Sáng kiến kinh nghiệm THPT: Phát triển bóng đá cộng đồng ở trường học và địa phương nơi công tác

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:69

Thêm vào BST

Báo xấu

1
lượt xem 0
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Đề tài "Phát triển bóng đá cộng đồng ở trường học và địa phương nơi công tác" nhằm xác định nâng cao chất lượng và hiệu quả của việc dạy và học môn Bóng đá ở trường THPT Đặng Thúc Hứa và các xã phụ cận trên địa bàn trường đóng;

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Sáng kiến kinh nghiệm THPT: Phát triển bóng đá cộng đồng ở trường học và địa phương nơi công tác

TÊN ĐỀ TÀI: PHÁT TRIỂN BÓNG ĐÁ CỘNG ĐỒNG Ở TRƢỜNG HỌC VÀ ĐỊA PHƢƠNG NƠI CÔNG TÁC MÔN: THỂ DỤC Năm thực hiện: 2023 -2024
SỞ GD&ĐT NGHỆ AN TRƢỜNG THPT ĐẶNG THÚC HỨA TÊN ĐỀ TÀI: PHÁT TRIỂN BÓNG ĐÁ CỘNG ĐỒNG Ở TRƢỜNG HỌC VÀ ĐỊA PHƢƠNG NƠI CÔNG TÁC MÔN: THỂ DỤC Nhóm tác giả: Trần Văn Hậu Trần Mạnh Hạnh Năm thực hiện: 2023 -2024 ĐT: 0385745678 – 0945055468
DANH MỤC CÁC KÝ HIỆU, CÁC TỪ VIẾT TẮT TT CHỮ CÁI VIẾT TẮT NỘI DUNG 1 THPT Trung học phổ thông 2 GDPT Giáo dục phổ thông 3 CSDL Cơ sở dữ liệu 4 GD-ĐT Giáo dục dào tạo 5 CNTT Công nghệ thông tin 6 BGH Ban giám hiệu 7 GV Giáo viên 8 HS Học sinh 9 HKPĐ Hội khỏe phù đổng 10 TTHS Thể thao học sinh 11 NTTD Nhóm trưởng Thể Dục
MỤC LỤC Nội dung Trang PHẦN I: Phần mở đầu: 1 I:Đặt vấn đề…………………………………………………… 1 II:Mục đích nghiên cứu ………………………………………. 2 III: Đối tượng nghiên cứu…………………………………….. 3 IV:Phương pháp nghiên cứu………………………………….. 3 V:Thời gian nghiên cứu………………………………………. 3 VI:Địa điểm nghiên cứu……………………………………… 3 PHẦN II: Phần nội dung: 4 I:Cơ sở lí luận………………………………………………... 4 II:Cơ sở thực tiễn…………………………………………….. 6 III:Một số biện pháp phát triển……………………………….. 8 PHẦN III:Khảo sát sự cấp thiết và tính khả thi của các giải pháp được đề 39 xuất III.1.Mục đích khảo sát………………………………………. 39 III.2.Nội dung khảo sát………………………………………. 39 III.3.Đối tượng khảo sát……………………………………… 42 III.4.Kết quả khảo sát về sự cấp thiết………………………... 45 PHẦN IV: Phần kết luận 46 I: Kết quả đạt được…………………………………………… 46 II: Kết luận................ ………………………………………… 47 III: Kiến nghị.............................................................................. 48
SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM PHÁT TRIỂN BÓNG ĐÁ CỘNG ĐỒNG Ở TRƢỜNG HỌC VÀ ĐỊA PHƢƠNG NƠI CÔNG TÁC PHẦN I: PHẦN MỞ ĐẦU I. ĐẶT VẤN ĐỀ Trước những đổi mới về kinh tế - xã hội, đất nước đòi hỏi phải có một nguồn nhân lực đủ tri thức, bản lĩnh, năng lực sáng tạo, có khả năng giao tiếp tốt và đặc biệt có sức khỏe, sự dẻo dai, nhanh nhạy để thích ứng với thực tiễn xã hội luôn luôn phát triển không ngừng. Điều này dẫn đến yêu cầu đổi mới về mục tiêu đào tạo, tất yếu dẫn đến sự đổi mới trong nội dung và phương pháp dạy học. Ở Trung học phổ thông (THPT), dạy các môn năng khiếu nói chung, dạy Bóng đá nói riêng có ý nghĩa rất lớn góp phần hình thành các phẩm chất chủ yếu và năng lực chung cho học sinh (HS). Bên cạnh đó, thông qua việc trang bị kiến thức về sức khoẻ, quản lý sức khỏe và rèn luyện, giáo dục thể chất giúp HS hình thành và phát triển năng lực thể chất và văn hoá thể chất, ý thức trách nhiệm đối với sức khỏe của bản thân, gia đình và cộng đồng; biết lựa chọn môn thể thao phù hợp với năng lực vận động của bản thân để luyện tập; biết thích ứng với các điều kiện sống, lạc quan và chia sẻ với mọi người; có cuộc sống khoẻ mạnh về thể lực và tinh thần: chuẩn bị cho các em những kiến thức cơ bản tối cần thiết giúp các em hòa nhập cộng đồng và phát triển cùng với sự phát triển của xã hội. Mặt khác, thông qua hình thức câu lạc bộ thể thao, HS được chọn nội dung hoạt động thể thao phù hợp với nguyện vọng của mình và khả năng đáp ứng của nhà trường. Các em được tiếp tục phát triển kỹ năng chăm sóc sức khoẻ và vệ sinh thân thể, phát triển về nhận thức và năng khiếu thể thao, giúp những học sinh có năng khiếu thể thao định hướng nghề nghiệp phù hợp. Vào ngày 27/3/1946 Bác Hồ đã viết bài “Sức khoẻ và thể dục” để kêu gọi toàn dân tập thể dục (TD), đó cũng chính là mục tiêu của nền thể dục thể thao (TDTT) nước ta: “Giữ gìn dân chủ, xây dựng Nước nhà, gây đời sống mới, việc gì cũng cần có sức khoẻ mới làm thành công. Mỗi người dân yếu ớt tức là cả nước yếu ớt, mỗi người dân mạnh khoẻ tức làm cho cả nước mạnh khoẻ. Vậy nên luyện tập thể dục, bồi bổ sức khoẻ là bổn phận của mỗi người dân yêu nước. Việc đó không tốn kém, không khó khăn gì…Tôi mong đồng bào ai cũng gắng tập thể dục. Tự tôi ngày nào cũng tập.” 1
