SKKN: Một số biện pháp tạo hứng thú cho học sinh trong dạy học môn Toán 7 tại trường THCS Lê Quý Đôn

Tên đề tài “Một số biện pháp tạo hứng thú cho học sinh trong dạy học môn Toán 7<br />  tại trường THCS Lê Quý Đôn”<br /> <br /> <br /> MỤC LỤC<br />  MỤC LỤC                                                                                                                      <br />  <br /> .....................................................................................................................<br />    <br />  1<br />  Phần thứ nhất: MỞ ĐẦU                                                                                              <br />  <br /> .............................................................................................<br />    <br />  2<br />  I. Đặt vấn đề                                                                                                              <br />  <br /> .............................................................................................................<br />    <br />  2<br />  II. Mục tiêu nghiên cứu                                                                                              <br />  <br /> .............................................................................................<br />    <br />  3<br />  Phần thứ 2: GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ                                                                              <br />  <br /> .............................................................................<br />    <br />  3<br />  I. Cơ sở lí luận của vấn đề                                                                                       <br />  <br /> ......................................................................................<br />    <br />  3<br />  2. Động cơ và vai trò trong việc hình thành hứng thú học tập của học sinh            <br />  <br /> ...........<br />    <br />  4<br />  II. Thực trạng vấn đề                                                                                                <br />  <br /> ...............................................................................................<br />    <br />  4<br />  III. Các giải pháp đã tiến hành để giải quyết vấn đề                                               <br />  <br /> ..............................................<br />    <br />  5<br />  1. Gây hứng thú cho học sinh từ việc xây dựng môi trường học tập thân thiện          <br />  <br /> .........<br />    <br />  5<br />  2. Tổ chức các trò chơi gây hứng thú trong các tiết dạy.                                              <br />  <br /> .............................................<br />    <br />  6<br />  2.5.2. Trò chơi: “Trò chơi ô chữ”                                                                                   <br />  <br /> ..................................................................................<br />    <br />  9<br />  2.5.3 Trò chơi “Lật mảnh ghép”.                                                                                 <br />  <br /> ................................................................................<br />     <br />  11<br /> Ví dụ 2: Đối với tiết nghiệm của đa thức một biến – Đại số 7, tôi thiết kế trò chơi <br /> ở giữa tiết học với các câu hỏi trắc nghiệm để các em cũng cố lại kiến thức trước <br />  khi bước vào làm bài tập cũng cố.                                                                               <br />  <br /> ..............................................................................<br />     <br />  13<br />                                                                                                                                        13<br /> .....................................................................................................................................    <br />  2.5.4. Trò chơi “ Đuổi hình bắt chữ”                                                                           <br />  <br /> ..........................................................................<br />     <br />  14<br />  Hình 2: Học sinh hứng thú tham gia các trò chơi toán học                                          <br />  <br /> .........................................<br />     <br />  16<br />  3. Khai thác sử dụng phương tiện dạy học hiệu quả.                                                <br />  <br /> ...............................................