intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE

Tạo hình bàng quang bằng ruột trong điều trị ung thư bàng quang kỹ thuật bảo tồn thần kinh cương dương: Nhân 2 trường hợp

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:8

5
lượt xem
2
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Điều trị triệt căn cắt bàng quang toàn bộ, nạo vét hạch và chuyển lưu nước tiểu là tiêu chuẩn vàng để điều trị ung thư bàng quang đã xâm lấn lớp cơ. Bài viết trình bày nhận xét kết quả bước đầu điều trị cắt bàng quang toàn bộ, tạo hình bàng quang bằng ruột có bảo tồn thần kinh cương dương.

Chủ đề:
Lưu

Nội dung Text: Tạo hình bàng quang bằng ruột trong điều trị ung thư bàng quang kỹ thuật bảo tồn thần kinh cương dương: Nhân 2 trường hợp

  1. TẠP CHÍ Y HỌC VIỆT NAM TẬP 487 - THÁNG 2 - SỐ ĐẶC BIỆT - 2020 TẠO HÌNH BÀNG QUANG BẰNG RUỘT TRONG ĐIỀU TRỊ UNG THƯ BÀNG QUANG - KỸ THUẬT BẢO TỒN THẦN KINH CƯƠNG DƯƠNG: NHÂN 2 TRƯỜNG HỢP Đào Quang Minh*, Nguyễn Văn Phước * TÓM TẮT 16 NEURO-VASCULAR BUNDLES Điều trị triệt căn cắt bàng quang toàn bộ, nạo PRESERVATION IN RADICAL vét hạch và chuyển lưu nước tiểu là tiêu chuẩn CYSTECTOMY:A REPORT OF 2 CASES vàng để điều trị ung thư bàng quang đã xâm lấn Introduction: radical cystectomy with lớp cơ. Trong đó, việc chú trọng bảo tồn bó mạch lymphadenetomy and urinary diversion is gold thần kinh cương dương đem lại sự hài lòng và standard for muscle invasive bladder cancer. The chất lượng sống tốt hơn cho bệnh nhân. problem now is focused on quality of life, neuro- Mục tiêu: Nhận xét kết quả bước đầu điều vascular preservation techniques help to improve trị cắt bàng quang toàn bộ, tạo hình bàng quang quality of life after surgery. bằng ruột có bảo tồn thần kinh cương dương. Method: describe 2 cases with T2aN0M0 Phương pháp nghiên cứu: Báo cáo 2 bladder cancer; was in surgery at Thanh Nhan trường hợp bệnh nhân ung thư bàng quang Hospital; underwent radical cystectomy with T2aNoMo được mổ cắt bàng quang toàn bộ, nạo lyphadenetomy, used neuro-vascular vét hạch, bảo tồn bó mạch thần kinh cương preservation techniques, urinary diversion and dương và tạo hình bàng quang tân tạo bằng replaced by orthotopic ileal neobladder (used phương pháp Hautmann cải tiến lần đầu tiên reform Hautmann technique). được thực hiện tại bệnh viện Thanh Nhàn. Result: Patient with bladder cancer ≤ T2 Kết luận: Đối với ung thư bàng quang giai stage,the ileal orthotopic bladder substitute with đoạn còn sớm, khu trú ≤ T2, vị trí u cách xa vùng neuro-vascular bundles preservation in radical cổ bàng quang thì việc tạo hình bàng quang có cystectomyhelp to improve quality of life after bảo tồn bó mạch thần kinh cương dương cho kết surgery. quả tốt về chất lượng sống của bệnh nhân sau Key word: ileal orthotopic bladder substitute, mổ. neuro-vascular bundles preservation in radical Từ khóa: cắt bàng quang toàn bộ, ung thư cystectomy, bladder cancer. bàng quang, bảo tồn thần kinh cương dương. I. ĐẶT VẤN ĐỀ SUMMARY Ung thư bàng quang là bệnh lý ác tính THE ILEAL ORTHOTOPIC BLADDER thường gặp, đứng hàng thứ 2 trong ung thư SUBSTITUTE: EVALUATION OF đường tiết niệu. Điều trị triệt căn cắt bàng quang toàn bộ, nạo vét hạch và chuyển lưu *Bệnh viện Thanh Nhàn nước tiểu là tiêu chuẩn vàng để điều trị ung Chịu trách nhiệm chính: Đào Quang Minh thư bàng quang đã xâm lấn lớp cơ. Chuyển Email: prof.minhdao@gmail.com lưu nước tiểu thì phương pháp tạo hình bàng Ngày nhận bài: 18/11/2019 quang mới bằng ruột và nối trực vị với niệu Ngày phản biện khoa học: 11/12/2019 Ngày duyệt bài:17/01/2020 đạo ngày càng chứng minh được tính ưu việt 87
