Sáng kiến kinh nghiệm THPT: Một số giải pháp góp phần thay đổi văn hóa đọc cho học sinh vùng cao ở Trường THPT Con Cuông

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:36

Thêm vào BST

Báo xấu

19
lượt xem 4
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Đề tài "Một số giải pháp góp phần thay đổi văn hóa đọc cho học sinh vùng cao ở Trường THPT Con Cuông" được nghiên cứu và áp dụng trong công tác phát triển văn hóa đọc tại Trường THPT Con Cuông để đổi mới, khuyến khích việc đọc thường xuyên, liên tục và suốt đời nhằm xây dựng và phát triển văn hóa đọc trong nhà trường, góp phần củng cố, nâng cáo kiến thức, kỹ năng, phát triển tư duy và hoàn thiện nhân cách con người đồng thời tham gia xây dựng và phát triển văn hóa đọc trong trường học.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Sáng kiến kinh nghiệm THPT: Một số giải pháp góp phần thay đổi văn hóa đọc cho học sinh vùng cao ở Trường THPT Con Cuông

PHẦN I. ĐẶT VẤN ĐỀ. 1.1. Lý do chọn đề tài “Cuộc đời ta thay đổi theo hai cách: qua những người ta gặp và qua những cuốn sách ta đọc” – Harvey MacKay. Sách là sản phẩm văn hóa tinh thần, là kho tàng tri thức đóng vai trò rất quan trọng, sách vừa là bạn vừa là người thầy v đại th p sáng trong m i ch ng ta nguồn tri thức v t n. Dạy cho ch ng ta cách sống, cách làm người, hướng tới những giá trị nhân văn cao cả. Ở thời đại nào, con người cũng lấy việc học và đọc sách là một trong những mục đích để hoàn thiện nhân cách con người, để tiến bộ trong cuộc sống cá nhân và đóng góp vào sự phát triển chung của xã hội. Đọc sách không chỉ đơn thuần là để tiếp nh n thông tin, kiến thức, mà còn là một trong những hoạt động văn hóa. Phát triển văn hóa đọc trong trường học là yếu tố quan trọng gi p cho học sinh nâng cao phương pháp học t p hiệu quả, gi p các em thấu hiểu bản thân mình để từ đó góp phần định hình tư duy, nhân cách, tâm hồn đẹp và lối sống lành mạnh. Ngày nay, sự với bùng nổ của công nghệ thông tin đã ảnh hưởng không nhỏ đến thói quen giải trí, thói quen đọc sách của thế hệ trẻ nói chung và học sinh trường THPT Con Cuông nói riêng. Đa số học sinh không thích đọc sách mà phụ thuộc nhiều vào thông tin trên mạng và hình thành nhiều thói quen không tốt. Nhiều em không hiểu được chính bản thân mình muốn gì? Mình cần rèn luyện những k năng nào để chủ động hơn trong cuộc sống hiện tại? Các em không có mục tiêu hay định hướng nào rõ ràng cho tương lai của mình. Chính vì v y khi học t p ở trường các em thường học với tâm thế hời hợt, học ngày nào biết ngày đó, được chăng hay chớ. Làm thế nào để giúp các em có thể thấu hiểu được bản thân mình, có ước mơ, có lý tưởng sống và định hình nghề nghiệp tương lai của mình. Làm thế nào để giúp các em có thêm động lực để rèn luyện k năng tự học, chủ động hơn trong học t p khi còn ngồi trên ghế nhà trường? Chúng tôi hiểu rằng ngoài những kiến thức được chia sẻ bởi các giáo viên trong các giờ lên lớp. Thì sách là nguồn tri thức vô t n để giúp các em thay đổi tư duy, thay đổi nh n thức, th m chí thay đổi cuộc đời. V y phải làm thế nào để có thể giúp các em yêu sách, thích đọc sách, biết cách đọc và đ c kết sách rồi từ đó hình thành nên thói quen đọc sách? Đó là trăn trở của người làm công tác chủ nhiệm lớp và cán bộ thư viện của trường THPT Con Cuông. Và đó cũng là lí do mà chúng tôi đã chọn đề tài: “Một số giải pháp góp phần thay đổi văn hóa đọc cho học sinh vùng cao ở Trường THPT Con Cuông”. 1.2. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu - Mục đích: Đề tài được nghiên cứu và áp dụng trong c ng tác phát triển văn hóa đọc tại Trường THPT Con Cu ng để đổi mới, khuyến khích việc đọc thường xuyên, liên 1
