Một số biện pháp hướng dẫn giáo viên dạy lớp giúp 56 tuổi học tốt môn khám phá <br />
khoa học tại trường MN Hoa Pơ Lang<br />
<br />
<br />
<br />
I. Phần mở đầu <br />
1 . Lý do chọn đề tài<br />
Chăm sóc giáo dục trẻ em ngay từ những tháng năm đầu tiên của cuộc <br />
sống là một việc làm hết sức cần thiết và có ý nghĩa vô cùng quan trọng “Trẻ <br />
em hôm nay là thế giới ngày mai” . Muốn tốt cho sự phát triển của trẻ cả về <br />
thể chất lẫn tinh thần điều cần thiết bạn phải hướng dẫn trẻ ra hoà nhập với <br />
thiên nhiên. Và cô giáo mầm non những người thầy đầu tiên ươm mầm thiên <br />
nhiên có hệ thống vào trong trẻ. <br />
Thực hiện chương trình chăm sóc giáo dục trẻ theo hướng tích hợp <br />
“Hướng vào trẻ, trẻ là trung tâm”. Trẻ là người khởi xướng các hoạt động, <br />
trẻ được khuyến khích tham gia vào quá trình giáo dục chứ không thụ động. <br />
Trẻ được học qua chơi, qua khám phá thử nghiệm bằng các giác quan. Người <br />
lớn giữ vai trò “trung gian”. Tổ chức môi trường, tạo điều kiện cho trẻ hoạt <br />
động nhằm phát huy hứng thú, nhu cầu và năng lực của trẻ.<br />
Trong chúng ta hẳn ai ai cũng bước qua thời thơ ấu với những cảm xúc, <br />
những kỷ niệm khó quên và đặc biệt chúng ta đã trải qua quá trình phát triển <br />
từng bước của tâm sinh lý. Hiểu được đứa trẻ muốn gì và cần gì là cả một <br />
quá trình đầy khó khăn và nỗ lực. <br />
Trẻ em trí tò mò và nhu cầu muốn tìm hiểu, muốn khám phá sự vật xung <br />
quanh rất lớn mà khả năng của trẻ còn hạn chế. Việc giúp trẻ lĩnh hội kiến <br />
thức một cách chính xác và trọn vẹn phù hợp với khả năng và đáp ứng nhu <br />
cầu của trẻ thông qua các hoạt động thông thường : tạo hình, tác phẩm văn <br />
học,...mới chỉ đem đến cho trẻ lượng kiến thức rất nhỏ. Nhưng nếu chúng ta <br />
đưa trẻ hòa nhập vào thiên nhiên, vào khoa học cuộc sống trẻ vừa lĩnh hội <br />
kiến thức mà người lớn truyền đạt, bên cạnh đó trẻ còn tự tìm hiểu và vốn <br />
kiến thức chính xác hơn, thực tế hơn. Phong cảnh bên ngoài giúp bé biết quan <br />
sát và nhận thức thế giới, thông qua những câu hỏi “tại sao? Vì sao lại thế?,<br />
…” Thiên nhiên tạo cơ hội để bé hít thở không khí trong lành và tăng cường <br />
vận động, cần thiết cho sự phát triển thể chất cũng như tâm hồn trẻ qua các <br />
hoạt động như hoạt động ngoài trời. Các chuyên gia giáo dục cho rằng, vận <br />
động ngoài trời sẽ tăng khả năng chú ý và tư duy sáng tạo cho trẻ. Nhờ đó, bé <br />
sẽ giảm được nguy cơ mắc chứng bệnh tăng động giảm chú ý. <br />
Trải qua năm năm làm giáo viên thường xuyên tiếp xúc gần gũi với trẻ <br />
và bây giờ đứng ở cương vị quản lý chuyên môn hơn ai hết tôi hiểu rõ đặc <br />
điểm tâm sinh lý cũng như khả năng, nhu cầu của trẻ. Việc tìm ra một số <br />
biện pháp hướng dẫn giáo viên giúp trẻ cần chú ý hướng đến việc giáo dục <br />
<br />
1<br />
Một số biện pháp hướng dẫn giáo viên dạy lớp giúp 56 tuổi học tốt môn khám phá <br />
khoa học tại trường MN Hoa Pơ Lang<br />
<br />
trí tuệ, cảm xúc khám phá khoa học, hòa nhập với thiên nhiên trong tiết dạy <br />
đã có kết quả rất lớn trên trẻ và phát triển toàn diện ở trẻ. Trong quá trình tôi <br />
tham gia dự giờ thăm lớp của giáo viên trong trường nhìn chung trong các tiết <br />
học trong lớp lượng kiến thức mà trẻ lĩnh hội được rất trừu tượng và chưa <br />
sâu sắc và chưa thực sự gần gũi với trẻ đến trẻ. Trẻ tiếp thu còn chậm, chưa <br />
thực sự gây hứng thú với trẻ. Đồ dùng đồ chơi cô chuẩn bị rất nhiều nhưng <br />
vẫn mang tính khô khan cứng nhắc và có phần gò bó đối với trẻ, hạn chế sự <br />
tò mò tự tìm hiểu sự phong phú muôn màu muôn vẻ của sự vật ở nông thôn.<br />
Thực tế hiện nay trong trường mầm non, chúng tôi thấy rằng sự quan <br />
tâm đúng mức tới việc cho trẻ hòa mình vào thiên nhiên cho trẻ mầm non thực <br />
sự chưa đầy đủ lắm. Đồng thời dựa vào thực trạng khó khăn và thuận lợi <br />
trên mà tôi đã tích lũy được “Một số biện pháp hướng dẫn giáo viên dạy lớp <br />
5 6 tuổi học tốt môn khám phá khoa học tại trường MN Hoa Pơ Lang” để <br />
mạnh dạn trình bày trong bản sáng kiến kinh nghiệm này. <br />
2. Mục tiêu, nhiệm vụ của đề tài<br />
* Mục tiêu: Đưa ra một số biện pháp giúp trẻ phát triển ở trẻ cả về thể <br />
chất lẫn tinh thần thông qua môn khám phá khoa học.<br />
* Nhiệm vụ: Tìm hiểu và nghiên cứu thực trạng, đua ra các biện pháp, giải <br />
pháp giúp cải thiện thực trạng chất lượng môn khám phá khoa học tại trường <br />
Mầm non Hoa Pơ Lang.<br />
3. Đối tượng nghiên cứu:<br />
Biện pháp sư phạm, hình thức tổ chức hướng dẫn giáo viên dạy lớp 5 <br />
6 tuổi giúp trẻ khám phá khoa học một cách tốt nhất.<br />
4. Giới hạn của đề tài:<br />
Nội dung nghiên cứu: Một số biện pháp hướng dẫn giáo viên dạy lớp <br />
5 6 tuổi học tốt môn khám phá khoa học tại trường MN Hoa Pơ Lang<br />
Đối tượng khảo sát: Giáo viên và trẻ trường Mầm non Hoa Pơ Lang, <br />
xã Dur Kmăl, huyện Krông Ana, tỉnh Đắk Lắk. <br />
Thời gian: Từ tháng 8/2016 đến tháng 2 năm 2017<br />
5. Phương pháp nghiên cứu:<br />
a) Phương pháp nghiên cứu lí luận: Đọc nghiên cứu tổng hợp các tài liệu <br />
có liên quan đến đề tài nghiên cứu. Phân tích, khái quát vấn đề cần nghiên <br />
cứu .<br />
b) Phương pháp nghiên cứu thực tiễn:<br />
<br />
<br />
2<br />
Một số biện pháp hướng dẫn giáo viên dạy lớp giúp 56 tuổi học tốt môn khám phá <br />
khoa học tại trường MN Hoa Pơ Lang<br />
<br />
Phương pháp điều tra thu thập thông tin bằng việc<br />
+ Chuẩn bị tài liệu nghiên cứu về đồ dùng trực quan của từng loại tiết <br />
