SKKN: Một số biện pháp hướng dẫn học sinh học tốt môn Tin học khối lớp 4

MỤC LỤC<br />  <br /> <br /> <br /> <br /> <br /> I. PHẦN MỞ ĐẦU<br /> 1. Lý do chọn đề tài<br /> Trong những năm gần đây, việc sửa đổi, bổ  sung, thay sách giáo khoa Tin <br /> học Tiểu học và mở  các lớp bồi dưỡng, tập huấn của Bộ  và của các Sở  giáo <br /> dục – Đào tạo đồng thời cũng là việc bồi dưỡng phương pháp giảng dạy mới  <br /> đã hoàn chỉnh từ cấp Tiểu học đến bậc Trung học phổ thông.<br /> <br />  Theo các nhà chuyên môn thì một trong những tình trạng học sinh yếu kém <br /> đó là do “Phương pháp giảng dạy chưa tốt”. Nghị  quyết  Đại hội XI Đảng <br /> Cộng sản Việt Nam cũng luôn nhấn mạnh đến cần phải đổi mới chương trình <br /> và phương pháp giảng dạy để ngày càng đạt chất lượng cao, đáp ứng nhu cầu <br /> phát triển của đất nước ta.<br /> <br />  Như vậy, phương pháp giảng dạy trong quá trình lên lớp của giáo viên ở <br /> nhà trường có tầm quan trọng  đặc biệt, nếu không muốn nói là có ý nghĩa <br /> quyết định, vì người giáo viên dù có chuẩn bị  nội dung phong phú và chu đáo <br /> đến đâu đi nữa nếu không sử dụng đúng phương pháp giảng dạy thì chắc chắn  <br /> sẽ  làm cho khả  năng tiếp thu kiến thức của học trò bị  hạn chế  và kết quả  sẽ <br /> không đạt được như mục tiêu đề ra trong tiết học.<br /> <br /> Đối với môn tin học thì điều đó lại càng cần thiết, vì có những kiến thức  <br /> trừu tượng, khó hiểu, mà các em lại không có nhiều thời gian cho môn học này, <br /> và cũng vì các em phải tập trung cho các môn học chính. Nhưng làm sao vận <br /> <br />                1<br /> dụng tốt phương pháp thảo luận nhóm để giảng dạy môn Tin học? Sẽ được tổ <br /> chức như thế nào? Mục tiêu của bài là gì? Cách thực hiện ra sao?... Quả là một <br /> vấn đề  đang đặt ra nhiều thử  thách mà người giáo viên cần phải nghiên cứu <br /> giải quyết. Để  góp phần giải quyết phần nào những khó khăn nói trên, tôi xin <br /> trình bày đề  tài “Một số biện pháp hướng dẫn học sinh học tốt môn Tin học  <br /> khối lớp 4”.<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> 2.  Mục tiêu, nhiệm vụ của đề tài<br /> Môn tin học  ở bậc tiểu học bước đầu giúp học sinh làm quen với một số <br /> kiến thức ban đầu về CNTT như: Một số bộ phận của máy tính, một số  thuật  <br /> ngữ thường dùng, rèn luyện một số kỹ năng sử dụng máy tính, … <br /> Hình thành cho học sinh một số  phẩm chất và năng lực cần thiết cho <br /> người lao động hiện đại như: <br /> ­ Góp phần hình thành và phát triển tư duy thuật giải. <br /> ­ Bước đầu hình thành năng lực tổ chức và xử lý thông tin. <br /> ­ Có ý thức và thói quen sử dụng máy tính trong hoạt động học tập, lao động xã hội <br /> hiện đại. <br /> ­ Có thái độ đúng khi sử dụng máy tính các sản phẩm tin học.<br /> ­ Bước đầu hiểu khả năng ứng dụng CNTT trong học tập<br /> 3. Đối tượng nghiên cứu<br />  ­ Học sinh khối lớp 4 trường Tiểu học Lê Hồng Phong. <br />  ­ Một số biện pháp hướng dẫn học sinh khối lớp 4 học tốt môn Tin học để nâng <br /> cao chất lượng môn Tin học khối lớp 4 nói riêng và toàn trường nói chung.<br /> 4.  Giới hạn và phạm vi nghiên cứu<br /> <br /> <br /> <br />                2<br />  Các biện pháp dạy học môn Tin học đối với khối lớp 4 trường Tiểu học  <br /> Lê Hồng Phong năm học 2014 – 2015. <br /> 5. Phương pháp nghiên cứu<br />  * Phương pháp nghiên cứu lí luận<br /> <br /> Bộ  môn tin học là một bộ  môn mới  ở  trường tiểu học và chủ  yếu là sủ <br /> dung phương pháp trực quan sinh động để   ứng dụng thực hành do đó việc  <br /> nghiên cứu lí luận là không thể  thiếu do vậy khi xây dựng đề  tài này tôi đã  <br /> nghiên cứu các tài liệu tham khảo sau: Giáo trình Word thực hành, Giáo trình  <br /> Excel thực hành, Tin Học Thực Hành, Đồ  họa thực hành, Hướng dẫn sửa lỗi <br /> máy tính, Giáo trình  photoshop, Sách giáo khoa quyển 1, Sách giáo khoa quyển  <br /> 2, Sách giáo khoa quyển 3. <br /> <br /> * Phương pháp ứng dụng thực tiễn<br /> ­ Phương pháp quan sát.<br /> ­ Kiểm tra việc học tập của học sinh (bài cũ, bài mới)<br /> ­ Phương pháp điều tra. (Phỏng vấn học sinh khối 3,4, 5. Sử dụng bảng biểu đối <br /> chiếu). <br /> ­ Phương pháp khảo nghiệmThăm lớp, dự giờ. Kiểm tra chất lượng sau giờ học.<br /> II.  PHẦN NỘI DUNG<br /> 1. Cơ sở lý luận<br />    + Nghị  quyết  40/2000/QH10  và  chỉ  thị 14/2001/CT­TT ngày 9/12/2000  về <br /> việc  đổi  mới chương  trình  giáo  dục  phổ  thông: Nội dung  chương trình là tích <br /> cực áp dụng một cách sáng tạo các phương pháp tiên tiến,  hiện đại,  ứng dụng <br /> CNTT vào dạy và học. <br />        + Thông tư  số    14/2002/TT­BGD&ĐT ngày   1/4/2002 về  việc hướng   dẫn <br /> quán triệt chủ trương đổi mới giáo dục phổ thông.