SKKN: Biện pháp quản lí, chỉ đạo của Hiệu trưởng nhằm nâng cao chất lượng hoạt động giáo dục NGLL ở trường Tiểu học

Chia sẻ: Nhi Nhi | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:45

Thêm vào BST

Báo xấu

156
lượt xem 22
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Bậc Tiểu học là bậc học nền tảng trong hệ thống giáo dục quốc dân. Mục tiêu của giáo dục Tiểu học là hình thành cho học sinh những cơ sở ban đầu để học tiếp Trung học cơ sở hoặc đi vào cuộc sống lao động. Bài SKKN của một hiệu trưởng về cách quản lý ở trường TH, mời các bạn tham khảo.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: SKKN: Biện pháp quản lí, chỉ đạo của Hiệu trưởng nhằm nâng cao chất lượng hoạt động giáo dục NGLL ở trường Tiểu học

Biện pháp quản lí, chỉ đạo của Hiệu trưởng nhằm nâng cao chất lượng Hoạt động giáo dục NGLL ở trường Tiểu học Trần Thị Chinh 1 Hiệu trưởng trường TH XuânQuan
PHẦN THỨ NHẤT MỞ ĐẦU I.CƠ SỞ KHOA HỌC 1. Cơ sở lí luận Giáo dục & Đào tạo là một bộ phận quan trọng trong sự nghiệp cách mạng của Đảng và dân tộc. Nghị quyết TW 4 khóa VII đã chỉ rõ:“Giáo dục & Đào tạo là quốc sách hàng đầu, là động lực phát triển kinh tế, xã hội”. Nghị quyết TW 2 khóa VIII cũng đã xác định rõ vai trò của Giáo dục: “ Muốn tiến hành thắng lợi công nghiệp hóa, hiện đại hóa thì phải phát triển mạnh Giáo dục& Đào tạo, phát huy nguồn lực con người, yếu tố phát triển nhanh và bền vững”. Nghị quyết cũng đã chỉ rõ mục tiêu cơ bản của giáo dục Việt Nam là: “ Xây dựng những con người và thế hệ thiết tha gắn bó với lý tưởng độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội, có đạo đức trong sáng, có ý chí kiên cường xây dựng và bảo vệ Tổ quốc; công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước; giữ gìn và phát huy các giá trị văn hóa của dân tộc và con người Việt Nam, có ý thức cộng đồng và phát huy tính tích cực của cá nhân, làm chủ tri thức khoa học và công nghệ hiện đại, có tư duy sáng tạo, có kĩ năng thực hành giỏi, có tác phong công nghiệp, có tính tổ chức và kỉ luật; có sức khỏe, là những người kế thừa xây dựng CNXH vừa “hồng” vừa “chuyên” như Bác Hồ đã căn dặn. Bậc Tiểu học là bậc học nền tảng trong hệ thống giáo dục quốc dân. Mục tiêu của giáo dục Tiểu học là hình thành cho học sinh những cơ sở ban đầu cho sự phát triển đúng đắn và lâu dài về tình cảm, trí tuệ, thể chất và các kĩ năng cơ bản để học tiếp Trung học cơ sở hoặc đi vào cuộc sống lao động. Để thực hiện mục tiêu đặt ra, nhà trường phải tiến hành nhiều hoạt động giáo dục với nguyên lí “ Học đi đôi với hành”; “ Nhà trường gắn liền với xã hội”. Vì vậy, cùng với hoạt động dạy học trên lớp, hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp ở trường Tiểu học có một vị trí đặc biệt quan trọng trong quá trình giáo dục trẻ em. Thông qua hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp những tri thức, kĩ năng cơ bản đã được lĩnh hội có điều kiện để củng cố, mở rộng, khơi sâu. Đồng thời các em được trực tiếp rèn luyện các hành vi ứng xử, các phẩm chất nhân cách và là điều kiện Trần Thị Chinh 2 Hiệu trưởng trường TH XuânQuan
tốt nhất để các em rèn luyện kĩ năng sống, góp phần xây dựng “Trường học thân thiện, học sinh tích cực”. 2. Cơ sở thực tiễn Trong nhà trường, giáo dục học sinh thông qua việc học văn hóa trên lớp phải kết hợp chặt chẽ với việc giáo dục học sinh thông qua các hoạt động ngoài giờ lên lớp, biến hoạt động ngoài giờ lên lớp thành một động lực, một phương pháp để thúc đẩy hình thành và phát triển nhân cách cho học sinh một cách toàn diện nhất. Thực tế cho thấy: Một là: Nhân cách học sinh hình thành và hoàn thiện thông qua sự tác động của hoạt động trong nhà trường và ngoài xã hội, trong đó hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp đóng một vai trò hết sức quan trọng. Hai là: Hoạt động dạy học các môn học và hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp có mối liên hệ mật thiết với nhau, tác động bổ sung lẫn nhau, tạo cho quá trình giáo dục trẻ em đảm bảo sự phát triển toàn diện. Khi hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp được tổ chức bài bản, khoa học với các hình thức hoạt động cụ thể, đa dạng, hấp dẫn sẽ tạo nhiều khả năng thuận lợi cho sự hình thành và phát triển nhân cách con người, đáp ứng yêu cầu của thời đại CNH-HĐH, hội nhập kinh tế quốc tế khi Việt Nam đã là thành viên của tổ chức thương mại thế giới WTO. Ở bậc Tiểu học, việc tổ chức hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp có khả năng cùng lúc hướng tới ba mục đích đó là: Thứ nhất: Giáo dục ý thức (tri thức, niềm