<br />     <br />  16<br />  4. Phân chia các đối tượng học sinh                                                                            <br />  <br /> ...........................................................................<br />     <br />  17<br />                                                                                                                                        17<br /> .....................................................................................................................................    <br />  Hình 3: Học sinh sôi nổi phát biểu xây dựng bài                                                        <br />  <br /> .......................................................<br />     <br />  17<br />  IV. Tính mới của giải pháp                                                                                      <br />  <br /> .....................................................................................<br />     <br />  17<br />  V. Hiệu quả SKKN                                                                                                  <br />  <br /> .................................................................................................<br />     <br />  18<br /> Tôi đã nhận thấy có sự thay đổi tích cực trong kết quả học tập bộ môn toán ở các <br /> lớp. Đối với năm học 2018 ­ 2019 sáng kiến tiếp tục được áp dụng vào các lớp 7 <br />  mà tôi trực tiếp giảng dạy.                                                                                          <br />  <br /> .........................................................................................<br />     <br />  19<br />  Phần thứ 3: KẾT LUẬN, KIẾN NGHỊ                                                                        <br />  <br /> .......................................................................<br />     <br />  19<br />  I. Kết luận                                                                                                                <br />  <br /> ...............................................................................................................<br />     <br />  19<br />  II. Kiến nghị                                                                                                             <br />  <br /> ............................................................................................................<br />     <br />  19<br /> <br /> <br /> <br /> Người thực hiện: Bảo Long                    1                                      Đơn vị : THCS Lê Quý <br /> Đôn                                                      <br />  Tên đề tài “Một số biện pháp tạo hứng thú cho học sinh trong dạy học môn Toán 7<br />  tại trường THCS Lê Quý Đôn”<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> Phần thứ nhất: MỞ ĐẦU<br /> <br /> I. Đặt vấn đề<br /> Văn kiện Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XII tiêp t ́ ục khẳng định “giáo dục  <br /> là quốc sách hàng đầu, phát triển giáo dục và đào tạo nhằm nâng cao dân trí, đào tạo <br /> nhân lực, bồi dưỡng nhân tai. Chuy<br /> ̀ ển mạnh quá trinh giáo d<br /> ̀ ục chủ yếu từ trang bị <br /> kiến thức sang phát triển toàn diện năng lực và phẩm chất người học; học đi đôi  <br /> với hành, lý luận gắn với thực tiễn. Phát triển giáo dục và đào tạo phải gắn với nhu  <br /> cầu phát triển kinh tế ­ xã hội”. Trong tâm là “... đôi m<br /> ̣ ̉ ới căn bản và toàn diện giáo <br /> dục   đào  tạo  phát  triển   nguồn  nhân  lực,   phấn  đấu  trong   những  năm  tới,   tạo  ra <br /> chuyển biến căn bản, mạnh mẽ  chất lượng, hiệu quả  giáo dục đào tạo làm cho  <br /> ́ ̣ ̀ ̣<br /> giao duc đao tao thât ṣ ự la quôc sach hang đâu, đap <br /> ̀ ́ ́ ̀ ̀ ́ ứng ngay cang tôt h<br /> ̀ ̀ ́ ơn công cuôc̣  <br /> xây dựng, bao vê Tô quôc va nhu câu hoc tâp cua nhân dân, la yêu câu b<br /> ̉ ̣ ̉ ́ ̀ ̀ ̣ ̣ ̉ ̀ ̀ ức thiêt cua<br /> ́ ̉  <br /> ̀ ̃ ̣<br /> toan xa hôi, yêu c ầu của hội nhập quốc tế trong ky nguyên toàn c<br /> ̉ ầu hóa”.