intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE
 » 
 » 

Sáng kiến kinh nghiệm THPT: Một số giải pháp nâng cao chất lượng học nghề cho học viên vừa học văn hoá vừa học nghề thông qua hoạt động trải nghiệm tại trung tâm GDNN - GDTX huyện Tân Kỳ

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:54

Thêm vào BST
Báo xấu
10
lượt xem 4
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Mục đích nghiên cứu sáng kiến nhằm đánh giá được những hiệu quả cần thiết của hoạt động trải nghiệm trong học nghề cho đối tượng học viên vừa học văn hóa vừa học nghề tại các trung trung tâm GDNN - GDTX; Đưa ra một số giải pháp mới, sáng tạo, phù hợp với đối tượng và từng ngành nghề đào tạo trong hoạt động trải nghiệm để tạo hứng thú và hiệu quả học tập cho học viên.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Sáng kiến kinh nghiệm THPT: Một số giải pháp nâng cao chất lượng học nghề cho học viên vừa học văn hoá vừa học nghề thông qua hoạt động trải nghiệm tại trung tâm GDNN - GDTX huyện Tân Kỳ

  1. SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM ĐỀ TÀI: MỘT SỐ GIẢI PHÁP NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG HỌC NGHỀ CHO HỌC VIÊN VỪA HỌC VĂN HÓA VỪA HỌC NGHỀ THÔNG QUA HOẠT ĐỘNG TRẢI NGHIỆM TẠI TRUNG TÂM GIÁO DỤC NGHỀ NGHIỆP - GIÁO DỤC THƯỜNG XUYÊN HUYỆN TÂN KỲ Lĩnh vực: Giáo dục thường xuyên
  2. UBND HUYỆN TÂN KỲ TRUNG TÂM GDNN - GDTX TÂN KỲ SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM ĐỀ TÀI: MỘT SỐ GIẢI PHÁP NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG HỌC NGHỀ CHO HỌC VIÊN VỪA HỌC VĂN HÓA VỪA HỌC NGHỀ THÔNG QUA HOẠT ĐỘNG TRẢI NGHIỆM TẠI TRUNG TÂM GIÁO DỤC NGHỀ NGHIỆP - GIÁO DỤC THƯỜNG XUYÊN HUYỆN TÂN KỲ Tên tác giả: 1. Nguyễn Hải Thương 2. Trần Thị Kim Liên Lĩnh vực: Giáo dục thường xuyên Đơn vị: Trung tâm GDNN - GDTX Tân Kỳ Số điện thoại: 0839155456 Tân Kỳ, tháng 4 năm 2023
  3. Sáng kiến kinh nghiệm PHẦN 1: ĐẶT VẤN ĐỀ 1.1. Lí do chọn đề tài Ngày nay, chúng ta thƣờng nói đến việc đổi mới phƣơng pháp dạy học nhằm phát triển toàn diện phẩm chất và năng lực của học sinh. Trong đó, yếu tố đƣợc cho là quyết định chính là sự tƣơng tác đồng bộ của các thành tố trong các phƣơng pháp dạy học tích cực: ngƣời dạy, ngƣời học, học liệu, môi trƣờng,... Một trong những quan điểm xây dựng chƣơng trình giáo dục phổ thông 2018 là: “Chƣơng trình giáo dục phổ thông bảo đảm phát triển phẩm chất và năng lực ngƣời học thông qua nội dung giáo dục với những kiến thức, kỹ năng cơ bản, thiết thực, hiện đại; hài hòa đức, trí, thể, mĩ; chú trọng thực hành, vận dụng kiến thức, kỹ năng đã học để giải quyết vấn đề trong học tập và đời sống; tích hợp cao ở các lớp dƣới, phân hóa dần ở các lớp học trên; thông qua các phƣơng pháp, hình thức tổ chức giáo dục phát huy tính chủ động và tiềm năng của mỗi học sinh, các phƣơng pháp đánh giá phù hợp với mục tiêu giáo dục và phƣơng pháp giáo dục để đạt đƣợc mục tiêu đó”. Việc nắm rõ ƣu thế của từng phƣơng pháp dạy học trên cơ sở phân hóa đối tƣợng, phân tích căn cứ về điều kiện, loại hình năng lực và phẩm chất cần phát triển ở ngƣời học,…từ đó lựa chọn các hình thức tổ chức dạy học phù hợp, tăng cƣờng hoạt động trải nghiệm sáng tạo để đáp ứng mục tiêu giáo dục mới, thay vì chỉ thiên về “dạy cái” cần chú trọng hơn về “dạy cách”, từ chủ yếu quan tâm giúp học sinh “học cái gì” chuyển sang quan tâm hơn về “học nhƣ thế nào”. Phẩm chất và năng lực của ngƣời học sẽ đƣợc hình thành và phát triển qua các hoạt động giao lƣu, kết nối, tƣơng tác với thực tiễn đời sống để khơi dậy hứng thú học tập, rèn luyện kĩ năng sống, nâng cao hiểu biết về thế giới xung quanh. Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XIII đã nhấn mạnh: chuyển mạnh quá trình giáo dục từ chủ yếu trang bị kiến thức sang phát triển toàn diện năng lực và phẩm chất ngƣời học; từ học chủ yếu trên lớp sang tổ chức hình thức học tập đa dạng, chú ý dạy và học trực tuyến, qua Internet, truyền hình, các hoạt động xã hội, ngoại khoá, nghiên cứu khoa học; giáo dục nhà trƣờng kết hợp với giáo dục gia đình và giáo dục xã hội. “Đào tạo con người theo hướng có đạo đức, kỷ luật, kỷ cương, ý thức trách nhiệm công dân, xã hội; có kỹ năng sống, kỹ năng làm việc, ngoại ngữ, công nghệ thông tin, công nghệ số, tư duy sáng tạo và hội nhập quốc tế”; “ Phát triển giáo dục và đào tạo cùng với phát triển khoa học và công nghệ là quốc sách hàng đầu; đầu tư cho giáo dục và đào tạo là đầu tư cho phát triển. Đổi mới căn bản và toàn diện giáo dục và đào tạo theo nhu cầu phát triển của xã hội”. Trong quá trình dạy học, nhà trƣờng phải thực hiện chức năng vừa dạy chữ vừa dạy làm ngƣời cho học sinh. Nghĩa là vừa trang bị cho các em kiến thức để hòa nhập, để tiếp tục học lên đồng thời vừa hình thành nhân cách, đạo đức để các em có thể sống và phát triển đƣợc trong xã hội luôn biến động. Sự phát triển nhanh ______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________ 1
  4. Sáng kiến kinh nghiệm chóng của các lĩnh vực kinh tế - xã hội và hội nhập quốc tế đã và đang tạo ra những tác động đa chiều, phức tạp. Trong đó có cả những thuận lợi và những khó khăn, thử thách ảnh hƣởng đến quá trình hình thành và phát triển nhân cách của học sinh. Ảnh hƣởng nhiều nhất có lẽ là đối tƣợng học sinh THPT - lứa tuổi có nhiều thay đổi tâm sinh lý và những lựa chọn quan trọng quyết định cho nghề nghiệp, tƣơng lai của mình. Thực tiễn này đã khiến các nhà giáo dục đặc biệt quan tâm đến vấn đề tổ chức các hoạt động trải nghiệm trong cuộc sống nói chung và trong quá trình dạy học nói riêng. Hoạt động trải nghiệm là hoạt động giáo dục, dƣới sự hƣớng dẫn của nhà giáo dục, từng cá nhân học sinh đƣợc tham gia trực tiếp vào các hoạt động khác nhau của đời sống, trong nhà trƣờng cũng nhƣ ngoài xã hội với tƣ cách là chủ thể của hoạt động, qua đó phát triển năng lực thực