tin...) Thứ hai: Giáo dục thái độ, tình cảm ( những rung động, xúc cảm...) Thứ ba: Giáo dục hành vi, kĩ năng cho học sinh. Cũng từ đặc điểm hiếu động, thích hoạt động và tính hồn nhiên của học sinh Tiểu học thì đây là cơ hội tốt nhất để các em phát huy tối đa tính tích cực, chủ động, sáng tạo và sự tự tin trong quá trình tham gia các hoạt động. Thực tế hầu hết các nhà trường đã và đang quan tâm đến hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp. Hoạt động này bước đầu được tổ chức thực hiện và đạt được những kết quả tương đối tốt, được các cấp ủy Đảng, chính quyền, các cấp quản lí Giáo dục và xã hội ghi nhận. Tuy nhiên bên cạnh đó vẫn còn không ít nhà trường chưa thấy hết vị trí, tầm quan Trần Thị Chinh 3 Hiệu trưởng trường TH XuânQuan
trọng của hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp ở Tiểu học, còn xem nhẹ hoặc thiếu quan tâm, hoặc còn lúng túng trong việc chỉ đạo và tổ chức thực hiện. Xuất phát từ cơ sở khoa học của hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp, trong nhiều năm qua, tôi đã quan tâm nghiên cứu và tổng kết thực tiễn trong công tác quản lí nhà trường. Nay xin được chia xẻ với các đồng nghiệp sáng kiến kinh nghiệm: “ Biện pháp quản lí, chỉ đạo của Hiệu trưởng nhằm nâng cao chất lượng hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp ở trường Tiểu học” II. Mục đích của sáng kiến kinh nghiệm Trên cơ sở nghiên cứu lý luận và thực trạng hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp, đề xuất những giải pháp thích hợp để nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác chỉ đạo hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp, góp phần nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện cho học sinh. III. Đối tượng, phạm vi nghiên cứu 1. Đối tượng nghiên cứu Hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp ở trường Tiểu học Xuân Quan – xã Xuân Quan- huyện Văn Giang- tỉnh Hưng Yên. 2. Phạm vi nghiên cứu Biện pháp thực hiện công tác quản lí, chỉ đạo của Hiệu trưởng với việc nâng cao chất lượng hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp ở trường Tiểu học. 4. Kế hoạch nghiên cứu: - Đối tượng thực nghiệm: Hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp của trường Tiểu học Xuân Quan – Văn Giang – Hưng Yên. - Thời gian bắt đầu thực hiện: Từ tháng 10/2010 của năm học 2009-2010. -Thời gian kết thúc: Tháng 3/2013 của năm học 2012-2013 5. Nhiệm vụ nghiên cứu: Xuất phát từ mục đích nghiên cứu, sáng kiến kinh nghiệm tập trung giải quyết những nhiệm vụ sau: Trần Thị Chinh 4 Hiệu trưởng trường TH XuânQuan
- Nhiệm vụ thứ nhất: Nghiên cứu cơ sở lí luận của việc tổ chức các hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp và các văn bản liên quan. - Nhiệm vụ thứ hai: Xem xét thực trạng của hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp ở trường Tiểu học Xuân Quan – Văn Giang – Hưng Yên.. - Nhiệm vụ thứ ba: Đề ra các biện pháp quản lí, chỉ đạo nâng cao chất lượng hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp của trường Tiểu học Xuân Quan- Văn Giang- Hưng Yên. 6. Phương pháp nghiên cứu: -Nghiên cứu các tài liệu văn bản về lí luận đường lối của Đảng, của Nhà nước và của ngành. - Nghiên cứu cơ sở thực tiễn: Thực trạng hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp ở trường TH Xuân Quan- Văn Giang – Hưng Yên. - Phương pháp tổng kết kinh nghiệm: Đề ra những giải pháp nhằm nâng cao chất lượng hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp ở trường Tiểu học. PHẦN THỨ HAI NỘI DUNG I.THỰC TRẠNG CÔNG TÁC QUẢN LÍ, CHỈ ĐẠO HOẠT ĐỘNG GIÁO DỤC NGOÀI GIỜ LÊN LỚP Ở TRƯỜNG TIỂU HỌC XUÂN QUAN-VĂN GIANG 1. Đặc điểm tình hình trường TH Xuân Quan- Văn Giang 1.1 Thuận lợi Trường Tiểu học Xuân Quan- xã Xuân Quan- huyện Văn Giang- tỉnh Hưng Yên là một trường ở vị trí ngoài đê sông Hồng với diện tích 10.197 m2, ở phía Bắc của huyện Văn Giang, giáp với một số xã thuộc ngoại thành Hà Nội rất thuận lợi cho việc tiếp cận với nền văn minh Thủ đô. Trường có 20 lớp với 605 học sinh, 34 CBGV-NV . Với bề dày thành tích của một trường đạt Chuẩn quốc gia đầu tiên của huyện, nhiều năm liên tục đạt danh hiệu Tập thể LĐTT và Tập thể LĐXS, nhà trường có những thuận lợi cơ bản sau đây: Trần Thị Chinh 5 Hiệu trưởng trường TH XuânQuan
