Sáng kiến kinh nghiệm THPT: Xây dựng ứng dụng hỗ trợ học tập và luyện thi chứng chỉ MOS – EXCEL HTK MOS PRACTICE PRO

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:68

Thêm vào BST

Báo xấu

1
lượt xem 0
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Mục đích nghiên cứu sáng kiến "Xây dựng ứng dụng hỗ trợ học tập và luyện thi chứng chỉ MOS – EXCEL HTK MOS PRACTICE PRO" nhằm nghiên cứu tạo ra ứng dụng hỗ trợ cho giáo viên trong việc dạy học nhằm nâng cao chất lượng giảng dạy, hỗ trợ học sinh quá trình thực hành theo các chủ đề và ôn thi lấy chứng chỉ quốc tế Tin học văn phòng MOS một cách hiệu quả và đạt được kết quả thi tốt nhất.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Sáng kiến kinh nghiệm THPT: Xây dựng ứng dụng hỗ trợ học tập và luyện thi chứng chỉ MOS – EXCEL HTK MOS PRACTICE PRO

SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM ĐỀ TÀI: Xây dựng ứng dụng hỗ trợ học tập và luyện thi chứng chỉ MOS – EXCEL“HTK MOS PRACTICE PRO” LĨNH VỰC: TIN HỌC
SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO NGHỆAN TRƯỜNG THPT HUỲNH THÚC KHÁNG ------- 🖎🕮✍ ------- SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM ĐỀ TÀI: Xây dựng ứng dụng hỗ trợ học tập và luyện thi chứng chỉ MOS – EXCEL“ HTK MOS PRACTICE PRO” Nhóm tác giả: 1. Nguyễn Thị Mỹ Vinh – SĐT: 0915545769 Địa chỉ email: myvinhqhv@gmail.com 2. Nguyễn Thị Minh Hằng – SĐT: 0986081703 Địa chỉ email: mhhtk79@gmail.com 3. Phan Thị Lan Hương – SĐT: 0916675568 Địa chỉ email: lanhuongc3htk@gmail.com Tổ chuyên môn: Toán – Tin Trường THPT Huỳnh Thúc Kháng Năm học 2023 -2024
MỤC LỤC PHẦN I. ĐẶT VẤN ĐỀ ....................................................................................... 1 I. LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI ..................................................................................... 1 II. MỤC ĐÍCH NGHIÊN CỨU ............................................................................ 2 III. ĐỐI TƯỢNG VÀ PHẠM VI NGHIÊN CỨU ............................................... 2 IV. NHIỆM VỤ NGHIÊN CỨU ........................................................................... 2 V. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU .................................................................... 3 VI. TÍNH MỚI VÀ ĐÓNG GÓP CHÍNH CỦA ĐỀ TÀI..................................... 3 PHẦN II. NỘI DUNG ........................................................................................... 4 I. CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ CƠ SỞ THỰC TIỄN CỦA ĐỀ TÀI ............................ 4 1. CƠ SỞ LÍ LUẬN .............................................................................................. 4 1.1. Tầm quan trọng của chứng chỉ MOS ............................................................. 4 1.2. Các yêu cầu của bài thi MOS EXCEL ........................................................... 5 1.3. Ngôn ngữ lập trình VBA ................................................................................ 8 2. CƠ SỞ THỰC TIỄN ......................................................................................... 11 II. XÂY DỰNG ỨNG DỤNG HỖ TRỢ HỌC TẬP VÀ LUYỆN THI CHỨNG CHỈ MOS – EXCEL “HTK MOS PRACTIVE PRO” ................................................. 14 2.2. Phân tích và thiết kế ứng dụng ....................................................................... 11 2.3. Lập trình ứng dụng: ........................................................................................ 27 2.4. Kiểm thử ứng dụng......................................................................................... 35 2.5. Triển khai ứng dụng ....................................................................................... 36 2.6. Bảo trì và phát triển ứng dụng........................................................................ 37 2.7. Đánh giá ứng dụng ......................................................................................... 37 III: KHẢO SÁT SỰ CẤP THIẾT VÀ TÍNH KHẢ THI CỦA CÁC GIẢI PHÁP .........37 1. Mục đích khảo sát ............................................................................................. 37 2. Nội dung và phương pháp khảo sát ................................................................... 37 2.1. Nội dung khảo sát ........................................................................................... 37 1
