Sáng kiến kinh nghiệm THPT: Vận dụng phương pháp trò chơi trong dạy học bộ môn GDCD cấp THPT
lượt xem 3
download
Mục đích nghiên cứu của đề tài nhằm tìm mọi phương pháp nâng cao chất lượng dạy học và giáo dục đạo đức – kĩ năng sống cho học sinh. Giáo dục học sinh phát triển toàn diện là mục tiêu hướng tới của tập thể sư phạm nhà trường.
Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!
Nội dung Text: Sáng kiến kinh nghiệm THPT: Vận dụng phương pháp trò chơi trong dạy học bộ môn GDCD cấp THPT
- SKKN: Vận dụng phương pháp “trò chơi” trong dạy học bộ môn GDCD cấp THPT. SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO AN GIANG CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM TRƯỜNG THPT TÂN CHÂU Độc lập - Tự do - Hạnh phúc Tân Châu, ngày 9 tháng 02 năm 2020 BÁO CÁO Kết quả thực hiện sáng kiến, cải tiến, giải pháp kỹ thuật, quản lý, tác nghiệp, ứng dụng tiến bộ kỹ thuật hoặc nghiên cứu khoa học sư phạm ứng dụng I- Sơ lược lý lịch tác giả: - Họ và tên: Huỳnh Văn Mậu Nam, nữ: Nam - Ngày tháng năm sinh: 20/12/1983 - Nơi thường trú: Khóm Long Thạnh “C”, P. Long Hưng, TX Tân Châu. - Đơn vị công tác: THPT Tân Châu - Chức vụ hiện nay: Giáo viên - Trình độ chuyên môn: Cử nhân sư phạm giáo dục chính trị. - Lĩnh vực công tác: Giảng dạy bộ môn GDCD. II.- Sơ lược đặc điểm tình hình đơn vị: 1. Tình hình đơn vị: * Thuận lợi: Trường THPT Tân Châu là trường học được Uỷ ban nhân dân tỉnh An Giang công nhận đạt chuẩn quốc gia , với quy mô 36 lớp và tổng số trên 1.500 học sinh. Cơ sở vật chất ngày càng được tăng cường và hoàn thiện phục vụ tốt cho công tác giáo dục. Đồng thời, trường được sự quan tâm sâu sát của Sở Giáo dục và Đào tạo An Giang, của lãnh đạo Đảng và chính quyền địa phương. Lãnh đạo nhà trường luôn tạo điều kiện để giáo viên được bồi dưỡng nâng cao tay nghề và trình độ chuyên môn, nghiệp vụ. Đội ngũ cán bộ - giáo viên, nhân viên nhà trường đoàn kết, có tinh thần tập thể, làm việc nhiệt tình và ý thức trách nhiệm cao. Tình đồng nghiệp gắn bó trên tinh thần: giáo viên lớn tuổi sẵn sàng truyền lại những kiến thức hay, kinh nghiệm giảng dạy hiệu quả, kĩ năng và phương pháp đứng lớp vững vàng, tự tin cho giáo viên trẻ; giáo viên trẻ thì hỗ trợ thầy cô của mình ứng dụng công nghệ thông tin vào giảng dạy, giúp cho tiết học sinh động và hấp dẫn hơn. GV: Huỳnh Văn Mậu – THPT Tân Châu Trang 1
- SKKN: Vận dụng phương pháp “trò chơi” trong dạy học bộ môn GDCD cấp THPT. Vì thế, chẳng những gắn kết được tình cảm đồng nghiệp trong đơn vị mà còn giúp nhau nâng cao chất lượng giảng dạy. Học sinh được tuyển chọn từ những học sinh giỏi với điểm đầu vào khá cao nên hầu hết các em rất chăm ngoan, lễ phép và có tinh thần hiếu học, có khả năng tự tìm tòi và nghiên cứu theo sự hướng dẫn của giáo viên. Các em thường xuyên đến thư viện để đọc sách và tìm tòi nghiên cứu. Bên cạnh đó, thư viện nhà trường cũng rất đa dạng về các loại đầu sách. Ngoài sách tham khảo còn có sách chuyên đề, tạp chí, sách nghiên cứu nâng cao… của tất cả bộ môn trong nhà trường. Ban đại diện cha mẹ học sinh luôn phối hợp tốt với nhà trường để thực hiện nhiệm vụ. Trường tạo được uy tín qua chất lượng giảng dạy nên nhận được sự tin tưởng, đồng tình và ủng hộ của các bậc phụ huynh học sinh. Đồng thời, cha mẹ học sinh cũng quan tâm khá sâu sát đến việc học tập của con em. Đó là những điều kiện thuận lợi của trường THPT Tân Châu. Chính những điều kiện thuận lợi đó đã giúp cho giáo viên có cơ hội để vận dụng tốt các phương pháp giảng dạy mới, nhằm giúp cho các tiết học bộ môn thu hút học sinh hơn. Qua đó, cũng giúp nâng cao chất lượng giảng dạy. Đặc biệt là đối bộ môn GDCD, để hấp dẫn học sinh, giáo viên càng cần đổi mới phương pháp giảng dạy, tạo điều kiện cho học sinh học tập ở nhà nhiều hơn. Mài mò, tìm tòi và tự nghiên cứu dưới sự hướng dẫn, hỗ trợ của giáo viên là cách giúp các em nắm vững, nắm chắc kiến thức. * Khó khăn: Bên cạnh những thuận lợi, trường THPT Tân Châu cũng gặp không ít khó khăn trong quá trình thực hiện nhiệm vụ giáo dục học sinh của mình. Nhiều học sinh cư trú trên địa bàn khá xa trường nên việc đi lại còn gặp nhiều khó khăn. Một số phụ huynh học sinh còn bận lo toan về kinh tế, ít dành thời gian quan tâm đến con cái và giao phó cho nhà trường trong việc giáo dục nhân cách của con em. Mặc dù cơ sở vật chất khá đầy đủ nhưng trường vẫn chưa xây dựng được đủ phòng bộ môn. Hiện nay, các bộ môn xã hội, cụ thể là môn GDCD vẫn chưa có phòng bộ môn riêng để lưu trữ và trưng bày tranh ảnh cho học sinh tham quan, cũng như chưa có nơi chất giữ những đạo cụ phục vụ cho học sinh diễn tiểu phẩm vào tháng bộ môn hay các hoạt động ngoại khóa. Học sinh cũng bị ảnh hưởng nhiều bởi mạng xã hội, nhiều em sẵn sàng bỏ ra hàng giờ đồng hồ chỉ để chơi game online, lướt facebook, zalo… Điều đó vừa làm các em mất thời gian, không ưu GV: Huỳnh Văn Mậu – THPT Tân Châu Trang 2