tục và suốt đời nhằm xây dựng và phát triển văn hóa đọc trong nhà trường, góp phần củng cố, nâng cáo kiến thức, kỹ năng, phát triển tư duy và hoàn thiện nhân cách con người đồng thời tham gia xây dựng và phát triển văn hóa đọc trong trường học. - Qua các hoạt động nhằm gi p học sinh cảm thấy hứng th và yêu thích việc đọc sách. - Rèn luyện k năng đọc sách, đ c kết sách và v n dụng những bài học trong những cuốn sách mình đọc vào học t p và cuộc sống. - Góp phần phát huy tinh thần tự học, tích cực, chủ động. - Nhiệm vụ: Để đạt được mục đích trên, chúng tôi xác định các nhiệm vụ nghiên cứu như sau: - Nghiên cứu, làm sáng tỏ những vấn đề lý lu n về văn hóa đọc, văn hóa đọc trong nhà trường; - Phân tích, đánh giá thực trạng văn hóa đọc nói chung và tại trường THPT Con Cuông nói riêng; - Đề xuất các phương hướng, giải pháp phát triển văn hóa đọc tại trường THPT Con Cuông. 1.3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu: Trước hết đề tài sẽ áp dụng cho học sinh ở lớp 10A2 và các học sinh thích đọc sách nhưng chưa biết cách đọc sách; Các em học sinh có mong muốn thấu hiểu bản thân để từ đó biết cách xây dựng mục tiêu, định hướng nghề cho bản thân tại trường THPT Con Cuông. 1.4. Phương pháp nghiên cứu: Trong quá trình nghiên cứu đề tài, nhóm tác giả sử dụng phương pháp nghiên cứu cụ thể sau: - Phương pháp phân tích: Phương pháp này sử dụng trong xuyên suốt đề tài qua việc dựa và cơ cở lý lu n, dựa vào thực tiễn để đánh giá thực trạng văn hóa đọc của học sinh trường THPT Con Cu ng. - Phương pháp tổng hợp: được nhóm tác giả sử dụng khi đánh giá nhằm r t ra những kết lu n tổng quan, những quan điểm, đề xuất và kiến nghị thay đổi văn hóa đọc cho học sinh trường THPT Con Cuông. 2
- Phương pháp quan sát khoa học: Tìm hiểu thực trạng đọc sách tại trường THPT Con Cu ng th ng qua quan sát hoạt động của học sinh trong giờ sinh hoạt 15 ph t và giờ ra chơi. - Phương pháp thu th p số liệu: Phát phiếu điều tra khảo sát thói quen, sở thích đọc sách của học sinh ở nhà. - Phương pháp thực nghiệm khoa học: Th ng qua các hoạt động tổ chức cho học sinh đọc sách, đ c kết sách theo từng giai đoạn khác nhau. PHẦN II. NỘI DUNG NGHIÊN CỨU 2.1. Cơ sở khoa học 2.1.1. Cơ sở lí luận - Văn hóa đọc là một khái niệm có hai ngh a một ngh a rộng, và một ngh a hẹp. Ở ngh a rộng đó là ứng xử đọc, giá trị đọc và chuẩn mực đọc của m i cá nhân, của cộng đồng xã hội và của các nhà quản lý và cơ quan quản lý nhà nước. Như v y, văn hóa đọc ở ngh a rộng là sự hợp thành của ba yếu tố, hay chính xác hơn là ba lớp như ba vòng tròn kh ng đồng tâm, ba vòng tròn giao nhau. Còn ở ngh a hẹp đó là ứng xử, giá trị và chuẩn mực đọc của m i cá nhân. Ứng xử, giá trị và chuẩn mực này gồm ba thành phần : Thói quen đọc sách, sở thích đọc và kỹ năng đọc. Ba thành phần này cũng là ba lớp, ba vòng tròn kh ng đồng tâm, ba vòng vòng tròn giao nhau. Ứng xử, giá trị và chuẩn mực đọc lành mạnh của m i cá nhân trong xã hội là thói quen đọc, sở thích đọc và kỹ năng đọc lành mạnh của họ. Đó chính là nền tảng của một xã hội học t p, của việc học suốt đời, một yêu cầu cũng là một thách thức của xã hội hiện đại. (Thư viện quốc gia Việt Nam). - Thư viện nói chung và thư viện trường học nói riêng từ rất lâu đã được Đảng Nhà nước quan tâm và khẳng định vài trò chức năng, nhiệm vụ của thư viện trong quá trình bảo tồn xây dựng và phát triển về mọi l nh vực của đất nước. - Ngày 15 tháng 3 năm 2017 Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam đã ký quyết định số 329/QĐ-TTg về phê duyệt Đề án phát triển văn hóa đọc trong cộng đồng đến năm 2020, định hướng đến năm 2030 đã nêu rõ quan điểm: Phát triển văn hóa đọc là một trong những nội dung quan trọng của sự nghiệp phát triển văn hóa, giáo dục của đất nước. Phát triển văn hóa đọc trên cơ sở khai thác có hiệu quả và không ngừng phát triển nguồn vốn tri thức, văn hóa của con người và dân tộc Việt Nam, đồng thời tiếp thu có chọn lọc tinh hoa tri thức của nhân loại. Nhà nước h trợ phát triển văn hóa đọc, đồng thời đẩy mạnh việc đa dạng hóa, huy động mọi nguồn lực xã hội tham gia phát triển văn hóa đọc. Các cấp ủy, chính quyền, các đoàn thể, tổ chức xã hội, các cơ sở giáo dục và các tổ chức khác liên quan cùng gia đình, cộng đồng có trách nhiệm tham gia và tạo điều kiện thu n lợi để phát triển văn hóa đọc. Đồng thời đề ra mục tiêu chung: Xây dựng và phát triển thói quen, nhu cầu, kỹ 3