+ Tìm hiểu các tài liệu có liên quan, trên các phương tiện thông tin đại <br />
chúng về các chương trình giáo dục Mầm non .<br />
+ Tìm hiểu các đối tượng trẻ trong lớp về các mặt: tiếp thu nhanh, tiếp <br />
thu chậm, trẻ hiếu động, thụ động tại trường.<br />
Kiểm tra đánh giá trên trẻ rồi rồi phân loại trẻ giỏi, khá, trung bình, để <br />
có biện pháp và kế hoạch rèn luyện cho phù hợp.<br />
Quan sát các hoạt động của trẻ.<br />
Kiểm tra đánh giá các hoạt động của trẻ. <br />
c) Phương pháp thống kê toán học: thu thập, tổng hợp, trình bày số liệu <br />
điều tra để có kết quả từ khái quát đến cụ thể của vấn đề đặt ra.<br />
II. Phần nội dung<br />
1. Cơ sở lý luận<br />
Đối với giáo dục Mầm non, phương pháp giáo dục phải tạo điều kiện <br />
cho trẻ trải nghiệm, tìm tòi, khám phá môi trường xung quanh dưới nhiều <br />
hình thức, đáp ứng nhu cầu, hứng thú của trẻ. Chú trọng đổi mới tổ chức môi <br />
trường giáo dục nhằm kích thích và tạo cơ hội cho trẻ khám phá, thử nghiệm. <br />
Kết hợp hài hòa giữa giáo dục trẻ trong nhóm bạn với giáo dục cá nhân. Tổ <br />
chức hợp lý các hình thức hoạt động cá nhân, theo nhóm nhỏ và cả lớp, phù <br />
hợp độ tuổi của nhóm/lớp, với khả năng của từng trẻ, với nhu cầu và hứng <br />
thú của trẻ và với điều kiện thực tế. Chương trình giáo dục mầm non nhằm <br />
giúp trẻ phát triển hài hòa về các mặt thể chất, nhận thức, ngôn ngữ, tình <br />
cảm, kỹ năng xã hội, thẩm mỹ, chuẩn bị cho trẻ vào lớp 1.<br />
Khi tiếp xúc với trẻ thường bắt gặp những điều bất ngờ ở trẻ như: tại <br />
sao lại có mưa ? Tại sao cá lại biết bơi ? Tại sao con không được hái hoa <br />
đẹp?...Tôi luôn trăn trở và muốn gửi đến bài viết này để muốn trả lời câu hỏi <br />
tại sao cần phải giáo dục trẻ từ thiên nhiên ngay trong những năm đầu đời.<br />
Bởi vì trước hết trẻ sẽ phát triển ý thức về sự tôn trọng và quan tâm đến <br />
môi trường sống ngay từ khi còn nhỏ. Thứ hai, sự tác động tích cực đối với <br />
môi trường tự nhiên cũng là một phần quan trọng cho sự phát triển sức khỏe <br />
của trẻ. Và sự tác động qua lại này cũng nâng cao khả năng học hỏi của trẻ. <br />
Trẻ được sống gần gũi với thiên nhiên, điều đó sẽ tuyệt vời hơn nhiều sách <br />
vở, từ ngữ.<br />
<br />
<br />
<br />
3<br />
Một số biện pháp hướng dẫn giáo viên dạy lớp giúp 56 tuổi học tốt môn khám phá <br />
khoa học tại trường MN Hoa Pơ Lang<br />
<br />
Trong mọi hoạt động đều hướng vào trẻ và trẻ hoạt động tích cực giáo <br />
viên chỉ giữ vai trò “trung gian”. Bản thân tôi từng là giáo viên và bây giờ làm <br />
công tác chuyên môn nên tôi đúc rút được một số kinh nghiệm và đã tìm ra <br />
một số biện pháp giúp trẻ khám phá khoa học tố nhất.<br />
2. Thực trạng vấn đề nghiên cứu<br />
Trường MN Hoa Pơ Lang: <br />
+ Tổng số học sinh : 439 trẻ , nữ 219 trẻ , dân tộc 249 trẻ<br />
Trong đó trẻ 56 tuổi : 133 trẻ, nữ 64 , dân tộc 86 trẻ.<br />
+ Giáo viên dạy lớp 5 6 tuổi 14. Trong đó: Trung cấp 6, Cao đẳng 2, <br />
Đại học 6.<br />
Kết quả chất lượng môn khám phá khoa học khi chưa áp dụng biện pháp<br />
<br />
<br />
Đạt Chưa đạt<br />
TT Nội dung đánh giá Tổng Tỷ lệ Tổng Tỷ lệ<br />
số (%) số (%)<br />
<br />
1 Kỹ năng quan sát, tìm ra đặc điểm 298/43 67,8 141/439 32,2<br />
và trả lời được tên gọi đặc điểm 9<br />
của các đối tượng khám phá <br />
2 Khả năng so sánh, phân loại các đối 262/439 59,7 177/439 40,3<br />
tượng khám phá<br />
<br />
<br />
3 Phát hiện cái mới lạ và có thái độ 252/439 57,4 187/439 42,6<br />
hành động phù hợp <br />
4 Có kỹ năng sống và khả năng giao 240/439 54,7 199/439 45,3<br />
tiếp tốt <br />
*Ưu điểm<br />
Quang cảnh trường rộng rãi, xung quanh đều có cây, hoa, có vườn rau. <br />
Trẻ năng động tham gia hoạt động tích cực, phụ huynh quan tâm đến con em, <br />
trẻ đi học chuyên cần thuận lợi cho việc áp dụng đề tài.<br />
Được sự quan tâm sát sao trường Mầm non Hoa Pơ Lang, các ban <br />
ngành trong xã Dur Kmăl. Được sự quan tâm sát sao của Phòng giáo dục và <br />
đào tạo huyện Krông Ana, thông qua các đợt tập huấn đã cung cấp thông tin, <br />
<br />
4<br />
Một số biện pháp hướng dẫn giáo viên dạy lớp giúp 56 tuổi học tốt môn khám phá <br />
khoa học tại trường MN Hoa Pơ Lang<br />
<br />
kiến thức giáo dục kỹ năng sống cho trẻ mầm non qua việc khám phá khoa <br />
học.<br />
Hầu hết giáo viên đều nhiệt tình an tâm công tác; trẻ ngoan và đi học <br />
tương đối chuyên cần.<br />
Khi vận dụng đề tài này vào thực tế, đội ngũ giáo viên đã có những các <br />
giải pháp, biện pháp phương pháp làm việc một cách hiệu quả, có tính sáng <br />
tạo trong việc nâng cao chất lượng giáo dục tại đơn vị. <br />
* Hạn chế<br />
Cơ sở vật chất còn thiếu thốn, phòng học chật hẹp do tiếp nhận từ <br />
phòng tiểu hoc, trang thiết bị và một số dụng cụ khoa học của trường còn <br />
hạn chế như ( Kính lúp, máy ảnh,... )<br />
Trường có nhiều điểm trường và cách xa nhau khó khăn trong công tác <br />
quản lý theo dõi trẻ cũng như sự giao lưu giữa các trẻ trong trường.<br />
Số trẻ chưa qua các lớp dưới còn chiếm số phần trăm nhiều.<br />
Hơn 50% trẻ trong trường là con em dân tộc thiểu số nên sự tiếp thu, <br />
nhận thức giữ các trẻ chưa đồng đều.<br />
Một số giáo viên chưa thực sự năng động, sáng tạo trong việc đổi mới <br />
phương pháp giảng dạy, việc ứng dụng CN TT trong các tiết dạy còn hạn <br />
chế dẫn đến chất lượng chưa cao.<br />
* Nguyên nhân chủ quan<br />
Nhìn chung đội ngũ giáo viên trường Mầm non Hoa Pơ Lang trong <br />
những năm gần đây đã có nhiều tiến bộ trong chất lượng giáo dục. Tuy nhiên <br />
đội ngũ giáo viên trường Mầm Non Hoa Pơ Lang chúng tôi còn chênh lệch <br />