<br /> Trong chương trình phổ  thông, môn Toán là một bộ môn Khoa học tự nhiên. <br /> Nó đóng vai trò rất quan trọng trong thực tiễn cuộc sống,  ứng dụng rất nhiều trong  <br /> Người thực hiện: Bảo Long                    2                                      Đơn vị : THCS Lê Quý <br /> Đôn                                                      <br />  Tên đề tài “Một số biện pháp tạo hứng thú cho học sinh trong dạy học môn Toán 7<br />  tại trường THCS Lê Quý Đôn”<br /> <br /> mọi lĩnh vực khác nhau như: kinh tế, tài chính, kế toán .... là tiền đề cơ bản cho các <br /> bộ môn khoa học tự nhiên khác. <br /> Để  đạt được hiệu quả  trong công tác đổi mới giáo dục thì sự hứng thú, thái  <br /> độ và sự quan tâm của người học đối với các môn học đóng vai trò rất quan trọng. <br /> Tuy nhiên, hiện nay tại các trường trung học phổ  thông tồn tại thực trạng là học  <br /> sinh không hứng thú với các môn học nói chung và môn Toán nói riêng. Vấn đề này <br /> đã gây ảnh hưởng rất nhiều cho quá trình dạy học trên lớp của giáo viên và không  <br /> phát huy được tính tích cực, tự giác, chủ động, sáng tạo của học sinh.<br /> Xuất phát từ những thực tế đó và một số  kinh nghiệm trong gi ảng dạy b ộ <br /> môn Toán. Tôi thấy để có chất lượ ng giáo dục bộ môn Toán cao, ngườ i giáo viên <br /> phải phát huy tốt các phươ ng pháp dạy học nhằm phát huy tính tích cực, sáng tạo  <br /> của học sinh, tạo hứng thú trong quá trình học tập. Đó chính là lí do tôi chọn đề <br /> tài: “Một số biện pháp tạo hứng thú cho học sinh trong dạy học môn Toán 7 tại  <br /> trường THCS Lê Quý Đôn”.<br /> Đối tượ ng nghiên cứu:  Một số biện pháp tạo hứng thú cho học sinh trong <br /> dạy học môn Toán 7.<br /> Phạm vi nghiên cứu: Học sinh khối 7 trường THCS Lê Quý Đôn.<br /> Thời gian nghiên cứu: Từ năm học 2016 ­ 2017 đến năm học 2017 ­ 2018.<br /> <br /> II. Mục tiêu nghiên cứu<br /> Xây dựng các biện pháp tạo hứng thú cho học sinh trong dạy học Toán 7 tại  <br /> trường THCS Lê Quý Đôn.<br /> Vận dụng các biện pháp đã nghiên cứu để  xây dựng các bài dạy nhằm tạo <br /> hứng thú phát huy tính tích cực, chủ động tư duy cho học sinh.<br /> <br /> Phần thứ 2: GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ<br /> <br /> I. Cơ sở lí luận của vấn đề<br /> Nhận thức rõ vai trò của giáo dục trong sự  nghiệp xây dựng và bảo vệ  đất <br /> nước, giáo dục nhằm tạo ra nguồn nhân lực phù hợp với yêu cầu hội nhập với thế <br /> giới và với khu vực nên giáo dục và vấn đề  đổi mới phương pháp dạy học  ở  phổ <br /> thông đã được các cấp lãnh đạo từ  Trung ương đến địa phương hết sức quan tâm.  <br /> Đặc biệt sau khi có chỉ  thị  15/1999/CT BGD ­ ĐT; trong báo cáo chính trị  Đại hội  <br /> Đảng lần thứ  IX (2001); trong Nghị  quyết 40/2000/QH10 của Quốc hội và chỉ  thị <br /> 14/2001/CT ­ TTg của Thủ  tướng chính phủ. Trong báo cáo chính trị  tại Đại hội <br /> Đảng lần thứ  X (2006) có “Giáo dục cùng với khoa học công nghệ  là quốc sách  <br /> hàng đầu”. Như  vậy, phải nói rằng giáo dục và công cuộc đổi mới phương pháp <br /> dạy học đã nhận được sự quan tâm đặc biệt của các cấp lãnh đạo Đảng, Nhà nước <br /> và ngành giáo dục.<br /> Khái niệm hứng thú: Là một thuộc tính tâm lý của nhân cách, là một hiện <br /> tượng tâm lý phức tạp được thể hiện khá rộng rãi trong cuộc sống của mỗi cá nhân  <br /> cũng như trong các lĩnh vực nghiên cứu khoa học.  Nhà tâm lý học I.PH. Shecbac cho <br /> Người thực hiện: Bảo Long                    3                                      Đơn vị : THCS Lê Quý <br /> Đôn                                                      <br />  Tên đề tài “Một số biện pháp tạo hứng thú cho học sinh trong dạy học môn Toán 7<br />  tại trường THCS Lê Quý Đôn”<br /> <br /> rằng, hứng thú là thuộc tính bẩm sinh vốn có của con người, nó được biểu hiện  <br /> thông qua thái độ, tình cảm của con người vào một đối tượng nào đó trong thế giới <br /> khách quan.Annoi nhà tâm lý học người Mỹ lại quan niệm, hứng thú là một sự sáng <br /> tạo của tinh thần với đối tượng mà con người hứng thú tham gia vào.<br /> Các tác giả Phạm Minh Hạc ­ Lê Khanh ­ Trần Trọng Thủy cho rằng: Khi ta <br /> có hứng thú về một cái gì đó, thì cái đó bao giờ cũng được ta ý thức, ta hiểu ý nghĩa  <br /> của nó đối với cuộc sống của ta. Hơn nữa ở ta xuất hiện một tình cảm đặc biệt đối  <br /> với nó, do đó hứng thú lôi cuốn hấp dẫn chúng ta về  phía đối tượng của nó tạo ra  <br /> tâm lý khát khao tiếp cận đi sâu vào nó.<br /> Có nhiều quan niệm khác nhau về hứng thú, tuy nhiên có thể  coi quan niệm  <br /> của GS.TS. Nguyễn Quang Uẩn là bao hàm nhất: "Hứng thú là thái độ đặc biệt của  <br /> cá nhân đối với đối tượng nào đó, vừa có ý nghĩa đối với cuộc sống, vừa có khả  <br /> năng mang lại khoái cảm cho cá nhân trong quá trình hoạt động".