năng và phong trào đọc (xuất bấn phẩm in và điện tử) trong mọi tầng lớp nhân dân, nhất là trong thanh niên, thiếu niên, học sinh, sinh viên và ch trọng tới người dân ở vùng n ng th n, vùng có điều kiện kinh tê - xã hội khó khăn; cải thiện m i trường đọc; góp phần nâng cao dân trí, phát triển tư duy, khả năng sáng tạo, bồi dưỡng nhân cách, tâm hồn, tăng cường ý thức chấp hành pháp lu t, hình thành lối sống lành mạnh trong con người, xã hội Việt Nam, đẩy mạnh xây dựng xã hội học t p. - Kế hoạch số 519/KH-UBND ngày 31 tháng 8 năm 2017 của UBND tỉnh Nghệ An về việc phát triển văn hóa đọc trong cộng đồng đến năm 2020, định hướng đến năm 2030, trên địa bàn tỉnh Nghệ An với mục tiêu chung: Xây dựng và phát triển thói quen, nhu cầu, kỹ năng và phong trào đọc (xuất bản phẩm in và điện tử) trong mọi tầng lớp nhân dân, nhất là trong thanh niên, thiếu niên, học sinh, sinh viên; ch trọng tới người dân ở vùng n ng th n, vùng có điều kiện kinh tế - xã hội khó khăn; cải thiện m i trường đọc; góp phần nâng cao dân trí, phát triển tư duy, khả năng sáng tạo, bồi dưỡng nhân cách, tâm hồn, tăng cường ý thức chấp hành pháp lu t, hình thành lối sống văn minh, lành mạnh trong con người, xã hội Việt Nam, đẩy mạnh xây dựng xã hội học t p. - Sở Giáo dục và Đào tạo Nghệ An đã ban hành kế hoạch số 2008/KH- SGD&ĐT ngày 30/9/2021 kế hoạch đổi mới hoạt động thư viện trường học và phát triển văn hóa đọc trong các trường mầm non, phổ th ng trên địa bàn tỉnh Nghệ An đến năm 2025, định hướng đến năm 2030. Mục tiêu chung đổi mới hoạt động thư viện theo hướng thiết thực, hiệu quả để phục vụ c ng tác dạy học, giáo dục trong trường mầm non, phổ th ng, góp phần nâng cao dân trí, nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện và phục vụ hiệu quả chương trình giáo dục mầm non và Chương trình Giáo dục phổ th ng 2018. Xây dựng và phát triển thói quen, nhu cầu, kỹ năng và phong trào đọc trong học sinh và người đọc khác trong trường học; ch trọng tới học sinh n ng th n, vùng có điều kiện kinh tế - xã hội khó khăn; cải thiện m i trường đọc; góp phần nâng cao dân trí, phát triển tư duy, khả năng sáng tạo, bồi dưỡng nhân cách, tâm hồn, tăng cường ý thức chấp hành pháp lu t, hình thành lối sống văn minh, lành mạnh trong học sinh, đẩy mạnh xây dựng xã hội học t p và hội nh p quốc tế. 2.1.2. Cơ sở thực tiễn - Trường THPT Con Cuông thuộc một huyện nghèo miền n i, hơn 50% học sinh dân tộc thiểu số, đa số các em phải ở trọ xa gia đình, có hoàn cảnh gia đình khó khăn về kinh tế thiếu sự quan tâm, động viên, chăm sóc của bố mẹ trong việc học t p và rèn luyện. Cơ sở v t chất tại các khu nhà trọ hiện nay chưa đảm bảo cho việc học t p, số lượng học sinh tại các khu nhà trọ thường đ ng và nhiều thành phần. Chính vì v y đa số các em rất không hứng th để học và chưa xác định được 4