tiễn, phẩm chất nhân cách và phát huy tiềm năng sáng tạo của cá nhân mình. Hoạt động trải nghiệm là hoạt động giáo dục do nhà giáo dục định hƣớng, thiết kế và hƣớng dẫn thực hiện, tạo cơ hội cho học sinh tiếp cận thực tế, thể nghiệm các cảm xúc tích cực, khai thác những kinh nghiệm đã có và huy động tổng hợp kiến thức, kĩ năng của các môn học để thực hiện những nhiệm vụ đƣợc giao hoặc giải quyết những vấn đề của thực tiễn đời sống nhà trƣờng, gia đình, xã hội phù hợp với lứa tuổi. Học qua trải nghiệm giúp ngƣời học chuyển hoá những kinh nghiệm đã trải qua thành tri thức mới, hiểu biết mới, kĩ năng mới góp phần phát huy ở ngƣời học tiềm năng sáng tạo và khả năng thích ứng với cuộc sống, môi trƣờng và nghề nghiệp tƣơng lai. Hoạt động trải nghiệm trong học tập đối với học sinh là thực sự cần thiết. Và hoạt động trải nghiệm cho đối tƣợng học viên tại các Trung tâm GDNN - GDTX mà tham gia học nghề lại càng thiết thực hơn. Bởi với các em học nghề thì sau khi đƣợc học lý thuyết và thực hành nghề đã có thể tham gia vào hoạt động thực tiễn tạo ra sản phẩm từ tay nghề của mình. Việc tạo ra sản phẩm vừa giúp các em có điều kiện thực hành thêm vừa tạo thêm những hành động đẹp trong cuộc sống. Với lứa tuổi mới lớn nhƣ tuổi 15-18, các em sẽ cảm thấy rất hứng thú. Cách làm này giúp các em tự khẳng định mình và rèn luyện năng lực, phẩm chất thông qua học tập, nhƣ Khổng Tử đã nói: “Những gì tôi nghe, tôi sẽ quên; những gì tôi thấy, tôi sẽ nhớ; những gì tôi làm, tôi sẽ hiểu” và nhà triết học Hy Lạp vĩ đại Xôcrat cũng nêu lên qua điểm: “Ngƣời ta phải học bằng cách làm một việc; với những điều bạn nghĩ là mình biết, bạn sẽ thấy không chắc chắn cho đến khi làm nó”. Trung tâm GDNN - GDTX huyện Tân Kỳ hàng năm vẫn thực hiện tốt nhiệm vụ chuyên môn của mình. Đặc biệt trong những năm gần đây, Trung tâm luôn chú trọng việc học sinh vừa học văn hóa vừa tham gia học nghề có chất lƣợng. Trung tâm xem việc học nghề nhƣ là một nội dung quan trọng để thu hút học sinh vào học và định hƣớng nghề nghiệp cho tƣơng lai của các em. Sau ba năm ra trƣờng các em vừa có bằng tốt nghiệp THPT vừa có bằng trung cấp nghề. Để cho việc học ______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________ 2
  5. Sáng kiến kinh nghiệm nghề có chất lƣợng và thu hút học sinh, trong những năm gần đây, trung tâm luôn chú trọng việc cho các em tham gia các hoạt động trải nghiệm. Hoạt động trải nghiệm đối với các em vừa học văn hóa vừa học nghề đã góp phần nâng cao chất lƣợng học nghề. Các em có hứng thú với việc học nghề thông qua trải nghiệm, và đồng thời qua đó cũng đƣợc rèn luyện tay nghề, thực hành kĩ năng sáng tạo, làm việc tập thể, trau dồi đạo đức, hoàn thiện nhân cách. Xuất phát từ yêu cầu đổi mới chƣơng trình, phƣơng pháp dạy học cũng nhƣ thực tiễn trong quá trình quản lý dạy học, chúng tôi xin mạnh dạn chia sẻ đề tài: “Một số giải pháp nâng cao chất lượng học nghề cho học viên vừa học văn hoá vừa học nghề thông qua hoạt động trải nghiệm tại trung tâm GDNN - GDTX huyện Tân Kỳ”. 1.2. Mục đích, nhiệm vụ của đề tài - Nghiên cứu thực trạng dạy học nghề cho học viên vừa học văn hoá vừa học nghề hiện nay ở một số trung tâm GDNN - GDTX trên địa bàn tỉnh Nghệ An và ở huyện Tân Kỳ - Đánh giá đƣợc những hiệu quả cần thiết của hoạt động trải nghiệm trong học nghề cho đối tƣợng học viên vừa học văn hoá vừa học nghề tại các trung trung tâm GDNN - GDTX; - Đƣa ra một số giải pháp mới, sáng tạo, phù hợp với đối tƣợng và từng ngành nghề đào tạo trong hoạt động trải nghiệm để tạo hứng thú và hiệu quả học tập cho học viên. 1.3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu - Nghiên cứu về vai trò, ý nghĩa của hoạt động trải nghiệm đối với việc học tập của học viên, trong đó tập trung vào nội dung học nghề. - Hoạt động học nghề của học viên vừa học văn hoá vừa học nghề hiện nay ở một số trung tâm GDNN - GDTX trên địa bàn tỉnh Nghệ An và ở huyện Tân Kỳ. - Một số giải pháp nâng cao chất lƣợng học nghề thông qua hoạt động trải nghiệm cho đối tƣợng học viên vừa học văn hoá vừa học nghề tại trung tâm GDNN - GDTX Tân Kỳ. 1.4. Phương pháp nghiên cứu 1.4.1. Nhóm phương pháp nghiên cứu lý thuyết - Nghiên cứu những nội dung liên quan đến đổi mới giáo dục và đổi mới phƣơng pháp, hình thức dạy học - Nghiên cứu các nội dung lý thuyết liên quan đến hoạt động trải nghiệm trong dạy học nói chung và trong dạy học nghề cho đối tƣợng họ sinh vừa học văn hóa vừa học nghề tại các trung tâm GDTX, GDNN - GDTX. 1.4.2. Nhóm phương pháp nghiên cứu thực tiễn ______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________ 3
  6. Sáng kiến kinh nghiệm - Khảo sát thực trạng dạy học thông qua các hoạt động trải nghiệm với định hƣớng phát triển nghề nghiệp cho học sinh khi tham gia học nghề - Đánh giá đƣợc thực trạng thiết kế và tổ chức các hoạt động trải nghiệm cho học sinh - Đánh giá mức độ rèn luyện, xác định thái độ của học sinh khi tham gia các hoạt động tạo cơ sở để phát triển các hoạt động trải nghiệm trong dạy học nghề, trong các hoạt động xã hội cho học sinh vừa học văn hóa vừa học nghề. 1.5. Đóng góp mới của đề tài Đánh giá đƣợc thực trạng dạy học nghề cho học viên vừa học văn hoá vừa học nghề hiện nay ở một số trung tâm GDNN - GDTX trên địa bàn tỉnh Nghệ An và ở huyện Tân Kỳ. Đề tài đã đƣa ra một số giải pháp cần thiết để góp phần nâng cao chất lƣợng học nghề cho học viên khi vừa tham gia học văn hoá vừa học nghề trung cấp tại trung tâm GDNN - GDTX huyện Tân Kỳ. Những cách làm này sẽ tạo hứng thú trong học tập, rèn luyện tay nghề cũng nhƣ phát huy năng lực, sở trƣờng và rèn luyện kỹ năng, trau dồi phẩm chất cho ngƣời học. Từ đó nâng cao chất lƣợng giáo dục và định hƣớng nghề nghiệp cho học viên đang theo học tại trung tâm và góp phần hƣớng nghiệp, phân luồng cho đối tƣợng học sinh chuẩn bị tốt nghiệp lớp 9 trung học cơ sở. Những cách làm này có thể đƣợc thực hiện thƣờng xuyên một cách hiệu quả, tích cực. Đề tài giúp học viên hình thành và phát triển các năng lực tự chủ và tự học, giao tiếp và hợp tác, giải quyết vấn đề và sáng tạo đƣợc biểu hiện qua các năng lực đặc thù: năng lực thích ứng với cuộc sống, năng lực thiết kế và tổ chức hoạt động, năng lực định hƣớng nghề nghiệp cho bản thân. Học viên đƣợc trải nghiệm, khám phá kiến thức qua hành động, học qua “làm” kiến thức từ đó sẽ đƣợc khắc sâu và bền vững. Đề tài giúp học viên có khả năng thích ứng với các điều kiện sống, học tập và làm việc khác nhau; thích ứng với những thay đổi của xã hội hiện đại; có khả năng tổ chức cuộc sống, công việc và quản lí bản thân; có khả năng phát triển hứng thú nghề nghiệp và ra quyết định lựa chọn đƣợc nghề nghiệp tƣơng lai; xây dựng đƣợc kế hoạch rèn luyện đáp ứng yêu cầu nghề nghiệp và trở thành ngƣời công dân có ích. Sáng kiến kinh nghiệm có thể dễ dàng áp dụng hiệu quả trong việc dạy học nghề cho học viên vừa học văn hoá vừa học nghề hiện nay ở các trung tâm GDNN - GDTX trên địa bàn tỉnh Nghệ An và ở huyện Tân Kỳ. ______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________ 4
  7. Sáng kiến kinh nghiệm PHẦN 2: NỘI DUNG 2.1. Cơ sở lí luận 2.1.1. Khái niệm hoạt động trải nghiệm Theo Từ điển Tiếng Việt: “Trải có nghĩa là từng qua, từng biết, từng chịu đựng; còn nghiệm có nghĩa là kinh qua thực tế nhận thấy điều nào đó là đúng”. Theo Bách khoa toàn thƣ mở Wikipedia, “Trải nghiệm là tổng quan khái niệm bao gồm tri thức, kĩ năng trong hoặc quan sát sự vật hoặc sự kiện đạt đƣợc thông qua tham gia vào hoặc tiếp xúc đến sự vật hoặc sự kiện đó” PGS.TS Đinh Thị Kim Thoa đã nói: “Hoạt động trải nghiệm sáng tạo là hoạt động giáo dục, trong đó, dƣới sự hƣớng dẫn của nhà giáo dục, từng cá nhân học sinh đƣợc tham gia trực tiếp vào các hoạt động khác nhau của đời sống nhà trƣờng cũng nhƣ ngoài xã hội với tƣ cách là chủ thể của hoạt động, qua đó phát triển năng lực thực tiễn, phẩm chất nhân cách và phát huy tiềm năng sáng tạo của cá nhân mình”. Khái niệm nà này khẳng định vai trò định hƣớng chỉ đạo, hƣớng dẫn của nhà giáo dục, thầy cô giáo, cha mẹ học sinh, ngƣời phụ trách,… để cá nhân tham gia trực tiếp hoặc ở vai trò tổ chức hoạt động, giúp học sinh chủ động, tích cực trong các hoạt động; phạm vi các chủ đề hay nội dung hoạt động và kết quả đầu ra là năng lực thực tiễn, phẩm chất và năng lực sáng tạo đa dạng, khác nhau của các em. Dựa vào các định nghĩa trên, chúng ta có thể nhận thấy rằng: Hoạt động trải nghiệm là quá trình ngƣời học tham gia vào việc xây dựng kiến thức, hình thành kĩ năng qua các thao tác hoạt động, hành động của cá nhân với môi trƣờng xã hội, môi trƣờng sống, môi trƣờng tự nhiên bằng sự nhận thức và cảm xúc của chính mình. Hoạt động này dựa trên sự dịch chuyển từ những kinh nghiệm sống của bản thân hình thành kiến thức của cá nhân. Nói một cách khác: Hoạt động trải nghiệm là một nhiệm vụ học tập gắn với thực tiễn mà học sinh cần phải vận dụng vốn kinh nghiệm sẵn có để trải nghiệm, phân tích, khái quát hóa thành kiến thức của bản thân và vận dụng để giải quyết vấn đề thực tiễn. 2.1.2. Đặc điểm của hoạt động trải nghiệm Hoạt động trải nghiệm mang tính xã hội, địa phương: khi tham gia học tập, học sinh đƣợc tiếp xúc và hợp tác với bạn bè, chuyên gia trong lĩnh vực tìm hiểu các nhân vật trong xã hội, tiếp cận các sự kiện, các nguồn lực khác nhau trong xã hội. Tính linh hoạt về nội dung và hình thức: nội dung đa dạng, hình thức phong phú, phù hợp với từng điều kiện cơ sở vật chất của trƣờng học, địa phƣơng, vùng miền. Hoạt động trải nghiệm hướng đến các giá trị nhân văn: đặc điểm của học tập trải nghiệm là luôn đề cao tính tự chủ, tự học của ngƣời học, khẳng định cái tôi, ______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________ 5
  8. Sáng kiến kinh nghiệm giá trị của bản thân, nêu cao tinh thần hợp tác, tƣơng trợ, giúp đỡ lẫn nhau trong công việc và cuộc sống. Học tập trải nghiệm khai thác tối đa các nguồn lực xã hội cả về con người cả về cơ sở vật chất: đó có thể là sự đóng góp về trí tuệ của cộng đồng, hoặc là về cơ sở vật chất. Minh chứng là sự thành công của một cá nhân nào đó trong nghề nghiệp, hoặc đó là cơ sở vật chất để học sinh trải nghiệm. Dạy học qua trải nghiệm không nhằm truyền thụ kiến thức một chiều: dạy học qua trải nghiệm cung cấp cho học sinh cách đọc, cách tiếp cận, khám phá những vấn đề nội dung và ý nghĩa của bài học đó. Từ đó hình thành cho học sinh phƣơng pháp đọc, phƣơng pháp quan sát một cách tích cực, chủ động, có quan điểm và chính kiến cá nhân. Sự tƣơng tác giữa giáo viên với học sinh, giữa học sinh với học sinh đƣợc đánh giá rất cao. Dạy học qua trải nghiệm thiên về phương pháp, kĩ năng giúp học sinh phát triển được năng lực tìm hiểu vấn đề, có thái độ tích cực để tự mình tiếp cận và xử lý những thông tin đã được học, trải qua, hay đang trực tiếp trải nghiệm được: giáo viên thƣờng xuyên gắn nội dung dạy học với đời sống xã hội, giúp các em học sinh có thể huy động những trải nghiệm cá nhân ngƣời học trong tiếp cận thông tin. Khi đã đƣợc trang bị cách học, phƣơng pháp học, phƣơng pháp quan sát, học sinh có đủ năng lực huy động các kiến thức, kĩ năng cần thiết để xử lý các tình huống, bài tập theo định hƣớng năng lực cụ thể. 2.1.3. Vai trò của dạy học thông qua hoạt động trải nghiệm Bản chất của giáo dục trải nghiệm dựa trên các hoạt động có hƣớng dẫn là hình thức học tập gắn liền với các hoạt động có trải nghiệm thực tế dựa trên phân tích, đánh giá kiến thức sẵn có và đề cao kinh nghiệm của ngƣời học. Dạy học, học tập qua trải nghiệm là một cách học gần giống với cách học thông qua làm, qua thực hành. Nhƣng học qua làm là nhấn mạnh về thao tác kĩ thuật, còn học qua trải nghiệm không những giúp ngƣời học hình thành đƣợc nhiều