: - Phương pháp sử dụng bảng hỏi: Từ các kết quả nghiên cứu lý thuyết, thực tiễn, chúng tôi tiến hành xây dựng các phiếu khảo sát để tìm hiểu thực trạng quản lý tài chính cá nhân của học sinh THPT tại một số gia đình và học sinh THPT trên địa bàn trên địa bànTp Vinh, tỉnh Nghệ An. - Phương pháp thống kê: Sử dụng phương pháp này xử lý kết quả khảo sát, từ đó đưa ra các số liệu cần thiết cho kết luận vấn đề. - Phương pháp phân tích: Từ số liệu đã được xử lý, chúng tôi đã phân tích và rút ra kết luận của vấn đề. Từ đó làm cở sở cho việc đề xuất các giải pháp trong thực tiễn. - Phương pháp thực nghiệm: Đưa ra một số giải pháp cụ thể và thực nghiệm một số biện pháp đã đề xuất để đối chứng đề tài với thực tế trước và sau khi nghiên cứu. - Phương pháp phỏng vấn: Đưa ra các câu hỏi trực tiếp xác định, cụ thể, rõ ràng để người được hỏi trả lời từ đó có thể thu thập được thông tin, phục vụ cho mục đích nghiên cứu của mình. 3
PHẦN NỘI DUNG 1. Cơ sở lý luận về giáo dục kỹ năng quản lý tài chính cho học sinh THPT 1.1. Sơ lược lịch sử nghiên cứu Có rất nhiều cuốn sách hay bàn về kỹ năng quản lý tài chính cá nhân như: Nghệ thuật quản lý tài chính cá nhân của Brain Tracy, Kỹ năng lập kế hoạch và quản lý tài chính cá nhân trong 30 ngày của Tác giả Ashley Feinstein Gertsley, Tài Chính Cá Nhân Cho Người Việt Nam của tác giả Lâm Minh Chánh…Các tác gia đều đề cập đến cách giúp bạn định hình lại cách chi tiêu, thay đổi tư duy về tiền bạc và đảm bảo chúng ta quản lý tài chính cá nhân hiệu quả. Ngoài ra có những cuốn sách cẩm nang cho những người thành công như Rich Dad, Poor Dad (Cha giàu, Cha nghèo) của Robert Kiyosaki. Trong đó, ông bày tỏ thái độ ủng hộ cho sự độc lập về tài chính nhờ đầu tư, bất động sản, kinh doanh và sử dụng tài chính hợp lý. Viết về kỹ năng quản lý tài chính cá nhân có đề tài Nghiên cứu quản lý tài chính hiệu quả cho đối tượng sinh viên của tác giả Nguyễn Hồ Minh Hiếu trường Đại học Tài chính – Marketing đề cập đến vấn đề quản lý chi tiêu của sinh viên hiện nay; đề tài Thực trạng giáo dục tài chính cho học sinh tiểu học ở thành phố Hồ Chí Minh của tác giả Nguyễn Minh Giang (Tạp chí Giáo dục, Số 481/2020) đã cho thấy việc giáo dục học sinh tiểu học cách quản lý chi tiêu là rất cần thiết…Tuy nhiên, đối với đối tượng học sinh THPT, các đề tài nghiên cứu về kỹ năng quản lý tài chính cá nhân chưa có đầy đủ, hoặc mới chỉ đề cập trên các hội thảo và diễn đàn. Với thực tế nghiên cứu đó, để làm rõ hơn vấn đề, chúng tôi đã nghiên cứu lý luận và thực tiễn và đề xuất một số giải về kỹ năng quản lý tài chính tại địa bàn thành phố Vinh hiện nay. 1.2. Một số khái niệm về quản lý tài chính cá nhân Trong cuốn Giáo trình Tài chính cá nhân dành cho sinh viên của trường Đại học Kinh tế quốc dân do PGS. TS. Đỗ Hoài Linh chủ biên đã đề cập đến các khái niệm liên quan đến quản lý tài chính cá nhân: - Tài chính cá nhân: Là tổng tài sản của một cá nhân hay cả hộ gia đình (bao gồm tổng các loại ngân sách, bảo hiểm và sổ tiết kiệm vv..). - Quản lý tài chính cá nhân: Quản lý tài chính cá nhân là việc mà mỗi cá nhân hoặc một gia đình thực hiện để kiểm soát và lên kế hoạch cho tình hình tài chính của mình hoặc gia đình, tận dụng tối đa tài sản đang có để mang lại thu nhập và lập kế hoạch cho tương lai. - Kỹ năng quản lý tài chính cá nhân: Kỹ năng quản lý tài chính là khả năng lập kế hoạch, phân bổ, sử dụng và kiểm soát nguồn tài chính một cách hiệu quả. Nhằm tối ưu hóa tài chính cá nhân hoặc tổ chức, giúp đạt được mục tiêu tài chính như tiết kiệm, đầu tư, chi tiêu hợp lý. 4
Những kỹ năng này giúp người quản lý tài chính hiểu và kiểm soát được tình hình tài chính, đưa ra quyết định thông minh, đạt được sự ổn định tài chính trong cuộc sống cá nhân hoặc hoạt động kinh doanh. - Giáo dục kỹ năng quản lý tài chính cá nhân: Theo Tổ Chức Hợp Tác Và Phát Triển Kinh Tế - Organization for Economic Cooperation and Development; viết tắt: OECD; năm 2005, giáo dục tài chính được hiểu là “Một quá trình trong đó người tiêu dùng hoặc nhà đầu tư cải thiện sự hiểu biết về các sản phẩm tài chính, các khái niệm và rủi ro tài chính, dựa trên những thông tin, hướng dẫn và tư vấn khác mà phát triển các kỹ năng, sự tự tin để nhận biết các rủi ro cũng như cơ hội