Sáng kiến kinh nghiệm THPT: Ứng dụng nền tảng Wordwall và phần mềm plickers trong dạy học nhằm phát huy tính năng động, tạo hứng thú học tập cho học sinh ở trường THPT Hoàng Mai

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:65

Thêm vào BST

Báo xấu

3
lượt xem 2
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Sáng kiến "Ứng dụng nền tảng Wordwall và phần mềm plickers trong dạy học nhằm phát huy tính năng động, tạo hứng thú học tập cho học sinh ở trường THPT Hoàng Mai" được hoàn thành với mục tiêu nhằm kiểm tra đánh giá nâng cao năng lực tự chủ, tự học, phát huy tính năng động và hứng thú học tập của học sinh trong môn học Hóa học lớp 10 – trường THPT Hoàng Mai.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Sáng kiến kinh nghiệm THPT: Ứng dụng nền tảng Wordwall và phần mềm plickers trong dạy học nhằm phát huy tính năng động, tạo hứng thú học tập cho học sinh ở trường THPT Hoàng Mai

SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO NGHỆ AN SÁNG KIẾN ỨNG DỤNG NỀN TẢNG WORDWALL VÀ PHẦN MỀM PLICKERS TRONG DẠY HỌC NHẰM PHÁT HUY TÍNH NĂNG ĐỘNG, TẠO HỨNG THÚ HỌC TẬP CHO HỌC SINH Ở TRƯỜNG THPT HOÀNG MAI LĨNH VỰC: HÓA HỌC NĂM THỰC HIỆN: 2023-2024
SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO NGHỆ AN TRƯỜNG TRUNG HỌC PHỔ THÔNG HOÀNG MAI SÁNG KIẾN ỨNG DỤNG NỀN TẢNG WORDWALL VÀ PHẦN MỀM PLICKERS TRONG DẠY HỌC NHẰM PHÁT HUY TÍNH NĂNG ĐỘNG, TẠO HỨNG THÚ HỌC TẬP CHO HỌC SINH Ở TRƯỜNG THPT HOÀNG MAI LĨNH VỰC: HÓA HỌC Người thực hiện: PHAN THỊ HÀ Chức vụ: Giáo viên Số điện thoại: 0989.456.712 NĂM THỰC HIỆN: 2023-2024
DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT TT TỪ VIẾT TẮT VIẾT ĐẦY ĐỦ 1 HS Học sinh 2 GV Giáo viên 3 PMDH Phần mềm dạy học 4 CNTT Công nghệ thông tin 5 THPT Trung học phổ thông 6 HĐ Hoạt động
MỤC LỤC NỘI DUNG Trang PHẦN I: ĐẶT VẤN ĐỀ 1 1. Lý do chọn đề tài 1 2. Mục đích nghiên cứu 2 3. Khách thể và đối tượng nghiên cứu 2 4. Nhiệm vụ và phạm vi nghiên cứu 2 5. Phương pháp nghiên cứu 2 6. Những luận điểm cần bảo vệ của sáng kiến 2 7. Những đóng góp mới của đề tài 3 PHẦN II: NỘI DUNG NGHIÊN CỨU 4 I. CƠ SỞ LÝ LUẬN 4 1.1. Hứng thú học tập 4 1.1.1. Những biểu hiện của hứng thú 4 1.1.2. Bản chất của việc tạo hứng thú trong học tập 4 1.1.3. Các biện pháp tạo hứng thú học tập cho Học sinh 5 1.1.4. Tác dụng của việc tạo hứng thú trong dạy học Hóa học 6 1.2. Ứng dụng CNTT trong dạy học 6 1.2.1. Vai trò của việc ứng dụng CNTT trong dạy học 6 1.2.2. Các mức độ ứng dụng CNTT trong dạy học 7 1.2.3. Vai trò của việc ứng dụng CNTT trong dạy học Hóa học nhằm 7 tạo hứng thú học tập cho Học sinh 1.3. Một số phần mềm trò chơi trong dạy học 8 1.3.1. Trò chơi dạy học 8 1.3.1.1.Khái niệm về trò chơi dạy học 8 1.3.1.2.Ý nghĩa trò chơi trong dạy học 8 1.3.2. Một số ứng dụng trò chơi trong dạy học 8 1.3.2.1. Ứng dụng phần mềm Wordwall trong dạy học môn Hóa học 8 1.3.2.1.1.Khái quát về phần mềm Wordwall 8 1.3.2.1.2. Vai trò của phần mềm Wordwall trong dạy học môn Hóa 9 học 1.3.2.1.3.Các bước tạo hoạt động trên phần mềm Wordwall 9 1.3.2.2. Ứng dụng phần mềm Plickers trong dạy học Hóa học 14 1.3.2.2.1. Khái quát về phần mềm Plickers 14 1.3.2.2.2. Vai trò của phần mềm Plickers trong dạy học Hóa học 14 1.3.2.2.3. Các bước tạo họat động trên phần mềm Plickers 15 II. CƠ SỞ THỰC TIỄN 20 2.1. Thực trạng nghiên cứu 20
