Sáng kiến kinh nghiệm THPT: Vận dụng một số trò chơi giáo dục kỷ năng sống vào dạy học bài 9: Nhìn, nghe, phát hiện địch, chỉ mục tiêu, truyền tin liên lạc, báo cáo

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:39

Thêm vào BST

Báo xấu

6
lượt xem 1
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Sáng kiến "Vận dụng một số trò chơi giáo dục kỷ năng sống vào dạy học bài 9: Nhìn, nghe, phát hiện địch, chỉ mục tiêu, truyền tin liên lạc, báo cáo" được hoàn thành với mục tiêu nhằm nâng cao nhận thức về vai trò của phương pháp vận dụng các trò chơi giáo dục kỷ năng sống vào thực tiển dạy học môn GDQP-AN. Từ đó, xác định việc vận dụng trò chơi giáo dục kỷ năng sống phù hợp với nội dung huấn luyện để đạt hiệu quả cao và đồng thời góp phần đổi mới phương pháp dạy học, tiếp cận nhanh với việc thực hiện chương trình giáo dục phổ thông 2018.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Sáng kiến kinh nghiệm THPT: Vận dụng một số trò chơi giáo dục kỷ năng sống vào dạy học bài 9: Nhìn, nghe, phát hiện địch, chỉ mục tiêu, truyền tin liên lạc, báo cáo

SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO NGHỆ AN ----------  ---------- ĐỀ TÀI: VẬN DỤNG MỘT SỐ TRÒ CHƠI GIÁO DỤC KỶ NĂNG SỐNG VÀO DẠY HỌC BÀI 9: NHÌN, NGHE, PHÁT HIỆN ĐỊCH, CHỈ MỤC TIÊU, TRUYỀN TIN LIÊN LẠC, BÁO CÁO Lĩnh vực: GDQP-AN Năm thực hiện: 2023-2024
SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO NGHỆ AN TRƯỜNG THPT PHAN ĐĂNG LƯU ----------  ---------- SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM ĐỀ TÀI: VẬN DỤNG MỘT SỐ TRÒ CHƠI GIÁO DỤC KỶ NĂNG SỐNG VÀO DẠY HỌC BÀI 9: NHÌN, NGHE, PHÁT HIỆN ĐỊCH, CHỈ MỤC TIÊU, TRUYỀN TIN LIÊN LẠC, BÁO CÁO Người thực hiện: Hồ Văn Hổ Nguyễn Quế Bình Nguyễn Hoài Nam Năm thực hiện: 2023-2024 Đơn vị: Trường THPT Phan Đăng Lưu Điện thoại: 0968555727 Email: bruceleeho@gmail.com Lĩnh vực nghiên cứu: - Phương pháp dạy bộ môn : GDQP - AN ..............  X Nghệ An, tháng 4 năm 2024
MỤC LỤC PHẦN I: ĐẶT VẤN ĐỀ ....................................................................................... 1 1. Lý do chọn đề tài ....................................................................................... 1 2. Mục tiêu nghiên cứu .................................................................................. 2 3. Đối tượng nghiên cứu................................................................................ 2 4. Nhiệm vụ và phạm vi nghiên cứu ............................................................. 2 5. Phương pháp nghiên cứu........................................................................... 2 6. Đóng góp của đề tài................................................................................... 3 PHẦN II: NỘI DUNG........................................................................................... 4 I. Cơ sở lý luận và thực tiển của việc vận dung một số trò chơi giáo dục kỷ năng sống vào dạy học môn GDQP-AN ............................................................... 4 1. Cơ sở lý luận ............................................................................................. 4 1.1. Ý nghĩa của phương pháp trò chơi giáo dục kỷ năng sống ................ 4 1.2. Tác dụng của phương pháp án dụng trò chơi gáo dục kỷ năng sống vào môn học GDQP-AN ........................................................................... 5 2. Cơ sở thực tiển .......................................................................................... 5 2.1. Thực trạng của việc vận dụng trò chơi giáo dục kỷ năng vào tiết học GDQP-AN ................................................................................................. 5 2.2. Khảo sát, điều tra việc áp dụng trò chơi giáo dục kỷ năng vào tiết dạy ............................................................................................................. 6 II. Áp dụng một số trò chơi giáo dục kỷ năng sống vào dạy học bài 9: Nhìn, nghe, phát hiện địch, chỉ mục tiêu, truyền tin liên lạc, báo cáo.............................. 9 1. Chuẩn bị của giáo viên và học sinh........................................................... 9 1.1. Giáo viên ............................................................................................ 