Một là: Nhà trường luôn được sự quan tâm chỉ đạo của các cấp ủy Đảng, của Phòng GD&ĐT huyện Văn Giang, Sở GD&ĐT tỉnh Hưng Yên và sự ủng hộ nhiệt tình của nhân dân nói chung, của Hội CMHS nói riêng. Hai là: Ban giám hiệu nhà trường có năng lực chuyên môn và quản lí tốt. Có tâm huyết, có quyết tâm và linh hoạt, sáng tạo trong công tác quản lí, chỉ đạo xây dựng và phát triển nhà trường. Ba là: Nhà trường có truyền thống đoàn kết, khắc phục mọi khó khăn để tổ chức tốt các hoạt động giáo dục, chất lượng đảm bảo độ tin cậy cao. Nhiều năm liền trường đạt danh hiệu Tập thể LĐTT và Tập thể LĐXS, được Bộ GD&ĐT, UBND tỉnh Hưng Yên tặng Bằng khen và đã đạt danh hiệu trường Chuẩn Quốc gia. Hàng năm nhà trường đều đạt danh hiệu cơ quan đơn vị văn hóa. Bốn là: Đội ngũ CBGV-NV có phẩm chất chính trị vững vàng, năng lực chuyên môn giỏi, có ý thức rèn luyện phấn đấu và tinh thần trách nhiệm cao. Đến nay trường đã có 15 GVG cấp cơ sở, 06 GVG cấp tỉnh. Năm là: Trường có phong trào thi đua dạy tốt- học tốt sôi nổi, đều khắp, nề nếp, kỉ cương trường học luôn được duy trì và phát huy tốt. Sáu là: Học sinh của nhà trường chăm ngoan, đi học chuyên cần. Chất lượng học sinh xếp loại Tốt ( theo đúng nghĩa của “ chất lượng”). Đội tuyển học sinh giỏi và kết quả các cuộc thi, các phong trào thi đua luôn xếp thứ hạng cao trong huyện. Năm học 2011-2012 là trường dẫn đầu khối thi đua của bậc Tiểu học. Bảy là: Nhà trường luôn được các tổ chức đoàn thể, các cá nhân trong và ngoài xã quan tâm, ủng hộ cả về vật chất và tinh thần. Làm tốt công tác XHHGD. 1.2 Khó khăn Bên cạnh những thuận lợi nêu trên, trường Tiểu học Xuân Quan còn gặp những khó khăn nhất định: Thứ nhất: Đội ngũ giáo viên của nhà trường đang dần được trẻ hóa song kinh nghiệm trong công tác chuyên môn và công tác chủ nhiệm lớp còn hạn chế. Chất lượng giáo viên chưa được đồng đều. Việc đổi mới phương pháp dạy học ở một số giáo viên còn Trần Thị Chinh 6 Hiệu trưởng trường TH XuânQuan
chậm, chưa tích cực. Số giáo viên nữ trong độ tuổi sinh đẻ tương đối nhiều nên ảnh hưởng đến kế hoạch chung do ốm đau, thai sản... Thứ hai: Cơ sở vật chất, kinh phí phục vụ cho dạy học và hoạt động giáo dục toàn diện còn nhiều thiếu thốn và eo hẹp. Trường chưa có phòng học kiên cố cao tầng( Hiện tại 100% phòng học và phòng chức năng đều là phòng cấp 4). Chưa có nhà đa năng và Hội trường đạt Chuẩn phục vụ cho việc tổ chức các hoạt động ngoại khóa cho học sinh. Các trang thiết bị mặc dù đã được hiện đại hóa song so với yêu cầu đổi mới của giáo dục thì vẫn chưa đáp ứng được. Thứ ba: Một số ít học sinh tiếp thu kiến thức còn chậm, chưa thực sự chăm chỉ nên kết quả học tập còn chưa đạt yêu cầu. 2. Thực trạng công tác quản lí hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp ở trường Tiểu học Xuân Quan- Văn Giang- Hưng Yên. 2.1 Một số kết quả đã đạt được trong công tác quản lí hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp của trường TH Xuân Quan. Một là: Nhà trường luôn coi trọng công tác giáo dục chính trị tư tưởng, đạo đức cho CBGV-NV và học sinh. Thường xuyên quán triệt chủ trương, đường lối của Đảng; chính sách, pháp luật của Nhà nước; mục tiêu nhiệm vụ của ngành. Vì vậy, trong suốt quá trình phát triển, nhà trường đã thực hiện tốt các nhiệm vụ chính trị. Đối với hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp, nhận thức của CBGV về vị trí, vai trò và tầm quan trọng của nó từng bước được nâng lên. Hai là: Hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp đã được thể hiện trong kế hoạch năm học của nhà trường, của Tổ chuyên môn, của giáo viên chủ nhiệm và các tổ chức đoàn thể trong nhà trường, đặc biệt là của Đội TNTP Hồ Chí Minh và tập trung chủ yếu vào: Thứ nhất: Giáo dục tư tưởng chính trị, giáo dục truyền thống, đạo đức lối sống cho học sinh thông qua các hoạt động tổ chức kỉ niệm các ngày lễ lớn trong năm học. Giáo dục ý thức chấp hành nề nếp, nội qui, qui định của nhà trường. Trần Thị Chinh 7 Hiệu trưởng trường TH XuânQuan
Thứ hai: Tổ chức các hoạt động văn nghệ, thể dục thể thao, thi Vẻ đẹp Đội viên... nhân các ngày Lễ trong năm học. Tham gia các hội thi văn nghệ, thể thao của địa phương, của ngành đạt giải cao. Hoạt động TDTT tại nhà trường được đẩy mạnh. Hội khỏe Phù Đổng được tổ chức thường xuyên trong các năm học vào dịp kỉ niệm Ngày hội Quốc phòng toàn dân 22/12 với việc tổ chức Giải bóng đá Nhi đồng, thi bóng bàn, cờ vua, kéo co... Thứ ba: Quan tâm giáo dục phòng chống ma túy, an toàn giáo thông, vệ sinh an toàn thực phẩm, các hoạt động nhân đạo, từ thiện, giúp bạn nghèo vượt khó; giáo dục môi trường, xây dựng trường học xanh, sạch, đẹp. Thứ tư: Liên đội TNTP HCM có biểu điểm kiểm tra thi đua hàng ngày, hàng tuần, hàng tháng và theo đợt thi đua về việc học sinh thực hiện các mặt nề nếp, các hoạt động văn nghệ, TDTT... Thứ năm: Có biện pháp thúc đẩy sự quan