kinh nghiệm, phát triển năng lực mà còn có những trải nghiệm cảm xúc, ý chí và nhiều trạng thái tâm lý khác. Học tập qua trải nghiệm là một quá trình hàm chứa nhiều mối liên hệ phức tạp. Mỗi cá nhân học tập dựa vào trải nghiệm là cách tạo cơ hội cho mình tiếp xúc trực tiếp với môi trƣờng xung quanh, đƣợc trải nghiệm thực tế bằng các giác quan khác nhau. Phát huy cao độ vai trò là của chủ thể tích cực, độc lập, chủ động, sáng tạo của học sinh. Qua đó phát triển năng lực tự học, năng lực giải quyết vấn đề, năng lực hợp tác,… của ngƣời học. Trong hình thức học tập này, giáo viên là ngƣời đóng vai trò thiết kế, tổ chức, hƣớng dẫn các hoạt động độc lập, hoặc theo nhóm, hoặc cả tập thể lớp để học sinh bằng vốn kinh nghiệm của cá nhân tham gia hoạt động trải nghiệm. Học sinh tự chiếm lĩnh nội dung tri thức, chủ động đạt các mục tiêu về kiến thức, hình thành kĩ năng, thái độ và hành vi. ______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________ 6
  9. Sáng kiến kinh nghiệm Bản chất của quá trình dạy học không phải là công việc tiến hành với ngƣời học thông qua truyền thụ hệ thống kiến thức lý thuyết, mà nó là công việc trong đó ngƣời dạy làm cùng với ngƣời học trong ngữ cảnh bao gồm nhiều mối quan hệ ý nghĩa và chia sẻ kinh nghiệm. Học cách học từ kinh nghiệm là con đƣờng để suốt đời học tập và phát triển. Kiến thức đƣợc tạo ra từ kinh nghiệm thông qua một chu kỳ học tập: “Hành động - Phản ánh kinh nghiệm - Trừu tƣợng hóa khái niệm - Thử nghiệm - Vận dụng”. Trong chu kỳ này, các giai đoạn liên kết với nhau thành một không gian kinh nghiệm. Với không gian này, con ngƣời ngày càng hoàn thiện, phát triển cả về năng lực và nhân cách. Trong hoạt động trải nghiệm, ngƣời học đƣợc thực hiện và sử dụng tất cả những gì mình có, cùng trải nghiệm, cùng trải qua những cảm xúc về trí tuệ, cảm xúc về đạo đức, thẩm mĩ,…Đồng thời hình thành đƣợc nhiều mối quan hệ xã hội, phát triển đƣợc năng lực của bản thân, có khả năng vận dụng kiến thức vào thức tiễn, đáp ứng đƣợc yêu cầu về nguồn lực trong thời đại mới. Đặc biệt, thông qua hoạt động trải nghiệm, học sinh có thể phát triển đƣợc năng lực tự học. Khi tham gia trải nghiệm cụ thể thì học sinh thực hiện nhiệm vụ đƣợc giao, giải quyết vấn đề đặt ra, giữa các em học sinh có sự học hỏi, trao đổi kinh nghiệm lẫn nhau. Trong hoạt động trải nghiệm có những tình huống mới, yêu cầu học sinh phải thực hiện. Nhƣ vậy sẽ giúp học sinh có kĩ năng lập kế hoạch học tập và thực hiện kế hoạch. Khi học sinh trình bày, thảo luận kết quả trải nghiệm thì học sinh trình bày sản phẩm của tập thể. Mỗi cá nhân, nhóm tập thể sẽ có những cách trình bày phong phú, đa dạng, độc đáo. Từ đó, rèn luyện cho các em kĩ năng tự thể hiện, kĩ năng tự đánh giá, tự điều chỉnh việc học của mình. 2.2. Thực trạng công tác học nghề của học viên vừa học văn hoá vừa học nghề tại trung tâm GDNN - GDTX 2.2.1. Trên địa bàn tỉnh Nghệ An Hiện nay trên địa bàn tỉnh Nghệ An có 20 Trung tâm GDTX và Trung tâm GDNN - GDTX. Các trung tâm đều tập trung làm tốt công tác dạy văn hóa và dạy nghề cho học viên. Đồng thời xem đây nhƣ là một nội dung quan trọng tạo nên chất lƣợng và “thƣơng hiệu” cho đơn vị. Đáp ứng nhu cầu của một bộ phận học sinh sau khi tốt nghiệp THCS có mong muốn vừa học văn hóa, vừa học nghề, các trung tâm GDNN - GDTX trên địa bàn tỉnh đã chủ động phối hợp với các trƣờng trung cấp, cao đẳng để liên kết mở các lớp dạy nghề theo nhu cầu. Với lợi thế sau ba năm học, khi tốt nghiệp, học viên đƣợc thi tốt nghiệp để lấy bằng THPT và đƣợc cấp bằng trung cấp nghề, có cơ hội tìm kiếm việc làm, ổn định cuộc sống. Thời gian qua, việc kết hợp dạy văn hóa và dạy nghề đã từng bƣớc đáp ứng nhu cầu nhân lực trên địa bàn tỉnh đặc biệt giải quyết tình trạng thiếu nhân lực cho các công ty, doanh nghiệp trong và ngoài tỉnh. Để có đội ngũ lao động chất lƣợng ______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________ 7
  10. Sáng kiến kinh nghiệm cao, phải dựa trên cơ sở nâng cao trình độ dân trí, đồng thời phải phát triển giáo dục nghề nghiệp. Về lâu dài, muốn chiếm ƣu thế trong cạnh tranh, không còn con đƣờng nào khác là phải nâng cao chất lƣợng nguồn nhân lực, đặc biệt là tập trung đào tạo một đội ngũ lao động kỹ thuật trình độ tay nghề, có những kỹ năng và phẩm chất, đủ khả năng cạnh tranh trên thị trƣờng lao động. Hơn nữa, để đáp ứng đƣợc nhu cầu của nền kinh tế công nghiệp, phải quan tâm đến hai chỉ tiêu quan trọng là tỷ lệ phần trăm lao động qua đào tạo trong tổng lực lƣợng lao động và tỷ lệ phần trăm GDP đƣợc tạo ra từ các ngành kinh tế công nghiệp. Điều đó có nghĩa là chúng ta phải tập trung nguồn lực để đào tạo lao động kỹ thuật có trình độ tay nghề, có thể tham gia vào thị trƣờng lao động, đáp ứng đƣợc yêu cầu của thời đại. Đào tạo nghề là hoạt động dạy nghề, học nghề nhằm chuẩn bị những điều kiện cần thiết để mọi ngƣời có thể tự tạo việc làm, kiếm việc làm hoặc có cơ hội nâng cao chất lƣợng của quá trình lao động và thăng tiến trong nghề nghiệp. Đào tạo nghề là một nhiệm vụ trọng tâm trong việc phát triển nguồn nhân lực và gắn với việc giải quyết nhu cầu về việc làm của ngƣời lao động. Chất lƣợng đào tạo nghề nghiệp trên địa bàn tỉnh Nghệ An đã có sự thay đổi và nâng lên khá rõ nét (tỷ lệ học sinh, sinh viên tốt nghiệp loại khá, giỏi đạt hơn 35%), từng bƣớc đáp ứng yêu cầu của thị trƣờng lao động; theo đánh giá của một số doanh nghiệp thì hơn 80% lao động đƣợc sử dụng đúng ngành nghề, trình độ đào tạo, hơn 30% lao động có kỹ năng tay nghề khá trở lên đảm nhận đƣợc các vị trí công việc phức tạp mà trƣớc đây phải do chuyên gia nƣớc ngoài thực hiện. Kết quả giải quyết việc làm cho ngƣời lao động sau đào tạo: Học sinh, sinh viên trình độ cao đẳng, trung cấp sau tốt nghiệp có việc làm là đạt trên 85%, một số nghề sau đào tạo 100% lao động đều có việc làm, thu