- SKKN: Vận dụng phương pháp “trò chơi” trong dạy học bộ môn GDCD cấp THPT. tiên thời gian cho việc học tập và cũng không thiết tha các hoạt động ngoại khóa, vừa ảnh hưởng sự hình thành nhân cách bởi những thói xấu và những mặt trái mà mạng xã hội mang lại. Đó cũng là những khó khăn mà trường THPT Tân Châu gặp phải trong quá trình thực thi nhiệm vụ, chức trách của mình. Và khó khăn chung đó cũng ảnh hưởng ít nhiều đến các hoạt động chuyên môn, trong đó có môn GDCD. Thấy được những mặt thuận lợi cũng như khó khăn để tập thể cán bộ - giáo viên trường THPT Tân Châu tìm mọi phương pháp nâng cao chất lượng dạy học và giáo dục đạo đức – kĩ năng sống cho học sinh. Giáo dục học sinh phát triển toàn diện là mục tiêu hướng tới của tập thể sư phạm nhà trường. - Tên sáng kiến: “Vận dụng phương pháp trò chơi trong dạy học bộ môn GDCD cấp THPT” - Lĩnh vực: GDCD III. Mục đích yêu cầu của đề tài, sáng kiến: 1. Thực trạng ban đầu trước khi áp dụng sáng kiến Trong thời gian qua một sự kiện giáo dục được giáo viên toàn ngành nói chung và giáo viên dạy GDCD nói riêng rất quan tâm đó là ngày Hội thảo Khoa học Quốc gia dạy và học ở trường phổ thông Việt Nam. Tại hội thảo khi bàn về việc tìm phương pháp đổi mới cho môn GDCD trong giai đoạn tới có viết: “Dạy học GDCD cần tập trung hình thành cho học sinh phương pháp học. Phương pháp dạy học phải tạo cho học sinh tính hiếu kỳ, tò mò và sự đam mê để họ tự đi tìm và lý giải. qua đó mà hình thành năng lực. Không nhồi nhét kiến thức, không bắt nhớ máy móc, cần biết quên cái cụ thể, chi tiết; chỉ nhớ cách làm, cách xử lý vấn đề… giúp học sinh tự học, tự khám phá, tự kích thích sáng tạo”. Trước yêu cầu đó đòi hỏi người giáo viên dạy GDCD không chỉ nỗ lực học tập để nâng cao trình độ chuyên môn mà còn phải cần nỗ lực trau dồi củng cố thường xuyên về kiến thức khoa học khác cũng như các phương pháp, hình thức dạy học hiện đại vào trong quá trình dạy học. Nếu thầy cô giáo giỏi chuyên môn và có tâm huyết với nghề, thì tất nhiên sẽ biết cách khơi gợi tạo ra sự hứng thú và cuốn hút học sinh hăng say học tập và thích phát biểu ý kiến trong lớp để xây dựng bài học. Năm học 2019- 2020 tôi được phân công giảng dạy ở 2 khối lớp 11 và 12, trong những giờ dạy của bản thân cũng như qua những lần dự giờ đồng nghiệp tôi nhận thấy một điều rằng hiện nay GV: Huỳnh Văn Mậu – THPT Tân Châu Trang 3
- SKKN: Vận dụng phương pháp “trò chơi” trong dạy học bộ môn GDCD cấp THPT. đang xuất hiện một thực trạng học sinh ngày càng thụ động không chịu phát biểu xây dự ng bài. Nhiều lần thầy cô giáo đặt câu hỏi, dù chỉ là những câu hỏi trong sách giáo khoa nhưng hỏi đi hỏi lại 2, 3 lượt nhưng các em vẫn ngồi im thin thít, và chính thầy cô là người phải trả lời câu hỏi do mình đặt ra, những tình huống như vậy thường gây tâm lí ức chế cho thầy cô rất nhiều, thậm chí chán nản, không tha thiết với công việc của mình. Phiếu thăm dò ý kiến học sinh Theo kết quả khảo sát học sinh 4 lớp (2 lớp 11, 2 lớp 12) mà tôi trực tiếp giảng dạy về việc em có hay phát biểu trong giờ học môn GDCD hay không, kết quả thu được như sau: Phát biểu Có phát biểu nhưng Không Số học sinh khảo sát nhiều không nhiều phát biểu Lớp 11B2, 11C2 12/80 (15%) 45/80 (56,25%) 23/80 (28,75%) Lớp 12A1, 12D4 9/87 (10,34%) 36/87 (41,38%) 42/87 (48,28%) Tổng số 21/167 ( 12,57%) 81/167 (48,50%) 65/167 (38,93%) GV: Huỳnh Văn Mậu – THPT Tân Châu Trang 4
- SKKN: Vận dụng phương pháp “trò chơi” trong dạy học bộ môn GDCD cấp THPT. 50 48,50% 38,93% 40 30 20 12,57% Khảo sát phát biểu trong giờ học GDCD. 10 0 Phát biểu Phát biểu Không nhiều không phát biểu nhiều Từ kết quả trên ta thấy tình trạng lớp học tương đối trầm, tỷ lệ phát biểu ít chiếm gần 50%, rồi đến tỷ lệ những học sinh chưa bao giờ phát biểu khá cao trên 38,93%, còn lại lượng học sinh hăng hái phát biểu không đáng kể chỉ trên 12,57%. Nguyên nhân gây nên hiện tượng học sinh thụ động trong giờ học GDCD bắt nguồn từ tâm lý chung của học sinh sợ bị chê cười khi phát biểu sai, chưa tự tin vào năng lực của mình, ngại ngùng, rụt rè khi đứng lên trả lời trước đám đông nhất là các bạn nữ; do các em lười học, không chịu, hoặc rất ít chuẩn bị bài trước ở nhà mà có thói quen đợi đến lớp chờ thầy cô giảng rồi chép vào vở; chưa hiểu rõ tác dụng của việc phát biểu xây dựng bài; do không khí các giờ GDCD trên lớp nhiều tiết còn tẻ nhạt, thiếu hấp dẫn... Nếu tình trạng lãnh đạm, thụ động, ít hoặc không phát biểu trong giờ học của học sinh phổ thông nói chung và giờ học GDCD nói riêng kéo dài thì không chỉ ảnh hưởng đến chất lượng dạy và học trong hiện tại mà còn có tác động tiêu cực sau này. Điều đó sẽ tạo ra những thế hệ người lao động, đội ngũ trí thức kém năng động luôn nhút nhát, e dè, sợ sệt khi phát biểu trước đám đông, thiếu bản lĩnh, tự tin trong giao tiếp, không dám nói lên sự thật, chống lại cái sai trái.. Những ai đã từng cắp sách đến trường và yêu quý môn GDCD đều nhận thấy những chức năng đặc thù của môn GDCD trong việc bồi đắp tâm hồn, hình thành nhân cách học sinh. Tâm hồn trở nên bớt chai sạn, thờ ơ, bàng quan trước những số phận, cảnh đời diễn ra xung quanh mình hàng ngày, trước thiên nhiên và tạo vật. Điều này càng quan trọng khi chúng ta đang sống trong guồng quay hối hả của cuộc sống hiện đại. Môn GDCD giúp các em bồi đắp lòng yêu nước, thái độ GV: Huỳnh Văn Mậu – THPT Tân Châu Trang 5
- SKKN: Vận dụng phương pháp “trò chơi” trong dạy học bộ môn GDCD cấp THPT. trân trọng truyền thống. Mặc dầu có vị trí, chức năng quan trọng đặc biệt như vậy nhưng hiện nay đang xuất hiện tình trạng nhiều học sinh không mấy hứng thú khi học môn học này . Cũng với 4 lớp trên với câu hỏi “Em có hứng thú khi đến giờ học môn GDCD hay không?”, kết quả thu được như sau: Số học sinh khảo sát Hứng thú với giờ học Không hứng thú với giờ học Lớp 11B2, 11C2 37/80 (46,25%) 43/80 (53,75%) Lớp 12A1, 12D4 32/87 (36,78%) 55/87 (63,22%) Tổng số 69/167 (41,32%) 98/167 (58,68%) 58,68% 60 50 41,32% 40 30 Khảo sát thái độ hứng của 20 HS trong giờ học GDCD. 10 0 Hứng thú Không hứng thú Kết quả trên cho thấy số học sinh yêu thích giờ học GDCD rất ít chưa đến một nửa còn lại hơn 50% là các em không thích giờ học GDCD điều đó cũng có nghĩa là các em không yêu thích môn GDCD điều này không chỉ gây bi quan đối với dư luận xã hội mà còn tác động tiêu cực đến người dạy. Nhiều thầy cô giáo dạy GDCD đã xuất hiện tâm lí chán nản, buông xuôi, không có động lực để trau dồi chuyên môn, tạo sức ỳ lớn trong tư duy đổi mới, cải tiến phương pháp giảng dạy. Nguyên nhân học sinh không hứng thú với giờ học GDCD do cơ sở vật chất, tài liệu minh hoạ, đồ dùng dạy học để phục vụ giảng dạy và bổ sung kiến thức cho học tập môn GDCD còn nghèo nàn, đơn điệu; Do kiến thức quá nhiều, quá nặng dẫn đến các em mệt mỏi, giảm hứng thú; do nhận thức không đầy đủ, lệch lạc, thực dụng của một số không nhỏ học sinh và cha mẹ học sinh hiện nay đối với vị trí, tầm quan trọng của môn GDCD đối với mỗi con người trong suốt cả cuộc GV: Huỳnh Văn Mậu – THPT Tân Châu Trang 6