tâm của các lực lượng trong và ngoài nhà trường đến việc giáo dục học sinh thông qua các hoạt động gióa dục ngoài giờ lên lớp. Thứ sáu: Quan tâm đến việc có đầy đủ sân chơi bãi tập, công trình vệ sinh và hệ thống nước sạch đạt chuẩn cho GV-HS. 2.2 Một số tồn tại trong công tác quản lí hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp ở trường TH Xuân Quan. Một là: Nhận thức về hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp của một bộ phận giáo viên chưa đầy đủ, với suy nghĩ cho rằng hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp là của Ban giám hiệu, của Đoàn thanh niên, Đội thiếu niên và của giáo viên chủ nhiệm. Hai là: Kế hoạch hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp tuy được quan tâm xây dựng nhưng chủ yếu còn lồng ghép trong kế hoạch chung của nhà trường, chưa đáp ứng được yêu cầu đặt ra, thiếu việc xây dựng một kế hoạch riêng, cụ thể, có hệ thống giải pháp để quản lí, chỉ đạo có hiệu quả hoạt động này. Ba là: Một số giáo viên chủ nhiệm chưa nhận thức được tầm quan trọng của hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp nên chưa thực hiện theo kế hoạch Trần Thị Chinh 8 Hiệu trưởng trường TH XuânQuan
của nhà trường, hoặc nếu có thực hiện thì chỉ thực hiện hời hợt, qua loa, đại khái nên chưa đạt được hiệu quả giáo dục cao. Bốn là: CSVC, trang thiết bị phục vụ cho các hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp còn thiếu. Công tác kiểm tra đánh giá chưa thường xuyên chặt chẽ. Việc thực hiện giáo án hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp của GVCN hiệu quả chưa cao. Năm là: Một số giáo viên chưa có kĩ năng tổ chức các hoạt động phong trào. Hình thức và nội dung hoạt động chưa thực sự thu hút được học sinh và chưa khai thác hết khả năng của các em. Một số học sinh chưa mạnh dạn, tự tin nên việc tổ chức và tham gia vào các hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp còn hạn chế, chưa bộc lộ hết khả năng của bản thân. *** Căn cứ vào thực trạng nêu trên, bằng tâm huyết của bản thân, sự tích cực học hỏi, tự nghiên cứu và triển khai thực hiện có hiệu quả, tôi đã có sáng kiến kinh nghiệm: “ Biện pháp quản lí, chỉ đạo của Hiệu trưởng nhằm nâng cao chất lượng hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp ở trường Tiểu học” II. CÁC BIỆN PHÁP QUẢN LÍ, CHỈ ĐẠO CỦA HIỆU TRƯỞNG NHẰM NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG HOẠT ĐỘNG GIÁO DỤC NGOÀI GIỜ LÊN LỚP Ở TRƯỜNG TIỂU HỌC 1. CƠ SỞ KHOA HỌC CỦA VIỆC ĐỀ XUẤT CÁC BIỆN PHÁP 1.1. Căn cứ vào mục tiêu chung của hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp ở trường Tiểu học. Hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp(NGLL) là một bộ phận của quá trình giáo dục ở trường Tiểu học. Đó là những hoạt động được tổ chức ngoài giờ học các môn văn hóa ở trên lớp. Hoạt động giáo dục NGLL là sự tiếp nối hoạt động dạy học trên lớp, là con đường gắn lí thuyết với thực hành, tạo nên sự thống nhất giữa nhận thức với hành động, góp phần hình thành tình cảm, Trần Thị Chinh 9 Hiệu trưởng trường TH XuânQuan
niềm tin ở học sinh. Ngoài ra, hoạt động giáo dục NGLL còn là con đường quan trọng hình thành và phát triển nhân cách cho học sinh. 1.2.1 Mục tiêu nhận thức Giúp học sinh nâng cao hiểu biết về các giá trị truyền thống của dân tộc, hiểu và tiếp thu các giá trị tốt đẹp của nhân loại. Củng cố, khắc sâu, nâng cao và mở rộng kiến thức đã được học ở trên lớp. Phát triển sự hiểu biết của các em trong các lĩnh vực khác nhau của đời sống xã hội, từ đó làm phong phú thêm vốn tri thức của các em. 1.1.2 Mục tiêu kĩ năng Hoạt động giáo dục NGLL giúp học sinh củng cố vững chắc các kĩ năng cơ bản của bậc tiểu học ( nghe, nói, đọc, viết). Trên cơ sở đó rèn luyện và phát triển các năng lực chủ yếu như: năng lực giao tiếp; năng lực thích ứng và làm chủ hoàn cảnh để bình tĩnh, tự tin; năng lực hợp tác và cạnh tranh lành mạnh... Trên cơ sở đó hình thành kĩ năng sống cho học sinh như: Kĩ năng giao tiếp, kĩ năng tham gia hoạt động tập thể, kĩ năng nhận thức.... 1.1.3 Mục tiêu thái độ Góp phần hình thành và phát triển tính tích cực, tự giác cho học sinh trong việc tham gia vào các hoạt động chính trị xã hội. Trên cơ sở đó, bồi dưỡng cho trẻ thái độ đúng đắn với các hiện tượng tự nhiên và xã hội, thái độ trách nhiệm với công việc chung. Giúp học sinh nắm được cách cư xử giữa người với người, thái độ thật thà, biết yêu mến và tôn trọng những người xung quanh. 1.2 Căn cứ vào nội dung hoạt động giáo dục NGLL ở trường TH Nội dung của hoạt động giáo dục NGLL ở trường Tiểu học là: Thứ nhất: Phản ánh cuộc sống học tập, sinh hoạt và rèn luyện cho học sinh tiểu học ở nhà trường, gia đình và trong cộng đồng. Thứ hai: Cập nhật các thông tin thuộc các lĩnh vực khác nhau của đời sống xã hội phù hợp vứoi nhận thức của học sinh tiểu học. Thứ ba: Tạo cơ hội để học sinh tiểu học phát triển các khả năng của bản thân khi tham gia các hoạt động giáo dục NGLL. Những nội dung trên được thể hiện ở các loại hình hoạt động sau đây: Hoạt động văn hóa- nghệ thuật; hoạt động vui chơi giải trí- TDTT; hoạt động thực hành khoa học; hoạt động lao động công ích; hoạt động của Đội TNNĐ và các hoạt động mang tính xã hội. Trần Thị Chinh 10 Hiệu trưởng trường TH XuânQuan