<br /> <br /> <br /> <br /> <br />                3<br />        +  Chỉ  thị  29/CT của Trung  Ương  Đảng về  việc đưa CNTT vào  nhà  <br /> trường. <br /> <br /> +  Trong  nhiệm vụ   năm   học  2011/2012  Bộ   trưởng   giáo   dục  đào   tạo  nhấn <br /> mạnh: Khẩn trương triển khai chương trình phát triển nguồn nhân lực  CNTT <br /> của chính phủ  và đề  án dạy Tin học  ứng dụng   CNTT và truyền thông của <br /> ngành.  Tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin trong đổi mới phương pháp <br /> dạy ­ học và công tác quản lý giáo dục.Tiếp tục thực hiện tổ  chức dạy học  <br /> môn Tin học theo Chương trình giáo dục phổ  thông ban hành kèm theo Quyết  <br /> định số  16/2006/QĐ­BGDĐT ngày 05 tháng 5 năm 2006 của Bộ  Giáo dục và <br /> Đào tạo.<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> 2. Thực trạng<br /> 2.1. Thuận lợi và khó khăn<br /> a. Thuận lợi <br /> * Nhà trường<br />   ­ Được sự quan tâm của Phòng GD&ĐT Krông ana, Tổng công ty cổ phần phân <br /> bón Bình Điền đã tạo điều kiện hỗ  trợ  cho nhà trường có hai phòng máy tính  <br /> phục vụ cho công tác dạy và học của giáo viên và học sinh trường TH Lê Hồng <br /> Phong.<br />   ­ Tuy môn Tin học mới chỉ là môn học tự chọn nhưng nhà trường đã  tạo điều <br /> kiện để  học sinh có thể  học từ  khối lớp 3, tạo điều kiện sắm sửa máy  móc, <br /> trang thiết bị phục vụ cho việc dạy và học môn Tin học. <br /> <br /> <br />                4<br /> * Giáo viên<br /> Giáo viên được đào tạo những kiến thức đạt chuẩn về tin học để đáp ứng  <br /> yêu cầu cho dạy và học môn tin học trong bậc tiểu học. <br /> * Học sinh<br /> Vì là môn học trực quan, sinh động, môn học khám phá những lĩnh vực mới  <br /> nên học sinh rất hứng thú học, nhất là những tiết thực hành. <br /> b. Khó khăn<br /> Nhà trường đã có hai phòng máy vi tính để  cho học sinh học nhưng lại  ở <br /> hai phân hiệu vì vậy vẫn còn hạn chế về số lượng cũng như chất lượng, mỗi <br /> ca thực hành có tới 3 – 4 em ngồi cùng một máy nên các em không có nhiều thời <br /> gian để thực hành làm bài tập một cách đầy đủ. Hơn nữa nhiều máy cấu hình <br /> máy đã cũ, chất lượng không còn tốt nên hay hỏng hóc, ảnh hưởng rất nhiều <br /> đến chất lượng học tập của học sinh. <br /> Đời sống kinh tế của địa phương còn gặp nhiều khó khăn, rất ít học  sinh <br /> ở nhà có máy vi tính. <br /> Học sinh chưa có sách giáo khoa để học, các em chỉ được học những kiến <br /> thức thông qua bài giảng của giáo viên dạy trên lớp. <br /> Đa số các em học sinh chỉ được tiếp xúc với máy vi tính ở trường là  chủ <br /> yếu, do đó sự tìm tòi và khám phá máy vi tính với các em còn hạn chế, nên việc  <br /> học tập của học sinh vẫn còn mang tính chậm chạp. <br /> 2.2.  Thành công và hạn chế<br /> a. Thành công<br /> ­ Có được sự quan tâm chú ý của các cấp uỷ đảng, nhà trường, phụ huynh tạo <br /> điều kiện mua sắm máy móc thiết bị để các em có được phòng máy học tập.<br /> Đề  tài tạo điều kiện thuận lợi cho giáo viên chủ  động xây dựng kế <br /> hoạch chương trình giảng dạy phù hợp với đối tượng học sinh tiểu học.<br /> <br /> <br />                5<br /> ­  Tạo điều kiện thuận lợi cho giáo viên, học sinh tiếp cận với công nghệ <br /> thông tin.<br /> ­ Các phần mềm phục vụ giảng dạy như:<br />   +   Phần   mềm   soạn   thảo   văn   bản:   Học   sinh   ứng   dụng   từ   các   môn   học  <br /> Tập Làm Văn để  trình bày đoạn văn bản sao cho phù hợp, đúng cách.  ứng  <br /> dụng soạn thảo văn bản để  soạn thảo giải những bài toán đã học ở  bậc tiểu <br /> học. <br /> +  Phần mềm vẽ: Học sinh ứng dụng trong môn Mỹ thuật, học được từ môn mỹ <br /> thuật để vẽ những hình ảnh sao cho sinh động, hài hoà thẩm mĩ. <br /> ­   Trong   chương   trình   tin   học   ở   bậc   tiểu   học   được   phân   bố   xen   kẽ   giữa  <br /> các bài vừa học, vừa chơi. Điều đó sẽ  rèn luyện cho học sinh óc tư  duy sáng <br /> tạo trong quá trình chơi những trò chơi mang tính bổ  ích giúp cho học sinh <br /> thư giãn sau những giờ học căng thẳng ở lớp, … <br /> Học sinh hứng thú say mê với bộ  môn tin học, giúp các em sáng tạo, <br /> chăm chỉ tìm tòi khám phá.<br /> b. Hạn chế <br /> ­ Xây dựng trên cơ sở kinh nghiệm và thử nghiệm còn mới mẻ.<br /> ­ Đa phần học sinh  ở  nhà không có máy tính, chủ  yếu là sử  dụng máy  ở <br /> trường nên việc thực hành các thao tác gặp khó khăn.<br /> ­ Đội ngũ giáo viên phần lớn là giáo viên lớn tuổi, việc ứng dụng công nghệ <br /> thông tin vào việc giảng dạy còn hạn chế nên sự hợp tác trong việc nghiên  <br /> cứu đề tài chưa cao.