Sáng kiến kinh nghiệm THPT: Một số kinh nghiệm về hoạt động trải nghiệm sáng tạo trong môn Ngữ Văn qua giờ Đọc hiểu văn bản Chiếc thuyền ngoài xa của Nguyễn Minh Châu.(SGK Ngữ Văn 12, Tập 2, Nxb Giáo Dục Việt Nam)

Chia sẻ: Ngaynangmoi | Ngày: | Loại File: DOC | Số trang:41

Thêm vào BST

Báo xấu

44
lượt xem 3
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Mục tiêu của đề tài là biết vận dụng kiến thức liên môn, tăng cường trải nghiệm, phát huy tính tích cực, chủ động, sáng tạo để giải quyết các vấn đề trong học tập và thực tiễn cuộc sống. Mời các bạn cùng tham khảo!

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Sáng kiến kinh nghiệm THPT: Một số kinh nghiệm về hoạt động trải nghiệm sáng tạo trong môn Ngữ Văn qua giờ Đọc hiểu văn bản Chiếc thuyền ngoài xa của Nguyễn Minh Châu.(SGK Ngữ Văn 12, Tập 2, Nxb Giáo Dục Việt Nam)

MỤC LỤC II. CƠ SỞ THỰC TIẾN ........................................................................... 9 CHƯƠNG II: ..................................................................................................... 12 I. HÌNH THỨC TỔ CHỨC TRẢI NGHIỆM SÁNG TẠO ............................ 12 II. GIÁO ÁN THỂ NGHIỆM .......................................................................... 16 C. KÊT LUÂN ́ ̣ ....................................................................................................... 34 I. KẾT QUẢ THỰC NGHIỆM ........................................................................ 34 III. MÔT SÔ ĐÊ XUÂT ̣ ́ ̀ ́ .................................................................................... 36 PHỤ LỤC .............................................................................................................. 39 D. TÀI LIỆU THAM KHẢO ............................................................................... 41 1
A. ĐĂT VÂN ĐÊ ̣ ́ ̀ I . LÍ DO CHỌN ĐỀ TÀI. 1.Chúng ta đã, đang và chuẩn bị thực hiện chương trình giáo dục phổ thông mới (2018) ở tất cả các bậc học phổ thông. Một chương trình có sự chỉ đạo của các cấp từ trung ương đến địa phương, sự phối hợp của toàn đảng, toàn dân. Nghị quyết 29NQ/TW của Ban chấp hành TW Đảng đã nêu rõ “Phát triển giáo dục và đào tạo là nâng cao dân trí, đào tạo nhân lực, bồi dưỡng nhân tài. Chuyển mạnh quá trình giáo dục từ chủ yếu trang bị kiến thức sang phát triển toàn diện năng lực và phẩm chất người học. Học đi đôi với hành; lý luận gắn với thực tiễn; giáo dục nhà trường kết hợp với giáo dục gia đình và giáo dục xã hội”. Nghị quyết số 88/2014/QH13 của Quốc hội cũng chỉ rõ định hướng “Tiếp tục đổi mới phương pháp giáo dục theo hướng: phát triển toàn diện năng lực và phẩm chất người học; phát huy tính tích cực, chủ động, sáng tạo, bồi dưỡng phương pháp tự học, hứng thú học tập, kỹ năng hợp tác, làm việc nhóm và khả năng tư duy độc lập: đa dạng hóa hình thức tổ chức học tập, tăng cường hiệu quả sử dụng các phương tiện dạy học, đặc biệt là công nghệ thông tin và truyền thông; giáo dục ở nhà trường kết hợp với giáo dục gia đình và xã hội”. Có thể nói rằng chương trình này được xây dựng trên cơ sở quan điểm của Đảng, Nhà nước về đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo. Chương trình phổ thông mới sẽ tạo cơ hội bình đẳng về quyền được bảo vệ, chăm sóc, học tập và phát triển, quyền được lắng nghe, tôn trọng và được tham gia của học sinh; đặt nền tảng cho một xã hội nhân văn, phát triển bền vững và phồn vinh. 2. Bộ môn Ngữ Văn bậc THPT có đặc thù riêng, có ưu thế để thực hiện chương trình hướng đến bảo đảm phát triển phẩm chất và năng lực người học thông qua nội dung giáo dục với những kiến thức, kĩ năng cơ bản, thiết thực, hiện đại; hài hoà đức, trí, thể, mĩ; chú trọng thực hành, vận dụng kiến thức, kĩ năng đã học để giải quyết vấn đề trong học tập và đời sống; tích hợp cao ở các lớp học dưới, phân hoá dần ở các lớp học trên; thông qua các phương pháp, hình thức tổ chức giáo dục phát huy tính chủ động và tiềm năng của mỗi học sinh. Để thực hiện được những mục tiêu thiết thực đó, người dạy luôn phải chú trọng đến quá trình tự học, tự làm của người học. Luôn hướng tới mục tiêu đặt người học trong mọi tình huống để giải quyết vấn đề. Trong quá trình dạy học đọc hiểu văn bản nhất thiết người dạy phải tránh tình trạng của dạy học cũ là đọc hộ, cảm nhận hộ cho người học. 3. Thực hiện chương trình Giáo dục phổ thông mới thì người dạy phải thay đổi cách làm, cách nghĩ về mục tiêu dạy học đó là sự chuyển đổi từ mục tiêu dạy học cho học sinh biết cái gì sang mục tiêu giáo dục là học sinh làm đựoc gì sau khi đã học tức là học đi đôi với hành. Điều này được phát huy trong chương trình giáo dục phổ thông mới (2018) đó là phát huy tính tích cực chủ động sáng 2