Với nội dung phong phú, đa dạng như vậy song các nội dung trên thường được tổ chức lồng ghép gắn với từng chủ điểm cụ thể trong năm học hoặc dưới hình thức các cuộc thi. 1.3 Căn cứ vào nhiệm vụ của hoạt động giáo dục NGLL ở trường TH Xuân Quan- Văn Giang Hoạt động giáo dục NGLL hướng đến việc thực hiện nhiệm vụ các năm học, góp phần thực hiện có hiệu quả Chỉ thị 06/CT-TW của Bộ Chính trị về cuộc vận động “ Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh”; tiếp tục thực hiện các cuộc vận động “Nói không với tiêu cực trong thi cử và bệnh thành tích trong giáo dục”; “ Mỗi thầy giáo, cô giáo là một tấm gương đạo đức, tự học và sáng tạo” và phong trào thi đua “ Xây dựng trường học thân thiện- học sinh tích cực”. Đặc biệt thực hiện chủ đề năm học “ Tiếp tục đổi mới công tác quản lí ”; Từng bước xây dựng hoạt động giáo dục NGLL của trường TH Xuân Quan có nề nếp, chất lượng và hiệu quả, thu hút đông đảo học sinh tham gia vào các hoạt động giáo dục, góp phần nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện, đồng thời huy động các lực lượng tham gia vào hoạt động giáo dục NGLL của nhà trường. Bổ sung các điều kiện, cơ sở vật chất, trang thiết bị phục vụ hoạt động. *** Căn cứ vào các cơ sở khoa học như đã trình bày ở trên, ngoài việc bám sát các văn bản chỉ đạo, hướng dẫn của cấp trên, tôi đã mạnh dạn đổi mới cách làm đạt hiệu quả bằng các biện pháp chủ yếu sau đây: 2. NHỮNG BIỆN PHÁP CHỦ YẾU 2.1. Biện pháp 1: Nâng cao nhận thức về vị trí, vai trò tầm quan trọng của hoạt động giáo dục NGLL cho CBGV-NV. 2.1.1 Quán triệt vị trí, vai trò, nhiệm vụ, tầm quan trọng của hoạt động giáo dục NGLL đến toàn thể cán bộ giáo viên, nhân viên và học sinh cùng các đoàn thể trong nhà trường. Động viên mọi thành viên của hội đồng tham gia vào các hoạt động giáo dục NGLL. Lãnh đạo nhà trường gặp gỡ, trao đổi với chính quyền địa phương, Ban đại diện CMHS để nhận được sự ủng hộ; đồng thời tuyên truyền bằng nhiều hình thức để nâng cao Trần Thị Chinh 11 Hiệu trưởng trường TH XuânQuan
nhận thức cho mọi người như: Thông qua kế hoạch, hội họp, các giờ chào cờ đầu tuần, tổ chức các hội nghị chuyên đề để trao đổi, thảo luận cách thức tiến hành các hoạt động giáo dục NGLL... giúp mọi người hiểu: Hoạt động giáo dục NGLL là một trong hai con đường cơ bản thực hiện quá trình giáo dục trẻ em, nó bao gồm các hoạt động được nhà trường tổ chức vào thời gian ngoài giờ lên lớp. Đó là những hoạt động được tổ chức ngoài giờ các môn học, là sự tiếp nối và thống nhất hữu cơ với hoạt động dạy học, tạo điều kiện gắn lí thuyết với thực hành, góp phần quan trọng vào sự hình thành và phát triển nhân cách toàn diện của học sinh. Hoạt động và giao tiếp là nhân tố chủ yếu trong sự hình thành và phát triển nhân cách. Ở nhà trường, các hoạt động ngoài giờ lên lớp như vui chơi, văn nghệ, hái hoa dân chủ...cùng các quan hệ không thường nhật của học sinh là điều kiện để các em rèn luyện hành vi, thái độ, tình cảm và củng cố kiến thức một cách chắc chắn hơn. Hoạt động giáo dục NGLL bao giờ cũng được tổ chức trong mối quan hệ của tập thể với các hình thức hoạt động đa dạng, phong phú và các mối quan hệ giao tiếp giữa các cá nhân với cá nhân, cá nhân với nhóm, nhóm với nhóm... Tác động của tập thể đến nhân cách cá nhân qua hoạt động cùng nhau. 2.1.2 Ngoài việc nâng cao nhận thức cho các thành viên về vị trí, vai trò, tầm quan trọng của hoạt động giáo dục NGLL như trên, cần phải gắn với việc bồi dưỡng đội ngũ giáo viên và ban chỉ đạo hoạt động giáo dục NGLL Ban giám hiệu nhà trường quan tâm bồi dưỡng đội ngũ giáo viên làm công tác chủ nhiệm lớp. Giúp các giáo viên chủ nhiệm xác định rõ nhiệm vụ của mình trong việc tổ chức các hoạt động giáo dục NGLL, thấy được bản thân cần phải tu dưỡng, rèn luyện để có năng lực chuyên môn tốt, có khả năng tổ chức các hoạt động tập thể, có khả năng giáo dục, thuyết phục học sinh, nhiệt tình và thương yêu các em. Thành lập Ban chỉ đạo hoạt động giáo dục NGLL của nhà trường gồm: Trưởng ban: Hiệu trưởng. Phó ban: Phó Hiệu trưởng, Tổng phụ trách Đội. Các ủy viên: Chủ tịch công đoàn, Bí thư chi đoàn, Trưởng ban đại diện CMHS, các tổ trưởng chuyên môn. Cần phân công nhiệm vụ cho các thành viên trong Ban chỉ đạo. Trưởng ban: Phụ trách chung. Các phó ban: Căn cứ hướng dẫn, chỉ đạo của ngành, kế hoạch thực hiện nhiệm vụ các năm học của Hiệu trưởng và căn cứ vào tình hình cụ thể của từng năm học để xây dựng Trần Thị Chinh 12 Hiệu trưởng trường TH XuânQuan