2.1.1. Cơ sở vật chất 20 2.1.2. Về phía Học sinh 20 2.1.3. Về phía Giáo viên 20 2.2. Khảo sát thực trạng ứng dụng phần mềm Wordwall và phần 21 mềm Plickers trong dạy học môn Hóa học 2.3. Khảo sát hứng thú học tập môn Hóa của Học sinh ở trường 23 THPT III. GIẢI PHÁP 25 3.1. Các bước tổ chức dạy học trên phần mềm Wordwall 26 3.2. Các bước tổ chức dạy học trên phần mềm Plickers 26 3.3. Một số giải pháp ứng dụng phần mềm Wordwall và phần mềm Plickers trong dạy học môn Hóa học nhằm phát huy tính năng động, 28 tạo hứng thú học tập cho HS ở trường THPT Hoàng Mai 3.3.1. Ứng dụng Wordwall để khởi động bài học 28 3.3.2. Ứng dụng Wordwall trong quá trình hình thành kiến thức mới 29 3.3.3. Ứng dụng Wordwall để giao bài tập về nhà trước khi đến lớp 30 3.3.4. Ứng dụng Wordwall để luyện tập, củng cố bài học 31 3.3.5. Ứng dụng Wordwall để kiểm tra bài cũ 32 3.3.6. Ứng dụng Wordwall để ôn tập chương 33 3.3.7. Ứng dụng Plickers để kiểm tra bài cũ 33 3.3.8. Ứng dụng Plickers để khởi động bài học 35 3.3.9. Ứng dụng Plickers để luyện tập, củng cố bài học 38 3.3.10. Ứng dụng Plickers để ôn tập chương, giữa kì, cuối kì 39 IV. HIỆU QUẢ CỦA SÁNG KIẾN 41 4.1. Đối với Giáo viên 41 4.2. Đối với Học sinh 42 4.3. Một số kinh nghiệm, giải pháp nâng cao hiệu quả khi sử phần 46 mềm Wordwall và phần mềm Plickers 4.4. Khảo sát sự cấp thiết và tính khả thi của đề tài 46 PHẦN III. KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ 49 1. Kết luận 49 2. Kiến nghị, đề xuất 49 TÀI LIỆU THAM KHẢO 51 PHỤ LỤC
PHẦN I. ĐẶT VẤN ĐỀ 1. Lí do chọn đề tài Trong thế kỷ 21, một thời đại của sự tiến bộ vượt bậc về công nghệ, giáo dục trở thành một trong những trụ cột quan trọng nhất của sự phát triển toàn diện, điều này càng được thể hiện rõ trong văn kiện của đại hội Đảng lần thứ XIII, đó là: “Xây dựng đồng bộ thể chế, chính sách để thực hiện có hiệu quả chủ trương giáo dục và đào tạo cùng với khoa học và công nghệ là quốc sách hàng đầu, là động lực then chốt để phát triển đất nước”. Chính vì vậy, việc cung cấp một môi trường học tập thú vị trở thành ưu tiên hàng đầu của các nhà giáo và nhà nghiên cứu. Chương trình GDPT 2018 được triển khai từ năm 2022-2023 đối với khối lớp 10 ở tất cả các môn học, trong đó có bộ môn Hoá học. Thay đổi lớn nhất của chương trình là thực hiện mục tiêu lấy HS làm trung tâm, dạy học theo hướng hình thành và phát triển năng lực và phẩm chất người học. Muốn hiện thực hóa yêu cầu trên, đòi hỏi GV cần tìm tòi, khám phá và sử dụng sáng tạo những phương pháp dạy học mới, phù hợp để tạo hứng thú trong giờ học mang đến một tiết học hiệu quả cao, đáp ứng với mục đích, yêu cầu giáo dục hiện nay. Chính vì vậy, việc ứng dụng trò chơi, đặc biệt là những trò chơi có ứng dụng công nghệ thông tin trong quá trình giảng dạy trở nên vô cùng quan trọng bởi với lứa tuổi học sinh lớp 10. Đây là thời điểm này đánh dấu bước chuyển mình quan trọng từ môi trường học cấp THCS sang giai đoạn THPT – giai đoạn định hướng nghề nghiệp. Đây là giai đoạn tốt để học sinh bắt đầu tìm kiếm nguồn động lực bên trong, phát huy sự tự chủ, tự học, và chủ động tìm hiểu và khám phá chính bản thân mình. Từ đó,giúp các em nhận ra mục tiêu cá nhân, đam mê và sở thích sẽ giúp học sinh duy trì sự tập trung và quyết tâm hơn trong quá trình học tập và có hướng đi đúng trong tương lai. Bởi vậy, việc giáo viên có định hướng đúng, truyền được cảm hứng và đam mê học tập thông qua việc tạo sự sinh động và hứng thú trong việc sử dụng trò chơi dạy học rất quan trọng. Sử dụng trò chơi trong học tập nhằm tăng cường sự hứng thú học tập và năng lực tự chủ, tự học của học sinh lớp 10 không chỉ là một lựa chọn, mà là một sự cần thiết. Thêm vào đó, trò chơi có ứng dụng công nghệ thông tin (trên các nền tảng online) tạo điều kiện thuận lợi cho việc phát triển kỹ năng xã hội, các trò chơi này không chỉ tiếp cận với học sinh qua màu sắc trắng – đen; những hình ảnh tĩnh hay chỉ đơn giản là câu hỏi powerpoint mà học sinh được trải nghiệm dưới dạng các nhiệm vụ, được tương tác trong một hoạt cảnh bắt mắt và sáng tạo. Ngoài ra, những hoạt động tương tác, sự hợp tác và thậm chí cạnh tranh lành mạnh trong trò chơi giúp hình thành tư duy nhóm, tăng cường khả năng quản lý thời gian, khả năng tự học và khả năng giải quyết vấn đề - những kỹ năng vững bền cần thiết trong cuộc sống hàng ngày. Để giờ dạy học Hóa học đạt kết quả tốt hơn, gây hứng thú học tập và phát 1