<br /> ­ Học sinh hai phân hiệu là người dân tộc Ê đê, sự hiểu biết của các em còn <br /> hạn chế, sự tìm tòi khám phá còn gặp nhiều bỡ ngỡ vì ngôn ngữ đặc thù của <br /> môn Tin học là ngôn ngữ  trừu tượng, khó hiểu. Một số  thông tin trên máy <br /> <br /> <br /> <br />                6<br /> tính sử dụng bằng thuật ngữ và tiếng Anh chuyên ngành, nên các em còn gặp  <br /> nhiều khó khăn trong việc học tập và thực hành máy tính.<br /> 2.3.   Những mặt mạnh­ mặt yếu của đề tài<br />  a. Mặt mạnh <br /> Hình thành cho học sinh một số  phẩm chất và năng lực cần thiết cho <br /> người lao động hiện đại như: <br /> ­ Góp phần hình thành và phát triển tư duy thuật giải. <br /> ­ Bước đầu hình thành năng lực tổ chức và xử lý thông tin. <br /> ­ Có ý thức và thói quen sử dụng máy tính trong hoạt động học tập, lao động xã  <br /> hội hiện đại. <br /> ­ Có thái độ đúng khi sử dụng máy tính các sản phẩm tin học.<br /> ­ Bước đầu hiểu khả năng ứng dụng công nghệ thông tin trong học tập<br /> ­ Có ý thức tìm hiểu công nghệ thông tin trong các hoạt động xã hội. <br />  b. Mặt yếu <br />   Học sinh còn bỡ  ngỡ  e dè với các phần mềm do phần lớn được sử <br /> dụng bằng câu lệnh ngoại ngữ chuyên ngành mà học sinh khó ghi nhớ.<br /> 2.4.   Các nguyên nhân và các yếu tố tác động<br /> Môn Tin học mới chỉ  là môn tự  chọn trong chương trình bậc tiểu học  <br /> nên chương trình và sự phân phối chương trình bước đầu chưa có  sự thống nhất <br /> và đang hoàn chỉnh. <br /> Hiện nay Bộ giáo dục và đào tạo mới đang thí điểm dạy  môn Tin học <br /> vào cho một số  tỉnh và thành phố  như  thành phố  Hải Phòng, Hà nội, Hạ Long, <br /> Hồ Chí Minh ...  <br /> Việc biên soạn SGK vẫn còn nhiều bất cập chưa hợp lý đặc biệt rất khó <br /> khăn cho giáo viên trong việc cập nhật update phần mềm thực hành cho học sinh  <br /> tiểu học.<br /> <br /> <br />                7<br />  Việc nối mạng và sử  dụng mạng lan đôi khi còn gặp một số  vấn đề  khó  <br /> khăn vì điều kiện hoàn cảnh của trường ở vùng sâu, vùng xa nên đường truyền  <br /> chưa được ổn định.<br /> 2.5.  Phân tích đánh giá các vấn đề mà thực trạng đề tài đã đặt ra<br /> Trong những năm qua, ngành giáo dục đã xây dựng một kế hoạch tổng thể <br /> về công nghệ thông tin, mục tiêu phấn đấu Tin học phải được sử dụng để hỗ trợ <br /> cho việc dạy và học các môn học khác. Tuy nhiên đối với trường Tiểu học Lê  <br /> Hồng Phong vẫn còn gặp nhiều khó khăn.<br /> Thực hành trên máy tính là bắt buộc và là một cấu thành của bài giảng lý  <br /> thuyết. Nhiều kiến thức và bài học được diễn đạt thông qua các bược thực hành <br /> và thao tác cụ thể trên máy tính. Đối với môn Tin học, giáo viên rất khó truyền đạt <br /> khi không có máy tính để minh họa hay thực hành các thao tác mẫu của bài học.  <br /> Nếu trong giờ học trên lớp học truyền thống chỉ với phấn và bảng thì việc tiếp  <br /> thu kiến thức bài học có thể  bị  giảm đến 90%, vì lứa tuổi của các em còn nhỏ,  <br /> nhất là học sinh khối lớp 4.<br /> Ví dụ: trong bài Thông tin được lưu ở đâu? <br /> Giáo viên khi đến lớp phải chuẩn bị các đồ dùng trực quan như ổ đĩa cứng,  <br /> ổ đĩa CD, thiết bị nhớ Flash (thẻ nhớ), USB,….<br /> Giáo viên cần chỉ ra cho học sinh biết được đâu là thiết bị nhớ trong, đâu là <br /> thiết bị nhớ ngoài, …. Từ đó dẫn vào bài học. Khi ta soạn xong một tệp văn bản,  <br /> ta lưu vào đâu, đặt tên, đường dẫn,…. Quan trọng nhất là các bước tạo một thư <br /> mục riêng để lưu trữ bài làm và tài liệu của mình. Giáo viên có thể liên hệ thực tế <br /> đến tủ sách vở, tủ quần áo của học sinh ở nhà, nếu để ngăn nắp gọn gang thì dễ <br /> tìm kiếm, nếu để lộn xộn thì sẽ khó khăn trong việc tìm kiếm đồ dùng cũng như <br /> tài liệu, thì dữ liệu trong máy tính cũng vậy. Khi ta sắp xếp dữ liệu theo từng thư <br /> mục, ta sẽ dễ dàng tìm được khi ta cần dùng đến.<br /> <br /> <br /> <br />                8<br />  Từ  đó, tôi nghiên cứu bài giảng áp dụng với các môn Tập làm văn, mỹ <br /> thuật, toán, …. trong các tiết thực hành để  các em khắc ghi bài học sâu sắc hơn <br /> đồng thời giúp các em có kĩ năng luyện gõ phím, thao tác nhanh với chuột máy  <br /> tính. <br /> Đối tượng nghiên cứu là các em học sinh tiểu học, trường học thuộc địa bàn <br /> vùng xa, điều kiện kinh tế  còn thấp, phụ  huynh các em hầu hết làm nghề  nông, <br /> gia đình các em không có điều kiện phục vụ cho việc học tập của các em. Hơn <br /> nữa, điều kiện mua máy tính cho các em học chưa có, chính vì vậy các em chỉ tiếp  <br /> xúc với máy tính trong giờ Tin học, mà mỗi lớp chỉ học được 2 tiết/ tuần, lớp học <br /> lại đông, không đủ số lượng máy phục vụ cho các em, chính vì vậy mà các em đã <br /> ít có cơ hội tiếp xúc với máy tính, ít nhiều cũng ảnh hưởng đến chất lượng học  <br /> tập của các em bởi việc dạy hiện nay vẫn chủ yếu nặng về lý thuyết và nhẹ  ở <br /> phần thực hành. <br /> Tuy gặp nhiều khó khăn do các yếu tố  tác động, nhưng là một nhà giáo  <br /> giảng dạy môn kiến thức trừu tượng này, tôi đã kết hợp nhiều cách dạy khác nhau  <br /> nhằm tạo hứng thú cho các em khi dạy phần lý thuyết.