Thể dục là một biện pháp tích cực, tác động nhiều đến sức khoẻ, nhằm củng cố những kiến thức kỹ năng vận động cơ bản, làm cơ sở cho HS và rèn luyện thân thể, bồi dưỡng đạo đức tác phong con người mới. Ở học sinh THPT nói chung, tính vui tươi, hồn nhiên, hiếu động là không thể thiếu được trong các em. Trường học là môi trường thân thiện với các em, với phương châm “Học mà chơi, chơi mà học”. Vì vậy trên nền tảng giáo dục thể chất (GDTC), với những phương pháp sử dụng hợp lý có tác dụng quan trọng đến đối tượng tập luyện, kích thích hay động viên. Với nhiều phương pháp khác nhau, để cho các em có thể tập luyện nâng cao sức khoẻ, phục vụ tốt cho việc học tập. Tuy nhiên trong tình hình chung hiện nay, một số giáo viên và học sinh chưa coi trọng chất lượng của tiết học vận động,đặc biệt là môn Bóng đá. - Đối với giáo viên: + Không đầu tư vào tiết dạy chung của cả lớp, chỉ cần hằng năm đầu tư huấn luyện đội tuyển (một số em) để tham dự Giải TTHS hoặc HKPĐ…. để có thành tích xếp hạng là được. Như vậy vô hình chung giáo viên chỉ chú trọng đến một số em có năng khiếu. + Không chú trọng đến năng lực của từng học sinh dẫn đến đưa ra các phương pháp và bài tập không phù hợp từ đó mang lại hiệu quả giáo dục chưa cao. - Đối với học sinh: + Đa số HS xem đây là môn học phụ, đi học là để điểm danh, luyện tập theo kiểu gượng ép, bắt buộc dẫn đến sự chán nản, không muốn học. + Một số học sinh còn ham mê chơi game, lướt facebook… - Do điều kiện cơ sở vật chất (sân bãi, đồ dùng học tập) còn nhiều hạn chế nên sự đánh giá chất lượng tiết dạy chưa đòi hỏi cao. Từ thực tế trên, bản thân là giáo viên giảng dạy môn Bóng đá của Trường THPT Đặng Thúc Hứa và trên cương vị nhóm trưởng chuyên môn ở trường, tôi nghĩ rằng, để giúp học sinh có hứng thú học tập và tập luyện thể dục thể thao,đặc biệt là môn Bóng đá thì giáo viên cần có biện pháp phù hợp, tích cực. Chính vì vậy, trong phạm vi bài viết này, tôi chọn đề tài: “ Phát triển bóng đá cộng đồng ở trường học và địa phương nơi công tác”. II. MỤC ĐÍCH NGHIÊN CỨU - Đề tài xác định nâng cao chất lượng và hiệu quả của việc dạy và học môn Bóng đá ở trường THPT Đặng Thúc Hứa và các xã phụ cận trên địa bàn trường đóng. 2
- Trên cương vị là nhóm trưởng chuyên môn tôi muốn phát huy vai trò của GV môn Thể dục trong công tác giảng dạy. Đặc biệt là việc tạo tính tích cực, chủ động, sáng tạo và hứng thú của học sinh trong việc tham gia học tập môn TD,đặc biệt là môn bóng đá tại trường. III. ĐỐI TƢỢNG NGHIÊN CỨU - Vai trò của GV trường THPT Đặng Thúc Hứa trong giảng dạy môn Bóng đá và công tác gây dựng phong trào trên địa phương. - Học sinh THPT Đặng Thúc Hứa và các lứa tuổi trên địa bàn các Xã Võ Liệt,Thanh Khê,Thanh Chi,Thanh Long,Thanh Hà,Thanh Thủy…. IV. PHƢƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU - Phương pháp phân tích, nghiên cứu tài liệu và các văn bản chỉ đạo. - Phương pháp kiểm định thực tế - Phương pháp quan sát sư phạm V. THỜI GIAN NGHIÊN CỨU Tháng 09/2023 – 4/2024. VI. ĐỊA ĐIỂM NGHIÊN CỨU Trường THPT Đặng Thúc Hứa,các Xã:Thanh Chi,Võ Liệt,Thanh Hà,Thanh Thủy,Thanh Long…. 3