được tính tích cực của học sinh thì giáo viên cần phải thường xuyên đổi mới phương pháp dạy học và hình thức tổ chức các hoạt động dạy học. Một trong những cách thức dạy học mang lại hiệu quả cao là vận dụng công nghệ số vào dạy học và kiểm tra đánh giá. Ngoài ra, trò chơi cung cấp phản hồi tức thì, điều này không chỉ giúp tạo hứng thú trong học tập cho học sinh giúp cho các em phát huy những điểm mạnh và biết cách đối diện với các vấn đề khó khăn trong quá trình học tập. Từ những lí do trên, tôi đã lựa chọn, nghiên cứu, xây dựng và thực hiện đề tài: “Ứng dụng nền tảng Wordwall và phần mềm plickers trong dạy học nhằm phát huy tính năng động, tạo hứng thú học tập cho học sinh ở trường THPT Hoàng Mai.” 2. Mục đích nghiên cứu Vấn đề tích cực hóa học tập của học sinh trong dạy học nói chung và môn Hóa học nói riêng có tầm quan trọng đặc biệt. Việc ứng dụng Wordwall để tạo trò chơi trong dạy học và phần mềm Plickers để kiểm tra đánh giá nhằm nâng cao năng lực tự chủ, tự học, phát huy tính năng động và hứng thú học tập của học sinh trong môn học Hóa học lớp 10 – trường THPT Hoàng Mai. 3. Khách thể và đối tượng nghiên cứu Ứng dụng Wordwall để tạo trò chơi trong dạy học và phần mềm Plickers để kiểm tra đánh giá trong chương trình Hóa học 10 ở trường THPT Hoàng Mai. 4. Nhiệm vụ và phạm vi nghiên cứu 4.1. Nhiệm vụ nghiên cứu Ứng dụng Wordwall để tạo trò chơi trong dạy học và phần mềm Plickers để kiểm tra đánh giá giúp phát huy tính năng động và hứng thú học tập của học sinh góp phần nâng cao năng lực tự chủ, tự học cho học sinh trong dạy học ở chương trình Hóa học 10. 4.2. Phạm vi nghiên cứu - Thực nghiệm đề tài đối với học sinh lớp 10 trường THPT Hoàng Mai. 5. Phương pháp nghiên cứu - Phương pháp nghiên cứu tài liệu. - Phương pháp quan sát - Phương pháp điều tra, khảo sát - Phương pháp thực nghiệm sư phạm. 6. Những luận điểm cần bảo vệ của sáng kiến Về phía học sinh Đây là lớp học đầu tiên tại cấp trung học phổ thông, học sinh lần đầu được 2
học tập theo chương trình GDPT 2018, nên học sinh chưa kịp thích nghi với môi trường mới, cách học mới, còn quen với phương pháp học tập và giảng dạy ở cấp trung học cơ sơ. Học sinh lớp 10 là lứa tuổi tâm lý có phần biến động, các em tỏ ra nhanh chán với những thứ không sinh động, bắt mắt. Và tỏ ra mệt mỏi với những điều khó hiểu,trừu tượng và dễ bị chi phối và thu hút bởi những thứ xung quanh. Việc tự học ở nhà: Các em chưa chủ động trong việc học ở nhà, chỉ học khi có sự giám sát của gia đình, thầy cô. Còn chưa chú tâm vào việc học do có quá nhiều những sự cám dỗ bên ngoài như phim ảnh, truyện, game online …vv…; khi có bài tập hoặc nhiệm vụ giao về nhà, học sinh còn làm theo hình thức chống chế, chép lời giải có sẵn. Về môn học Hóa học 10 Môn Hóa học là môn học có sự kết hợp giữa lý thuyết và thực nghiệm, tuy nhiên, chương trình hóa học 10 lại cơ bản học về những kiến thức Hóa học đại cương. Chính vì vậy, các tiết học không tránh khỏi sự khô khan, trừu tượng cũng như dễ gây nhàm chán, khó khăn cho học sinh. Mặt khác, sự đổi mới về chương trình giáo dục cũng khiến cho học sinh và giáo viên gặp không ít những trở ngại, dẫn đến những kết quả chưa thực sự tốt. Vì vậy việc giáo viên sử dụng trò chơi trong dạy học, đặc biệt là các trò chơi trực tuyến sẽ giúp cho học sinh ghi nhớ bài hiệu quả, khơi gợi sự hứng thú của học sinh, giúp học sinh có niềm yêu thích môn học, tạo động lực cho học sinh trên con đường tiếp thu kiến thức và vận dụng tri thức vào cuộc sống. 7. Đóng góp mới của đề tài Năm học 2023 - 2024 là năm học thứ hai thực hiện chương trình Giáo dục phổ thông 2018 ở lớp 10 nên việc dạy học vẫn còn nhiều khó khăn với chương trình và kiến thức mới.Vì vậy tôi muốn đưa ra một số giải pháp nhằm khơi gợi sự hứng thú của học sinh, từ đó học sinh có động lực để bước tiếp trên con đường tiếp thu và vận dụng tri thức vào cuộc sống. Sáng kiến