chương trình, kế hoạch và mục tiêu của hoạt động giáo dục NGLL một cách cụ thể cho năm học đó. Ví dụ 1: Năm học 2010-2011 tổ chức hội thi“Búp măng xinh”; năm học 2012- 2013 tổ chức cuộc thi “ Rung chuông vàng” Song song với việc xây dựng kế hoạch cần phải phân công nhiệm vụ cụ thể cho từng ủy viên phụ trách từng mảng hoạt động, thông qua Ban chỉ đạo và báo cáo trước toàn thể Hội đồng nhà trường để thực hiện. 2.2. Biện pháp 2: Chỉ đạo thực hiện nội dung và sử dụng hiệu quả thời lượng của hoạt động giáo dục NGLL Trước hết chỉ đạo giáo viên thực hiện nghiêm túc kế hoạch giáo dục và biên chế năm học theo quyết định của Bộ trưởng Bộ GD&ĐT, của Sở GD&ĐT, phòng GD&ĐT huyện. Cụ thể là: 2.2.1 Về thời lượng: (Thực hiện từ khối 1 đến khối 5) Thứ nhất: Mỗi tuần có 02 tiết sinh hoạt tập thể ( hoạt động Đội) Thứ hai: Mỗi tuần có 01 tiết hoạt động giáo dục NGLL (04 tiết/tháng) Thứ ba: Thời gian còn lại ngoài các tiết học trên lớp có thể tổ chức các hoạt động khác cho học sinh. Như vậy thời gian dành cho hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp là đáng kể. 2.2.2 Về nội dung: - Với 02 tiết sinh hoạt tập thể/ tuần: Thực hiện theo chủ điểm và kế hoạch của Liên đội. Kế hoạch này được BGH duyệt, thông qua giờ chào cờ đầu tuần và tiết sinh hoạt lớp vào cuối tuần. Ví dụ 2: Chủ điểm của tháng 9: Trường em. Chủ điểm của tháng 10: Truyền thống nhà trường. Chủ điểm của tháng 11: Kính yêu thầy cô. Chủ điểm của tháng 12: Noi gương chú bộ đội. Chủ điểm của tháng 1-2: Ngàn hoa việc tốt- Mừng Đảng quang vinh. Trần Thị Chinh 13 Hiệu trưởng trường TH XuânQuan
Chủ điểm của tháng 3: Tiến bước lên Đoàn. Chủ điểm của tháng 4: Hòa bình hữu nghị. Chủ điểm của tháng 5: Hoa thơm dâng Bác Chủ điểm của tháng 6,7,8: Hoạt động hè. Ví dụ 3: Giờ chào cờ sáng thứ hai hàng tuần tại trường TH Xuân Quan - Với 04 tiết hoạt động giáo dục NGLL/ tháng: Thực hiện theo chủ điểm của Ban chỉ đạo hoạt động NGLL, khối chuyên môn bàn bạc thống nhất nội dung phù hợp với đặc điểm tâm sinh lí học sinh. Giáo viên soạn giảng, có sự kiểm tra của Ban giám hiệu. Ví dụ 4: Tuần 4 tháng 9 với nội dung Trường em: Khối lớp 1 tìm hiểu lớp mình, khối, các thầy cô trong Ban giám hiệu, trong khối. Khối lớp 2 tìm hiểu các môn học, các tổ chức trong trường, cơ sở vật chất của nhà trường.... - Với thời gian còn lại, ngoài các tiết học trên lớp thì tổ chức các hoạt động khác cho học sinh. Có thể kết hợp theo chủ điểm của tiết sinh hoạt tập thể hoặc tiết hoạt động giáo dục NGLL với những kiến thức đã học của các môn văn hóa để tổ chức cho học sinh tham gia các Hội thi như: Hội thi “Búp măng xinh”, “Rung chuông vàng”,...; Trần Thị Chinh 14 Hiệu trưởng trường TH XuânQuan
tham quan dã ngoại tại khu du lịch sinh thái Ecopark, tìm hiểu lịch sử công trình Bắc- Hưng- Hải...Có thể tổ chức thi từ các lớp rồi thi theo khối. Mỗi học kì, tổ chức theo khối một lần vào dịp kỉ niệm các ngày lễ lớn ( HKI vào 22/12; HKII vào 26/3 hoặc 19/5) hoặc tổ chức theo khối, mỗi tháng một lần và theo chủ điểm của tháng. Nội dung là những câu hỏi về kiến thức các môn văn hóa như: Toán, Tiếng việt, TNXH; kiến thức các môn năng khiếu như: Âm nhạc, Mĩ thuật, Ngoại ngữ, Tin học và các câu hỏi liên quan đến việc rèn kĩ năng sống cho học sinh. Ví dụ 5: Tổ chức hội thi: Búp măng xinh. *Mục tiêu của hội thi: - Củng cố, khắc sâu kiến thức đã học, từ đó nâng cao vốn hiểu biết của học sinh. - Tạo sự hứng thú, phấn khởi trong học tập của các em. -Phát huy vai trò làm chủ trong hoạt động, phát huy quyền được tham gia. Trên cơ sở đó phát triển lòng nhân ái, tình bạn bè và sự giúp đỡ lẫn nhau trong học tập - Rèn luyện, phát triển các kĩ năng cơ bản(kĩ năng giao tiếp, kĩ năng nhận thức và kĩ năng điều khiển các hoạt động tập thể) Với mục tiêu đó, ngay từ đầu năm học, nhà trường đã xây dựng kế hoạch và phối hợp chặt chẽ với Chi đoàn giáo viên, Đội TNNĐ tổ chức hoạt động giáo dục NGLL hàng tháng qua hình thức hội thi với các nội dung cụ thể như sau: A. Phần chào hỏi: Không tính điểm (thời gian tối đa 3 phút) Các đội chơi lần lượt tự giới thiệu về bản thân, về đội mình, lớp mình. B. Phần nội dung thi: Tính điểm 1.Phần thi “ Chúng em kể chuyện”: 10 điểm ( Thời gian tối đa 5 phút) - Đại diện của từng đội chơi bắt thăm kể một câu chuyện xung quanh chủ đề, chủ điểm của tháng hoặc gắn với nội dung các bài đã học trên lớp. - Đại diện BGK nhận xét, đánh giá, cho điểm. 2. Phần thi “ Nhớ về lịch sử”: Mỗi câu 10 điểm (Áp dụng với khối lớp 4,5) Trần Thị Chinh 15 Hiệu trưởng trường TH XuânQuan