9 1.2. Học sinh............................................................................................ 10 2. Áp dụng các trò chơi giáo dục kỷ năng sống vào dạy học bài 9 - GDQP, AN-K11 ....................................................................................................... 10 2.1. Quy trình áp dụng trò chơi ............................................................... 10 2.2. Áp dụng trò chơi đoán ý đồng đội (Hình 1) ..................................... 11 2.3. Áp dụng trò chơi truyền tin (Hình 2) ............................................... 12 2.4. Áp dụng trò chơi truyền tin vẽ tranh (Hình 3) ................................. 14
3. Kế hoạch bài dạy ..................................................................................... 15 III. Thực nghiệm sư phạm về việc vận dụng một số trò chơi giáo dục kỷ năng sống vào dạy học bài 9: Nhìn, nghe, phát hiện địch, chỉ mục tiêu, truyền tin liên lạc, báo cáo .......................................................................................................... 24 1. Mục đích thực nghiệm............................................................................. 24 2. Đối tượng thực nghiệm ........................................................................... 24 3. Phương pháp thực nghiệm ...................................................................... 25 3.1. Chọn lớp thực nghiệm ...................................................................... 25 3.2. Phương pháp tiến hành. .................................................................... 25 4. Kết quả thực nghiệm ............................................................................... 25 4.1. Hiệu quả và khả năng ứng dụng ....................................................... 25 4.2. Kết quả đạt được .............................................................................. 25 5. Bài học kinh nghiệm rút ra từ quá trình thực nghiệm ............................. 26 6. Khảo sát sự cấp thiết và tính khả thi của giải pháp đề xuất .................... 27 6.1. Mục đích khảo sát ............................................................................ 27 6.2. Nội dung và phương pháp khảo sát.................................................. 27 6.3. Đối tượng khảo sát ........................................................................... 28 6.4. Kết quả khảo sát về sự cấp thiết và tính khả thi của các nội dung đã đề xuất ..................................................................................................... 28 PHẦN III: KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ .......................................................... 29 1. Kết luận sau khi thực nghiệm sư phạm .................................................. 29 2. Một số kết quả đạt được ......................................................................... 29 3. Một số đề xuất ........................................................................................ 29 3.1. Đối với nhà trường ........................................................................... 29 3.2. Đối với giáo viên và học sinh .......................................................... 30
DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT TT Viết tắt Viết đầy đủ 1 GDQP-AN Giáo dục quốc phòng và An ninh 2 THPT Trung học phổ thông 3 GV Giáo viên 4 HS Học sinh 5 SGK Sách giáo khoa 6 K11 Khối 11 7 TB Trung bình 8 GDTC Giáo dục thể chất