<br /> Ví dụ: Trong phần soạn thảo văn bản, tôi dùng mạng lan để  giúp các em <br /> quan sát kĩ hơn từng thao tác của giáo viên, và quản lý được học sinh của mình.  <br /> Trong giờ thực hành, học sinh thao tác máy, tôi có thể kiểm tra và biết được các  <br /> em đang làm gì, ai thực hành tốt hơn để  tuyên dương trước lớp. Trong giờ thực <br /> hành soạn thảo văn bản của lớp 4 và 5, tôi khuyến khích các em viết thể loại văn <br /> mà các em vừa mới học nhằm giúp các em vừa luyện gõ phím vừa khắc sâu bài <br /> học hơn. <br /> Trong phần mềm vẽ Paint cho học sinh lớp 3, 4, 5 tôi dạy bằng máy chiếu,  <br /> vì trong phần này, lý thuyết và thực hành song song nhau. Chính vì vậy, để các em <br /> quan sát trực quan và cùng tập vẽ với giáo viên trên máy của mình, qua cách đó các <br /> <br /> <br /> <br /> <br />                9<br /> em sẽ  nắm bài tốt hơn, các em sẽ  áp dụng môn mỹ  thuật vào phần thực hành <br /> Paint.<br /> Với từng phần mềm, người giáo viên nghiên cứu, linh hoạt bài giảng của <br /> mình sẽ làm cho tiết học sinh động hơn và học sinh có hứng thú trong tiết học Tin <br /> học.<br /> <br /> <br /> 3. CÁC GIẢI PHÁP BIỆN PHÁP<br /> 3.1. Mục tiêu của giải pháp<br /> ­ Nghiên cứu cơ sở lý luận và cơ sở thực tiễn của Đề tài. <br /> ­ Biện pháp và việc dạy tin học trong bậc tiểu học. <br /> 3.2. Nội dung và cách thức thực hiện giải pháp, biện pháp<br /> * Trước khi thực hiện Đề  tài, tôi đã khảo sát khối lớp 4,5 thông qua giờ  dạy lý <br /> thuyết, dạy thực hành, kiểm tra bài cũ. Khi tổng hợp kết quả thu được: <br /> <br /> Trước khi thực hiện đề tài<br /> Mức độ thao tác<br /> <br /> Mức độ Số học sinh Tỷ lệ<br /> Thao tác nhanh, đúng 23/93 24%<br /> Thao tác đúng 35/93 38%<br /> Thao tác chậm 24/93 26%<br /> <br /> Chưa biết thao tác 11/93 12%<br /> <br /> <br /> * Một số biện pháp để dạy tin học có hiệu quả hơn trong bậc tiểu học<br /> 1. Xây dựng kế hoạch bài dạy<br /> ­   Ngay   từ   bài   học   đầu   tiên   trong   chương   trình   học   Tin   học,   giáo   viên  <br /> phải xác định rõ cho học sinh nhận biết các bộ  phận của máy tính và tác dụng <br /> của các bộ  phận đó bằng cách cho học sinh quan sát ngay trong giờ  giảng lý <br /> thuyết. <br />                10<br />  Ví dụ: Bài làm quen với máy tính (lớp 3) <br /> Khi giáo viên giới thiệu bộ  phận con chuột, giáo viên phải mô tả  con <br /> chuột, có mấy loại con chuột, trên thân con chuột có những phím nào, chức  <br /> năng của các phím đó, tay đặt lên con chuột đó như thế nào<br /> ­ Học sinh quan sát con chuột, quan sát thao tác của cô giáo khi sử dụng chuột <br /> trong quá trình học tập. <br /> ­ Giáo viên biết kết hợp giữa giờ lý thuyết và thực hành sao cho phù hợp, không <br /> nên xem nhẹ giờ dạy lý thuyết thì mới thực hành tốt được cũng như khi  học sinh <br /> thực hành tốt thì sẽ hiểu sâu hơn về lý thuyết. <br /> Ví dụ:  Khi học bài các thao tác với tệp tin văn bản (khối 4). Giáo viên  <br /> dạy phần lưu văn bản, mở văn bản. Khi học lý thuyết học sinh mới chỉ hiểu là  <br /> lưu văn bản vào trong máy là để  văn bản đó không bị  mất đi, có thể  mở  ra <br /> được. Nhưng đến khi thực hành học sinh mới thực sự  hiểu rằng khi lưu văn <br /> bản đó luôn luôn được lưu trữ và tồn tại trong máy, có thể mở ra bất cứ lúc nào  <br /> để chỉnh, xem và chỉnh sửa. <br /> ­ Giáo viên nên tận dụng những phương tiện sẵn có của môn tin học áp dụng vào <br /> trong giảng dạy lý thuyết để học sinh dễ quan sát và nhận biết, giúp cho buổi học <br /> thực hành của hiệu quả hơn. <br /> Qua đợt khảo sát đầu năm học học với học sinh khối 4 (lớp 4A và lớp 4B) <br /> dạy bài các thao tác với tệp tin văn bản. Lớp 4A dạy có sử  dụng đồ  dùng  trực <br /> quan bằng máy tính, thao tác trên máy tính. bài khám phá máy tính . Giáo viên  <br /> hướng dẫn trực tiếp học sinh trên máy  <br /> <br /> Tệp <br /> Tệp: Khi em lưu bài thơ soạn thảo <br /> bằng Word hay bức tranh vẽ  bằng <br /> chương   trình Paint, hình ảnh chụp, <br /> báo cáo bằng Excel,… thông tin đó <br /> được ghi trên đĩa cứng, USB, thiết <br /> bị nhớ flash,… thành 1 tệp. Mỗi tệp  <br /> <br />                11<br />  có   1   tên.   Mỗi   tệp   sẽ   là   1  biểu <br /> tượng. Tệp có thể là chương trình <br /> máy tính hoặc dữ liệu. <br /> <br /> <br /> <br /> <br /> Thư mục Thư  mục: Là nơi chứa các tệp có <br /> tác dụng quản lí dữ liệu. Trong thư <br /> mục có thể  chứa các thư  mục khác <br /> gọi là thư  mục con. Mỗi thư  mục  <br /> cũng có 1 tên.