mục tiêu học để làm gì? Việc học quan trọng như thế nào đối với tương lai của bản thân? Thì việc các em kh ng yêu sách, kh ng thích đọc sách mà chỉ thích được giải trí trên các thiết bị công nghệ là điều không thể tránh khỏi. TT Năm học Số học sinh toàn Số học sinh Tỷ lệ trường dân tộc 1 2017- 2018 1085 646 59.54% 2 2018-2019 1177 715 60.75% 3 2019-2020 1234 728 59.00% 4 2020-2021 1255 701 55.86% 5 2021-2022 1296 747 57.64% (Bảng số liệu thể hiện tỷ lệ học sinh dân tộc) - Thư viện trường THPT Con Cuông mặc dù cũng được nâng cấp, sửa chữa. Tuy nhiên vẫn chưa đạt chuẩn, các đầu sách còn nghèo nàn, kh ng gian đọc chưa hấp dẫn. Nên chưa thu h t học sinh, giáo viên đến đọc sách. - Nhiều giáo viên và học sinh chưa thực sự quan tâm đến việc phát triển văn hóa đọc. - Trên địa bàn địa phương thư viện huyện thì có nhưng kh ng hoạt động, được đóng cửa từ mấy năm nay, kh ng có bạn đọc, không có nhà sách nào hoạt động. Trước tình hình đó, ch ng t i đề xuất cách tổ chức các hoạt động đọc sách, lan tỏa văn hóa đọc để truyền cảm hứng đọc, tạo hứng thú đọc sách tinh hoa trong học sinh. Dần hình thành thói quen đọc sách, đ c kết sách, v n dụng các bài học từ sách vào các hoạt động hàng ngày, giúp các em có tinh thần học t p, rèn luyện tích cực hơn. 2.2. Thực trạng vấn đề 2.2.1. Thực trạng phát triển văn hóa đọc trong trường học hiện nay. - Văn hóa đọc của người Việt nói chung và văn hóa đọc của giới trẻ trong trường học nói riêng còn rất thấp. M i năm một người Việt chỉ đọc chừng một quyển sách. Một khảo sát của báo Dân Trí nh m vào đối tượng là giới trẻ cho thấy kết quả đáng quan ngại. 98% giới trẻ cho biết họ kh ng hề đọc quyển sách nào trong tuần; 80% bạn trẻ kh ng đụng đến sách suốt một năm qua và chỉ 12% bạn trẻ trong nhóm 20-30 tuổi cho biết bản thân có đọc sách, truyện khác ngoài sách 5
chuyên môn. (Nguồn trích từ https://tphcm.chinhphu.vn/binh-quan-mot-nguoi-viet- doc-1-quyen-sach-moi-nam-10118981.htm). - Có nhiều nguyên nhân khiến học sinh kh ng còn hứng th đọc sách: + Ngay từ nhỏ ch ng ta chưa có thói quen đọc sách, khi lớn lên sẽ rất khó để có thói quen đọc sách. + Với sự phát triển của c ng nghệ th ng tin. C ng nghệ điện tử số làm cho hình thức và phương thức đọc sách có nhiều thay đổi. Giới trẻ thích đọc theo kiểu đọc nhanh, đọc vội, đọc lướt các th ng tin trên mạng xác hội. Việc đọc sâu, đọc suy ngẫm trở nên nhàm chán, kh ng còn hấp dẫn nữa. + Các hoạt động giáo dục trong nhà trường nặng về kiến thức, chưa quan tâm nhiều đến việc phát triển tâm hồn, k năng cho học sinh. + Phụ huynh chưa nh n thức được tầm quan trong của việc hình thành thói quen đọc sách cho con em, nên kh ng quan tâm khuyến khích con cái đọc sách. Học sinh kh ng muốn đọc sách khiến cho việc học t p cũng trở nên khó khăn, tiếp thu tri thức hết sức hạn chế, hiểu biết hạn hẹp. Một h u quả dễ thấy nhất là học sinh ngày nay có năng lực đọc rất kém, viết sai chính tả nhiều, diễn đạt vụng về. Kh ng đọc sách làm cho quá trình phát triển mặt cảm x c của các em kh ng được tròn đầy. Học sinh ngày càng trở nên cộc cằn, ăn nói tục t u, ứng xử thiếu lịch sự, thường v lễ với thầy c và người lớn. Việc ít đọc sách khiến học sinh kh ng biết cảm th ng, chia sẻ hay yêu thương; kh ng biết tự kiềm chế bản thân làm nảy sinh ngày càng nhiều các vụ bạo lực xảy ra trong học đường. 2.2.2.Thực trạng về văn hóa đọc của học sinh ở Trường THPT Con Cuông. Học sinh chưa ý thức được tầm quan trọng của việc đọc sách đối với quá trình học t p của bản thân. Các em còn lười đọc sách, một số bạn đọc chỉ đến thư viện sau nhưng buổi giới thiệu sách hoặc thường đọc theo sở thích, qua loa, chưa có niềm đam mê, tìm tòi, khám phá. Thời gian r i sau m i buổi học chính khóa một phần nhỏ các em chơi thể thao, chủ yếu các em vùi đầu điện thoại. 6
(Học sinh ra chơi chủ yếu cầm vào chiếc điện thoại) Qua khảo sát nhu cầu đọc sách và thời gian đọc sách của các em học sinh chúng tôi nh n được kết quả: - Phạm vi trường: Khảo sát 336 học sinh. 7
- - - Phạm vi lớp 10A2: Khảo sát 41 học sinh - 8