PHẦN I: ĐẶT VẤN ĐỀ 1. Lý do chọn đề tài Mục tiêu chung của giáo dục phổ thông là nhằm phát triển toàn diện con người Việt Nam có đạo đức, tri thức, văn hóa, sức khỏe, thẩm mỹ và nghề nghiệp; có phẩm chất, năng lực và ý thức công dân; có lòng yêu nước, tinh thần dân tộc, trung thành với lý tưởng độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội; phát huy tiềm năng, khả năng sáng tạo của mỗi cá nhân; nâng cao dân trí, phát triển nguồn nhân lực, bồi dưỡng nhân tài, đáp ứng yêu cầu của sự nghiệp xây dựng, bảo vệ Tổ quốc và hội nhập quốc tế. Giáo dục trung học phổ thông nhằm trang bị kiến thức công dân; bảo đảm cho học sinh củng cố, phát triển kết quả của giáo dục trung học cơ sở, hoàn thiện học vấn phổ thông và có hiểu biết thông thường về kỹ thuật, hướng nghiệp; có điều kiện phát huy năng lực cá nhân để lựa chọn hướng phát triển, tiếp tục học chương trình giáo dục đại học, giáo dục nghề nghiệp hoặc tham gia lao động, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Trong chương trình giáo dục phổ thông mới, môn học Giáo dục Quốc phòng và An ninh là một trong những môn học bắt buộc đối với học sinh THPT, giữ vai trò chủ chốt trong việc giáo dục ý thức, trách nhiệm của công dân đối với việc thựchiện nhiệm vụ xây dựng nền quốc phòng toàn dân, an ninh nhân dân vững mạnh, giúp học sinh phát triển các phẩm chất: Yêu nước, nhân ái, trung thực, trách nhiệm; giáo dục tình yêu quê hương đất nước, tinh thần nhân ái, nhân văn, ý thức trách nhiệm của công dân trong công cuộc xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, bảo đảm an ninh, an toàn và trật tự xã hội, sẵn sàng bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa. Góp phần phát triển ở học sinh các năng lực chung; năng lực tự chủ, tự học; năng lực hợp tác; năng lực giải quyết vấn đề sáng tạo thông qua các năng lực chuyên biệt như: năng lực nhận thức về các vấn đề quốc phòng, an ninh; năng lực vận dụng các kiến thức, kĩ năng đã học vào cuộc sống… Chương trình Giáo dục quốc phòng và an ninh 11 được biên soạn với mục đích cụ thể hoá chương trình môn học Giáo dục quốc phòng và an ninh cấp Trung học phổ thông theo Thông tư số 46/2020 của Bộ Giáo dục và Đào tạo. Nội dung sách đảm bảo tính kế thừa và hiện đại, đổi mới các hoạt động học tập nhằm phát triển phẩm chất, năng lực học sinh. Việc đổi mới Giáo dục phổ thông hiện nay cũng tạo ra nhiều cơ hội để giáo viên nâng cao chất lượng dạy học bộ môn, trong đó có môn Giáo dục quốc phòng, an ninh - môn học có vai trò đặc biệt quan trọng trong hệ thống giáo dục nhưng nhiều quan điểm còn cho đây là môn học phụ, khô khan, máy móc, giáo điều. Theo tôi một phần là do cách dạy học truyền thống nặng về truyền thụ kiến thực một chiều. 1
Muốn nâng cao chất lượng dạy học bộ môn, trước hết người giáo viên phải tạo hứng thú, khơi gợi được đam mê học tập cho học sinh một cách tự giác. Và việc vận dụng một số trò chơi trong giáo dục kỷ năng sống vào nội dung bài học môn học GDQP-AN, đặc biệt vận dụng vào bài 9: Nhìn, nghe, phát hiện địch, chỉ mục tiêu, truyền tin liên lạc, báo cáo vừa tạo hứng thú học tập, đồng thời giúp phát triển phẩm chất, năng lực cho học sinh. Từ những lý do nêu trên, chúng tôi đã chọn đề tài: “Vận dụng một số trò chơi giáo dục kỷ năng sống vào dạy học bài 9: Nhìn, nghe, phát hiện địch, chỉ mục tiêu, truyền tin liên lạc, báo cáo” 2. Mục tiêu nghiên cứu Nâng cao nhận thức về vai trò của phương pháp vận dụng các trò chơi giáo dục kỷ năng sống vào thực tiển dạy học môn GDQP-AN. Từ đó, xác định việc vận dụng trò chơi giáo dục kỷ năng sống phù hợp với nội dung huấn luyện để đạt hiệu quả cao và đồng thời góp phần đổi mới phương pháp dạy học, tiếp cận nhanh với việc thực hiện chương trình giáo dục phổ thông 2018. 3. Đối tượng nghiên cứu - Khách thể là học sinh khối 11 trường THPT Phan Đăng Lưu - Chủ thể là nghiên cứu việc vận dụng trò chơi giáo dục kỷ năng sống vào dạy học bài 9: Nhìn, nghe, phát hiện địch, chỉ mục tiêu, truyền tin liên lạc, báo cáo 4. Nhiệm vụ và phạm vi nghiên cứu 4.1. Nhiệm vụ nghiên cứu. - Nghiên cứu cơ sở lý luận và thực trạng liên quan đến vấn đề. - Chỉ ra được vai trò, ý nghĩa của việc vận dụng trò chơi giáo dục kỷ năng sống vào dạy học nhằm phát triển phẩm chất, năng lực học sinh. - Nêu được quy trình vận dụng trò chơi giáo dục kỷ năng sống vào dạy học nhằm phát triển phẩm chất, năng lực học sinh. - Đưa ra được một số trò chơi vào nội dung huấn luyện bài 9 – GDQP,AN 11 để đạt hiệu quả cao. 4.2. Phạm vi nghiên cứu. - Về nội dung: Đề tài tập trung nghiên cứu, đề xuất giải pháp “Vận dụng trò chơi giáo dục kỷ năng sống vào dạy học bài 9 - GDQP,AN khối 11” - Về thời gian: Thực hiện đề tài trong năm học 2023 - 2024. 5. Phương pháp nghiên cứu. 5.1. Nhóm phương pháp nghiên cứu lí thuyết 2