- SKKN: Vận dụng phương pháp “trò chơi” trong dạy học bộ môn GDCD cấp THPT. đời; Do phương pháp dạy của một số thầy cô giáo chưa thu hút được học trò yêu thích đối với bộ môn của mình giảng dạy. Thực tế cho thấy phương pháp giảng dạy của một bộ phận giáo viên GDCD còn bộc lộ nhiều hạn chế, việc ứng dụng công nghệ thông tin vào trong giảng dạy môn GDCD chưa thực sự phổ biến và đi vào chiều sâu, bên cạnh đó trong mỗi tiết học vẫn còn tình trạng “đọc-chép” và “chiếu- chép” dẫn đến sự nhàm chán ở học sinh, nhiều giáo viên còn sa vào “độc thoại”, “độc diễn” trên bục giảng do bài dài nên giáo viên cố gắng làm sao để truyền đạt đủ, kịp kiến thức cho các em mà ngại tìm tòi đổi mới vận dụng phương pháp, hình thức dạy học mới như sử dụng các phương tiện dạy học, các biện pháp hỗ trợ như: thảo luận nhóm, nêu tình huống có vấn đề, sử dụng tư liệu, hình ảnh hay chiếu phim minh họa, vận dụng trò chơi vào tiết học lại càng hiếm hoi hơn. Hoặc có sử dụng trò chơi thì cũng ở mức gượng ép, miễn cưỡng dẫn đến một số giờ học GDCD trở nên đơn điệu, căng thẳng dẫn đến việc nhận thức của học sinh bị hạn chế. Tình trạng học sinh không hứng thú với giờ học GDCD nếu kéo dài không chỉ ảnh hưởng đến kết quả dạy và học mà sâu xa hơn dẫn đến sự khuyết hãm về tri thức khoa học của thế hệ trẻ được đào tạo trong nhà trường. Đây sẽ là một thiếu hụt không bù đắp nổi, làm yếu đi nguồn nhân lực của đất nước trong thực tế đào tạo nguồn nhân lực hiện nay. Trước tình hình đó thiết nghĩ để nâng cao chất lượng giảng dạy và học môn GDCD là do nhiều yếu tố quyết định, chi phối: chương trình, sách giáo khoa, giáo án, phương pháp giảng dạy của giáo viên, ý thức, thái độ học tập của học trò. Trong đó, đổi mới phương pháp dạy học đóng vai trò then chốt. Có thể khẳng định, đổi mới phương pháp giảng dạy đang trở thành yêu cầu cấp thiết hiện nay. Người giáo viên dạy GDCD cần khôi phục động lực học tập, khơi dậy niềm say mê của học sinh, phát huy tính năng động, gây hứng thú với học sinh bằng những giờ dạy thực sự hấp dẫn, lôi cuốn bởi lẽ như William Arthur Ward, một nhà giáo dục lỗi lạc của nước Mỹ đã từng nói “Ch ỉ nãi th«i lµ thÇy gi¸o xoµng. Gi¶ng gi¶i lµ thÇy gi¸o tèt. Minh ho¹ biÓu diÔn lµ thÇy gi¸o giái. G©y høng thó trong häc tËp lµ thÇy gi¸o vÜ ®¹i.” điều đó cho thấy việc gây hứng thú đối với học sinh trong giờ học vô cùng quan trọng. Vậy nên nếu như giờ học không có sự thu hút đối với các em thì chắc chắn tiết học sẽ trở nên nhàm chán, khô khan. “ Học mà chơi, chơi mà học” thì ai giáo viên nào cũng biết nhưng biết cách tổ chức các hoạt động giúp học sinh “học- chơi, chơi - học” thì không nhiều giáo viên làm được. GV: Huỳnh Văn Mậu – THPT Tân Châu Trang 7
- SKKN: Vận dụng phương pháp “trò chơi” trong dạy học bộ môn GDCD cấp THPT. 2. Sự cần thiết phải áp dụng sáng kiến 2.1.. Cơ sở lí luận. Trong Luật Giáo dục điều 24.2 đã ghi: “ Phương pháp giáo dục phổ thông phải phát huy tính tích cực, tự giác, chủ động, sáng tạo của học sinh phù hợp với đặc điểm của từng lớp học, môn học; bồi dưỡng phương pháp tự học, khả năng làm việc theo nhóm; rèn luyện kỹ năng vận dụng kiến thức vào thực tiễn; tác động đến tình cảm, đem lại niềm vui, hứng thú học tập cho học sinh.”. Có thể nói cốt lõi của đổi mới dạy và học là hướng tới hoạt động học tập chủ động, chống lại thói quen học tập thụ động của học sinh. Căn cứ vào mục tiêu trên cùng với việc dựa vào đặc điểm tâm sinh lý của lứa tuổi học sinh THPT: ham tìm hiểu, tiếp cận, thích cái mới lạ nhưng lại chóng chán. Do đó việc sử dụng các trò chơi học tập trong giờ học GDCD là hết sức cần thiết và có ích. Trò chơi có tác dụng giúp học sinh: + Tăng cường khả năng chú ý nắm bắt nội dung bài học phát huy tính năng động của các em. + Nâng cao hứng thú cho người học, góp phần làm giảm mệt mỏi, căng thẳng trong học tập của học sinh. Phát triển tính độc lập, ham hiểu biết và khả năng suy luận. + Tăng cường khả năng thực hành, vận dụng các kiến thức đã học. + Tăng cường khả năng giao tiếp giữa giáo viên và học sinh, và giữa học sinh với nhau, giúp học sinh rèn luyện các khả năng ứng xử, giao tiếp. + Thu hút cả lớp theo dõi tham gia các hoạt động. Khi chơi, các em tưởng tượng, suy ngẫm, thử nghiệm, lập luận để đạt kết quả mà không nghĩ là mình đang học. Kiến thức cung cấp trong giờ GDCD sẽ được giảm nhẹ, quá trình học tập diễn ra một cách tự nhiên hơn, hấp dẫn hơn. Trò chơi là phương tiện có ý nghĩa trong việc góp phần thực hiện đổi mới phương pháp dạy học, nhằm phát huy tính năng động, sáng tạo và gây hứng thú trong giờ học của học sinh. Ngoài ra thông qua hoạt động trò chơi còn giúp các em phát triển được nhiều phẩm chất đạo đức như tình đoàn kết, thân ái, lòng trung thực, tinh thần cộng đồng trách nhiệm. Do vậy quan điểm “Thông qua hoạt động vui chơi để tiến hành hoạt động học tập” là phù hợp với từng lứa tuổi, từng môn học đặc biệt là đối với môn GDCD. 2.2. Cơ sở thực tiễn. GV: Huỳnh Văn Mậu – THPT Tân Châu Trang 8