PHẦN II: PHẦN NỘI DUNG I. CƠ SỞ LÝ LUẬN Trong Điều 2 Nghị định 11/2015/NĐ-CP, Quy định về vị trí, mục tiêu giáo dục thể chất và hoạt động thể thao trong nhà trường: Giáo dục thể chất trong nhà trường là nội dung giáo dục, môn học bắt buộc, thuộc chương trình giáo dục của các cấp học và trình độ đào tạo, nhằm trang bị cho trẻ em, học sinh, sinh viên các kiến thức, kỹ năng vận động cơ bản, hình thành thói quen luyện tập thể dục, thể thao để nâng cao sức khỏe, phát triển thể lực, tầm vóc, góp phần thực hiện mục tiêu giáo dục toàn diện. Hoạt động thể thao trong nhà trường là hoạt động tự nguyện của học sinh, sinh viên, được tổ chức theo phương thức ngoại khóa, câu lạc bộ thể dục, thể thao, nhóm, cá nhân phù hợp với sở thích, giới tính, lứa tuổi và sức khỏe, nhằm hoàn thiện các kỹ năng vận động, hỗ trợ thực hiện mục tiêu giáo dục thể chất thông qua các hình thức luyện tập, thi đấu thể thao, tạo điều kiện cho học sinh, sinh viên thực hiện quyền vui chơi, giải trí, phát triển năng khiếu thể thao; phát hiện và bồi dưỡng năng khiếu, tài năng thể thao. Công văn số 3833/BGDĐT-GDTC ngày 23/8/2023 của Bộ GDĐT về việc hướng dẫn thực hiện nhiệm vụ giáo dục thể chất và y tế trường học năm học 2023- 2024, có ghi cần tổ chức thực hiện hiệu quả chương trình môn học GDTC, đảm bảo thời lượng, phù hợp về nội dung, hình thức. Đổi mới phương pháp theo hướng phát triển năng lực HSSV, tạo sự hứng thú, yêu thích của HSSV đối với GDTC. Dựa vào hướng dẫn thực hiện nhiệm vụ trọng tâm môn Thể dục năm học 2023- 2024 (Kèm theo Công văn số 2561/SGDĐT-GDTrH ngày 09 tháng 9 năm 2023 của Sở GDĐT về việc Hướng dẫn thực hiện nhiệm vụ GDTrH năm học 2023-2024 của Sở GDĐT Nghệ An). Nêu rõ về 2 vấn đề dạy học chính khóa và công tác ngoại khóa và tổ chức HKPĐ Bên cạnh đó, hiện nay Bộ Giáo dục đang triển khai quyết liệt và sáng tạo Chương trình hành động của Chính phủ về đổi mới căn bản, toàn diện nền giáo dục, đào tạo theo tinh thần Nghị quyết 29 của Trung ương Đảng. Trên cơ sở các văn bản chỉ đạo, thành phố và sở Giáo dục cũng đưa ra những chương trình hành động cụ thể. Ngay từ đầu năm học, giữa giáo viên và nhà trường đã kí cam kết về việc thực hiện đổi mới căn bản toàn diện nền giáo dục. Có thể nói, việc đổi mới căn bản và toàn diện nền giáo dục đang được các cấp, các ngành quan tâm và đặc biệt là giáo viên, chúng ta phải tích cực thực hiện theo chỉ đạo để đem lại kết quả tốt nhất. Đổi mới căn bản, toàn nền giáo dục đi đôi với việc đổi mới phương pháp, hình thức dạy học nhằm tạo cho học sinh thói quen làm việc tự giác, chủ động, biết tự đánh giá kết quả học tập của mình, của bạn, “chuyển người học thành chủ thể 4
trung tâm của quá trình học”; đồng thời giúp các em có được niềm vui, niềm tin trong học tập và biết vận dụng kiến thức mới trong bài học vào thực tế đời sống. Qua những kênh thông tin đại chúng, bản thân tôi cũng rất tâm đắc với lời phát biểu của nguyên Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo Phùng Xuân Nhạ “Nhiệm vụ quan trọng của chúng ta bây giờ là tập hợp các nguồn lực để tạo được một số chuyển biến tích cực, có tính đột phá trong giáo dục, nhờ đó tạo được niềm tin. Khi xã hội có niềm tin thì công cuộc đổi mới giáo dục và đào tào sẽ thuận lợi. Những người trong ngành phải nhận thức rõ trách nhiệm và thống nhất quan điểm, quyết liệt hành động và tự tin vào sự thành công của sự nghiệp đổi mới. Đây cũng là một trong những nhiệm vụ cần phải làm ngay của ngành”. Lời phát biểu đó có ý nghĩa to lớn đối với sự phát triển của nền giáo dục nước nhà. Còn riêng đối với mỗi giáo viên đứng lớp, nếu chúng ta có tâm huyết với nghề, biết vận dụng linh hoạt các phương pháp, hình thức dạy học,…thì sẽ tạo được niềm tin, niềm hứng thú cho học sinh; qua đó góp phần đem lại sự thành công của mỗi tiết học. Có thể nói rằng, đổi mới phương pháp, hình thức dạy học gắn liền với việc tạo hứng thú cho học sinh trong quá trình học tập. Hứng thú là một thuộc tính tâm lí - nhân cách của con người. Hứng thú có vai trò rất quan trọng trong học tập và làm việc, không có việc gì người ta không làm được dưới ảnh hưởng của hứng thú. M.Gorki từng nói: Thiên tài nảy nở từ tình yêu đối với công việc. Cùng với tự giác, hứng thú làm nên tính tích cực nhận thức, giúp học sinh học tập đạt kết quả cao, có khả năng khơi dậy mạch nguồn của sự sáng tạo. Những biện pháp tạo hứng thú trong bài viết này xuất phát từ ba luận điểm cơ bản: Một là: Hiệu quả thực sự của việc dạy học là học sinh biết tự học; tự