2.2. Phương pháp khảo sát và thang đánh giá ....................................................... 37 2.3. Đối tượng khảo sát ......................................................................................... 38 2.4. Kết quả khảo sát về sự cấp thiết và tính khả thi của các giải pháp đã đề xuất ......................................................................................................................... 39 IV. THỰC NGHIỆM SƯ PHẠM.......................................................................... 41 1. Mục tiêu thực nghiệm sư phạm. ........................................................................ 41 2. Nội dung thực nghiệm sư phạm. ....................................................................... 41 3. Đối tượng thực nghiệm sư phạm. ...................................................................... 41 4. Kết quả thực nghiệm sư phạm........................................................................... 42 PHẦN III. KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ............................................................. 43 I. KẾT LUẬN ........................................................................................................ 43 1.1. Hiệu quả của đề tài ......................................................................................... 43 1.2. Khả năng áp dụng đề tài ................................................................................. 43 1.3. Hướng phát triển của đề tài ............................................................................ 43 II. KIẾN NGHỊ. ..................................................................................................... 44 TÀI LIỆU THAM KHẢO ..................................................................................... 45 2
PHẦN I. ĐẶT VẤN ĐỀ I. LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI Với sự phát triển nhanh chóng của công nghệ và chuyển đổi số hiện nay, kỹ năng sử dụng các ứng dụng Tin học văn phòng Microsoft Office trở nên càng ngày càng quan trọng. Đối với nhiều công việc, kỹ năng này là một yêu cầu cơ bản, không chỉ trong môi trường văn phòng mà còn trong nhiều lĩnh vực khác như giáo dục, tài chính và y tế... Một người có kỹ năng sử dụng các ứng dụng Tin học văn phòng tốt sẽ biểu đạt ý kiến một cách rõ ràng, chính xác và chuyên nghiệp thông qua các tài liệu và bài trình bày, đây cũng là một yếu tố chính để được tham gia tích cực và hiệu quả trong môi trường làm việc và học tập hiện đại. Một trong những cách để chứng minh năng lực sử dụng ứng dụng Tin học văn phòng là học và thi lấy chứng chỉ quốc tế MOS (Microsoft Office Specialist) được cấp bởi Microsoft. Khi sở hữu chứng chỉ MOS, người học đã thể hiện khả năng sử dụng thành thạo các tính năng và công cụ trong Microsoft Office. Điều này đảm bảo rằng họ không chỉ biết cách sử dụng những tính năng cơ bản mà còn có khả năng khai thác những khía cạnh phức tạp của các ứng dụng này. Quá trình học tập, ôn luyện và để thi đạt được chứng chỉ MOS đòi hỏi ở người học phải có sự tìm tòi, học hỏi qua giáo viên, qua các tài liệu, và các ứng dụng hỗ trợ học tập. Từ năm học 2022- 2023, trường THPT Huỳnh Thúc Kháng tuyển sinh thêm các lớp tiên tiến theo xu thế hội nhập Quốc tế với chương trình giáo dục tiên tiến. Nhận thức được tầm quan trọng của chứng chỉ MOS đối với học sinh trong thời đại ngày nay, nhà trường đã đưa MOS vào dạy tăng cường cho học sinh các lớp tiên tiến, nhằm trang bị cho học sinh kỹ năng sử dụng ứng dụng Tin học văn phòng, để các em tự tin hơn trong tương lai. Trong quá trình dạy và học MOS tại trường Huỳnh Thúc Kháng, chúng tôi có sử dụng nhiều phần mềm miễn phí giúp học sinh luyện thi qua các bộ câu hỏi, bộ đề mẫu,…nhưng mỗi ứng dụng đều có những hạn chế mà chúng tôi thấy chưa đáp ứng được một số yêu cầu trong quá trình giảng dạy, chưa hoàn toàn phù hợp với các đối tượng học sinh. Ví dụ như: - Có ứng dụng chỉ sử dụng bộ đề Tiếng Anh. - Có ứng dụng có tiếng Việt nhưng không có hướng dẫn, trợ giúp trong trường hợp học sinh không làm được bài. - Hầu hết các ứng dụng đều để ôn luyện tổng hợp với số lượng đề ít, không có đề ôn luyện theo từng chủ đề (từng thẻ như Home, Insert, Design…). Khi học theo chủ đề, cần có phần ôn luyện theo chủ đề để ghi nhớ và hiểu hơn về ý nghĩa của từng chủ đề đó thì việc học sẽ hiệu quả hơn. 1