tài chính. Từ đó đưa ra các quyết định trên cơ sở đầy đủ thông tin, hoặc biết cách tìm kiếm sự giúp đỡ, và hành động một cách hiệu quả nhằm cải thiện tình trạng tài chính của mình.” 1.3. Tầm quan trọng của việc quản lý tài chính cá nhân Tài chính cá nhân là vấn đề riêng của mỗi người, không ai giống ai. Tuy nhiên, việc quản lý tài chính cá nhân lại là vấn đề quan trọng mà bất cứ ai cũng cần hiểu để thực hiện nhằm nâng cao mức sống, giúp mỗi người thoát khỏi các áp lực về tiền bạc, tài chính khó khăn. Quản lý tài chính cá nhân hợp lý sẽ giúp mỗi người có thể phát triển bản thân, mở rộng những mối quan hệ, và đưa đến những cơ hội hấp dẫn. Mỗi cá nhân khi đã có thể tự quản lý tài chính sẽ đồng nghĩa với việc họ sẽ tự do hơn và hạnh phúc hơn. Quản lý tài chính giúp bạn làm chủ đồng tiền, các nhu cầu cần thiết đến nhu cầu giải trí, mục tiêu cá nhân đều được đáp ứng và giải quyết hợp lý. Quản lý tài chính cá nhân giúp bạn không chi tiêu quá mức, hạn chế lãng phí tiền vào những công việc vô bổ. Việc chi tiêu kiểm soát sẽ giúp tiền được sử dụng đúng mục đích, từ đó hạn chế các khoản nợ, vấn đề tài chính đau đầu do thiếu tiền. Việc quản lý tài chính cá nhân hiệu quả sẽ giúp dễ dàng xây dựng các kế hoạch và mục tiêu tài chính, kế hoạch trong tương lai. Quản lý tài chính cá nhân hiệu quả giúp bạn chủ động hơn trong mọi trường hợp đột xuất bất ngờ xảy ra. Khoản tiền dự phòng, tiết kiệm sẽ giúp bạn ứng phó kịp thời khi bị ốm, tai nạn, thất nghiệp hay bị cắt giảm lương do dịch bệnh… Quản lý tài chính cá nhân hiệu quả không chỉ quản lý chi tiêu tiền kiếm được mà còn giúp gia tăng tài sản của bạn. Số tiền không chỉ để tiết kiệm và chi tiêu mà còn được sử dụng để đầu tư cho kỹ năng mới, nâng cao thu nhập. Tiền làm việc để tạo ra tiền, giúp thu nhập tăng dù bạn không bỏ ra quá nhiều công sức. Tại Việt Nam, vấn đề giáo dục cho học sinh kỹ năng quản lý tài chính còn chưa được thực hiện và thật sự chú trọng. Hầu hết học sinh không được trang bị đầy đủ kiến thức cần thiết để sử dụng hợp lý đồng tiền của mình, còn thiếu sót kỹ năng và có thái độ, hành vi không đúng về việc quản lý chi tiêu. Chính bởi vì sự thiếu kiến thức vì không được giáo dục đầy đủ đã dẫn đến việc các bạn ở độ tuổi vị thành niên chưa hiểu 5
được giá trị của đồng tiền, giá trị của mồ hôi công sức lao động mà cha mẹ làm ra, thiếu đi sự sẻ chia, đồng cảm. Đó là nguyên nhân chính dẫn đến tình trạng vướng mắc, nợ nần, khó khăn trong cuộc sống hay khi giao dịch tài chính với bạn bè thậm chí có thể là những rủi ro lớn, không chỉ học sinh THPT mà cả những người tiêu dùng phải đối mặt. Những rủi ro đó có thể khiến cho gia đình bất hòa, bạn bè cãi nhau, thầy cô buồn bực và còn có khả năng dẫn đến bạo lực học đường và các căn bệnh trầm cảm khác ảnh hưởng đến sức khỏe học sinh. Vì vậy việc giáo dục kỹ năng quản lý tài chính cho học sinh THPT là rất quan trọng. Khi các chính sách giáo dục tài chính cho học sinh được đầy đủ và đồng bộ thì kỹ năng quản lý tài chính cũng sẽ tự động được nâng cao. Từ những kiến thức được giảng dạy đó, học sinh sẽ có thể trang bị được cho mình những kỹ năng cần thiết để quản lý chi tiêu của mình, biết được giá trị của đồng tiền, công sức lao động, học được cách sống có trách nhiệm hơn, biết thấu hiểu và sẻ chia cho những hoàn cảnh khó khăn. Giáo dục tài chính cho học sinh THPT còn là vấn đề khá mới mẻ nhưng không có nghĩa là chúng ta được phép ngó lơ, bởi đây là vấn đề cấp thiết và quan trọng quyết định mức độ thành công của học sinh trong tương lai. Hãy nhớ rằng, không bao giờ là quá sớm khi dạy cho con về giá trị đồng tiền hay sự khác nhau giữa nhu cầu và mong muốn hoặc ý nghĩa của việc tiết kiệm. 1.4. Nguyên tắc cơ bản trong quản lý tài chính cá nhân Robert Kiyosaki - tác giả cuốn sách nổi tiếng “Cha giàu - Cha nghèo” từng nhận định: “Không quan trọng là bạn kiếm được bao nhiêu tiền mà quan trọng là bạn giữ được bao nhiêu tiền, làm thế nào để tiền phục vụ bạn và để tiền có thể sinh thêm tiền”. Nguyên tắc 1: Luôn rà soát chi tiêu Hãy luôn rà soát các khoản mà chi tiêu hàng ngày, hàng tháng, hàng năm… như học phí, tiền chợ, mua sắm quần áo,... Sau đó phân loại thành 2 loại cơ bản: có thể cắt giảm (ít hoặc không quan trọng) và không thể cắt giảm (quan trọng). Một số biện pháp cụ thể cho nguyên tắc này như: • Phân loại chi tiêu của mình thành các nhóm khác nhau để dễ dàng quản lý như ít quan trọng và quan trọng, có thể cắt giảm và không thể cắt giảm,… • Đặt ra giới hạn chi tiêu cho từng nhóm trên để tránh chi tiêu quá mức và cố gắng cắt giảm những khoản ít quan trọng trong chi tiêu cá nhân. Nguyên tắc 2: Lập mục tiêu và lộ trình tài chính rõ ràng Để cách quản lý dòng tiền cá nhân hiệu quả, hãy luôn lập mục tiêu tài chính. Mục tiêu của bạn có thể là dài hạn, trung hạn hoặc ngắn hạn nhưng cần thật sự rõ ràng để có lộ trình tiết kiệm đúng đắn. 6