  2. BỆNH VIỆN THANH NHÀN KỶ NIỆM 65 NĂM NGÀY THẦY THUỐC VIỆT NAM 27.2.2020 và hiệu quả, trở thành điều trị tiêu chuẩn ở CT bụng: u bàng quang thành phải chưa các bệnh viện lớn trên thế giới và Việt Nam. có dấu hiệu xâm lấn ra ngoài bàng quang. Trong đó, việc chú trọng bảo tồn bó mạch Bệnh nhân được mổ ngày 11.5.2019. thần kinh cương dương đem lại sự hài lòng 3. Phương pháp tiến hành và chất lượng sống tốt hơn cho bệnh nhân, Bệnh nhân được giải thích trước mổ về tránh được sự e dè của bệnh nhân sau tạo phương pháp mổ cũng như những tai biến, hình với việc đái không tự chủ hay mất khả biến chứng có thể gặp trong và sau mổ cũng năng cương dương vật sau mổ. Chúng tôi xin như những vấn đề có thể gặp trong thời kỳ báo cáo nhân 2 trường hợp bệnh nhân ung hậu phẫu, vấn đề hóa trị hỗ trợ sau mổ. thư bàng quang giai đoạn T2aNoMo được Bệnh nhân trước mổ được dùng kháng mổ cắt bàng quang toàn bộ, nạo vét hạch, sinh dự phòng 3 ngày, hướng dẫn chế độ ăn bảo tồn bó mạch thần kinh cương dương và trước mổ, thụt tháo sạch ruột bằng Fleet tạo hình bàng quang tân tạo bằng phương uống với 2000 ml nước sôi nguội. pháp Hautmann cải tiến lần đầu tiên được Một số điều cần thực hiện để tránh tổn thực hiện tại bệnh viện Thanh Nhàn. thương bó mạch thần kinh cương dương trong khi mổ: II. ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU + Không dùng dao đốt diện ở vùng cổ 1. Phương pháp nghiên cứu: mô tả bàng quang – tuyến tiền liệt. nhân 2 trường hợp. + Vào mặt trước bên tuyến tiền liệt. 2. Đối tượng nghiên cứu: + Buộc và cắt tĩnh mạch lưng dương vật. Bệnh nhân 1: Hoàng H. nam 63 tuổi, + Tổn thương tối thiểu dây chằng mu được chẩn đoán trước mổ: ung thư bàng tuyến tiền liệt. quang T2aNoMo, chưa có dấu hiệu xâm lấn + Cắt xẻ lá trên của mạc nội chậu, không ra ngoài bàng quang, ung thư độ ác tính cao, phạm dây chằng mu tuyến tiền liệt. tái phát sau 2 tháng cắt đốt nội soi.Soi bàng + Xẻ lá dưới và vén đẩy bó mạch thần quang thấy tái phát tại vị trí thành phải ở lần kinh ra ngoài thành bên tuyến tiền liệt. cắt đốt nội soi trước cách xa vùng tam giác + Định vị và khâu cầm máu đám rối tĩnh cổ bàng quang. mạch Santorini. Hình ảnh chụp CT ổ bụng có hình ảnh + Bảo tồn bó mạch thần kinh 2 bên. dày thành bàng quang bên phải. 4. Đánh giá bệnh nhân sau mổ tạo Bệnh nhân được mổ ngày 31.01.2018. hình bàng quang theo tiêu chí bảo tồn bó Bệnh nhân 2: Đỗ Bá Thụy, nam 53 tuổi, mạch thần kinh cương dương: chức năng bệnh nhân chẩn đoán trước mổ: ung thư bàng kiểm soát nước tiểu và chức năng cương quang T2NoMo, nhiều khối u ở thành phải dương. bàng quang, soi bàng quang sinh thiết cho 4.1. Chức năng kiểm soát nước tiểu được kết quả giải phẫu bệnh: ung thư tế bào đánh giá theo 3 mức độ: tốt, trung bình, xấu. chuyển tiếp. 88