góp phần giải quyết vấn đề thiếu ý tưởng trong việc sử dụng phương pháp trò chơi để dạy học và kiểm tra đánh giá nhằm nâng cao hứng thú học tập cho học sinh môn Hoá học 10 nói riêng và các môn khác nói chung. Trò chơi được thiết kế với những bài có nhiều nội dung lý thuyết, với các trò chơi khác nhau, giúp cho học sinh nắm vững bài hiệu quả, đồng thời giúp học sinh có những trải nghiệm tích cực hơn trong quá trình học tập. Những trò chơi mà tôi tổ chức có sử dụng công nghệ số trong dạy học, tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin bằng trang Web tạo trò chơi trực tuyến https://wordwall.net và trang web https://www.plickers.com với các thiết bị công nghệ máy tính, ti vi, điện thoại, mạng internet…. Do đó có thể được áp dụng linh hoạt trong quá trình dạy học. 3
PHẦN II. NỘI DUNG I. CƠ SỞ LÝ LUẬN 1.1. Hứng thú học tập 1.1.1. Những biểu hiện của hứng thú - Về mặt trí tuệ: + Luôn say mê, tích cực sáng tạo trong tìm hiểu nhận thức sự việc; + Có đầu óc tò mò khoa học, ham hiểu biết; sẵn sàng học hỏi và thường xuyên đặt câu hỏi để hiểu sâu vấn đề hơn; + Có nhu cầu vận dụng vào thực tiễn cuộc sống và thích làm những công việc khó. - Về mặt ý chí: + Kiên nhẫn suy nghĩ, không ngại khó - sợ khổ, khắc phục khó khăn tìm hiểu vấn đề cho đến cùng; + Không nản chí khi gặp thất bại, biết rút ra bài học kinh nghiệm từ những thất bại để đi đến thành công; + Chịu khó tìm hiểu (qua internet, các phương tiện thông tin đại chúng hay qua những người xung quanh, …) để nâng cao tầm hiểu biết của mình về vấn đề quan tâm. - Về mặt năng lực: Phát triển mạnh mẽ và thế hiện rõ nét những năng lực thuộc lĩnh vực nhận thức như năng lực quan sát, năng lực so sánh, tổng hợp, phân tích, khái quát hóa, trừu tượng hóa,… - Về mặt tình cảm: + Rất phấn khởi trong quá trình tìm hiểu, phát huy sáng kiến hay cải tiến hoạt động; + Chủ động dành nhiều thời gian cho việc tìm hiểu, nhận thức; + Thích vượt qua những khó khăn và vui sướng, hạnh phúc khi biết thêm một kiến thức mới, vấn đề mới hay hoàn thành mục tiêu đã đề ra. - Về mặt kết quả: + Giúp con người đạt được kết quả cao hơn bình thường; + Thường xuyên thành công trong công việc. 1.1.2. Bản chất của việc tạo hứng thú trong dạy học Hứng thú của con người không phải là những thuộc tính có sẵn hay mang tính bẩm sinh. Việc hình thành hứng thú không phải là quá trình tự phát bên trong của bản thân cá nhân mà nó bị quy định bởi môi trường xã hội xung quanh. Hứng 4
thú kèm theo và ảnh hưởng đến sự phát triển tâm lí cá nhân. Hứng thú như là hiện tượng tâm lý – giáo dục với những tính chất phức tạp bởi vì nó không chỉ phụ thuộc vào đối tượng mà còn phụ thuộc vào con người hướng dẫn, giáo dục, di truyền, khả năng tập trung hứng thú. Hứng thú luôn có khuynh hướng về một đối tượng nhất định, các hứng thú của con người rất đa dạng tùy theo kinh nghiệm và sự phát triển cá nhân. Vì vậy, bản chất của hứng thú trong dạy học bao gồm: - Hứng thú là kết quả của sự hình thành và phát triển cá nhân - Hứng thú có liên quan mật thiết với nhu cầu - Hứng thú nhận thức là động cơ của hoạt động học tập - Hứng thú là một phương tiện dạy học Hứng thú trong dạy học là quá trình tác động từ phía GV và môi trường học tập vào HS, khiến các em chú ý, tập trung vào nội dung học tập 1.1.3. Các biện pháp tạo hứng thú học tập cho HS Như chúng ta đã biết, việc tạo hứng thú học tập cho HS thực sự đóng vai trò quan trọng trong việc đảm bảo mục tiêu của môn học. Chính vì thế, GV khi lên lớp, điều đầu tiên là phải tạo được hứng thú học tập cho HS. Dưới đây là một số cách mà tôi đã tác động nhằm tạo hứng thú học tập cho HS. Thứ nhất, có thể tạo hứng thú học tập bằng cách làm cho HS nhận thức được mục tiêu, lợi ích của bài học Thứ hai, có thể tạo hứng thú học tập bằng cách tác động vào nội dung dạy học Thứ ba, có thể tạo hứng thú học tập bằng cách phối hợp các phương pháp