<br /> <br /> <br /> <br /> <br />                12<br />  Còn lớp 4B dạy sử dụng đồ  dùng trực quan bằng hộp thoại miêu tả hình <br /> ảnh trong máy tính. Trong bài “Chương trình máy tính được lưu ở đâu”<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> Đĩa CD<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> * Khi tổng hợp kết quả thu được<br /> <br /> Mức độ thao tác LỚP 4A LỚP 4B<br /> <br /> Số HS Tỷ lệ Số HS Tỷ lệ<br /> <br /> Thao tác nhanh 12/22 54% 11/20 55%<br /> <br /> Thao tác chậm 9/22 42% 9/20 45%<br /> Đĩa cứng<br /> Chưa biết thao  Thiết bị  Thiết bị <br /> 1/22 4% 0/20 20%<br /> tác nhớ Flash nhớ USB<br /> <br /> <br />                13<br />  Ví dụ: Dạy bài vẽ đường thẳng, giáo viên giao bài tập thực hành, sau đó <br /> hướng dẫn (theo nhóm) trực tiếp trên máy cho học sinh dễ quan sát thao tác của  <br /> cô và lời nói của cô. trong khi thực hành, nếu em học sinh nào chưa thực hành <br /> được, giáo viên lại hướng dẫn cho em đó hoặc bắt tay em đó và hướng dẫn <br /> các thao tác. <br /> Ví dụ : Trong bài thực hành vẽ đường thẳng, đường cong lớp 4 Giáo viên gợi ý  <br /> hướng dẫn như sau:<br /> <br /> <br /> <br /> <br />                14<br />  HƯỚNG DẪN CÁC BƯỚC VẼ<br /> Bước   1   :   Chọn   công   cụ   vẽ   đường <br /> thẳng<br /> <br /> <br /> Bước 2 : Chọn nét vẽ<br /> <br /> <br /> Bước 3 : Chọn màu vẽ<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> ? Làm thế  nào để  vẽ  đường thẳng <br /> được,   thẳng   đứng   theo   chiều   dọc  Giữ phím Shift<br /> hoặc chiều ngang. Nêu các bước vẽ  Bước1: Chọn công cụ đường  thẳng<br /> đường  thẳng. Bước2:   Giữ   phím   Shift   và   vẽ   đường <br /> <br /> ? Để đường  cong không bị méo và bị  thẳng đó<br /> mất em phải làm gì. Nêu các bước  Chọn kích chuột thêm 1 lần vào đường <br /> vẽ đường  cong. cong<br /> Bước1: Chọn công cụ vẽ đường  cong<br /> Bước2:  Vẽ   đường   thẳng   và   uốn   cong <br /> đường  thẳng <br /> Bước   3   Kích   chuột   thêm   1   lần   vào <br /> đường  cong <br /> 2. Xây dựng các bài thực hành với nội dung phù hợp<br /> <br /> <br /> <br />                15<br />  Hệ thống các bài tập thực hành, các bài tập phù hợp với nội dung của bài <br /> giảng, liên hệ với một số môn học khác trong chương trình học của các em. Các <br /> bài tập không quá dài, nâng dần từ  mức đơn giản đến phức tạp, ngoài ra giáo  <br /> viên cũng phải kết hợp những bài đã học trước để học sinh ôn lại và vận dụng <br /> vẽ một cách có hệ thống. <br /> Trong một giờ thực hành với bài vẽ hình vuông sau: <br /> <br /> <br /> <br /> <br /> Ở hình trên ngoài vẽ hình vuông ra học sinh còn phải sử dụng công cụ  vẽ <br /> đường thẳng, vẽ  đường cong một chiều, màu vẽ  đã học  ở bài trước để  vẽ   và <br /> trang trí cho các hoa văn của hình vuông trên. Từ hình vuông trên các em  sẽ liên <br /> tưởng đến bài học trang trí hình vuông (Môn mỹ  thuật lớp 4) và sáng  tạo vẽ <br /> một số hình vuông đã học ở môn Mỹ thuật 4. <br /> Trong giờ  thực hành giáo viên nên tạo sự  tranh đua giữa các  nhóm <br /> bằng cách phân công các nhóm làm bài thực hành, sau đó các nhóm nhận xét, chấm <br /> điểm (dưới sự chỉ dẫn của giáo viên) của nhau để tạo được sự hào hứng học tập <br /> và sáng tạo trong quá trình thực hành. <br /> 3. Tận dụng những nguồn tài nguyên sẵn có của máy vi tính, hoặc truy <br /> cập mạng để  tìm kiếm thông tin, tìm kiếm tài nguyên trên Internet  phục vụ <br /> cho quá trình dạy và học. <br /> <br /> <br /> <br />                16<br />  4. Tạo một số trò chơi để học sinh củng cố lại kiến thức một cách có hệ <br /> thống. <br /> Đây không chỉ  là trò chơi trong môn Tin học, mà còn áp dụng được cho <br /> nhiều môn học khác như: Tiếng Việt, Toán, Tiếng Anh, Khoa học, Lịch sử, Địa  <br /> lý, Tự nhiên xã hội. <br /> Giáo viên thiết kế một số trò chơi trí tuệ  như Chiếc nón kỳ diệu, Giải ô  <br /> chữ bí mật, Thỏ tìm cà rốt, khu vườn bí ẩn,…. <br /> Sau mỗi bài học lý thuyết, sau các tiết thực hành hoặc sau mỗi chương  <br /> giáo viên củng cố lại bài học, mạch kiến thức để  học sinh khắc sâu kiến thức <br /> hơn.<br /> 5. Lên kế hoạch bồi dưỡng<br /> Giáo viên có kế hoạch bồi dưỡng để nâng cao kiến thức bản thân đáp ứng  <br /> được những yêu cầu đổi mới, cập nhật thông tin một cách đầy đủ,   chính xác <br /> giúp giáo viên có điều kiện bổ sung và mở rộng những kiến thức, giúp giáo viên <br /> đánh giá sự  tiếp thu của học sinh và trình độ  tư  duy của các em. Giáo viên có <br /> điều kiện trực tiếp uốn nắn những tri thức sai lệch, không chuẩn xác và định <br /> hướng  kiến  thức  cần  thiết  cho  học  sinh.  Kiểm  nghiệm tính  đúng  đắn của  <br /> những phương pháp, phương thức giảng dạy và học tập có tính đặc thù của <br /> môn học, cũng như đối với phần, chương, mục của bài giảng để bài học được <br /> sinh động và học sinh có hứng thú hơn trong học tập.