<br /> <br /> 2. Động cơ và vai trò trong việc hình thành hứng thú học tập của học <br /> sinh<br /> Động cơ học tập là cái thúc đẩy hoạt động học, vì nó mà  học sinh thực hiện <br /> hoạt động học. Động cơ học tập của học sinh được hiện thân ở đối tượng của hoạt <br /> động học, tức là những tri thức, kỹ năng, thái độ mà giáo dục sẽ đưa lại cho họ. <br /> Động cơ  học tập không có sẵn, cũng không thể  áp đặt, mà phải được hình  <br /> thành dần dần trong quá trình học sinh tự phát hiện ra vấn đề và giải quyết các vấn <br /> đề, hình thành ở  học sinh nhu cầu học tập, nhu cầu nhận thức, nhu cầu chiếm lĩnh <br /> đối tượng học. <br /> Cũng như  các loại hoạt động khác, hoạt động học tập của   học sinh  cũng <br /> phải có động cơ, người ta gọi đó là động cơ  học tập. Không có động cơ  học tập, <br /> học sinh sẽ học theo kiểu chiếu lệ, ép buộc. Có động cơ học tập các em ngày càng  <br /> yêu thích môn học, say mê và hứng thú đối với việc học hơn và do đó sẽ có kết quả <br /> cao hơn trong học tập. Do vậy, có thể  khẳng định việc hình thành động cơ, hứng <br /> thú học tập cho học sinh có một ý nghĩa rất quan trọng không thể  thiếu trong quá <br /> trình dạy học. Có hứng thú học tập thì tư duy học sinh luôn ở trạng thái hưng phấn,  <br /> đó là điều kiện tốt để các em bộc lộ quan niệm, kích thích hoạt động và phát triển <br /> năng lực tư duy, năng lực nhận thức của học sinh. <br /> <br /> II. Thực trạng vấn đề<br /> Trường Lê Quý Đôn nơi tôi công tác nằm trên địa bàn xã Đray Sáp ­ một trong <br /> những xã còn khó khăn của huyện Krông Ana. Đray Sáp là địa phương có địa bàn <br /> rộng, điều kiện kinh tế còn rất nhiều khó khăn, chủ  yếu là sản xuất nông nghiệp,  <br /> chất lượng cuộc sống của người dân còn thấp, tỉ  lệ  học sinh dân tộc cao, chiếm  <br /> gần 50% số học sinh toàn trường.Việc các em đi học chuyên cần đã là một điều khó <br /> khăn, nên việc yêu thích và học tốt Toán lại càng trở nên khó khăn hơn gấp bội.<br /> Qua nhiều năm giảng dạy bộ môn Toán và dự giờ thăm lớp các đồng nghiệp <br /> tôi nhận thấy: Để giờ toán đạt được kết quả tốt hơn, gây hứng thú học tập và phát  <br /> <br /> Người thực hiện: Bảo Long                    4                                      Đơn vị : THCS Lê Quý <br /> Đôn                                                      <br />  Tên đề tài “Một số biện pháp tạo hứng thú cho học sinh trong dạy học môn Toán 7<br />  tại trường THCS Lê Quý Đôn”<br /> <br /> huy   được   tính   tích   cực   của   học   sinh,   người   thầy   phải   thường   xuyên   đổi   mới <br /> phương pháp dạy học và hình thức tổ chức dạy học.<br /> Trước khi thực hiện đề tài, tôi đã điều tra mức độ  hứng thú của học sinh đối <br /> với môn Toán bằng hình thức phát phiếu thăm dò cho HS lớp 7A, 7B cuối năm học <br /> 2016 ­ 2017 về nội dung sau:<br /> Câu hỏi khảo sát: Trong các môn học em có hứng thú với môn Toán không?<br /> A: Có      B: Không<br /> Bảng 1: Kết quả khảo sát độ hứng thú của học sinh khi chưa áp dụng đề tài<br /> <br /> Đáp án A Đáp án B<br /> Lớp Sĩ số<br /> SL Tỉ lệ % SL Tỉ lệ %<br /> 7B 35 11 31,4 24 68,6<br /> 7E 34 9 26,5 25 73,5<br /> TỔNG 69 20 29 49 71<br /> Qua số  liệu khảo sát ta thấy độ  hứng thú của học sinh đối với môn học là <br /> chưa cao, dẫn đến khó hiểu bài từ đó lơ là, chểnh mảng trong học tập, thậm chí có  <br /> em cúp học,  ảnh hưởng tới sự tiếp thu kiến thức. Điều này thể  hiện qua kết quả <br /> cuối năm học.<br /> Bảng 2: Kết quả học tập môn Toán năm học 2016 ­ 2017 của các lớp 7B, 7E<br /> Giỏi Khá Trung bình Yếu Kém<br /> Sĩ <br /> Lớp Tỉ lệ  Tỉ lệ  Tỉ lệ  Tỉ lệ  Tỉ lệ <br /> số SL SL SL SL SL<br /> % % % % %<br /> <br /> 7B 35 2 5,7 5 14,3 17 48,6 8 22,9 3 8,5<br /> <br /> 7E 34 1 2,9 4 11,8 18 52,9 9 26,5 2 5,9<br /> <br /> TỔNG 69 3 4,3 9 13,1 35 50,7 17 24,6 5 7,3<br /> <br /> Từ những số liệu trên đòi hỏi trong quá trình dạy học phải có những cải tiến  <br /> sao cho phù hợp. Lúc này tôi cảm thấy cần có sự thay đổi trong cách dạy của mình <br /> để  kích thích hứng thú học tập của học sinh, thay vì những tiết giảng chỉ sử dụng  <br /> phương pháp truyền thụ theo lối thuyết trình, tôi sẽ sử dụng các phương pháp dạy <br /> tích cực, sáng tạo. <br /> <br /> III. Các giải pháp đã tiến hành để giải quyết vấn đề<br /> 1. Gây hứng thú cho học sinh từ việc xây dựng môi trường học tập<br /> thân thiện<br /> Ngay từ  đầu tôi đã cố  gắng tạo được niềm tin và tình cảm thực sự  từ  học  <br /> sinh dành cho giáo viên. Qua cách ăn mặc, đi đứng, nói năng đúng chuẩn mực đạo  <br /> <br /> Người thực hiện: Bảo Long                    5                                      Đơn vị : THCS Lê Quý <br /> Đôn                                                      <br />  Tên đề tài “Một số biện pháp tạo hứng thú cho học sinh trong dạy học môn Toán 7<br />  tại trường THCS Lê Quý Đôn”<br /> <br /> đức. Khi vào lớp tôi luôn chú trọng đến việc tạo bầu không khí tươi vui, thoải mái <br /> cho các em bằng những câu chuyện hài hước. Tôi luôn nắm bắt các xu hướng mới  <br /> của học sinh, để  tạo cảm giác cho các em rằng giáo viên cũng là một “người bạn  <br /> lớn” có thể chia sẽ.