Người dẫn chương trình lần lượt đưa ra 3 gợi ý về một nhân vật, sự kiện lịch sử. Sau mỗi gợi ý ( thời gian 30 giây) các đội chơi được quyền đưa ra đáp án. Nếu trả lời đúng được tính điểm theo các mức sau: + Trả lời đúng sau gợi ý thứ nhất: 10 điểm. + Trả lời đúng sau gợi ý thứ hai: 8 điểm. + Trả lời đúng sau gợi ý thứ ba: 5 điểm. Nếu trả lời sai không tính điểm và mất quyền trả lời tiếp theo.( Phần thi này người dẫn chương trình sẽ cho điểm trực tiếp nếu trả lời đúng). *Phần thi dành cho khán giả: Người dẫn chương trình lần lượt đưa ra các câu hỏi về một nhân vật lịch sử, sự kiện lịch sử. Sau mỗi câu hỏi đặt ra, các cổ động viên được quyền giơ tay trả lời câu hỏi. Nếu trả lời đúng được cộng vào điểm thi đua của lớp hoặc được nhận quà tặng của hội thi. 3.Phần thi: “Chúng em cùng vẽ” - Người dẫn chương trình đưa ra chủ đề vẽ tranh - Trong thời gian 4 phút các thành viên của đội cùng tham gia vẽ chung một bức tranh rồi lần lượt từng đội sẽ trình bày về nội dung, ý tưởng của bức tranh( thời gian không quá 1 phút). -Đại diện BGK nhận xét, đánh giá, cho điểm. 4. Phần thi “ Tiếng Việt của em” - Đại diện một đội chơi bắt thăm chọn đề bài ( Ghép từ, tìm từ,...) -Trong thời gian 2 phút, các đội trình bày vào bảng riêng rồi trình bày miệng. - Đại diện BGK nhận xét, đánh giá, cho điểm. 5. Phần thi “ Ai nhanh ai đúng” - Đại diện một đội chơi bắt thăm một đề toán. - Trong thời gian 2 phút các đội cử đại diện trình bày vào bảng riêng. - Đại diện BGK nhận xét, đánh giá, cho điểm. Lưu ý: Tiến hành tổ chức cuộc thi: - Mỗi lớp chọn 5 học sinh tham gia dự thi ( mỗi em không được tham gia quá 2 lần) Trần Thị Chinh 16 Hiệu trưởng trường TH XuânQuan
- Liên đội xây dựng kế hoạch tổ chức cuộc thi, triển khai nội dung, thể lệ đến từng khối lớp, chi đội. -Các khối chủ động thiết kế câu hỏi, nội dung thi, đáp án, thang điểm theo các phần thi đã thống nhất, có thể chọn các phần thi cho phù hợp và cũng có thể thay đổi phần thi “Chúng em cùng vẽ” bằng phần thi “Chúng em cùng hát” - Mỗi tháng được tổ chức một lần theo từng chủ điểm (nếu có điều kiện) Ví dụ 6: Tổ chức cuộc thi “ Rung chuông vàng” Nhà trường đã dùng chính những tiết hoạt động giáo dục NGLL của từng tuần để tạo cho 100% học sinh được tham gia sân chơi và cần được thực hiện theo các bước sau: Bước 1: Lập kế hoạch Ngay từ đầu năm học, tôi đã chủ động xây dựng kế hoạch cho các tiết hoạt động giáo dục NGLL để các giáo viên là TTCM, TPCM, GVCN chủ động xây dựng kế hoạch cho khối, lớp và tổ chuyên môn. Cụ thể là: *Tháng 9,10: GVCN phụ trách tổ chức thực hiện nội dung sinh hoạt các tiết hoạt động giáo dục NGLL như: Dạy kiến thức ATGT, chăm sóc sức khỏe nha khoa... theo đơn vị lớp học hoặc dạy theo hình thức giao lưu tập thể để truyền đạt nội dung kiến thức của bài. Thời gian thực hiện vào tuần 1, 3, 4, 6. * Từ tháng11 đến khi kết thúc năm học: GVCN của cả khối cùng với TTCM, TPCM( có sự chỉ đạo, kiểm tra của BGH) xây dựng câu hỏi, tổ chức các hoạt động giáo dục NGLL dưới hình thức tổ chức cuộc thi “ Rung chuông vàng” cho 100% HS/ khối được tham gia bằng việc gộp 4 tiết hoạt động giáo dục NGLL của tuần 7,8,9,10 thành một buổi (Tổ chức vào tuần 10); Gộp 4 tiết của tuần 11,12,13,14 vào một buổi (Tổ chức vào tuần 14),.... với nội dung: Giao lưu tổng hợp kiến thức văn hóa của các tháng đã học trong năm học với kiến thức về ATGT, nha khoa, kĩ năng sống...( Nếu do một điều kiện nào đó mà không thực hiện được như kế hoạch thì có thể lùi lại tổ chức vào tuần sau, đồng thời bổ sung thêm câu hỏi kiến thức văn hóa của tuần đó) Bước 2: Tổ chức thực hiện Trần Thị Chinh 17 Hiệu trưởng trường TH XuânQuan