tạo của người học và từ đó hình thành cho người học phát triển năng lực. Việc vận dụng những kiến thức kĩ năng vào giải quyết vấn đề thực tiễn sẽ làm cho người học không chỉ nhớ mà còn hiểu sâu về cuộc sống. Do đó người thầy cần tạo mọi điều kiến, dẫn dắt người học tự bộc lộ suy nghĩ, tự vận dụng những kiến thức kĩ năng vào giải quyết những vấn đề, tình huống mà trong giờ đọc hiểu truyện ngắn đặt ra 4. Trải nghiệm sáng tạo là các hoạt động trải nghiệm đựoc định hướng giáo dục : “học đi đôi với hành, giáo dục kết hợp lao động sản xuất, nhà trường gắn liền với xã hội” . Điều này phù hợp với xu thế của giáo dục thế giới Tổ chức Unesco đã từng xác định các trụ cột của giáo dục “ Học để biết, Học để làm, Học để làm người và học để chung sống” . Việc học để biết và học để làm là nền tảng của quá trình dạy học, là mục tiêu mà mọi nền giaó dục đều theo đuổi để đạt mục tiêu cao hơn là làm người và chung sống. Hoạt động Trải nghiệm sáng tạo trong môn Ngữ Văn sẽ phát huy cao độ khả năng thể hiện kỹ năng, bộc lộ cảm xúc trước những vấn đề từ sách vở ra thực tiễn đời sống. Đọc hiểu truyện ngắn là một trong những sự thú vị, hấp dẫn để người học thông qua nhân vật để hiểu người và hiểu mình. Từ cuộc đời của nhân vật người học đựơc đặt trong tình huống giả định để suy ngẫm về cuộc sống. Cũng có thể đó là những sự ứng xử khác mà người học có thể làm khi rơi vào tình huống đó. Tất cả đó là từ sự trải nghiệm sáng tạo của quá trình dạy học. Từ những sự nhận thức trên, qua quá trình thực tế dạy học ở nhà trường tôi thực hiện đề tài: Một số kinh nghiệm về Hoạt động trải nghiệm sáng tạo trong môn Ngữ Văn qua giờ Đọc hiểu văn bản “Chiếc thuyền ngoài xa” của Nguyễn Minh Châu.(SGK Ngữ Văn 12, Tập 2, Nxb Giáo Dục Việt Nam) II. ĐỐI TƯỢNG NGHIÊN CỨU, MỤC ĐÍCH NGHIÊN CỨU 1. Đôi t ́ ượng nghiên cưu ́ Nghiên cứu về lý luận dạy học trai nghiêm sang tao, tích h ̉ ̣ ́ ̣ ợp liên môn và ̉ phat triên năng l ́ ực học sinh . Thực nghiệm qua giờ đọc hiểu văn bản “Chiếc thuyền ngoài xa” của Nguyễn Minh Châu(SGK Ngữ Văn 12, Nxb Giáo dục Việt Nam) 2. Muc đich nghiên c ̣ ́ ưu ́ Đối với học sinh: Biêt vân dung kiên th ́ ̣ ̣ ́ ưc liên môn, tăng c ́ ường traỉ ̣ nghiêm, phát huy tính tích c ực, chủ động, sáng tạo để giải quyết các vấn đề trong học tập và thực tiễn cuộc sống. Đối với giáo viên: Thiết kế bài giảng trải nghiệm sáng tạo, đa dạng hoá hình thức dạy học. III. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU 3
̉ ực hiên đê tai nay tôi s Đê th ̣ ̀ ̀ ̀ ử dung cac ph ̣ ́ ương phap sau đây: ́ 1. Phương pháp khảo sát so sánh 2. Phương phap th ́ ực nghiêm ̣ 3. Phương phap phân tich, binh luân ́ ́ ̀ ̣ IV. CẤU TRÚC ĐỀ TÀI Đê tai đ ̀ ̀ ược thực hiên thao câu truc gôm co ba phân: ̣ ́ ́ ̀ ́ ̀ ̀ ́ ề: Thực hiên nh + Phân đăt vân đ ̣ ̣ ưng nôi dung m ̃ ̣ ở đâu cho đê tai . ̀ ̀ ̀ + Phân nôi dung ̀ ̣ ̉ : Triên khai c ơ sở ly luân va th ́ ̣ ̀ ực tiên cua đê tai; ̃ ̉ ̀ ̀ những vấn đề đã thực nghiệm ̀ ́ ̣ : Thực hiên tom tăt nh + Phân kêt luân ̣ ́ ́ ưng nôi dung đa lam va nh ̃ ̣ ̃ ̀ ̀ ững đề xuât đôi v ́ ́ ới giao viên va hoc sinh. ́ ̀ ̣ 4
B. NỘI DUNG NGHIÊN CỨU CHƯƠNG 1: NHỮNG CƠ SỞ LÍ LUẬN VÀ THỰC TIỄN I. CƠ SỞ LÝ LUẬN I.1. Một số khái niệm, thuật ngữ I.1.1. Khái niệm trải nghiệm sáng tạo Theo Từ điển Tiếng Việt: “Trải nghiệm là trải qua, kinh qua” điều này đựoc hiểu là trải nghiệm là sự thực hành, thực tế mà con người đã trải qua. Trong khái niệm đó ta thầy có sự gặp gỡ trong quan quan điểm của triết học, sự trải nghiệm được hiểu là kết quả của sự tương tác giữa con người với thế giới khách quan. Sự tương tác này bao gồm cả hình thức và kết quả các hoạt động thực tiễn trong xã hội, bao gồm cả kỹ thuật và kỹ năng, cả những nguyên tắc hoạt động và phát triển thế giới khách quan. Nhà triết học vĩ đại người Nga Solovyev V.S. quan niệm rằng trải nghiệm là kiến thức kinh nghiệm thực tế; là thể thống nhất bao gồm kiến thức và kỹ năng. Trải nghiệm là kết quả của sự tương tác giữa con người và thế giới, được truyền từ thế hệ này sang thế hệ khác. Cũng theo Từ điển Tiếng Việt: “ Sáng tạo là tạo ra những giá trị mới về vật chất hoặc tinh thần; Tìm ra cái mới, cách giải quyết mới, không bị gò bó, phụ thuộc vào cái đã có” có nghĩa là sáng tạo chính là năng lực vận dụng những kiến thức đã biết để ứng dụng trong tình huống mới, không theo chuẩn đã có. Con người cần có năng lực nhận biết được vấn đề trong các tình huống tương tự từ đó có khả năng độc lập nhận ra chức