- Phương pháp phân tích, tổng hợp: Chúng tôi sử dụng phương pháp này theo hướng thu thập, phân tích, tổng hợp các tài liệu có liên quan đến vấn đề vận dụng các một số trò chơi giáo dục kỷ năng sống và dạy học GDQP-AN. - Phương pháp phân loại, hệ thống hóa: Sau khi thu thập, tổng hợp các tài liệu, chúng tôi tiếp tục tiến hành phân loại, hệ thống các tài liệu theo các vấn đề cần nghiên cứu của đề tài. - Phương pháp phân tích tổng kết kinh nghiệm: Với những tài liệu chúng tôi thu thập được, chúng tôi tiến hành phân tích, rút ra những kinh nghiệm cho đề tài. 5.2. Nhóm phương pháp thực tiễn - Phương pháp quan sát khoa học: Chúng tôi tiến hành đến dự giờ, tham gia các hoạt học tập trên lớp - Phương pháp điều tra: Chúng tôi sử dụng phương pháp này theo hướng tiến hành phỏng vấn, lấy ý kiến của các giáo viên và học sinh về việc vận dụng một số trò chơi giáo dục kỷ năng sống vào dạy học GDQP-AN khối 11 - Phương pháp thực nghiệm: Sau khi nghiên cứu xong đề tài, chúng tôi tiến hành tổ chức thực nghiệm tại trường THPT Phan Đăng Lưu nhằm xác định tính khả thi của đề tài. 5.3. Nhóm phương pháp thống kê Chúng tôi sử dụng nhóm phương pháp này bằng cách sử dụng các công thức thống kê toán học tiến hành xử lí kết quả điều tra thực trạng của việc vận dụng một số trò chơi giáo dục kỷ năng sống vào dạy học GDQP-AN đối với học sinh khối 11. Sau đó, chúng tôi cũng sử dụng nhóm phương pháp này khi xử lí kết quả thực nghiệm của đề tài. 6. Đóng góp của đề tài 6.1. Tính mới của đề tài - Đề tài đề xuất việc vận dụng trò chơi giáo dục kỷ năng sống vào dạy học GDQP-AN cho học sinh THPT khối 11. - Đề tài được áp dụng tại đơn vị đã tạo được sự hào hướng học tập của học sinh và khích lệ được học sinh và giáo viên. Từ đó, nâng cao chất lượng dạy và học môn học GDQP-AN. - Đề xuất việc vận dụng rộng rãi trong các nhà trường, chia sẻ một số kinh nghiệm vận dụng trò chơi giáo dục kỷ năng sống trong dạy học. 6.2. Tính khoa học của đề tài - Đề tài đã phân tích những cơ sở lý luận và thực tiễn cụ thể, xác thực. Các giải pháp đề tài đưa ra có tính khoa học, khả thi cao. 3
- Đề tài vận dụng được vào quá trình dạy học và bồi dưỡng học sinh tham gia hội thao GDQP-AN các cấp. - Đề tài tiến hành thực nghiệm sư phạm bằng các phương pháp khoa học, số liệu thống kê khách quan, chính xác, trung thực. - Nội dung đề tài được trình bày, lý giải theo từng phần, chương, mục rõ ràng, mạch lạc. Các luận điểm, luận cứ nêu ra đều có cơ sở. 6.3. Tính khả thi khi ứng dụng thực tiển - Đề tài có giá trị thực tiễn cao, dễ dàng áp dụng vào quá trình dạy học. - Đề tài đã được áp dụng vào thực tiễn dạy học tại trường THPT Phan Đăng Lưu cho kết quả khả quan. - Đề tài có thể nhân rộng, dễ dàng sử dụng cho giáo viên và học sinh trong thực tiễn dạy học GDQP-AN. PHẦN II: NỘI DUNG I. Cơ sở lý luận và thực tiển của việc vận dung một số trò chơi giáo dục kỷ năng sống vào dạy học môn GDQP-AN 1. Cơ sở lý luận 1.1. Ý nghĩa của phương pháp trò chơi giáo dục kỷ năng sống Vấn đề tích cực hóa học tập của học sinh trong dạy học nói chung môn GDQP-AN nói riêng có tầm quan trọng đặc biệt, việc làm này có tác dụng thúc đẩy sự phát triển trí tuệ cho học sinh, kích thích tư duy của các em, phát huy tính năng động, nâng cao hứng thú học tập cho bộ môn. Trong số những biện pháp dạy học tích cực hóa, sử dụng trò chơi giáo dục kỷ năng sống vào bài học được xem là một trong những phương pháp dạy học hiệu quả, nhằm tạo ra quá trình tương tác, thu hút, động viên học sinh tham gia hợp tác để nâng cao tính tự giác tạo cơ hội cho các em thực hành vận dụng những kinh nghiệm, những tri thức đã học để góp phần nâng cao chất lượng dạy và học môn GDQP-AN. Kết quả thực nghiệm cho phép khẳng định việc sử dụng trò chơi giáo dục kỷ năng sống trong dạy học môn GDQP-AN giúp cho học sinh chủ động tham gia vào quá trình học tập, làm cho học sinh hứng thú với môn học và các em thực sự trở thành chủ thể của hoạt động học, kết quả học tập của các em dần được nâng cao đã chứng minh được tính đúng đắn của những giải pháp mà đề tài đặt ra. Qua quá trình áp dụng những trò chơi giáo dục kỷ năng sống vào các tiết dạy học GDQP-AN, chúng tôi nhận thấy rằng: Trò chơi giáo dục kỷ năng sống là một hoạt động bổ trợ cho việc dạy GDQP-AN. Hoạt động này thiên về chơi nên nó xoá đi sự nặng nề. Học sinh được tiếp nhận nhiều kiến thức, kỹ năng qua những hoạt động dễ dàng, gây hứng thú. Chính vì lẽ đó mà những học sinh đã được học qua những tiết dạy có áp dụng trò chơi giáo dục kỷ năng sống không chỉ có cơ hội 4