  3. TẠP CHÍ Y HỌC VIỆT NAM TẬP 487 - THÁNG 2 - SỐ ĐẶC BIỆT - 2020 Bảng đánh giá chức năng kiểm soát nước tiểu Tốt Trung bình Xấu Kiểm soát được hoàn toàn Ban ngày có lúc kiểm soát Không kiểm soát được cả ban ngày, thỉnh thoảng không được, ban đêm không được ban ngày và ban đêm kiểm soát được ban đêm 4.2. Chức năng tình dục được đánh giá theo bảng câu hỏi quốc tế về chức năng tình dục IIEF-5. Câu hỏi IIEF-5 (International Index of Erectile Function) 1. Mức độ tin tưởng của bạn về khả năng cương dương vật bạn có thể cương được? Rất thấp 1 Thấp 2 Trung bình 3 Tốt 4 Rất tốt 5 2. Khi dương vật cương khi có kích thích tình dục. Số lần cương đủ cứng để giao hợp được Không bao giờ Đa số (>1/2 số Luôn luôn hay Chỉ vài lần Đôi khi (1/2 số hay gần như lần) gần như luôn đạt (1/2 số Luôn luôn hay Chỉ vài lần Đôi khi (1/2 số hay gần như lần) gần như luôn đạt (1/2 số Luôn luôn hay Chỉ vài lần Đôi khi (1/2 số hay gần như lần) gần như luôn đạt (
  4. BỆNH VIỆN THANH NHÀN KỶ NIỆM 65 NĂM NGÀY THẦY THUỐC VIỆT NAM 27.2.2020 III. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU VÀ BÀN LUẬN Ống dẫn tinh được cắt và buộc lại đầu 1. Tuổi còn lại, buộc chỉ đầu nối với ống dẫn tinh Bn nam giới 53 và 63 tuổi là độ tuổi còn làm mốc để cắt túi tinh và bàng quang. khỏe, thể trạng bệnh nhân còn tốt, khám tim Lấy mẫu bệnh phẩm: mỏm cắt niệu đạo, mạch và đo chức năng thông khí phổi trước mỏm 2 niệu quản làm sinh thiết tức thì. Kết phẫu thuật bình thường, đảm bảo phẫu thuật, quả cho thấy diện mỏm cắt không thấy hiện ngoài ra không có các bệnh mạn tính khác diện của tế bào ác tính. như tăng huyết áp, đái tháo đường. Nạo hạch chậu bịt tiêu chuẩn là nạo 5 Đây là lứa tuổi hay gặp ung thư bàng nhóm hạch: hạch bịt, hạch chậu ngoài, chậu quang cũng như có hiệu quả trong việc cắt trong, chậu chung và nhóm hạch trước bàng quang toàn bộ và tạo hình bàng quang xương cùng. Nhận xét đại thể: có 03 hạch thay thế. chậu bên phải kích thước 1cm, sinh thiết tức 2. Kỹ thuật cắt bàng quang tận gốc, thì hạch viêm, không thấy hiện diện tế bào ác nạo vét hạch, tạo hình bàng quang. tính.Kỹ thuật nạo hạch tốt làm tăng tỷ lệ Cắt bàng quang tận gốc (cắt bàng quang sống còn của bệnh nhân sau phẫu thuật, di toàn bộ) có nghĩa là cắt toàn toàn bộ bàng căn nhóm hạch bịt và chậu trong thường gặp quang kèm 2 túi tinh, tuyến tiền liệt và nạo nhất, bệnh nhân được nạo vét hạch tiêu vét hạch chậu bịt. chuẩn, đây là một số hình ảnh sau vét hạch: Hình ảnh 1: sau nạo hạch chậu bịt T. Lấy 40 cm hồi tràng để chuẩn bị tạo hình tạo.Phương pháp Hautmann dễ bảo tồn bàng quang, phục hồi lại lưu thông tiêu hóa cuống mạch, dễ tạo hình bàng quang, đáp và xẻ đoạn hồi tràng để tạo hình bàng quang ứng được mục tiêu bàng quang tân tạo (trực theo phương pháp Hautmann cải tiến. cắm vị, để thể tích, áp lực thấp) bảo vệ đường tiết lại 2 niệu quản vào bàng quang tân niệu 90
  5. TẠP CHÍ Y HỌC VIỆT NAM TẬP 487 - THÁNG 2 - SỐ ĐẶC BIỆT - 2020 Hình ảnh 2: Đoạn ruột 40 cm chuẩn bị tạo hình. Đặt sonde Foley 20ch niệu đạo và nối lại. Nuôi dưỡng bằng đường tĩnh mạch đến 2 trực vị bàng quang tân tạo vào mỏm cắt niệu tuần sau mổ bằng DD MG_tan (bao gồm cả đạo còn lại.Mở bàng quang ra da bằng Foley đạm, mỡ, đường, điện giải).Kháng sinh dùng 20ch, đặt ống sonde 2 niệu quản bằng sonde sau mổ, cho ngồi dậy sớm 3 ngày sau hút nhớt 8ch và đưa ra da đối bên, đặt dẫn mổ.Theo dõi biến chứng sau mổ: không có lưu cạnh bàng quang 2 bên ra 2 hố chậu.Sau dấu hiệu nhiễm trùng hay dò tiêu hóa hoặc mổ 3 ngày bơm rửa bàng quang 1 lần/ngày, 2 tắc ruột,… ngày bệnh nhân có trung tiện cho ăn nhẹ trở Hình ảnh 3: Bàng quang tân tạo chuẩn bị nối trực vị Bn H.H 91