và các hình thức dạy học linh hoạt. Việc phối hợp này thông qua các hình thức như tổ chức các trò chơi học tập, tổ chức hoạt động học theo nhóm, tổ chức dạy học ngoài trời. Có thể nói, sự kết hợp phương pháp và hình thức tổ chức dạy học là sự kết hợp mang tính linh hoạt mềm dẻo, đa dạng nhất trong quá trình dạy học, tác động vào nó có nhiều lợi thế nhất để tạo hứng thú học tập cho h ọ c s i n h . Vậy thực chất của việc tạo hứng thú học tập cho HS là tạo ra được các tình huống để HS tiếp cận, vận dụng nội dung hóa học thiết thực và tự nhiên. Sự hình thành mỗi kiến thức Hóa học như sự phát triển tất yếu của hệ thống các nhu cầu nhận thức của học sinh. Khi các nhu cầu nhận thức được thỏa mãn thì đó chính là bản chất bên trong của hứng thú chứ không phải là các khẩu hiệu hoặc biểu tượng bề ngoài. Phương pháp dạy học thể hiện vai trò là phương tiện tư tưởng ở chỗ tạo được điểm tựa để HS tự trải nghiệm, tự điều chỉnh các kiến thức và kỹ năng sẵn có để tiếp nhận tri thức mới vào hệ thống tri thức của cá nhân. Yêu cầu này chỉ được hiện thực hóa thông qua việc thiết kế công phu từng hoạt động thành phần cho mỗi nội dung học tập của HS. 5
1.1.4. Tác dụng của việc tạo hứng thú trong dạy học Hóa học Hóa học là môn khoa học lý thuyết và thực nghiệm. Kiến thức Hóa học rộng lớn, không chỉ bao gồm những định luật, quy luật, học thuyết cơ bản mà còn bao gồm cả những nội dung thực nghiệm cần HS nắm bắt. Gây hứng thú trong dạy học Hóa học tạo nguồn kích thích tới HS, từ đó các em thêm say mê tìm hiểu môn Hóa học và đem lại hiệu quả trong việc tìm tòi, tiếp thu kiến thức. Việc gây hứng thú trong dạy học mang lại một số tác dụng đặc biệt như sau: - Đối với GV: + Truyền đạt kiến thức dễ dàng, nhanh chóng, hiệu quả, kích thích được sự say mê môn học của HS, giúp HS tập trung hơn. + Tạo được không khí tích cực học tập thì sẽ tạo được 50% trong mục tiêu dạy học đặt ra. - Đối với HS: + Tiết học nhẹ nhàng, sinh động + HS thích học hơn và nhớ bài lâu hơn + Tạo mối quan hệ gần gũi giữa GV và HS + Giúp GV điều chỉnh hình thức dạy học 1.2. Ứng dụng CNTT trong dạy học 1.2.1. Vai trò của việc ứng dụng CNTT trong dạy học Ứng dụng CNTT trong dạy học sẽ góp phần: - Đổi mới phương pháp học tập, giảng dạy: So với các quốc gia tiến bộ trên thế giới thì Giáo dục Việt Nam có xu hướng giao tiếp theo lối mòn “một thầy – một trò”. Quá trình tương tác giữa giáo viên và học sinh còn nhiều hạn chế. Điều này khiến cho học sinh lười suy nghĩ, tìm hiểu và khám phá kiến thức mới. Vì vậy, chất lượng học tập không đạt hiệu quả cao như mong đợi. - CNTT sẽ thiết lập tương tác hai chiều giữa người dạy và người học. HS trực tiếp tham gia vào quá trình tìm hiểu kiến thức khiến cho bài giảng trở nên sinh động hơn. Với sự hỗ trợ của các phần mềm dạy học, cả giáo viên và học sinh đều được “giải phóng” khỏi những công việc thủ công, tốn thời gian, tạo điều kiện đi sâu vào bản chất bài học. - Thích nghi với những biến động mới: trong những năm gần đây, Việt Nam đã và đang chuyển mình sang thời kỳ công nghệ 4.0. Sự xuất hiện của các công nghệ hiện đại như smartphone hay Internet đã tác động mạnh mẽ đến mọi lĩnh vực, ngành nghề. Để thích nghi với hiện tại cũng như đáp nhu cầu học tập ngày càng cao, ngành giáo dục buộc phải chuyển đổi theo hướng công nghệ số. - Ứng dụng CNTT giúp HS được tiếp cận phương pháp dạy học mới hấp dẫn hơn phương pháp đọc - chép truyền thống. Giúp HS ngày thêm tự tin mà còn 6