<br /> Trong quá trình dạy, tôi luôn tôn trọng ý kiến trả  lời của học sinh, không gò  <br /> ép các em vào khuôn phép cứng nhắc. Khuyến khích cho điểm động viên học sinh  <br /> khi học sinh trả  lời đúng hoặc gần đúng câu hỏi. Từ  đó tạo cho học sinh có được  <br /> niềm tin vào khả năng của bản thân.<br /> Tôi luôn tạo cơ hội cho học sinh suy nghĩ làm việc, thảo luận với nhau, tìm  <br /> tòi học hỏi, nghiên cứu. Nhằm phát huy tích tích cực, chủ động của học sinh, giúp  <br /> các em tự học không chỉ ở nhà mà còn tự học trong chính các tiết học.<br /> Tôi thường xuyên giải đáp các thắc mắc của các em với thái độ  tôn trọng <br /> đồng thời có hệ thống câu hỏi phù hợp với từng đối tượng học sinh để  có thể  gây  <br /> dựng sự hứng thú của các em.<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> Hình 1: Giáo viên kể những mẫu chuyện vui Toán học đầu tiết dạy<br /> <br /> 2. Tổ chức các trò chơi gây hứng thú trong các tiết dạy.<br /> Bản chất của phương pháp sử  dụng trò chơi học tập là dạy học thông qua  <br /> việc tổ  chức hoạt động cho học sinh. Dưới sự  hướng dẫn của giáo viên, học sinh  <br /> được hoạt động bằng cách tự  chơi trò chơi trong đó mục đích của trò chơi truyền <br /> tải mục tiêu của bài học. Luật chơi (cách chơi) thể hiện nội dung và phương pháp  <br /> học, đặc biệt là phương pháp học tập có sự  hợp tác và sự  tự  đánh giá.Sử  dụng trò  <br /> chơi học tập để  hình thành kiến thức, kỹ  năng mới hoặc củng cố  kiến thức, kỹ <br /> năng đã học. Trong thực tế dạy học, giáo viên thường tổ chức trò chơi học tập để <br /> củng cố kiến thức, kỹ năng. Tuy nhiên việc tổ chức cho học sinh chơi các trò chơi <br /> để  hình thành kiến thức, kỹ năng mới là rất cần để  tạo hứng thú học tập cho học  <br /> sinh ngay từ khi bắt đầu bài học mới. Để tổ chức được trò chơi trong dạy học Toán  <br /> có hiệu quả cao thì đòi hỏi mỗi giáo viên phải có kế hoạch chuẩn bị chu đáo, tỉ mỉ,  <br /> cặn kẽ và đảm bảo các yêu cầu sau: Trò chơi mang ý nghĩa giáo dục. Trò chơi phải  <br /> <br /> Người thực hiện: Bảo Long                    6                                      Đơn vị : THCS Lê Quý <br /> Đôn                                                      <br />  Tên đề tài “Một số biện pháp tạo hứng thú cho học sinh trong dạy học môn Toán 7<br />  tại trường THCS Lê Quý Đôn”<br /> <br /> nhằm mục đích củng cố, khắc sâu kiến thức.Trò chơi phải phù hợp với tâm sinh lý  <br /> của  học   sinh,   phù  hợp với khả   năng  của  giáo  viên và  cơ  sở   vật  chất  của  nhà <br /> trường.Hình thức tổ chức trò chơi phải đa dạng, phong phú.<br /> Việc xây dựng các trò chơi học tập phù hợp với nội dung bài học trong môn <br /> Toán THCS cũng không phải là một vấn đề quá khó. Đối với hoạt động trò chơi chỉ <br /> cần từ 5 đến 7 phút là giáo viên có thể  tổ chức được một trò chơi phù hợp để  dẫn  <br /> dắt hoặc củng cố kiến thức đã học.Từ đó giáo dục được thái độ của học sinh trong  <br /> việc học tập môn Toán học cũng như thúc đẩy việc tự học, tự nghiên cứu của học  <br /> sinh, gây hứng thú học tập bộ môn, hình thành thói quen nghiên cứu trước bài học,  <br /> nghiên cứu thông tin liên quan đến nội dung bài học trước ở nhà qua internet, sách,  <br /> báo và người thân trong gia đình (bố, mẹ, anh chị ..) từ đó đem lại thành công cho <br /> tiết dạy Toán.<br /> Học sinh THCS luôn ham hiểu biết, thích tìm tòi cái mới, muốn thể hiện và <br /> khẳng định mình, muốn tham gia vào các hoạt động một cách độc lập, muốn thử <br /> sức mình, thích học mà chơi, chơi mà học từ đó việc tổ chức các hoạt động trò chơi  <br /> trong dạy học Toán chắc chắn sẽ gây hứng thú học tập của học sinh, hình thành và  <br /> phát triển kỹ năng quan sát, nhận xét, phân tích, tổng hợp, khái quát hóa kiến thức,  <br /> khả năng suy luận, rèn luyện tác phong nhanh nhẹn và kỹ năng hoạt động nhóm cho <br /> học sinh.<br /> 2.1. Giai đoạn chuẩn bị trò chơi<br /> Đây là giai đoạn quan trọng trong hoạt động trò chơi trong giờ dạy Toán, tôi <br /> đã cố gắng thiết kế trò chơi sao cho đảm bảo được các mục tiêu của bài học.