- Và đặc biệt, các phần mềm miễn phí thì chưa thực hiện được việc chấm điểm cho các bài thực hành mà học sinh đã làm. Còn nếu sử dụng phần mềm luyện thi có bản quyền GMETRIX của Certiport thì học sinh phải mua tài khoản và khống chế số lần ôn tập. Với các lí do trên, chúng tôi đã xây dựng ứng dụng : “HTK MOS PRACTICE PRO” nhằm hỗ trợ học sinh học tập và ôn luyện các kỹ năng theo yêu cầu của bài thi MOS Excel, từ đó nâng cao hiệu quả của việc dạy và học để thi chứng chỉ MOS EXCEL. II. MỤC ĐÍCH NGHIÊN CỨU Nghiên cứu tạo ra ứng dụng hỗ trợ cho giáo viên trong việc dạy học nhằm nâng cao chất lượng giảng dạy, hỗ trợ học sinh quá trình thực hành theo các chủ đề và ôn thi lấy chứng chỉ quốc tế Tin học văn phòng MOS một cách hiệu quả và đạt được kết quả thi tốt nhất. III. ĐỐI TƯỢNG VÀ PHẠM VI NGHIÊN CỨU 1. Đối tượng nghiên cứu: Học sinh trường THPT Huỳnh Thúc Kháng – Vinh hệ tiên tiến, một số lớp hệ truyền thống đăng kí học và luyện thi chứng chỉ MOS và một số trường THPT đã triển khai học MOS trên địa bàn tỉnh Nghệ An. Nội dung chương trình học và mục tiêu bài thi MOS EXCEL do tổ chức giáo dục IIG Việt Nam cung cấp. 2. Phạm vi nghiên cứu Về nội dung: Tin học văn phòng Mos EXCEL Về không gian: Đề tài được nghiên cứu trong phạm vi trường THPT Huỳnh Thúc Kháng – Vinh – Nghệ An và trường THPT trên địa bàn Tỉnh Nghệ An có dạy chương trình MOS Về thời gian: Đề tài được nghiên cứu từ tháng 12/2022 và đưa vào thực nghiệm sư phạm từ tháng 09/2023. IV. NHIỆM VỤ NGHIÊN CỨU - Nghiên cứu về hình thức và nội dung của bài thi MOS, từ đó xây dựng bộ câu hỏi ôn luyện theo đúng yêu cầu của bài thi MOS, giúp người học làm quen và nâng cao kỹ năng làm bài. - Nghiên cứu việc xây dựng ứng dụng bằng ngôn ngữ VBA kết hợp với Microsoft Excel, với các chức năng: + Cung cấp đầy đủ chi tiết các bài học lý thuyết về EXCEL. + Cung cấp tài liệu về yêu cầu, lợi ích của bài thi MOS. 2
+ Cập nhật các trường Đại học sử dụng phương thức tuyển sinh ưu tiên có chứng chỉ MOS. + Cập nhật các trường thực hiện quy đổi chứng chỉ MOS để miễn học hoặc miễn thi cho học phần Tin học đại cương. + Cung cấp giao diện để hỗ trợ thực hành theo các Objective, là các bộ câu hỏi theo từng nhóm chức năng, được sử dụng phổ biến rộng rãi như một tài liệu chuẩn để học và luyện thi MOS EXCEL, do tổ chức giáo dục IIG Việt Nam cung cấp. Khi hiểu và thực hiện đươc hết các yêu cầu của bộ câu hỏi này, học sinh đã đảm bảo học hết nội dung cần đạt của bài thi MOS EXCEL. + Hướng dẫn, trợ giúp học sinh thực hiện các nhiệm vụ qua video hoặc văn bản. + Cung cấp thêm một số bộ đề để ôn luyện MOS EXCEL, có kiểm tra kết quả và chấm điểm tự động. V. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU - Phương pháp thu thập, xử lý thông tin, tài liệu. - Phương pháp tổng hợp, phân tích, so sánh. - Phương pháp đúc rút kinh nghiệm từ thực tế giảng dạy và học tập. - Phương pháp xử lý số liệu. VI. TÍNH MỚI VÀ ĐÓNG GÓP CHÍNH CỦA ĐỀ TÀI - Xây dựng được ứng dụng miễn phí, hỗ trợ giáo viên và học sinh trong quá trình dạy học và luyện thi lấy chứng chỉ Tin học văn phòng MOS EXCEL. - Là cẩm nang cho người học vì có tổng hợp các tài liệu liên quan: + Lợi ích của học và thi lấy chứng chỉ MOS. + Cập nhật thường xuyên thông tin các trường Đại học có quy đổi điểm chứng chỉ MOS để miễn học hoặc miễn thi môn Tin học đại cương; Các trường Đại học ưu tiên tuyển sinh học sinh có chứng chỉ MOS. Giúp học sinh có động lực học và có kênh tham khảo lựa chọn trường học. + Yêu cầu của bài thi MOS EXCEL: giúp học sinh bám sát các yêu cầu, chú trọng vào những kĩ năng của bài thi MOS. + Tổng hợp lí thuyết về Microsoft Excel để học sinh tham khảo khi cần. - Các bài tập thực hành theo từng chủ đề và các bộ đề ôn tập với số lượng nhiều. - Có chức năng tự động chấm điểm cho các bài thực hành sau khi học sinh kết thúc bài làm. - Có chức năng hướng dẫn, trợ giúp học sinh bằng văn bản hoặc video cho từng câu hỏi, từng nhiệm vụ mà học sinh còn băn khoăn hoặc không thực hiện được. 3
- Ứng dụng có dung lượng thấp, gọn nhẹ, không cần cài đặt, không cần kết nối Internet, không yêu cầu cao về cấu hình của máy tính nên có thể ứng dụng rộng rãi, phổ biến với các cá nhân, các trường học, các đơn vị đã và sẽ dạy chương trình Tin học văn phòng MOS EXCEL. - Khắc phục được một số hạn chế của các ứng dụng khác mà khi đưa vào sử dụng chưa phù hợp với từng đối tượng học sinh. Có thể coi đây là một thiết bị dạy học số cần thiết, hữu ích góp phần vào thực hiện tốt nhiệm vụ năm học 2023-2024, theo công văn hướng dẫn thực hiện nhiệm vụ năm học 2023- 2024 của sở GD Nghệ An : “…Các đơn vị tiếp tục xây dựng kho học liệu điện tử để phục vụ cho dạy học và KTĐG, đóng góp các bài giảng điện tử, ngân hàng đề thi thử và khảo sát chất lượng lớp 9 và lớp 12; tiếp tục xây dựng TBDH số; đẩy mạnh sử dụng các thiết bị, phần mềm hỗ trợ, khai thác kho học liệu điện tử để thiết kế và tổ chức bài giảng, bài KTĐG; xây dựng các bài học điện tử…”. PHẦN II. NỘI DUNG I. CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ CƠ SỞ THỰC TIỄN CỦA ĐỀ TÀI 1. CƠ SỞ LÍ LUẬN 1.1. Tầm quan trọng của chứng chỉ MOS Với việc hội nhập của đất nước ta trong thời kì phát triển, mọi vấn đề đều cần được củng cố nâng cao để đáp ứng yêu cầu khắt khe từ thế giới. Theo đà hội nhập, các kiến thức về Tin học cũng được chú trọng để nâng tầm kỹ năng của thế hệ trẻ. Chứng chỉ Tin học Văn phòng MOS xuất hiện như là một thước đo chuẩn xác