  6. BỆNH VIỆN THANH NHÀN KỶ NIỆM 65 NĂM NGÀY THẦY THUỐC VIỆT NAM 27.2.2020 Hình ảnh 4: Bàng quang tân tạo đã nối trực vị của Bn Đ.B.Th Rút các dẫn lưu theo thứ tự: Dẫn lưu ổ bụng 2 bên rút 1 tuần sau mổ, dẫn lưu 2 niệu quản ra da rút sau 2 tuần sau mổ.Dẫn lưu niệu đạo rút 3 tuần sau mổ vào ngày 21.02.2018.Dẫn lưu bàng quang được kẹp lại cho bệnh nhân đi tiểu đường tự nhiên được, chờ đủ 4 tuần rút dẫn lưu bàng quang ra da. Hình ảnh 5: sau rút sonde niệu đạo. 3. Bảo tồn bó mạch thần kinh cương kết kinh nghiệm của phẫu thuật này đã đưa dương. ra lời khuyên: nếu không biết kỹ thuật bảo Bệnh nhân được bảo tồn bó mạch thần tồn bó mạch thần kinh cương dương thì kinh cương dương cả 2 bên, trước và sau mổ không nên thực hiện tạo hình bàng quang. được đánh giá theo 2 tiêu chí: tiểu tiện tự chủ Kỹ thuật này giúp cho bệnh nhân sau tạo và cương dương. hình cải thiện chức năng kiểm soát nước tiểu, Theo Hautmann và Studer (2009) tổng đồng thời cải tiện chức năng tình dục [7,8]. 92
  7. TẠP CHÍ Y HỌC VIỆT NAM TẬP 487 - THÁNG 2 - SỐ ĐẶC BIỆT - 2020 Hình ảnh 6: bó mạch thần kinh cương dương P. Hình ảnh 7: bó mạch thần kinh cương dương 2 bên. 3.1. Chức năng kiểm soát nước tiểu. Khi thao tác tại đám rối Santorini, các Bệnh nhân được rút sonde tiểu sau mổ 3 nút chỉ cầm máu không nên cột quá xa chỗ tuần, sau rút BN đi tiểu không có hiện tượng nối niệu đạo và tuyến tiền liệt để tránh tổn đái són, hoàn toàn kiểm soát nước tiểu và thương cơ thắt. ban ngày và ban đêm.Chức năng kiểm soát 3.2 Chức năng tình dục: nước tiểu của bệnh nhân sau tạo hình bàng Wash PC là người đầu tiên cho thấy bảo quang được đánh giá ở mức độ tốt. tồn bó mạch thần kinh làm tăng khả năng Turner và Cs đã thực hiện so sánh hiệu cương ở những bệnh nhân cắt bàng quang quả bảo tồn thần kinh với 3 nhóm: nhóm 1 tận gốc có khả năng hoạt động tình dục sau 1 gồm 20 BN bảo tồn 2 bên, nhóm 2 gồm 96 năm. Ông cho rẳng rối loạn cương là do tổn BN bảo tồn 1 bên, nhóm 3 gồm 49 BN thương đám rối thần kinh chậu chi phối thần không bảo tồn thần kinh. Kết quả cho thấy kinh thể hang [14, 15]. nhóm 1 phục hồi nhanh hơn và nhiều hơn Brendler CB báo cáo 27/52 TH có bảo tồn nhiều so với nhóm 2 và nhóm 3, nhóm 3 kém thần kinh phục hồi chức năng cương dương nhất [12]. sau 1 năm.Kể từ nghiên cứu đó các tác giả đều Đào Quang Oánh nghiên cứu 28 BN kết cho tỷ lệ tương tự về tỷ lệ cương sau tạo hình quả cho thấy chức năng kiểm soát nước tiểu bàng quang thay đổi từ 42-71% [1]. tôt 92,7%, 7,3% trung bình và không có kết Đào Quang Oánh nghiên cứu 28 BN quả xấu [4]. đánh giá chức năng cương sau 6 tháng cho Các tác giả cho rằng nên bảo tồn thần kết quả 64,9% phục hồi tốt và khá, 21,4% kinh khi có thể được ngay cả 1 bên. phục hồi kém [4]. 93