nhập ổn định, với mức thu nhập bình quân từ 5-7 triệu đồng/tháng. Các cơ sở đào tạo đã bƣớc đầu xây dựng mối quan hệ chặt chẽ với các doanh nghiệp để giới thiệu học sinh đƣợc thực tập nghề và tuyển dụng vào làm việc sau đào tạo, đẩy mạnh việc đào tạo theo đơn đặt hàng của doanh nghiệp, ngƣời sử dụng lao động. Trong những năm gần đây, mô hình giáo dục thƣờng xuyên gắn với đào tạo trung cấp nghề đƣợc xã hội quan tâm, đặc biệt là đối với các bậc phụ huynh có con em có học lực trung bình, yếu, kém. Bởi mô hình này có nhiều thuận lợi: học sinh học chƣơng trình giáo dục thƣờng xuyên thì học ít môn văn hoá hơn so với học sinh học tại các trƣờng THPT, chƣơng trình giảm tải theo chuẩn kiến thức kĩ năng; có nhiều thời gian để tham gia học nghề,… Một điểm hết sức thuận lợi đối với học sinh hệ đào tạo này là trong thời điểm hiện tại đƣợc miễn toàn bộ học phí học nghề theo chính sách của nhà nƣớc. Có thể nói đây là mô hình ƣu việt, tiết kiệm kinh phí, thời gian cho ngƣời học phân luồng định hƣớng đƣợc các đối tƣợng học sinh theo năng lực, năng khiếu, học lực và cung cấp nguồn nhân lực kỹ thuật lớn cho xã hội phát triển nói chung và tỉnh Nghệ An nói riêng. Thực tế cho thấy, rất nhiều học ______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________ 8
  11. Sáng kiến kinh nghiệm sinh, kể cả tâm lí phụ huynh cố bám trụ con đƣờng truyền thống là tốt nghiệp THCS, học tiếp lên THPT và thi đại học mà không xác định đƣợc tƣơng lai của mình, tất yếu sẽ dẫn đến tình trạng thất nghiệp đối với đối tƣợng tốt nghiệp đại học các ngành nghề không phù hợp với nhu cầu xã hội. Trong khi đó một thực trạng đang tồn tại đó là thiếu nhân lực có kỹ thuật, có tay nghề. Học nghề là một lựa chọn đúng đắn đối với đối tƣợng học sinh có học lực trung bình trở xuống, bởi mô hình này vừa đảm bảo kiến thức văn hoá phổ thông vừa có tay nghề đáp ứng nhu cầu cấp thiết của thị trƣờng lao động, vừa tiết kiệm thời gian, kinh phí. Sau khi tốt nghiệp, các em đƣợc cấp bằng THPT quốc gia và bằng Trung cấp nghề; có nhiều con đƣờng để lập thân, lập nghiệp, học liên thông lên các trình độ cao hơn nhƣ cao đẳng, đại học; có thể tham gia ngay thị trƣờng lao động có thu nhập ổn định hoặc lựa chọn học ngoại ngữ đăng ký xuất khẩu lao động, du học. Thời gian gần đây, nhất là từ khi thực hiện chủ trƣơng sáp nhập các Trung tâm giáo dục thƣờng xuyên và Trung tâm dạy nghề cấp huyện thành Trung tâm GDNN - GDTX, thì nội dung học nghề và học văn hóa của học viên rất đƣợc các trung tâm quan tâm: tăng cƣờng đầu tƣ cơ sở vật chất để nâng cao chất lƣợng dạy học, xem học nghề nhƣ là một yếu tố cần thiết để thu hút học sinh,…Tuy nhiên, việc học nghề của học viên vừa học văn hóa vừa học nghề tại các trung tâm GDNN - GDTX hiện nay mặc dù đã chú trọng nhƣng cũng cần phải tạo ra những sân chơi, những nội dung hoạt động để các em trên cở sở đƣợc thực hành nghề và đƣợc sáng tạo, tạo ra những sản phẩm có ích. Từ đó, các em đƣợc nâng cao tay nghề và đƣợc rèn luyện bản thân, trau dồi vốn sống, hoàn thiện nhân cách. Một việc làm thiết thực là nên để ngƣời học đƣợc tham gia các hoạt động trải nghiệm trong môi trƣờng học tập của mình. 2.2.2. Tại Trung tâm GDNN - GDTX Tân Kỳ Hiện nay, Tân Kỳ gồm có tổng dân số trên 148.000 ngƣời, lao động trong độ tuổi trên 72.200 ngƣời, chiếm trên 51% dân số, số ngƣời trong độ tuổi từ 11 đến 18 là trên 16.000 ngƣời, đây là đối tƣợng cần đƣợc quan tâm trong vấn đề định hƣớng học và định hƣớng lựa chọn nghề. Trong những năm qua, huyện Tân Kỳ đã có rất nhiều chủ trƣơng và giải pháp để phát triển kinh tế, xóa đói giảm nghèo. Và kết quả đạt đƣợc rất đáng khích lệ. Các chỉ tiêu đều đạt và vƣợt so với kế hoạch đề ra. Để đạt và vƣợt những chỉ tiêu xã hội nhƣ mức giảm tỉ lệ hộ nghèo, số lao động đƣợc tạo việc làm, tỉ lệ lao động qua đào tạo trong tổng số lao động đang làm việc trong nền kinh tế,… thì việc tập trung nâng cao chất lƣợng nguồn lao động qua đào tạo là hết sức quan trọng và đƣợc các cấp chính quyền huyện rất quan tâm. Một trở ngại của thời kỳ lực lƣợng lao động chiếm số lƣợng lớn của huyện Tân Kỳ là lao động chƣa qua đào tạo cao. Với một nguồn nhân lực còn hạn chế về trình độ nhƣ hiện nay là một rào cản cho việc gia nhập thị trƣờng lao động chất ______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________ 9
  12. Sáng kiến kinh nghiệm lƣợng cao trong thời kỳ tỉnh Nghệ An đang đẩy mạnh quá trình công nghiệp hóa. Điều này đặt ra nhiệm vụ nặng nề cho những cố gắng nhằm nâng cao chất lƣợng nguồn lực lao động phục vụ sự nghiệp phát triển kinh tế - xã hội của địa phƣơng. Mặt khác, lực lƣợng lao động đào tạo chủ yếu là lao động trình độ thấp. Lao động có trình độ cao chiếm tỉ lệ rất ít, là một khó khăn lớn trong việc phát triển các ngành công nghiệp kỹ thuật của huyện, của tỉnh. Mặc dù cơ cấu lao động của huyện phân theo ngành kinh tế có sự chuyển dịch đúng hƣớng, nhƣng chậm chạp. Phần lớn lực lƣợng lao động tập trung ở các xã vùng sâu, giao thông đi lại còn vất vả. Sự phân bố này gây khó khăn cho việc phát triển kinh tế - xã hội của huyện. Lao động ở đây nhìn chung năng lực tiếp nhận, xử lý những kỹ năng và phong cách làm việc theo yêu cầu công nghiệp hóa, hiện đại hóa còn thấp, hạn chế kể cả về nhận thức, cơ sở vật chất - kỹ thuật, phƣơng pháp và cách thức tổ chức. Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XIII nhấn mạnh: đổi mới và nâng cao chất lƣợng giáo dục nghề nghiệp theo hƣớng mở, linh hoạt; bảo đảm thống nhất với chủ trƣơng đổi mới căn bản và toàn diện giáo dục và đào tạo. Tập trung nâng cao chất lƣợng nguồn nhân lực, chuyển dịch nhanh cơ cấu lao động, nhất là ở nông thôn; giảm tỷ lệ lao động khu vực phi chính thức. Hình thành đội ngũ lao động lành nghề, góp phần nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia, gắn kết chặt chẽ giữa đào tạo và sử dụng lao động. Để nâng cao chất lƣợng nguồn lao động qua đào tạo trên địa bàn, với vai trò và nhiệm vụ của mình, Trung tâm GDNN - GDTX Tân Kỳ cũng cần phải chú trọng đến việc nâng cao chất lƣợng học nghề cho học viên vừa học văn hóa vừa học nghề tại trung tâm. Xét về thực trạng học viên của Trung tâm, có thể nhận thấy: học viên ở Trung tâm đƣợc xét tuyển đầu vào có kết quả thấp, đa số các em là con của các gia đình có hoàn cảnh khó khăn, là ngƣời dân tộc thiểu số,... Do đó việc nhận thức việc học nghề đối với các em còn hạn chế; chất lƣợng đào tạo nghề mặc dù đã ngày càng đƣợc nâng cao nhƣng vẫn chƣa đáp ứng đƣợc nhu cầu của thị trƣờng lao động về tay nghề, về các kỹ năng mềm nhƣ tác phong công nghiệp, khả năng làm việc theo tổ, nhóm... Cơ sở vật chất, trang thiết bị dạy nghề hiện nay nhiều thiết bị còn lạc hậu, không phù hợp với yêu cầu của công nghệ mới, chƣa đáp ứng đƣợc yêu cầu của thị trƣờng lao động; quy mô đào tạo tăng lên nhƣng vẫn chƣa đáp ứng nhu cầu của thị trƣờng, cơ cấu đào tạo theo trình độ chƣa hợp lý, đặc biệt là nhu cầu lao động trình độ tay nghề cao cho các ngành kinh tế mũi nhọn, trọng điểm, xuất khẩu lao động và nhu cầu chuyển dịch cơ cấu lao động nông thôn; cơ cấu ngành nghề đã đƣợc điều chỉnh nhƣng vẫn chƣa phù hợp với nhu cầu thƣờng xuyên thay đổi của thị trƣờng lao động và định hƣớng phát triển kinh tế - xã hội,... Nguyên nhân của thực trạng trên là do phần lớn các em vẫn chƣa nhận thức đúng mức về vai trò của dạy nghề trong việc đào tạo nhân lực kỹ thuật là một trong những nhân tố quyết định thành công và phát triển bền vững kinh tế - xã hội; các điều kiện đảm bảo chất lƣợng còn hạn chế nhƣ cơ sở vật chất, trang thiết bị; các doanh nghiệp chƣa thấy đƣợc lợi ích và trách nhiệm của mình trong việc tham gia ______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________ 10
  13. Sáng kiến kinh nghiệm dạy nghề; nhiều học sinh có hoàn cảnh khó khăn, thiếu thốn về tình cảm của bố mẹ, thiếu sự quan tâm của gia đình, sự hiểu biết về nghề còn hạn chế,... Từ tình hình thực tế về nguồn lao động qua đào tạo trên địa bàn huyện và thực tế công tác giảng dạy tại đơn vị, trong thời gian qua, Trung tâm GDNN - GDTX Tân Kỳ đã có nhiều giải pháp và cách làm hiệu quả để nâng cao chất lƣợng học nghề cho học viên vừa học văn hóa vừa học nghề. Một trong những cách làm mà học viên rất hứng thú, đó là cho các em đƣợc tham gia các hoạt động trải nghiệm, thực hành nghề. Qua các hoạt động đó giúp các em có hứng thú với việc học nghề, yêu nghề, nâng cao tay nghề, trau dồi kỹ năng, vốn sống, trau dồi đạo đức, hoàn thiện nhân cách. 2.3. Một số giải pháp nâng cao chất lượng học nghề cho học viên vừa học văn hoá vừa học nghề thông qua hoạt động trải nghiệm tại Trung tâm GDNN - GDTX huyện Tân Kỳ 2.3.1. Làm tốt công tác hướng nghiệp, phân luồng, nâng cao nhận thức về giáo dục nghề nghiệp Để thu hút học nghề và tránh lãng phí trong đào tạo, đây là giải pháp cần thiết đƣợc Trung tâm GDNN - GDTX Tân Kỳ chú trọng đầu tiên đối với đối tƣợng là học sinh sau khi tốt nghiệp THCS. Bởi có định hƣớng tốt về nghề nghiệp theo xu hƣớng thời đại, theo hoàn cảnh địa phƣơng và phù hợp với năng lực, sở thích của ngƣời học thì khi đó việc học mới có hiệu quả, đầu ra mới có chất lƣợng và ngƣời học mới có thể tìm kiếm đƣợc việc làm sau đào tạo. Ở nƣớc ta, tâm lí chạy theo bằng cấp vẫn còn nặng nề. Đa số phụ huynh học sinh đều mong muốn con em mình vào học để có tấm bằng đại học, thậm chí muốn có bằng cấp cao hơn nữa; ngƣợc lại không muốn con em mình vào học các trƣờng thuộc hệ thống GDNN. Văn hóa đó không thể một sớm một chiều có thể thay đổi. Làm tốt công tác phân luồng, hƣớng nghiệp sẽ tạo điều kiện thuận lợi, công bằng cho mỗi học sinh có cơ hội học tập suốt đời, lựa chọn con đƣờng nghề nghiệp phù hợp để phát huy tiềm năng, phát triển tới đỉnh cao của nghề nghiệp. Từ đó góp phần điều chỉnh sự phân bố nguồn nhân lực quốc gia cho phù hợp với yêu cầu của đất nƣớc, nhằm sử dụng một cách có hiệu quả nhất nguồn nhân lực và xây dựng xã hội học tập. Nhằm nâng cao nhận thức cho cán bộ quản lý, giáo viên, nhân viên, học sinh, cha mẹ học sinh về mục đích, ý nghĩa, yêu cầu và tầm quan trọng của giáo dục hƣớng nghiệp và định hƣớng phân luồng học sinh phổ thông, việc chọn trƣờng, chọn nghề phù hợp với năng lực cá nhân và cơ cấu nguồn nhân lực của xã hội; sớm giải tỏa tâm lý chạy theo bằng cấp, địa vị của phụ huynh, của học sinh và làm cho toàn dân hiểu rõ: cần căn cứ trên năng lực trình độ học lực của mỗi cá nhân cũng nhƣ nhu cầu xã hội mà hƣớng nghiệp và phân luồng đào tạo học sinh sau trung học cơ sở, hƣớng nghiệp sau trung học phổ thông một cách hợp lý. Trung tâm GDNN - GDTX Tân Kỳ là một trong những đơn vị cùng thực hiện nhiệm vụ của mình trong việc phân luồng, hƣớng nghiệp cho học sinh sau THCS ______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________ 11
  14. Sáng kiến kinh nghiệm trên địa bàn huyện. Đặc biệt, trong những năm gần đây, Trung tâm đã thực hiện tƣơng đối tốt nhiệm vụ này theo các văn bản chỉ đạo trực tiếp của Ủy ban nhân dân huyện (Công văn số 288/UBND, ngày 08 tháng 3 năm 2018 và Công văn số 417/UBND, ngày 28 tháng 3 năm 2019 của UBND huyện Tân Kỳ về việc thực hiện công tác phân luồng, hƣớng nghiệp, học nghề cho học sinh sau THCS). Việc đào tạo nghề cho học sinh sau tốt nghiệp THCS tại Trung tâm GDNN - GDTX Tân Kỳ đã tạo điều kiện cho học sinh có nguyện vọng vừa có bằng tốt nghiệp THPT vừa có bằng trung cấp nghề mà đƣợc học gần nhà, có thể có việc làm ngay sau khi tốt nghiệp, có thu nhập ổn định. Theo Quyết định 3129/QĐ-UBND của UBND tỉnh Nghệ An ngày 24 tháng 8 năm 2021 về việc phê duyệt Kế hoạch “Giáo dục hƣớng nghiệp và định hƣớng phân luồng học sinh trong giáo dục phổ thông trên địa bàn tỉnh Nghệ An, giai đoạn 2021-2025”: * Mục tiêu đến hết năm 2023 - Phấn đấu ít