tìm hiểu, ôn tập kiến thức mà còn thể nghiệm hành vi, rèn luyện kỹ năng, sự tư duy, phản ứng nhanh. Các em được rèn khả năng quyết định lựa chọn các phương án đúng, cách giải quyết tình huống hợp lí. Đây là bài học thực tế trước khi học sinh rút ra kết luận, lý thuyết trừu tượng. Trò chơi giáo dục kỷ năng sống cũng là biện pháp tăng cường sự phấn đấu tích cực trong từng cá nhân hoặc trong nhóm học sinh. Tổ chức trò chơi theo nhóm còn giúp tăng cường hoạt động làm việc nhóm, từ đó phát triển kỹ năng giao tiếp cho học sinh. Như vậy việc áp dụng phương pháp tổ chức trò chơi giáo dục kỷ năng sống trong giảng dạy môn GDQP-AN, chúng tôi nhận thấy rằng: các em cảm thấy hứng thú khi đón nhận môn học và tiết học. Đó là kết quả mà chúng tôi không thể mong đợi hơn vẻ rất lo ngại mỗi khi đến tiết GDQP-AN. Bởi lẽ, từ sự thích thú, yêu mến môn học này đã giúp các em chăm chỉ học tập và kết quả học tập ngày càng tốt hơn. 1.2. Tác dụng của phương pháp án dụng trò chơi gáo dục kỷ năng sống vào môn học GDQP-AN Căn cứ vào mục tiêu trên cùng với việc dựa vào đặc điểm tâm sinh lý của lứa tuổi học sinh THPT: ham tìm hiểu, tiếp cận, thích cái mới lạ nhưng lại chóng chán. Do đó việc sử dụng các trò chơi giáo dục kỷ năng sống trong giờ học GDQP- AN là hết sức cần thiết và có ích. Trò chơi có tác dụng giúp học sinh: + Tăng cường khả năng chú ý nắm bắt nội dung bài học phát huy tính năng động của các em. + Nâng cao hứng thú cho người học, góp phần làm giảm mệt mỏi, căng thẳng trong học tập của học sinh. Phát triển tính độc lập, ham hiểu biết và khả năng suy luận. + Tăng cường khả năng thực hành, vận dụng các kiến thức đã học. + Tăng cường khả năng giao tiếp giữa giáo viên và học sinh, và giữa học sinh với nhau, giúp học sinh rèn luyện các khả năng ứng xử, giao tiếp. + Thu hút cả lớp theo dõi tham gia các hoạt động. 2. Cơ sở thực tiển 2.1. Thực trạng của việc vận dụng trò chơi giáo dục kỷ năng vào tiết học GDQP-AN Giáo viên tuy có ý thức đổi mới phương pháp dạy học nhưng nhìn chung vẫn còn chịu nhiều ảnh hưởng của phương pháp dạy học trước đây. Điều này gây tác động không nhỏ đến việc tiếp nhận tri thức một cách thụ động của học sinh. Học sinh như trở thành một cỗ máy tiếp nhận chứ không chủ động, sáng tạo. Trong khi việc dạy học môn GDQP-AN có hiệu quả lại đòi hỏi cao. Dạy học GDQP-AN không chỉ là truyền thụ kiến thức mà còn phải hay, phải lôi cuốn học sinh, làm cho học sinh thích thú, say mê học tập. Đây là môn học kết tinh nhiều giá trị văn hoá 5
của dân tộc cũng như của nhân loại, là môn học có ý nghĩa trong việc hình thành phát triển nhân cách cho học sinh và rèn luyện những kỹ năng cơ bản cần thiết cho các em. Trong những năm gần đây, tình hình học sinh trong nhà trường có sự biến đổi theo chiều hướng tiêu cực, với tình trạng học sinh chây lười trong việc học các môn, trong đó có môn học GDQP-AN. Tình trạng học sinh còn lười học môn GDQP-AN cũng có nguyên nhân từ giáo viên chưa gây được sự hứng thú trong các tiết dạy của mình. Chính vì lẽ đó, kết quả cuối cùng mà học sinh đạt được là chưa cao. Trước thực trạng đó, chúng tôi rất băn khoăn và trăn trở là làm sao cho học sinh của mình học tập tiến bộ hơn? Làm sao cho các em yêu thích môn học này hơn? Để giải quyết được điều này, chúng tôi đã phân tích, nghiên cứu và sáng tạo trong việc vận dụng một số trò chơi giáo dục kỷ năng sống vào dạy học, tạo cho tiết dạy GDQP-AN trở thành tiết học mà học sinh mong đợi. 2.2. Khảo sát, điều tra việc áp dụng trò chơi giáo dục kỷ năng vào tiết dạy Để nắm rõ hơn thực trạng của vấn đề mà đề tài tập