năng mới của đối tượng.,có năng lực tìm kiếm và phân tích các yếu tố của đối tượng trong các mối tương quan của nó.Từ đó có khả năng độc lập tìm kiếm ra giải pháp thay thế. Như vậy trải nghiệm sáng tạo là một hoạt động trong đó con người thể hiện sự tương tác của chính bản thân với thực tiễn khách quan, qua đó phát triển năng lực thực tiễn, phẩm chất nhân cách và phát huy tiềm năng sáng tạo của cá nhân con người. Tức là con người đặt bản thân mình vào trong những tình huống, sự kiện, biến cố cụ thể để từ đó cảm, hiểu về đối tượng và tự đặt cho mình những cách giải quyết trong những tình huống đó. I.1.2. Khái niệm kỹ năng sống Theo Wikipedia (Bách khoa toàn thư) thì Kỹ năng sống là tập hợp các hành vi tích cực và khả năng thích nghi cho phép mỗi cá nhân đối phó hiệu quả với các nhu cầu và thách thức của cuộc sống hàng ngày; nói cách khác là khả năng tâm lý xã hội. Đó là tập hợp các kỹ năng mà con người tiếp thu qua giáo dục hoặc trải nghiệm trực tiếp được dùng để xử lý các vấn đề và câu hỏi thường gặp trong đời sống con người. Các chủ đề rất đa dạng tùy thuộc vào chuẩn mực xã 5
hội và mong đợi của cộng đồng. Kỹ năng sống có chức năng đem lại hạnh phúc và hỗ trợ các cá nhân trở thành người tích cực và có ích cho cộng đồng. Như vậy kỹ năng sống chính là cách ứng dụng những gì học được vào các tình huống thực tiễn. Nói một cách chung nhất,kĩ năng không chỉ là nhận thức, mà là cách vận dụng kiến thức đã tích lũy được vào việc xử lý các tình huống thực tiễn với hiệu quả cao nhất, qua đó mà cuộc sống của con người trở nên ý nghĩa, vui vẻ hơn. I.2. Hoạt động trải nghiệm sáng tạo trong môn Ngữ Văn THPT hiện nay I.2.1 Tầm quan trọng của hoat đông trai nghiêm sang tao, phát huy năng ̣ ̣ ̉ ̣ ́ ̣ lực học sinh THPT Đổi mới căn bản và toàn diện thực chất là chuyển đổi hình thức , phương pháp dạy học để hướng tới phát triển năng lực của người học. Mục tiêu là lấy chất lượng đầu ra làm chuẩn để đánh giá. Nói một cách đơn giản là đáp ứng mục tiêu dạy học đào tạo người học làm đựoc những gì, ứng xử như thế nào trước cuộc sống sau khi đã học. Tạo một nguồn nhân lực chủ động sáng tạo trong mọi tình huống của cuộc sống. Muốn làm đựoc điều này không chỉ chuyển đổi nội dung dạy học; phương pháp và hình thức, kĩ thuật dạy học mà người dạy nói chung và ngời dạy Ngữ Văn nói riêng luôn phải đặt người học trong những tình huống giả đinh như : Nếu em là nhân vật…Nếu em ở trong tình huống đó ….Nếu đựoc bộc lộ cảm xúc suy nghĩ của mình thì em sẽ…Khi đặt người học vào những tình huống giả định đó chính là lúc mà người học sẽ đựoc trải nghiệm cuộc sống. Có thể là cùng cảm xúc, có thể là sự xót thương , chia sẻ; cũng có thể là sự bất bình, phẫn nộ…Những cung bậc cảm xúc, thái độ đó chính là sự trải nghiệm cần thiết mục tiêu giáo dục mới mà chúng ta đang hướng tới. I.2.2. Nội dung của hoat đông trai nghiêm sang tao và m ̣ ̣ ̉ ̣ ́ ̣ ột số hình thức trải nghiệm sáng tạo. Nội dung của trải nghiệm sáng tao khá phong phú đa dạng trong quá trình dạy học. đối với bộ môn Ngữ Văn thì nội dung này đựoc thể hiện nhiều nhất trong các giờ đọc hiểu văn bản. Khi đó người học sẽ đựoc trao đổi, thảo luôn để cùng tìm ra kiến thức chúng, tiếng nói chung. Đó là quá trình kinh qua, trải qua để tìm kiếm kiến thực và từ những kiến thức , kĩ năng đó hình thành nên những năng lực của con người để giải quyết các vấn đề thực tiễn.Do đó nội dung của hoạt động trải nghiệm sáng tạo trong môn ngữ văn cghủ yếu nằm ở khả năng tự đặt mình vào hoàn cảnh cụ thể và tự giải quyết. 6
Hình thức trải nghiệm sáng tạo chính là cách thức thực hiện để người học đạt đựợc những mức độ kiến thức, kĩ năng theo yêu cầu của bài học. Trong giờ đọc hiểu văn bản truyện ngắn của môn Ngữ Văn chúng tôi thường tổ chức một số hình thức trải nghiệm sáng tạo sau: . 1. Tổ chức thảo luận nhóm Tổ chức thảo luận nhóm có lẽ là cách thức tổ chức dạy học trải nghiệm đơn giản và dễ thực hiện nhất với điều kiện cơ sở vật chất cũng như mặt bằng chung của các trường phổ thông hiện nay.Thảo luận nhóm có thể diễn ra trong phạm vi hẹp trong lớp học dưới sự hướng dẫn điều khiển của giáo viên học sinh cùng nhau trao đổi một vấn đề có tính nổi cộm, găy cấn cần phải huy động trí tuệ tập thể. Một trong những nguyên tắc khi thực hiện hình thức này là yêu cầu tất cả người học cùng hoạt động tránh tình trang người học “bị bỏ rơi” lại phía sau tức là không tham gia vào hoạt động. Giáo viên chỉ là người tổ chức còn học sinh là người chủ trì, dẫn dắt, thực hiện. Bởi vậy giáo viên cần có những hình thức tổ chức hấp dẫn với tất cả đối tượng học sinh