để cho GV hiểu thêm về năng lực, tính cách và mức độ tiếp thu kiến thức của HS. Từ đó có những điều chỉnh phương pháp giảng dạy cho phù hợp và khoa học. Các thiết bị như máy tính, máy tính bảng, điện thoại thông minh, Internet đều là những công cụ mà người học có thể sử dụng ở nhà để tìm kiếm thông tin, kết nối học tập cũng như sử dụng tại lớp để thể hiện kiến thức của bản thân. Sử dụng công nghệ trong lớp học giúp người học dễ dàng biểu thị mối quan tâm, sự chú ý, những mong đợi và thái độ tích cực với việc học. - CNTT tạo điều kiện cho người học có thể học tập và tiếp thu kiến thức một cách linh động và thuận tiện. Mọi người có thể tự học ở mọi lúc, mọi nơi, có thể tham gia thảo luận một vấn đề mà mỗi người đang ở cách xa nhau, góp phần tạo ra xa hội học tập mà ở đó, người học có thể học tập suốt đời. Việc ứng dụng CNTT nhằm đổi mới nội dung, phương pháp dạy học là một công việc lâu dài, khó khăn đòi hỏi rất nhiều điều kiện về cơ sở vật chất, tài chính, năng lực của đội ngũ GV. Nhưng với những lợi ích mà CNTT đem lại, GV và HS cần khai thác và sử dụng để chất lượng công việc và học tập ngày càng đạt hiệu quả cao hơn. 1.2.2. Các mức độ ứng dụng CNTT trong dạy học Hiện nay, ứng dụng CNTT trong dạy học được chia làm 4 mức độ: - Mức độ 1: Công nghệ thông tin được sử dụng nhằm mục đích hỗ trợ giáo viên soạn giáo án, in ấn, sưu tầm tài liệu,… Mức độ này chưa được ứng dụng cho các tiết học cụ thể của từng môn học - Mức độ 2: Công nghệ thông tin được dùng để hỗ trợ một công việc trong toàn bộ quá trình giảng dạy - Mức độ 3: Giáo viên sử dụng phần mềm dạy học để tổ chức một tiết học, một chủ đề hoặc một khóa học - Mức độ 4: Ứng dụng CNTT vào toàn bộ quá trình dạy học 1.2.3. Vai trò của việc ứng dụng CNTT trong dạy học Hóa học nhằm tạo hứng thú học tập cho HS Hóa học cũng như các môn học khác, muốn HS học tốt môn học, trước tiên GV phải tạo được sự yêu thích môn học cho HS. Hóa học là môn học đòi hỏi tư duy, vận dụng, luyện tập. Nếu không có sự yêu thích môn học thì việc tiếp thu bài của HS sẽ gặp không ít khó khăn. CNTT được ứng dụng vào việc tổ chức các tiết dạy Hóa học góp phần không nhỏ vào việc tạo hứng thú học tập cho HS. Nhờ có ứng dụng CNTT vào giờ dạy môn Hóa, HS được quan sát hiện tượng tất cả các thí nghiệm kể cả độc hay không độc. Nhờ có ứng dụng CNTT mà HS được luyện tập kiến thức theo cách riêng, sáng tạo hơn. Nhờ có ứng dụng CNTT mà không khí của tiết học trở nên vui vẻ, thoải mái. Từ đó HS tiếp thu nội dung của bài học dễ dàng hơn. 7
1.3. Một số phần mềm trò chơi và vai trò của phần mểm trò chơi trong dạy học 1.3.1.Trò chơi dạy học 1.3.1.1.Khái niệm trò chơi dạy học Có những quan điểm khác nhau về trò chơi dạy học. Trong lý luận dạy học, tất cả những trò chơi gắn với dạy học như phương pháp, hình thức tổ chức và luyện tập …không tính đến nội dung và tính chất của trò chơi đều được gọi là trò chơi dạy học. Do những lợi thế của trò chơi có luật được quy định rõ ràng thì trò chơi dạy học còn được hiểu là loại trò chơi có luật có định hướng đối với sự phát triển trí tuệ của người học, thường do giáo viên áp dụng và chế ra rồi dùng nó vào mục đích giáo dục và dạy học Bản chất của phương pháp sử dụng trò chơi học tập là dạy học thông qua việc tổ chức hoạt động cho học sinh dưới sự hướng dẫn của giáo viên nhằm tiếp thu kiến thức một cách hiệu quả. 1.3.1.2. Ý nghĩa của trò chơi trong giờ học Học trong quá trình vui chơi, là quá trình lĩnh hội kiến thức 1 cách nhẹ nhàng, tự nhiên không gò bó phù hợp với đặc điểm tâm lý học sinh. Học tập bằng trò chơi sẽ khơi dậy sự hứng thú tự nguyện của học sinh làm giảm thiểu sự căng thẳng thần kinh ở các em. Trò chơi dạy học còn giúp xua đi nỗi lo âu nặng nề về việc học tập cho học sinh giúp gắn kết tình cảm giữa học sinh với học sinh và giữa học sinh với giáo viên. Trong quá trình chơi, học sinh huy động các giác quan để tiếp nhận thông tin. Học sinh phải tự phân tích, tổng hợp, so sánh, khái quát hóa làm cho các giác quan tinh nhạy hơn, ngôn ngữ mạch lạc hơn, các thao tác trí tuệ được hình thành. Học sinh tiếp thu lĩnh hội, khắc sâu được nhiều tri thức, nhiều khái niệm. Trò chơi dạy học có thể hình thành cho học sinh những kỹ năng của môn học, học sinh có cơ hội tìm hiểu kiến thức mới, ôn tập lại các kiến thức đã biết một cách linh