- Về đối tượng tham gia thi: 100% HS/ khối, lớp tham gia dưới hình thức 3 vòng thi. Vòng thứ nhất và thứ hai được tính điểm. BGK chọn 50% số HS đạt điểm từ cao nhất xuống vào vòng 3. Vòng 3 là vòng loại trực tiếp. - Về kiến thức: Là những kiến thức trọng tâm của tháng đó và tháng liền kề để ôn tập củng cố, chống quên và nâng cao kiến thức. Nội dung câu hỏi thuộc về kiến thức của các môn học chính, môn học tự chọn và kĩ năng sống. - Về thành phần dự: BGH, GVCN, đại diện hội CMHS, có thể mời thêm Đoàn xã, hội phụ nữ (nếu tổ chức vào tháng 3); mời Hội CCB (nếu tổ chức vào tháng 12)... - Về phần thưởng: Thưởng vở. Kinh phí được trích từ Quĩ hoạt động giáo dục NGLL do các tổ chức, cá nhân ủng hộ từ đầu năm học. - Về học sinh: Chuẩn bị bảng con, giẻ lau, ghế cá nhân và có thể là mũ mang biểu tượng của lớp mình. - Về ban tổ chức: GVCN trong khối gửi câu hổi đề xuất cho BGH. BGH sẽ cùng TTCM và GV cốt cán phụ trách bộ môn duyệt và sắp xếp nội dung câu hỏi. Phụ trách công tác tổ chức: TPT Đội và một GV có khả năng MC tốt. - Về địa điểm: Tổ chức tại sân chơi mở cộng đồng của nhà trường. - Về thời gian: Chia buổi cho từng khối lớp vào một buổi chiều trong tuần, sao cho khối lớp tổ chức không ảnh hưởng đến việc dạy học của các khối lớp khác. Chuẩn bị chu đáo, đầy đủ và dự kiến mọi nguồn lực càng chi tiết, càng cụ thể thì sự thành công của cuộc thi càng cao. Trần Thị Chinh 18 Hiệu trưởng trường TH XuânQuan
Công tác chuẩn bị cho cuộc thi Rung chuông vàng cấp trường. Ngoài việc chuẩn bị cơ sở vật chất phục vụ cho cuộc thi, cần chuẩn bị tốt tất cả các điều kiện khác như: Ban tổ chức, BGK, đề thi( có đáp án) và hệ thống các câu hỏi phụ để giải quyết tốt các tình huống phát sinh. Lần đầu tổ chức với qui mô cấp trường cần “chạy thử” chương trình(Tất nhiên là không làm thử bộ đề chính thức). Khâu chuẩn bị chu đáo mang tính quyết định cho Hội thi thành công. 2.3. Biện pháp 3: Công tác chỉ đạo hoạt động điển hình trong năm hoc. 2.3.1 Luôn đặt ra chỉ tiêu cao để phấn đấu Trong bất kì hoạt động nào, khi tổ chức chỉ đạo thực hiện đều phải có mục tiêu để phấn đấu vì chỉ có như vậy người thực hiện mới có được sự cố gắng cao nhất để đạt được kết quả tốt nhất có thể. Trong năm học, căn cứ vào nhiệm vụ năm học của ngành nói chung để xây dựng kế hoạch riêng của nhà trường và dứt khoát phải có một hoạt động nổi bật, đặc sắc từ cấp trường để phục vụ cuộc thi cấp huyện đạt kết quả tốt. Ví dụ 7: Năm học 2012-2013, phòng GD&ĐT tổ chức cuộc thi “ Giai điệu tuổi hồng” thì cấp trường cũng phải tổ chức cuộc thi này để phục vụ cho việc tham gia cuộc thi cấp huyện đạt kết quả cao. Ngoài ra, nhà trường còn tổ chức sân chơi trí tuệ cho học Trần Thị Chinh 19 Hiệu trưởng trường TH XuânQuan
sinh, để các em “ học mà chơi, chơi mà học” cho các lớp, khối lớp theo chủ điểm của các tháng. Tháng 1: Hội vui ôn tập. Tháng 2: Mừng Đảng- Mừng xuân. Tháng 3: Quà tặng mẹ, tặng cô hoặc Tiến bước lên Đoàn;… 2.3.2 Chú trọng xây dựng kế hoạch Cần xây dựng kế hoạch chung (tổng thể) và kế hoạch chi tiết (kế hoạch của từng bộ phận ứng với từng phần việc được phân công). Sau khi thống nhất trong Chi bộ, trong Ban giám hiệu với trưởng các đoàn thể và triển khai đến Hội đồng thì phải quyết tâm làm bằng được với tinh thần: Thống nhất - quyết liệt, triệt để và hiệu quả. 2.3.3 Coi trọng khâu tổng kết rút ra bài học kinh nghiệm Không chỉ sau mỗi hoạt động điển hình cấp huyện, cấp trường mà sau mỗi tuần hoạt động đều phải có tổng kết, nhận xét, đánh giá và rút kinh nghiệm một cách nghiêm túc. Và công việc này không chỉ diến ra trong kì sinh hoạt Chi bộ, trong kì họp Hội đồng giáo dục mà trong cả buổi giao ban đầu tuần của HT, PHT với các TTCM và trưởng các đoàn thể trong nhà trường. Như vậy sẽ luôn luôn đưa ra được giải pháp khắc phục cũng như sự chỉ đạo kịp thời với các hoạt động của những tuần sau, tháng sau. 2.3.4 Quan tâm đến công tác động viên khen thưởng. Thực tế, trong những năm qua, trường TH Xuân Quan đặc biệt quan tâm đến công tác này. Coi việc thi đua khen thưởng là động lực thúc đẩy CBGV-NV cố gắng cao nhất để đạt chất lượng, hiệu quả công việc. Ngay đầu năm học, tại Hội nghị CBCC cơ quan đã thống nhất định mức khen thưởng cho từng công việc trong năm học, trừ đột xuất. Khi kết thúc từng công việc, nhà trường thực hiện nghiêm túc, đầy đủ, kịp thời việc khen thưởng theo qui định. Riêng đối với các hoạt động giáo dục NGLL có tuyên dương khen thưởng với tập thể, cá nhân CB-GV-HS, tổ khối chuyên môn có thành tích, có nhiều cố gắng trong việc thực hiện từng hoạt động, từng phong trào, từng cuộc thi. 2.3.5 Một số lưu ý trong quá trình tổ chức các hoạt động điển hình Một là: Với 4 nhóm hoạt động (theo cách chia tương đối) của hoạt động giáo dục NGLL đó là: Hoạt động vui chơi. Hoạt động văn hóa nghệ thuật. Hoạt động thể dục thể thao và Hoạt động xã hội thì có lúc tổ chức riêng biệt theo nội dung từng hoạt động ( Ví Trần Thị Chinh 20 Hiệu trưởng trường TH XuânQuan