nhiều về trình độ đào tạo, về năng lực chuyên môn, sự sáng tạo và linh hoạt <br />
tổ chức các hoạt động cho trẻ so với các trường còn hạn chế.<br />
Thứ nhất: Đó là việc giáo viên chưa thực sự chủ động, linh động trong <br />
việc chuẩn bị môi trường cho trẻ khám phá và các trò chơi vận động cho trẻ <br />
chưa được đồng đều.<br />
Thứ hai: Là do giáo viên sử dụng các phương pháp dạy học phù hợp với <br />
đối tượng trẻ, chưa thực sự chú ý đặc điểm cá nhân trẻ.<br />
Thứ ba: Là chưa biết cách lồng ghép cho trẻ qua các môn học, các trò <br />
chơi dân gian và dưới các hình thức khác nhau.<br />
Thứ tư: là do giáo viên chưa thực sự tích cực làm đồ dùng, đồ chơi tự tạo <br />
một cách thường xuyên. Công tác làm đồ dung, đồ chơi còn mang tính đối <br />
phó.<br />
<br />
5<br />
Một số biện pháp hướng dẫn giáo viên dạy lớp giúp 56 tuổi học tốt môn khám phá <br />
khoa học tại trường MN Hoa Pơ Lang<br />
<br />
Thứ năm : Một số giáo viên chưa nắm vững đặc thù của môn học, chưa <br />
xác định rõ đề tài cần khai thác.<br />
Chính vì những điều kiện nêu trên đã làm ảnh hưởng không ít tới chất <br />
lượng giảng dạy môn khám phá khoa học.<br />
* Nguyên nhân khách quan<br />
Trường có 7 điểm, các điểm trường không tập trung nên việc quản lý và <br />
chỉ đạo các hoạt động gặp nhiều khó khăn. Cơ sở vật chất, đồ dùng đồ chơi <br />
của trẻ mặc dù đã được đầu tư, mua sắm nhưng vẫn còn thiếu so với yêu cầu <br />
thực hiện chương trình, phòng phục vụ học tập, các công trình vệ sinh, nước <br />
sạch còn tạm bợ, thiếu thốn. Trường có hơn 2/4 trẻ em thuộc vùng đồng bào <br />
DTTS, con hộ nghèo và cận nghèo còn chiếm tỷ lệ cao, số cháu theo học lớp <br />
lá chưa qua các lớp dưới chiếm 1/3 việc tiếp cận với một số bài tập bài dạy <br />
còn rụt rè ít nói, ít thổ lộ có một số cháu chưa biết nói tiếng phổ thông nhiều, <br />
có cháu cá biệt không thích làm theo cô mà chỉ tự ý làm theo ý mình nên việc <br />
tiếp cận học môn khám phá khoa học còn hạn chế về ngôn ngữ . Nhiều phụ <br />
huynh chưa thực sự quan tâm con em mình, một số phụ huynh còn hạn chế <br />
trong hiểu biết về môn khám phá khoa học nên không luyện thêm được cho <br />
các cháu ở nhà thậm chí còn hướng dẫn sai lệch. <br />
Với trách quản lý chuyên môn, tôi luôn suy nghĩ làm thế nào để nâng <br />
cao chất lượng các hoạt động chăm sóc giáo dục trẻ nói chung và môn khám <br />
phá khoa học nói riêng ngày càng có chất lượng trong trường mầm non Hoa <br />
Pơ Lang. Đây là nhiệm vụ quan trọng và cần phải có sự nỗ lực phấn đấu, <br />
quyết tâm cao. Để làm được điều này cần có sự nỗ lực không ngừng của của <br />
bản thân, ban lãnh đạo nhà trường cũng như đội ngũ giáo viên quyết tâm cao <br />
để đưa chất lượng nhà trường ngày một nâng cao theo kịp sự phát triển chung <br />
của đát nước.<br />
Từ thực trạng như trên, tôi luôn băn khoăn suy nghĩ tìm nhiều biện pháp <br />
để hướng dẫn giáo viên tiết dạy khám phá khoa học đạt hiệu quả cao hơn <br />
như sau:<br />
3. Nội dung và hình thức của giải pháp<br />
a. Mục tiêu của giải pháp<br />
Giúp trẻ lĩnh hội kiến thức một cách sâu sắc và chính xác, không mang <br />
tính trừu tượng và khô khan.<br />
Phát triển cả về thể chất lẫn tinh thần.<br />
Hòa mình vào với thiên nhiên trẻ được hít thở không khí trong lành, vận <br />
động thoải mái giúp phát triển khả năng quan sát, ghi nhớ, chú ý.<br />
<br />
6<br />
Một số biện pháp hướng dẫn giáo viên dạy lớp giúp 56 tuổi học tốt môn khám phá <br />
khoa học tại trường MN Hoa Pơ Lang<br />
<br />
Phát triển khả năng định hướng trong không gian, 5 mặt đều được phát <br />
triển<br />
Để làm được điều này cần phải được thống nhất về nội dung, được tiến <br />
hành thường xuyên, liên tục trong từng tiết dạy, ở mọi lúc, mọi nơi và có sự <br />
phối kết hợp chặt chẽ giữa các lực lượng trong và ngoài nhà trường. <br />
b. Nội dung và cách thức thực hiện giải pháp<br />
Biện pháp 1: Không ngừng tự học, tự bồi dưỡng để nâng cao kiến thức<br />
Như chúng ta đã biết xã hội không ngừng biến đổi cũng như sự phát triển <br />
của trẻ ở mỗi giai đoạn, mỗi thời kì là rất khác nhau. Thời đại nay hầu hết <br />
trẻ được quan tâm nhiều hơn, ăn uống đủ chất hơn nên trẻ rất thông minh, <br />
nhanh nhạy. Cô giáo luôn là thần tượng, là người mà trẻ thường xuyên gửi <br />
gắm niềm tin vào lẽ đúng và có thể giải đáp mọi thắc mắc mọi tò mò của <br />
trẻ. Nên nếu người quản lý cũng như giáo viên chỉ trông chờ vào những kiến <br />
thức đã từng học thì chưa đủ mà cần phải thường xuyên học hỏi, trao đổi và <br />
thường xuyên nghiên cứu tài liệu, thông tin đại chúng để nắm bắt và có được <br />
những kiến thức nhất định về phương pháp lí luận, đàm thoại, cách thức quan <br />
sát sử dụng lời nói sao cho diễn cảm và thuyết phục nhất. Giải đáp nhanh và <br />
kịp thời những thắc mắc những câu hỏi vì sao? tại sao? của trẻ. Khi trẻ đặt <br />
câu hỏi và được cô giải đáp hợp lý trẻ sẽ thấy vui hơn hứng thú hơn từ đó trẻ <br />
mạnh dạn tự tin hơn trí tò mò của trẻ sẽ được phát huy hơn. <br />
Chính vì lẽ đó hằng năm chúng tôi quán triệt giáo viên học bồi dưỡng <br />
chính trị hè và tham gia các chuyên đề do Phòng, cụm chuyên môn, nhà trường <br />
tổ chức một cách đầy đủ và nghiêm túc.<br />
Luôn quan tâm tạo, điều kiện cho giáo viên học thêm để nâng cao trình <br />
độ, và ngay từ đầu năm học tôi lập kế hoạch cụ thể bồi dưỡng kiến thức cho <br />
giáo viên theo từng thời điểm phù hợp.<br />
Biện pháp 2: Lập kế hoạch tổ chức hướng dẫn giáo viên <br />
Dựa trên kế hoạch năm học của nhà trường xây dựng và căn cứ vào nội <br />