Bạn dự định dành dụm tiền để mua quyển sách trong 2 tháng?. Số tiền bạn dự tính là khoảng 100 nghìn đồng. Vì thế, lộ trình mỗi tháng bạn cần để dành tối thiểu 50 nghìn đồng để đạt được mục tiêu trên. Nguyên tắc 3: Tiết kiệm 10 - 15% thu nhập hàng tháng Tiết kiệm tối thiểu 10 - 15% thu nhập hàng tháng là nguyên tắc quản lý tài chính cơ bản nhưng cực kỳ hiệu quả cho người mới bắt đầu. Khi đã thích ứng, bạn có thể tăng mức tiết kiệm lên từ 20%, 25%, 30%... đến 50% thu nhập hàng tháng. Nguyên tắc 4: Không chi tiêu nhiều hơn 10% số tiền kiếm được Giới hạn tỷ lệ chi tiêu hàng tháng để đảm bảo bạn tiết kiệm một phần thu nhập. Đây là một nguyên tắc đơn giản nhưng vô cùng hiệu quả. Hàng tháng bạn không nên chi tiêu nhiều hơn 10% số tiền bạn kiếm được. Điều này sẽ giúp bạn có một khoản tiết kiệm để dự phòng cho trường hợp khẩn cấp hoặc để đạt được các mục tiêu tài chính dài hạn. 2. Cơ sở thực tiễn 2.1. Thực trạng về giáo dục kỹ năng tài chính cho học sinh THPT hiện nay Mức cần thiết về giáo dục kỹ năng quản lí tài chính 6% 94% Cần thiết Không cần thiết Để tìm hiểu về thực trạng giáo dục kỹ năng quản lý tài chính cho học sinh hiện nay, chúng tôi đã thực hiện khảo sát về nhu cầu hiểu biết về kỹ năng quản lí tài chính với câu hỏi: “ Đối với bạn, kỹ năng quản lí tài chính có cần thiết hay không?”, kết quả khảo sát như sau: Có đến 94% các bạn học sinh cho rằng kỹ năng quản lí tài chính là rất cần thiết, Tuy vậy, chỉ có 1 phần nhỏ (6%) học sinh quan niệm kỹ năng quản lý tài chính là không cần thiết. 7
Thực hiện khảo sát với phụ huynh học sinh, có 8/8 phụ huynh được khảo sát cho rằng việc giáo dục Kỹ năng quản lí tài chính cho con cái mình là rất cần thiết và cần được giáo dục cho con trước khi con bước vào ngưỡng của đại học. Bên cạnh đó tìm hiểu mức hiểu biết về kĩ năng quản lí tài chính, chúng tôi đã đặt ra câu hỏi cho các bạn học sinh: “Bạn đã biết gì về kĩ năng quản lí tài chính?” chúng tôi đã nhận được 71,7% trả lời “đã từng nghe qua”, 146 học sinh trả lời “hiểu rất rõ” và có đến 22% học sinh (196 học sinh) trả lời “chưa bào giờ biết có kỹ năng quản lý tài chính”. Dường như đây là một khái niệm khá quen thuộc và phổ biến rộng rãi vì có tới 81,7% các bạn đã trả lời là “Đã từng nghe qua. Tuy nhiên trong số đó, vẫn có 18,3% (146 học sinh) chưa từng nghe qua về khái niệm này, qua khảo sát kỹ hơn thì bọn em rút ra kết luận rằng những bạn học sinh này dễ gặp nhiều vấn đề liên quan đến tiền bạc hơn các bạn còn lại. Chúng tôi cũng đã tiến hành tìm hiểu thực trạng tiếp cận kỹ năng quản lí tài chính của học sinh hiện nay với câu hỏi “ Bạn đã được tiếp cận kỹ năng quản lí tài chính qua phương tiện, hình thức nào?”, “ Theo bạn, khả năng kiểm soát tài chính của bạn nằm ở mức nào?” thu được kết quả như sau: 8
Chiếm đa số học sinh đã cho kết quả được tiếp cận kỹ năng quản lí tài chính qua hình thức Trên mạng (Facebook, tiktok, google,..) là 347/796 học sinh chiếm 43,6%; 212 học sinh được tiếp cận thông qua chương trình học trên lớp chiếm 26,6%; 113 học sinh được biết qua bạn bè, người quen chiếm 14,2%; 101 học sinh được tiếp cận qua các hoạt động ngoại khoá, workshop, talkshow…chiếm 12,7% và 23 học sinh còn lại là đáp án khác ( trong đó bao gồm các hình thức khác và chưa được tiếp cận) chiếm 2,9%. Theo khảo sát trước đó, kỹ năng quản lí tài chính cá nhân là rất cần thiết. Thế nhưng, thực trạng khảo sát lại cho thấy mức hiểu biết về kỹ năng quản lí tài chính của các bạn phần lớn chỉ đang ở mức nhận biết, đã từng nghe qua, còn lại là một số rất ít các bạn có khả năng hiểu rõ và vận dụng. Kỹ năng quản lí tài chính đối với các bạn học