<br /> <br /> <br /> 3.3. Điều kiện thực hiện giải pháp và biện pháp đề tài<br /> Muốn có giờ  dạy đạt hiệu quả  cao, bản thân mỗi giáo viên dạy Tin học <br /> nhận thức được cần phải có kế  hoạch bồi dưỡng Tin học cho bản thân bằng  <br /> cách tự  tìm tòi, tham khảo các tài liệu có liên quan và có thể  hỏi các đồng  <br /> nghiệp của trường bạn. <br /> <br /> <br /> <br />                17<br />  Bên cạnh tìm hiểu kiến thức về Tin học, giáo viên cũng phải tìm hiểu  các <br /> kiến thức khác như  văn hoá, kinh tế, chính trị, xã hội để  tự  nâng cao nhận thức <br /> của bản thân. <br /> 3.4. Mối quan hệ giữa các giải pháp và biện pháp<br /> Từ việc xác định rõ vai trò và tầm quan trọng của việc nghiên cứu đề tài <br /> cũng như  nhiệm vụ  trọng tâm của đề  tài, Tôi đã sử  dụng các phương pháp  <br /> nghiên cứu lí luận, quan sát trò chuyện, khảo nghiệm và một số  phương pháp <br /> khác.<br /> Bộ môn tin học là bộ môn mới và chủ  yếu là thực hành. Để tạo được <br /> sự hào hứng học tập và sáng tạo trong quá trình thực hành giáo viên phải biết  t ận <br /> dụng những nguồn tài nguyên sẵn có của máy vi tính, hoặc truy cập mạng để <br /> tìm kiếm thông tin, tìm kiếm tài nguyên trên Internet  phục vụ cho quá trình dạy <br /> và học. <br /> ­ Nắm bắt sâu sát đối tượng học sinh áp dụng những biện pháp phù hợp tạo <br /> điều kện thuận lợi để các em tiếp thu bài tốt nhất. Sưu tầm một số trò chơi có  <br /> ích để rèn luyện về ngón khi sử dụng bàn phím (Mario Typing), phần mềm luyện <br /> tư duy, tính toán, nhanh nhạy, giải trí (Solitare, minesweeper) <br /> ­  Muốn có giờ dạy đạt hiệu quả cao, bản thân mỗi giáo viên dạy Tin học  nhận <br /> thức được cần phải có kế hoạch bồi dưỡng Tin học cho bản thân bằng  cách tự <br /> tìm tòi, tham khảo các tài liệu có liên quan và có thể hỏi các đồng nghiệp của <br /> trường bạn. <br />  Những việc cụ thể cần làm khi chuẩn bị một bài dạy<br />             Để tiết dạy của mình đạt kết quả cao thì việc soạn giáo án là nhiệm vụ <br /> rất quan trọng. Nếu như trước giờ lên lớp giáo viên đã có sự  chuẩn bị chu đáo <br /> về  giáo án và các phương tiện dạy học thì sẽ  vững tin hơn khi lên bục giảng.  <br /> Vậy việc chuẩn bị một giáo án cần làm những công việc gì?<br /> +  Nghiên cứu tài liệu và xác định nội dung dạy học:<br /> <br />                18<br />  ­ Nghiên cứu vị trí, yêu cầu các bài học trong kế hoạch dạy học cả năm, nghiên <br /> cứu kĩ sách giáo khoa, sách hướng dẫn giảng dạy, sách bài tập và các tài liệu có <br /> liên quan tới bài đó.<br />  ­ Xác định cụ thể vị trí và mối liên quan của bài học với bài trước và bài sau.<br />  ­ Xác định cụ thể mục tiêu bài học, mức độ yêu cầu về 3 mặt: Kiến thức mới,  <br /> phát triển tư duy và khả năng suy luận, rèn luyện kĩ năng.<br />  ­ Xác định kiến thức trọng tâm và quan tâm bồi dưỡng cho những học sinh có  <br /> khả năng giỏi về bộ môn tin học<br />  ­ Lựa chọn những phương pháp dạy học cụ  thể  và chuẩn bị  các phương tiện <br /> tương  ứng. Đặc biệt cần lựa chọn một số  bài tập  ở  lớp và  ở  nhà (có hướng  <br /> dẫn những chỗ cần thiết nhất là đối với những học sinh kém). Xác định bài tập <br /> bắt buộc và bài tập kèm thêm ( chia thành 2 loại cho học sinh trung bình và học  <br /> sinh khá giỏi). Tự để học sinh thực hành các câu lệnh đã học sau đó hướng dẫn <br /> cho các em thực hành những bài tập khó hơn và gợi ý khả năng tư duy sáng tạo  <br /> của học sinh.<br /> ­ Soạn các câu lệnh gợi ý hay hướng dẫn học sinh làm bài tập  ở  nhà. Khi làm <br /> các bài tập trên phải luôn chú ý tới tính vừa sức với mỗi học sinh.<br /> + Kiểm tra việc chuẩn bị của học sinh về bài học <br />  ­ Tình hình nắm vững kiến thức đã học có liên quan đến bài mới.<br />  ­ Các vấn đề còn tồn tại cần được giải quyết trong bài mới (Kiến thức nào đã  <br /> học cần được củng cố  và tiếp tục rèn luyện kĩ năng, kĩ xảo, thái độ  học tập, <br /> tinh thần trách nhiệm và ý thức kỉ luật của học sinh yếu kém).<br />   ­ Soát lại tình hình sách giáo khoa, các bài tập thực hành và tận dụng tối đa  <br /> đường truyền mạng lan là thế mạnh của bộ môn tin học.