dung trong chương trình theo độ tuổi; Căn cứ vào thời gian, thời điểm tôi <br />
hướng dẫn giáo viên lựa chọn đề tài phù hợp vào giai đoạn nào của chương <br />
trình năm học. Căn cứ vào mức độ phát triển, khả năng thực tế của trẻ, tôi đã <br />
xây dựng kế hoạch hướng dẫn chỉ đạo giáo viên nội dung môn học cho trẻ, <br />
xác định độ khó của từng tiết và sắp xếp theo trình tự để đưa vào hướng dẫn <br />
trẻ cho phù hợp đi từ dễ đến khó đảm bảo củng cố, phát triển những gì trẻ <br />
đã biết, đồng thời chuẩn bị môi trường tốt nhất có thể. Nội dung trong <br />
chương trình đã được trình bày theo mức độ tăng dần từ dễ đến khó, đồng <br />
<br />
<br />
7<br />
Một số biện pháp hướng dẫn giáo viên dạy lớp giúp 56 tuổi học tốt môn khám phá <br />
khoa học tại trường MN Hoa Pơ Lang<br />
<br />
thời phù hợp với từng chủ đề chủ điểm, phù hợp với các hoạt động khác và <br />
các sự kiện. <br />
Sau đó tiến hành xây dựng một số chuyên đề và cho giáo viên cùng góp ý <br />
đúc rút kinh nghiệm hướng cho giáo viên nắm vững phương pháp<br />
Tiếp tục kiểm tra khi giáo viên lên lớp và có kế hoạch chỉnh sửa kịp thời, <br />
đồng bộ. <br />
Luôn chú trọng đến vấn đề tuyên dương những giáo viên làm tốt, kịp <br />
thời giải đáp những thắc mắc những vấn đề giáo viên chưa rõ để giáo viên <br />
thực hiện tốt hơn.<br />
Biện pháp 3: Tích cực sưu tầm và làm đồ dùng đồ chơi tự tạo đẹp, sáng <br />
tạo phù hợp<br />
Như chúng ta đã biết tư duy của trẻ là tư duy trực quan hình tượng <br />
chiếm ưu thế. Hình tượng trực quan là nguồn thông tin thẩm mĩ với tư cách là <br />
một phương tiện dạy học nó hỗ trợ tốt cho việc giảng dạy cho trẻ khám phá <br />
khoa học trong việc kết hợp giữa quan sát, diễn giải và so sánh để trẻ hiểu và <br />
có thái độ thân thiện với môi trường xung quanh. Để giờ học đạt hiệu quả thì <br />
công tác chuẩn bị đồ dùng phù hợp, đẹp, khoa học là rất quan trọng.<br />
Trong thời đại hiện nay, đồ dùng đồ chơi hiện đại được trang bị ngày <br />
càng nhiều đã làm giảm đi thời gian đầu tư cho việc làm đồ dùng, đồ chơi <br />
của giáo viên rất nhiều so với trước đây. Tuy nhiên từ thực tế khó khăn chung <br />
của toàn ngành nói chung và của xã Dur Kmăl nói riêng số kinh phí được cấp <br />
về trường để trang bị đồ dùng, đồ chơi cho các cháu còn hạn chế và trong <br />
thực tế có nhiều đồ dùng đồ chơi rất thiết thực nhưng chưa có trên thị trường <br />
hoặc có đồ dùng có trên thị trường nhưng nếu ta tận dụng và làm từ các <br />
nguyên vật liệu sẵn có ở địa phương thì sẽ rẻ hơn rất nhiều và cũng không <br />
kém phần hấp dẫn đối với các cháu. <br />
Do đó ngay từ đầu năm học, chúng tôi đều xây dựng kế hoạch và phát <br />
động phong trào làm đồ dùng đồ chơi để phục vụ cho việc dạy và học ở các <br />
lớp. Chúng tôi xây dựng kế hoạch cụ thể cho từng giai đoạn để giáo viên chủ <br />
động xây dựng kế hoạch cho lớp mình<br />
Thường xuyên khuyến khích giáo viên sưu tầm tận dụng những đồ dùng <br />
như vỏ sữa, chai lọ, hột hạt, lá cây khô, tre, vỏ ốc, vỏ hến, vỏ dừa… để làm <br />
ra cá sản phẩm hợp vệ sinh, bền đẹp phục vụ cho môn học.<br />
Sau đó trường thành lập ban tư vấn hướng dẫn cho giáo viên theo kế <br />
hoạch. Đồng thời nhà trường hỗ trợ thêm kinh phí cho giáo viên trong công tác <br />
làm đồ dùng dự thi. Đến thời gian quy định giáo viên nộp đồ dùng về nhà <br />
<br />
<br />
8<br />
Một số biện pháp hướng dẫn giáo viên dạy lớp giúp 56 tuổi học tốt môn khám phá <br />
khoa học tại trường MN Hoa Pơ Lang<br />
<br />
trường chấm và có giải thưởng cho những bộ đồ dùng đẹp, bền, có giá trị sử <br />
dụng cao.<br />
Nhận thức được tầm quan trọng và sự thiết thực của công tác lầm đồ <br />
dùng đồ chơi tự tạo nên hằng năm truờng luôn coi công tác làm đồ dùng đồ <br />
chơi là công tác thường xuyên và liên tục để trẻ hứng thú hơn và phát triển <br />
một cách toàn diện: đạo đức, ngôn ngữ, trí tuệ, thẩm mỹ và thể lực.<br />
Biện pháp 4: Tạo môi trường giúp trẻ khám phá khoa học<br />
Ở tuổi trẻ thơ chủ yếu là tư duy trực quan hình tượng, với trẻ thì những <br />
gì mới lạ đẹp mắt hấp dẫn là gây được sự chú ý của trẻ. Nhưng trong môn <br />
học này không phải cứ đưa trẻ đi ra ngoài và cho trẻ tự do khám phá là có <br />
hiệu quả. Tôi hướng cho giáo viên biết cách chuẩn bị môi trường trong và <br />
ngoài lớp học thông qua một số buổi sinh hoạt chuyên môn, tổ khối cụ thể <br />
như:<br />
Môi trường trong lớp: Khi sắp xếp đồ dùng, đồ chơi chúng ta cần trang <br />
trí các góc theo từng chủ điểm, đồ dùng đồ chơi phải phù hợp với từng độ <br />
tuổi, sắp xếp một cách khoa học để trẻ dễ quan sát dễ tìm<br />
Ví dụ: Quan sát mưa để trẻ biết được vì sao có mưa,...cũng có thể là một <br />
góc lớp tôi chuẩn bị một luống rau và cho trẻ tìm hiểu sự lớn lên của cây rau <br />
hàng ngày. Góc học tập cho trẻ xem hình ảnh, vẽ, nặn những gì mà trẻ đã học <br />
được, dạy cho trẻ cách làm một cơn mưa từ những li nước...Góc xây dựng <br />
cho trẻ xây vườn trường, sở thú... Để từ đó trẻ có thể nhớ lại kiến thức hay <br />
làm tăng tính tò mò của trẻ, giúp trẻ có hứng thú trong buổi học ngoài trời <br />
hơn.<br />
Môi trường ngoài lớp: Môi trường ngoài lớp rất đa dạng và phong phú <br />
hấp dẫn trẻ, ta tận dụng sân trường cho trẻ chọn lá, xếp lá thành con đường, <br />
dòng sông, chơi với cát nước.<br />
Tận dụng vườn hoa, vườn rau, cây cố, không gian… để trẻ khám phá.<br />
Thiên nhiên ngoài tác dụng giúp trẻ khám phá môi trường có hiệu quả <br />
còn có một số tác dụng: Ra ngoài trời trẻ được tắm nắng, hít thở không khí <br />