Qua khảo sát chỉ có 16,7 % có mục tiêu rõ ràng, 83,3% mục tiêu kh ng rõ ràng 2.2.3. Thực trạng của thư viện trường THPT Con Cuông hiện nay. - Thư viện trường THPT Con Cu ng được thành l p vào năm 1967. Thư viện đã được đầu tư cơ sở v t chất tuy nhiên cơ sở v t chất còn nghèo nàn so với nhu cầu thực tế. Phòng thư viện chỉ là t n dụng từ một phòng học; nguồn lực th ng tin hạn chế; kinh phí hoạt động khiêm tốn. - Vồn tài liệu của thư viện đầu năm học 2019- 2020 hiện có 3.898 bản sách trên giá sách chủ yếu chỉ có sách giáo khoa, sách bài t p, sách tham khảo phục vụ cho việc học t p. Các đầu sách kh ng đa dạng, báo chí chủ yếu là báo kén người đọc như báo nhân dân, báo Nghệ An, báo giáo dục thời đại, báo lao động kh ng có báo hoa học trò, kh ng có báo phù hợp với lứa tuổi học sinh và những cuốn sách tinh hoa, tâm lý, dạy kỹ năng sống với lứa tuổi… thì số lượng rất ít 337 cuốn. Số lượng sách nhà trường bổ sung hằng năm vào thư viện rất ít. TT Năm học Loại sách, báo Số lượng (cuốn) 1 2019-2020 Sách tham khảo 74 2 2020-2021 Sách tham khảo 26 3 2021-2022 Sách tham khảo 35 (Bảng số liệu bổ sung sách hàng năm vào thư viện) - Kh ng gian đọc của thư viện được t n dụng từ một phòng học, trang trí chưa hấp dẫn do đó chưa thực sự thu h t được bạn đọc đến với thư viện. Hơn nữa thời gian phục vụ của thư viện là vào giờ hành chính l c đó các em đang học trên lớp cả ngày, chỉ 5-15 ph t giải lao kh ng đủ thời gian để các em lựa chọn cuốn sách mà mình yêu thích. 9
- Hàng năm thư viện vẫn tổ chức các hoạt động như: Tổ chức tuyên truyền, giới thiệu sách nhân các ngày lễ lơn và giới thiệu sách mới tuy nhiên chưa thu h t được sự quan tâm của giáo viên và học sinh. Theo sổ theo dõi, thống kê bạn đọc đến với thư viện thì tỷ lệ học sinh đến phòng đọc sách của thư viện rất thấp. TT Năm học Số học sinh Số học sinh đến thư viện Tỷ lệ toàn trường đọc sách, báo/ năm học 1 2017-2018 1085 235 21.66% 2 2018-2019 1177 263 20.05% 3 2019-2020 1234 347 28.12% (Bảng số liệu thống kê học sinh đến thư viện hàng năm) 2.3. Giải pháp 2.3.1. Giải pháp giúp học sinh biết cách đọc sách, đúc kết sách và vận dụng bài học trong sách vào đời sống. Barack Obama đã từng khuyên rằng: “Đọc sách rất quan trọng. Nếu bạn đọc sách đ ng cách, cả thế giới sẽ mở ra cho bạn”. Một người có thói quen đọc, nhưng thiếu kỹ năng đọc, hiệu quả đọc kh ng cao, th m chí kh ng có hiệu quả, chỉ mất thời gian v ích. Hiện nay, nguồn tài liệu ngày càng nhiều, thông tin ngày càng đa dạng đòi hỏi học sinh cần có khả năng phân tích, đánh giá nguồn thông tin khi sử dụng. Do đó muốn phát triển văn hóa đọc cho học sinh cần phải bồi dưỡng kỹ năng, phương pháp đọc cho các em chính là giúp cho học sinh biết cách đọc sách như thế nào để thu nh n thông tin cần thiết; biết cách lựa chọn những vấn đề cần đọc cho bản thân (từ trình độ thấp đến trình độ cao, từ vấn đề đơn giản đến vấn đề phức tạp). Biết cách v n dụng kiến thức vào trong thực tiễn. Cách thực hiện giải pháp: Bước 1: Giáo viên tiến hành lựa chọn sách sao cho phù hợp với từng giai đoạn. (Căn cứ vào kết quả khảo sát về nhu cầu, mong muốn của học sinh). Giai đoạn đầu lựa chọn sách mang ý ngh a khơi gợi, tạo hứng th cho học sinh bước đầu rèn luyện thói quen đọc sách (Cuốn “Trên đường băng”). Giai đoạn hai đọc sách liên quan đến thay đổi phương pháp học t p sao cho hiệu quả, tạo nền tảng tốt cho các em học t p trong các năm tiếp theo (Cuốn “Tôi tài giỏi bạn cũng thế”). 10
Bước 2: Giới thiệu sách cho học sinh Hành trình1: Đọc cuốn “Trên đường băng” Tác giả: Tony Buổi sáng Thời gian: từ ngày 27.12.2021 – 13.3.2022 Trên đường băng là cuốn sách trong chu i câu chuyện Tony Buổi Sáng mà hiện nay được rất nhiều bạn trẻ theo dõi và thích th . Trên đường băng tổng hợp những câu chuyện v cùng th vị và những lời chia sẽ đầy hữu ích được kể lại bởi Tony. Những câu chuyện đều rất th t, được chính Tony đã từng trải nghiệm và chia sẻ một cách chân thành tới bạn đọc. Cách xưng h , lối kể chuyện của Tony toát ra một "cái chất rất riêng" v cùng hóm hỉnh, gần gũi, dễ hiểu mà khi đọc ta có cảm giác là đang được nói chuyện th t với Tony v