mang tầm Quốc tế, chứng minh khả năng sử dụng bộ Microsoft Office của người sở hữu. * Là Chứng chỉ Tin học văn phòng Quốc tế - Microsoft Office Specialist (MOS) là bài thi đánh giá kỹ năng sử dụng phần mềm Tin học văn phòng Microsoft Office do chính Microsoft trực tiếp cấp chứng chỉ. - Đây chính là công cụ đánh giá chính xác nhất, xác nhận kỹ năng sử dụng phần mềm Tin học văn phòng Microsoft Office. Hiện chứng chỉ MOS đang được 150 quốc gia trên toàn thế giới sử dụng và tại Việt Nam rất nhiều các cơ sở đào tạo, tập đoàn, các ban ngành đưa vào làm tiêu chuẩn đánh giá. - Bài thi MOS được thực hiện trực tuyến, với hơn 25 ngôn ngữ trong đó có tiếng Việt. Sau khi hoàn thành bài thi đủ điểm quy định, bạn sẽ được cấp chứng chỉ MOS có giá trị Quốc tế, được công nhận ở nhiều quốc gia. * Hoàn thiện kiến thức văn phòng chuyên sâu 4
MOS là chứng chỉ tập trung chuyên sâu vào những kiến thức văn phòng quan trọng và thiết thực trong cuộc sống. Sở hữu mỗi chứng chỉ MOS chính là sở hữu khả năng thành thạo bộ phần mềm Microsoft Office một cách hoàn thiện nhất. MOS WORD bao gồm các kiến thức bắt buộc trong xử lý và định dạng chuyên nghiệp văn bản, tài liệu, báo cáo… MOS EXCEL là kỹ năng trình bày bảng tính và sử dụng các hàm tính toán. Còn MOS POWERPOINT đòi hỏi những kỹ năng tạo lập những bài trình chiếu ấn tượng và chuyên nghiệp, tăng sức thu hút cho bài thuyết trình. * Được ứng dụng rộng rãi trong đời sống Chứng chỉ Tin học văn phòng chuẩn Quốc tế MOS đem đến những kỹ năng chuyên nghiệp, ứng dụng cao trong đời sống, giúp nâng cao năng suất học tập và làm việc. Học sinh, sinh viên có thể thực hiện tốt các bài tập, đồ án đòi hỏi cao ở khả năng xử lý với bộ Microsoft Office. Trong khi đó, người đi làm nhanh chóng hoàn tất công việc tại doanh nghiệp với những văn bản, tài liệu, báo cáo, trình chiếu được thiết kế và định dạng chỉnh chu. Doanh nghiệp cũng quản lý thuận tiện danh sách nhân viên, khách hàng, và các dữ liệu quan trọng. * Có giá trị vô thời hạn Chứng chỉ MOS là chứng chỉ Tin học Văn phòng Quốc tế có giá trị vô thời hạn. Khác với những chứng chỉ khác vốn thường kéo dài trong vài năm, thời hạn của MOS là mãi mãi. Một khi đã sở hữu Chứng chỉ MOS, bạn không cần phải thi lại trong tương lai để chứng minh giá trị của nó. Độ uy tín và lâu dài của MOS chính là ưu điểm lớn của Chứng chỉ này. * Tăng cơ hội xét tuyển vào các trường Đại học, Học viện Hiện nay nhiều trường Đại học, Học viện đã và sẽ áp dụng phương thức tuyển sinh ưu tiên cho các thí sinh có chứng chỉ MOS như: Đại học Sư phạm Hà Nội, Đại học Lâm nghiệp, Học viện Nông nghiệp Việt Nam, Đại học Vinh… Như vậy, với chứng chỉ MOS trên tay, các em học sinh đã “tự cộng thêm điểm” cho mình khi nộp hồ sơ vào một số trường Đại học, Học viện uy tín trên cả nước. Bên cạnh đó, chứng chỉ MOS còn có thể sử dụng để miễn học, miễn thi hoặc chuyển điểm đối với môn học Tin học đại cương tại các trường Đại học, Học viện như: Đại học Kinh tế quốc dân, Đại học sư phạm Hà Nội, Đại học Tài nguyên và môi trường, Đại học Vinh… (Phụ lục 7) * Tăng cơ hội có được công việc tốt 5
Chứng chỉ MOS là chứng chỉ vô cùng hữu ích chứng minh năng lực sử dụng thành thạo Tin học văn phòng, giúp bạn có thêm điểm sáng trong CV ứng tuyển cũng như có cơ hội thăng tiến cao hơn trong sự nghiệp. * Tăng năng suất và hiệu quả công việc Nhân viên sở hữu chứng chỉ MOS có khả năng hoàn thành nhanh chóng và chính xác công việc cá nhân. Qua đó, làm tăng năng suất và hiệu quả công việc, tiết kiệm thời gian và tiền bạc cho doanh nghiệp Chứng chỉ MOS hoàn toàn đáp ứng được những tiêu chuẩn mới trong thời kỳ hội nhập của đất nước. Sử hữu chứng chỉ MOS sẽ khiến chúng ta tự tin hơn về khả năng sử dụng tin học văn phòng theo đúng chuẩn Quốc tế, đem lại nhiều ích lợi cho bản thân và doanh nghiệp 1.2. Các yêu cầu của bài thi MOS EXCEL Các kỹ năng yêu cầu trong Bài thi MOS EXCEL 2019 (Cũng như 2016 / 2013/ 365) sẽ gồm 05 phần chính và điểm số % mỗi phần như sau: - Manage worksheets and workbooks (10-15%) – Quản lý bảng tính và sổ tính. - Manage data cells and ranges (20-25%) – Quản lý dữ liệu ô và vùng. - Manage tables and table data (10-15%) – Quản lý bảng và bảng dữ liệu. - Perform operations by using formulas and functions (20-25%) – Thực hiện các thao tác bằng cách sử dụng công thức và hàm. - Manage charts (20-25%) – Quản lý biểu đồ. Chi tiết các kỹ năng yêu cầu thi MOS EXCEL: 1.2.1. Manage worksheets and workbooks – Quản lý bảng tính và sổ tính • Import data into workbooks – Nhập dữ liệu vào Sổ tính Nhập dữ liệu từ tệp tin .txt, nhập dữ liệu từ tệp tin .csv • Navigate within workbooks – Điều hướng bên trong sổ tính Tìm dữ liệu bên trong 1 sổ tính, điều hướng tới tên ô, vùng, hoặc các yếu tố số tính, chèn và loại bỏ các liên kết. • Format worksheets and workbooks – Định dạng bảng tính và sổ tính Chỉnh sửa thiết lập trang, điều chỉnh độ cao của hàng và độ rộng của cột, tùy chỉnh đầu trang và chân trang. • Customize options and views – Tùy chỉnh tùy chọn và chế độ xem nhìn Tùy chỉnh thanh công cụ quick access, hiển thị và chỉnh sửa nội dung sổ tính với các chế độ xem khác nhau, đóng băng các hàng và cột trong bảng tính, thay đổi chế độ cửa sổ, chỉnh sửa thuộc tính cơ bản của bảng tính, hiển thị công thức hàm. • Configure content for collaboration – Cấu hình nội dung hợp tác 6