hoàn thiện kiến thức và tự rèn luyện kỹ năng, hai là: Nhiệm vụ khó khăn và quan trọng nhất của giáo viên là làm sao cho học sinh thích học, ba là: Dạy học phải làm cho học sinh cảm thấy biết thêm kiến thức của mỗi bài học, ở mỗi môn học là có thêm những điều bổ ích, lý thú từ một góc nhìn cuộc sống. Với ba luận điểm này, chúng tôi quan niệm rằng thực chất của việc dạy học là truyền cảm hứng và đánh thức khả năng tự học của người học. Còn nếu quan niệm người dạy truyền thụ, người học tiếp nhận thì người dạy dù có hứng thú và nỗ lực đến mấy mà chưa truyền được cảm hứng cho học sinh, chưa làm cho người học thấy cái hay, cái thú vị, giá trị chân thực mà tri thức đem lại thì giờ dạy vẫn không có hiệu quả. Người học chỉ tự giác, tích cực học tập khi họ thấy hứng thú. Hứng thú không tự nhiên nảy sinh và khi đã nảy sinh nếu không duy trì, nuôi dưỡng cũng có thể bị mất đi. Hứng thú được hình thành, duy trì và phát triển nhờ môi trường giáo dục với vai trò dẫn dắt, hướng dẫn, tổ chức của giáo viên. Giáo viên là người có vai trò quyết định trong việc phát hiện, hình thành, bồi dưỡng hứng thú học tập cho học sinh. 5
Với bài viết này, chúng tôi chỉ bàn đến những biện pháp nhằm phát triển và tạo hứng thú cho học sinh tham gia học tập và rèn luyện môn Bóng đá ở trường Trung học phổ thông và các lớp học bóng đá cộng đồng theo hướng đổi mới. Nó chỉ giới hạn ở việc làm cho học sinh,người học nhận thức được mục tiêu, lợi ích của bài học và biết vận dụng kiến thức đó vào thực tế. Vì vậy, giáo viên cần tổ chức hướng dẫn học sinh phát hiện và chiếm lĩnh kiến thức rồi vận dụng kiến thức đó vào việc giải quyết các nội dung bài học theo yêu cầu; đồng thời tạo hứng thú cho các em trong giờ học, tránh tình trạng tiết học diễn ra một cách nhàm chán, khô khan. Hứng thú học tập của học sinh không tự nhiên mà có và khi đã nảy sinh rồi nếu không thường xuyên duy trì, phát triển thì nó cũng rất dễ mất đi. Vì vậy, trong quá trình dạy học, giáo viên cần giúp học sinh tạo dựng và duy trì hứng thú đó thông qua các phương pháp và hình thức dạy học tích cực. Có thể nói, hứng thú học tập của học sinh được nảy sinh, duy trì và phát triển thường xuyên nếu các em cảm thấy mình thành công. Và chính niềm tin, sự hứng thú và cảm giác thành công của học sinh trong mỗi tiết học là mục tiêu mà bản thân mỗi giáo viên không ngừng phấn đấu. II. CƠ SỞ THỰC TIỄN 1. Bối cảnh năm học Năm học 2023 – 2024, Trường THPT Đặng Thúc Hứa có 30 lớp. Việc xếp lớp theo nhu cầu của học sinh, nên trường xếp các môn học tự chọn như sau: Khối 10 có 10 lớp học môn Bóng chuyền. Khối 11 có 10 lớp chia thành 2 môn Bóng chuyền(11C4,11D1,11D2), Bóng đá (11C1, 11C2, 11C3, 11C5, 11A1, 11A2, 11A3) Còn lớp 12 có 10 lớp học theo chương trình hiện hành của bộ nhưng cũng chú trọng đến các môn tự chọn ( Bóng chuyền,Cầu lông,Đá cầu…) 2. Biên chế môn Thể dục: Số tiết Tổng Trình độ Kiêm STT Họ và tên Môn dạy thực số CM nhiệm dạy tiết 1 Trần Tuấn Anh Cử nhân Thể dục 12 0 12 2 Trần Khánh Sơn Cử nhân Thể dục 10 4 14 3 Trần Đình Văn Cử nhân Thể dục 14 0 14 4 Trần Mạnh Hạnh Cử nhân Thể dục 10 4 14 5 Trần Văn Hậu Cử nhân Thể dục 14 1 15 3. Thuận lợi: - Luôn nhận được sự quan tâm và giúp đỡ của Chi bộ Đảng, BGH nhà trường. 6
- Tổ viên có tư tưởng chính trị vững vàng, tinh thần đoàn kết cao, hòa nhã trong quan hệ đồng nghiệp. - Đội ngũ GV trẻ, có sức khoẻ, năng động, sáng tạo, có trình độ đạt chuẩn, có ý thức tổ chức kỷ luật cao, nghiêm túc trong chuyên môn. - GV đã có sự đổi mới phương pháp dạy học phù hợp với đa số tình hình học sinh. - Đa số GV nhiệt tình, năng động trong công việc và các phong trào tập thể. - Hầu hết các học sinh đều ngoan hiền và biết nghe lời. - Cơ sở vật chất, trang thiết bị dạy học tương đối đầy đủ. 4. Khó khăn: * Đối với học sinh - Chất lượng giáo dục chung của nhà trường còn thấp ít nhiều cũng ảnh hưởng tới bộ môn Thể dục. - Nhiều em HS chưa nhận thức được tầm quan trọng của bộ môn, có thái độ học tập đối phó. - Một số bộ phận học sinh lười vận động, thiếu kỹ năng tập luyện, ít tham