hoạt. Trò chơi còn giúp cho học sinh tăng khả năng tư duy, cách giải quyết vấn đề nhanh nhẹn không chỉ trong lĩnh vực mình chơi mà còn cả các lĩnh vực cuộc sống. Như vậy, trò chơi dạy học giúp cho học sinh năng động hơn, tạo hứng thú học tập cho học sinh góp phần định hướng phát triển phẩm chất, năng lực cho học sinh. 1.3.2. Một số ứng dụng trò chơi trong dạy học 1.3.2.1. Ứng dụng phần mềm Wordwall trong dạy học môn Hóa học 1.3.2.1.1. Khái quát về phần mềm Wordwall Nền tảng Wordwall là một công cụ mạnh mẽ dành cho giáo viên, giúp tạo ra các hoạt động học tập trực tuyến hấp dẫn và tương tác. Đây là một công cụ linh hoạt cho phép giáo viên tạo ra nhiều loại hoạt động từ trò chơi từ vựng đơn giản 8
đến các bài kiểm tra phức tạp. 1.3.2.1.2.Vai trò của phần mềm Wordwall trong dạy học môn Hóa học. Tạo ra các bài học tương tác: Wordwall cho phép giáo viên tạo ra các hoạt động tương tác như trò chơi tương tác dưới nhiều hình thức khác nhau, bài kiểm tra trắc nghiệm/tự luận, câu hỏi trắc nghiệm và nhiều loại bài tập học tập khác. Dễ sử dụng và tùy chỉnh: Nền tảng này có giao diện thân thiện và dễ sử dụng. Giáo viên có thể tùy chỉnh các hoạt động theo nhu cầu học tập cụ thể của lớp học. Tiết kiệm thời gian và nỗ lực: Wordwall cung cấp một thư viện sẵn có các mẫu hoạt động đa dạng và phong phú,sinh động và hấp dẫn với nhiều hình thức trò chơi khác nhau, giúp giáo viên tiết kiệm thời gian trong việc tạo ra tài nguyên học tập. Khả năng chia sẻ và sử dụng công cụ trực tuyến: Các hoạt động tạo ra trên Wordwall có thể dễ dàng chia sẻ với học sinh thông qua liên kết hoặc mã QR code. Điều này giúp tăng tính tương tác và tiện ích của hoạt động. Tích hợp nhiều loại nhiệm vụ học tập: Ngoài việc tạo ra câu hỏi trắc nghiệm đơn thuần, Wordwall cũng hỗ trợ tạo ra các bài kiểm tra đánh giá, trò chơi tìm từ ẩn, và nhiều loại hoạt động khác với hình thức bắt mắt, sáng tạo và dễ dàng kích thích sự thích thú đối với học sinh. Theo dõi tiến bộ cũng như phù hợp để kiểm tra – đánh giá: Nền tảng này cung cấp các báo cáo về tiến bộ của học sinh, giúp giáo viên đánh giá kết quả thực hiện và điều chỉnh phương pháp giảng dạy. Tóm lại, nền tảng Wordwall là một công cụ hữu ích trong dạy học, giúp giáo viên tạo ra các hoạt động tương tác và hấp dẫn, đồng thời cung cấp các công cụ theo dõi tiến bộ, kiểm tra đánh giá và phản hồi để cải thiện quá trình học tập. 1.3.2.1.3.Các bước tạo hoạt động trên phần mềm Wordwall Bước 1: Cài đặt ứng dụng Wordwall + Truy cập Web: https://Wordwall.net (Hình 1.1) + Chọn “Đăng ký tài khoản cơ bản” bằng cách nhập điạ chỉ mail, mật 9
khẩu, …rồi nhấn vào mục “Đăng ký” (Hình 1.2) Bước 2: Chọn đăng nhập qua tài khoản google Bước 3: Nhấn vào “ Tạo hoạt động ” để tạo trò chơi (Hình 2.1) + Lúc này màn hình sẽ hiện thị 18 trò chơi cho chúng ta lựa chọn (Hình 2.2) Lấy ví dụ minh họa thiết kế là trò chơi “Mê cung truy đuổi” (Hình 2.3 và hình 2.4) 10
Tùy thời gian GV tổ chức cho HS chơi để nhập số lượng câu hỏi cho phù hợp. Trong trò chơi này tôi nhập bộ 10 câu hỏi. Sau khi nhập các câu hỏi và đáp án, nhấn “Hoàn tất ” thì trò chơi được tạo như sau (Hình 2.5) 11
Bước 4: Tùy chỉnh một số chức năng Ở phần “ Tùy chọn ” ta Ở phần tùy chọn ta có thể thay đổi 1 số chức năng cho trò chơi như thay đổi thời gian trò chơi. Tăng giảm độ khó của trò chơi, thay đổi thứ tự ngẫu nhiên các câu hỏi hay cho phép hiển thị các câu hỏi trả lời cuối game (Hình 2.6) Bước 5: Thay đổi mẫu trò chơi nếu muốn chuyển sang trò chơi khác phù hợp hơn mà vẫn dùng bộ câu hỏi ban đầu thì ta có thể vào chuyển đổi mẫu với chức năng này với cùng 1 nội dung nhưng ta có thể tạo ra nhiều trò chơi 1 cách nhanh chóng (Hình 2.7) 12