Thiết lập vùng in, lưu số tính với nhiều phiên bản định dạng, cấu hình cài đặt in ấn, kiểm tra sổ tính tại một số vấn đề. 1.2.2. Manage data cells and ranges – Quản lý dữ liệu ô và vùng • Manipulate data in worksheets – Vận dụng dữ liệu và bảng tính Dán dữ liệu sử dụng nhiều tùy chọn đặc biệt, điền nhiều ô sử dụng Auto fill, chèn và xóa nhiều cột và nhiều hàng, chèn và xóa nhiều ô. • Format cells and ranges – Định dạng nhiều ô và vùng ô Trộn (gộp) và bỏ gộp nhiều ô, chỉnh sửa căn chỉnh ô, hướng trang, và thụt lề, định dạng nhiều ô sử dụng công cụ sao chép định dạng, ngắt dòng trong ô, áp dụng định dang số, áp dụng định dạng ô từ hộp thoại format cells, áp dụng kiểu của ô, xóa định dạng ô. • Define and reference named ranges – Định nghĩa và tham chiếu tên vùng Định nghĩa một vùng tên, tên một bảng. • Summarize data visually – Tổng hợp dữ liệu một cách trực quan Chèn sparkline, áp dụng các định dạng có điều kiện được thiết lập sẵn, loại bỏ định dạng có điều kiện. 1.2.3. Manage tables and table data – Quản lý bảng và bảng dữ liệu • Create and format tables – Tạo mới và định dạng Bảng Tạo mới bảng Excel từ vùng ô, áp dụng kiểu của bảng, chuyển đổi bảng sang vùng ô, chỉnh sửa bảng, thêm hoặc loại bỏ hàng và cột của bảng, tùy chọn cấu hình kiểu của bảng, chèn và cấu hình dòng tính tổng. • Filter and sort table data – Lọc và sắp xếp bảng dữ liệu Lọc bản ghi, sắp xếp bởi nhiều cột. 1.2.4. Perform operations by using formulas and functions – Thực hiện các thao tác bằng cách sử dụng công thức và hàm • Insert references – Chèn các tham chiếu Chèn tham chiếu tương đối, tuyệt đối và hỗn hợp, tham chiếu vùng tên và tên của bảng trong công thức. • Calculate and transform datas – Tính toán và biển đổi dữ liệu Thực hiên các phép tính bằng cách sử dụng Hàm AVERAGE(), MAX(), MIN(), và SUM(), đếm các ô bằng cách sử dụng hàm COUNT(), COUNTA(), và COUNTBANK(), thực hiện các phép tính bằng cách sử dụng hàm IF(). • Format and modify text – Định dạng và chỉnh sửa văn bản 7
Định dạng văn bản bằng cách sử dụng các hàm: RIGHT(), LEFT(), MID(), định dạng văn bản bằng cách sử dụng hàm UPPER(), LOWER() và LEN(), định dạng văn bản bằng cách sử dụng hàm CONCAT() và TEXTJOIN(). 1.2.5. Manage charts – Quản lý biểu đồ • Create charts – Tạo biểu đồ Tạo biểu đồ, tạo bảng tính biểu đồ, chỉnh sửa biểu đồ, thêm chuổi dữ liệu vào biểu đồ. • Switch between rows and columns in source data – Chuyển đổi giữa hàng và cột trong dữ liệu nguồn Thêm và chỉnh sửa các thành phần biểu đồ. • Format charts – Định dạng biểu đồ Áp dụng các giao diện biểu đồ, áp dụng kiểu biểu đồ, thêm các nội dung thay thế vào biểu đồ. 1.3. Ngôn ngữ lập trình VBA 1.3.1. Giới thiệu về VBA: VBA, hay Visual Basic for Applications, là một ngôn ngữ lập trình được tích hợp sẵn trong các ứng dụng của bộ Microsoft Office như Excel, Word, PowerPoint và Access. VBA cho phép người dùng tạo ra các macro, tức là các chương trình hoặc tập hợp các lệnh được thực thi tự động, để tự động hóa các tác vụ và tạo ra các ứng dụng tùy chỉnh trong các ứng dụng Office. 1.3.2. Vai trò của VBA trong việc tạo ra các ứng dụng tự động hóa trong Excel: Tự động hóa tác vụ lặp đi lặp lại: Với VBA, người dùng có thể ghi lại và tự động hóa các tác vụ mà họ thường xuyên phải thực hiện trong Excel, giúp tiết kiệm thời gian và giảm sự mệt mỏi. Tạo ra các ứng dụng tùy chỉnh: VBA cho phép người dùng tạo ra các ứng dụng tùy chỉnh hoàn toàn dựa trên nhu cầu cụ thể của họ. Điều này có nghĩa là họ có thể xây dựng các ứng dụng có khả năng xử lý dữ liệu phức tạp, tạo ra các báo cáo và biểu đồ động, và thậm chí tạo ra các ứng dụng giao diện người dùng (GUI) đẹp mắt. Điều này giúp tăng tính linh hoạt của Excel và đáp ứng được nhiều yêu cầu công việc khác nhau. 1.3.3. Thành phần cơ bản của VBA trong Excel: Để tạo được ứng dụng bằng VBA trong excel, ta cần tìm hiểu về thành phần, cấu trúc câu lệnh của ngôn ngữ lập trình VBA; các đối tượng và phương thức, thuộc tính của đối tượng trong VBA. 8