sinh hiện nay là rất quan trọng, việc trang bị kỹ năng tài chính ngay khi còn là học sinh THPT sẽ giúp cho các bạn được trang bị đầy đủ kỹ năng để bước vào cuộc sống tự lập ở môi trường đại học. Kỹ năng quản lí tài chính cho các bạn học sinh đã được hầu hết các bạn học sinh và các bậc phụ huynh khảo sát chấp nhận rằng đây là kỹ năng rất cần thiết, hầu hết các bạn đều nhận thức được tầm quan trọng của kỹ năng quản lí tài chính đối với bản thân mình. 2.2. Thực trạng quản lý tài chính cá nhân của học sinh THPT hiện nay *Thực trạng số tiền chi tiêu của học sinh THPT trong một tháng hiện nay (qua khảo sát học sinh trên địa bàn thành phố Vinh) Để khảo sát về số tiền chi tiêu của học sinh trong 1 tháng, chúng tôi đã tiến hành khảo sát với câu hỏi: “Mỗi tháng bạn có bao nhiêu tiền để chi tiêu?”. Kết quả khảo sát cho thấy: Trung bình số tiền các bạn học sinh được cho nhiều nhất mỗi tháng sẽ là dưới 500 nghìn đồng với 545/796 học sinh, chiếm 68%; 169 bạn học sinh mỗi tháng sẽ nhận được từ 500 nghìn động đến 1 triệu đồng, chiếm 21% tổng số học sinh làm khảo sát; Số ít còn lại sẽ dao động từ 1 triệu đến 2 triệu với 7% học sinh và trên 2 triệu với 4%. 9
Bên cạnh đó, chúng tôi đã tiến hành khảo sát 50 phụ huynh và phỏng vấn 8 phụ huynh với hai câu hỏi: Cha mẹ có cho con tiền tiêu vặt không?; Mỗi tháng, cha mẹ cho các con bao nhiêu tiền để tiêu vặt?. Kết quả thu được: ở câu hỏi 1, 58/58 phụ huynh đều cho con tiền tiêu vặt, vì phụ huynh cho rằng, lứa tuổi học sinh THPT đi ra ngoài rất cần một số tiền trong túi để đề phòng khi xe hư hỏng hoặc mỗi buổi sáng cho các con ăn sáng. Tuy nhiên, ở câu hỏi 2, các phụ huynh đã có câu trả lời khác nhau với việc cho số tiền bao nhiêu. Có 30/58 phụ huynh cho con 15.000 đồng/ngày tương đương khoảng 400.000 đồng mỗi tháng. Ngoài ra còn cho thêm một số khoản đột xuất như sinh nhật bạn, đi học nhóm…; Có 19/58 phụ huynh cho con khoảng 20.000 đồng/ngày tương đương 550.000 đồng/tháng và có 7 phụ huynh cho con 25.000 đồng đến 30.000 đồng/ngày, cá biệt có phụ huynh cho con 50.000 đồng/ngày tương đương trên một triệu đồng mỗi tháng. Kết luận: dựa trên số liệu khảo sát trên 796 học sinh và khảo sát, phỏng vấn 58 cha mẹ học sinh, chúng tôi có thể kết luận rằng học sinh ngày nay đang được tự do quản lí chi tiêu hơn trước kia, mỗi bạn đều có khoản tiền riêng cá nhân mặc dù không phải bạn nào cũng có nhiều nhưng được tất cả các bạn đều có quyền tự do quyết định mục đích chi tiêu của mình mà không chịu sự quản lí của bậc phụ huynh. *Thực trạng nguồn tiền học sinh có được để sử dụng chi tiêu trong 1 tháng Để tìm hiểu thực trạng này, chúng tôi đã tiến hành đặt câu hỏi “Số tiền bạn sử dụng hàng tháng đến từ đâu?”, chúng tôi đã nhận được phản hồi từ các bạn học sinh như sau:  Dựa vào biểu đồ khảo sát ta có thể thấy được ¾ số lượng học sinh (605 bạn) trả lời nhận được số tiền chi tiêu hàng tháng (hay còn gọi là tiền tiêu vặt) từ gia đình. Hay nói cách khác, cứ mỗi 4 học sinh sẽ có 3 học sinh nhận nguồn chu cấp chính từ bố và mẹ. 10
 Ngoài ra, trong số 796 học sinh điền khảo sát có 74 bạn (chiếm 9,2%) trả lời rằng tiền làm thêm hoặc nguồn tiền tự kiếm được là nguồn tiền chi tiêu chính mỗi tháng.  6,8% học sinh (54 bạn) phản hồi nguồn tiền chi tiêu chính của các bạn sẽ đến từ các loại tiền thưởng ví dụ như: tiền thưởng của trường, của cơ quan, của tỉnh,…  Ngoài ra, có 37 bạn (chiếm 4,6%) nhận khoản tiền chi tiêu cả năm từ một dịp lễ cụ thể - Tết làm nguồn chi tiêu chính mỗi tháng. Kết luận: Từ khảo sát trên có thể thấy, trong cuộc sống hiện nay việc bố mẹ cho con cái tiền tiêu vặt đã thoáng hơn rất nhiều, vì vậy 76% các bạn học sinh đều có được nguồn tiền chi tiêu đến từ gia đình. Ngoài ra, khá nhiều học sinh cũng đã chủ động tìm kiếm nguồn thu nhập mỗi tháng bằng những công việc làm bán thời gian: pha chế, phục vụ, bưng bê ở các quán cà phê hoặc làm shiper có các quán bán đồ ăn vặt, trà sữa… Bên cạnh đó, qua khảo sát cũng cho thấy, số tiền đến từ được mừng tuổi trong dịp Lễ Tết, Sinh nhật, khen thưởng mỗi khi có thành tích trong học tập khá lớn. Điều đó phản ảnh việc các bạn học sinh có được tiền từ rất nhiều nguồn khác nhau, các bạn đã biết cân đối thời gian để vừa học thêm, vừa làm thêm để có thu nhập. Tuy