SKKN: Một vài kinh nghiệm ứng dụng công nghệ thông tin trong phần " Sinh sản ở động vật" môn Sinh học 11 cơ bản

SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO ĐỒNG NAI<br /> TRƯỜNG THPT NGUYỄN HỮU CẢNH<br /> Mã số: ................................<br /> <br /> SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM<br /> MỘT VÀI KINH NGHIỆM ỨNG DỤNG<br /> CÔNG NGHỆ THÔNG TIN<br /> TRONG PHẦN “SINH SẢN Ở ĐỘNG VẬT ”<br /> MÔN SINH HỌC 11 CƠ BẢN<br /> <br /> Người thực hiện:<br /> <br /> TRẦN THỊ NỤ<br /> <br /> Lĩnh vực nghiên cứu:<br /> - Quản lý giáo dục<br /> <br /> <br /> <br /> - Phương pháp dạy học bộ môn: SINH HỌC <br /> - Lĩnh vực khác: ............................................ <br /> Có đính kèm:<br />  Mô hình<br />  Phần mềm<br /> <br />  Phim ảnh<br /> <br /> Năm học: 2011-2012<br /> <br />  Hiện vật khác<br /> <br /> SƠ LƯỢC LÝ LỊCH KHOA HỌC<br /> I. THÔNG TIN CHUNG VỀ CÁ NHÂN<br /> 1. Họ và tên: TRẦN THỊ NỤ<br /> 2. Ngày tháng năm sinh: 09/01/ 1960<br /> 3. Nam, nữ: Nữ<br /> 4. Địa chỉ: 7B/ CX cơ giới 9- KP 10- An Bình , TP. Biên Hoà, T. Đồng Nai.<br /> 5. Điện thoại: 061.3834289 (CQ)/<br /> 6. Fax:<br /> <br /> (NR); ĐTDĐ: 0902 485 579<br /> <br /> E-mail: nutran@nhc.edu.vn<br /> <br /> 7. Chức vụ: Tổ trưởng chuyên môn<br /> 8. Đơn vị công tác: Trường THPT Nguyễn Hữu Cảnh<br /> II. TRÌNH ĐỘ ĐÀO TẠO<br /> - Học vị (hoặc trình độ chuyên môn, nghiệp vụ) cao nhất: Cử nhân<br /> - Năm nhận bằng: 1985<br /> - Chuyên ngành đào tạo: Sư phạm Sinh<br /> III. KINH NGHIỆM KHOA HỌC<br /> - Lĩnh vực chuyên môn có kinh nghiệm: Giảng dạy 26<br /> - Các sáng kiến kinh nghiệm đã có trong 5 năm gần đây:<br /> + Năm học : 2005-2006- Ứng dụng CNTT trong dạy học bộ môn sinh học .<br /> + Năm học : 2006-2007- Phương phát dạy học theo nhóm .<br /> + Năm học : 2007-2008- Làm thế nào để đạt hiệu quả cao trong giảng dạy<br /> chương: “Chuyển hóa vật chất và năng lượng ở động vật”<br /> + Năm học : 2008-2009- Một vài kinh nghiệm về đổi mới nội dung và hình<br /> thức kiểm tra miệng nhằm nâng cao chất lượng dạy học môn Sinh học ở trường<br /> THPT.<br /> + Năm học : 2009-2010- Một vài kinh nghiệm trong ôn thi cho học sinh để<br /> nâng cao chất lượng tốt nghiệp.<br /> <br /> I.<br /> <br /> LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI<br /> Thế kỷ XXI- thế kỷ của sự phát triển mạnh mẽ khoa học và công nghệ. Yêu<br /> <br /> cầu mới của sự nghiệp công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước và những thách thức<br /> bị tụt hậu trên con đường tiến lên CNXH, đòi hỏi các nhà trường phải đào tạo nên<br /> những con người lao động mới: có năng lực, thông minh, sáng tạo…<br /> Để đạt được mục tiêu đó, hiện nay việc đổi mới chương trình và phương pháp<br /> dạy học ở các trường phổ thông đã và đang được quan tâm rất lớn.