a. Application Đối tượng Application đại diện cho toàn bộ ứng dụng Excel. Bạn có thể sử dụng nó để kiểm soát các cài đặt và hành vi toàn cục như cấu hình, thao tác với Workbook và bảng tính, cũng như tương tác với người dùng. Một số thuộc tính và phương thức hữu ích: • Application.Workbooks: Truy cập tất cả Workbook đang mở. • Application.ScreenUpdating: Điều khiển việc cập nhật màn hình (thường tắt khi chạy mã để tăng hiệu suất). • Application.DisplayAlerts: Điều khiển cảnh báo và thông báo (có thể tắt để tránh gián đoạn). • Application.ActiveSheet: Lấy bảng tính hiện tại. • Application.ActiveCell: Lấy ô đang được chọn hiện tại. b. Workbook Đối tượng Workbook đại diện cho một Workbook trong Excel. Nó chứa các bảng tính và các yếu tố liên quan đến một tệp Excel cụ thể. Các thuộc tính và phương thức phổ biến: • Workbook.Sheets: Truy cập tập hợp các bảng tính trong Workbook. • Workbook.Worksheets: Truy cập tập hợp các bảng tính (chỉ bao gồm worksheets, không bao gồm chart sheets). • Workbook.Save, Workbook.SaveAs: Lưu Workbook. • Workbook.Close: Đóng Workbook. • Workbook.Protect, Workbook.Unprotect: Bảo vệ và bỏ bảo vệ Workbook. c. Worksheet Đối tượng Worksheet đại diện cho một bảng tính trong Excel. Nó là đơn vị cơ bản để chứa dữ liệu, công thức, và biểu đồ. Các thuộc tính và phương thức chính: • Worksheet.Cells: Truy cập tất cả các ô trên bảng tính. • Worksheet.Range: Truy cập một phạm vi cụ thể. • Worksheet.Rows, Worksheet.Columns: Truy cập tất cả các hàng hoặc cột. • Worksheet.Name: Đặt hoặc lấy tên bảng tính. • Worksheet.Protect, Worksheet.Unprotect: Bảo vệ và bỏ bảo vệ bảng tính. d. Range Đối tượng Range đại diện cho một phạm vi ô trên bảng tính. Đây là đối tượng cốt lõi để thao tác dữ liệu, định dạng, và các thao tác khác. 9
Các thuộc tính và phương thức hữu ích: • Range.Value: Lấy hoặc đặt giá trị trong ô. • Range.Formula: Lấy hoặc đặt công thức trong ô. • Range.Font: Định dạng font chữ. • Range.Borders: Định dạng đường viền. • Range.Copy, Range.PasteSpecial: Sao chép và dán dữ liệu. • Range.ClearContents, Range.ClearFormats: Xóa dữ liệu hoặc định dạng. d. Chart Đối tượng Chart đại diện cho một biểu đồ trong Excel. Các thuộc tính và phương thức phổ biến: • Chart.ChartType: Đặt kiểu biểu đồ (ví dụ, xlColumn, xlPie). • Chart.SeriesCollection: Truy cập tập hợp các chuỗi dữ liệu trong biểu đồ. • Chart.Axes: Truy cập các trục biểu đồ. • Chart.SetSourceData: Đặt nguồn dữ liệu cho biểu đồ. • Chart.Export: Xuất biểu đồ dưới dạng tệp hình ảnh. e. Shape Đối tượng Shape đại diện cho các hình dạng, đối tượng đồ họa, hoặc các yếu tố hình ảnh khác trên bảng tính. Các thuộc tính và phương thức chính: • Shape.Left, Shape.Top: Định vị hình dạng trên bảng tính. • Shape.Height, Shape.Width: Đặt chiều cao và chiều rộng. • Shape.Fill: Định dạng nền của hình dạng. • Shape.TextFrame: Điều chỉnh văn bản bên trong hình dạng. f. UserForm Đối tượng UserForm đại diện cho các biểu mẫu người dùng trong VBA Excel, thường được sử dụng để tạo giao diện người dùng tùy chỉnh. Các thuộc tính và phương thức chính: • UserForm.Controls: Truy cập các điều khiển trên biểu mẫu. • UserForm.Show, UserForm.Hide: Hiển thị và ẩn biểu mẫu. • UserForm.Initialize: Phương thức khởi tạo, được gọi khi biểu mẫu được mở. g. Cấu trúc, thành phần của ngôn ngữ lập trình Visual Basic: • If...Then...Else: Điều kiện rẽ nhánh. 10
• For...Next: Vòng lặp cho một số lần nhất định. • Do While...Loop: Vòng lặp thực hiện cho đến khi một điều kiện được thỏa mãn. h. Hàm và thủ tục (Functions và Subroutines): • Function: Trả về một giá trị. • Sub: Không trả về giá trị. 1.4. Quy trình xây dựng ứng dụng : Có rất nhiều mô hình xây dựng và phát triển ứng dụng nhưng chúng tôi tìm hiểu và xây dựng ứng dụng theo mô hình WATERFALL: Bước 1: Xác định mục tiêu và giải pháp Bước đầu tiên là tìm hiểu yêu cầu và mong muốn của người dùng. Từ đó lập lên những bảng yêu cầu chi tiết cũng như đề ra giải pháp cho các vấn đề phát sinh. Bước 2: Phân tích, thiết kế ứng dụng Là công đoạn xác định làm thế nào để hệ thống phần mềm đáp ứng đúng yêu cầu của người dùng. Giai đoạn này thực hiện việc phân tích, thiết kế hệ thống phần mềm, bao gồm việc xác định các chức năng, giao diện, cơ sở dữ liệu,… Bước 3: Lập trình ứng dụng Đây là giai đoạn chính trong quy trình thiết kế phần mềm. Tại giai đoạn này, các lập trình viên sẽ tiến hành viết code. Các module và chức năng sẽ tuần tự được viết nên. Rồi sau đó chúng được kết hợp thành một sản phẩm hoàn chỉnh. Bước 4: Kiểm thử ứng dụng Mục tiêu của bước này là đánh giá phần mềm để phát hiện lỗi và bug. Các kịch bản kiểm thử (Test Case) cũng sẽ được ứng dụng ở bước này. Đầu ra tại bước này là lỗi và hướng khắc phục cho những lập trình viên hoàn tất sản phẩm cuối cùng. Bước 5: Triển khai ứng dụng Đây là lúc hoàn tất việc thiết kế và ký biên bản bàn giao phần mềm cho người dùng. 11