Bước 6: Tạo link xuất bản trò chơi hoặc mã QR gửi học sinh. Nhấn vào nút “Chia sẻ” bên cạnh tên trò chơi ta có giao diện sau Chú ý: Có hai chế độ “ Riêng tư ” và “ Công bố ” để chia sẻ cho học sinh thì phải chọn “ Công bố ”. Sau đó sao chép đường link cho học sinh hay chia sẻ sang các phần mềm hỗ trợ giao tiếp khác Bước 7: Xem kết quả bài làm của học sinh và thống kê (Hình 2.8) Sau khi học sinh hoàn thành thầy cô vào mục “ Kết quả của tôi” để xem kết quả hiển thị ở bảng kết quả theo câu hỏi và kết quả theo học sinh. Trên bảng này là một số tùy chọn, ta có thể lựa chọn để hiển thị kết quả ở các kiểu khác nhau. Phần mềm sẽ sắp xếp các học sinh theo thời gian bài làm và điểm số. Giáo viên có thể căn cứ vào đó để lấy điểm cho học sinh. Ngoài ra phần mềm còn thống kê học sinh làm bài, điểm trung bình, điểm cao nhất, và thí sinh làm bài nhanh nhất. 13
1.3.2.2 Ứng dụng phần mềm Plickers trong dạy học môn Hóa học 1.3.2.2.1 Khái quát về phần mềm Plickers Plickers là một phần mềm được phát triển trong công nghệ học tập tại trường học dựa trên nền tảng trò chơi. Với ứng dụng này, trò chơi không đơn thuần là các câu hỏi trắc nghiệm mà GV khi tạo trò chơi có thể chèn hình ảnh, âm thanh hay link video trên YouTube. Phần mềm tạo ra không gian học tập thoải mái qua hình ảnh, video. Nhờ đó, người học có thể dễ dàng ôn tập lại các kiến thức, tiếp thu nội dung bài học một cách dễ dàng và nhanh chóng. Khi sử dụng thẻ Plicker chỉ cần giáo viên có điện thoại thông minh và lớp học có máy tính kết nối mạng internet. Mỗi học sinh được phát 1 thẻ in trên giấy, thẻ của mỗi học sinh tương ứng làm mã của các em, 4 cạnh của thẻ có mã là 4 đáp án A, B, C, D. Học sinh đọc câu hỏi trên màn hình và chọn đáp án nào thì giơ cạnh của chữ nó lên trên. Khi đó, giáo viên dùng máy điện thoại để quét đọc đáp án của học sinh. Plicker có phần hiển thị điểm tổng hợp kết quả học sinh rất nhanh và ngay lập tức hiện trên màn hình máy tính. 1.3.2.2.2.Vai trò của phần mềm Plickers trong dạy học môn Hóa học. Trong dạy học môn Hóa học, Plickers là một ứng dụng được dùng trong nhiều hoạt động thông qua hình thức trả lời trắc nghiệm. Sau một thời gian ứng dụng phần mềm Plickers, tôi thấy phần mềm có những vai trò sau: Plicker có bảng thống kê theo từng học sinh xem câu nào trả lời đúng, câu nào sai và tính số phần trăm điểm đạt được của mỗi học sinh. Ngoài bảng tổng hợp theo thứ tự danh sách lớp còn có bảng kết quả xếp hạng từ điểm cao xuống điền thấp.Vì vậy, giáo viên có thể dựa vào kết quả đó để khen thưởng học sinh có nhiều câu trả lời đúng nhất nhằm động viên các em thi đua trong học tập. Bên cạnh đó, phần mềm còn có bảng thống kê theo câu hỏi, ở mỗi câu hỏi có thống kê tỷ lệ bao nhiêu phần trăm học sinh trả lời đúng. Dựa vào thống 14
kê này, giáo viên biết kết quả nắm kiến thức của các em ở phần nào còn chưa tốt và có biện pháp bổ sung kiến thức cho các em. Thường thì câu nào học sinh sai nhiều nhất thì giáo viên sẽ sửa trước cho các em. Hơn nữa, dữ liệu của bài kiểm tra được lưu tự động theo từng học sinh tại trang Web của Plicker để giáo viên theo dõi sự tiến bộ của học sinh. Đồng thời, khi học sinh thấy kết quả của mình được hiển thị trên màn hình, các em cũng rất hào hứng và có ý thức học tập, bổ sung kiến thức để đạt được kết quả tốt hơn. Thông qua việc ứng dụng phần mềm Plickers, sự tương tác giữa GV và HS cũng được cải thiện đáng kể. HS có nhiều cơ hội được thể hiện quan điểm cũng như chính kiến riêng của mình. Từ đó, giúp cho GV hiểu thêm về năng lực, tính cách và mức độ tiếp thu kiến thức của HS đồng thời có những điều chỉnh phù hợp và khoa học để thúc đẩy phát triển năng lực của từng cá nhân người học, rèn luyện kỹ năng cần thiết ngay từ khi còn ngồi trên ghế nhà trường. 1.3.2.2.3. Các bước tạo hoạt động trên phần mềm Plicker Bước 1: Cài đặt ứng dụng Plickers Lập tài khoản Plickers được thực hiện như sau: + Tìm Website: www.plickers.com (hình 1.1) chọn Sign up for free (hình 1.2) + Chọn “Continue with google” để lấy gmail làm tài khoản đăng nhập (hình 1.3) (hình1.1) (hình1.2) 15