trung nghiên cứu, chúng tôi đã tiến hành điều tra, khảo sát HS và GV ở một số trường THPT trên địa bàn. * Nội dung khảo sát Về phía GV: Nhận thức và thái độ đối với việc vận dụng một số trò chơi trong giáo dục kỷ năng sống vào nội dung bài học môn học GDQP-AN; thực tiễn việc vận dụng phương pháp, hình thức nêu trên vào thực tế dạy học môn GDQP- AN khối 11. Về phía HS: Mức độ hứng thú của HS trong việc vận dụng một số trò chơi trong giáo dục kỷ năng sống vào nội dung bài học môn học GDQP-AN, đặc biệt vận dụng vào bài 9: Nhìn, nghe, phát hiện địch, chỉ mục tiêu, truyền tin liên lạc, báo cáo, mức độ hứng thú được tham gia vào quá trình học tập khi áp dụng trò chơi vào tiết học. * Đối tượng, thời gian khảo sát: GV dạy môn GDQP-AN và HS ở một số trường THPT trên địa bàn huyện Yên Thành là: THPT Phan Đăng Lưu, THPT Yên Thành 2, THPT Nam Yên Thành. Việc khảo sát được tiến hành vào đầu năm học 2023 - 2024: Số GV được Số HS được TT Trường khảo sát khảo sát 1 THPT Phan Đăng Lưu 2 30 2 THPT Yên Thành 2 3 30 3 THPT Nam Yên Thành 3 20 6
* Phương pháp khảo sát: Phát phiếu điều tra khảo sát cho GV và HS. PHIẾU ĐIỀU TRA (DÀNH CHO GIÁO VIÊN) Để thực hiện thành công đề tài nghiên cứu: “Vận dụng một số trò chơi giáo dục kỷ năng sống vào dạy học bài 9: Nhìn, nghe, phát hiện địch, chỉ mục tiêu, truyền tin liên lạc, báo cáo” chúng tôi mong nhận được sự giúp đỡ của Thầy/Cô. Thông tin cá nhân của các thầy cô sẽ được giữ bí mật và nội dung khảo sát chỉ phục vụ mục đích nghiên cứu. Họ và tên giáo viên:……………………………………………….. Đơn vị công tác:…………………………………………………… Thầy (Cô) vui lòng cho biết ý kiến của mình về một số vấn đề sau bằng việc đánh dấu X vào ô trống trước câu trả lời phù hợp. Câu 1: Theo Thầy (cô), việc vận dụng một số trò chơi giáo dục kỷ năng sống vào dạy học môn GDQP-AN có cần thiết không? A. Có. B. Không. Câu 2: Việc vận dụng một số trò chơi giáo dục kỷ năng sống vào dạy học bài 9: Nhìn, nghe, phát hiện địch, chỉ mục tiêu, truyền tin liên lạc, báo cáo, vao dạy học môn GDQP-AN của Thầy (cô) là A. Chưa bao giờ. B. Đôi khi. C. Thường xuyên. Câu 3:Theo Thầy (cô), Khó khăn của giáo viên thường gặp khi vận dụng một số trò chơi giáo dục kỷ năng sống vào dạy học bài 9: Nhìn, nghe, phát hiện địch, chỉ mục tiêu, truyền tin liên lạc, báo cáo là (có thể chọn nhiều phương án) A. Lúng túng về phương pháp và quy trình thực hiện. B. Học sinh chưa đáp ứng nội dung công việc được giao. Ý kiến khác:……………………………………………………………... PHIẾU ĐIỀU TRA (DÀNH CHO HỌC SINH) Để thực hiện thành công đề tài nghiên cứu: “Vận dụng một số trò chơi giáo dục kỷ năng sống vào dạy học bài 9: Nhìn, nghe, phát hiện địch, chỉ mục tiêu, truyền tin liên lạc, báo cáo”, chúng tôi mong nhận được sự giúp đỡ của em. Thông tin cá nhân của em sẽ được giữ bí mật và nội dung khảo sát chỉ phục vụ mục đích nghiên cứu. Họ và tên học sinh:……………………………………………….. 7
Lớp:……………Trường:………………………………………… Em vui lòng cho biết ý kiến của mình về một số vấn đề sau bằng việc đánh dấu X vào ô trống trước câu trả lời phù hợp. Câu 1: Em có hứng thú với việc vận dụng một số trò chơi giáo dục kỷ năng sống vào dạy học bài 9: Nhìn, nghe, phát hiện địch, chỉ mục tiêu, truyền tin liên lạc, báo cáo không? A. Có. B. Không. Câu 2: Em có hứng thú tham gia thực hiện trò chơi giáo dục kỷ năng sống vào dạy học bài 9: Nhìn, nghe, phát hiện địch, chỉ mục tiêu, truyền tin liên lạc, báo cáo không? A. Có. B. Không. Câu 3: Việc vận dụng một số trò chơi giáo dục kỷ năng sống vào dạy học bài 9: Nhìn, nghe, phát hiện địch, chỉ mục tiêu, truyền tin liên lạc, báo cáo ở trường hiện nay như thế nào? A. Chưa thực hiện. B. Ít thực hiện. C. Thực hiện thường xuyên. * Kết quả khảo sát - Về phía GV: +100% GV được khảo sát đều cho rằng cần thiết vận dụng một số trò chơi giáo dục kỷ năng sống vào dạy học môn GDQP-AN. + 100% GV được khảo sát chưa bao giờ áp dụng trò chơi giáo dục kỷ năng sống vào dạy học bài 9: Nhìn, nghe, phát hiện địch, chỉ mục tiêu, truyền tin liên lạc, báo cáo. + Về khó khăn trong việc tổ chức vận dụng một số trò chơi giáo dục kỷ năng sống vào dạy học bài 9: Nhìn, nghe, phát hiện địch, chỉ mục tiêu, truyền tin liên lạc, báo cáo, phần lớn GV được hỏi đều nhất trí với những nội dung như: Lúng túng về phương pháp và quy trình thực hiện, học sinh chưa đáp ứng nội dung công việc được giao. - Về phía HS: + 90% HS (72/80) có hứng thú với việc vận dụng một số trò chơi giáo dục kỷ năng sống vào dạy học bài 9: Nhìn, nghe, phát hiện địch, chỉ mục tiêu, truyền tin liên lạc, báo cáo. + 95% HS (76/80) có hứng thú tham gia thực hiện trò chơi giáo dục kỷ năng sống vào dạy học bài 9: Nhìn, nghe, phát hiện địch, chỉ mục tiêu, truyền tin liên lạc, báo cáo. 8