- SKKN: Vận dụng phương pháp “trò chơi” trong dạy học bộ môn GDCD cấp THPT. Đổi mới phương pháp dạy học luôn là nhiệm vụ trọng tâm của ngành giáo dục nhằm phát huy tối đa tính tích cực, chủ động và sáng tạo của học sinh. Một trong số những biện pháp để đạt được mục đích trên đó là sử dụng trò chơi. Trò chơi vừa là một hoạt động giải trí vừa là một phương pháp giáo dục: giáo dục bằng trò chơi - một phương pháp đã được nhiều nền giáo dục tiên tiến trên thế giới vận dụng. Lồng ghép trò chơi trong dạy và học môn GDCD, kết hợp với những phương pháp dạy học khác sẽ có ý nghĩa tích cực đối với yêu cầu đổi mới hiện nay. Đối với học sinh trung học phổ thông thì hoạt động vui chơi là nhu cầu không thể thiếu và nói giữ vai trò quan trọng đối với các em. Nếu giáo viên biết tổ chức cho học sinh chơi một cách hợp lí, khoa học trong giờ học sẽ mang lại hiệu quả giáo dục cao. Chính vì vậy việc vận dụng trò chơi trong giờ học môn GDCD ở cấp THPT sẽ làm thay đổi không khí căng thẳng trong các giờ học, tăng thêm hứng thú cho người học, học sinh sẽ chú ý hơn, chủ động hơn trong chuẩn bị, mạnh dạn hơn trong đề xuất ý kiến của mình, phát huy tư duy sáng tạo,… Hứng thú và chủ động trong học tập là sự khởi đầu tốt cho việc nắm bắt kiến thức, hình thành kĩ năng và phát triển nhân cách ở học sinh qua bộ môn GDCD. Qua nhiều năm dạy học, được giảng dạy hầu hết các lớp bậc THPT tôi luôn mong muốn làm thế nào để học sinh của mình năng động sáng tạo hơn, hứng thú trong học tập, giờ học bớt căng thẳng, bớt áp lực, làm sao để các em có cảm giác “mỗi ngày đến trường là một ngày vui”, để rồi thông qua mỗi giờ học GDCD các em được sống trong bầu không khí thoải mái để cảm nhận tình yêu chân thành, tình đoàn kết bạn bè và hạnh phúc tuông trào…qua đó hình thành các kĩ năng cần thiết trong cuộc sống. Thông qua thực tế giảng dạy, dự giờ học hỏi ở đồng nghiệp cộng với các đợt tập huấn chuyên môn bản thân tôi mạnh dạn áp dụng tổ chức một số trò chơi trong giờ dạy môn GDCD trong nhiều năm học và thấy không khí của mỗi tiết học sôi nổi hẳn lên đến giờ học các em không còn cảm thấy căng thẳng mà rất háo hức mong đợi, học sinh trong lớp hoạt động tích cực và đồng đều, các em mạnh dạn trình bày ý kiến, nêu thắc mắc,…từ đó các em tự chiếm lĩnh kiến thức và ghi nhớ một cách bền vững hơn do đó mà kết quả học tập cũng được nâng cao. Vì vậy, tôi chọn và nghiên cứu đề tài: “Vận dụng phương pháp trò chơi trong dạy học bộ môn GDCD cấp THPT”, rất mong nhận được sự góp ý chân thành của Ban giám hiệu, tổ chuyên môn để đề tài phát huy hiệu quả cao hơn. 3. Nội dung sáng kiến GV: Huỳnh Văn Mậu – THPT Tân Châu Trang 9
- SKKN: Vận dụng phương pháp “trò chơi” trong dạy học bộ môn GDCD cấp THPT. Trong quá trình nghiên cứu đề tài tôi đã sử dụng phương pháp điều tra khảo sát bằng phiếu hỏi nhằm thu thập thông tin về thực trạng học sinh thụ động và ít hứng thú với giờ học GDCD qua đó xác định nguyên nhân của thực trạng làm cơ sở cho việc xác lập các biện pháp nhằm nâng cao hiệu quả của việc dạy học bằng cách vận dụng phương pháp trò chơi trong dạy học môn GDCD ở trường THPT Tân Châu. Bên cạnh đó tôi còn sử dụng phương pháp quan sát nhằm thu thập các biểu hiện sinh động, khách quan về thái độ, hứng thú cũng như mức độ tham gia hoạt động trong giờ học của học sinh. Phương pháp thử nghiệm sư phạm: Tổ chức thực nghiệm nhằm mục đích kiểm tra kết quả của việc sử dụng phương pháp trò chơi trong dạy học môn GDCD theo quy trình được xác định trong đề tài. Ngoài ra tôi còn sử dụng một số phương pháp chứng minh, minh họa, so sánh... 3.1. CÁC BIỆN PHÁP ĐÃ TIẾN HÀNH ĐỂ GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ. Phương pháp và hình thức dạy học môn GDCD rất phong phú, đa dạng bao gồm các phương pháp hiện đại: hoạt động nhóm, đóng vai, đặt và giải quyết vấn đề, nghiên cứu trường hợp điển hình, trò chơi, dự án, động não... và các phương pháp truyền thống: thuyết trình, đàm thoại, kể chuyện…Mỗi phương pháp dạy học đều có mặt tích cực và hạn chế riêng, phù hợp với từng loại bài và đòi hỏi những điều kiện thực hiện riêng.Vì vậy, giáo viên không nên phủ định hoặc lạm dụng phương pháp nào. Điều quan trọng là căn cứ vào nội dung, tính chất của từng bài, căn cứ vào trình độ nhận thức của học sinh và năng lực, sở trường của giáo viên, căn cứ vào điều kiện, hoàn cảnh cụ thể của lớp, của trường mà lựa chọn và sử dụng phối hợp các phương pháp dạy học một cách hợp lý. Trong dạy học môn GDCD, có thể vận dụng phương pháp “Trò chơi” nhằm: Hình thành tri thức mới, hình thành kỹ năng, củng cố tri thức. 3.1.1. Biện pháp áp dụng trò chơi. *. Nguyên tắc áp dụng phương pháp trò chơi trong giờ dạy GDCD. Giáo viên cần chú ý mối quan hệ giữa trò chơi với hệ thống câu hỏi; vận dụng linh hoạt, hợp lí, đúng mức và đúng lúc để không xáo trộn nhiều không gian lớp học, nhanh chóng ổn định lớp học khi trò chơi kết thúc; trò chơi phải phù hợp với nội dung, mục tiêu cần đạt, không vận dụng cho tất cả các tiết học, đôi khi gây phản cảm, phản tác dụng; trò chơi bao giờ cũng kết thúc bằng thưởng cho người (đội) thắng hoặc xử phạt nhẹ nhàng cho vui (dí dỏm, tế nhị). *. Lồng ghép trò chơi vào các bài học môn GDCD: Do đặc thù của bộ môn, việc vận dụng lồng ghép trò chơi có những điểm khác nhau: GV: Huỳnh Văn Mậu – THPT Tân Châu Trang 10