gia các phong trào thể thao do nhà trường và địa phương tổ chức. - Đa số HS chưa có ý thức tự học và tự tập luyện; phương pháp tự tập luyện và điều kiện tập luyện tại địa phương còn hạn chế. * Đối với giáo viên Trong bất kì giờ học nào, giáo viên cũng là người tổ chức các hoạt động học tập của học sinh. Thế nhưng đối với giờ học Bóng Đá và các hoạt động thể dục thể thao, nó thật sự là “sân chơi” của học sinh. Có thể nói, giờ học không thể thành công nếu thiếu tác động của giáo viên – một tác động giống như một huấn luyện viên bên lề sân cỏ với các cầu thủ bóng đá đang thi đấu trên sân. Giáo viên là người giúp đỡ học sinh trong quá trình chuẩn bị, tổ chức, khích lệ học sinh học tập, tập luyện trong nhóm, tổ và trước lớp, tổ chức việc đánh giá kết quả. Nếu học sinh hoạt động tích cực thì điều đó có nghĩa là giáo viên đã thực hiện tốt vai trò tổ chức của mình. Thế nhưng, với bất cứ công việc nào muốn thành công thì phải trải qua những khó khăn, thử thách và đối với giờ học Bóng Đá cũng vậy, giáo viên thường gặp phải những khó khăn sau: - Lớp học nhiều đối tượng khác nhau, đặc biệt đối tượng học sinh tiếp thu chậm chiếm số lượng đông nên giáo viên khó khăn trong việc phân loại và dạy học theo đối tượng. 7
- Thời lượng tập luyện ở lớp không đủ để giáo viên tổ chức cho mọi học sinh đều nắm được các bài tập, các nội dung theo yêu cầu, nhất là những học sinh năng lực còn hạn chế. - Năng lực học sinh hạn chế cũng làm cho giáo viên gặp nhiều lúng túng trong việc tổ chức các hoạt động học tập cho các em. - Đối với huấn luyện đội tuyển gặp khó khăn vì nguồn lực từ phong trào thể thao ở địa phương không phát triển so với các địa bàn khác trên toàn Tỉnh. III. MỘT SỐ BIỆN PHÁP “ PHÁT TRIỂN BÓNG ĐÁ CỘNG ĐỒNG TẠI TRƢỜNG HỌC VÀ ĐỊA PHƢƠNG NƠI CÔNG TÁC” - Trong những năm gần đây môn Bóng Đá (TD) không tính điểm nên GV không đầu tư, giảng dạy đơn điệu, phương pháp không đổi mới dẫn đến học sinh ỷ lại, chán tập luyện. - Bên cạnh đó một số trường dạy học còn chưa đầu tư vào bộ môn TD nói chung và môn Bóng đá nói riêng.Vì vậy,bản thân tôi với tư cách là nhóm trưởng chuyên môn (NTCM) và là GV môn TD chuyên ngành Bóng đá trong năm học qua để “ Phát triển bóng đá cộng đồng ở trƣờng học và địa phƣơng nơi công tác” đã mạnh dạn đưa ra một số biện pháp cụ thể sau: Biện pháp 1. Tham mƣu cho BGH Nhà trƣờng tiếp tục dạy học thí điểm Chƣơng trình dạy học theo chuyên đề phù hợp với năng lực học sinh và điều kiện của nhà trƣờng. Với mục đích nhằm phát huy năng lực của từng học sinh và dựa vào điều kiện của nhà trường. Căn cứ vào hướng dẫn thực hiện nhiệm vụ trọng tâm môn Thể dục năm học 2023 – 2024 (Kèm theo Công văn số 2561/SGDĐT-GDTrH ngày 09 tháng 9 năm 2023 của Sở GDĐT về việc Hướng dẫn thực hiện nhiệm vụ GDTrH năm học 2023-2024 của Sở GDĐT Nghệ An), bản thân tôi đã cố gắng thực hiện tốt nhiệm vụ theo trình tự sau: - Bản thân đã tổ chức họp tổ chuyên môn thống nhất chọn môn học theo chương trình tự chọn và tham mưu lên BGH Nhà trường. - Sau khi BGH đồng ý thì tiếp tục họp tổ chuyên môn để phân công chuyên môn cho từng GV để biên soạn phân phối chương trình (Kế hoạch giảng dạy). - Xây dựng kế hoạch phù hợp năng lực của học sinh và điều kiện thực tế của nhà trường gồm 3 môn (bóng đá, bóng chuyền, cầu lông) đáp ứng được điều kiện về cơ sở vật chất của nhà trường, bảo đảm được chuyên môn của từng giáo viên trong tổ nhằm tạo thuận lợi cho việc áp dụng các phương pháp và kĩ thuật dạy học 8