+ 100% HS (80/80) cho biết việc vận dụng một số trò chơi giáo dục kỷ năng sống vào dạy học bài 9: Nhìn, nghe, phát hiện địch, chỉ mục tiêu, truyền tin liên lạc, báo cáo ở trường hiện nay là: Chưa thực hiện. Kết quả này cho thấy việc vận dụng một số trò chơi giáo dục kỷ năng sống vào dạy học bài 9: Nhìn, nghe, phát hiện địch, chỉ mục tiêu, truyền tin liên lạc, báo cáo, vào dạy học môn GDQP-AN ở trường THPT là hết sức cấp thiết. GV và HS hứng thú với phương pháp mới song vẫn có nhiều khó khăn, vướng mắc và do dự trong tổ chức thực hiện. Thực tiễn đó là cơ sở để chúng tôi xây dựng và triển khai đề tài. Việc chúng tôi thực hiện đề tài cũng nhằm góp phần chuẩn bị cho việc dạy học theo Chương trình Giáo dục phổ thông mới sẽ áp dụng trong vài năm tới. II. Áp dụng một số trò chơi giáo dục kỷ năng sống vào dạy học bài 9: Nhìn, nghe, phát hiện địch, chỉ mục tiêu, truyền tin liên lạc, báo cáo 1. Chuẩn bị của giáo viên và học sinh Từ thực trạng học tập môn GDQP-AN chưa đạt hiệu quả cao, chúng tôi đã tiến hành áp dụng tổ chức trò chơi giáo dục kỷ năng sống trong quá trình dạy học. Để trò chơi đạt hiệu quả cần có sự chuẩn bị của cả giáo viên và học sinh. 1.1. Giáo viên a. Chuẩn bị trước giờ học: + Giáo viên phải nghiên cứu kỹ tiết dạy để từ đó có định hướng lựa chọn các trò chơi giáo dục kỷ năng sống cho thích hợp. + Có những quy định rõ về hình thức, số người chơi, luật chơi.... + Thiết kế trò chơi + Dự kiến thời gian tổ chức trò chơi + Những lưu ý đối với học sinh khi chơi b. Quy trình thực hiện trên lớp Bước 1: Giáo viên giới thiệu tên, mục đích của trò chơi. Bước 2: Hướng dẫn chơi. Bước này bao gồm những việc làm sau: - Tổ chức người tham gia trò chơi: Số người tham gia, số đội tham gia (mấy đội chơi), quản trò, trọng tài. - Các dụng cụ dùng để chơi - Cách chơi: Từng việc làm cụ thể của người chơi hoặc đội chơi, thời gian chơi, những điều người chơi không được làm… - Cách xác nhận kết quả và cách tính điểm chơi, các giải của cuộc chơi (nếu có) 9
Bước 3: Thực hiện trò chơi Bước 4: Nhận xét sau cuộc chơi. Bước này bao gồm những việc làm sau: - Giáo viên hoặc trọng tài là HS nhận xét về thái độ tham gia trò chơi của từng cá nhân/ đội, những việc làm chưa tốt của các cá nhân/ đội để rút kinh nghiệm. - Trọng tài công bố kết quả chơi của từng cá nhân/ đội và trao phần thưởng cho cá nhân/ đội đoạt giải. - Một số học sinh nêu kiến thức, kỹ năng trong bài học mà trò chơi đã thể hiện. c. Một số điều cần lưu ý Sử dụng trò chơi giáo dục kỷ năng sống để khởi động, để củng cố hoặc thậm chí là hình thành kiến thức mới. Khi sử dụng phương pháp này, GV cần chú ý một số điểm sau: - Lựa chọn hoặc tự thiết kế trò chơi đảm bảo những yêu cầu: + Mục đích của trò chơi phải thể hiện mục tiêu của bài học hoặc một phần của bài học. + Hình thức chơi đa dạng giúp HS được thay đổi các hoạt động học tập trên lớp, giúp HS phối hợp các hoạt động trí tuệ với các hoạt động vận động. + Luật chơi đơn giản để HS dễ nhớ, dễ thực hiện. Cần đưa ra các cách chơi có nhiều HS tham gia để tăng cường kỹ năng học tập hợp tác. + Các dụng cụ chơi cần đơn giản, dễ làm hoặc dễ tìm kiếm tại chỗ - Chọn quản trò chơi có năng lực phù hợp với yêu cầu của trò chơi. - Tổ chức chơi vào thời gian thích hợp của bài học để vừa làm cho học sinh hứng thú học tập vừa hướng cho học sinh tiếp tục tập trung các nội dung khác của bài học một cách có hiệu quả. 1.2. Học sinh Học sinh nắm chắc thể lệ trò chơi do giáo viên đưa ra để tuân thủ thực hiện một cách nghiêm ngặt và đúng quy tắc. Nếu là trò chơi mang tính chất tập thể thì đòi hỏi mỗi thành viên phải có tinh thần trách nhiệm và ý thức cao khi tham gia chơi. 2. Áp dụng các trò chơi giáo dục kỷ năng sống vào dạy học bài 9 - GDQP, AN-K11 2.1. Quy trình áp dụng trò chơi Bước 1: Giáo viên giới thiệu tên trò chơi 10