- SKKN: Vận dụng phương pháp “trò chơi” trong dạy học bộ môn GDCD cấp THPT. 1.2.1. Phần Triết học: Chúng ta cần tập trung xây dựng trò chơi về quy luật tự nhiên, quy luật xã hội, các phương pháp luận hoặc những mẫu chuyện vui về triết học… 1.2.2. Phần đạo đức: Đặc thù phần này gần gũi với đời sống thường ngày của các em do đó chúng ta có thể dễ dàng thiết kế trò chơi liên quan đến các mối quan hệ hằng ngày… 1.2.3. Phần kinh tế: Đây là phần đòi hỏi chúng ta phải cập nhật kiến thức thường xuyên do đó chúng ta cũng cần xây dựng trò chơi phù hợp với tình hình phát triển kinh tế của đất nước. 1.2.4. Phần chủ nghĩa xã hội khoa học: Phần này liên quan nhiều đến các chủ trương, đường lối của Đảng, Nhà nước do đó đòi hỏi tính chính xác, khoa học của trò chơi phải cao. 1.2.5. Phần pháp luật: Đối với phần này chúng ta có thể xây dựng trò chơi liên quan đến các mẫu chuyện về pháp luật hoặc các tình huống ngắn… *. Lựa chọn thời gian vận dụng trò chơi. Khi áp dụng phương pháp trò chơi vào trong giờ học, giáo viên phải biết lựa chọn thời điểm nội dung bài cần áp dụng trò chơi cho thích hợp, cụ thể là: Sử dụng trò chơi vào đầu giờ học để kiểm tra bài cũ và giới thiệu bài mới: Cách vận dụng đó, vừa kiểm tra được kiến thức bài cũ để giải quyết trò chơi, đồng thời bước đầu nhận ra nội dung kiến thức bài học mà các em sắp được học. Bên cạnh đó, còn tạo tâm lý thoải mái, phấn khởi, học sinh hào hứng học tập hơn, giải tỏa tâm lý mệt mỏi, căng thẳng tinh thần do giờ học trước hoặc mệt mỏi do hoàn cảnh xung quanh gây ra. Sử dụng trò chơi nhằm hình thành tri thức mới: Trò chơi thường được tổ chức sau khi đã tìm hiểu hoạt động 1, từ những kiến thức thực tế qua hoạt động 1, vận dụng những kiến thức đó, giáo viên tổ chức trò chơi cho học sinh khám phá, phát hiện ra tri thức mới, tri thức đó nằm ngay trong nội dung bài học. Sử dụng trò chơi để hình thành kỹ năng: Xác định mục đích của việc tổ chức trò chơi nhằm hình thành kỹ năng cho các em, chúng ta tổ chức trò chơi trên cơ sở vận dụng những tri thức của bài vừa học. Từ đó, giúp học sinh hình thành được những kỹ năng lựa chọn, cách giải quyết khi gặp những tình huống trong cuộc sống cũng như một số kỹ năng quan trọng khi làm bài... Sử dụng trò chơi nhằm củng cố tri thức, hình thành thái độ: Khác với việc tổ chức trò chơi vào các thời điểm và mục đích khác nhau như trên, ở thời điểm tổ chức trò chơi để củng cố tri thức, hình thành thái độ có mục đích khác đó là: để học sinh thâu GV: Huỳnh Văn Mậu – THPT Tân Châu Trang 11
- SKKN: Vận dụng phương pháp “trò chơi” trong dạy học bộ môn GDCD cấp THPT. tóm được nội dung bài học, giúp khắc sâu, nhớ rõ hơn nội dung vừa học xong. Thời điểm tổ chức trò chơi với mục đích này thiết nghĩ vào cuối giờ học là hợp lý nhất. *. Lựa chọn nội dung tổ chức trò chơi. Nội dung phải vừa sức học, phải đảm bảo đủ thông tin kiến thức mà học sinh đã nắm được, không dễ quá và cũng không khó quá. Nội dung cần phù hợp với cuộc sống thực tế của học sinh, giúp các em dễ vận dụng vào thực tiễn. Nội dung trò chơi phải có tính khả thi, trò chơi đưa ra phải phù hợp với thực tế trường, lớp. *. Sử dụng phương tiện khi tổ chức trò chơi. Thực tế, qua các tiết dự giờ đồng nghiệp ở trường tôi, tôi thấy thường khi cho học sinh chơi trò chơi, đa số chỉ tổ chức “suông” mà thiếu sự chuẩn bị như: không hóa trang nhân vật, không đủ phiếu cá nhân, không có thẻ xanh, thẻ đỏ để phục vụ đánh giá, không có phần thưởng…Chính vì điều đó, mà mỗi lần tổ chức trò chơi là một lần thiếu hấp dẫn học sinh, dẫn đến sự đơn điệu và nhàm chán. Vì vậy để tổ chức trò chơi trong giờ học GDCD đòi hỏi giáo viên và học sinh phải chuẩn bị đầy đủ các phương tiện cần thiết. *. Chọn cách tổ chức trò chơi có hiệu quả. Trò chơi có thể tổ chức theo các bước sau: Bước phổ biến trò chơi: + Giáo viên giúp học sinh nắm vững trò chơi như: Tên trò chơi, nội dung, cách chơi, cách phân thắng bại… + Giáo viên chọn một số học sinh tham gia trò chơi, bảo đảm qua các giờ học, lần lượt học sinh được tham gia tất cả, đặc biệt chú ý những học sinh nhút nhát, ít phát biểu. Bước học sinh thực hiện trò chơi: + Các em thảo luận với nhau về việc thực hiện trò chơi. + Một nhóm học sinh thực hiện trò chơi trước lớp, cả lớp theo dõi. + Những em khác, nhóm khác có thể tiếp tục thực hiện trò chơi (đối với trò chơi sắm vai thì có cách giải quyết khác). Bước tổng kết, đánh giá: - Giáo viên hướng dẫn học sinh đánh giá việc thực hiện trò chơi: trò chơi có được thực hiện đúng quy tắc không, có phù hợp với nội dung bài học không, có thể rút ra bài học gì qua trò chơi này? Giáo viên nhận xét, đánh giá chung và tuyên bố nhóm (hay cá nhân) thắng cuộc (nếu có). - Giáo viên khen thưởng nhóm có kết quả tốt bằng cách: GV: Huỳnh Văn Mậu – THPT Tân Châu Trang 12
- SKKN: Vận dụng phương pháp “trò chơi” trong dạy học bộ môn GDCD cấp THPT. + Tặng một tràng pháo tay cùng với những lời động viên khen ngợi. + Ghi điểm các thành viên trong nhóm. + Trao thẻ đỏ cho nhóm thực hiện tốt, thẻ xanh cho nhóm chưa tốt. + Trao thưởng một hoặc hai gói quà cho đội thắng. Như vậy, với những biện pháp đã vận dụng vào từng thời điểm, mục đích, nội dung khác nhau thật sự phát huy tác dụng, giờ dạy học thực sự là giờ “vừa học, vừa chơi”, kết hợp được giữa “học và hành”, hấp dẫn học sinh và gây sự chú ý học hơn nhiều. 