  8. BỆNH VIỆN THANH NHÀN KỶ NIỆM 65 NĂM NGÀY THẦY THUỐC VIỆT NAM 27.2.2020 BN H.H có chỉ số IIEF trước mổ 20 diversion: is it feasible?, J Androl, 27(2): điểm, 6 tháng sau khi tái khám ILEF 20 253-257 điểm, BN Đ.B.Th IIEF trước mổ 25, sau mổ 7. Hautmann RE, Botto H, Studer UE (2009). 1 tháng 25 điểm. Điều này cho thấy chức How to obtain good results with orthotopic năng cương dương của 2 bệnh nhân được bladder substitution: the 10 commandments. bảo tồn nguyên vẹn sau phẫu thuật, đặc biệt Eur Urol Suppl (8): 712-717. BN Đ.B.Th có chức năng cương dương trở 8. Hautmann RE, Hautmann O, Volkmer về bình thường như trước khi mổ sau 1tháng. BG, Hautmann S (2010). Nerve-sparing radical cystectomy: A new technique. Eur IV. KẾT LUẬN Urol Suppl 9: 428-432. Đối với ung thư bàng quang giai đoạn 9. Kessler TM, Burkhard FC, Studer UE (2004). Attempted nerve sparing surgery and còn sớm, khu trú ≤ T2, vị trí u cách xa vùng age have a significant effect on urinary cổ bàng quang thì việc tạo hình bàng quang continence and erectile function after radical có bảo tồn bó mạch thần kinh cương dương cystoprostatectomy and ileal orthotopic bladder cho kết quả tốt về chất lượng sống của bệnh substitution. Eur Urol, 172:1323-1327. nhân sau mổ. 10. Rosen RC, Cappelleri JC, SmithMD, et al (1999). Development and evaluation of an TÀI LIỆU THAM KHẢO abridged, 5-item version of the International 1. Brender CB et al. local recurrence anh Index of Erectile Function (IIEF-5) as a survival fowlowing never sparing radical diagnostic tool for erectile dysfunction. Int J cystoprotatectomy. J Urol, 144: 1137 -1140. Impotence Res, 11:319-326. 2. Dhar NB, Kessler TM, Mills RD, 11. Salem HK (2005). Preservation of Burkhard F, Studer US (2007). ejaculatory and erectile function after radical Nervesparing radical cystectomy and cystectomy for urothelial malignacy. J orthotopic bladder replacement in female Egyptian Nat Cancer Inst 17(4): 239-244. patients. Eur Urol 52: 1006-1014. 12. Turner WH, Danuser H, Moehrle K and 3. Thái Minh Sâm (2013). Nhận xét cắt bàng Studer UE (1997). The effect of nerve quang tận gốc,tạo hình bàng quang bằng hồi sparing cystectomy technique on tràng tại bệnh viện Chợ Rẫy, Y học Việt postoperative continence after orthotopic Nam, Chuyên đề thận học và Tiết Niệu học, bladder substitution. J Urol, 158: 2118-2124. tập 409: 176 - 182. 13. Venn SN, Popert RM and Mundy AR 4. Đào Quang Oánh (2013). Nhận xét cắt bàng (1998). Nerve sparing cystectomy and quang tận gốc: hiệu quả của bảo tồn bó mạch substitution cystoplasty in patients of either thần kinh, Y học Việt Nam, Chuyên đề thận sex: limitations and techniques. BJU, 82: học và Tiết Niệu học, tập 409: 158-165. 361-365. 5. Gilpin SA, Gilpin CJ, Dixon JS, Gosling 14. Walsh PC, and Mostwin JL (1984). JA and Kirby RS (1986). The effect of age Radical prostatectomy and on the autonomic innervation of the urinary cystoprostatectomy with preservation of bladder. BJU, 58: 378-381. potency: results using a new nerve-sparing 6. Girgin C, Oder M, Sahin MO et al (2006). technique. BJU, 56:694-697. Erection and ejaculation-Preserving 15. Walsh PC, Partin AW (2007). Anatomic cystectomy with orthotopic urinary radical retropubic prostatectomy. In Campbell- Walsh Urology, 9thedition, chapter 97. 94
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

 

Đồng bộ tài khoản
2=>2