Bước 2: Giáo viên lựa chọn đội chơi Bước 3: Giáo viên quy định thời gian, phổ biến luật chơi Bước 4: Tổ chức trò chơi Bước 5: Tổng kết trò chơi 2.2. Áp dụng trò chơi đoán ý đồng đội (Hình 1) a. Mục đích của trò chơi - Xây dựng tinh thần đoàn kết giữa các thành viên, giúp mọi người thấu hiểu lẫn nhau. - Phát huy khả năng tư duy, phán đoán, sáng tạo của cá nhân. - Nâng cao khả năng diễn đạt bằng ngôn ngữ hình thể. - Tạo không khí vui vẻ, náo nhiệt, mang lại nhiều tiếng cười. - Áp dụng vào rèn luyện tinh thần tập trung và có ý thức cảnh giác b. Chuẩn bị Giáo viên chuẩn bị cho mỗi đội chơi 10 từ khóa. Số lượng người chơi: Không giới hạn, chia lớp thành 4 đội với số thành viên bằng nhau. Không gian chơi: Trong nhà, ngoài trời đều được. c. Cách chơi Mỗi đội sẽ chọn 1 thành viên lên để nhận từ khóa và diễn tả lại cho đội mình. Khi quản trò đưa ra hiệu lệnh bắt đầu thì thành viên đó sẽ dùng lời nói kết hợp ngôn ngữ cơ thể để diễn đạt từ khóa đến cho đồng đội mình. Các thành viên khác sẽ quan sát để đưa ra đáp án. Khi đưa ra được đáp án đúng thì đội đó sẽ được tính điểm. Đội chơi có quyền bỏ qua từ khóa để đi đến từ khóa tiếp theo nhằm rút ngắn thời gian. Mỗi đội sẽ có 10 từ khóa, chơi trong một thời gian nhất định. Đội nào có nhiều đáp án chính xác và sớm nhất sẽ là đội chiến thắng. d. Luật chơi Thành viên nhận từ khóa chỉ được diễn tả bằng lời nói kết hợp ngôn ngữ cơ thể, không dùng từ đồng nghĩa hoặc từ có trong từ khóa để diễn tả nếu vi phạm thì câu trả lời của đồng đội không được tính điểm. 11
Hình 1: Trò chơi đoán ý đồng đội. 2.3. Áp dụng trò chơi truyền tin (Hình 2) a. Mục đích của trò chơi Áp dụng trò chơi truyền tin giúp rèn luyện khả năng ghi nhớ và kỹ năng phối hợp hành động của các chiến sĩ. b. Chuẩn bị + Không gian chơi Truyền tin là trò chơi vận động tại chỗ, tuy nhiên thường có số lượng người nhiều, vì vậy nên chọn không gian rộng rãi, thoáng mát, đủ chỗ cho tất cả người chơi. + Người chơi Trò chơi Truyền tin là một trò chơi tập thể, không giới hạn số lượng người chơi, tuy nhiên số lượng người chơi đảm bảo có thể chia thành các hàng, mỗi hàng có số lượng người bằng nhau để cùng nhau thi đấu. + Giáo viên Chuẩn bị từ khóa cho các đội chơi, từ khóa thường là các câu dài. c. Cách chơi 12
Chia lớp thành 4 đội chơi, xếp thành hàng dọc, tất cả quay lưng với người truyền tin, người truyền tin sẽ nhận từ khóa từ giáo viên sau gọi người thứ nhất quay lại nhận tin, người truyền tin bằng ngôn ngữ cơ thể và khẩu hình miệng, rồi lần lượt truyền tin cho nhau cho đến người cuối cùng, người cuối cùng nhận được tin thì viết từ khóa lên giấy A4. Đội nào nhận được tin, viết chính xác từ khóa nhiều hơn là đội thắng. d. Luật chơi Người truyền tin chỉ được sử dụng ngôn ngữ cơ thể và khẩu hình miệng để truyền tin nếu vi phạm thì sẽ mất điểm câu đó. Hình 2: Trò chơi truyền tin. 13
2.4. Áp dụng trò chơi truyền tin vẽ tranh (Hình 3) a. Mục đích của trò chơi Áp dụng trò chơi giúp rèn luyện khả năng ghi nhớ mục tiêu, bảo đảm bí mật và chỉ thị chính xác nhiệm vụ, lên kế hoạch chu toàn. b. Chuẩn bị Giấy và bút vẽ, các bức tranh để áp dụng trò chơi c. Cách chơi Chia lớp thành 4 đội chơi, mỗi đội cữ đại diện quan sát, ghi nhớ bức tranh giáo viên chuẩn bị, sau đó mô tả chi tiết bức tranh cho người thứ nhất của đội mình, sau đó người thứ nhất mô tả cho người tiếp theo, cứ như vậy đến hết, người cuối cùng tiếp nhận thông tin và vẽ lại bức tranh. Sau khi kết thúc đội nào có bố cục tranh giống nhất đội đó dành phần thắng. d. Luật chơi Người truyền tin dùng hành động và lời nói để mô tả bức tranh cho đồng đội, lần lượt người này truyền cho người kia cho đến người cuối cùng. 14
Hình 3: Trò chơi truyền tin vẽ tranh. 3. Kế hoạch bài dạy Ngày soạn: …/…./… Ngày dạy: …/…/…. Tiết 1 BÀI 9: NHÌN, NGHE, PHÁT HIỆN ĐỊCH, CHỈ MỤC TIÊU, TRUYỀN TIN LIÊN LẠC, BÁO CÁO (3 tiết) 15