3.1.2. Sáng tạo một số trò chơi để vận dụng trong giảng dạy môn GDCD ở trường THPT Tân Châu. Việc sáng tạo và lựa chọn một số trò chơi để vận dụng vào giờ dạy học nhằm nâng cao hiệu quả giờ học môn GDCD ở trường THPT Tân Châu nói riêng và trong trường THPT nói chung là một vấn đề hết sức cần thiết. Trong quá trình dạy học tôi đã vận dụng thành công một số trò chơi sau: . Trò chơi sắm vai. W. Shakespeare đă từng nói: “Toàn thế giới là nhà hát. Trong nhà hát có đàn bà, đàn ông. Tất cả đều là diễn viên. Ở họ, đều có lối ra sân khấu và lối rời sân khấu của mình”. Quả vậy, trong xã hội mỗi cá nhân hay mỗi nhóm đều đảm nhận những vai trò nhất định. Điều này giống như vai diễn trên sân khấu. Cùng một lúc, mỗi cá nhân có thể đảm nhận nhiều vai khác nhau và các vai này thường xuyên thay đổi. Do vậy, thuật ngữ đóng vai hay còn gọi là sắm vai là một thuật ngữ được sử dụng rất phổ biến. Theo từ điển Tiếng Việt của Hoàng Phê: “Đóng vai là thể hiện nhân vật trong kịch bản lên sân khấu hay màn ảnh bằng cách hành động, nói năng như thật”. [19; tr 337]. Hiểu như vậy thì “sắm vai” là phương pháp học sinh thực hành,“ làm thử”, diễn thử một đoạn hội thoại nào đó hay đóng vai một nhân vật trong một đoạn trích, câu chuyện nào đó. Mục đích: Sắm vai nhằm giúp học sinh rèn luyện kỹ năng, nhận ra vấn đề, giúp buổi học sinh động, có kết quả hơn… Giúp chính học sinh đóng vai cảm nghiệm được tâm lý, thái độ, hành vi của đối tượng mình đóng vai, khắc sâu và hiểu nội dung hơn. Giúp học sinh tự nhận ra những thế mạnh, hạn chế của chính mình khi rơi vào tình huống của vai đã đóng. Cách tiến hành trò chơi: + Dựa vào nội dung từng bài học, giáo viên đưa ra tình huống là một đoạn hội thoại hay sắm vai theo nhân vật trong một đoạn trích, tiểu phẩm nào đó. Người sắm vai là những học sinh xung GV: Huỳnh Văn Mậu – THPT Tân Châu Trang 13
- SKKN: Vận dụng phương pháp “trò chơi” trong dạy học bộ môn GDCD cấp THPT. phong, tình nguyện. Giáo viên đến từng nơi để góp ý cho từng nhóm: như ngôn ngữ của nhân vật, cách thể hiện tâm trạng, cách hoá trang...sau đó cho các nhóm lên diễn. + Cả lớp và giáo viên nhận xét. + Tổng kết khen thưởng. Ví dụ khi dạy bài “Hàng hóa, thị trường, tiền tệ” Tiết 07- GDCD 11, thay vì cách dạy quen thuộc giáo viên cho học sinh tìm hiểu nội dung trước trong sách giáo khoa để từ đó giáo viên đặt câu hỏi tìm hiểu mở rộng nội dung bài, thì giờ đây giáo viên có thể cho các em đóng vai các nhân vật (Người mua và người bán) và diễn trước lớp. Giáo viên cho 4 học sinh xung phong đóng vai các nhân vật: Gồm có hai người bán hàng và hai người mua hàng mỗi nhân vật đọc thuộc lời thoại của mình và diễn trong 2 phút. Kết thúc giáo viên nhận xét cách diễn của mỗi học sinh, tuyên dương học sinh nhập vai tốt nhất và góp ý cho những bạn nhập vai chưa tốt sau đó yêu cầu cả lớp trả lời các câu hỏi: Nội dung của cuộc giao tiếp trên? Những câu họ nói với nhau có chọn lọc trau chuốt không? Thời gian, địa điểm diễn ra cuộc hội thoại trên? Ai nói? Ai nghe? Mục đích giao tiếp của mỗi người? Thái độ của mỗi người khi giao tiếp? Cả lớp sẽ rất dễ dàng trả lời các câu hỏi như thế khi xem xong đoạn kịch từ đó giáo viên dẫn dắt giới thiệu bài học. Như vậy, ta thấy chỉ mất khoảng 5 phút cho các em sắm vai các nhân vật trong giờ học nhưng thật sự đã đem lại hiệu quả rất cao, lớp học sôi nổi, học sinh dễ phát hiện ra kiến thức mà bài học muốn hướng tới và nó giúp các em hình dung được bài học một cách trực quan sinh động. Các em sẽ thấy giờ học GDCD không còn khô khan, căng thẳng mà ngược lại rất vui được chơi, được thể hiện mình do đó mà các em sẽ yêu quý môn học hơn. Với trò chơi này ta cũng có thể vận dụng vào các tiết học khác với yêu cầu là giáo viên phải dặn học sinh chuẩn bị trước ở nhà thậm chí là học thuộc lời thoại của nhân vật để không bị mất thời gian. GV: Huỳnh Văn Mậu – THPT Tân Châu Trang 14
- SKKN: Vận dụng phương pháp “trò chơi” trong dạy học bộ môn GDCD cấp THPT. Học sinh tham gia trò chơi “sắm vai” trong một giờ học GDCD. Trò chơi tiếp sức. Mục đích: Áp dụng trò chơi này nhằm huy động tính tích cực của tất cả học sinh trong lớp, em nào cũng phải động não và hoạt động kể cả học sinh yếu kém. Trò chơi này áp dụng khi giáo viên yêu cầu học sinh tìm những biểu hiện của một nội dung, khái niệm của một bài học nào đó các em có thể thảo luận, phát hiện và nêu ra những biểu hiện đó. Cách tiến hành trò chơi: + Chuẩn bị bảng phụ và phiếu học tập cá nhân. + Trên lớp giáo viên treo bảng phụ, chia nhóm và công bố luật chơi. + Tổng kết cuộc chơi, rút kinh nghiệm và khen thưởng. Ví dụ: Khi dạy bài 6 “Khuynh hướng phát triển của sự vật và hiện tượng” – GDCD 10. Khi dạy đến Phần 1 – Phủ định biện chứng và phủ định siêu hình; giáo viên áp dụng trò chơi này bằng cách chia lớp theo 4 nhóm, mỗi nhóm được phát một tập phiếu trắng và giấy viết ghi chú dán bảng, các em làm việc và ghi ra đâu là phủ định biện chứng (giấy viết ghi chú màu đỏ), đâu là phủ định siêu hình (giấy viết ghi chú màu vàng) rồi lần lượt từng em lên dán phiếu vào bảng phụ cho phù hợp 2 cột (giáo viên chia bảng phụ ra làm 2 cột một bên là Phủ định biện chứng, một bên là phủ định siêu hình) của nhóm mình. Trò chơi 3 phút, giáo viên tuyên bố kết thúc cuộc chơi, hướng dẫn học sinh nhận xét, góp ý. Giáo viên khen thưởng cho nhóm thắng cuộc bằng cách cộng điểm thực hành hoặc một tràng pháo tay. Với hình thức này giáo viên vừa ôn lại kiến thức cũ mà các em đã học ở cấp học dưới vừa hình thành được tri thức mớic ủa bài học một cách rất nhẹ nhàng. GV: Huỳnh Văn Mậu – THPT Tân Châu Trang 15
- SKKN: Vận dụng phương pháp “trò chơi” trong dạy học bộ môn GDCD cấp THPT. Hoặc khi dạy bài 14 “Công dân với sự nghiệp xây dựng và bảo vệ tổ quốc” – GDCD 10. Khi giáo viên dạy đến mục một – “Lòng yêu nước”. Giáo viên cũng có thể áp dụng trò chơi này vào phần tìm hiểu mở rộng kiến thức “ Giáo viên yêu cầu HS các nhóm thảo luận và ghi vào giấy ghi chú theo màu mà giáo viên mật định ( màu đỏ liệt kê những hành động thể hiện lòng yêu nước và màu vàng là những hành động cần lên án). Qua đó giáo viên có thể khắc sâu kiến thức cho HS và kết hợp giáo dục truyền thống yêu nước chống giặc ngoại xâm của dân tộc ta. Giáo viên cũng có thể liên tưởng thực tiễn và tuyên dương những việc của các em thể hiện lòng yêu nước của mình trong thời kì phát triển đất nước. Học sinh tham gia chơi trò chơi tiếp sức. Trò chơi “Trò chuyện cuối tuần”. Mục đích: Trò chơi này tập cho