nhiên cũng còn một số bạn có được tiền tiêu vặt từ những việc làm không tích cực như cá độ bóng đá, chơi điện tử. Những việc làm đó cần có sự phối hợp chặt chẽ giữa nhừ trường và gia đình để có định hướng tốt hơn trong việc kiếm tiền. *Thực trạng mục đích chi tiêu của học sinh hiện nay Với câu hỏi : “Bạn thường sử dụng số tiền hàng tháng vào những việc gì?” để tìm hiểu về thực trạng sử dụng tiền của học sinh, chúng tôi tiến hành khảo sát và thu được kết quả: Phần lớn học sinh chi tiền phục vụ nhu cầu ăn uống hằng ngày với 522/796 học sinh (chiếm 65,6%); mua sắm đồ dùng cá nhân với 443 học sinh (chiếm 55,7%) và mua tài liệu, đồ dùng học tập có 436 học sinh (chiếm 54,8 %); Bên cạnh đó, một phần lớn các bạn đã biết dành ra 1 khoản tiền trong chi tiêu để tiết kiệm dùng sau với 326 11
bạn (chiếm 41%); Một số nhỏ học sinh cũng lựa chọn chi tiêu khoản tiền hằng tháng của mình cho việc: đi chơi, du lịch (72 học sinh), chơi điện tử (51 học sinh) và 23 học sinh dùng cho mục đích khác. Thực hiện khảo sát về mục đích cho con cái tiền, các cha mẹ đều đưa ra câu trả lời rằng: Cho con tiền để ăn sáng. Số tiền mỗi sáng cha mẹ cho khoảng từ 20 đến 30 nghìn đồng. Còn vấn đề các con sử dụng số tiền đó như thế nào thì những cha mẹ được phỏng vấn đều trả lời “không biết rõ”. Kết luận: Từ khảo sát cho thấy, nhu cầu chi tiêu của học sinh khá đa dạng. Bên cạnh những nhu cầu lành mạnh như: ăn uống, mua tài liệu hay tiết kiệm thì cũng có một số các bạn học sinh bị sa vào những chi tiêu không lành mạnh như: chơi điện tử, cá độ bài bạc, bia, hút thuốc lá điện tử… Vấn đề chi tiêu của học sinh hiện nay đang là vấn đề nóng một phần lớn xuất phát từ nguyên nhân của việc chi tiêu không lành mạnh của học sinh, việc chi tiêu, đầu tư vào các trò chơi, cá cược có thể mang đến nhiều hậu quả xấu vượt ra ngoài tầm kiểm soát của học sinh, ảnh hưởng đến sức khỏe tinh thần và thậm chí là nợ nần hay dễ sa vào các tệ nạn xã hội. Tuy nhiên, vấn đề sử dụng tiền và chi tiêu của con cái là hoàn toàn tách biệt và các bậc cha mẹ hoàn toàn không thể nào kiểm soát hết được các chi tiêu của con mình nên việc nắm bắt chi tiêu con cái của cha mẹ hoàn toàn thụ động, chỉ có thể biết được thông qua việc báo cáo chi tiêu hằng ngày của con. Như vậy, vấn đề quản lí chi tiêu của các bạn học sinh THPT hiện nay là rất quan trọng và cấp thiết và cần được triển khai ngay từ bây giờ để có thể tránh được những hậu quả từ việc chi tiêu không lành mạnh và có một túi tiền thông minh. 2.3. Nguyên nhân của thực trạng quản lý tài chính cá nhân của học sinh THPT hiện nay Tìm hiểu về nguyên nhân dẫn đến các vấn đề tài chính cá nhân học sinh, nguyên nhân lớn nhất chính là do sự thiếu hiểu biết về kĩ năng quản lý tài chính với 656/796 học sinh chiếm 83%, một phần nguyên nhân khác là do thiếu sự quản lý, quan tâm của cha mẹ có 104 học sinh lựa chọn chiếm 13% cùng với một nguyên nhân khách quan khác mà chúng tôi đưa ra là do sự lợi dụng của kẻ xấu chiếm 2% và 2% cuối cùng là 12
những nguyên nhân khác mà các học sinh đưa ra như: do sự cám dỗ của mua sắm thông qua các trang mạng xã hội, ý thức mỗi người, tình huống bất ngờ, chưa xác định được các khoản chi tiêu cần thiết,.... Kết luận: Cuộc khảo sát đã đem đến một cái nhìn khách quan về những nguyên nhân dẫn đến vấn đề tài chính mà các bạn học sinh thường gặp phải: Thứ nhất là nguyên nhân chủ quan: Xuất phát từ bản thân học sinh thiếu hiểu biết về quản lý tài chính cá nhân. Khi được bố mẹ cho tiền ăn sáng, tiêu vặt hoặc một khoản tiền từ mừng tuổi nhân dịp năm mới, tiền thưởng…các bạn không có kế hoạch chi tiêu nên tiêu vào những việc không lành mạnh, tiêu vượt quá mức tiền mình có dẫn đến nợ nần. Thậm chí có những bạn cắt bớt khoản chi thiết yếu cho các các khoản chi không lành mạnh dẫn đến những hệ lụy không tốt. Thứ hai là nguyên nhân khách quan, việc thiếu sự quản lý, quan tâm của bố mẹ về việc cho con tiền để làm gì? Tiêu vào việc gì? Bố mẹ chưa thực sự sát sao. Mỗi sáng bố mẹ cho con từ 15.000đ đến 20.000đ để ăn sáng nhưng không biết con cái mình có ăn sáng hay không. Hoặc cho con tiền tham gia sinh nhật bạn bè, nạp tiền học nhưng không tìm hiểu kĩ dẫn đến con cái tự chi tiêu vào những việc khác. Hơn nữa, bố mẹ chưa có cách để