y. Sách Trên đường băng gồm có 3 phần, m i phần được chia ra làm các chương, m i chương là từng câu chuyện mà Tony kể, từ chuyện trải nghiệm tại nước ngoài, tiếp x c với những con người như thế nào, sự quan trọng của ngoại ngữ đến chuyện học hành, chuyện đi làm rồi đến những tấm gương đáng học hỏi, cách đối mặt với tiền ... mà sau những câu chuyện ch ng ta sẽ định hình lên những nh n thức tích cực, đ ng đ n hơn, điều đó thực sự rất tuyệt vời. Đặc biệt, sau m i chương đều có một vài dòng để tr ng để ch ng ta có thể ghi cảm nh n của mình vào đó để vài tháng sau, ch ng ta có thể đọc lại và những gì mình cảm nh n, ta sẽ thấy có sự khác biệt rõ rệt trong nh n thức của chính mình... Cuốn sách thức tỉnh các bạn trẻ ý thức về chính bản thân, bởi đọc Trên Đường Băng bạn sẽ thấy phảng phất chính mình trong ấy và số đ ng người trẻ bây giờ. Ch ng ta đang dần đánh mất tuổi trẻ, phí hoài thời gian vào các việc kh ng đáng phải làm…Nhưng ch ng ta sẽ thầm cảm kích bởi chính tác giả sẽ đưa ch ng ta đến có đường băng của chính mình, gi p ch ng ta sống với ích hơn với cuộc đời. Đồng thời, truyền cảm hứng cho các thanh niên sống hết mình, trọn vẹn từng ph t từng giây. Hành trình 2: Đọc cuốn “T i tài giỏi bạn cũng thế”. Tác giả Adam Khoo. Thời gian từ ngày 28.3.2022 – 20.4.2022 Cuốn sách T i tài giỏi, Bạn cũng thế được tác giả biên soạn gồm 18 chương, nói về quá trình của một đứa trẻ từ khờ khạo trở thành một người tài giỏi đạt được nhiều thành c ng rất đáng ngưỡng mộ. Từ câu chuyện này, tác giả Adam Khoo đã 11
giải thích cặn kẽ nguyên do vì sao và quá trình để đứa trẻ đó trở nên thành công như ngày h m nay, qua đó hướng dẫn và đưa ra các phương pháp học t p và thực hành thiết thực để dành cho em học sinh, những người còn đang miệt mài học t p ở các lớp học và giảng đường. Các phần minh họa được thiết kế rất hợp lý và sinh động, gi p các em học sinh dễ dàng đọc và tiếp c n một cách gần gũi và trực quan sinh động hơn. Còn về phần trình bày nội dung, tác giả kh ng cố nhồi nhét kiến thức th t nhiều. mà v n dụng và kết hợp đan xen giữa các hình ảnh, câu chữ sao cho th t sinh động, dễ hiểu, để tránh tạo sự kh khan, nhàm chán cho người đọc và nhất là đối với các em học sinh trẻ tuổi. Với việc tạo nên một cuốn sách hết sức mới mẻ và hiện đại như thế này, sẽ gi p cho các bạn học sinh thay đổi lối tư duy nhàm chán, cũ kỹ để đón nh n và tiếp thu các phương pháp học t p, tư duy mới, gi p các em phát triển và nâng cao não bộ, kích thích khả năng tư duy và học hỏi để dễ dàng trở thành một người tài giỏi và thành c ng trong tương lai sau này. Đọc cuốn sách này sẽ gi p cho các em học sinh học được cách: + Tăng cường sự tự tin và làm chủ cuộc sống của bạn + Áp dụng các c ng cụ học bằng cả não bộ như Sơ Đồ tư Duy + Phát huy trí nhớ siêu việt để nhớ lại các sự kiện, con số một cách dễ dàng + Thành thạo việc quản lý thời gian và xác định mục tiêu + Mang lại khả năng đạt được những thành tích cao nhất có thể + Áp dụng các phương pháp thi cử hiệu quả để “chiến đấu” và “Chiến th ng” trong các kỳ thi quan trọng. Bước 3: Tổ chức hai hành trình đọc sách, cả lớp cùng tham gia. Thông qua các nhiệm vụ mà các học sinh cần phải hoàn thành, dưới sự hướng dẫn của giáo viên, học sinh rèn luyện k năng đọc sách ở các cấp độ đọc sách khác nhau: + Cấp độ 1: Đọc để tìm ra ý chạm, ý chính của sách. + Cấp độ 2: Đọc để hiểu và có tư duy phản biện các vấn đề mà tác giả của cuốn sách đề c p đến. + Cấp độ 3: Đọc để biết v n dụng các bài học trong sách vào thực tế. Cụ thể: - Trong m i hành trình nhiệm vụ đọc được chia nhỏ theo ngày, có sự đồng hành của giáo viên để giúp các em dần làm quen với một thói quen mới, mà không cảm thấy áp lực. 12