<br /> Với mỗi trò chơi giáo viên phải xác định số  nhóm chơi, số người chơi trong  <br /> nhóm, các đồ  dùng, dụng cụ  cần thiết như  mô hình, tranh  ảnh, phấn viết (phấn  <br /> màu), bìa hoặc bảng phụ, hệ thống câu hỏi.<br /> 2.2. Giai đoạn thực hiện trò chơi<br /> Trình bày trò chơi: Nêu rõ luật chơi ngắn gọn, dễ hiểu, dẫn dắt người chơi <br /> từng bước để tạo sự hấp dẫn, nêu hình thức khen phạt cho đội thắng thua.<br /> Giáo viên có thể  hướng dẫn mẫu (làm mẫu) hoặc chơi thử  để  giảng luật  <br /> chơi đối với những trò chơi có tính phức tạp.<br /> Giáo viên yêu cầu học sinh nghiêm túc khi tham gia trò chơi, các thành viên <br /> không được tham gia chơi làm “khán giả” quan sát trò chơi, giải nháp để  nhận xét <br /> bài làm của các đội chơi, cổ vũ các đội chơi tuy nhiên đảm bảo trật tự, không hò reo <br /> gây ảnh hưởng tới việc học tập của lớp học khác.<br /> Giáo viên công bố rõ thời gian cho mỗi trò chơi. <br /> 2.3. Điều khiển trò chơi<br /> Đề cao tinh thần tự giác, thẳng thắn, trung thực, chơi “đẹp”<br /> Thông thường với mỗi trò chơi tôi sẽ  tìm ra một bạn học sinh khá – giỏi <br /> trong lớp làm “trọng tài” để bắt lỗi của các đội chơi.<br /> <br /> <br /> Người thực hiện: Bảo Long                    7                                      Đơn vị : THCS Lê Quý <br /> Đôn                                                      <br />  Tên đề tài “Một số biện pháp tạo hứng thú cho học sinh trong dạy học môn Toán 7<br />  tại trường THCS Lê Quý Đôn”<br /> <br /> Yêu cầu dừng trò chơi đúng lúc khi học sinh có dấu hiệu mệt mỏi, chán nản  <br /> hoặc khi đội chơi đã có kết quả thắng thua rõ ràng hoặc vi phạm thời gian quy định  <br /> của trò chơi.<br /> Khi chơi, giáo viên cần quan sát học sinh chơi để biết thái độ, cử chỉ, phong  <br /> cách của từng học sinh từ đó điều chỉnh phong cách cho phù hợp. Đôi khi trong quá <br /> trình chơi, giáo viên cũng có thể  chuyển hướng với những dự  kiến để  làm không <br /> khí lớp học sôi nổi.<br /> 2.4. Giai đoạn kết thúc.<br /> Giai đoạn này tôi để  “trọng tài” làm việc. Trọng tài là một học sinh có khả <br /> năng quản lý, điều khiển lớp tốt. Trọng tài sẽ  yêu cầu các bạn học sinh là “khán  <br /> giả” nhận xét kết quả của các đội chơi, phân xử thắng thua.<br /> Giáo viên là người đóng vai trò quan trọng nhất trong hoạt động trò chơi, <br /> phải xử lý tình huống một cách khách quan, không thiên vị, không dễ dãi.<br /> Giáo viên công bố kết quả chung cuộc chơi, có hình phạt đội thua nhẹ nhàng, <br /> thoải mái, khen thưởng các thành viên của đội thắng cuộc bằng quà tặng hoặc khen  <br /> thường bằng điểm (mang tính chất khích lệ học sinh).<br /> 2.5. Một số trò chơi trong dạy học môn Toán tại trường THCS<br /> 2.5.1. Trò chơi “Tiếp sức”<br /> Ví dụ: Khi dạy bài: lũy thừa của 1 số hữu tỉ<br /> Tôi tổ chức chia lớp thành 4 đội, mỗi đội 5 thành viên tham gia chơi trò chơi  <br /> tiếp sức, thời gian của trò chơi là 4 phút. Học sinh sẽ điền vào phần để chấm trên 2 <br /> bảng phụ  (giống nhau).Đội nào hoàn thành trước hoặc khi hết thời gian thì sẽ  kết <br /> thúc trò chơi. Khi nào trọng tài hô “Bắt đầu” thì thành viên số 1 của các đội lần lượt  <br /> lên bảng ghi lời giải của mình<br /> Bảng phụ:<br /> <br /> ĐIỂN VÀO DẤU ...<br /> <br /> 1) ( x. y ) = ...<br /> n<br /> <br /> <br /> <br /> 2) x m .x n = ...<br /> n<br /> x<br /> 3) = ...<br /> y<br /> 4) ( x m ) = ...<br /> n<br /> <br /> <br /> <br /> 5) x m : x n = ...( x 0, m n)<br /> <br /> <br /> Trọng tài cùng cả lớp nhận xét, đánh giá xác định đội thắng thua<br /> <br /> Phần kết quả đúng<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> Người thực hiện: Bảo Long                    8                                      Đơn vị : THCS Lê Quý <br /> Đôn                                                      <br />  Tên đề tài “Một số biện pháp tạo hứng thú cho học sinh trong dạy học môn Toán 7<br />  tại trường THCS Lê Quý Đôn”<br /> <br /> <br /> <br /> 1) ( x. y ) = x n . y n<br /> n<br /> <br /> <br /> <br /> 2) x m .x n = x m + n<br /> n<br /> x xn<br /> 3) =<br /> y yn<br /> 4) ( x m ) = x m.n<br /> n<br /> <br /> <br /> <br /> 5) x m : x n = x m −n ( x 0, m n)<br /> <br /> 2.5.2. Trò chơi: “Trò chơi ô chữ”<br /> Ví dụ: Tiết dạy ôn tập chương I – Hình học 7 tôi có thể cho các em học sinh  <br /> cùng chơi trò trơi ô chữ để củng cố kiến thức của học sinh.<br /> Từ hàng dọc:<br /> Gợi ý:Gồm 9 chữ cái. Đây là 1 kinh đô xưa của nước ta.