nhằm phát triển năng lực ở người học. 2. Tổ chức các trò chơi Trò chơi là một loại hoạt động giải trí, thư giãn đồng thời là món ăn tinh thần không thể thiếu trong cuộc sống của con người. Văn học là một bộ môn vừa có tính khoa học vừa có tính nghệ thuật. Chất nghệ thuật thực ra là khả năng biểu diễn những nồi dung, giá trị cuộc sống. Do đó thực hiện trò chơi trong bôn môn này luôn là một ưu thế để người học vừa có thể thư gian, vừa có thể tiếp cận những giá trị, ý đồ nghệ thuật mà nhà văn muốn gưỉư gắm. Việc lựa chọn trò chơi phù hợp sẽ có tác dụng rất tích cực tới con người nói chung và đặc biệt đối với thanh niên học sinh nói riêng. Muốn để cho trò chơi là một con đường học tập tích cực đòi hỏi phải có sự chọn lọc, tư duy của người giáo viên trong cách lựa chọn trò chơi để tổ chức học tập trải nghiệm. Trò chơi mang lại những thuận lợi trong quá trình tổ chức dạy học trải nghiệm rõ nét nhất là: việc phát huy tính sáng tạo, hấp dẫn và gây hứng thú cho học sinh, giúp học sinh dễ tiếp thu kiến thức, rèn luyện tác phong nhanh nhẹn… Bên cạnh những thuận lợi là khó khăn về mặt tổ chức làm sao để có thời gian cho phù hợp để đảm bảo nội dung chương trình chuẩn. 7
3. Diễn đàn Diễn đàn được tổ chức với quy mô ở trên lớp học thường giáo viên chọn vấn đề có tính chất phổ biến đó là những vấn đề có tính chất mà có thể nhiều học sinh trong lớp cùng tham gia được. Chủ đề của diễn đàn có thể xây dựng dựa trên nội dung bài học cụ thể. Với cách thức tổ chức diễn đàn như thế này yêu cầu về mặt thời gian, sự công phu từ người diễn thuyết đồng thời dễ đi lạc hướng. Bởi vậy giáo viên cần xây dựng chương trình kế hoạch cụ thể khoa học và có tính định hướng để nhằm đi đúng mục đích giáo dục phát triển năng lực ở người học. 4. Sân khấu tương tác Trong giờ đọc hiểu truyện ngắn thì hình thức sân khấu tương tác thường nằm ở phần tìm hiểu một tình huống, một chi tiết của truyện ngắn. Đó có thể là sự hoá thân vào nhân vật để hiểu, để camẻ cuộc sống, cũng có thể là sự phân vai để đối thoại những thắc mắc, trăn trở từ chính bản thân các em về cuộc sống thong qua đời sống nội tâm của nhân vật Nội dung của sân khấu tương tác là các vấn đề, những điều trực tiếp tác động tới cuộc sống của học sinh. Học sinh tự chọn ra vấn đề bức thiết, các em tự xây dựng kịch bản và cuối cùng là chọn ra những diễn viên cho vở diễn đó để thực hiện và sẽ không có sự giúp đỡ từ bên ngoài. Sân khấu tương tác có thể diễn ra trong phạm vi trong lớp học với khoảng thời gian phù hợp chương trình I.2.3. Vị trí, vai trò của hoat đông trai nghiêm sang tao nh ̣ ̣ ̉ ̣ ́ ̣ ằm phát triển kỷ năng, năng lực của học sinh THPT. Chúng ta không khẳng định nền giáo dục cách mạng của chúng ta truớc đây là sai lầm, lạc hậu nhưng rõ rang trong yêu cầu, thách thức của thời đại mới thì nó đã tỏ ra nhiều điểm bất cập, lỗi thời. Để đào tạo đựoc một nguồn nhân lực có đủ các phẩm chất thời đại cần thiết là một yêu cầu không nhỏ. Đa dạng hoá hoạt động dạy học là yêu cầu mang tính “pháp lí” đối với người dạy và người học. Trong đó hoạt động trải nghiệm sáng tạo chính là một trong những yêu cầu cấp thiết để người học phát huy đựợc năng lực của mình bởi lẽ: Thứ nhất là Khi tạo tâm thế tiếp nhận vấn đề trong giờ đọc hiểu truyện ngắn (Khởi động) tức là ta đã đánh động người học chuẩn bị tâm thế trải nghiệm sáng tạo trong tiếp nhận truyện ngắn đó. Người học đã chuẩn bị các phương án để trải nghiệm thong qua hoạt động đầug tỉên của bản hoc. Chẳng hạn như khi 8
khởi động cho tiết dạy Vợ chồng A Phủ của Tô Hoài người dạy cho học sinh trải nghiệm về không gian văn hoá của người Mông ở Hà Giang rồi từ đó đưa người học trở về bối cảnh xã hội thời kì phong kiến chúa đất …Lúc đó học sinh đã bắt đầu trải nghiệm só sánh giữa thực tại và quá khứ và có thái độ lên án, phê phán xã hội cũ đã đầy đoạ, giam hãm, vùi dập con người. Khi thực hiện hoạt động dạy học văn bản Chiếc thuyền ngoài xa của Nguyễn Minh Châu chúng tôi thường sử dụng những hình thức khởi động như cho học sinh xem 02 chùm ảnh đối lập nhau đó là đẹp và bạo lực để từ đó tác động đến cách nhìn đa chiều, đa diện của cuộc sống…Đây cũng là những trải nghiệm về cảm xúc cho người học để tạo tâm thế cho tiếp nhận văn bản. Thứ hai là Trong quá trình hình thành kiến thức cho người học chắc chắn người dạy trong thời đại ngày nay, không thể chỉ để học sinh dừng lại biết cái gì, mà phải đạt đựoc mục tiêu học sinh làm đựoc gì sau khi lĩnh hội đựoc tri thức đó. Trước một vấn đề có tính nổi cộm, lượng kiến thức lớn, vấn dề hay, hấp dẫn thú vị chúng ta thường cho học sinh hoạt