hướng dẫn con quản lý chi tiêu cũng là nguyên nhân dẫn đến việc con cái thiếu hiểu biết về kỹ năng quản lý tài chính. Đặc biệt, trong thời đại ngày nay, với sự tác động của xã hội có nhiều cám dỗ về tiền bạc như: đầu tư tài chính, cá độ online…các bạn dễ rơi vào “bẫy chi tiêu” gây ra những hậu quả đáng tiếc. 3. Một số giải pháp giáo dục nâng cao kỹ năng quản lý tài chính cho học sinh THPT hiện nay 3.1. Tổ chức hoạt động truyền thông nâng cao hiểu biết về kỹ năng quản lý tài chính cá nhân a. Mục đích: Thông qua việc tổ chức truyền thông nhằm phổ biến rộng rãi, nâng cao sự hiểu biết của học sinh về kỹ năng quản lý tài chính cá nhân. b. Nội dung: Trao đổi, tranh luận, chia sẻ, tuyên truyền kiến thức, kỹ năng về quản lý tài chính cá nhân. Hình thức: trực tiếp qua hoạt động trải nghiệm và online thông qua các trang mạng xã hội. c. Cách thức thực hiện: * Tổ chức Diễn đàn ‘Kỹ năng quản lý tài chính cá nhân” Nâng cao kỹ năng quản lý tài chính cá nhân cho các bạn học sinh thông qua hoạt động Trải nghiệm và Hướng nghiệp với chủ đề: “Kỹ năng quản lý tài chính cá nhân” kết hợp với các Câu lạc bộ tổ chức diễn đàn về chi tiêu trong gia đình. - Bước 1: Lên kế hoạch chương trình. - Bước 2: Thông qua kế hoạch với GV hướng dẫn và BGH nhà trường. - Bước 3: Duyệt kịch bản, luyện tập. 13
- Bước 4: Tổ chức hoạt động. - Bước 5: Rút ra một số kết luận, đánh giá kết quả mang lại sau khi áp dụng cách thức truyền thông trên. * Tuyên truyền qua mạng xã hội Tiến hành đăng tải các bài viết với nội dung “Kỹ năng quản lý tài chính cá nhân” trên các page Câu lạc bộ truyền thông và trên Website của nhà trường. * Tuyên truyền qua mạng xã hội Tiến hành đăng tải các bài viết với nội dung “Kỹ năng quản lí tài chính cá nhân” trên các page Câu lạc bộ truyền thông và trên Webside của nhà trường. - Hình thức: online - Cách tiến hành: + Lấy một số hình ảnh từ hoạt động trải nghiệm hướng nghiệm. + Soạn ngắn gọn nội dung bài đăng. + Đăng tải bài viết và hình ảnh lên Page Trường. + Kêu gọi, tích cực chia sẻ bài viết. 3.2. Rèn luyện kỹ năng quản lý tài chính cá nhân thông qua lập kế hoạch tài chính cá nhân a. Mục đích: - Giúp học sinh tính toán, cân nhắc nên dành những khoản chi phí cần thiết cho sinh hoạt và học tập. Chủ động nắm bắt tình hình tài chính cá nhân để điều chỉnh cho phù hợp, duy trì được chi tiêu lành mạnh, không lãng phí. - Giúp các bạn học sinh nắm bắt và hiểu rõ các cách lập kế hoạch tài chính cá nhân từ đó lan toả, hỗ trợ các bạn cùng nhau quản lý tài chính cá nhân. b. Nội dung lập kế hoạch tài chính cá nhân *Các bước lập kế hoạch tài chính cá nhân Bước 1: Xác định mục tiêu tài chính và thời hạn thực hiện - Mục tiêu tài chính: là mục tiêu cần hướng tới khi lập kế hoạch tài chính cá nhân. Nó có thể liên quan đến những mong muốn cân đối chi tiêu, tiết kiệm, kiếm tiền tăng thu nhập. - Thời hạn thực hiện: ngắn hạn, trung hạn hoặc dài hạn. Bước 2: Theo dõi và kiểm soát thu chi cá nhân - Cần ghi chép đầy đủ và kiểm soát các khoản thu chi theo đúng quy tắc để theo dõi, kiểm soát mức chi với mức thu nhập cho phép. Nếu chi vượt quá mức, phải nhanh chóng có phương án điều chỉnh để cân đối. Theo dõi thực hiện kế hoạch tài chính cá nhân thông qua sử dụng một số app quản lý chi tiêu 14
App quản lý chi tiêu là lựa chọn tối ưu với mọi người. Với thời đại công nghệ 4.0, hầu hết các bạn đều sử dụng điện thoại thông minh nên việc tải các app quản lý chi tiêu rất dễ dàng. Có rất nhiều ứng dụng phổ biến như: Sổ thu chi Misa, sổ thu chi cá nhân… Các phần mềm này hoàn toàn miễn phí. Điều này giúp các bạn dễ dàng ghi chép các giao dịch, tự động phân loại các khoản chi tiêu và hiển thị báo cáo tình hình tài chính. Bước 3: Thiết lập quy tắc thu chi cá nhân - Thiết lập quy tắc thu chi cá nhân để định hướng, đảm bảo tính phù hợp và hiệu quả của kế hoạch. Có thể thực hiện các quy tắc thu chi: 50/20/30; 80/13/7; 80/10/10; quy tắc 6 chiếc lọ…Việc thực hiện quy tắc nào phụ thuộc vào phần thu nhập và lựa chọn của mỗi người. Bước 4: Tuân thủ kế hoạch tài chính cá nhân Thực hiện đúng các định mức chi tiêu đã đề ra trong kế hoạch. Nếu có những khoản chi đột xuất, cần nhanh chóng tìm cách điều chỉnh. Nếu nhu cầu thực tế hay thu nhập có thay đổi, cần cập nhật và điều chỉnh