<br /> Trong định hướng về phương pháp và thiết bị dạy học Sinh học bậc THPT,<br /> sách giáo khoa phân ban mới, Bộ GD- ĐT chỉ rõ:<br /> "Cần xây dựng những băng hình, đĩa CD, phần mềm máy vi tính tạo thuận lợi<br /> cho giáo viên giảng dạy những cấu trúc, quá trình sống ở cấp tế bào, phân tử và các<br /> cấp trên cơ thể”.(Trích:SGV SH Ban KHXH&NV Bộ sách thứ nhất-NXBGD-2003).<br /> "Sinh học là khoa học thực nghiệm, phương pháp dạy học gắn bó chặt chẽ với<br /> thiết bị dạy học, do đó dạy Sinh học không thể thiếu các phương tiện trực quan như<br /> mô hình, tranh vẽ, mẫu vật, phim ảnh...".(Trích: SGV SH Ban KH TN Bộ sách thứ<br /> hai-NXBGD-2003).<br /> Như vậy, một trong những hướng để đổi mới phương pháp dạy học đó là tăng<br /> cường việc sử dụng các phương tiện dạy học hiện đại.<br /> Hiện nay, Bộ GD và ĐT đã quan tâm trang bị cơ sở vật chất, thiết bị, phòng<br /> học bộ môn cho các trường THPT. Trường THPT Nguyễn Hữu Cảnh nơi hiện tôi<br /> đang công tác đã được trang bị đầy đủ thiết bị của ba phòng học bộ môn : Lý, Hóa,<br /> Sinh. Ngoài ra BGH cùng với Ban đại diện cha mẹ học sinh đã quan tâm tăng<br /> cường trang bị cơ sở vật chất kỹ thuật cho mỗi phòng học một Tivi 46 inch màn<br /> hình phẳng, tạo điều kiện cho giáo viên dạy các bài giảng có ứng dụng CNTT.<br /> Bởi vậy, việc thiết kế các bài giảng với sự trợ giúp của công nghệ thông tin<br /> nhằm nâng cao hiệu quả dạy và học đang được rất nhiều giáo viên quan tâm.<br /> Đối với bộ môn Sinh học muốn nhìn thấy hình ảnh phải quan sát chúng trên<br /> tiêu bản thì buộc phải có kính hiển vi điện tử với độ phóng đại cực lớn – chưa kể<br /> đến còn phải nhiều công đoạn kỹ thuật công phu, phức tạp và tốn nhiều thời gian.<br /> <br /> Thế nhưng thực tế ở hầu hết các trường THPT chúng ta: các dụng cụ thí<br /> nghiệm, đồ dùng dạy học như kính hiển vi điện tử, các hoá chất …còn chưa được<br /> trang bị đầy đủ.<br /> Vì thế, trong quá trình thực hiện giảng dạy các bài dạy ở chương, các phần<br /> trong bộ môn, giáo viên thường gặp phải một số khó khăn liên quan đến đồ dùng<br /> dạy học, phần: “SINH SẢN Ở ĐỘNG VẬT" .<br /> Phương pháp truyền thống thường được áp dụng khi giảng dạy đến bài này là<br /> thuyết trình. Giáo viên sử dụng các bức tranh in sẵn hoặc trực tiếp vẽ hình lên<br /> bảng cho các em quan sát  diễn giải rồi yêu cầu các em ghi chép lại các kiến<br /> thức cơ bản. Các câu hỏi, những tình huống có vấn đề tuy có được đặt ra nhưng rất<br /> hạn chế - vì khối lượng kiến thức của bài này khá lớn lại rất trừu tượng, phải mất<br /> nhiều thời gian cho thuyết trình và ghi chép.<br /> Với cách làm này thường không phát huy được cao độ tính tích cực, chủ động,<br /> sáng tạo trong học tập, học trò khi học thường thụ động, dễ nhàm chán, hiệu quả<br /> giờ dạy không cao.