nhất từ 20% đến 25% học sinh tốt nghiệp trung học cơ sở tham gia học tập tại các cơ sở giáo dục nghề nghiệp đào tạo trình độ sơ cấp, trung cấp; đối với các địa phƣơng điều kiện kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn đạt ít nhất 20%. - Phấn đấu ít nhất 40% học sinh tốt nghiệp trung học phổ thông tham gia học tập tại các cơ sở giáo dục nghề nghiệp đào tạo trình độ cao đẳng; đối với các địa phƣơng điều kiện kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn đạt ít nhất 30%. - Phấn đấu ít nhất 55% trƣờng trung học cơ sở và 60% trƣờng trung học phổ thông có Chƣơng trình giáo dục hƣớng nghiệp gắn với hoạt động sản xuất, kinh doanh, dịch vụ của địa phƣơng; đối với các trƣờng ở địa phƣơng có điều kiện kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn đạt ít nhất 50% đối với cả hai cấp học trên. - Phấn đấu ít nhất 55% trƣờng trung học cơ sở và 60% trƣờng trung học phổ thông có giáo viên kiêm nhiệm làm nhiệm vụ tƣ vấn hƣớng nghiệp đáp ứng yêu cầu về chuyên môn, nghiệp vụ; đối với các trƣờng ở địa phƣơng có điều kiện kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn đạt ít nhất 50% đối với cả hai cấp học trên. * Mục tiêu đến năm 2025 - Phấn đấu ít nhất từ 25% đến 30% học sinh tốt nghiệp trung học cơ sở tham gia học tập tại các cơ sở giáo dục nghề nghiệp đào tạo trình độ sơ cấp, trung cấp; đối với các địa phƣơng điều kiện kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn đạt ít nhất 25%. - Phấn đấu ít nhất 45% học sinh tốt nghiệp trung học phổ thông tham gia học tập tại các cơ sở giáo dục nghề nghiệp đào tạo trình độ cao đẳng; đối với các địa phƣơng điều kiện kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn đạt ít nhất 35%. - Phấn đấu 100% trƣờng trung học cơ sở và trung học phổ thông có Chƣơng trình giáo dục hƣớng nghiệp gắn với hoạt động sản xuất, kinh doanh, dịch vụ của địa phƣơng; đối với các trƣờng ở địa phƣơng có điều kiện kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn đạt ít nhất 60% đối với cả hai cấp học trên. ______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________ 12
  15. Sáng kiến kinh nghiệm - Phấn đấu 100% trƣờng trung học cơ sở và trung học phổ thông có giáo viên kiêm nhiệm làm nhiệm vụ tƣ vấn hƣớng nghiệp đáp ứng yêu cầu về chuyên môn, nghiệp vụ; đối với các trƣờng ở địa phƣơng có điều kiện kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn đạt ít nhất 60% đối với cả hai cấp học trên. Để làm tốt giải pháp này, Trung tâm GDNN - GDTX Tân Kỳ đã thực hiện một số cách làm cụ thể nhƣ sau: Trƣớc hết là nâng cao nhận thức về giáo dục hƣớng nghiệp và định hƣớng phân luồng học sinh. Cần tổ chức tƣ vấn đến từng học sinh, từng phụ huynh, chọn trƣờng thế nào cho phù hợp với khả năng của các em, tránh mất thời gian, công sức, tiền của. Tƣ vấn cho ngƣời dân ý thức học nghề, học những nghề phù hợp với điều kiện, nhu cầu phát triển của địa phƣơng, của xã hội. Cái khó của tuyên truyền, tƣ vấn phân luồng là ở chỗ đối tƣợng học sinh tốt nghiệp trung học cơ sở còn nhỏ, chƣa thể tự quyết định đƣợc tƣơng lai của mình, chính vì vậy tƣ vấn đến phụ huynh để có sự chọn lựa địa chỉ học cho con em mình trong địa bàn, không quá xa, nghề phù hợp để có thể thƣờng xuyên theo dõi, giáo dục và hỗ trợ kịp thời. Nhƣ vậy, nâng cao nhận thức về giáo dục hƣớng nghiệp và định hƣớng phân luồng học sinh sau trung học cơ sở thì cần hƣớng tới toàn xã hội, những ngƣời liên quan. Nhƣng quan trọng đầu tiên vẫn là cha mẹ học sinh. Tâm lí chung của phụ huynh là muốn con em mình học hành tấn tới, muốn con mình đỗ vào cấp 3, đại học hoặc cao hơn. Nhƣng rõ ràng, phụ huynh phải nhìn nhận vào thực tế, xem con em mình có khả năng nhƣ thế nào, sở trƣờng, hứng thú ở lĩnh vực gì,...để từ đó đánh giá đúng về năng lực của con. Phụ huynh không nên áp đặt con. Vì nhƣ vậy, vô hình chung sẽ gây ra áp lực cho con, dẫn tới việc định hƣớng sai, vừa mất thời gian, tiền bạc vừa phí sức lực của các con. Bên cạnh việc tuyên truyền, tƣ vấn cho phụ huynh là hết sức quan trọng thì giáo viên cũng phải nắm đƣợc năng lực, hiểu đƣợc sở trƣờng, sở thích của học sinh để tƣ vấn thêm cho các em, giúp các em có đƣợc sự lựa chọn phù hợp nhất. Hình ảnh hướng nghiệp cho phụ huynh và học sinh tại trường THCS Kỳ Sơn ______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________ 13
  16. Sáng kiến kinh nghiệm Ngoài việc tuân thủ theo chƣơng trình giáo dục hƣớng nghiệp của Bộ Giáo dục và Đào tạo, các trƣờng THCS cần liên kết với các trung tâm dạy nghề, trƣờng trung cấp nghề, các cơ sở kinh doanh, các doanh nghiệp để tổ chức để tổ chức cho học sinh lớp 9 tham gia những buổi trải nghiệm thực tế, hội thảo, hoạt động tƣ vấn, hoạt động giới thiệu về nghề nghiệp giúp cho học sinh hiểu rõ năng lực bản thân, điều kiện gia đình và biết cụ thể hơn về các nghề nghiệp trong việc lựa chọn hƣớng đi sau khi tốt nghiệp. Ví dụ nhƣ trong Kế hoạch giáo dục hƣớng nghiệp cho học sinh của trƣờng trung học cơ sở Kỳ Tân năm học 2022-2023 nêu rất cụ thể “Trong quá trình thực hiện chƣơng trình hƣớng nghiệp, trƣờng có kế hoạch tổ chức cho học sinh tự tìm hiểu bản thân, gia đình và trải nghiệm nghề Công ty may Minh Anh, tại nhà máy gạch Hoàng Nguyên, cơ sở ô tô Văn Minh, trang trại chăn nuôi bò thịt tại xóm 5 xã Kỳ Tân,...Qua các hoạt động nhằm làm tốt công tác phân luồng học sinh sau tốt nghiệp trung học cơ sở”. Một vài hình ảnh trường THCS Kỳ Sơn, THCS Kỳ Tân, THCS Tiên Kỳ trong huyện hướng dẫn học sinh lớp 9 đi trải nghiệm tại Công ty may Minh Anh - Tân Kỳ và trường Trung cấp dân tộc nội trú ở huyện Con Cuông ______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________ 14