động nhóm. Về mặt hình thức khi hoạt động nhóm học sinh sẽ đựoc trải nghiệm về vai trò, vị trí của cá nhân trong hoạt động tập thể. Về mặt nội dung học sinh sẽ đựoc đồng điệu cảm xúc nhân văn, cũng có thể sẽ thấy cần tranh đấu cho lẽ phải, nhưng cũng có lúc lại thấy như chính mình trong đó. Mỗi khía cạnh là một sự trải nghiệm cuộc sống mà người học lĩnh hội được. II. CƠ SỞ THỰC TIẾN II.1 Thực trạng dạy học trải nghiệm sáng tạo trong môn Ngữ Văn Thực trạng nhận thức về nhiệm vụ tăng cường hoat đông trai nghiêm sang tao, ̣ ̣ ̉ ̣ ́ ̣ phát huy kỷ năng, năng lực học sinh. Trải nghiệm sáng tạo là một trong những hoạt động mới mẻ đựợc xấy dựng kế hoạt trong chương trình giáo dục phổ thông 2018. Vấn đề này đựoc xem là một trong những vấn đề trọng tâm cốt lõi của việc phát huy năng lực của người học. Nhận thức là vậy nhưng trong thực tế vịêc tổ chức trải nghiệm sáng tạo cho người học đang gặp phải rất nhiều vướng mắc cần đựoc giải quyết. Giáo viên chưa đầu tư vào kế hoạch dạy học để thiết kế hoạt động cho học sinh. Vướng mắc này một phần do giáo viên chưa tâm huyết và cũng có thể do khả năng nắm bắt, làm chủ kế hoạch dạy học. Bên cạnh đó lối mòi thụ động, thích đựoc “truyền thu” kiến thức một chiều của người học cũng là một gánh nặng cho hoạt động trải nghiệm sáng tạo này. 9
2.2. Thực trạng tổ chức dạy học Ngữ văn gắn với việc tăng cường hoaṭ ̣ ̉ ̣ ̣ đông trai nghiêm sang tao, phát huy k ́ ỷ năng, năng lực học sinh THPT Dạy học Ngữ Văn hiện nay ở các trường THPT đang có những sự chuyển mình đáng kể. Trong những năm qua chất lượng giáo dục của môn học đựoc nâng lên ở một tầm cao mới đó là những thành tựu mà qua những con số thống kê là không thể phủ nhận. Tuy nhiên vấn đề cốt lõi nằm ở năng lực của của người dạy và người học đã không đồng đều ở vùng miền và ở các cá nhân. Dẫn đến một số tồn tại mà chúng tôi rất trăn trở, suy ngẫm: Vấn đề đầu tiên nằm ở phương pháp dạy học, đây là con đường, là chìa khoá của mọi sự thành công của quá trình dạy học. Việc đổi mới phương pháp dạy học xuất phát từ mục tiêu dạy học từ chú trọng nội dung sang phát triển năng lực người học nhưng thực tế cho thấy rất nhiều người dạy Ng ữ Văn hiên nay vẫn chưa thể bắt kịp yêu cầu đổi mới. Một trong những số đó là ngại làm, ngại thể hiện, vẫn duy trì lối tư duy giảng văn cho xong. Cho nên giáo viên vẫn sử dụng phương pháp truyền thụ kiến thức một chiều, áp đặt máy móc. Người thầy vẫn đóng vai trò trung tâm cách nghĩ, cách cảm và chính họ là người làm hộ, cảm nhận hộ cho người học. Một phần nữa trong nguyên nhân tồn tại của việc chậm đổi mới phương pháp là giáo viên thiếu niềm tin ở học sinh cho rằng học sinh không thể tự học, tự làm, tự cảm nhận đựoc. Họ không thấu hiểu về nguyên tắc dạy học theo đối tượng, phù hợp đối tượng người học. Dù ở bất kì đối tượng nào khi chúng ta biết khơi dậy ở họ niềm tin, hướng họ đến tự làm, tự cảm nhận thì sẽ hấp dẫn, thú vị và thôi thúc người học tự trải nghiệm cuộc sống qua những tình huống đó. Không những vậy một số giáo viên lại thực hiện đổi mới phương pháp dạy học theo hình thức qua loa, nhạt nhẽo không có hiệu quả. Khi đi dự giờ đồng nghiệp chúng tôi nhận thấy hình thức tổ chức dạy học rất hình thức, không có chiều sâu. Chẳng hạn khi thực hiện hoạt động thảo luận nhóm giáo viên ít đầu tư về vấn đề gợi dẫn thảo luận, nhiều lúc vấn đề đó chỉ là một khía cạnh nhỏ không cần huy động trí tuệ của tập thể cũng đựoc đưa vào thảo luận. Khi thảo luận vì áp lực thời gian nên giáo viên cho học sinh làm nhanh chóng, ít có chiều sâu dẫn đến vấn đề thảo luận nhóm nhưng người học không hề có sự trải nghiệm trước vấn đề. Vấn đề tiếp theo nằm ở người học đó là sự thờ ơ, ngại thể hiện của học sinh. Vấn đề này gần như mang tình hệ thống, rất nhiều học sinh khi thực hiện hoạt động trải nghiệm gắn liền một tình huống, thử đặt mình trong vai trò của nhân vật đều lúng túng và thành thât trả lời do lần đầu thực hiên nên bỡ ngỡ. Người học thường ngại nói ra những cảm xúc, suy nghĩ thực về vấn đề. Trình 10