<br /> 3.5. Kết quả thu được qua khảo nghiệm và giá trị của đề tài<br /> Qua quá trình áp dụng vào giảng dạy tin học khối 4, so sánh với bảng<br /> tổng hợp trước đó đã thu được kết quả như sau<br /> <br /> <br />                19<br />  Trước khi thực  Sau khi thực <br /> Mức   độ   thao  hiện đề tài hiện đề tài Mức độ <br /> tác Số học  Số học  tăng giảm<br /> Tỷ lệ Tỷ lệ<br /> sinh sinh<br /> Thao   tác   nhanh <br /> 23/93 24% 33/93 36% Tăng : 12%<br /> đúng<br /> Thao tác đúng 35/93 38% 44/93 47% Tăng : 9 %<br /> Thao tác chậm 24/93 26% 16/93 17% Giảm : 9 %<br /> Chưa   biết   thao <br /> 11/93 12% 0 0 % Giảm : 12 %<br /> tác<br /> <br /> 4. Kết quả  thu được qua khảo nghiệm, giá trị  khoa học của vấn đề <br /> nghiên cứu<br /> Từ bảng kết quả trên cho thấy các biện pháp áp dụng vào việc dạy học <br /> Tin học tiểu học đã trình bày ở trên các em không những nắm chắc kiến thức mà <br /> còn thấy các em học tập phấn khởi hơn, tiếp thu bài nhanh hơn, có chất lượng <br /> thực sự. <br /> <br /> Đề  tài “Hướng dẫn học sinh học tốt bộ  môn tin học tiểu học” sẽ  phần <br /> nào giúp các đồng nghiệp có thêm những kinh nghiệm nhằm góp phần quan <br /> trọng vào việc giảng dạy bộ  môn tin học còn mới mẻ  trong trường tiểu học  <br /> hiện nay đặc biệt là những trường đang bắt đầu áp dụng bộ môn tin học trong <br /> trường tiểu học.<br /> Công bằng trong việc đánh giá chất lượng học sinh, tạo niềm tin vững <br /> chắc từ  phía học sinh, đồng nghiệp và phụ  huynh học sinh.Phát hiện kịp thời  <br /> những kiến thức bị  hổng của học sinh để  kịp thời phụ  đạo bằng nhiều hình <br /> thức. Phát hiện những tiến bộ  dù là rất nhỏ  của các em để  kịp thời khuyến  <br /> khích , động viên học sinh hứng thú học tập, sáng tạo.<br /> Hình thành cho học sinh một số  phẩm chất và năng lực cần thiết cho <br /> người lao động hiện đại như: <br /> <br />                20<br /> + Góp phần hình thành và phát triển tư duy thuật giải. <br /> + Bước đầu hình thành năng lực tổ chức và xử lý thông tin. <br /> + Có ý thức và thói quen sử dụng máy tính trong hoạt động học tập, lao động xã <br /> hội hiện đại. <br /> + Có thái độ đúng khi sử dụng máy tính các sản phẩm tin học.<br /> + Bước đầu hiểu khả năng ứng dụng CNTT trong học tập<br /> III. PHẦN KẾT LUẬN ­KIẾN NGHỊ<br /> 1. Kết luận<br /> <br />          Nâng cao hiệu quả giáo dục luôn là vấn đề  cấp bách đựơc đặt lên hàng  <br /> đầu trong sự nghiệp giáo dục. Dạy tốt­học tốt là mục tiêu mà những người làm  <br /> công tác giáo dục hướng tới. Tôi xin trích dẫn lời nói của nguyên Tổng Bí Thư <br /> Nông Đức Mạnh trong lễ khai giảng năm học mới tại một trường ở thị xã Sơn  <br /> Tây “ Muốn có chất lượng, hiệu quả ở một trường học, giữa hai yếu tố dạy và <br /> học thì yếu tố  học là cực kỳ  quan trọng. Dạy tốt mà học không tốt thì cũng  <br /> không có được kết qủa tốt. Muốn tiếp thu tốt kiến thức, các thầy, cô giáo dạy <br /> thì học sinh phải chăm chỉ học”.<br /> <br />                Trong những năm gần đây, nhiều nội dung của công tác thi đua trong <br /> nghành giáo dục đã đựơc cụ  thể  hoá bằng các cuộc vận động “ Hai không” <br /> cuộc vận động “ Mỗi thầy cô giáo là tấm gương tự học và sáng tạo” phong trào <br /> “ Xây dựng trường học thân thiện ­ Học sinh tích cực”. Những cái tên như thế <br /> đã thực sự  gắn với trách nhiệm và đựơc sự   ửng hộ  của các thầy cô giáo, các <br /> bậc phụ huynh và toàn xã hội.<br /> <br />       Theo tôi song song với việc bồi dưỡng nhân tài, nâng cao chất lượng  <br /> giáo dục thì việc đưa giảng dạy bộ môn Tin học là nhiệm vụ cần thiết và cấp  <br /> bách  góp phần nâng cao chất lượng đào tạo nguồn nhân lực phù hợp với việc  <br /> phát triển kinh tế xã hội trong thời kỳ mới ­ Thời kỳ bùng nổ công nghệ thông  <br /> <br /> <br />                21<br /> tin phù hợp với quan điểm của Đảng là: Phấn đấu nước ta tới 2020 là nước  <br /> công nghiệp hiện đại và ngay trong nhiệm vụ năm học 2011/2012 Bộ  trưởng <br /> giáo dục đào tạo nhấn mạnh: Khẩn trương triển khai chương trình phát triển <br /> nguồn nhân lực công nghệ thông tin và đề án dạy Tin học ứng dụng công nghệ <br /> thông tin và truyền thông của ngành. Tăng cường  ứng dụng công nghệ  thông <br /> tin trong đổi mới phương pháp dạy ­ học và công tác quản lý giáo dục. Tiếp tục <br /> thực hiện tổ chức dạy học môn Tin học theo Chương trình giáo dục phổ thông <br /> ban hành kèm theo Quyết định số  16/2006/QĐ­BGDĐT ngày 05 tháng 5 năm <br /> 2006 của Bộ Giáo dục và Đào tạo <br /> <br />  Sáng kiến kinh nghiệm mang nội dung “Hướng dẫn học sinh học tốt b ộ <br /> môn tin học tiểu học” sẽ  phần nào giúp các đồng nghiệp có thêm những kinh  <br /> nghiệm nhằm góp phần quan trọng vào việc giảng dạy bộ môn tin học còn mới <br /> mẻ  trong trường tiểu học hiện nay đặc biệt là những trường đang bắt đầu áp <br /> dụng bộ môn tin học trong trường tiểu học.<br /> <br />           Những biện pháp tôi vừa trình bày không phải quá xa lạ đối với chúng ta,  <br /> nó tựa như  những thứ  “Rau cỏ  trị  bệnh” mà ta bắt gặp trong cuộc sống đời <br /> thường. Bất cứ  ai cũng có thể  hiểu và áp dụng được. Tuy vậy, trong thực tế <br /> không phải lúc nào   cũng đựơc giáo viên chú trọng nó đòi hỏi  ở  lương tâm  <br /> người thầy, cần phải coi học sinh như  chính những đứa con của mình. Khi <br /> những cố gắng của người giáo viên đạt kết quả tốt, được học sinh tin yêu. Đó  <br /> mới chính là phần thưởng lớn nhất trong cuộc đời dạy học của mình.