  17. Sáng kiến kinh nghiệm Năm 2017, Trung tâm GDNN - GDTX Tân Kỳ đƣợc thành lập theo quyết định số 791/QĐ-UBND ngày 3/3/2017 của UBND tỉnh Nghệ An trên cơ sở sáp nhập Trung tâm dạy nghề Tân Kỳ và Trung tâm GDTX Tân Kỳ. Trung tâm GDNN - GDTX đƣợc thành lập là cơ sở để cho các em học sinh trên địa bàn huyện sau khi tốt nghiệp THCS có cơ hội đƣợc lựa chọn học văn hóa THPT, hoặc vừa học văn hóa THPT vừa tham gia học trung cấp nghề miễn phí. Sau ba năm ______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________ 15
  18. Sáng kiến kinh nghiệm học nhƣ vậy thì các em sẽ có hai bằng tốt nghiệp: Bằng tốt nghiệp trung học phổ thông và bằng trung cấp nghề. Sau khi học xong các em có thể học liên thông lên cao đẳng, đại học. Ngoài ra, hƣớng nghiệp cho học sinh sau trung học cơ sở cũng là một trong những nhiệm vụ của Trung tâm, nên hàng năm trung tâm đều phân công giáo viên bám sát đối tƣợng học sinh của các trƣờng trung học cơ sở trên địa bàn, phối hợp với phòng giáo dục, các trƣờng để làm tốt công tác hƣớng nghiệp. Năm học nào cũng đạt chỉ tiêu hƣớng nghiệp, phân luồng đến 100% các trƣờng THCS trong huyện. Hình ảnh hướng nghiệp của Trung tâm GDNN - GDTX Tân Kỳ tại các trường THCS trên địa bàn huyện Bên cạnh đó, để nâng cao nhận thức về giáo dục hƣớng nghiệp và định hƣớng phân luồng cho học sinh thì cần có sự phối hợp giữa các ngành Giáo dục và Đào tạo, Lao động- Thƣơng binh và Xã hội, các Ban ngành, các doanh nghiệp với các cơ quan truyền thông trong công tác hƣớng nghiệp phân luồng. Đài phát thanh truyền hình, Ban tuyên giáo cần tăng thời lƣợng phát sóng, bài viết các chuyên mục phân luồng, hƣớng nghiệp ở các xóm, các xã qua hệ thống loa FM, đặc biệt là vào dịp cuối năm học. ______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________ 16
  19. Sáng kiến kinh nghiệm Hình ảnh tờ rơi giới thiệu về Trung tâm Bằng những cách làm cụ thể nhƣ vậy nên những năm gần đây, đa số ngƣời dân, nhất là các bậc phụ huynh có con em học lớp 9 rất quan tâm đến việc lựa chọn hƣớng đi cho con em mình sau khi tốt nghiệp. Rất nhiều phụ huynh và học sinh đã chọn con đƣờng tham gia học nghề hoặc vừa học văn hóa vừa học nghề sau khi tốt nghiệp THCS. Mặc dù vậy, do đặc thù riêng nên qua khảo sát, chúng tôi thấy, vẫn còn không ít em học sinh sau khi học xong lớp 9 của huyện Tân Kỳ vẫn lựa chọn ở nhà lao động sản xuất, tham gia vào thị trƣờng lao động mà không qua đào tạo. Điều này ảnh không nhỏ đến cơ cấu lao động và chất lƣợng nguồn nhân lực của huyện nhà. Chính vì thế mà giải pháp tuyên truyền nâng cao nhận thức cho ngƣời dân về hƣớng nghiệp, phân luồng cần tiếp tục triển khai quyết liệt và có hiệu quả hơn. Ngoài ra, cần phát triển đội ngũ kiêm nhiệm làm nhiệm vụ tƣ vấn, hƣớng nghiệp. TS Hoàng Ngọc Vinh - nguyên Vụ trƣởng Vụ giáo dục chuyên nghiệp (Bộ giáo dục và đào tạo) cũng đã cho rằng: Để làm tốt công tác phân luồng, thực hiện Đề án “Giáo dục hƣớng nghiệp và định hƣớng phân luồng học sinh trong giáo dục phổ thông giai đoạn 2018-2025” thì cần phải có giải pháp phát triển đội ngũ giáo viên kiêm nhiệm làm nhiệm vụ tƣ vấn hƣớng nghiệp trong các trƣờng trung học. Để làm đƣợc điều này thì cần phải bồi dƣỡng đội ngũ giáo viên kiêm nhiệm làm công tác giáo dục hƣớng nghiệp về kiến thức, kỹ năng tƣ vấn, phƣơng pháp tƣ vấn hiện đại với sự trợ giúp của công nghệ thông tin; Xây dựng mạng lƣới giáo viên cốt cán làm nòng cốt cho việc bồi dƣỡng giáo viên phụ trách công tác giáo dục hƣớng nghiệp, định hƣớng phân luồng học sinh; Nâng cao vai trò trách nhiệm và năng lực chuyên sâu, sát thực tiễn của ngƣời đƣợc phân công làm nhiệm vụ giáo dục hƣớng nghiệp và định hƣớng phân luồng cho học sinh. Đối với Trung tâm GDNN - GDTX Tân Kỳ, bồi dƣỡng nâng cao chất lƣợng đội ngũ đang thực hiện ______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________ 17
  20. Sáng kiến kinh nghiệm công tác hƣớng nghiệp hiện tại trong các trƣờng trung học cơ sở của Trung tâm. Trung tâm kết hợp với các trƣờng trung học cơ sở tổ chức các buổi sinh hoạt chuyên đề về hƣớng nghiệp cho học sinh lớp 9 sao cho đa dạng về phƣơng pháp, sáng tạo về hình thức để học sinh quan tâm tìm hiểu và hiểu về định hƣớng nghề nghiệp cho mình; tƣ vấn hƣớng nghiệp, phân luồng cho phụ huynh học sinh lớp 9 trong những đợt họp phụ huynh cuối năm giúp họ có cái nhìn tổng thể về xã hội và cụ thể về con em mình để có sự định hƣớng đúng đắn nhất. UBND HUYỆN TÂN KỲ CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM TRUNG TÂM GDNN-GDTX Độc lập - Tự do - Hạnh phúc BẢNG PHÂN CÔNG DẠY HƯỚNG NGHIỆP TẠI CÁC TRƯỜNG THCS NĂM HỌC 2019-2020 CÁC XÃ CÓ TRƯỜNG THCS TT HỌ VÀ TÊN C.VỤ TỔNG T.KỳĐ.Văn G.Xuân.HợpH.SơnT.AnN.Hành .SơnK.Tân .Dũng .BìnhN.Hoàn N.Thái P.Sơn N.Phúc T K N N T.Xuân N.Đồng 1 NGUYỄN HẢI THƢƠNGGĐ x x x x x x x x x x x 11 2 TRẦN T KIM LIÊN PGĐ x x x x x x 6 3 NGUYỄN T HOA MAI GV x x x x 4 4 BÙI VĂN THÁI GV x x x x 4 5 PHAN THỊ NGÂN GV x x x x 4 6 VY VĂN CẬN GV x x x x 4 7 NGUYỄN VĂN TÀI GV 0 8 NGUYỄN TUẤN TÀI GV x x x x 4 9 ĐẬU THỊ HÀ GV x x x x 4 10 TRỊNH THỊ DUNG GV x x x x x 5 TỔNG 13 2 3 3 3 2 3 3 3 2 3 3 3 2 2 3 3 3 46 (Chú ý: Lãnh đạo Trung tâm phụ trách chung, giáo viên phụ trách các xã đánh dấu x) Tân Kỳ, ngày 30 tháng 9 năm 2019 GIÁM ĐỐC Nguyễn Hải Thương Cán bộ, giáo viên khi đƣợc phân công cần bám sát địa bàn, đối tƣợng, phối hợp chặt chẽ với các trƣờng trung học cơ sở để làm tốt công tác hƣớng nghiệp, phân luồng cho học sinh sau trung học cơ sở. Khi lên lớp phải có giáo án cụ thể ______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________ 18
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

THÔNG TIN
TRỢ GIÚP
HỖ TRỢ KHÁCH HÀNG
Theo dõi chúng tôi

Chịu trách nhiệm nội dung:

Nguyễn Công Hà - Giám đốc Công ty TNHH TÀI LIỆU TRỰC TUYẾN VI NA

LIÊN HỆ

Địa chỉ: P402, 54A Nơ Trang Long, Phường 14, Q.Bình Thạnh, TP.HCM

Hotline: 093 303 0098

Email: support@tailieu.vn

Giấy phép Mạng Xã Hội số: 670/GP-BTTTT cấp ngày 30/11/2015 Copyright © 2022-2032 TaiLieu.VN. All rights reserved.

 

Đồng bộ tài khoản
2=>2