tích cực; chú trọng giáo dục đạo đức, lối sống và giá trị sống, rèn luyện kĩ năng sống, thực hành pháp luật. - Việc biên soạn phân phối chương trình, giáo án, nội dung của từng tiết học phù hợp với năng lực thực tế học sinh của trường. Đối với các nội dung "phần cứng", lựa chọn các nội dung dạy học thích hợp với đối tượng học sinh, địa phương của trường. - Kế hoạch giảng dạy của từng cá nhân được tổ trưởng chuyên môn kiểm tra, thống nhất sau đó hiệu trưởng nhà trường phê duyệt và báo cáo sở GDĐT trước khi thực hiện giảng dạy. Biện pháp 2. Chuẩn bị chu đáo kế hoạch bài dạy (giáo án) trƣớc khi lên lớp là nhiệm vụ quan trọng nhất của giáo viên nhằm tạo hứng thú cho học sinh và mang lại hiệu quả tiết dạy. Muốn tiết dạy đạt hiệu quả cao, trước hết, tôi luôn nghiên cứu kỹ các nội dung bài dạy qua giáo trình, qua các tài liệu và tìm hiểu trên mạng để biên soạn giáo án một cách hợp lý nhất cho từng tiết dạy. Sau đó tập mẫu từng động tác một cách nhuần nhuyễn, phân tích rõ ràng từng chi tiết và kỹ thuật của động tác trước khi lên lớp, từ đó giúp học sinh dễ nắm bắt ngay. Bởi vì động tác mẫu là những dấu ấn ban đầu dễ gây những ấn tượng sâu sắc trong trí nhớ các em. Cho nên những động tác đó phải đạt độ chính xác cao, đẹp, đúng kỹ thuật.. (VD: Khi làm mẫu động tác đá bóng bằng má trong cho HS quan sát, ngoài yêu cầu phải phân tích động tác đúng thì GV phải thực hiện được động tác đá bóng bằng má trong bàn chân vào cầu môn thì lúc đó HS mới thích thú và ham tập luyện, ngược lại GV thực hiện không được thì HS sẽ mất niềm tin tập luyện. Vì vậy đòi hỏi GV phải chuẩn bị kỹ càng trước khi lên lớp) Biện pháp 3. Đổi mới và cải tiến phƣơng pháp dạy và học theo hƣớng tích cực. Đổi mới phương pháp dạy học đó là: Tổ chức dạy học phân hoá theo năng lực của học sinh dựa theo chuẩn kiến thức, kỹ năng của Chương trình giáo dục phổ thông cấp THPT. Nhằm góp phần giữ gìn và nâng cao sức khỏe, thể lực cho học sinh trong suốt của quá trình dạy học, thiết kế tiết dạy sao cho khoa học, phù hợp với điều kiện cơ sở vật chất của nhà trường; tăng cường cách tổ chức phân nhóm (không và có quay vòng), phối hợp hợp lý giữa tập đồng loạt với tập lần lượt để tăng thời gian cho học sinh tập luyện đạt đến lượng vận động hợp lý. Hướng dẫn học sinh rèn luyện kỹ năng tự học, tự nghiên cứu sách giáo khoa và tài liệu tham khảo, bồi dưỡng năng lực độc lập suy nghĩ. Tăng cường vận dụng phương pháp trò chơi (khuyến khích trò chơi dân gian) và thi đấu . Bồi dưỡng cho học sinh kĩ năng tự quản, tự điều khiển và tham gia đánh giá kết quả học tập. Trên cương vị NTCM 9
tôi luôn hướng dẫn các GV trong tổ và bản thân luôn gương mẫu thực hiện đổi mới và cải tiến các phương pháp dạy và học theo hướng tích cực: - Một là chuẩn bị các phương pháp dạy học phù hợp. Trong mỗi bài học không chỉ sử dụng một phương pháp dạy học mà phải kết hợp nhiều phương pháp. Do đó tôi luôn kết hợp nhiều phương pháp dạy học phù hợp với bài dạy, nội dung từng bài và căn cứ theo tình hình cụ thể từng lớp để thay đổi hình thức học tâp, tạo hứng thú cho học sinh. VD 1: Khi dạy động tác đánh đầu bằng trán giữa ngoài cách dạy GV làm mẫu (phương pháp trực quan trực tiếp) học sinh làm theo thì tôi còn cho HS xem video clip trên mạng (phương pháp trực quan gián tiếp) sau đó triển khai cho các em thực hiện, giáo viên thực hiện chậm và các em làm theo. VD 2: Khi giảng dạy các điểm luật môn bóng đá (môn bóng đá 11), ngoài giảng dạy theo phương pháp lời nói (giải thích bằng miệng) tôi còn sử dụng phương pháp trực quan cho thi đấu kết hợp giảng giải, chỉ thị dùng hiệu lệnh để giải thích các điểm luật cho HS quan sát và nắm vững… - Hai là chú ý tới các phương pháp tập luyện phù hợp với từng nội dung, từng động tác; ưu tiên sử dụng các phương pháp theo nhóm năng lực của học sinh để tổ chức tập luyện có hiệu quả và tránh nhàm chán. VD: Khi tập luyện kỹ thuật đá bóng bằng mu trong bàn chân (tiết thứ 7 môn bóng đá lớp 11). Sau khi GV phân tích và giới thiệu động tác xong thì GV hướng dẫn các bài tập theo mức độ khác nhau tùy theo từng nhóm: Nhóm năng lực còn yếu thì tập bài tập: mô phỏng các động tác của kỹ thuật động tác theo hình vẽ trên sân (không bóng) theo phương pháp phân đoạn. Nhóm năng lực trung bình tập: đặt bóng chết, một người dùng gầm bàn chân đè lên phía trước bóng, người kia tập mô phỏng chạy đà, đặt chân trụ, vung chân lăng và tiếp xúc bóng theo phương pháp phân đoạn. Nhóm có năng lực tốt thì cho tập: hai người đứng cách nhau 15 – 20m đá bóng chuyền cho nhau, lúc đầu đá bóng chết rồi sau đó đá bóng động tập theo phương pháp hoàn chỉnh. - Ba là kết hợp nội dung