Bước 6: Bảo trì và phát triển ứng dụng Công đoạn bảo trì phần mềm bao gồm điều chỉnh các lỗi mà chưa được phát hiện trong các giai đoạn trước khi thiết kế phần mềm, nâng cấp tính năng sử dụng và an toàn vận hành của phần mềm, chiếm đến 65%-75% công sức trong chu kỳ sống của ứng dụng. Nhiệm vụ của giai đoạn bảo trì phần mềm là giữ cho phần mềm được cập nhật khi môi trường thay đổi và yêu cầu người dùng thay đổi. 2. CƠ SỞ THỰC TIỄN - Căn cứ Kế hoạch số 306/KH-UBND, ngày 23/05/2019 của UBND tỉnh Nghệ An về thí điểm xây dựng các trường tiên tiến trên địa bàn tỉnh Nghệ An. - Căn cứ Công văn số 1293/SGD&ĐT-GDTrH, ngày 27/07/2019 của Sở GD&ĐT Nghệ An về việc hướng dẫn triển khai Kế hoạch thí điểm trường tiên tiến. - Căn cứ Kế hoạch triển khai thí điểm trường tiên tiến của THPT Huỳnh Thúc Kháng tỉnh Nghệ An. - Căn cứ Kế hoạch số 130 /KH-THPT DTNTT, ngày 14/09 /2019 của trường THPT Huỳnh Thúc Kháng tỉnh Nghệ An. Từ năm học 2022 – 2023, trường THPT Huỳnh Thúc Kháng đã thực hiện Đề án thí điểm xây dựng trường tiên tiến theo xu thế hội nhập quốc tế, được Sở GD&ĐT Nghệ An cho phép mở thêm 5 lớp hệ tiên tiến; cho đến nay trường đã có tất cả 10 lớp. Những lớp này ngoài việc học theo chương trình GDPT tổng thể 2018 còn được học thêm chương trình giáo dục tăng cường và môn Tin học đã lựa chọn đưa vào chương trình học và ôn thi lấy chứng chỉ Tin học văn phòng quốc tế MOS. Với những kinh nghiệm từ khi còn dạy nghề Tin học văn phòng, chúng tôi đã luôn trăn trở làm thế nào để nâng cao chất lượng giảng dạy, học sinh thi lấy chứng chỉ đạt được số điểm cao nhất. Để xác định rõ thực trạng dạy học và luyện thi lấy chứng chỉ Tin học văn phòng quốc tế MOS của một số trường THPT trên địa bàn tỉnh Nghệ An, chúng tôi đã tiến hành khảo sát đối với 20 giáo viên của các trường: THPT Lê Viết Thuật, THPT Hà Huy Tập, THPT Dân tộc nội trú Tỉnh, THPT Nguyễn Duy Trinh về những nội dung sau và kết quả thu được: Bảng khảo sát về thực trạng dạy học và luyện thi lấy chứng chỉ Tin học văn phòng quốc tế MOS (Dành cho giáo viên) Kết quả Nội dung khảo sát Câu trả lời Số lượng Tỉ lệ 1. Thầy (cô) có sử dụng phần mềm Có 0 0% luyện thi lấy chứng chỉ Tin học văn phòng quốc tế miễn phí nào không? Không 20 100% 2. Theo thầy (cô) chi phí mua tài Rất đắt 5 25% 12
Kết quả Nội dung khảo sát Câu trả lời Số lượng Tỉ lệ khoản để luyện thi lấy chứng chỉ Tin Đắt 14 70% học văn phòng quốc tế MOS như thế nào? Phù hợp 1 5% Nhiều 0 0% 3. Số lượng bài thi trên phần mềm luyện thi lấy chứng chỉ MOS mà thầy Vừa đủ 6 30% (cô) đang sử dụng như thế nào? Ít quá 14 70% Rất nhiều 0 0% 4. Phần mềm luyện thi lấy chứng chỉ Tin học văn phòng quốc tế MOS thầy Ít 2 10% (cô) đang sử dụng, có nhiều bộ đề để học sinh luyện thi không? Có bài tập thực hành theo các buổi học, các chủ đề (các thẻ Home, Insert, Data,…) Rất ít 18 90% không? 5. Việc chấm điểm sau mỗi bài tập Mất nhiều thời gian 20 100% thực hành của mỗi tiết dạy có mất thời gian không? Không mất thời gian 0 0% 6. Ngoài ra, trong quá trình giảng dạy và luyện thi lấy chứng chỉ Tin học văn phòng quốc tế MOS, thầy (cô) còn gặp những khó khăn, trở ngại gì không? Link khảo sát: https://forms.gle/RQhPwaPeBgXuZeBd6 Bên cạnh đó, chúng tôi cũng đã tiến hành khảo sát đối với 244 học sinh tại các lớp 11E1, 11E2, 11E3, 11E4, 11E5, 11T4 và 11A1 của trường THPT Huỳnh Thúc Kháng với nội dung như sau: Bảng khảo sát về thực trạng dạy học và luyện thi lấy chứng chỉ Tin học văn phòng quốc tế MOS (Dành cho học sinh) Kết quả Nội dung khảo sát Câu trả lời Số lượng Tỉ lệ Rất quan trọng 192 78,69% 1. Theo các em tầm quan trọng của chứng chỉ Tin học văn phòng quốc tế Quan trọng 52 21,31% MOS như thế nào? Không quan trọng 0 0% 13
Kết quả Nội dung khảo sát Câu trả lời Số lượng Tỉ lệ Rất đắt 27 11,07% 2. Theo các em chi phí mua tài khoản để luyện thi lấy chứng chỉ Tin học Đắt 212 86,89% văn phòng quốc tế MOS như thế nào? Phù hợp 5 2,05% Nhiều 15 0,36% 3. Theo các em số lượng bài thi trên các tài khoản luyện thi trên mạng như Vừa đủ 32 13,11% thế nào? Ít quá 197 86,53% 4. Em có biết thông tin các trường Có biết 34 13,93% Đại học hiện nay đang sử dụng phương thức xét tuyển ưu tiên học Không biết 210 86,07% sinh có chứng chỉ MOS không? 