<br /> Đáp án: THĂNG LONG<br /> Hàng ngang: <br /> Số 1: Có 3 chữ cái: là hình gồm 1 điểm gốc O và 1 phần của đường thẳng bị <br /> chia ra bởi điểm O được gọi là … gốc O. <br /> Đáp án: TIA<br /> Số 2: Có 7 chữ cái: hai đường thẳng phân biệt thì song song hoặc …<br /> Đáp án: CẮT NHAU<br /> Số 3: Có 9 chữ cái. Là hình gồm 2 điểm và tất cả các điểm nằm giữa 2 điểm  <br /> đó<br /> Đáp án: ĐOẠN THẲNG<br /> Số  4: Có 7 chữ  cái. Hai góc … là 2 góc mà mỗi cạnh góc này là tia đối của <br /> một cạnh của góc kia.<br /> Đáp án: ĐỐI ĐỈNH<br /> Số 5: Có 8 chữ cái. Góc có số đo bằng 900.<br /> Đáp án: GÓC VUÔNG<br /> Số 6: Có 5 chữ cái: Qua 1 điểm ở ngoài 1 đường thẳng chỉ có 1 đường thẳng <br /> song song với đường thẳng đó chính là nội dung của tiên đề….<br /> Đáp án: Ơ CLIT<br /> Số 7: Có 8 chữ cái:2 đường thẳng …là 2 đường thẳng không có điểm chung.<br /> Đáp án: SONG SONG<br /> <br /> Người thực hiện: Bảo Long                    9                                      Đơn vị : THCS Lê Quý <br /> Đôn                                                      <br />  Tên đề tài “Một số biện pháp tạo hứng thú cho học sinh trong dạy học môn Toán 7<br />  tại trường THCS Lê Quý Đôn”<br /> <br /> Số 8:Có 9 chữ cái:Là đường thẳng vuông góc với đoạn thẳng tại trung điểm  <br /> của đoạn thẳng đó?<br /> Đáp án: TRUNG TRỰC<br /> Số 9:Có 8 chữ cái:hai góc đối đỉnh thì …<br /> Đáp án: BẰNG NHAU<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> Sau khi có học sinh giải được ô chữ  hàng dọc, tôi đã liên hệ  mở  rộng kiến <br /> thức: <br /> Năm   1010,   tương   truyền   khi   vua Lý   Công   Uẩn rời   kinh   đô Hoa   Lư đến <br /> đất Đại La thì thấy rồng bay lên nên gọi tên kinh đô mới là Thăng Long, hay "rồng  <br /> bay lên" theo nghĩa Hán Việt. Ngày nay tên Thăng Long còn dùng trong văn chương,  <br /> trong những cụm từ  như  "Thăng Long ngàn năm văn vật"... Năm 2010 là kỷ  niệm <br /> một thiên niên kỷ của Thăng Long   Hà Nội.<br /> Năm 1243, nhà Trần tôn tạo sửa đổi và gọi Thăng Long là Long Phượng. <br /> Cuối thời Trần, Hồ Quý Ly cho đặt tên là Đông Đô.<br /> Năm 1428, Lê Lợi đặt kinh đô tại Thăng Long và đổi tên là Đông Kinh, vì có <br /> kinh đô thứ 2 là Tây Kinh tại Thanh Hóa. Vào khoảng thế kỷ 16, khi Đông Kinh trở <br /> thành một đô thị sầm uất, có cả người Châu Âu đến buôn bán, thì trong dân gian bắt <br /> đầu   gọi   Đông   Kinh   là   Kẻ   Chợ.   Theo   1   người   đã   đến   kinh   đô   Thăng   Long   là <br /> ông William  Dampier người Anh thì  tại  đây có   tới  20.000  nóc  nhà,   thường  thấp,  <br /> tường trát bùn và mái lợp rơm. Dù vậy cũng có một số  nhà xây bằng gạch và lợp <br /> ngói.Hoàng cung được xây dựng nguy nga hơn dù cũng làm bằng gỗ.<br /> Năm 1805, sau khi thống nhất đất nước, nhà Nguyễn đặt kinh đô tại Phú  <br /> Xuân (Huế) và  cho  phá  thành Thăng Long  để   xây  thành theo phương pháp của  <br /> phương Tây do kỹ  sư  Pháp giúp đỡ. Đồng thời vua  Gia Long đổi tên chữ  Hán của <br /> Thăng Long, với nghĩa là "rồng bay lên" thành ra từ  đồng âm Thăng Long, nhưng  <br /> mang nghĩa là "thịnh vượng" khác nghĩa với thời các triều đại trước, vì cho rằng <br /> Người thực hiện: Bảo Long                    10                                      Đơn vị : THCS Lê Quý <br /> Đôn                                                      <br />  Tên đề tài “Một số biện pháp tạo hứng thú cho học sinh trong dạy học môn Toán 7<br />  tại trường THCS Lê Quý Đôn”<br /> <br /> Thăng Long lúc đó không còn là kinh đô nơi vua ở  cho nên không dùng biểu tượng <br /> rồng, linh vật tượng trưng cho vương quyền. Gia Long đổi phủ Phụng Thiên thành <br /> phủ Hoài Đức, còn tại kinh đô Huế cho lập phủ Thừa Thiên, trực lệ kinh kỳ. Thăng <br /> Long tồn tại cho đến thời vua Minh Mạng khi bãi bỏ Bắc Thành tổng trấn và thành  <br /> lập tỉnh Hà Nội, năm 1831 niên hiệu Minh Mạng thứ 12. <br /> Từ tháng 12 năm 2002 đến nay, trên khu vực thuộc Hoàng thành Thăng Long  <br /> xưa (khu vực giữa các phố Hoàng Diệu, Hoàng Văn Thụ, Độc Lập, Bắc Sơn  ở Hà <br /> Nội), các nhà khảo cổ học đã tiến hành khai quật trên một diện tích khoảng hơn 19  <br /> nghìn   m²,   phát   lộ   một   phức   hệ   di   tích   ­   di   vật   rất   phong   phú,   đa   dạng   từ La <br /> Thành ­ Đại La (thế  kỉ  7­9) đến thành Thăng Long (thế  kỉ  11­18) và thành Hà Nội <br /> (thế kỉ 19).<br /> 2.5.3 Trò chơi “Lật mảnh ghép”.<br /> Ví dụ 1: Đối với tiết ôn tập chương II – Hình học 7, tôi thiết kế trò chơi với  <br /> các câu hỏi trắc nghiệm để các em ôn lại kiến thức trong chương.