các em luôn tự tin, mạnh dạn khi trình bày một vấn đề trước đám đông. Qua trò chơi, các em tự rút bài học kinh nghiệm cho bản thân: như kĩ năng giao tiếp, ứng xử khi gặp những tình huống cụ thể trong cuộc sống. Nắm bắt bài học một cách cụ thể dễ dàng. Cách tiến hành trò chơi: + Chọn 1 học sinh dẫn chương trình. + Chọn 2-3 học sinh là khách mời để thực hiện trò chơi. Cả lớp và giáo viên là khán giả. + Kết thúc giáo viên tuyên dương các nhân vật thực hiện trò chơi và rút ra bài học kinh nghiệm. Ví dụ: Khi dạy bài 2 “Thực hiện pháp luật”- Tiết 5- GDCD12 đến mục 2 - Vi phạm pháp luật và trách nhiệm pháp lí giáo viên tổ chức trò chơi này là hợp lí nhất. Giáo viên chọn 1 học sinh làm người dẫn chương trình 3 học sinh còn lại là khách mời, mỗi vị khách mời sẽ trình bày một khía cạnh về đề tài đã cho. Các học sinh còn lại vai khán giả có thể đặt những câu hỏi để hỏi những vị GV: Huỳnh Văn Mậu – THPT Tân Châu Trang 16
- SKKN: Vận dụng phương pháp “trò chơi” trong dạy học bộ môn GDCD cấp THPT. khách mời bất cứ câu hỏi nào có nội dung xoay quanh bài học. Như vậy, đòi hỏi các vị khách mời phải biết sáng tạo, linh hoạt, nhanh nhạy trong xử lý tình huống khi người dẫn chương trình và khán giả hỏi. Qua thực tế cho thấy, những học sinh vai những vị khách mời rất thích mình được đóng vai những nhân vật trên, cho nên các em luôn thể hiện rõ bản lĩnh, phong cách chững chạc, tự tin của mình trước khán giả. Còn khán giả thì rất thích để tìm ra những câu hỏi hóc búa, hỏi những vị khách mời, xem có trả lời được không…Trò chơi diễn ra khoảng 10 phút, giáo viên tuyên bố kết thúc cuộc chơi và cho cả lớp nhận xét: cách trình bày vấn đề của mỗi bạn? các bạn trình bày theo trình tự như thế nào ? Ai được cả lớp khen nhiều, ủng hộ nhiều sẽ được nhận được món quà nhỏ của giáo viên thưởng. Qua trò chơi học sinh dễ tiếp thu kiến thức của bài học một cách trực quan sinh động. Khi trình bày một vấn đề thường theo các bước: Bắt đầu trình bày (Bước lên diễn đàn như thế nào? Chào chủ tọa và tự giới thiệu bằng lời lẽ, cử chỉ ra sao?). Trình bày nội dung chính (Bắt đầu nội dung thứ nhất thế nào? Làm thế nào để chuyển ý từ nội dung này sang nội dung khác? Cần điều chỉnh nội dụng, tư thế cách nói ra sao khi người nghe có phản ứng...) Và cuối cùng là kết thúc và cảm ơn (Tóm tắt và nhấn mạnh một số ý chính. Cảm ơn người nghe). Từ đó cho thấy học sinh động hẳn lên, học sinh đã nhận biết, thông hiểu và vận dụng kiến thức bài học vào thực tế trong một tình huống giả định Trò chơi nhìn hình đoán chữ. Mục đích giúp học sinh phát huy khả năng tư duy nhanh nhạy của minh, tạo không khí sôi nổi trong giờ học, tạo sự hứng thú và bớt căng thẳng ở học sinh. Trò chơi này có thể áp dụng khi tìm hiểu kiến thức mới của bài học hoặc áp dụng ở phần củng cố của bài học. Cách tiến hành trò chơi: Giáo viên chuẩn bị hình ảnh minh họa liên quan đến nội dung bài học có sử dụng trò chơi. Giáo viên chiếu hình lên máy chiếu hoặc treo hình lên bảng phụ và cho cả lớp đoán những hình ảnh ấy thể hiện nội dung gì? Cả lớp cùng chơi và học sinh nào trả lời được đúng và nhiều hình nhất sẽ được thưởng tràng pháo tay hoặc cộng thêm điểm. Giáo viên nhận xét rút ra nội dung bài học, tuyên dương những em trả lời tốt và nhắc nhở những em chưa thật sự tập trung. Ví dụ khi dạy bài 14 “Chính sách quốc phòng và an ninh” Tiết 31- GDCD11. Giáo viên sử dụng trò chơi để giới thiệu bài mới, giáo viên có thể áp dụng trò chơi này trong 2 phút. Giáo viên treo hình ảnh lên bảng phụ và hỏi cả lớp hãy cho biết những người trong tranh đang muốn nói gì hoặc đang ở trong tâm trạng nào? Cả lớp cùng chơi và ai xung phong trả lời nhanh và đúng nhất người đó sẽ thắng cuộc được giáo viên tuyên dương trước lớp hoặc nhận phần quà nhỏ là một cuốn GV: Huỳnh Văn Mậu – THPT Tân Châu Trang 17
- SKKN: Vận dụng phương pháp “trò chơi” trong dạy học bộ môn GDCD cấp THPT. tập như vậy em nào cũng háo hức muốn được trả lời câu hỏi. Thông qua trò chơi giáo viên nhận xét và giới thiệu khái quát bài mới.. Hình ảnh minh họa. T U Â N T R A ( Khi chơi những chữ chú thích trên hình là do học sinh phát hiện) Hình ảnh minh hoạ. A N N I N H (Khi chơi những chữ chú thích trên hình là do học sinh phát hiện) Trò chơi ô chữ bí mật. Hình thức: Trò chơi ô chữ trong dạy học có nhiều dạng khác nhau, có thể là giải những ô chữ hàng ngang rồi tìm từ khóa trong ô chữ hàng dọc, có thể là ô chữ dưới dạng sơ đồ …Mỗi ô chữ có lời gợi ý và nội dung ô chữ có liên quan trực tiếp đến bài học. GV: Huỳnh Văn Mậu – THPT Tân Châu Trang 18
- SKKN: Vận dụng phương pháp “trò chơi” trong dạy học bộ môn GDCD cấp THPT. Mục đích: Giới thiệu vào bài mới hoặc củng cố khắc sâu kiến thức của bài học. Phát huy tư duy nhanh nhạy, sáng tạo của học sinh. Cách chơi: Giáo viên giới thiệu qua ô chữ gồm có bao nhiêu hàng ngang, hàng dọc từ chìa khoá nằm ở hàng nào sau đó giáo viên lần lượt đọc từng câu hỏi gợi ý để học sinh xung phong giải ô chữ. Nếu bạn nào trả lời đúng thì ghi dòng chữ đó vào ô chữ và sẽ được cộng điểm hoặc tuyên dương còn nếu trả lời sai thì sẽ nhường cơ hội cho các bạn còn lại. Ai tìm ra được ô từ khóa chính xác và nhanh nhất sẽ là người chiến thắng. Với trò chơi này chúng ta có thể áp dụng cho tất cả các bài học đặc biệt là áp dụng chơi vào đầu giờ để giới thiệu bài mới nhằm gây hứng thú với học sinh hoặc lúc củng cố để các em khắc sâu nội dung bài học. Hình ảnh minh họa – khi dạy bài 14 GDCD11 – Chính sách quốc phòng và an ninh. Trò chơi ghép hình đúng. Trò chơi xếp hình đúng có thể là xếp các mảnh ghép khác nhau thành một hình hoàn chỉnh, có thể là xếp các hình với những mảnh ghép ghi nội dung có chung đặc điểm vào một nhóm, một thể loại. Để tổ chức trò chơi này, giáo viên cần có sự chuẩn bị sẵn các mảnh ghép. Những mảnh ghép đó có thể là hình ảnh, có thể là chữ viết thể hiện nội dung. Mục đích: Rèn luyện sự nhanh nhẹn, khéo léo giúp học sinh nhớ lại nội dung bài học một cách lôgic. GV: Huỳnh Văn Mậu – THPT Tân Châu Trang 19