- M i ngày các em cần hoàn thành các nhiệm vụ: + Nhiệm vụ 1: Đọc một số lượng trang sách nhất định. (Từ 5 – 10 trang.) + Nhiệm vụ 2: Hoàn thành bài t p với hình thức trả lời các câu hỏi của giáo viên hướng dẫn đưa ra liên quan đến nội dung những trang sách mình đọc trong ngày hôm đó. (Các câu hỏi đưa ra nhằm rèn luyện 3 cấp độ đọc sách cho học sinh đã đề c p ở trên). Trong hành trình thứ nhất câu hỏi đưa ra theo dạng liệt kê loạt câu hỏi theo các cấp độ khác nhau, chưa phân loại được mức độ đọc của các học sinh. Đến hành trình 2 chúng tôi cải tiến hơn: Bài t p đưa ra chia thành bài t p b t buộc và bài t p khuyến khích để phù hợp hơn với nhiều học sinh có mức độ yêu thích đọc sách khác nhau, mức độ nh n thức khác nhau. + Nhiệm vụ 3: Các thành viên nộp bài t p đ ng cấu trúc và đ ng thời gian quy định. - Hình thức nộp: + Hành trình thứ nhất: Học sinh được hướng dẫn nộp bài bằng cách bình lu n ngay dưới bài đăng nhiệm vụ của ngày hôm đó do giáo viên đăng trong nhóm facebook của lớp. Cách làm này khiến quá trình kiểm tra, đánh giá bài t p các thành viên dễ bị bỏ sót. + Hành hành trình thứ 2: Cách nộp bài được cải tiến. M i thành viên tham gia đọc sách tự đăng một bài giới thiệu bản thân trong nhóm lớp. Bài t p m i ngày nộp ngay ở phần bình lu n của bài đăng cá nhân này. Cách làm này giúp cho kiểm tra bài t p của các thành viên dễ dàng, dễ xác định mức độ thường xuyên hay không thường xuyên hoàn thành, mức độ tiến bộ của m i thành viên trong quá trình. - Nhiệm vụ của m i ngày được đưa lên nhóm face book của lớp từ đầu ngày hoặc từ tối ngày hôm trước để các thành viên chủ động thời gian đọc sách của mình. (Nhiệm vụ mỗi ngày hành trình 1 và 2) 13
(Bài tập của học sinh nộp trong hành trình thứ nhất) (Bài đăng cá nhân thành viên trong nhóm lớp là vị trí để các thành viên nộp bài tập của mình) (Bài tập của học sinh nộp trong hành trình thứ 2) 14
2.3.2. Giải pháp tạo thêm động lực, duy trì thói quen đọc sách, giúp học sinh có cơ hội được chia sẻ về sách. Để duy trì một thói quen tốt đã khó, duy trì thói quen đọc sách càng khó hơn. Đặc biệt khi xung quanh các em có quá nhiều những thứ s i động, nhiều màu s c như: Mạng xã hội, bạn bè, các hoạt động vui chơi…Trước những cám d đó làm sao để giúp các em duy trì việc đọc sách và dần biến việc đọc thành thói quen yêu thích của bản thân. Mục tiêu giải pháp này nhằm tạo động lực, duy trì hứng th đọc sách cho học sinh trong hành trình rèn luyện cho học sinh có thói quen đọc sách, thay đổi nh n thức về tầm quan trọng của sách nhất là ở giai đoạn đầu, giải đoạn khó khăn để tạo nên thói quen mới. Cách thực hiện giải pháp: Giải pháp đưa ra vừa mang tính kỷ lu t, vừa mang tính động viên khích lệ học sinh * Giải pháp mang tính kỷ luật: Trước khi bước vào hành trình giáo viên công bố thể lệ, quy định của hành trình để giúp học sinh hình dung về hành trình mình sẽ đi ra sao, có nhiệm vụ gì cần phải hoàn thành. Cho học sinh tự nguyện đăng kí tham gia hành trình. Từ đó rèn tính kỷ lu t, ý thức trách nhiệm với cảm kết của bản thân cho học sinh. Thể lệ c ng bố trước bao gồm: - Mục đích ý ngh a của hành trình. - Nhiệm vụ khi tham gia hành trình: M i ngày có các thành viên hoàn thành các bài t p: + Đọc một số lượng trang sách nhất định. (Từ 5 – 10 trang.) + Hoàn thành bài t p với hình thức trả lời các câu hỏi của ban văn hóa đọc của lớp đưa ra liên quan đến nội dung những trang sách mình đọc trong ngày hôm đó. + Các thành viên nộp bài t p đ ng thời gian quy định và đ ng cấu trúc. - Khen thưởng và kỉ lu t khi tham gia hành trình đọc sách. + Khen thưởng: Thành viên hoàn thành nhiệm vụ cuối tuần được tặng giấy khen, được tham gia giao lưu cùng các trường bạn. + Kỉ lu t: Thành viên không hoàn thành nhiệm vụ phải quay vi deo về một hoạt động như: T p một động tác thể dục, làm một việc làm ý ngh a và gửi vào nhóm lớp. 15