bày giữa tập thể một vấn đề luôn là hạn chế của số đông người học. Gần như học sinh rất hạn chế kĩ năng này dẫn đến tình trạng người dạy làm hộ cho học sinh. Vấn đề khó khăn nữa khi dạy học Ngữ văn hiên nay đó chính cơ sở vật chất trường học và ngữ liệu ở sách giáo khoa. Cơ sở vật chất trường học hiện nay đựoc trang bị tương đối tối, khang trang trường lớp nhưng thiết bị dạy học lại hạn chế , nếu có thì lại kém chất lượng. Phòng học đã sạch đẹp nhưng lại quá nhỏ để tổ chức các hoạt động trải nghiệm cho người học.Hệ thống hỗ trợ như âm thanh gần như yếu kém dẫn đến khi tổ chức trải nghiệm cho học sinh thiếu đi sức hấp dẫn. II.2 Thực trạng dạy đọc hiểu truyện ngắn ở trường THPT hiện nay Chúng tôi tiến hành khảo sát thăm dò mức độ hoạt động của giáo viên khi thực hiện giờ dạy đọc hiểu truyện ngắn. Thực hiện thăm dò ở 30 giáo viên dạy Ngữ Văn ở bậc THPT trên địa bàn huyện Anh Sơn qua phiếu thăm dò sau: Kết quả thu được Hoạt động Thường Thỉnh thoảng Không bao xuyên giờ Thuyết trình của giáo viên 2/30 28/30 0/30 6.6% 93.4% 0% Giảng văn, cho học sinh ghi chép 5/30 25/30 0/30 14.2% 85.8% 0% Đọc chép 0/30 15/30 15/30 0% 50% 50% Đàm thoại 20/30 10/30 0/30 66.6% 33.4% 0% Đọc trong SGK và trả lời câu hỏi 18/30 12/30 0/30 60.0% 40% 0% Thảo luận nhóm 10/30 20/30 0/30 11
33.4% 66.6% 0% Đóng vai 5/30 20/30 5/30 16.6% 66.7% 16.7 Diễn đàn (Tranh luận) 10/30 10/30 10/30 33.3% 33.3% 33.4% Đặt mình vào nhân vật… 8/30 18/30 4/30 26.6% 60% 13.4% Từ tình huống truyên ngăn đặt học 12/30 14/30 4/30 sinh vào để giải quyết 40.0% 46.6 13.4% Từ kết quả thăm dò có thể thấy đã có sự chuyển biến rõ rệt trong việc thựuc hiện các hoạt động dạy học đọc hiểu truyên ngắn. Giáo viên đa số đã có nhận thức về tầm quan trong của phương pháp dạy học từ truyền thụ kiến thức một chiều như thuyết trình, đọc chép… sang phương pháp dạy học có vấn đề. Nhưng với kết quả đó cũng chưa làm cho chúng ta hài lòng và yên tâm. Ở đây ta nhận thấy một thực tế sự chuyển biến đó là tốt nhưng chưa thực sự đồng bộ, mạnh mẽ và quyết liệt. Các hoạt động để thực hiên cho người học trải nghiệm, dấn thân để cảm, để hiểu là chưa thường xuyên. Đa số giáo viên trả lời đang nằm ở thỉnh thoảng đó là điều mà chúng ta băn khoăn và trăn trở nhất khi thực hiện chương trình giáo dục nhằm phát huy tính tích cực chủ động của người học. Phát triển năng lực của người học là đi tự khả năng tự tìm hiểu, tự khám phá để hình thành kiến thức, kĩ năng. Học sinh chỉ đựoc trải nghiệm khi dung kiến thức kĩ năng đó vào giải quyết một vấn đề thực tiến. CHƯƠNG II: MỘT SỐ KINH NGHIỆM THỰC HIỆN HOẠT ĐỘNG TRẢI NGHIỆM SÁNG TẠO QUA GIỜ ĐỌC HIỂU VĂN BẢN “CHIẾC THUYỀN NGOÀI XA” CỦA NGUYỄN MINH CHÂU I. HÌNH THỨC TỔ CHỨC TRẢI NGHIỆM SÁNG TẠO I.1. Đa dạng hoá hình thức tổ chức hoạt động trải nghiệm sáng tạo I.11. Khởi động 12
Khởi động là hoạt động đầu tiên, hoạt động này nhằm giúp học sinh huy động những kiến thức, kĩ năng, kinh nghiệm của bản thân về các vấn đề có nội dung liên quan đến bài học mới. Hoạt động khởi động sẽ kich thich tinh to mo, s ́ ́ ́ ̀ ̀ ự hứng thú, tâm thế của học sinh ngay từ đầu tiết học. Hoạt động khởi động thường được tổ chức thông qua hoạt động cá nhân hoặc hoạt động nhóm sẽ kích thích sự sáng tạo, giúp học sinh hình thành năng lực hợp tác, tinh thần học hỏi, giúp đỡ nhau khi thưc hiện nhiệm vụ. Chuẩn bị phần khởi động như thế nào cho hiệu quả phải dựa vào nội dung bài, đối tượng học sinh và cả điều kiện của giáo viên. Từ nhiêu năm nay, ph ̀ ương phap day hoc Ng ́ ̣ ̣ ữ Văn đa rât chu y đên khâu tao tâm ̃ ́ ́ ́ ́ ̣ ́ ̣ ̣ thê hoc văn cho hoc sinh. Môt trong nh ̣ ưng muc đich cua gi ̃ ̣ ́ ̉ ờ văn la lam sao gây ̀ ̀ được rung đông thâm my, giao duc nhân cach cho hoc sinh. Nh ̣ ̉ ̃ ́ ̣ ́ ̣ ưng viêc tiêp thu ̣ ́ ́ ưc, đăc biêt la kiên th kiên th ́ ̣ ̣ ̀ ́ ức văn chương, lai không thê mang tinh ep buôc. No ̣ ̉ ́ ́ ̣ ́ ̉ ực sự hiêu qua khi băt nguôn t chi th ̣ ̉ ́ ̀ ừ sự tự nguyên hay co cam giac thich thu. ̣ ́ ̉ ́ ́ ́ ̣ Thiêt nghi, trong cuôc sông hay trong day – hoc, b ́ ̃ ́ ̣ ̣ ươc kh ́ ởi đâu luôn la b ̀ ̀ ước taọ ̀ ̉ ́ ̀ ̉ nên tang, tâm thê. Nên tang v ưng, tâm thê tôt thi cac hoat đông phia sau m ̃ ́ ́ ̀ ́ ̣ ̣ ́ ới hiêu ̣ ̉ ̀ ược lai, nêu kh qua. Va ng ̣ ́ ởi đâu không tôt thi cac hoat đông khac cung vô cung ̀ ́ ̀ ́ ̣ ̣ ́ ̃ ̀ kho khăn. ́ ̣ Hoat đông kḥ ởi đông du chi la môt khâu nho, không năm trong trong tâm kiên ̣ ̀ ̉ ̀ ̣ ̉ ̀ ̣ ́ thưc cân đat nh ́ ̀ ̣ ưng no co tac dung tao tâm thê thoai mai, nhe nhang, h ́ ́ ́ ̣ ̣ ́ ̉ ́ ̣ ̀ ưng phân ́ ̣ cho hoc sinh vao đâu gì ̀ ờ hoc. Điêu đo co nghia la no se anh h ̣ ̀ ́ ́ ̃ ̀ ́ ̃ ̉ ưởng lơn đên toan ́ ́ ̀ ̣ ̀ ̣ ̣ ́ ̀ ́ ̉ ̀ ̉ ̀ ̉ bô bai day. Vây nên nêu vi no chi la khâu nho ma bo qua thi la môt sai lâm l ̀ ̀ ̣ ̀ ớn. Hơn nưa xet t ̃ ́ ừ goc đô tâm ly l ́ ̣ ́ ưa tuôi va kha năng tiêp thu kiên th ́ ̉ ̀ ̉ ́ ́ ức cua hoc sinh ̉ ̣ ở giai đoan l ̣ ưa tuôi nay co thê thây răng nhu câu tim hiêu, phat triên t ́ ̉ ̀ ́ ̉ ́ ̀ ̀ ̀ ̉ ́ ̉ ư duy kiên ́ thưc, ky năng, cam xuc thâm my la rât l ́ ̃ ̉ ́ ̉ ̃ ̀ ́ ớn. Nhưng cac em co t ́ ́ ư tưởng muôn t ́ ự ̣ ̣ ̃ ́ ̉ kham pha, thich đôc lâp trong suy nghi, co chu kiên cua riêng ch ́ ́ ́ ́ ̉ ứ không thich bi ́ ̣ ́ ̣ ap đăt. Cac em không thich môt gi ́ ́ ̣ ờ hoc go bo, căng thăng. Cho nên cach tô ch ̣ ̀ ́ ̉ ́ ̉ ức ̣ ̣ hoat đông theo ph ương châm: hoc ma ch ̣ ̀ ơi, chơi va hoc la môt cach hay đê lôi ̀ ̣ ̀ ̣ ́ ̉ ́ ̣ ̉ keo, tao tâm thê thoai mai cho hoc sinh ́ ́ ̣ ̣ ̣ thảo luận nhom I.1.2.Hoat đông ́ Hoạt động thảo luận nhóm là một trong những phương pháp dạy học mới nhằm phát huy tính tích cực, chủ động sáng tạo của người học. Trong quá trình dạy học Ngữ Văn nhất là trong các giờ đọc hiểu văn bản có rất nhiều vấn đề nổi cộm,vấn đề mà tác giả đặt ra trong tác phẩm rất lớn có giá trị nhân sinh sâu sắc. Do đó một cá nhân rất khó suy nghĩ, cắt nghĩa lý giải vấn đề một cách rõ 13
ràng, tường minh. Việc phát huy vai trò , sựu kiến giải của tập thể là vô cùng quan trọng để kiến giải vấn đề. Khi tham gia vào hoạt động nhóm người học sẽ đựoc trải nghiệm trong sinh hoạt tập thể, mỗi cá nhân sẽ đảm nhiệm một vị trí để xây dựng tập thể, cùng chung mục đích để giải quyết vấn đề. Đối với một vấn đề của văn chương thì vấn đề cần giải quyết không chỉ là vấn đề tri thức, vấn đề thực tiễn cuộc sốngb mà còn là một sự trải nghiệm vô cùng thú vị trong hoạt động nhóm đó là sự đồng cảm xúc trước một vấn đề. Khi dạy đọc hiểu văn bản Chíêc thuyền ngoài xa của Nguyễn Minh Châu giáo viên thương dẫn dắt định hướng cho học sinh thảo luận những vấn đề như: Những phát hiện cuộc sống ở vùng biển của người nghệ sỹ; Ứng xử của nghệ sỹ Phùng ; Câu chuyện của Người đàn bà làng chài… I.1.3 Đóng vai Việc thực hiện chương trình giáo dục phổ thông mới (2018) đối với cấp THPt đang được gấp rút hoàn thiện. Một trong những khâu quan trọng đó là thay đổi phương pháp dạy học. Từ dạy học nặng về kiến thức hàn lâm chúng ta đang chuyển sang dạy học để học sinh biết cách vận dụng kiến thức kĩ năng để giải quýêt một vấn đề thực tiễn. Có nghia là dạy học để phát huy năng lực của người học. để thực hiện được điều đó cần phải có nhiều phương pháp, vận dụng nhiều kĩ thuật dạy học khác nhau. Thực ra phương pháp đóng vai không phải là mới mà ngay trong chương trình hiện hành trong cuốn tài liệu Bồi dưỡng giáo viên thực hiện chương trình sách giáo khoa lớp 10 năm 2006, đã nêu rõ “ Đóng vai là phương pháp tổ chức cho người học thực hành “ làm thử” một số cách ứng xử nào đó trong một tình huống giả định”. Trong các phương pháp dạy học tích cực, đóng vai là phương pháp phù hợp với đặc trưng dạy học của môn Ngữ văn. Đây là phương pháp tổ chức cho học sinh thực hành để trình bày những suy nghĩ, cảm nhận và ứng xử theo một vai giả định. Từ đó giúp học sinh suy nghĩ sâu sắc về một vấn đề bằng cách đứng từ chỗ đứng, góc nhìn của người trong cuộc, tập trung vào một sự kiện cụ thể mà các em quan sát được từ vai của mình.Phương pháp đóng vai được thực hiện trong một số nội dung học tập sau: vào vai một nhân vật kể lại câu chuyện đã học, chuyển thể một văn bản văn học thành một kịch bản sân khấu, xử lý một tình huống giao tiếp giả định, trình bày một vấn đề, một ý kiến từ các góc nhìn khác nhau. Khi thực hiện dạy học đọc hiểu văn bản Chiếc thuyền ngoài xa của Nguyễn Minh Châu có rất nhiều vấn đề cần người học nhập vai, để thấu hiểu nhân vật chẳng hạn như nhập vai nhân vật Phùng để kể lại cảm xúc của mình khi chứng kiến 2 hình ảnh đối lập nhau xẩy ra trong cuộc sống và gần như cùng một thời điểm; nhập 14
vai vào địa vị của người đàn bà làng chài để ứng xử; Thử đặt mình vào vai trò của cháng án Đẩu để trao đổi với người đàn bà ở những khía cạnh khác… Quy trình thực hiện khi đóng vai tình huống: Bước 1: Lựa chọn tình huống. Giáo viên tạo tình huống ngay khi vào bài học, hoặc trong quá trình dạy bài mới giáo viên lựa chọn tình huống và tạo tình huống có vấn đề Bước 2: Giáo viên chia nhóm, các nhóm tự bàn bạc và lựa chọn người diễn xuất Bước 3: Sau khi phân vai các nhóm bàn bạc cách giải quyết tình huống mà giáo viên đưa ra Bước 4: Thể hiện vai diễn để giải quyết tình huống Bước 5: Đánh giá xem nhóm nào giải quyết tình huống tốt hơn. Giáo viên đinh hướng kiến thức I.1.4 Tạo diễn đàn Tạo diễn đàn là một trong những hoạt động dạy học mới, đây là cách dạy học nêu vấn đề để học sinh cùng suy ngẫm và đưa ra những cách kiến giải khác nhau để giải quyết một vấn đề. Việc tạo diễn đàn tốt sẽ là một hoạt động trải nghiệm thú vị về cảm xúc, thái độ trước vấn đề đựoc đặt ra. Khâu quan trọng nhất trong diễn đàn đó là việc lựa chọn chủ đề, chủ đề để cùng thảo luận, tranh biên phải là vấn đề hấp dẫn, gần gủi đời sống, vấn đề đó phải phù hợp lứa tuổi, phù hợp đối tượng. Khi thựuc hiện dạy đọc hiểu truyện ngắn Chiếc thuyền ngoài xa của Nguyễn Minh Châu ta thường tạo cho học sinh những diến đàn như Vấn đề bạo lực gia đình; Bạo lực cuộc sống; Vai trò của thanh thiếu niên trong việc phòng chống bạo lực … I.2. Mô hình thực hiện Thiết kê gi ́ ờ học đọc hiểu theo mô hinh tr ̀ ương hoc m ̀ ̣ ơi c ́ ần tổ chức hoạt động cho học sinh qua các bước: Hoạt động khởi đông ̣ Hoạt động hình thành kiến thức mới Hoạt động luyện tập 15