trong lành, thoáng mát, được vận động trong điều kiện rộng rãi, thoải mái, <br />
làm tăng sự hoạt động của các cơ quan trong cơ thể, tăng sự trao đổi chất, rèn <br />
luyện sự thích nghi với tác động của các yếu tố tự nhiên, tăng cường sức đề <br />
kháng của cơ thể. Giúp trẻ mở rộng thêm tầm hiểu biết về sự vật hiện <br />
tượng xung quanh, làm giàu xúc cảm thẩm mỹ, trẻ được mở rộng diện tiếp <br />
xúc, được trực tiếp quan sát tiếp xúc các sự vật hiện tượng sống động trước <br />
mắt làm phong phú vốn biểu tượng và giúp trẻ cảm nhận được vẻ đẹp của <br />
môi trường xung quanh. Tạo điều kiện để trẻ vận dụng những hiểu biết, <br />
<br />
9<br />
Một số biện pháp hướng dẫn giáo viên dạy lớp giúp 56 tuổi học tốt môn khám phá <br />
khoa học tại trường MN Hoa Pơ Lang<br />
<br />
kiến thức, kỹ năng đã học và hoàn cảnh thực tiễn. Vì vậy việc lựa chon môi <br />
trường sao cho phù hợp với trẻ là rất quan trọng.<br />
Giáo viên luôn tìm chọn những địa điểm thực sự gần gũi và gây hứng thú <br />
với trẻ dựa trên thực tế mà trường mình có (sân trường, gốc bàng, vườn hoa, <br />
vườn rau, bể nước,…) Trên cơ sở đó biến những điều không có thành có <br />
bằng cách khi cho trẻ ra dạo chơi tôi bí mật giấu một đồ vật mà tôi muốn trẻ <br />
tìm hiểu rồi tạo tình huống cho trẻ thấy. Khi đó trẻ sẽ tò mò và cùng xúm xít <br />
lại tìm hiểu đặt câu hỏi, như vậy tự nhiên đã có một môi trường học tập thật <br />
sự gây hứng thú cho trẻ.<br />
Môi trường đa dạng, phong phú hấp dẫn sẽ gây hứng thú cho trẻ và tạo <br />
ra kết quả của hoạt động cao nhất. Từ đó góp phần hình thành và nâng cao <br />
mối quan hệ thân thiện giữa cô và trẻ, giữa trẻ và giáo viên. Qua việc vận <br />
dụng khi thực hiện trong môi trường học tập, tôi nhận thấy trẻ các lớp tham <br />
gia sôi nổi hơn. <br />
Biện pháp 5: Tổ chức cho trẻ tham quan dạo chơi thực tế<br />
Ngay từ đầu năm tôi tham mưu với nhà trường lên kế hoạch cho trẻ đi <br />
tham quan thực tế phù hợp với từng thời điểm phù hợp với một số đề tài. Bởi <br />
có những đề tài như “ Tìm hiểu về nghề bộ đội”, “Tìm hiểu về trường tiểu <br />
học”… nếu chỉ qua tranh ảnh và đồ dùng thì trẻ không cảm nhận được hết <br />
kiến thức cô cần truyền đạt vì trẻ chưa thực sự cảm thấy hứng thú. <br />
Ví dụ: Cho trẻ tham quan doanh trại bộ đội cho trẻ biết được công việc <br />
của các chú, bãi tập luyện, phòng ăn, phòng ngủ, nề nếp sinh hoạt gọn gàng <br />
ngăn nắp của chú bộ đội. Chọn địa điểm thích hợp để trẻ được các chú bộ <br />
đội kể về công việc của đơn vị chú khuyến khích trẻ những câu hỏi mà trẻ <br />
muốn. Tổ chức cho trẻ tặng hoa và hát tặng các chú một số bài hát. <br />
Chính vì vậy việc tạo điều kiện cho trẻ có cơ hội đi tham quan thực tế <br />
cho trẻ trải nghiệm trẻ sẽ dễ dàng cảm nhân được sự vật hiện tượng một <br />
cách đầy đủ nhất. Đồng thời qua các buổi tham quan đó không những trẻ lĩnh <br />
hội kiến thức một cách trọn vẹn mà trẻ còn được giao lưu với nhau một cách <br />
tự nhiên từ đó giúp trẻ thực sự mạnh dạn tự tin hơn và đây là điều rất cần <br />
đối với trẻ đặc biệt là đối với trẻ đồng bào dân tộc.<br />
Để trẻ lĩnh hội kiến thức một cách tốt nhất và đảm bảo an toàn trong <br />
quá trình đi tham quan. Việc đầu tiên chúng tôi họp và quán triệt một số tình <br />
huống có thể xảy ra để giáo viên nắm bắt khi gặp phải sẽ dễ dàng xử lý. Từ <br />
đó giáo viên nhắc nhở trẻ đi tham quan thì các con phải như thế nào? Đến giờ <br />
trẻ đi tham quan chúng tôi bố trí số lượng giáo viên đảm bảo đủ để quan sát <br />
trẻ đảm bảo an toàn tuyệt đối.<br />
<br />
10<br />
Một số biện pháp hướng dẫn giáo viên dạy lớp giúp 56 tuổi học tốt môn khám phá <br />
khoa học tại trường MN Hoa Pơ Lang<br />
<br />
Biện pháp 6: Giáo viên tìm cách kích thích trí tò mò của trẻ.<br />
Thật vậy, bất kỳ làm một việc gì, tìm hiểu hay khám phá một điều gì <br />
trong mỗi chúng ta đều phải có một ít hiểu biết nhất định về điều đó để có <br />
thể đặt ra câu hỏi “tại sao”,... và tìm cách giải quyết chúng. Trẻ nhỏ cũng <br />
vậy, chúng ta thường quan niệm trẻ nhỏ giống như tờ giấy trắng và chúng ta <br />
muốn vẽ gì lên đó cũng được, đó là quan niệm hoàn toàn không chính xác, trẻ <br />
cũng có cách nghĩ riêng của trẻ có điều khả năng thu thập thông tin của trẻ <br />
còn hạn chế và khả năng phân tích tổng hợp của trẻ hầu như chưa chính xác <br />
vì vậy trẻ gặp khó khăn trong bất cứ vấn đề nào trẻ muốn tìm hiểu. <br />
Việc đưa trẻ vào với môi trường xung quanh hay nói rõ hơn là trẻ khám <br />
phá khoa học, điều đầu tiên mà tôi quan tâm là lượng kiến thức của trẻ có <br />
thực sự phù hợp cho chuyến đi “dã ngoại” này hay không. Hơn nữa, nếu trẻ <br />
đã có lượng kiến thức nhất định rồi thì việc khám phá sẽ dễ dàng hơn và có ý <br />
nghĩa, hiệu quả hơn rất nhiều bên cạnh đó phát triển được tư duy cho trẻ. <br />
Căn cứ vào những điều trên chúng tôi luôn hướng giáo viên nên chọn <br />
biện pháp thường xuyên trau dồi sự hiểu biết của trẻ, kích thích tính tò mò <br />
của trẻ là vấn đề mấu chốt trong đề tài này. Trẻ đến lớp được cô giáo truyền <br />
đạt kiến thức ở mọi lúc mọi nơi <br />
Ví dụ: Từ một cái hạt nhỏ giáo viên dạy cho trẻ biết quá trình từ hạt nảy <br />
mầm rồi lớn thành cây như thế nào? Vì sao lại có mưa?.... Thường xuyên trò <br />
chuyện về điều mà trẻ gặp ở nhà, trên đường đi học,... Đặt ra cho trẻ những <br />
câu hỏi “tại sao? Làm sao con biết?...” nhằm kích thích sự tò mò của trẻ, đôi <br />
khi cần cho trẻ làm quen với một vật để trẻ tự nói lên điều trẻ thấy và nghĩ. <br />
Chuẩn bị một số đồ dùng khi lên lớp theo từng chủ điểm để trẻ tìm hiểu <br />