Thể lệ của hành trình đọc sách được công bố trước khi hành trình bắt đầu trong nhóm lớp. * Giải pháp mang tính động viên, khích lệ, tạo hứng thú: - Tạo điều kiện thu n lợi cho học sinh dễ dàng tiếp c n nội dung sách, kh c phục tình trạng thiếu sách giấy của học sinh, giúp học sinh sử dụng điện thoại một cách hữu ích: Trước khi chính thức bước vào hành trình cuốn sách nào, giáo viên gửi link bản PDF sách cho học sinh trước. Link đọc sách được ghim ngay đầu nhóm facebook của lớp m i lần đọc các em không phải mất công tìm kiếm. - M i hành trình đọc một cuốn sách, nhiệm vụ các bài t p ngày được t p hợp lại thành các abum riêng, lưu giữ trên nhóm facebook của lớp, thu n lợi cho thành viên sau hành trình các dễ dàng tìm lại thông tin khi cần thiết. - Nhiệm vụ m i ngày được trình bày đẹp m t, rõ ràng giúp các thành viên cảm thấy hứng thú, không bị nhàm chán. Bao gồm tiêu đề, yêu cầu số trang sách cần đọc, câu hỏi, thời gian nộp bài, địa điểm nộp bài. (Bài đăng có link đọc sách) 16
(Các album tập hợp nhiệm vụ trong hành trình đọc sách) (Nhiệm vụ mỗi ngày gửi cho học sinh) - Kết nối để các em được giao lưu, chia sẻ và l ng nghe chia sẻ của các chuyên gia về sách. Giúp các em thấy được khi tham gia hành trình đọc sách mình nh n được thêm nhiều giá trị như: Gặp gỡ những người bạn yêu sách kh p nơi, những người bạn có suy ngh tích cực trong cuộc sống. Chứ không phải tham gia hành trình đọc sách chỉ biết m i đọc sách. 17
+ Ngày 23.12.2021: Tham gia buổi giao lưu “Th p sáng niềm yêu sách” cùng với các trường: THPT Tôn Thất Tùng (Đà Nẵng), THPT Huỳnh Thúc Kháng (Nghệ An). Trong buổi giao lưu các em là một phần của chương trình, các em có cơ hội được giới thiệu về quê hương Con Cu ng và ngôi trường THPT Con Cuông của các em. Bên cạnh đó các em được học t p từ các bạn cùng tuổi ở các trường bạn. L ng nghe các diễn giả chia sẻ những bài học ý ngh a về sách, giúp các em có thêm động lực, thêm tình yêu với sách. + Ngày 12.2.2022: Tham gia buổi nói chuyện chủ đề “Thành c ng và sách” của trường THPT Quỳ Hợp I, Nghệ An. + Ngày 26.3.2022 Các thành viên của lớp 10A2 là khách mời trong buổi tổng kết “Tinh hoa trang sách đời ng n đừng ngủ dài” của trường THPT Huỳnh Thúc Kháng (Vinh, Nghệ An). + Ngày 28.3.2022: Dự buổi lễ ra m t câu lạc bộ đọc sách tại trường THPT Mường Quạ, Con Cuông, Nghệ an. Đây là hoạt động trải nghiệm v cùng ý ngh a tạo thêm nhiều hứng th , động lực cho các em sau thời gian dài do ảnh hưởng của dịch, thay vì học t p qua zoom, các em có cơ hội học t p trực tiếp từ trường bạn. ( Buổi giao lưu “Thắp sáng niềm yêu sách”) 18
(Diễn giả: Nguyễn Tiến Đông, Đặng Lệ Nhật thành viên của dự án Trí tuệ Việt Nam chia sẻ trong buổi giao lưu) (Học sinh tham dự buổi lễ ra mắt câu lạc bộ đọc sách tại trường THPT Mường Quạ, Con Cuông, Nghệ An) 19
- Tổ chức các đợt thi đua, kịp thời khen thưởng, tặng quà cho các thành viên. + Sau buổi giao lưu ngày 23.3.2021: Tố chức viết bài chia sẻ, lan tỏa trên trang facebook cá nhân yêu cầu g n thẻ giáo viên chủ nhiệm. Những bài chia sẻ chất lượng được tặng quà là các cuốn sách. Các thành viên rất hào hứng, tích cực và ngay l p tức sau khi kết thúc buổi giao lưu đã có bài chia sẻ được đăng lên. Thử thách này gi p các em có cơ hội nhớ lại các bài học trong buổi giao lưu. Tự tin chia sẻ cảm nh n của mình. Đồng thời tạo thêm động lực cho các bạn khác chưa tham gia hành trình đọc sách. + Sau khi kết th c hành trình đọc cuốn “Trên đường băng” (Ngày 13.3.2022): Tổ chức cuộc thi tóm t t, đ c kết sách bằng video. Sử dụng video đăng bài lan tỏa trên trang facbook cá nhân. +Kết th c hành trình đọc cuốn “T i tài giỏi bạn cũng thế”. 5 thành viên xuất s c nhất sẽ được tham gia giao lưu ngày hội văn hóa đọc tại trường THPT Quỳ Hợp I vào ngày 23.4.2022 (Các thành viên có bài lan tỏa chất lượng nhận quà) (Thành viên xuất sắc trong hành trình 1 nhận phần thưởng) 20