Hoạt động vận dụng Hoạt động mở rộng, liên hệ II. GIÁO ÁN THỂ NGHIỆM Tiết 62 63. TT tiêt dạy theo KHDH Đọc – Hiểu CHIẾC THUYỀN NGOÀI XA (Nguyễn Minh Châu) I. MỤC TIÊU BÀI HỌC TT MỤC TIÊU MÃ HOÁ Năng lực đặc thù: Đọc, Nói, Nghe, Viết 1 Nêu được ấn tượng chung về tác phẩm; tóm tắt được Đ1 tác phẩm; nhận biết đề tài, chi tiết sự việc tiêu biểu, nhân vật... 2 Phân tích được các chi tiết sự việc, các nhân vật; đánh Đ2 giá được chủ đề, tư tưởng, thông điệp mà tác phẩm muốn gửi đến người đọc thông qua hình thức nghệ thuật 3 Nhận biết và phân tích được một số yếu tố của truyện Đ3 ngắn hiện đại: không gian, thời gian, ngôi kể, điểm nhìn, ngôn ngữ trần thuật… 4 Phân tích, đánh giá được tình cảm, cảm hứng chủ đạo Đ4 của người viết; phát hiện được các giá trị văn hóa, triết lí nhân sinh từ tác phẩm 5 Trình bày được cảm xúc và sự đánh giá của cá nhân về Đ5 tác phẩm 6 Đọc mở rộng các tác phẩm khác của tác giả và các tài Đ6 liệu liên quan. 16
7 Biết trình bày báo cáo kết quả của bài tập dự án, sử N1 dụng các phương tiện hỗ trợ phù hợp 8 Nắm bắt được nội dung và quan điểm của bài thuyết NG1 trình, có thể trao đổi phản hồi 9 Tạo lập được đoạn văn về vấn đề xã hội rút ra từ tác V1 phẩm hay nghị luận văn học về tác phẩm. Năng lực chung: Tự chủ tự học; Giao tiếp và hợp tác; Giải quyết vấn đề 10 Nhận ra và điều chỉnh được những sai sót, hạn chế của TCTH bản thân khi được giáo viên góp ý. 11 Nắm được công việc cần thực hiện để hoàn thành các GT HT nhiệm vụ của nhóm. 12 Biết thu thập và làm rõ các thông tin có liên quan đến GQVĐ vấn đề; biết đề xuất và phân tích được một số giải pháp giải quyết vấn đề. Phẩm chất chủ yếu: Nhân ái; Trách nhiệm 13 Có ý thức tìm hiểu, trân trọng vẻ đẹp của con người NA lao động, biết yêu thương đồng cảm với những cảnh ngộ khổ đau trong cuộc sống. Sống có lí tưởng, có trách nhiệm với bản thân, gia TN 14 đình, quê hương, đất nước; biết đấu tranh chống lại các thế lực xấu trong xã hội. THIẾT BỊ DẠY HỌC VÀ HỌC LIỆU Thiết bị dạy học: Máy chiếu/Tivi, giấy A4,… Học liệu: SGK, hình ảnh về tác giả và tác phẩm; Phiếu học tập,… TIẾN TRÌNH DẠY HỌC A. TIẾN TRÌNH Hoạt Mục tiêu Nội dung dạy PP, KTDH Phương án kiểm 17
động học học trọng tâm tra đánh giá Hoạt Kết nối Chuẩn bị tâm Đàm thoại gợi GV cho HS đánh động Đ1 thế tiếp nhận mở giá phần phát biểu Mở đầu kiến thức mới bạn, cùng tranh (10 phút) luận. Đ1, Đ2, I. Tìm hiểu Đàm thoại gợi GV đánh giá phiếu Đ3, Đ4, chung mở học tập, sản phẩm Đ5; N1, học tập của HS. II. Đọc hiểu văn Kĩ thuật sơ đồ Hoạt động NG1; bản tư duy Hình GTHT thành 1. Khung cảnh Kĩ thuật làm kiến thức bình minh ở việc nhóm vùng biển (50 phút) 2. Câu chuyện của người đàn bà hàng chài tại tòa án 3. Câu chuyện về tấm ảnh được chọn vào bộ III. Tổng kết Đ3, Đ4, Thực hành bài Dạy học giải GV đánh giá phiếu Đ5; tập luyện tập quyết vấn đề học tập của HS dựa Hoạt động TCTH kiến thức và kĩ trên Đáp án và HDC Luyện năng. tập (15 phút) Đ5; NA Liên hệ với Dạy học giải GV đánh giá trực thực tế đời quyết vấn đề tiếp phần phát biểu Hoạt động sống để làm rõ của HS. Vận dụng thêm thông điệp (10 phút) tác giả gửi gắm 18
trong tác phẩm. Hoạt Đ 6, Đ 5 , Thiết kế dự án: Phương pháp Đánh giá qua sản động V1, TC dự án; Dạy phẩm theo yêu cầu Nhóm phóng TH học hợp tác đã giao. Mở rộng viên: thiết kế Thuyết trình; clip giới thiệu GV và HS đánh giá (5 phút) Kĩ thuật Phòng Nguyễn Minh tranh,; sân Châu cùng khấu hóa tác những tác phẩm phẩm; của ông, trong đó có Chiếc thuyền ngoài xa. Nhóm vẽ tranh: Hình dung và vẽ các cảnh tượng đặc sắc trong truyện. Nhóm đóng kịch: đóng hoạt cảnh đặc sắc trong truyện B.CÁC HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC HOẠT ĐỘNG 1: KHỞI ĐỘNG (10 phút) Mục tiêu: Tạo tâm thế tiếp nhận tác phẩm Nội dung: Trình chiếu một số hình ảnh thiên nhiên, cuộc sống đẹp 19
Giáo viên gợi dẫn: Em đã từng gặp những cảnh đẹp như thế này trong cuộc sống chưa ? Em hãy cho biết cảm xúc, suy nghĩ, thái độ của mình khi bắt gặp những cảnh này ? Học sinh tham gia trả lời (Chấp nhận những cách suy nghĩ khác nhau miến là không vi phạm pháp luật và thuần phong mĩ tục) Trình chiếu một số hình ảnh bạo lực của cuộc sồng 20