5. Em có biết thông tin các trường Có biết 42 17,21% Đại học hiện nay đang sử dụng quy đổi điểm MOS, miễn học hoặc miễn Không biết 202 82,79% thi môn Tin học đại cương không? Link khảo sát: https://forms.gle/VcSADNaQy7RLKceW6 Thông qua kết quả điều tra, chúng tôi nhận thấy 100% giáo viên và học sinh đã nhận thức được tầm trọng của chứng chỉ Tin học văn phòng quốc tế MOS cũng như lợi ích mà nó mang lại. Tuy nhiên, việc luyện thi còn gặp khó khăn như chi phí để mua tài khoản luyện đề thi cao, số lần luyện thi cho mỗi bài thi có hạn, bài tập luyện thi ít (chỉ có 3 bài thi) nên việc luyện thi còn hạn chế. Với việc giao bài thực hành, sau khi học sinh làm bài xong, giáo viên còn mất thời gian để kiểm tra và chấm bài cho học sinh. Bên cạnh đó, cả giáo viên và học sinh luôn mong muốn có một hệ thống có tổng hợp lý thuyết một cách đầy đủ nhất và khi cần có thể xem lại ngay, một hệ thống có đầy đủ bài tập thực hành theo các chủ đề như tổ chức giáo dục IIG Việt Nam cung cấp để học sinh bám sát đúng theo yêu cầu về bài thi MOS. Như vậy, chứng tỏ với thực trạng dạy học và luyện thi lấy chứng chỉ Tin học văn phòng quốc tế MOS như hiện nay chưa đáp ứng đầy đủ và tốt nhất cho học sinh và giáo viên. II. XÂY DỰNG ỨNG DỤNG HỖ TRỢ HỌC TẬP VÀ LUYỆN THI CHỨNG CHỈ MOS – EXCEL “HTK MOS PRACTIVE PRO” Quy trình chung để xây dựng một ứng dụng : Bước 1: Xác định mục tiêu và giải pháp 14
Bước 2: Phân tích, thiết kế ứng dụng Bước 3: Lập trình ứng dụng Bước 4: Kiểm thử ứng dụng Bước 5: Triển khai ứng dụng Bước 6: Bảo trì và phát triển ứng dụng 2.1. Xác định mục tiêu và giải pháp. Từ việc khảo sát thực trạng, chúng tôi đề ra các giải pháp: STT GIẢI PHÁP MỤC TIÊU - Cung cấp đầy đủ chi - Mục tiêu của chức năng này là giúp học sinh có tiết các bài học lý một nguồn thông tin đầy đủ, toàn diện về Excel, từ thuyết về EXCEL. kiến thức cơ bản đến nâng cao. Nó sẽ giúp học sinh tự học, củng cố kiến thức và phát triển kỹ năng theo tốc độ riêng của họ. Điều này giúp tăng cường sự tự chủ và tính linh hoạt trong quá trình học tập. - Điều này giúp học sinh hiểu rõ hơn về giá trị của chứng chỉ MOS, thúc đẩy động lực và định hướng rõ - Cung cấp tài liệu về ràng hơn cho việc học tập và thi cử. Nó cũng có thể yêu cầu, lợi ích của bài giúp học sinh xác định những kỹ năng cụ thể cần phát 1 thi MOS triển để đạt được mục tiêu cá nhân hoặc nghề nghiệp. - Giúp học sinh nắm bắt được thông tin kịp thời, - Cập nhật các trường tăng cơ hội trúng tuyển vào các trường Đại học. Đại học sử dụng phương thức tuyển sinh - Tạo hứng thú cho học sinh khi học và luyện thi lấy chứng chỉ. ưu tiên có chứng chỉ MOS. - Cập nhật các trường thực hiện quy đổi chứng chỉ MOS cho học phần Tin học đại cương. - Cung cấp các bài - Cho phép người học thực hành các kỹ năng cụ thực hành theo bộ câu thể, chẳng hạn như sử dụng công thức, bảng, biểu hỏi OBJECTIVE (do đồ, hoặc các tính năng khác của Excel. Thực hành 2 tổ chức IIG cung cấp) theo chủ đề giúp học sinh tập trung vào các kỹ và các bài thực hành bổ năng mà học sinh muốn cải thiện hoặc cần thiết trợ thêm theo các chủ cho công việc hoặc mục tiêu cá nhân. đề. 15
STT GIẢI PHÁP MỤC TIÊU Cung cấp các bộ đề - Phát triển kỹ năng toàn diện và khả năng áp dụng tổng hợp bám sát yêu kiến thức vào các tình huống thực tế. Điều này 3 cầu bài thi MOS. giúp người học kiểm tra và củng cố kiến thức, chuẩn bị cho kỳ thi MOS. Tạo phần hướng dẫn - Học sinh có thể tự học một cách độc lập mà cho mỗi nhiệm vụ. Với không cần sự giám sát trực tiếp từ giáo viên. Điều những yêu cầu phức này thúc đẩy sự tự chủ trong việc học tập. 4 tạp sẽ hướng dẫn dưới - Học sinh có thể xem lại các hướng dẫn bất kỳ lúc dạng video. nào, giúp họ học tập theo tốc độ riêng và ôn tập khi cần thiết. Điều này tạo điều kiện cho việc học linh hoạt hơn. và tùy chỉnh. - Có phần kiểm tra kết - Khi học sinh nhận được phản hồi ngay lập tức về quả của học sinh ở mỗi kết quả sau mỗi nhiệm vụ, điều này giúp có sự nhiệm vụ. hứng thú trong quá trình học tập, khuyến khích - Khi kiểm tra kết quả học sinh tiếp tục thử nghiệm và cải thiện cho đến 5 sai, học sinh có thể tìm khi đạt được kết quả đúng. Điều này tạo ra một quá hiểu và làm lại đến khi trình học tập liên tục và thúc đẩy sự tiến bộ. có kết quả đúng. Nếu gặp khó khăn có thể nhờ GV hỗ trợ. Xây dựng ứng dụng Khắc phục một số khó khăn trong quá trình dạy đáp ứng được yêu cầu: học MOS: - Cửa sổ hiển thị - HS phải chia hai màn hình để vừa xem yêu cầu, nhiệm vụ có kích thước vừa thao tác với file dữ liệu thực hành. Có những nhỏ, không ảnh hưởng chức năng chỉ được hiển thị khi cửa sổ mở rộng đến cửa sổ làm việc. toàn màn hình, nên cũng gây ra sự bất tiện. Không phải thu nhỏ - Với các tệp dữ liệu mẫu được cung cấp trên máy cửa sổ làm việc tính cho mỗi bài thực hành, khi thực hành học sinh - Tự động tạo bản sao phải tự sao chép thành một bản mới và thao tác của tệp dữ liệu mẫu. trên tệp dữ liệu sao chép đó, để đảm bảo không - Khi chuyển sang yêu làm ảnh hưởng đến tệp dữ liệu mẫu, cho những lớp cầu khác hoặc kết thúc khác thực hành sau. Việc làm này rất bất tiện, mất ứng dụng, toàn bộ thời gian. Và có những học sinh quên sao chép mà những bản sao đó sẽ thực hành trên tệp dữ liệu mẫu gốc gây khó khăn được tự động xóa đi. cho người thực hành sau. 16