Ví dụ: quả cam trẻ đã biết thì giáo viên có thể nói cho trẻ biết về cây <br />
của nó, sự phát triển,...<br />
Thường xuyên trò chuyện và dạy cho trẻ cách quan sát, khám phá sự vật <br />
một cách khoa học và lôgic, rèn cho trẻ khả năng đặt câu hỏi và tìm ra câu trả <br />
lời. Ví dụ: Khi dạo chơi trong sân giáo viên luôn khơi gợi cho trẻ sự tò mò từ <br />
những trái bàng, hạt phượng hay những tia nằng chiếu qua từ khe lá. Trẻ hỏi <br />
tại sao lại thế? Sao bàng cũng là trái cây mà cháu không ăn được?…Giáo viên <br />
luôn cho trẻ tự tìm hiểu rồi tự trả lời cho nhau nghe sau đó tôi sẽ rút ra điều <br />
đúng mà trẻ dễ hiểu.<br />
Biện pháp 7: Hướng giáo viên thường xuyên thay đổi cách thức lên lớp.<br />
Thông qua một số buổi sinh hoạt chuyên môn, sinh hoạt tổ khối tôi xây <br />
dựng hệ thống một số câu hỏi liên quan đến vấn đề thay đổi cách thức lên <br />
lớp. Chia nhóm giáo viên cho thảo luận, trình bày cụ thể, sau mỗi lần trình <br />
<br />
11<br />
Một số biện pháp hướng dẫn giáo viên dạy lớp giúp 56 tuổi học tốt môn khám phá <br />
khoa học tại trường MN Hoa Pơ Lang<br />
<br />
bày đều lấy ý kiến phản hồi từ các nhóm còn lại. Cuối cùng tôi chốt lại <br />
những cách thức thay đổi hay và hiệu quả nhất.<br />
Hướng dẫn cụ thể về một số tiêu chí khi thay đổi cách thức lên lớp: Các <br />
giải pháp dạy và học đòi hỏi sự cân bằng giữa các yếu tố: Khám phá trẻ <br />
được lựa chọn theo ý thích, giáo viên quan sát, lắng nghe và đặt các câu hỏi <br />
để hỗ trợ. Các hướng dẫn mang tính dẫn dắt, gợi ý của giáo viên. Việc học <br />
của trẻ là dựa trên kế hoạch được chuẩn bị kỹ lưỡng, cẩn thận của các giáo <br />
viên. Hướng dẫn cụ thể: Giáo viên chỉ rõ từng bước, mở rộng một ý tưởng <br />
cụ thể theo một hướng nhất đinh để trẻ thể hiện được từng kỹ năng cụ thể <br />
của mình. Thông qua một số ví dụ cụ thể như:<br />
Buổi dạo chơi trong thiên nhiên sẽ tuyệt vời hơn khi cô cùng trẻ vẽ <br />
những chiếc lá rụng hay những chồi cây non. Nếu khi qua vườn hoa trẻ muốn <br />
hái vài bông hãy nói với trẻ những bông hoa cần ở trên cành để mọi người <br />
cùng thưởng thức. và nếu trẻ muốn có những bông hoa đó hãy dạy trẻ cách <br />
vẽ ra giấy. Đó là cách giáo dục hiệu quả nhất mà giáo viên nghĩ không có trẻ <br />
nào không nghe lời.<br />
Để giúp trẻ chú ý và thú vị hơn với cuộc khám phá thiên nhiên giáo viên <br />
cần cho trẻ quan sát và đặt ra những câu hỏi như: “Con thấy cái cây kia thế <br />
nào? Con có biết con vật gì sống trên cây cao không?” … Cứ như vậy dẫn dắt <br />
cho cuộc chuyện trò trở nên sôi nổi và hào hứng. Một số tiết dạy ngoài trời <br />
với cuộc dạo chơi trong khung cảnh thiên nhiên cũng có thể cho trẻ một cơ <br />
hội tuyệt vời để các giác quan thêm nhạy bén. Trẻ sẽ hỏi về tiếng chim kêu, <br />
tiếng gió thổi và mong muốn bắt chước các âm thanh trong tự nhiên đó. Hãy <br />
để cho trẻ ngửi hương thơm của các loài hoa, so sánh hương thơm của chúng <br />
với nhau, và khám phá các loài cỏ dại, giáo viên yêu cầu trẻ chạm tay vào vỏ <br />
cây xù xì thô ráp hoặc những hòn đá cuội nhám ven bể cá. Khuyến khích trẻ <br />
khám phá các vật này bằng tay để có thêm cảm giác mới và sự hiểu biết sâu <br />
hơn về thiên nhiên. Chỉ cho trẻ thấy thế giới của các loại côn trùng trên lá, <br />
trên mặt đất. <br />
Biện pháp 8: Biết cách lồng ghép tích hợp các môn học khác.<br />
Trong bất cứ một môn học nào của trẻ thì đều không thể thiếu đi việc <br />
lồng ghép tích hợp các môn học với nhau. Học tập tích hợp các lĩnh vực học <br />
tập đều liên quan đến nhau và đều hợp lý hiệu quả khi đưa ra môi trường bên <br />
ngoài. Giáo dục thể chất, hoạt động tạo hình, giáo dục âm nhạc, làm quen với <br />
toán, khám phá khoa học, làm quen với văn học, làm quen chữ cái, hoạt động <br />
vui chơi,… Trẻ nhỏ nhìn nhận về thế giới, về môi trường xung quanh mình <br />
theo một góc độ tổng thể. Chúng học từ mọi thứ xảy ra xung quanh mình và <br />
không phân tách theo từng môn/ từng lĩnh vực khác nhau. Chính vì thế, việc tổ <br />
<br />
12<br />
Một số biện pháp hướng dẫn giáo viên dạy lớp giúp 56 tuổi học tốt môn khám phá <br />
khoa học tại trường MN Hoa Pơ Lang<br />
<br />
chức cho trẻ học cần phải được thực hiện tích hợp trong một tổng thể <br />
chung. Thông qua những hoạt động tích hợp đó trẻ sẽ hiểu kiến thức và kỹ <br />
năng liên quan đến nhau như thế nào. Hoạt động học của lĩnh vực này sẽ <br />
được lồng ghép hoặc chuyển sang hoạt động học của lĩnh vực khác một cách <br />
tự nhiên nhưng không vì thế mà tôi lạm dụng quá với môi trường bên ngoài <br />
vào các hoạt động của trẻ.<br />
Nhận thức được sự quan trọng đó tôi luôn hướng giáo viên khi xây dựng <br />
kế hoạch cần cụ thể để ở mỗi tiết học có cách lồng ghép tích hợp sáng tạo <br />
hiệu quả và phù hợp nhất với nhóm lớp của mình. <br />
Ví dụ: Môn giáo dục thể chất Chủ điểm thế giới thực vật – Đề tài: <br />
Bước qua chướng ngại vật, nếu bình thường chúng ta tổ chức hoạt động <br />
bằng cách làm đồ dùng là chiếc ghế hay một quả bóng thì ở đây khi giáo viên <br />
đưa trẻ ra sân trường tổ chức có thể cho trẻ bước qua một cái rễ của cây <br />
bàng mọc lồi trên sân hoặc một nhành hoa giấy đang cố gắng bò xuống đất <br />
để vươn qua hành lang lớp. Nhờ đó vừa tạo cho trẻ cảm giác thú vị khi học <br />
mà như đang đi chơi rồi nhẹ nhàng giáo dục trẻ không giẫm lên hoa và rễ cây <br />
làm cây bị thương, giúp trẻ yêu và biết bảo vệ thiên nhiên.<br />
Môn hoạt động tạo hình – Chủ điểm thế giới thực vật – đề tài vẽ theo ý <br />