để bản kế hoạch phù hợp với thực tế. c. Cách thức thực hiện - Lập kế hoạch tài chính cá nhân đạt mục tiêu tài chính ủng hộ 3 triệu đồng cho Dự án thiện nguyện: “Imaras project” và Dự án “Trung thu yêu thương”. Đối tượng: Thành viên tham gia dự án Bước 1: Lên kế hoạch cụ thể lồng ghép quy tắc quản lý tài chính để đạt mục tiêu tài chính ủng hộ 3 triệu đồng thực hiện dự án thiện nguyện. Bước 2: Nhóm nghiên cứu tiến hành phổ biến nội dung các quy tắc 50/30/20; 80/13/7; 80/10/10; quy tắc 6 chiếc lọ với kế hoạch tài chính ngắn hạn cho tất cả các bạn tình nguyện viên tham gia dự án. Bước 3: Thành lập nhóm thiện nguyện: Kêu gọi sự tham gia của các bạn tình nguyện viên. - Số lượng: 60 bạn tình nguyện viên. Khảo sát những tình nguyện viên tham gia dự án. Bước 4: Tiến hành kế hoạch: Mỗi bạn sẽ tiến hành phân chia, quản lý tài chính cá nhân ngắn hạn theo quy tắc đăng ký. Bước 5: Tổng hợp kết quả và tổ chức hoạt động thiện nguyện. Bản mẫu lập kế hoạch tài chính cá nhân LẬP KẾ HOẠCH TÀI CHÍNH CÁ NHÂN Họ tên:…… …………………………………Lớp:…………… 1. Mục tiêu tài chính: 2. Thời gian thực hiện: 15
3. Tổng thu: - Bố mẹ cho ăn sáng, tiêu vặt: - Các khoản thu khác: 4. Bảng theo dõi thu chi TT Nội dung chi Số tiền Tổng % 1 Chi thiết yếu - - - - 2 Sở thích cá nhân - - - - - 3 Tiết kiệm 5. Đánh giá thực hiện kế hoạch Người thực hiện 3.3. Phối hợp với gia đình trong việc nâng cao kỹ năng quản lý tài chính cá nhân a. Mục đích: Tăng cường chia sẻ giữa bố mẹ và con cái, giúp bậc phụ huynh hiểu và biết cách nâng cao kỹ năng quản lí tài chính cho con. b. Nội dung: Để nâng cao kỹ năng quản lí tài chính cá nhân, gia đình đóng vai trò vô cùng quan trọng. Vì vậy gia đình cần hiểu rõ và xem trọng vấn đề giáo dục quản lí tài chính cho con: Một hình thức giáo dục mang lại hiệu quả khá cao chính là cho con tiền tiêu vặt kết hợp với yêu cầu ghi lại những chi tiêu của con. Điều đó bắt buộc con phải tiêu xài đúng cách, hợp lý. 16
Giáo dục con thông qua việc quan sát, để con cái nhìn nhận việc tiêu xài của cha mẹ, từ đó rút ra nhiều trải nghiệm hơn. Ngoài ra, có thể đề cập đến tài chính gia đình một cách tế nhị trước mặt con; luôn lắng nghe, khuyến khích con đưa ra ý kiến thay vì chỉ né tránh, hay nói kín đáo không phải trước mặt con cái. Phương pháp này vừa giúp con tự tin, đồng thời bổ sung thêm kiến thức và hiểu được khó khăn của cha mẹ. Một số cách dạy con từ khi còn nhỏ của các mẹ trên thế giới: người mẹ Singapore luôn hỏi ý kiến con trước khi mua đồ, hay ở Nhật Bản họ luôn dạy con biết tiết kiệm, đối với người Mỹ, việc giáo dục con chi tiêu qua các hũ đựng tiền lại chiếm đa số… c. Cách thực hiện: - Lồng ghép và triển khai ngắn gọn, súc tích nội dung quản lí tiền bạc của con cái và kỹ năng quản lí tài chính cá nhân cho con trong các buổi họp phụ huynh. - Giáo viên chủ nhiệm và nhà trường thực hiện kết nối phụ huynh, thành lập cộng đồng bậc cha mẹ học sinh nhằm tổ chức tìm hiểu giáo dục kỹ năng tài chính cho con cái. 4. Thực nghiệm giải pháp Chúng tôi đã tiến hành thực nghiệm 2 trong 3 giải pháp đề xuất đó là giải pháp 1 và 2. Mục đích: So sánh hiệu quả trước và sau khi thực hiện đề tài, xác định những tác động tiêu cực, khắc phục những hạn chế, tồn tại của đề tài. 4.1. Thực nghiệm tổ chức hoạt động truyền thông với chủ đề: Kỹ năng quản lý tài chính cá nhân Được sự đồng ý của Ban giám hiệu nhà trường, Ban hoạt động Trải nghiệm và Hướng nghiệm, chúng tôi đã lên kế hoạch tuyên truyền với chủ đề: Giáo dục kỹ năng quản lý tài chính cá nhân trong buổi sinh hoạt dưới cờ tuần 12 và tuần 13. - Đối tượng tham gia: Học sinh toàn trường (2200 học sinh) - Thời lượng: 70 phút (thực hiện 2 buổi thứ Hai đầu tuần) - Nội dung: Tuyên truyền về kiến thức và tầm quan trọng của kỹ năng QLTC cá nhân. - Cách thực hiện: Thực hiện các bước theo mục 3.2. Buổi 1: Lên kịch bản chương trình, chuẩn bị nội dung, câu hỏi phỏng vấn giao lưu. Chúng tôi tham gia dẫn chương trình, chọn một số bạn tình nguyện viên thể hiện tiểu phẩm “Dạy con tiêu tiền”. Buổi 2: Tổ chức Diễn đàn “Học sinh với việc chi tiêu trong gia đình”. Chúng tôi đã liên hệ với khách mời là các bạn học sinh cùng với phỏng vấn 2 giáo viên. Các 17