<br /> Làm thế nào để trong thời gian chỉ một tiết dạy, giáo viên có thể vừa kiểm tra<br /> bài cũ, vừa khai thác xây dựng, hình thành các kiến thức mới. Không những thế<br /> giáo viên còn phải khắc sâu, mở rộng kiến thức mới cho học sinh , giúp các em vận<br /> dụng tốt các kiến thức mới khi giải thích các sự vật, hiện tượng thực tiễn trong<br /> cuộc sống và có thể hoàn thành tốt mọi bài tập có liên quan, giúp học sinh có thêm<br /> hào hứng, hứng thú khi học tập để rồi ngày càng yêu thích môn Sinh học hơn. Đây<br /> cũng chính là một trong những yếu tố góp phần nâng cao chất lượng hiệu quả giờ<br /> lên lớp.<br /> Để góp phần khắc phục được các khó khăn nêu trên, tôi đã chọn đề tài:<br /> MỘT VÀI KINH NGHIỆM ỨNG DỤNG CÔNG NGHỆ THÔNG TIN<br /> TRONG PHẦN “SINH SẢN Ở ĐỘNG VẬT ”<br /> MÔN SINH HỌC 11 CƠ BẢN<br /> II.<br /> <br /> TỔ CHỨC THỰC HIỆN ĐỀ TÀI<br /> <br /> 1. Cơ sở lý luận<br /> <br /> - Quá trình dạy học bao gồm 2 mặt liên quan chặt chẽ: Hoạt động dạy của<br /> thầy và hoạt động học của trò. Một hướng đang được quan tâm trong lý luận dạy<br /> học là nghiên cứu sâu hơn về hoạt động học của trò rồi dựa trên thiết kế hoạt động<br /> học của trò mà thiết kế hoạt động dạy của thầy. Điều này khác với các phương<br /> pháp dạy học truyền thống là chỉ tập trung nghiên cứu kĩ nội dung dạy để thiết kế<br /> cách truyền đạt kiến thức của thầy.<br /> - Trong hướng đổi mới phương pháp dạy học hiện nay là tập trung thiết kế<br /> các hoạt động của trò sao cho họ có thể tự lực khám phá, chiếm lĩnh các tri thức<br /> mới dưới sự chỉ đạo của thầy. Bởi một đặc điểm cơ bản của hoạt động học là người<br /> học hướng vào việc cải biến chính mình, nếu người học không chủ động tự giác,<br /> không có phương pháp học tốt thì mọi nỗ lực của người thầy chỉ đem lại những kết<br /> quả hạn chế.<br /> - Ứng dụng CNTT trong dạy học là có được thông tin 2 chiều nhanh, hiệu<br /> quả, vừa là nguồn tri thức, vừa là phương tiện để học sinh lĩnh hội tri thức và rèn<br /> luyện kĩ năng nhận thức môn học. Ứng dụng CNTT là một trong những phương<br /> tiện dạy học, là một phần trong hệ thống quá trình dạy- học, có tác động đến quá<br /> trình dạy và học. Sự thay đổi của phương tiện dạy và học sẽ làm thay đổi phương<br /> pháp học tập.<br /> 2. Nội dung, biện pháp thực hiện các giải pháp của đề tài<br /> 2.1.<br /> <br /> Ứng dụng công nghệ thông tin trong khâu chuẩn bị bài mới<br /> <br />  Yêu cầu giáo viên<br /> - Trong phần này giáo viên đóng vai trò quan trọng phải có các định hướng<br /> đúng.<br /> - Nắm được kiến thức trọng tâm của bài và các kiến thức liên quan.<br /> - Cần phải chuẩn bị các câu hỏi, phiếu học tập , các mẫu bảng biểu so sánh.<br /> - Yêu cầu tìm kiếm những hình ảnh liên quan (phân theo đơn vị tổ)<br /> - Trao đổi về những kiến thức qua địa chỉ email giữa GV và HS (theo tổ)<br /> - Giáo viên chắt lọc hình ảnh cụ thể , bao quát làm tư liệu cho bài dạy trên lớp.<br /> - Giáo viên chuẩn bị bài trước một tuần.<br /> <br />