thích. Đưa trẻ ra với thiên nhiên ta sẽ không phải mất thời gian làm đồ dùng <br />
dạy học mà trên thực tế trẻ thấy gì sẽ vẽ đó, có thể trẻ sẽ thấy và vẽ những <br />
chiếc lá không giống với chiếc lá mà cô dạy về màu sắc, hình dạng và vô tình <br />
trẻ đã trao dồi thêm vốn hiểu biết của mình về sự đa dạng của sự vật. Ra <br />
ngoài sẽ phát triển được khả năng tập trung cao của trẻ về 1 đối tượng, phát <br />
triển khả năng định hướng trong không gian. Có một số ý kiến cho rằng ra <br />
ngoài không gian loãng làm giảm sự tập trung của trẻ, nhưng theo tôi và kết <br />
quả mà trẻ đạt được thì trẻ tập trung hay không đều phụ thuộc vào môi <br />
trường mà cô đã chọn và sự thu hút của cô ở trẻ.<br />
Bên cạnh đó trẻ hình thành những hiểu biết của mình thông qua sự tương <br />
tác tích cực với các giáo viên, các bạn trong lớp, các tài liệu, các sự kiện được <br />
tổ chức. Trẻ học hiệu quả nhất khi được tích cực tham gia vào các hoạt động <br />
mà chúng thấy thú vị. Các hoạt động của trẻ nên dựa trên sự tò mò, nhu cầu, <br />
và sở thích của chúng. Chính vì thế, việc học tập của trẻ cần được nhấn <br />
mạnh vào quá trình trẻ nhận biết, hiểu, và hình thành các ý kiến của riêng <br />
mình thay vì việc trẻ phải hoàn thành những bài tập có sẵn và lặp đi lặp lại. <br />
Giáo viên đóng vai trò là người tạo điều kiện để đảm bảo rằng, trong quá <br />
trình học, trẻ được quan sát, được đưa ra các câu hỏi, được khám phá, và <br />
được tự trải nghiệm.<br />
<br />
<br />
<br />
13<br />
Một số biện pháp hướng dẫn giáo viên dạy lớp giúp 56 tuổi học tốt môn khám phá <br />
khoa học tại trường MN Hoa Pơ Lang<br />
<br />
Tổ chức các môn học lồng vào môi trường thiên nhiên là một phần quan <br />
trọng trong quá trình học của trẻ, là chất xúc tác để trẻ học, để thúc đẩy trẻ <br />
khám phá, tìm tòi, mạo hiểm, mắc sai lầm và đối phó với thất bại. Học qua <br />
chơi sẽ giúp trẻ tham gia vào việc tổ chức, đưa ra quyết định lựa chọn, thực <br />
hành, duy trì và bày tỏ cảm xúc. Chơi có tổ chức sẽ giúp phát triển và mở <br />
rộng sức sáng tạo, các kỹ năng nghe và nói, các kỹ năng xã hội và tính cách, <br />
khả năng sử dụng ngôn ngữ đa dạng liên quan đến nhiều lĩnh vực như toán, <br />
môi trường. Một lần nữa, các cô giáo chính là người tạo điều kiện để trẻ <br />
chơi như là một phần của quá trình học của mình. <br />
Học qua công nghệ thông tin: Nên tạo cho trẻ có cơ hội để làm quen, ứng <br />
dụng và phát triển các khả năng về công nghệ thông tin thông qua việc sử <br />
dụng các công cụ tin học trong quá trình học tập. Từ đây, trẻ có cơ hội để hỗ <br />
trợ các công việc của mình bằng cách tự tìm kiếm thông tin, được học cách <br />
sử dụng thông tin từ nhiều nguồn khác nhau, tự lựa chọn và tổng hợp các <br />
thông tin để đáp ứng nhu cầu của mình. Công nghệ thông tin có thể được sử <br />
dụng và ứng dụng như là công cụ hướng dẫn và công cụ thúc đẩy, kích thích <br />
quá trình học của trẻ. Thông qua việc ứng dụng công nghệ thông tin, trẻ sẽ <br />
được khám phá các ý tưởng, khái niệm, câu hỏi khác nhau. Thông qua việc <br />
ứng dụng công nghệ thông tin, trẻ sẽ được tương tác với chữ viết, với những <br />
âm thanh, hình ảnh sống động. Các hoạt động sử dụng máy tính và phần <br />
mềm luôn được gắn với phần hướng dẫn của giáo viên trên lớp cũng như <br />
gắn với thế mạnh và nhu cầu của trẻ. <br />
Được khám phá là để trẻ hình thành tính độc lập tư duy, tìm tòi, sáng tạo <br />
và quyết đoán trong việc giải quyết những tình huống được khám phá cụ thể. <br />
Trẻ được tham gia và phát triển niềm say mê, hứng thú một cách tích cực với <br />
nhiều hoạt động kết hợp khác nhau như giải quyết những thắc mắc trong <br />
tình huống cụ thể mà mình tham gia, mối quan hệ trong và ngoài nhóm, giải <br />
quyết những vướng mắc, vượt qua những thách thức, trở ngại để hoàn thành <br />
nhiệm vụ, tìm ra những điều mình cần khám phá. <br />
Được hỏi ngay điều mình thấy là tạo và hình thành cho trẻ tính độc lập, <br />
chủ động trong tư duy logic. Mở cánh cửa đầu tiên cho trẻ làm quen với thế <br />
giới xung quanh rộng lớn, tạo lập trí sáng tạo, sự hóm hỉnh qua những câu <br />
hỏi theo tư duy của trẻ và được giáo viên trả lời hoặc gợi mở để trẻ tự tìm <br />
ra câu trả lời. Điều này sẽ tạo cho trẻ sự tìm tòi và sáng tạo không ngừng, <br />
giúp cho trẻ có tính năng động, vượt khó cho suốt cuộc đời sau này của trẻ. <br />
Tích hợp các môn học như: Văn học, toán, tạo hình, âm nhạc tôi thấy có <br />
những kết quả đáng lưu ý, tất cả các trẻ khi tham gia học ngoài trời trẻ đều <br />
thực hiện rất tốt và có phần sáng tạo trong đó. <br />
<br />
<br />
14<br />
Một số biện pháp hướng dẫn giáo viên dạy lớp giúp 56 tuổi học tốt môn khám phá <br />
khoa học tại trường MN Hoa Pơ Lang<br />
<br />
Ví dụ: Cô nói con thực hiện tiếng gà gáy trẻ “ò ó o…” và làm thêm động <br />
tác vỗ cánh rất giống con gà. Khi trẻ quan sát vườn hoa ta có thể yêu cầu trẻ <br />
vẽ lại, làm con vật từ lá cây,… hay so sánh cây nào cao hơn, thấp hơn, tập kể <br />
lại những gì mình thấy.<br />
Biện pháp 9: Củng cố và làm quen kiến thức mọi lúc mọi nơi, dạy trẻ <br />
kiến để trẻ biết hòa mình vào môi trường quanh và biết cách bảo vệ thế giới <br />
quanh trẻ.<br />
Như chúng ta đã biết trẻ nhỏ nhanh nhơ nhưng lại chóng quên chính vì <br />
vậy các kiến thức trẻ được học giáo viên cần phải thường xuyên ôn luyện <br />
mọi lúc, mọi nơi, dạy trẻ vận dụng các kiến thức vào trong cuộc sống là cách <br />
hữu hiệu giúp cho chất lượng dạy học ngày càng nâng lên. Tôi luôn nhắc nhở <br />
và kiểm tra để giáo viên cần chú trọng điều này.<br />