<br /> <br />            Tôi mong muốn những biện pháp cũng như  quan điểm của mình được  <br /> quý vị  đón nhận và áp dụng triển khai trong để  chứng minh tính khả  thi của  <br /> sáng kiến kinh nghiệm rất mong Ban giám hiệu và các đồng chí đồng nghiệp <br /> góp ý kiến để sáng kiến kinh nghiệm ngày càng hoàn thiện hơn. <br /> <br />          Xin chân thành cảm ơn.<br /> <br /> <br />                22<br /> 2. Kiến nghị<br />  Môn tin học là môn chủ yếu thực hành trên máy tính là dụng cụ học tập <br /> có giá trị cao về vật chất do đó cần có sự quan tâm đúng mức của các cấp các  <br /> ngành và nhà trường tạo điều kiện sắm sửa máy móc, trang thiết bị phục vụ cho <br /> việc dạy và học môn tin học để giúp cho các em có điều kiện học tập tốt nhất.<br /> - Tìm tòi sáng tạo cách  dạy, cách học tạo sự hứng thú tiếp thu bài.<br /> - Yêu nghề, mến trẻ, nâng cao chuyên môn nghiệp vụ…<br /> -  Thăm lớp dự giờ, hội thảo, chuyên đề với các thành viên tổ chuyên biệt để chia  <br /> sẻ  phương pháp và kinh nghiệm giảng dạy trong tổ  cũng như  học hỏi  ở  các bộ <br /> môn khác. <br /> - Tích cực tham mưu với nhà trường để tăng cường nâng cấp máy, trang thiết <br /> bị dạy học. <br /> - Cần có sự quan tâm đúng mực quản lý thời gian và tạo điều kiện mua sắm máy <br /> tính để các em thực hành ở nhà.<br /> <br /> .                                                               Eana, ngày 12 tháng 12 năm 2015<br />                                                                          Người thực hiện <br /> <br /> <br />                                                                      Nguyễn Thị Kim Hà<br /> <br /> <br /> <br /> <br />                23<br />  NHẬN XÉT ĐÁNH GIÁ CỦA BAN GIÁM HIỆU NHÀ TRƯỜNG<br /> <br /> ........................................................................................................................<br /> ........................................................................................................................<br /> ........................................................................................................................<br /> ........................................................................................................................<br /> ........................................................................................................................<br /> .........................................................................................................<br /> .........................................................................................................<br />                                                          CHỦ TỊCH HỘI ĐỒNG<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> NHẬN XÉT ĐÁNH GIÁ CỦA HỘI ĐỒNG CẤP HUYỆN<br /> .........................................................................................................<br />                24<br /> .........................................................................................................<br /> .........................................................................................................<br /> .........................................................................................................<br /> .........................................................................................................<br /> .........................................................................................................<br /> .........................................................................................................<br /> .........................................................................................................<br /> <br /> <br /> <br /> <br />                25<br />  DANH MỤC TƯ LIỆU NGHIÊN CỨU<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> TÊN TÀI LIỆU TÁC GIẢ<br /> <br /> <br /> Giáo trình Word thực hành ­ Văn Thông<br /> <br /> <br /> Giáo trình Excel  thực hành ­ Văn Thông<br /> <br /> <br /> Tin Học Thực Hành ­ Trịnh Kim Thoa<br /> <br /> <br /> Đồ họa thực hành ­ Quang Hân<br /> <br /> <br /> Hướng dẫn sửa lỗi máy tính ­Dương Mạnh Hùng<br /> <br /> <br /> Giáo trình  photoshop ­ Dương Trung Hiếu<br /> <br /> <br /> Sách giáo khoa quyển 1 ­ Bộ giáo dục và đào tạo<br /> <br /> <br /> Sách giáo khoa quyển 2 ­ Bộ giáo dục và đào tạo<br /> <br /> <br /> Sách giáo khoa quyển 3 ­ Bộ giáo dục và đào tạo<br /> <br /> <br /> <br /> <br />                26<br />