- SKKN: Vận dụng phương pháp “trò chơi” trong dạy học bộ môn GDCD cấp THPT. Cách chơi: Giáo viên treo một số hình ảnh và một số mảnh ghép ghi nội dung liên quan đến bài học lên bảng. Tuỳ vào mục đích bài học mà giáo viên cho học sinh xung phong lên xếp những mảnh ghép thành một hình hoàn chỉnh hoặc xếp những mảnh ghép có ghi nội dung tương ứng với một hình ảnh nào đó theo yêu cầu của giáo viên, đội nào xếp các mảnh ghép đúng hoàn thành trong thời gian ngắn hơn sẽ là đội chiến thắng. Trò chơi trả lời nhanh. Trò chơi này có thể tổ chức dưới dạng các gói câu hỏi. Mỗi gói câu hỏi đều liên quan đến kiến thức của các bài học trước. Mục đích: Giúp học sinh tích cực huy động trí nhớ, tư duy và khả năng phản ứng nhanh về các nội dung đã được học. Chuẩn bị: Giáo viên chuẩn bị các gói câu hỏi và đáp án cho các đội chơi, thẻ điểm … Cách chơi: Chia nhóm. Mỗi đội chọn cho mình một gói câu hỏi. Cử đại diện người để lên trả lời câu hỏi. Cuối cùng giáo viên tổng kết đội nào có nhiều câu trả lời đúng và số điểm cao nhất thì đó là đội chiến thắng. Như vậy, bằng cách vận dụng những trò chơi đó, tôi thấy bài giảng hấp dẫn và lôi cuốn học sinh, học sinh bị cuốn hút bởi những phương pháp mới được vận dụng linh hoạt, phù hợp với những bài giảng ở trường THPT. Bên cạnh các trò chơi đó, mỗi giáo viên có thể sáng tạo thêm nhiều trò chơi khác như: Tập làm phóng viên, trò chơi ghép đôi, trò chơi đố vui, trò chơi đấu giá…chủ yếu phải phù hợp bài học, phù hợp với thực tế học sinh, thực tế ở địa phương. IV. HIỆU QUẢ ĐẠT ĐƯỢC CỦA SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM. Qua việc tổ chức trò chơi học tập cho học sinh trong một số giờ học GDCD cấp THPT tôi thấy đã đạt được một số kết quả sau: * Đối với giáo viên: Không mất quá nhiều thời gian chuẩn bị, thời gian của tiết dạy mà giáo viên và học sinh vẫn đảm bảo được nội dung kiến thức của bài học. Tạo được tình huống có vấn đề rất sinh động và hấp dẫn để giáo viên khắc sâu kiến thức. Từ đó làm cho không khí lớp học sôi nổi, giảm sự đơn điệu, tăng hứng thú học tập cho học sinh nhờ đó đã nâng cao hiệu quả việc dạy và học đặc biệt với những em sức học yếu, chậm, nhút nhát. Thực hiện đổi mới phương pháp giáo dục một cách sáng tạo và hiệu quả. * Đối với học sinh: Giúp các em GV: Huỳnh Văn Mậu – THPT Tân Châu Trang 20
CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD
-
Sáng kiến kinh nghiệm THPT: Một số hình thức tổ chức hoạt động trải nghiệm sáng tạo trong đọc hiểu văn bản Chí Phèo (Nam Cao)
24 p | 142 | 11
-
Sáng kiến kinh nghiệm THPT: Vận dụng dạy học STEM trong bài Cacbon của chương trình Hóa học lớp 11 THPT
19 p | 141 | 10
-
Sáng kiến kinh nghiệm THPT: Rèn kỹ năng cảm thụ văn xuôi Việt Nam hiện đại trong chương trình Ngữ văn 12
27 p | 48 | 9
-
Sáng kiến kinh nghiệm THPT: Vận dụng cơ chế giảm phân để giải nhanh và chính xác bài tập đột biến nhiễm sắc thể
28 p | 38 | 8
-
Sáng kiến kinh nghiệm THPT: Vận dụng kiến thức văn học trong dạy học một số nội dung phần Công dân với đạo đức môn GDCD lớp 10 nhằm tạo hứng thú trong học tập cho học sinh tại trường THPT Thái Lão
43 p | 36 | 8
-
Sáng kiến kinh nghiệm THPT: Vận dụng dạy học STEM trong chương trình Hóa học hữu cơ 11
74 p | 51 | 7
-
Sáng kiến kinh nghiệm THPT: Một số giải pháp nâng cao chất lượng tổ chức hoạt động trải nghiệm sáng tạo môn Ngữ văn trong nhà trường THPT
100 p | 29 | 7
-
Sáng kiến kinh nghiệm THPT: Vận dụng mô hình học tập Blended Learning trong dạy học chủ đề 9 Tin học 11 tại Trường THPT Lê Lợi nhằm nâng cao hiệu quả học tập
16 p | 23 | 7
-
Sáng kiến kinh nghiệm THPT: Vận dụng toán tổ hợp xác suất trong việc giúp học sinh giải nhanh các bài tập di truyền phần sinh học phân tử và biến dị đột biến
17 p | 50 | 7
-
Sáng kiến kinh nghiệm THPT: Vận dụng lí thuyết chuẩn độ axit – bazơ trong giảng dạy Hóa học ở trường chuyên và phục vụ bồi dưỡng học sinh giỏi quốc gia, Quốc tế
143 p | 39 | 6
-
Sáng kiến kinh nghiệm THPT: Vận dụng kiến thức tích hợp để dạy kỹ năng đọc hiểu - Unit 9 - Preserving The Environment - Tiếng Anh 10 thí điểm
71 p | 63 | 6
-
Sáng kiến kinh nghiệm THPT: Các biện pháp nâng cao hiệu quả làm bài phần Đọc - hiểu trong đề thi tốt nghiệp môn Ngữ văn THPT
36 p | 26 | 6
-
Sáng kiến kinh nghiệm THPT: Vận dụng quan điểm tích hợp thông qua phương pháp dự án để dạy chủ đề Liên Bang Nga
77 p | 78 | 6
-
Sáng kiến kinh nghiệm THPT: Hướng dẫn học sinh lớp 12 ôn tập môn Lịch Sử theo định hướng 5 bước 1 vấn đề, đáp ứng yêu cầu mới của kỳ thi THPT Quốc gia
29 p | 36 | 5
-
Sáng kiến kinh nghiệm THPT: Vận dụng dạy học STEM phần hóa học phi kim lớp 11 nhằm phát triển năng lực và phẩm chất cho học sinh
71 p | 17 | 5
-
Sáng kiến kinh nghiệm THPT: Một số kinh nghiệm rèn kĩ năng viết đoạn văn nghị luận xã hội cho học sinh lớp 12 ở trường THPT Vĩnh Linh
20 p | 16 | 5
-
Sáng kiến kinh nghiệm THPT: Vận dụng định lý Thales để tìm lời giải cho các bài toán hình học tọa độ trong mặt phẳng
35 p | 29 | 3
-
Sáng kiến kinh nghiệm THPT: Vận dụng nguyên tắc tích hợp trong dạy làm văn dạng bài Nghị luận về một bài thơ, đoạn thơ; Nghị luận về một ý kiến bàn về văn học
29 p | 46 | 3
Chịu trách nhiệm nội dung:
Nguyễn Công Hà - Giám đốc Công ty TNHH TÀI LIỆU TRỰC TUYẾN VI NA
LIÊN HỆ
Địa chỉ: P402, 54A Nơ Trang Long, Phường 14, Q.Bình Thạnh, TP.HCM
Hotline: 093 303 0098
Email: support@tailieu.vn