<br /> Hệ thống câu hỏi: <br /> Câu 1. Trong một tam giác vuông, kết luận nào sau đây là đúng ?<br /> A. Tổng hai góc nhọn bằng 1800  B. Hai góc nhọn bằng nhau<br /> C. Hai góc nhọn phụ nhau D. Hai góc nhọn kề nhau .<br /> Đáp án: C<br /> ﾵ = 500 ;B<br /> Câu 2:  Chọn câu trả  lời đúng.  Cho tam giác ABC có   A ﾵ = 600 thì<br /> ﾵ =?<br /> C<br /> A. 700 B. 1100 C. 900 D. 500<br /> Đáp án: A<br /> Câu 3. Tam giác nào là tam giác vuông trong các tam giác có độ  dài ba cạnh  <br /> như sau:<br /> A. 1cm ; 2cm ; 3cm B. 2cm ; 3cm ; 4cm   <br /> C. 3cm ; 4cm ; 5cm      D. 4cm ; 5cm ; 6cm<br /> Đáp án: C<br /> Câu 4. Góc ngoài của tam giác bằng:<br /> A. Một góc trong không kề với nó                     B. Góc trong kề với nó. <br /> C. Tổng của hai góc trong không kề với nó      D. Tổng ba góc của tam giác.<br /> Đáp án: C<br /> Câu 5: Chọn câu sai.<br /> A. Tam giác có hai cạnh bằng nhau là tam giác cân.<br /> B. Tam giác có ba cạnh bằng nhau là tam giác đều.<br /> C. Tam giác cân là tam giác đều.<br /> Người thực hiện: Bảo Long                    11                                      Đơn vị : THCS Lê Quý <br /> Đôn                                                      <br />  Tên đề tài “Một số biện pháp tạo hứng thú cho học sinh trong dạy học môn Toán 7<br />  tại trường THCS Lê Quý Đôn”<br /> <br /> D. Tam giác đều là tam giác cân. <br /> Đáp án: C<br /> Câu 6: Tam giác ABC vuông tại B theo định lý Pytago thì:<br /> A. AB2  = BC2 + AC2 B. BC2  = AB2 + AC2<br /> C. AC2  = AB2 + BC2<br /> Đáp án: C<br /> Câu 7:Cho  ∆ABC  vuông tại A có AB = 8 cm; AC = 6 cm thì BC bằng :<br />  A. 25 cm               B. 14 cm                    C. 100 cm              D. 10 cm<br /> Đáp án: D<br /> Câu 8:  ∆ ABC =  ∆ DEF Trường hợp cạnh – góc – cạnh nếu<br /> A. AB = DE;  B ﾵ ; BC = EF <br /> ﾵ =F B.   AB = EF;  B ﾵ ; BC = DF<br /> ﾵ =F<br /> <br /> C. AB = DE;  B ﾵ ; BC = EF<br /> ﾵ =E D. AB = DF;  B ﾵ ; BC = EF<br /> ﾵ =E<br /> <br /> Đáp án: C <br /> Câu 9: Cho  ∆ MNP =  ∆ DEF. Suy ra:<br /> A.  MPN<br /> ﾵ ﾵ<br /> = DFE B.  MNP<br /> ﾵ ﾵ<br /> = DFE C.  NPM<br /> ﾵ ﾵ<br /> = DEF D.  PMN<br /> ﾵ ﾵ<br /> = EFD<br /> Đáp án: A <br /> Tất cả các câu hỏi được trình chiếu trong power point.<br /> Bức tranh là hình ảnh của PYTAGO, ông là một nhà Toán học người Hy Lạp<br /> Có thể yêu cầu HS nhắc lại định lí Pytago và về nhà tìm hiểu thêm thông tin <br /> về ông <br /> <br /> <br /> <br /> <br /> Người thực hiện: Bảo Long                    12                                      Đơn vị : THCS Lê Quý <br /> Đôn                                                      <br />  Tên đề tài “Một số biện pháp tạo hứng thú cho học sinh trong dạy học môn Toán 7<br />  tại trường THCS Lê Quý Đôn”<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> Ví dụ 2: Đối với tiết nghiệm của đa thức một biến – Đại số 7, tôi thiết kế<br /> trò chơi ở giữa tiết học với các câu hỏi trắc nghiệm để các em cũng cố lại kiến<br /> thức trước khi bước vào làm bài tập cũng cố.<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> Câu 1. Nghiệm của đa thức  P(x) = 3x ­ 1 là:<br /> 1 1<br /> A.                     B.   −                         C.  3                 D.  ­ 3<br /> 3 3<br /> Đáp án: A<br /> Câu 2. Nghiệm của đa thức  Q(x) = x2 + 9  là:<br /> Người thực hiện: Bảo Long                    13                                      Đơn vị : THCS Lê Quý <br /> Đôn                                                      <br />  Tên đề tài “Một số biện pháp tạo hứng thú cho học sinh trong dạy học môn Toán 7<br />  tại trường THCS Lê Quý Đôn”<br /> <br /> A. 3                     B. ­ 3                 C. Không có nghiệm               D. Vô số <br /> nghiệm<br /> Đáp án: C<br /> Câu 3. Trong các đa thức sau đa thức nào nhận x = 1 là nghiệm:<br /> A. 2x + 1             B.  x +1                      C. x – 2             D. 1 – x <br /> Đáp án: D<br /> Câu 4. Đa thức  P(x) = x4+ 2x2 ­ 3 có thể có tối đa bao nhiêu nghiệm?<br /> A. 1                     B. 2                             C. 3                    D. 4<br /> Đáp án: D<br /> Câu 5. Bạn Hùng nói : “Ta chỉ có thể viết được một đa thức một biến có một  <br /> nghiệm bằng 1”<br /> Bạn Sơn nói : “Có thể  viết được nhiều đa thức một biến có một nghiệm <br /> bằng 1”<br /> A. Cả 2 đều đúng                      C. Hùng đúng, Sơn sai<br /> B. Cả 2 đều sai                          D. Hùng sai, Sơn đúng<br /> Đáp án: D<br /> Câu 6. a là nghiệm của đa thức P(x) khi:<br /> A. P(a) = 0             B. P(a)  > 0         C. P(a)