Ví dụ: Đồ dùng đồ chơi của trẻ đều gắn ký hiệu là hình ảnh trẻ đã <br />
được khám phá: Ly uống nước của trẻ tổ có hoa màu xanh, tổ là hạt, tổ cây <br />
mới nảy mầm, tổ là cây đã lớn, đến giờ uống sửa trẻ tự tìm ly của mình sau <br />
khi uống song tôi quy định cho trẻ úp ly vào đúng nơi và theo quy trình sinh <br />
trưởng của cây. Khăn mặt của trẻ cũng treo theo tổ, khăn được thêu ký hiệu <br />
riêng của trẻ, khi trẻ treo khăn cũng treo theo quy định. Qua đó để giúp trẻ <br />
nhận những sai sót của bạn và cùng bạn sửa sai. <br />
Biện pháp 10: Tạo góc chơi phù hợp<br />
Hướng dẫn giáo viên tạo góc thiên nhiên, góc bé yêu khoa học. Mỗi lớp <br />
tạo một góc thiên nhiên với nhiều loại cây khác nhau sao cho sinh động và <br />
hấp dẫn. Ở một số đề tài có thể cho trẻ quan sát sự phát triển của cây, trẻ <br />
quan sát hoa và hướng dẫn tạo thói quen để trẻ biết cách chăm sóc cây như <br />
tưới, nhổ cỏ, bón phân…Tuy vậy đây là một góc nhỏ nên có thể sau vài lần <br />
trẻ có thể không còn hứng thú thì người giáo viên không nên quá lạm dụng mà <br />
cần có sự thay đổi trẻ tránh sự ép buộc ở trẻ.<br />
Tạo thêm góc bé yêu khoa học nếu như không gian cho phép. Thường thì <br />
góc này được lồng ghép vào góc học tập nhưng nếu ở những lớp có không <br />
gian phù hợp ta có thể tạo thêm góc này riêng lẻ để trẻ dễ dàng khám phá.<br />
Ví dụ 1: Chuẩn bị<br />
+ Đồ chơi: Một mẫu gỗ hình chữ nhật dày mỏng khác nhau, bi sắt <br />
đường kính 3 4 cm, thìa inox, sắt nam châm, một miếng xốp, giấy, chậu <br />
đựng nước sạch.<br />
+ Đồ dùng: Thuyền giấy, lá mít trẻ đã gấp, bóng nhựa, đồ chơi nhựa.<br />
<br />
<br />
<br />
15<br />
Một số biện pháp hướng dẫn giáo viên dạy lớp giúp 56 tuổi học tốt môn khám phá <br />
khoa học tại trường MN Hoa Pơ Lang<br />
<br />
+ Tiến hành: Cho trẻ tự lấy đồ chơi đã chuẩn bị sẵn thả vào chậu nước <br />
và yêu cầu trẻ nhận xét vật nào chìm vật nào nổi? vì sao?<br />
Kết quả : đồ vật nặng như bi lặn rất, thìa inox chìm từ từ. Miếng gỗ có <br />
diện tích hẹp, dầy hơn chìm nhanh hơn miếng gỗ mỏng bề mặt rộng, bóng <br />
xốp, giấy nổi trên mặt nước.<br />
Qua thí nghiệm này trẻ hiểu được những vật có tính chất kim loại như <br />
sắt dễ chìm, những vật nhẹ, mỏng, xốp khó chìm trong nước.<br />
Ví dụ 2: chuẩn bị công nước có vạch đo, nước, giấy bút, bình đựng nước <br />
to, muối, màu xanh biển<br />
Tiến hành: Lấy hai bình nước đánh số 1,2<br />
Cho muối vào bình 2, quấy tan muối, cho tiếp đến khi muối không thể <br />
tan thêm được nữa để có muối đậm đặc<br />
quy ước gọi bình 1 là nước thường và bình 2 là nước muối<br />
Dùng cốc định lượng đong 2 cốc nước thường và nước muối bằng nhau <br />
rót vào 2 cốc riêng.<br />
Cân 2 cốc này, so sánh trọng lượng của 2 cốc.Gợi ý cho trẻ nhớ nước <br />
trong 2 cốc chiếm chỗ bằng nhau.<br />
Dùng màu xanh thực phẩm pha vào nước muối thành màu xanh dương. <br />
Hỏi trẻ nếu rót vào nước thường vào nước màu xanh dương thì chuyện gì sẽ <br />
xảy ra và trẻ dự đoán kết quả. Sau đó rót thật nhẹ cốc nước thường vào cốc <br />
nước màu xanh. Quan sát hiện tượng và nhận xét (nước thường nằm yên trên <br />
nước màu xanh)<br />
Hoặc làm ngược lại rót nhẹ nước muối màu xanh dương vào nước <br />
thường. Quan sát và nhận xét ( nước muối màu xanh đi xuống đáy cốc.)<br />
Giáo viên không nên trả lời ngay những câu hỏi tại sao? Của trẻ mà phải <br />
dành thời gian để trẻ suy nghĩ, thử và có gắng tự tìm câu trả lời.<br />
Câng kiên nhẫn nghe trẻ giải thích theo cách cảu trẻ. Điều này giúp trẻ <br />
tự tin, phát triển khả năng suy luận và duy trì hứng thú.<br />
Nếu trẻ trả lời sai nên khuyến khích trẻ lặp lại thí nghiệm hoặc làm <br />
thêm thí nghiệm phụ để trẻ hiểu rõ hơn, tránh áp đặt kết luận của người lớn <br />
khi trẻ chưa hoàn toàn bị thuyết phục.<br />
Qua đó giúp trẻ có điều kiện được mở rộng, khả năng quan sát tri giác <br />
của trẻ phát triển tối đa. <br />
Biện pháp 11: Trao đổi, phối hợp kết hợp với phụ huynh.<br />
<br />
16<br />
Một số biện pháp hướng dẫn giáo viên dạy lớp giúp 56 tuổi học tốt môn khám phá <br />
khoa học tại trường MN Hoa Pơ Lang<br />
<br />
Công tác tuyên truyền đóng vai trò rất quan trọng đối giáo dục mầm non <br />
đặc biệt ở vùng nông thôn, vùng đặc biệt khó khăn như xã Dur Kmăl, phụ <br />
huynh nhận thức việc cho trẻ đến trường mầm non còn có hạn chế vậy làm <br />
thế nào để phụ huynh hiểu được các hoạt động của trẻ nói chung và môn <br />
khám phá khoa học nói riêng là điều rất cần thiết. Vì thế ngây từ đầu năm <br />
học chúng tôi đã trang bị cho mỗi lớp một bảng tin tuyên truyền cho lớp mình <br />
và giáo viên xây dựng nội dung tuyên truyền cụ thể, kịp thời. Ngoài ra mỗi <br />
lớp đều xây dựng cho mình một góc tuyên truyền phù hợp. Hướng giáo viên <br />
tới việc tận dụng thời gian có thể để trao đổi với phụ huynh như:<br />
Trong giờ đón, trả trẻ vận động phụ huynh sưu tầm đồ dùng phục vụ <br />
học tập cho trẻ, tuyên truyền lợi ích của việc đưa trẻ vào thiên nhiên trên <br />
đường đi học có những điều trẻ chưa biết hoặc rất quan tâm phụ huynh có <br />
thể dừng lại để đáp ứng nhu cầu muốn khám phá của con mình.<br />
Hoặc tuyên truyền qua các cuộc họp phụ huynh, đặc biệt thông qua một <br />
số hội thi như “Môi truờng và vệ sinh cá nhân”, “ Bé với giao thông”…<br />
c. Mối quan hệ giữa các biện pháp, giải pháp.<br />
Các biện pháp nêu trên có mối quan hệ logic với nhau, đan xen và hỗ trợ <br />
cho nhau nhằm mục đích phát triển toàn diện cho trẻ cả về thể chất lẫn tinh <br />
thần.<br />
d. Kết quả khảo nghiệm, giá trị khoa học của vấn đề nghiên