học tập với trò chơi ở mức hợp lí; áp dụng phương pháp trò chơi (phần khởi động, phần cơ bản, phần kết thúc), thi đấu và điều tiết lượng vận động vừa sức cho HS, sao cho các đối tượng học sinh đều thực hiện được kỹ thuật động tác một cách cơ bản và hứng thú. VD: Khi học động tác bổ trợ (học đánh tay) chạy biến tốc trong bóng đá lớp 11. Vì yêu cầu đánh mạnh tay, chạy nâng cao đùi và nhanh nên giáo viên có thể chọn một trò chơi vận động như: “Trò chơi gió thổi”. Trò chơi này dựa trên trò chơi “Mưa rơi” mà nhiều GV và HS đã biết. GV là người điều khiển bằng lời, HS thực hiện động tác theo quy định: Gió hiu hiu: HS đánh tay vòng từ sau ra trước từ từ nhe nhàng. Gió mạnh: HS đánh hai tay vòng từ sau ra trước nhanh mạnh hơn. Gió thành bão: HS đánh hai tay vòng từ sau ra trước nhanh mạnh hơn nữa. Kết hợp hai chân chạy bước nhỏ và đổi chỗ cho người bên phải. Để gây hứng thú mạnh cho HS, GV điều khiển như kể 10
một câu chuyện có thực và thay đổi liên tục hiệu lệnh. Những HS làm không đúng các động tác quy định theo hiệu lệnh thì GV có thể phạt nhẹ ví dụ như: GV hỏi các em thích có bão không? Cho HS đó hô khẩu hiệu “Tôi thích gió nhưng không muốn có bão” (3 lần) và cả lớp cùng vỗ tay. Hình ảnh trò chơi “Ai dài hơn” trong phần khởi động chung 11
- Bốn là hướng dẫn HS rèn luyện kỹ năng tự học, tự tập luyện, tự bồi dưỡng năng lực độc lập bằng cách phối hợp chặt chẽ với cán sự lớp học hoặc nhóm trưởng trong việc quản lý tổ chức tập luyện, thi đấu hoặc sửa sai cho HS sao cho giờ học luôn tự nhiên, hài hòa và sinh động. VD: Trong các phần tập luyện tôi luôn tận dụng các em HS có năng lực tốt hơn để hướng dẫn tập luyện các em HS yếu hơn, mình chỉ quan sát và sửa sai. VD khác: Trong phần đấu tập môn bóng đá tôi luôn hướng dẫn cho học sinh tự chia đội, tự bốc thăm và tự làm trọng tài, tôi chỉ quan sát và quản lý lớp. Biện pháp 4. Hình thành động cơ và môi trƣờng học tập thuận lợi cho học sinh. Sức khỏe là vốn quý của con người. Có sức khỏe là có tất cả. Vậy làm gì để có sức khỏe? Có nhiều nguyên nhân khác nhau nhưng việc tập luyện thể thao thường xuyên là biện pháp hữu hiệu và đơn giản nhất giúp chúng ta củng cố, giữ gìn và tăng cường sức khỏe. Môn Bóng đá làm được điều đó. Nó giúp các em giảm bớt sự căng thẳng mệt mỏi trong học tập, lao động và các sinh hoạt khác: giúp các em hiểu và tập luyện đúng phương pháp, đúng kỹ thuật động tác góp phần vào việc nâng cao sức khỏe. Trong các tiết dạy lý thuyết tôi luôn nhấn mạnh tầm quan trọng của việc tập luyện TDTT đối với bản thân mình, ngoài ra tôi còn hướng dẫn tỉ mỉ từng đối tượng học sinh phải tập luyện như thế nào là hợp lý (VD: Nếu có điều kiện thì tham gia tập luyện các CLB bóng đá, bóng rổ, cầu lông, bóng bàn, còn không thì chúng ta tự tập luyện các nội dung tại nhà như chạy bộ, nhảy dây, tập Aropic…). Từ đó, các em sẽ hiểu được vấn đề và sẽ hình thành được động cơ học tập. Nhờ vậy đã tạo được sự hưng phấn, sự thích thú đối với môn học trong các em học sinh. Để việc học tập môn Bóng đá đạt hiệu quả thì môi trường tập luyện phải thật sự tốt. Môi trường nó bao gồm yếu tố con người tạo nên và yếu tố cơ sở vật chất, trang thiết bị tập luyện. Yếu tố con người sẽ quyết định, mà không ai khác chính là những người GV dạy môn TD, những người quản lý trong nhà trường phải tạo ra một môi trường tập luyện tốt nhất có thể. Bản thân là GV Thể dục và trên cương vị là nhóm trưởng chuyên môn tôi luôn luôn tham mưu cho lãnh đạo nhà trường xây dựng điều kiện tập luyện tốt nhất có thể cho học sinh (Hiện nay nhà trường có Nhà thi đấu Đa năng với diện tích 1000m2, có liên hợp Thể thao gồm sân cỏ 7 người, sân bóng chuyền, đường chạy điền kinh, hố nhảy xa, sân cầu lông,đá cầu và các dụng cụ tập luyện liên quan tương đối đầy đủ). Ngoài ra tôi luôn gương mẫu đi đầu và quán triệt các thành viên trong tổ là mỗi GV là một tấm gương học tập cho học sinh noi theo, mình phải tận tình và có trách nhiệm trong giảng dạy. Tất cả đều vì học sinh thân yêu, vì mục tiêu GDTC nói riêng và GD toàn diện nói chung. Một 12