câu hỏi được chuẩn bị liên quan đến nội dung quản lý chi tiêu trong gia đình và cách quản lý tài chính cá nhân. Xây dựng bản kế hoạch truyền thông trong chương trình hoạt động Trải nghiệm – Hướng nghiệp KẾ HOẠCH THỰC HIỆN CHƯƠNG TRÌNH HOẠT ĐỘNG TRẢI NGHIỆM – HƯỚNG NGHIỆP Thực hiện thực nghiệm – đối chứng giải pháp nâng cao kỹ năng quản lí tài chính cá nhân cho học sinh THPT trên địa bàn thành phố Vinh, tỉnh Nghệ An, nhóm tác giả đã triển khai hoạt dộng trải nghiệm trước cờ với chủ đề “ Kỹ năng quản lí tài chính cá nhân” cho các bạn học sinh trường THPT Lê Viết Thuật. I. Mục đích – yêu cầu: 1. Mục đích: - Thông qua việc tổ chức hoạt động trải nghiệm nhằm phổ biến rộng rãi, nâng cao sự hiểu biết của học sinh về kỹ năng quản lí tài chính cá nhân. - Tạo cho các bạn học sinh một sân chơi bổ ích, vui vẻ, thể hiện bản thân. - Nhóm tác giả chuẩn bị chu đáo, đầy đủ thông qua sự góp ích, giám sát của giáo viên hướng dẫn, thực hiện nghiêm túc, có hiệu quả. - Các bạn học sinh tham gia chương trình có thêm hiểu biết về kỹ năng quản lí tài chính. II. Thời gian và địa điểm Thời gian: 7h00p sáng 1 tháng 12 năm 2023. Địa điểm: Trường THPT Lê Viế thuật Đối tượng: Học sinh Trường THPT Lê VIết Thuật. III. Nội dung và cách thức tiến hành. 1. Nội dung: trao đổi, tranh luận, chia sẻ, tuyên truyền kiến thức, kỹ năng quản lí tài chính cá nhân thông qua tiểu phẩm và trả lời câu hỏi. Hình thức: Trực tiếp. 2. Cách tiến hành: - Giáo viên lên kế hoạch chỉ đạo giao cho 2 lớp xây dựng ý tưởng kịch bản + Lên ý tưởng hoạt động, sơ lược nội dung chương trình + Hoàn thiện, soạn thảo kịch bản Minh họa tiểu phẩm: DẠY CON TIÊU TIỀN ( Nhân vật: Bạn Phúc, Ái Linh, Vương Trang là 3 người bạn chơi thân; Bố Trang: Hiệp, mẹ Trang: Thu) Tùng tùng tùng….. Đến giờ ra về, 3 bạn Ái Linh, Phúc, Vương Trang đứng tụm lại nói chuyện: - Ái Linh: Này 2 cậu, tháng này mẹ tớ cho tớ 1 triệu tiêu vặt lận đấy. 2 cậu thì sao? - Phúc: uầyyyyyy! sao bố mẹ cậu cho cậu nhiều thế, bố mẹ tớ toàn cho từng ngày lắt nhắt, tính lại cuối tháng chắc cũng chỉ 600 gì đó thôi 18
- Vương Trang: Vậy có là gì, bố tớ cho tớ 3 triệu sau đó còn bắn vào tài khoản tớ mấy lần nữaaaa kìa. - Phúc + Linh: Trờiiiiiiiiiiiiiiii! Nhiều thế! - Linh: vậy cậu tiêu vào những gì thế? - Hoàng: Tiêu linh tinh thôi à, bình thường tớ không xác định các khoản chi ma cũng chả quan tâm mấy tại hết bố mẹ tớ lại cho mà… Nhiều lúc cũng đau đầu vì nhiều tiền nữa hihi. - Linh: Phúc thì sao? - Phúc: Bố mẹ tớ bình thường buổi sáng hay cho tớ 20k ăn sáng, nhưng mà tớ chỉ ăn 10k thôi, còn 10k để dành đến cuối tháng nạp gêm hehehe - Linh: Cậu đúng là biết tiết kiệm mà ko biết tiêu. Tớ Cũng hay để dành tiền như cậu nhưng mà tớ toàn tích thành 1 khoản tiền lớn để lúc cần sẽ ko phải lo thiếu. - Phúc: aidaaaa, nhỏ tí hà để dành tiền làm gì, cứ tiêu đi còn có bố mẹ mà! - Vương Trang: Thôiii… mấy chuyện đó để sau đi, giờ ta quay tiktok nhé. Trong lúc ba bạn đang quay tiktok, bố Vương Trang ở gần đó gọi Trang trên xe ô tô: Bố Trang : Hoàng ơi, về đi ăn con ơi -Trang: Dạ (nhìn ra bố, sau đó quay sang nói với hà và phúc): Bai bai 2 cậu nhé, tớ về đây Sau đó Linh và phúc cũng tạm biệt nhau trở về nhà. Trên xe, Bố Trang hỏi: Dạo này tiền có thiếu ko con ? -Trang : Dạ vẫn đủ dùng bố ạ -Mẹ trang: (Quay sang gắt gỏng với chồng) Anh lại cứ cho con nhiều tiền rồi đó, Sau này chỉ cho vừa đủ thôi, anh cứ cho thế con lại không biết quản lí, phung phí thành quen. sau đó mẹ quay sang Trang: - Mẹ Trang (Thu) : Trang, nói cho mẹ con tiêu những gì mà nhiều ghê gớm rứa - Trang: (cúi đầu, giọng hơi buồn) dạ mẹ….. - Mẹ Trang: Khiếp, toàn bộ tiền đều là mồ hôi công sức của bố mẹ phải biết quý trọng lấy. Tối lập cho mẹ bản kế hoạch chi tiêu cụ thể để mẹ kiểm soát con dựa trên bản chi tiêu đó Buổi chiều hôm đó, Trang, Phúc, Linh rủ nhau đến nhà trang học bài. - Phúc: Ê cậu có còn tiền không, tớ hết tiền mà có đôi giày đẹp quá, cho tớ mượn 500k mua nhé, hôm sau có tớ trả. Không hiểu sao tháng nào tớ cũng có tiền đều đều từ mẹ mà vẫn thiếu tiền nữa …haizzz - Trang: ôk nhé bạn (nói với giọng thoải mái, đùa vui)... Trang nói tiếp: Hết tiền cứ mượn tớ, tớ còn nhiều tiền lắm đây. - Linh: Sao cậu hay hết tiền thế Phúc? Tháng trước tớ đã chỉ cậu cách lập kế hoạch tài chính theo quy tắc 50/20/30 rồi mà. - Phúc: ….Hmm ..tớ quên mất 19