khi tạo được môi trường tập luyện và học tập tốt nhất thì học sinh sẽ rất hứng thú học môn Bóng đá và sẽ mang lại hiệu quả cao trong giáo dục. Hình ảnh cơ sở vật chất của nhà trường 13
Hình ảnh cơ sở vật chất của nhà trường 14
Bên cạnh đó, môi trường tập luyện có tốt cũng nhờ vào sự chuẩn bị của GV. Vì vậy, trong các tiết dạy, tôi luôn quán triệt các tổ viên và gương mẫu tận dụng tối đa dụng cụ thiết bị, đồ dùng phục vụ dạy học và rèn luyện để nâng cao chất lượng giờ học. Ngoài ra, chúng ta cần xây dựng môi trường thân thiện giữa thầy và trò, trò và trò trong quá trình dạy học theo hướng đổi mới. Bên cạnh việc tác động vào nội dung và phương pháp, hình thức tổ chức dạy học, việc thiết lập được mối quan hệ hợp tác tích cực tốt đẹp giữa thầy và trò, giữa các trò cũng sẽ tạo hứng thú cho học sinh. Hình thức tổ chức dạy học hấp dẫn cùng với một bầu không khí thân ái, hữu nghị trong giờ học sẽ tạo ra sự hứng thú cho cả thầy và trò. Bởi vì, học là hạnh phúc không chỉ vì những lợi ích mà nó mang lại, mà hạnh phúc còn nằm ngay trong chính sự học. Biện pháp 5. Tìm hiểu đặc điểm sức khỏe, tâm sinh lý lứa tuổi và chú ý đến từng đối tƣợng học sinh. Hiểu rõ đặc điểm sức khỏe, tâm sinh lý lứa tuổi và chú ý đến từng đối tượng học sinh là nhiệm vụ hàng đầu của mỗi giáo viên nhất là giáo viên dạy Bóng đá. Điều này rất quan trọng trong học tập và hoạt động thể dục thể thao nhằm giúp cả GV và HS đạt được hiệu quả cao nhất, tránh những tác dụng xấu có thể xảy ra. Vì vậy, trong quá trình dạy học, chúng ta chú ý nắm kĩ một số vấn đề sau: - Căn cứ đặc điểm giải phẫu, sinh lý của từng lứa tuổi, giới tính, hệ vận động, nội tạng, hệ thần kinh... để có phương pháp hữu hiệu khi giảng dạy. - Căn cứ đặc điểm phát triển tố chất cơ thể: Sức nhanh, sức mạnh, sức bền, linh hoạt, khéo léo của học sinh để có những bài tập, lượng vận động phù hợp... Tuy nhiên, thực tế là hiện nay vẫn còn một số GV cho học sinh học môn Bóng đá chỉ nhằm đủ số tiết mà chưa quan tâm đúng mức đến tình trạng sức khoẻ của từng em. Học sinh khoẻ hay yếu vẫn áp dụng cùng một bài tập như nhau. Còn với bản thân tôi, ngay từ đầu vào lớp 10, tôi đã nắm bắt được một số học sinh mắc bệnh tim, bị khuyết tật hay vận động chậm… để chú ý theo dõi, có chế độ tập luyện riêng và cũng có thể gần gũi động viên các em. Nhờ việc làm này, GV đã giúp HS thay đổi nhận thức và các em đã tích cực tập luyện thể dục thể thao hơn, hứng thú và say mê hơn với môn Bóng đá. Bởi vì các em đã thực sự được học tập và rèn luyện môn học đúng với khả năng, lượng vận động phù hợp với bản thân. Nhờ vậy, sức duy trì và tăng cường kết quả học tập được nâng lên. Biện pháp 6. Tổ chức tốt các hoạt động TDTT trong trƣờng học và xây dựng các Câu lạc bộ Thể thao trong trƣờng học. 15
Mục tiêu đổi mới môn học là tăng cường hoạt động học tập, dành nhiều thời gian cho học sinh tập luyện, hoạt động, vui chơi, phát huy tính chủ động, tích cực của học sinh trong tập luyện là chính. GV tổ chức các hoạt động dẫn dắt học sinh để các em chiếm lĩnh kiến thức mới theo hướng tích cực. - Tổ chức tốt các Giải Thể thao học sinh (GTTHS), Hội khỏe Phù Đổng (HKPĐ cấp trường và cấp Tỉnh hoặc các hoạt động TDTT khác. Bản thân tham mưu và được Ban giám hiệu (BGH) nhà trường giao nhiệm vụ lập kế hoạch và tổ chức các hoạt động TDTT,đặc biệt là môn Bóng đá trong trường. Cho nên khi lập kế hoạch tôi cũng chọn ra những môn thi đấu phù hợp với điều kiện của nhà trường và theo sự yêu thích và đam mê của học sinh với mục đích: + Duy trì và đẩy mạnh phong trào rèn luyện thân thể, thường xuyên tập luyện và thi đấu các môn TDTT trong học sinh phổ thông nhằm tạo môi trường vui tươi, nâng cao thể lực và giáo dục nếp sống lành mạnh cho thanh thiếu niên học sinh. + Tạo sân chơi cho các em thể hiện sự đam mê và năng khiếu của mình + Kết quả là hầu như tất cả học sinh đều háo hức tham gia các hoạt động TDTT do nhà trường tổ chức. Mỗi hoạt động đều được đông đảo học sinh, phụ huynh tham gia cổ vũ (hình ảnh minh chứng) Hình ảnh GV và HS tham gia nhiệt tình HKPĐ 16